DŁUG PUBLICZNY

1.

Istota (pojęcie, rodzaje,

przyczyny)

2.

PDP (definicja, metoda

liczenia, limit)

3.

Procedury ostrożnościowe i

sanacyjne

DŁUG PUBLICZNY

finansowe zobowiązanie władz

państwowych i samorządowych oraz

innych związków i instytucji

publicznych z tytułu:



zaciągniętych kredytów i pożyczek (w tym

również przyjętych depozytów)



emisji papierów wartościowych



zobowiązań odszkodowawczych



wywłaszczenia mienia

RODZAJE DŁUGU PUBLICZNEGO



zbywalny i niezbywalny,



bieżący i fundowany,



reproduktywny i martwy,



rządowy i samorządowy,



państwowy,



krajowy i zagraniczny,



umarzany i wieczny,



dobrowolny i przymusowy,



krótkoterminowy i długoterminowy



brutto i netto,

PRZYCZYNY DŁUGU

PUBLICZNEGO



potrzeby pożyczkowe budżetu,



interwencjonizm państwa,



podwyższone wydatki,



aktualna polityka rządu,



pułapka zadłużenia;

POTRZEBY POŻYCZKOWE BUDŻETU



głównie deficyt budżetowy i jego

przyczyny,

INTERWENCJONIZM PAŃSTWA



interwencjonizm państwowy

M.Keynesa zakłada wzmożone

wydatki w celu realizacji ważnych

celów społeczno-ekonomicznych:

stymulowanie wzrostu gosp.,

łagodzenie cyklu koniunkt.,

bezrobocie, …

PODWYŻSZONE WYDATKI



głównie spowodowane klęskami

żywiołowymi, zagrożeniem państwa,

…

AKTUALNA POLITYKA RZĄDU



niechęć polityków do cięć wydatków i

podnoszenie podatków,



to przerzucanie problemu dzisiejszych

wydatków na kolejne rządy,

PUŁAPKA ZADŁUŻENIA



odsetki powodujące deficyt i dług,



rolowanie długu (roll over),

KONSEKWENCJE DŁUGU

PUBLICZNEGO



konieczność obsługi długu:



przeznaczenie zwyczajnych dochodów państwa

na obsługę długu



ograniczenie możliwości wydatkowych w

następnych okresach



deficyt budżetowy w następnych okresach



zaciąganie nowych zobowiązań



redystrybucja produktu krajowego i dochodu

narodowego pomiędzy krajami



przeniesienie skutków długu na przyszłe

pokolenia

KONSEKWENCJE DŁUGU

PUBLICZNEGO c.d.



skutki są zróżnicowane ze względu na



skalę deficytu



źródła finansowania



podmioty użyczające długu



koszty



skutki



dla sektora publicznego



sektora gospodarstw domowych



sektora przedsiębiorstw



sektora instytucji finansowych



inflacja (efekt możliwy do

wystąpienia)

PAŃSTWOWY DŁUG PUBLICZNY

(art.72 ust. o fp z 2009 r.)



definicja:

wartość nominalna zobowiązań jednostek sektora finansów

publicznych po wyeliminowaniu wzajemnych zobowiązań

pomiędzy jednostkami tego sektora;

obejmuje zobowiązania sektora finansów publicznych z

następujących tytułów:

1.

wyemitowanych papierów wartościowych opiewających na

wierzytelności pieniężne;

2.

zaciągniętych kredytów i pożyczek;

3.

przyjętych depozytów;

4.

wymagalnych zobowiązań:

a) wynikających z odrębnych ustaw oraz prawomocnych

orzeczeń sądów lub ostatecznych decyzji

administracyjnych,

b) uznanych za bezsporne przez właściwą jednostkę

sektora finansów publicznych, będącą dłużnikiem;

METODA OBLICZANIA PDP

łączną kwotę państwowego długu publicznego (art.

73 ust. o fp z 2009 r.) oblicza się jako wartość

nominalną zobowiązań, przy wyłączeniu

zobowiązań wzajemnych jednostek sektora

finansów publicznych;



wartość nominalna zobowiązań to wartość

nominalną:

1.

wyemitowanych papierów wartościowych;

2.

zaciągniętej pożyczki, kredytu lub innego

zobowiązania, to jest kwotę świadczenia

głównego, należną do zapłaty w dniu

wymagalności zobowiązania,

LIMIT PAŃSTWOWEGO DŁUGU

PUBLICZNEGO



art.74 ust.o fp z 2009 r.,



państwowy dług publiczny nie

może przekroczyć 60% wartości

rocznego produktu krajowego

brutto;

PROCEDURY OSTROŻNOŚCIOWE I

SANACYJNE



art.86 ust.o fp z 20090 r.,



trzy progi PDP:



PDP > 50 % PKB,



PDP > 55 % PKB,



PDP > 60 % PKB,

PDP > 50 % PKB



gdy wartość relacji kwoty PDP do PKB

w roku x jest większa od 50%, a nie

większa od 55%, to na kolejny rok

(x+2):

Rada Ministrów uchwala projekt

ustawy budżetowej, w którym relacja

deficytu budżetu państwa do

dochodów budżetu państwa (w roku

x+2) nie może być wyższa niż

analogiczna relacja z roku bieżącego (z

roku x+1),

PDP > 55 % PKB



gdy relacja PDP / PKB jest większa od 55%, a

mniejsza od 60% (w roku x), to na kolejny rok:

a)

Rada Ministrów uchwala projekt ustawy

budżetowej (na rok x+2), w którym:



nie przewiduje się deficytu budżetu państwa lub

przyjmuje się poziom różnicy dochodów i wydatków

budżetu państwa, zapewniający, że relacja długu SP

do PKB przewidywana na koniec roku budżetowego

(X+2), będzie niższa od tej relacji z roku x,



nie przewiduje się wzrostu wynagrodzeń pracowników

państwowej sfery budżetowej,

PDP > 55 % PKB c.d.

3.

waloryzacja rent i emerytur nie może przekroczyć

poziomu odpowiadającego wzrostowi cen towarów

i usług konsumpcyjnych, ogłoszonego przez GUS za

poprzedni rok budżetowy,

4.

wprowadza się zakaz udzielania pożyczek i kredytów

z budżetu państwa z wyjątkiem rat kredytów

i pożyczek udzielonych w latach poprzednich,

5.

nie przewiduje się wzrostu wydatków w jednostkach,

o których mowa w art. 139 ust. 2, na poziomie

wyższym niż w administracji rządowej, (np. Kancelaria

Sejmu, Senatu, Rzecznik Praw Dziecka, …)

PDP > 55 % PKB c.d.

b)

Rada Ministrów dokonuje przeglądu wydatków

budżetu państwa finansowanych środkami

pochodzącymi z kredytów zagranicznych oraz

przeglądu programów wieloletnich,

c)

Rada Ministrów przedstawia Sejmowi program

sanacyjny mający na celu obniżenie relacji, PDP

/ PKB,

d)

wydatki budżetu jst określone w uchwale

budżetowej na kolejny rok mogą być wyższe niż

dochody tego budżetu powiększone o nadwyżkę

budżetową z lat ubiegłych i wolne środki,

jedynie o kwotę związaną z realizacją zadań ze

środków zagranicznych bezzwrotnych;

PDP > 60 % PKB



gdy wartość relacji kwoty PDP do PKB w roku x

jest większa jest równa lub większa od 60%, to:

a)

stosuje się odpowiednio postanowienia pkt 2 lit. a i b,

(jak wyżej)

b)

Rada Ministrów, najpóźniej w terminie miesiąca od

dnia ogłoszenia relacji PDP/PKB przedstawia Sejmowi

program sanacyjny mający na celu ograniczenie tej

relacji do poziomu poniżej 60%,

c)

wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego

określone w uchwale budżetowej na kolejny rok nie

mogą być wyższe niż dochody tego budżetu,

d)

poczynając od siódmego dnia po dniu ogłoszenia

relacji PDP/PKB, jednostki sektora finansów

publicznych nie mogą udzielać nowych poręczeń

i gwarancji.

PROCEDUR OSTROŻNOŚCIOWYCH I

SANACYJNYCH, NIE STOSUJE SIĘ DO



art. 88 ust o fp z 2009 r.:



stanu wojennego,



stanu wyjątkowego na terytorium

całej RP,



stanu klęski żywiołowej na

terytorium całej RP;