Krystyna Pieniak-Lendzion, Adam Marcysiak, Monika Michalak

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Katedra Marketingu i Logistyki

Zakres wykorzystania outsourcingu logistycznego

w przedsiębiorstwach

Wstęp

Ciągły wzrost konkurencyjności oznacza dla przedsię-

biorstw duże wyzwanie związane z koniecznością dostoso-

wywania swojej struktury i działań do nowych standardów
rynkowych.

Przedsięwzięcie polegające na wydzieleniu ze

struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa macierzystego
realizowanych przez nie funkcji i przekazanie ich do realiza-
cji innym podmiotom gospodarczym

określane jest jako

outsou

rcing. Polskimi odpowiednikami pojęcia outsourcingu

mogą być terminy: wydzielenie lub wyodrębnienie [Trocki
2001].

Częstym elementem outsourcingu są czynności związane

z transportem, spedycją, obsługą celną, organizacją dystry-

bucji, magazynowaniem i gospodarką odpadami [Jaszka

2009]. Przekazanie tych czynności zewnętrznemu operato-

rowi logistycznemu pozwala firmie na koncentrację na pod-

stawowej działalności, zmianę sposobu rozliczania kosztów,
daje

możliwość wykorzystania potencjału, wiedzy, profesjo-

nalizmu operatora logistycznego

, upraszcza łańcucha dostaw

[Rydzkowski 2011].

Celem opracowania jest ukazanie miejsca outsourcingu

w usługach logistycznych. Szczegółowej analizie poddano
cele stosowania outsourcingu,

zakres usług logistycznych

przeka

zywanych zewnętrznemu operatorowi oraz kryteria

decydujące o wyborze operatora logistycznego. W opraco-

waniu dokonano także oceny stopnia zadowolenia organiza-
cji z realizacji outsourcingu logistycznego oraz zakresu ry-

zyka związanego z outsourcingiem.

Materiał i metody

Rolę i miejsce outsourcingu w usługach logistycznych ana-

lizowano na przykładzie podmiotów gospodarczych działają-

cych w regionie siedleckim położonym we wschodniej części

województwa mazowieckiego. Badaniami objęto 50 przed-

siębiorstw, w których występowały obszary działań logi-
stycznych.

Głównym źródłem informacji o charakterze pierwotnym

był opracowany w tym celu kwestionariusz wywiadu. Zawie-

rał on pytania pozwalające scharakteryzować przedsiębior-

stwa pod względem organizacyjnym, ekonomicznym i pro-

dukcyjnym. Składał się on z 23 pytań i został podzielony na

dwie części. Dane z kwestionariusza pozwoliły także na

ocenę zakresu stosowania outsourcingu w działaniach logi-
stycz

nych przedsiębiorstw.

Badania

zostały przeprowadzone w okresie od stycznia do

kwietnia 2012 r.,

w przedsiębiorstwach zlokalizowanych na

terenie regionu siedleckiego.

Ich podstawą była bezpośrednia

wizyta osoby prowadzącej badania w danym przedsiębior-
stwie.

Przy opracowaniu wyników badań zastosowano metodę

opisową, porównawczą i graficzną. Metoda opisowa polegała

na dokładnym opisie cech oraz zdarzeń, które są przedmio-

tem badań za pomocą danych liczbowych i formy słownej.

W metodzie porównawcze

j przedmiotem porównań stały

się analizowane obiekty oraz ich elementy składowe.

W wyniku tych porównań można wykazać istotne różnice

i podobieństwa pomiędzy faktami, procesami czy zjawis-
kami.

Wyniki badań

Przedsiębiorstwa, biorące udział w badaniu, były zróżni-

cowane pod względem liczby zatrudnionych w nich osób.

Największą grupę stanowiły przedsiębiorstwa o liczbie za-
trudnionych od 50 do 25

0 pracowników (54 %). Drugą pod

względem liczebności grupę stanowiły te o liczbie zatrud-
nionych od 10 do 49 pracown

ików. Ich udział wynosił 26%.

Najmniej liczną grupą przedsiębiorstw (20%) okazały się te

zatrudniające powyżej 250 pracowników. Rozkład ten był

charakterystyczny dla obszaru jaki obejmowały badania.

Grupa osób, do której skierowano kwestionariusz wywiadu

w

przedsiębiorstwach nie była jednorodna. Najliczniejszą

stanowiły osoby zaliczane do kierownictwa średniego szcze-
bla

(70% respondentów). Osoby tworzące naczelne kierow-

nictwo przedsiębiorstw stanowiły 20% badanych responden-

tów. Najmniej liczną grupą byli samodzielni specjaliści

(10% ogółu badanych). Dobór respondentów do badań był
doborem celowym. Kwestionariusz wywiadu skie

rowany był

do naczelnego kierownictwa, kierownictwa

średniego szcze-

bla czy samodzielnych specjalistów. Dzięki temu można było
bardziej

wnikliwie prześledzić poziom wiedzy z wykorzysta-

nia outsourcingu w danym przedsi

ębiorstwie.

Wśród 50 respondentów udział mężczyzn wynosił 70%

a kobiet 30%

. Fakt, że więcej mężczyzn uczestniczyło

w badaniach

, może wynikać z większego udziału mężczyzn

zatr

udnionych na wyższych stanowiskach w badanych przed-

si

ębiorstwach.

W

strukturze wiekowej respondentów najliczniejszą grupę

stanowiły osoby w wieku 30–39 lat. Ich udział w badanej

grupie wynosił 64%. Osoby w wieku 18–29 oraz 50 lat i wię-

cej stanowiły 22%. Najmniej liczną grupą wiekową były
osoby w wieku 40–49 lat

(14 % ogółu).

Grupę respondentów w badanych przedsiębiorstwach róż-

nicował także poziom wykształcenia. Zdecydowanie domi-
nu

jącym poziomem wykształcenia było wykształcenie wyż-

sze magisterskie (80% resp

ondentów). Znacznie mniejszą

grupę stanowiły osoby z wykształceniem wyższym licen-
cjackim (20%).

Druga

część kwestionariusza badawczego odnosiła się do

stosowania outsourcingu logistycznego w przedsi

ębiorstwie.

W tej części skupiono się na uzyskaniu opinii od menedże-

Logistyka – nauka

Logistyka 5/2013

157

rów oraz naczelnego kierownictwa w kwestii od

działywania

outsourcingu logistycznego

na działania przedsiębiorstwa.

Usługi logistyczne ogrywają istotną rolę w wdrożeniu out-

sourcingu logistycznego. Są podstawą do wyznaczenia jakie
zadania firma ch

ce przekazać zewnętrznym operatorom

[Kłos 2009]. Respondenci mieli możliwość zaznaczyć do-

wolną ilość usług, które są przekazane zewnętrznym podmio-
tom.

18

32

40

58

0

10

20

30

40

50

60

Transport lub spedycja

Obsługa celna

Składowanie, magazynowanie, zarzadzanie

magazynem

Obsługa opakowań zwrotnych, gospodarka

odpadami

Rys.

1. Zakres usług logistycznych przekazywanych zewnętrzne-

mu operatorowi (w % odpowiedzi).

Źródło: opracowanie własne na

podstawie wyników badań.

Analiza danych zawartych na rysunku 1 wykazała, iż naj-

częściej do firm zewnętrznych przekazywano usługi związa-
ne z transport

em lub spedycją (58% wskazań). Czynności

związane z obsługą celną przekazało 40% badanych przed-

siębiorstw. Na zlecenie zadań związanych z składowaniem,
magazynowaniem i

zarządzaniem magazynami zdecydowało

się 32% ankietowanych przedsiębiorstw. Stosunkowo naj-

mniej popularną usługą okazała się gospodarka opakowa-
niami zwrotnymi

. Usługę tę przekazało operatorom ze-

wnętrznym zaledwie 18% badanych przedsiębiorstw.

W podej

ściu taktycznym klient deleguje odpowiedzialność

na usługodawcę i współpraca oraz zainteresowanie obu stron
ogranicza si

ę do wykonywania swoich obowiązków. Przy

podej

ściu strategicznym natomiast dostawca usług współpra-

cuje z firm

ą jako partner pomagający w rozwijaniu tej dzia-

łalności [Gay, Essinger 2002].

Respondenci badanej grupy w

100 % stosują taktyczne po-

dejścia w organizacji. Może o tym świadczyć fakt że, roz-
wi

ązania taktyczne są szybkie i doraźnie zaspokajają kon-

kretne potrzeby lub rozwi

ązują aktualny problem.

Wyznaczenie celów

jakie chcą osiągnąć podmioty decydu-

jące się na outsourcing, pomaga przedsiębiorstwu realizować

założenia, dla których zdecydowali się za współpracę z ze-

wnętrzną firmą [Gołembska 2009]. Rozkład odpowiedzi

dotyczący celów zastosowania outsourcingu logistycznego
przedstawia rysunek 2.

Respondenci mogli zaznaczyć mak-

symalnie trzy odpowiedzi.

Respondenci jako najistotniejszy cel stosowania outsour-

cingu

określili dążenie do redukcji kosztów realizacji funkcji

logistycznych. Cel ten pozostaje

najważniejszym powodem,

dla którego podejmowane

są decyzje o outsourcingu dla 70%

badanych przedsiębiorstw. Dużą wagę respondenci przywią-

zywali także do możliwości koncentracji na kluczowych
komp

etencjach przedsiębiorstwa (54% wskazań wśród kadry

zarządzającej). Jako najmniej istotne cele stosowania outso-
urcingu respondenci wymieniali uproszczenie struktury or-
ganizacyjnej (12%) oraz

dostęp do know-how, certyfikatów

i pozwo

leń operatora logistycznego (8% wskazań).

8

12

26

40

54

70

0

10

20

30

40

50

60

70

Dostep do know-how, certyfikatów i pozwoleń operatora

logistycznego

Uszczuplenie struktury organizacyjnej

Optymalizacja łańcucha dostaw

Zmiana struktury kosztów (ze stałych na zmienne)

Koncentracja na kluczowych kompetencjach

Redukcja kosztów realizacji funkcji logistycznych

Rys.

2. Najważniejsze cele zastosowania outsourcingu logistycz-

nego (w % odpowiedzi).

Źródło: opracowanie własne na podsta-

wie wyników badań.

Na pytanie dotyczące podstawowych kryteriów decydują-

cych o wyborze operatora logistycznego respondenci mogli

zaznaczyć maksymalnie trzy odpowiedzi. Rozkład wskazań

dotyczących tych zagadnień przedstawia rysunek 3.

8

24

26

30

52

58

78

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Doświadczenie

Uznana marka na rynku

Oferta kosztowa

Wielkość przedsiębiorstwa

Poziom obsługi klienta

Zakres świadczonych usług

Lokalizacja

Rys. 3.

Kryteria decydujące o wyborze operatora logistycznego

(w % odpowiedzi).

Źródło: opracowanie własne na podstawie

wyników badań.

Najistotniejszym czynnikiem (78% wskazań) decydującym

przy wyborze operatora logistycznego w opinii badanej gru-
py respondentów

było jego doświadczenie Uznana marka na

rynku oraz atrakcyjna of

erta kosztowa była istotnym kryte-

rium odpowiednio dla 58% i 52% badanych przedsi

ębiorstw.

Jako mniej istotne kryteria respondenci

uznali: wielkość

przedsiębiorstwa świadczącego usługi outsourcingowe (30%)
i

jakościowy poziom obsługi klienta (26%). Za najmniej

istotne kryteria wyboru operatora logistycznego respondenci
uznali

zakres usług (24%) i lokalizację przedsiębiorstwa

(8% wskazań).

Ryzyko związane z outsourcingiem, pełni istotną rolę,

gdyż na jego podstawie przedsiębiorstwa rozważają podjęcie

lub odrzucenie współpracy z zewnętrznym operatorem
[Brdulak 2012]. Respondenci

mogli zaznaczyć maksymalnie

trzy odpowiedzi (rysunek 4).

Rozkład odpowiedzi dotyczących ryzyka związanego z ou-

tsourcingiem wskazuje że ponad połowa badanych przedsię-
biorstw (52%),

obawia się utraty kontroli nad wydzielanym

procesem

. Przedsiębiorstwa obawiają się także eskalacji

kosztów oraz utraty poufnych informacji (odpowiednio 48%

i 40% wskazań). W opinii kadry zarządzającej badanych

przedsiębiorstw outsourcing kojarzony jest także z niezado-
woleniem pracowników z

wiązanym z redukcją personelu

(30%), czy pogorszeniem

jakości usługi (26% wskazań).

Najmniejszym ryzykiem

według badanych obciążony jest

outsourcing jako źródło zakłóceń powstających przy efek-

Logistyka – nauka

Logistyka 5/2013

158

tywnej komunikacji ze strony usługodawcy (10% odpowie-
dzi).

10

26

30

40

48

52

0

10

20

30

40

50

60

Utrata kontroli nad wydzielonym procesem

Pojawienie się dodatkowych kosztów

Możliwość utraty poufnych informacji

Niezadowolenie procowników związane z redukcją

personelu

Pogorszenie jakości usług

Brak efektywnej komunikacji z usługodawcą

Rys. 4

. Zakres ryzyka związanego z outsourcingiem (w % odpo-

wiedzi).

Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników ba-

dań.

Kolejne pytanie skierowane do respondentów doty

czyło

stopnia zadowolenia organizacji z realizacji outsourcingu

logistycznego. Rozkład odpowiedzi dotyczącej tej kwestii
przedstawia rysunek 5.

Dobry

20%

Zadowalajacy

20%

Bardzo dobry

44%

Dostateczny

16%

Rys.

5. Stopień zadowolenia przedsiębiorstwa z realizacji outsour-

cingu logistycznego (w % odpowiedzi).

Źródło: opracowanie wła-

sne na podsta

wie wyników badań.

Analiza danych zawartych na rysunku 5 wskazuje,

iż nie-

mal

połowa badanych przedsiębiorstw (44%) oceniała bardzo

dobrze dotychczasową współpracę z firmą świadczącą usługi
w zakresie outsourcingu logistycznego. Na poziomie dobrym

współpracę w tym zakresie oceniło 20% przedsiębiorstw.
Poziom

zadowalający określiło 20% przedsiębiorstw. Jako

dostateczny stopie

ń zadowolenia organizacji podało 16%

badanych.

Żaden z respondentów nie określił stopnia zado-

wolenia swojej organizacji z współpracy z operatorem logi-
stycznym na poziomie niedostatecznym.

Świadczy to o wni-

kliwym doborze partnera outsourcingowego.

Podsumowanie

W działalności przedsiębiorstw outsourcing stanowi istotne

narzędzie biznesowe, które pomaga sprawnie zarządzać

organizacją i umożliwia szybszy jej rozwój. Warto zwrócić

się do specjalistów z firmy zewnętrznej, mogących zagwa-

rantować stały, wysoki poziom usług z sektora obcego przed-

siębiorstwu macierzystemu.

Outsourcing logistyczny to narzędzie powszechnie stoso-

wane przez przedsiębiorstwa działające w regionie siedlec-
kim. Korzystanie z outsourcingu logistycznego zaliczane jest

do powszechnego rozwiązania biznesowego. Dla siedleckich

firm praktyka ta staje się czymś zwyczajnym, a nie tylko
modnym i niestandardowym

rozwiązaniem obliczonym na

szybki efekt ekonomiczny.

Przeprowadzona analiza

wykazała, że najpopularniejszymi

obszarami działalności outsourcingowej dla przedsiębiorstw
w regionie siedleckim

są: transport i spedycja, składowanie

oraz obsługa celna. Przedsiębiorstwa, które dotychczas same

organizują pracę w tym zakresie w najbliższym czasie chcą

wydzielić te funkcje ze swoich struktur organizacyjnych

i przekazać je operatorom zewnętrznym.

Redukcja kosztów jest najważniejszym celem outsourcingu

Za bardzo ważny powód wydzielenia procesów poza organi-

zację uznało je aż 70% badanych przedsiębiorstw. Istotne są

także takie czynniki, jak polepszenie pozycji rynkowej oraz

koncentrowanie się na podstawowej działalności.

Stopień zadowolenia organizacji siedleckich z realizacji

outsourcingu logistycznego wskazuje na optymizm w tym
zakresie. Niemal

połowa badanych przedsiębiorstw oceniała

zadowolenie na poziomie bardzo dobrym. W przy

szłości

p

rzedsiębiorcy planują poszerzać działalność outsourcingową

w swoich jednostkach.

Streszczenie

Celem

artykułu jest ukazanie miejsca outsourcingu w usłu-

gach logistycznych.

Szczegółowej analizie poddano cele sto-

sowania outsourcingu,

zakres usług logistycznych przekazy-

wanych zewnętrznemu operatorowi oraz kryteria decydujące
o wyborze operatora logistycznego. W opracowaniu dokona-

no także oceny stopnia zadowolenia organizacji z realizacji
outsourcingu logistycznego oraz zakre

su ryzyka związanego

z outsourcingiem.

Rolę i miejsce outsourcingu w usługach logistycznych ana-

lizowano na przykładzie podmiotów gospodarczych działają-

cych w regionie siedleckim położonym we wschodniej części
województwa mazowieckiego. Badaniami w 2012 roku obj

ę-

to 50 przedsiębiorstw, w których występowały obszary dzia-

łań logistycznych.

Słowa kluczowe: outsourcing logistyczny, przedsiębiorstwo,

kadra zarządzająca, transport i spedycja.

L

ITERATURA

1. Brdulak H., 2012,

Funkcjonowanie łańcuchów dostaw w wa-

runkach niepewności, (w:) Logistyka przyszłości, PWE, War-
szawa, s. 15–21.

2. Gay Ch.L, Essinger J., 2002, Outsourcing strategiczny koncep-

cja, modele i wdrażanie, Oficyna Ekonomiczna, Kraków,
s. 25–28.

3.

Gołembska E., 2009, Logistyka w gospodarce światowej, C.H.
Beck, Warszawa, s. 52–58.

4. Jaszka A.M., 2009,

Sektor usług logistycznych, Difin, Warsza-

wa, s. 85–86.

5.

Kłos M., 2009, Outsourcing w polskich przedsiębiorstwach,
CeDeWu, Warszawa, s. 35.

6. Rydzkowski W., 2011,

Usługi logistyczne. Teoria i praktyka,

ILiM,

Poznań, s. 21–30.

7. Trocki M., 2001, Outsourcing. Metoda restrukturyzacji gospo-

darczej, PWE, Warszawa, s. 13.

Logistyka – nauka

Logistyka 5/2013

159