Psychologia rozwoju człowieka. Konwersatorium 1.
1.Czynniki warunkujące rozwój człowieka (za: A. Brzezińska, 2005)
socjalizacja edukacja własna aktywność
przekaz społeczny doświadczenie
uczenie się
ROZWÓJ
dojrzewanie
2. Zmiana rozwojowa
2.1. Cechy zmiany rozwojowej wg. W. Krajewskiego
- zmiana rozwojowa musi być względnie długotrwała, nie mo\
e to być zmiana nagła i
jednorazowa
- musi to być kilka zmian następujących po sobie, czyli ciąg zmian, który jest ciągiem
jednokierunkowym, a nie powtarzający się zamkniętym cyklem (np. cykl
menstruacyjny)
- zmiana rozwojowa dotyczy wewnętrznej struktury obiektu, jakościowych przeobra\
eń
poszczególnych elementów i/lub niektórych elementów między nimi, lub całego
układu powiązań
- zmiany układu są względnie stałe i nieodwracalne
- istotne, kluczowe przyczyny zmian tkwią w samym zmieniającym się układzie,
zmiany rozwojowe mają przyczyny wewnętrzne, są to zmiany spontaniczne, nie
inicjowane zewnętrznymi czynnikami (czynniki zewnętrzne mogą natomiast je
podtrzymywać, przyspieszać bądz
opóz
niać).
2.2. Rodzaje zmian rozwojowych, wg. H. Bee (2004)
1
Rozwój ka\
dego człowieka determinowany jest tykaniem 2 zegarów: biologicznego
(zmiany którym podlega nasze ciało, dojrzewanie biologiczne, etc.) oraz społecznego
(wyznaczającego wymagania i oczekiwania społeczeństwa w stosunku do jednostki)
a) zmiany uniwersalne: przypisane są do wieku, odnoszą się do ka\
dego człowieka w
danej grupie wiekowej, są to zmiany uwarunkowane procesem biologicznego
dojrzewania organizmu i uniwersalnymi doświadczeniami społecznymi (zegar
biologiczny i społeczny)
b) zmiany wspólne dla danej grupy osób: zmiany te charakteryzują osoby nale\
ące do
danej grupy osób, np. członków społeczności lokalnej, wspólnoty, grupy (rodzinnej,
rówieśniczej), a więc wynikają z uczestniczenia w podobnych sytuacjach i warunkują
podzielanie podobnych doświadczeń i prze\
yć
c) zmiany indywidualne: wywołane są czynnikami unikatowymi, oddziałującymi tylko
na daną jednostkę, są niepowtarzalne, bowiem rozwój człowieka w du\
ym stopniu
przebiega pod wpływem indywidualnych doświadczeń
y
ródło: Brzezińska, A. (2005). Portrety psychologiczne człowieka. Gdańsk: GWP; Brzezińska, A. (2005).
Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar; Bee, H. (2004). Psychologia
rozwoju człowieka. Poznań: Zyska i S-ka Wydawnictwo.
2