Zasady stosowania drenażu limfatycznego
1. Drenaż limfatyczny stosujemy zgodnie ze wskazaniami i przeciwwskazaniami.
W chorobach zakaźnych, podostrych stanach zapalnych przebiegających z obrzękami, u chorych onkologicznych oraz po amputacjach i resekcjach w przebiegu leczenia chorób nowotworowych tylko za zgodą i na zlecenie lekarza.
2. Kierunek masażu powinien być zgodny z kierunkiem odpływu chłonki do okolicznych węzłów chłonnych - zaczynamy od węzłów i naczyń limfatycznych położonych najbliżej ujść żylnych.
3. Pacjent powinien znajdować się w pozycji drenażowej - ułatwiającej odpływ chłonki.
4. Wolny przepływ chłonki wymusza wolne tempo drenażu - ok 10-15 ruchów na minutę, każdą technikę powtarzamy min. 3-5 razy.
5. Masaż powinien być płynny, miękki, powolny i rytmiczny.
6. Wszystkie stosowane techniki muszą mieć charakter przepychający.
7. Wszystkie techniki stosujemy z umiarkowaną siłą, aby nie doprowadzić do rozgrzania tkanek. Nie zaleca się łączenia chwytów drenażu limfatycznego z technikami silnie rozgrzewającymi z innych metod masażu.
8. Czas trwania zabiegu drenażu uzależniony jest od stanu chorobowego i jednostki chorobowej.
9. W czasie wykonywania zabiegu metodą polską przynajmniej dwukrotnie opracowujemy większe węzły chłonne.
10. Drenaż limfatyczny można wykonywać codziennie.
11. Ilość zabiegów w serii jest nieograniczona i zależy od postępów w leczeniu oraz schorzenia.
12. Obszar ciała objęty drenażem uzależniony jest od stanu chorobowego i jednostki chorobowej oraz od reakcji pacjenta na zabieg.
13. Masaż nie powinien powodować dolegliwości bólowych.
14. Nie jest wskazane używanie środka poślizgowego
Według Zborowskiego stosuje się techniki
- głaskanie - rozcieranie koliste - rozcieranie spiralne - ugniatania podłużne lub szczypcowe (w niektórych pasmach) - uciski
Drenaż limfatyczny metodą polską według Zborowskiego
Drenaż limfatyczny twarzy
1. Drenaż dołów nadobojczykowych - rozpoczynamy opracowanie od okolicy stawów
mostkowo-obojczykowych i stopniowo posuwamy się w kierunku wyrostków barkowych
- głaskanie - rozcieranie koliste - rozcieranie spiralne - uciski
2. Drenaż od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
3. Drenaż okolicy podżuchwowej do dołów nadobojczykowych.
Pierwszy etap od środka okolicy podżuchwowej na boki do kątów żuchwy,
- głaskanie - rozcieranie koliste - rozcieranie spiralne - uciski
w drugim etapie opracowujemy tkanki od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
4. Drenaż żuchwy do dołów nadobojczykowych.
Pierwszy etap od środka żuchwy
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- ugniatanie szczypcowe,- uciski.
w drugim etapie opracowujemy tkanki od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
5. Drenaż od środka wargi dolnej do dołów nadobojczykowych.
W fazie pierwszej od środka wargi dolnej przez policzki do kątów żuchwy.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- ugniatanie szczypcowe,- uciski.
W drugiej fazie wykonujemy drenaż od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
6. Drenaż od kącików ust do dołów nadobojczykowych.
W pierwszej fazie wykonujemy od kącików ust przez policzki do kątów żuchwy.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- ugniatanie szczypcowe,- uciski.
W drugiej fazie od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
7. Drenaż od środka wargi górnej do dołów nadobojczykowych.
W fazie pierwszej od środka wargi górnej przez policzki do kątów żuchwy.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- ugniatanie szczypcowe,- uciski.
W fazie drugiej od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
8. Drenaż dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
9. Drenaż od skrzydełek nosa do skroni.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- ugniatanie szczypcowe,- uciski.
Drenaż od skrzydełek nosa do kątów żuchwy.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
10. Drenaż od wewnętrznych kącików oczu, pod oczami do skroni i do dołów nadobojczykowych
W fazie pierwszej od wew. kącików oczu, pod oczami do skroni.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
W fazie drugiej od skroni do kątów żuchwy
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski.
W fazie trzeciej od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
11. Drenaż od zewnętrznych kącików oczu do dołów nadobojczykowych.
W fazie pierwszej od zew. kątów oczu do skroni i dalej do kątów żuchwy.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- ugniatanie szczypcowe,- uciski.
W fazie drugiej od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
12. Drenaż od wewnętrznych kącików oczu wzdłuż łuków brwiowych do kątów żuchwy i do dołów nadobojczykowych
W fazie pierwszej od wew. kącików oczu (nasady nosa) wzdłuż łuków brwiowych przez skronie do kątów żuchwy.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski.
W fazie drugiej od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
Drenaż od środka czoła do skroni
- głaskanie, - rozcieranie koliste, - rozcieranie spiralne, - uciski
13. Drenaż od środka czoła do dołów nadobojczykowych.
W fazie pierwszej od środka czoła przez skronie do kątów żuchwy.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski.
W drugiej fazie od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych stosując techniki:
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
14. Drenaż dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
Drenaż limfatyczny karku i głowy
1. Drenaż dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
2. Drenaż od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
3. Drenaż od drugiego i pierwszego kręgu piersiowego do dołów nadobojczykowych.
Od wyrostka kolczystego drugiego, a potem pierwszego kręgu piersiowego do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
4. Drenaż od wyrostków kolczystych kręgów szyjnych do dołów nadobojczykowych. Rozpoczynając od wyrostka kolczystego siódmego kręgu szyjnego, posuwamy się w kierunku dołów nadobojczykowych. Kolejne pasma rozpoczynają się od wyrostka kolczystego szóstego, piątego, czwartego i trzeciego kręgu szyjnego.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
5. Drenaż od otworu potylicznego do dołów nadobojczykowycb.
W pierwszej fazie od otworu potylicznego po kresach karkowych do wyrostków sutkowatych i kątów żuchwy. W drugiej fazie od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
6. Drenaż od guzowatości kości potylicznej do dołów nadobojczykowych. W pierwszej fazie od guzowatości potylicznej po kresach karkowych górnych za uszy i dalej do kątów żuchwy. Druga faza polega na wykonaniu technik od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
6. Drenaż po szwach połączenia kości ciemieniowych i kości potylicznej do dołów nadobojczykowych.
W pierwszej fazie po szwach czaszki do uszu, a następnie do kątów żuchwy
W drugiej fazie wykonujemy drenaż od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
7. Drenaż od czubka głowy do dołów nadobojczykowych.
W pierwszej fazie od czubka głowy za uszami i dalej do kątów żuchwy.
W drugiej fazie opracowujemy od kątów żuchwy do dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
8. Drenaż dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
Drenaż limfatyczny grzbietu
Ogólne przegłaskanie grzbietu w pasmach podłużnych
Faza I
1. Drenaż dołów pachowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
2. Drenaż w kierunku równoległym do kręgosłupa.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, -ugniatanie podłużne,- uciski.
3. Drenaż dołów pachowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
Faza II
4. Drenaż w kierunku prostopadłym do kręgosłupa - w pasmach poprzecznych. Rozpoczynając od kości ogonowej w pasmach wykonujemy techniki drenażu. W kolejnych pasmach posuwamy się w kierunku dogłowowym. W odcinku piersiowym przebieg pasm jest zgodny z przebiegiem żeber.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
5. Drenaż w liniach pachowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, -ugniatanie podłużne,- uciski
6. Drenaż dołów pachowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne,- uciski.
Drenaż limfatyczny klatki piersiowej
Ogólne przegłaskanie klatki piersiowej w pasmach podłużnych
Faza I
1. Drenaż dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
2. Drenaż dołów pachowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
3. Drenaż w kierunku równoległym do mostka.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
4. Drenaż dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
5. Drenaż dołów pachowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
Faza II
6. Drenaż wzdłuż przebiegu żeber.
Rozpoczynając od mostka i łuków żeber w pasmach wykonujemy techniki drenażu. W kolejnych pasmach posuwamy się w kierunku dogłowowym.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
7. Drenaż w liniach pachowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, -ugniatanie podłużne,- uciski
8. Drenaż dołów pachowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
9. Drenaż dołów nadobojczykowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
Drenaż limfatyczny brzucha
Obszar znajdujący się powyżej linii pępka opracowujemy w kierunku dogłowowym, zaś obszar poniżej linii pępka do węzłów pachwinowych.
Przy opracowywaniu okolicy nadpępkowej rozpoczynamy od pasm znajdujących się w liniach pachowych. W kolejnych pasmach posuwamy się w kierunku linii białej. - głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski.
Przy opracowywaniu okolicy podpępkowej stajemy tyłem do pacjenta i rozpoczynamy od linii pachowych, w kolejnych pasmach posuwamy się w kierunku linii białej.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski.
Drenaż limfatyczny kończyny górnej
Drenaż limfatyczny kończyny górnej rozpoczynamy od ogólnego przegłaskania kończyny.
1. Drenaż dołów pachowych.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
2. Drenaż stawu ramiennego.
- Głaskanie podłużne
- Głaskanie poprzeczne
- Rozcieranie koliste podłużne
- Rozcieranie koliste poprzeczne
- Rozcieranie spiralne podłużne
- Rozcieranie spiralne poprzeczne
- Uciski.
3. Drenaż ramienia.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, -ugniatanie podłużne, - uciski
4. Drenaż stawu i dołu łokciowego. Drenaż składa się z opracowania dołu łokciowego i stawu łokciowego. Przy opracowywaniu dołu łokciowego stosujemy:
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
Przy opracowywaniu stawu łokciowego wykonujemy:
- Głaskanie podłużne
- Głaskanie poprzeczne
- Rozcieranie koliste podłużne
- Rozcieranie koliste poprzeczne
- Rozcieranie spiralne podłużne
- Rozcieranie spiralne poprzeczne
- Uciski.
5. Drenaż stawu ramiennego.
- Głaskanie podłużne
- Głaskanie poprzeczne
- Rozcieranie koliste podłużne
- Rozcieranie koliste poprzeczne
- Rozcieranie spiralne podłużne
- Rozcieranie spiralne poprzeczne
- Uciski.
6. Drenaż przedramienia.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, -ugniatanie podłużne, - uciski
7. Drenaż stawu nadgarstkowego.
- Głaskanie podłużne
- Rozcieranie koliste podłużne
- Rozcieranie spiralne podłużne
- Rozcieranie spiralne poprzeczne
- Uciski.
8. Drenaż stawu i dołu łokciowego.
Drenaż składa się z opracowania dołu łokciowego i stawu łokciowego. Przy opracowywaniu dołu łokciowego stosujemy:
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
Przy opracowywaniu stawu łokciowego wykonujemy:
- Głaskanie podłużne
- Głaskanie poprzeczne
- Rozcieranie koliste podłużne
- Rozcieranie koliste poprzeczne
- Rozcieranie spiralne podłużne
- Rozcieranie spiralne poprzeczne
- Uciski.
9. Drenaż śródręcza.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
10. Drenaż palców.
- Głaskanie palców całą dłonią lub kciukiem i palcem wskazującym
- Rozcieranie spiralne kciukami lub kciukiem i palcem wskazującym
- Uciski pierścieniowe lub kciukiem i palcem wskazującym
11. Drenaż stawu nadgarstkowego.
- Głaskanie podłużne
- Rozcieranie koliste podłużne
- Rozcieranie spiralne podłużne
- Rozcieranie spiralne poprzeczne
- Uciski.
Na koniec ogólne przegłaskanie całej kończyny górnej.
Drenaż limfatyczny kończyny dolnej
Drenaż limfatyczny kończyny dolnej wykonujemy w dwóch fazach:
- faza I - w ułożeniu pacjenta na grzbiecie,
- faza II - w ułożeniu pacjenta na brzuchu.
Faza I
Rozpoczynamy od ogólnego przegłaskania całej kończyny.
1. Drenaż pachwiny i górnej części przyśrodkowej strony uda.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
2. Drenaż uda.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - ugniatanie podłużne, - uciski
3. Drenaż stawu kolanowego.
- głaskanie podłużne,
- głaskanie poprzeczne,
- rozcieranie koliste podłużne,
- rozcieranie koliste poprzeczne,
- rozcieranie spiralne podłużne,
- rozcieranie spiralne poprzeczne,
- uciski.
4. Drenaż pachwiny i górnej części przyśrodkowej strony uda.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
5. Drenaż podudzia.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
6. Drenaż stawu skokowego.
- głaskanie podłużne,
- głaskanie poprzeczne,
- rozcieranie koliste podłużne,
- rozcieranie koliste poprzeczne,
- rozcieranie spiralne podłużne,
- rozcieranie spiralne poprzeczne,
- uciski.
7. Drenaż stawu kolanowego.
- głaskanie podłużne,
- głaskanie poprzeczne,
- rozcieranie koliste podłużne,
- rozcieranie koliste poprzeczne,
- rozcieranie spiralne podłużne,
- rozcieranie spiralne poprzeczne,
- uciski.
8. Drenaż śródstopia.
Drenaż wykonujemy jedną lub dwoma rękami w pasmach podłużnych
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
9. Drenaż palców.
- Głaskanie palców całą dłonią po stronie grzbietowej i podeszwowej.
- Rozcieranie spiralne kciukiem i palcem wskazującym
- Uciski pierścieniowe
10. Drenaż stawu skokowego.
- głaskanie podłużne,
- głaskanie poprzeczne,
- rozcieranie koliste podłużne,
- rozcieranie koliste poprzeczne,
- rozcieranie spiralne podłużne,
- rozcieranie spiralne poprzeczne,
- uciski.
Po opracowaniu stawu skokowego przystępujemy do ogólnego przegłaskania k. dolnej.
Faza II
Rozpoczynamy od ogólnego przegłaskania całej kończyny dolnej.
11. Drenaż górnej części przyśrodkowej strony uda.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
12. Drenaż tylnej strony uda.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - ugniatanie podłużne, - uciski
13. Drenaż dołu podkolanowego.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
14. Drenaż górnej części przyśrodkowej strony uda.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
15. Drenaż podudzia.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - ugniatanie podłużne, - uciski
16. Drenaż stawu skokowego.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
17. Drenaż dołu podkolanowego.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
18. Drenaż strony podeszwowej stopy.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
19. Drenaż palców.
- głaskanie, - rozcieranie spiralne, - uciski.
20. Drenaż stawu skokowego.
- głaskanie,- rozcieranie koliste,- rozcieranie spiralne, - uciski
Drenaż limfatyczny k. dolnej kończymy ogólnym przegłaskaniem całej kończyny.