Na podstawie wybranych wierszy opisz zjawisko dekadentyzmu.











Wtorek, 25 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marek, Jarosław, Elwira
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Młoda
Polska >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Na podstawie wybranych
wierszy opisz zjawisko dekadentyzmu.










kategoria:   J.polski
zakres:   Młoda Polska
dodano:   2000-04-13




Na podstawie
wybranych wierszy opisz zjawisko dekadentyzmu. Dekadentyzm
jest to postawa światopoglądowa końca XIX wieku wyrażająca
przekonanie o schyłkowym charakterze kultury europejskiej,
znajdująca odzwierciedlenie w licznych utworach literackich tej
epoki, zawierających portret dekadenta. Charakteryzuje się
pesymizmem, zwątpieniem w celowość życia, negacją nauki i postępu,
poczuciem daremności wszystkich ludzkich poczynań, zanikiem woli
życia, biernym zdawaniem się na los i bieg zdarzeń, odrazą wobec
codziennego, monotonnego życia w społeczeństwie goniącym za zyskiem
i pozycją. Dekadenci, są nieprzystosowani do powszechności, uciekają
od prostoty (szukanie zapomnienia o bólu istnienia w narkotykach,
alkoholu i perwersyjnej erotyce). Dowodzili, że sztuka jest
doskonalsza i dostarcza znacznie większych satysfakcji niż aktywność
życiowa. Dekadent był uznawany za jednostkę bezużyteczną społecznie,
pozbawioną woli i chęci działania, szerzącą szkodliwe społeczne
nastroje zniechęcenia. Pojawienie się dekadentyzmu było wynikiem
strachu przed końcem wieku. Taki strach pojawiał się zawsze i jest
to dosyć naturalna reakcja. Ludzie oczekiwali ogromnej zmiany, może
nawet końca ludzkości i Sądu Ostatecznego. Tak jak i wcześniej, tak
i pod koniec XIX wieku ludzi ogarnął strach. Bardzo wyraźnie
zjawisko dekadentyzmu ukazuje się w utworach Charlesa Baudelair'a,
Paula Verlaine'a a także Kazimierza Przerwy Tetmajera. Ów
pesymistyczny pogląd na życie narzuca poetom pewien styl określania
różnych zjawisk jako negatywne. Przez to poeci przeciwstawiają się
ogólnie przyjętym zasadom. W wierszu Baudelair'a "Spleen" niebo
jest "jak ciężka z ołowiu pokrywa", "spoza chmur zasłony szare
światło spływa", dzień jest smutniejszy "niźli nocny grób", "ziemia
w wilgotne zmienia się więzienie", a nadzieja jest płochliwym
stworem. Opisuje stan duszy , ale przede wszystkim przedstawia
uczucie metafizycznej rozpaczy i lęku. Użyte środki stylistyczne
podkreślają dekadentyczny styl utworu. Również używając środków
stylistycznych wyraża swój światopogląd w swych utworach Tetmajer.
Wiersz z cyklu "Zamyślenia" rozpoczyna się słowami "Melancholia,
tęsknota, smutek, zniechęcenie są treścią mojej duszy...". Myśl ma
złamane skrzydła, nie może lecieć, więc "spada i pierś rani o głazów
krawędzie". Pesymistyczne zakończenie mówi, że "tak zawsze będzie".
Kolejny wiersz tego samego autora (bez tytułu) znów już
pierwszymi słowami mówi nam o swoim dekadenckim charakterze: "Nie
wierzę w nic, nie pragnę niczego na świecie, Wstręt mam do
wszystkich czynów, drwię z wszelkich zapałów(...)". Mowa tu o
dawnych marzeniach i nadziejach, których nie udało się zrealizować.
Skoro nie można w świecie realnym ziścić swoich marzeń, trzeba się
od tego świata odgrodzić, odtrącić go. W zakończeniu wiersza pojawia
się pojęcie "nirwany". Poeta mówi tu, że pogrążona w niej "istność
(...) cała (...) przechodzi z wolna w nieistnienie". Pragnienia i
podejmowanie działań dla ich urzeczywistnienia są jedynie przyczyną
cierpienia. Ludzkie chęci są z reguły niemożliwe do całkowitej
realizacji, a połowiczność ich zaspokojenia lub niezaspokojenie
staje się źródłem bólu. Dlatego dla osiągnięcia stanu względnej
szczęśliwości, która jest brakiem cierpienia, najlepiej nie mieć
żadnych pragnień. Do wierszy o nastroju schyłkowym zalicza się
również utwór Tetmajera, który już samym tytułem mówi o swoim
charakterze: "Koniec wieku XIX". Jest to pewnego rodzaju dialog:
podmiot liryczny zadaje pytanie, a odpowiada człowiek końca XIX
wieku. Poeta mówi tu o bezsilności człowieka wobec czasu, wobec
końca wieku. "(...) Walka...? Ale czyż mrówka wrzucona na szyny może
walczyć z pociągiem nadchodzącym w pędzie? (...)". Autor neguje
sensowność przekleństwa, ironii, idei, modlitwy, wzgardy, rozpaczy,
walki, rezygnacji, wiary w byt przyszły, korzystania z uroków życia.
Zakończenie jest jednoznaczne "Jaka jest przeciw włócznie złego
twoja tarcza, człowiecze końca wieku?..." - ukazuje, że człowiek
jest bezsilny wobec wielkości świata. Również typowym dla
literatury schyłku wieku jest wiersz "Evviva l'arte!" Tetmajera.
Pokazuje miejsce artysty w hierarchii społecznej. Według tego
wiersza społeczeństwo końca wieku ceni jedynie wartości materialne:
pieniądze i konsumpcję: "Kto pieniędzy nie ma, jest pariasem". W tej
hierarchii wartości artysta jest nieużyteczny, nie służy żadnym
celom praktycznym. Społeczność nie czuje więc potrzeby wynagradzania
artystom czegokolwiek: "my, którym często na chleb brakuje suchy",
"możemy z głody skonać gdzieś pod progiem". Artysta jednak się nie
poddaje i czuje, że na siły nadprzyrodzone "W piersiach naszych
płoną ognie przez Boga samego włożone". Jest jeszcze jeden
wiersz Tetmajera, w którym wyraża swoje ubolewania i pesymistyczne
spojrzenie na życie. Jest wiersz pod tytułem "Hymn do Nirwany".
Opisuje tęsknotę do stanu nieświadomości. Mówi ogólnie o
zniechęceniu do świata i ludzi. "Z otchłani klęsk i cierpień
podnoszę głos do ciebie, Nirwano!". Jest tu pełno negatywnych uczuć.
Cały wiersz ma postać modlitwy, a na zakończenie poeta wypowiada
słowa: "I przyjdź królestwo twoje na ziemi, jak i w niebie,
Nirwano!" Kolejnym utworem, w którym widać wpływ dekadentyzmu
jest "Niemoc" Paula Verlaine'a (tytuł oryginału francuskiego to
"Decadence"). Mówi tu o swoich uczuciach, żalach, twórczości i o
nieznanej trosce, która go męczy: "(...) Tylko ból jakiejś troski,
co żre pierś, nieznana". Bardzo obrazowym wierszem jest
"Albatros" Baudelair'a, w którym ów piękny w locie ptak jest
porównywany do poety. Gdy ptak wyląduje na statku można obserwować
jego niezdarne i niezgrabne ruchy, wydaje się wyjątkowo pokraczny.
Tak samo jest z poetą, który w swojej sztuce jest tak piękny i
wspaniały, jak albatros w locie. Jednak gdy poeta znajduje się w
realnym świecie nie znajduje miejsca, "wiecznie się o swe skrzydła
olbrzymie potyka". Jak widać dekadentyzm jest bardzo widocznym
zjawiskiem w poezji pod koniec XIX wieku. Ten pesymizm pojawia się
jeszcze w wielu innych utworach, lecz wiersze takie jak "Koniec
wieku XIX", czy "Albatros" najlepiej pokazują ideę tego zjawiska.








Autor: GosiaP

Ocena : 0.0 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000