Ramowy program zagadnień (wymagań egzaminacyjnych) z przedmiotu

"Finanse i prawo finansowe" dla studentów niestacjonarnych studiów

prawniczych na WPiA UAM w roku akademickim 2009/2010

I.

Zagadnienia ogólne finansów publicznych i prawa finansowego: pojęcie finansów
publicznych, funkcje finansów publicznych, pojęcie i charakter prawa finansowego,
ź

ródła prawa finansowego, finanse publiczne w Konstytucji RP.

II.

Podstawy prawa budżetowego i gospodarki finansowej państwa: pojęcie, geneza i
funkcja budżetu, zasady budżetowe, formy organizacyjno-prawne jednostek sektora
finansów publicznych, dochody budżetowe, wydatki budżetowe, procedura
budżetowa, dyscyplina finansów publicznych, państwowy dług publiczny.

III.

Podstawy gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego: gospodarka
finansowa gminy, gospodarka finansowa powiatu, gospodarka finansowa
województwa, nadzór nad działalnością finansową samorządu terytorialnego.

IV.

Zarys teorii podatku: ewolucja koncepcji podatkowych (fizjokraci, kameraliści, myśl
podatkowa A. Smitha i D. Ricardo, koncepcja równej ofiary finansowej, myśl
podatkowa A. Wagnera, myśl podatkowa F. Neumarka, koncepcja ekwiwalencji a
koncepcja zdolności płatniczej), współczesne problemy teorii opodatkowania w
Polsce, pojęcie podatku, prawo podatkowe, prawo podatkowe a prawo cywilne,
sankcje w prawie podatkowym, system podatkowy, funkcje systemu podatkowego,
postawy wobec opodatkowania.

V.

Część ogólna polskiego prawa podatkowego: ewolucja regulacji podatkowych w
Polsce, zagadnienia ogólne ordynacji podatkowej, zobowiązania podatkowe,
postępowanie podatkowe, przymusowe wykonanie zobowiązań, kontrola skarbowa a
kontrola podatkowa, sądowa kontrola orzeczeń w sprawach podatkowych,
przestępstwa i wykroczenia podatkowe.

VI.

Część szczegółowa polskiego prawa podatkowego: podatki pośrednie (podatek od
towarów i usług, podatek akcyzowy, podatek od gier), państwowe podatki
bezpośrednie (podatek dochodowy od osób fizycznych i jego uproszczone formy,
podatek dochodowy od osób prawnych), podatki lokalne (podatek rolny, podatek od
spadków i darowizn, podatek od nieruchomości, podatek od czynności
cywilnoprawnych, podatek leśny, podatek od środków transportowych, podatek od
posiadania psów), opodatkowanie w stosunkach z zagranicą.

VII.

Podstawy prawa celnego: pojęcie i klasyfikacja ceł, źródła prawa celnego,
międzynarodowe prawo celne, polskie prawo celne a prawo celne UE, materialne
prawo celne (pochodzenie towarów, wartość celna, taryfa celna, dług celny,
przeznaczenie celne i procedury celne), organy celne i postępowanie w sprawach
celnych, zwalczanie dumpingu, środki ochronne rynku wewnętrznego.

VIII.

Podstawy publicznego prawa bankowego: modele prawno-organizacyjne bankowości,
przedmiot regulacji prawa bankowego, źródła polskiego prawa bankowego, Narodowy
Bank Polski jako bank centralny, banki komercyjne (pojęcie, rodzaje, podstawowe
zasady działania, czynności bankowe, gospodarka finansowa), Bankowy Fundusz
Gwarancyjny, nadzór bankowy.

IX.

Waluta i prawo walutowe: ewolucja systemów pieniężnych, polski ustrój pieniężny,
pieniądz międzynarodowy.

X.

Podstawy prawa dewizowego: geneza i cel regulacji, podstawowe pojęcia prawa
dewizowego, charakter i rodzaje ograniczeń dewizowych, zezwolenia i zwolnienia
dewizowe, nadzwyczajne ograniczenia dewizowe, kontrola dewizowa.

Podstawowa literatura przedmiotu:

1.

W. Wójtowicz, Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, Wolters Kluwer, wyd.

V, Warszawa 2008 r., z wyjątkiem rozdziałów 5-8

2.

A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, LexisNexis, Wydanie V,

Warszawa 2009 r.