System Opieki

Zdrowotnej w Polsce.

Opracowała:

Maciak Ewa

Anna Kulikowska

Wioletta Dalidowicz

System opieki zdrowotnej w

System opieki zdrowotnej w

Polsce

Polsce



zespół osób i instytucji mający za

zespół osób i instytucji mający za

zadanie zapewnić opiekę zdrowotną

zadanie zapewnić opiekę zdrowotną

ludności. Polski system opieki

ludności. Polski system opieki

zdrowotnej oparty jest na modelu

zdrowotnej oparty jest na modelu

ubezpieczeniowym

ubezpieczeniowym

.

.

Obecnie system kształtowany jest przez dwie

Obecnie system kształtowany jest przez dwie

podstawowe ustawy:

podstawowe ustawy:



ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej

ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej

finansowanych ze środków publicznych,

finansowanych ze środków publicznych,



ustawę o zakładach opieki zdrowotnej.

ustawę o zakładach opieki zdrowotnej.

Uczestników systemu można podzielić na

Uczestników systemu można podzielić na

następujące kategorie:

następujące kategorie:



świadczeniobiorców

świadczeniobiorców

- czyli pacjentów,

- czyli pacjentów,



instytucję ubezpieczenia zdrowotnego

instytucję ubezpieczenia zdrowotnego

pełniącą funkcję

pełniącą funkcję

płatnika

płatnika

- czyli Narodowy

- czyli Narodowy

Fundusz Zdrowia,

Fundusz Zdrowia,



świadczeniodawców

świadczeniodawców

:

:



zakłady opieki zdrowotnej, które można podzielić ze względu na

zakłady opieki zdrowotnej, które można podzielić ze względu na

organ założycielski na publiczne (SPZOZ) oraz niepubliczne

organ założycielski na publiczne (SPZOZ) oraz niepubliczne

(NZOZ),

(NZOZ),



praktyki lekarskie, lekarsko-dentystyczne, pielęgniarskie oraz

praktyki lekarskie, lekarsko-dentystyczne, pielęgniarskie oraz

położnych,

położnych,



apteki,

apteki,



innych świadczeniodawców,

innych świadczeniodawców,



organy kontroli i nadzoru

organy kontroli i nadzoru

:

:



Państwową Inspekcję Sanitarną ("Sanepid"),

Państwową Inspekcję Sanitarną ("Sanepid"),



Inspekcję Farmaceutyczną,

Inspekcję Farmaceutyczną,



wojewodów i działające przy nich wojewódzkie centra zdrowia

wojewodów i działające przy nich wojewódzkie centra zdrowia

publicznego oraz konsultantów wojewódzkich w poszczególnych

publicznego oraz konsultantów wojewódzkich w poszczególnych

specjalnościach medycznych,

specjalnościach medycznych,



Ministerstwo Zdrowia

Ministerstwo Zdrowia

, które wytycza kierunki polityki

, które wytycza kierunki polityki

zdrowotnej kraju oraz posiada uprawnienia kontrolne, a

zdrowotnej kraju oraz posiada uprawnienia kontrolne, a

także działających przy nim konsultantów krajowych w

także działających przy nim konsultantów krajowych w

poszczególnych specjalnościach medycznych.

poszczególnych specjalnościach medycznych.



Ubezpieczenie zdrowotne w NFZ

Ubezpieczenie zdrowotne w NFZ



Głównym źródłem finansowania systemu jest

Głównym źródłem finansowania systemu jest

ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Obywatele obciążeni są

ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Obywatele obciążeni są

obowiązkową składką ubezpieczeniową stanowiącą 9%

obowiązkową składką ubezpieczeniową stanowiącą 9%

dochodów osobistych (7,75% odliczane jest od podatku

dochodów osobistych (7,75% odliczane jest od podatku

dochodowego, zaś 1,25% pokrywa ubezpieczony), która

dochodowego, zaś 1,25% pokrywa ubezpieczony), która

odprowadzana jest do instytucji ubezpieczenia

odprowadzana jest do instytucji ubezpieczenia

zdrowotnego (NFZ)

zdrowotnego (NFZ)



Udzielanie świadczeń zdrowotnych

Udzielanie świadczeń zdrowotnych



Podstawowym ogniwem systemu jest lekarz

Podstawowym ogniwem systemu jest lekarz

podstawowej opieki zdrowotnej, którym

podstawowej opieki zdrowotnej, którym

najczęściej jest lekarz specjalista medycyny

najczęściej jest lekarz specjalista medycyny

rodzinnej. Odpowiedzialny jest on za leczenie

rodzinnej. Odpowiedzialny jest on za leczenie

oraz prowadzenie profilaktyki zdrowotnej

oraz prowadzenie profilaktyki zdrowotnej

zapisanych do niego pacjentów. W przypadku,

zapisanych do niego pacjentów. W przypadku,

gdy choroba pacjenta wymaga leczenia

gdy choroba pacjenta wymaga leczenia

specjalistycznego, lekarz POZ wydaje

specjalistycznego, lekarz POZ wydaje

skierowanie do poradni specjalistycznej lub

skierowanie do poradni specjalistycznej lub

szpitala.

szpitala.

Skierowania nie wymaga wizyta w poradniach

Skierowania nie wymaga wizyta w poradniach

:

:



ginekologiczno-położniczej,

ginekologiczno-położniczej,



okulistycznej,

okulistycznej,



onkologicznej,

onkologicznej,



psychiatrycznej,

psychiatrycznej,



skórno-wenerologicznej,

skórno-wenerologicznej,



stomatologicznej.

stomatologicznej.



Skierowanie nie jest również wymagane od osób:

Skierowanie nie jest również wymagane od osób:



chorych na gruźlicę,

chorych na gruźlicę,



zakażonych wirusem HIV,

zakażonych wirusem HIV,



inwalidów wojennych i osób represjonowanych,

inwalidów wojennych i osób represjonowanych,



uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji

uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji

psychotropowych - w zakresie lecznictwa odwykowego.

psychotropowych - w zakresie lecznictwa odwykowego.

Podstawą do uzyskania świadczeń zdrowotnych jest

Podstawą do uzyskania świadczeń zdrowotnych jest

okazanie dokumentu ubezpieczenia zdrowotnego,

okazanie dokumentu ubezpieczenia zdrowotnego,

którym mogą być m.in.:

którym mogą być m.in.:



legitymacja ubezpieczeniowa,

legitymacja ubezpieczeniowa,



legitymacja ubezpieczeniowa dla członków rodziny

legitymacja ubezpieczeniowa dla członków rodziny

pracownika,

pracownika,



legitymacja emeryta-rencisty.

legitymacja emeryta-rencisty.

Instytucją odpowiedzialną za zabezpieczenie świadczeń

Instytucją odpowiedzialną za zabezpieczenie świadczeń

zdrowotnych dla osób ubezpieczonych oraz członków ich

zdrowotnych dla osób ubezpieczonych oraz członków ich

rodzin jest Narodowy Fundusz Zdrowia. Fundusz

rodzin jest Narodowy Fundusz Zdrowia. Fundusz

finansuje świadczenia zdrowotne oraz zapewnia

finansuje świadczenia zdrowotne oraz zapewnia

refundacje leków w ramach posiadanych środków

refundacje leków w ramach posiadanych środków

finansowych.

finansowych.

W skład Funduszu wchodzą

W skład Funduszu wchodzą

:

:



centrala NFZ

centrala NFZ



16 oddziałów wojewódzkich Funduszu utworzonych

16 oddziałów wojewódzkich Funduszu utworzonych

zgodnie z podziałem terytorialnym Polski.

zgodnie z podziałem terytorialnym Polski.

Zobowiązanymi do udzielania świadczeń zdrowotnych są

Zobowiązanymi do udzielania świadczeń zdrowotnych są

publiczni i niepubliczni świadczeniodawcy, posiadający

publiczni i niepubliczni świadczeniodawcy, posiadający

umowy zawarte z wojewódzkim oddziałem NFZ.

umowy zawarte z wojewódzkim oddziałem NFZ.

Świadczeniodawcami tymi są przede wszystkim: lekarze

Świadczeniodawcami tymi są przede wszystkim: lekarze

ubezpieczenia zdrowotnego, publiczne i niepubliczne

ubezpieczenia zdrowotnego, publiczne i niepubliczne

zakłady opieki zdrowotnej (szpitale, pogotowie

zakłady opieki zdrowotnej (szpitale, pogotowie

ratunkowe przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie itp.),

ratunkowe przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie itp.),

praktyki lekarskie (indywidualne, indywidualne

praktyki lekarskie (indywidualne, indywidualne

specjalistyczne, grupowe).

specjalistyczne, grupowe).

Dostęp do opieki zdrowotnej w Polsce w

Dostęp do opieki zdrowotnej w Polsce w

przypadku pobytu czasowego

przypadku pobytu czasowego

uprawniony

uprawniony

przebywający czasowo na terytorium Polski

przebywający czasowo na terytorium Polski

może korzystać ze świadczeń zdrowotnych w

może korzystać ze świadczeń zdrowotnych w

następujących zakresach usług:

następujących zakresach usług:



podstawowa opieka zdrowotna, ambulatoryjna

podstawowa opieka zdrowotna, ambulatoryjna

opieka specjalistyczna,

opieka specjalistyczna,



leczenie szpitalne,

leczenie szpitalne,



leczenie stomatologiczne,

leczenie stomatologiczne,



ratownictwo i transport medyczny.

ratownictwo i transport medyczny.

W razie konieczności udzielenia świadczeń,

W razie konieczności udzielenia świadczeń,

osoba uprawniona z innego państwa

osoba uprawniona z innego państwa

członkowskiego, przebywająca czasowo na

członkowskiego, przebywająca czasowo na

terytorium Polski, ma prawo do bezpłatnej opieki

terytorium Polski, ma prawo do bezpłatnej opieki

medycznej na podstawie formularza

medycznej na podstawie formularza

E111

E111

wystawionego w swoim kraju, na podstawie

wystawionego w swoim kraju, na podstawie

Europejskiej Karty Ubezpieczenia

Europejskiej Karty Ubezpieczenia

Zdrowotnego,

Zdrowotnego,

a w szczególnych przypadkach

a w szczególnych przypadkach

również na podstawie certyfikatu. Posiadając

również na podstawie certyfikatu. Posiadając

w/w dokumenty pacjent otrzyma bezpłatnie

w/w dokumenty pacjent otrzyma bezpłatnie

świadczenia w tych placówkach, które posiadają

świadczenia w tych placówkach, które posiadają

kontrakt z NFZ.

kontrakt z NFZ.

Osoby objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ mogą

Osoby objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ mogą

uzyskać przed wyjazdem niezarobkowym do innego

uzyskać przed wyjazdem niezarobkowym do innego

kraju członkowskiego UE:

kraju członkowskiego UE:



Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego

Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego

.

.

Uprawnia ona do uzyskania w nagłych wypadkach

Uprawnia ona do uzyskania w nagłych wypadkach

świadczeń zdrowotnych w zakresie i na zasadach, na

świadczeń zdrowotnych w zakresie i na zasadach, na

jakich przysługują one obywatelom danego kraju

jakich przysługują one obywatelom danego kraju

członkowskiego. Karta ta nie uprawnia jednak do

członkowskiego. Karta ta nie uprawnia jednak do

leczenia, jeśli celem wyjazdu jest uzyskanie świadczeń

leczenia, jeśli celem wyjazdu jest uzyskanie świadczeń

medycznych. Osoby, które wyjechały do innego kraju UE

medycznych. Osoby, które wyjechały do innego kraju UE

w celach zarobkowych, z chwilą podjęcia tam pracy

w celach zarobkowych, z chwilą podjęcia tam pracy

przestają być objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ

przestają być objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ

i muszą zostać objęte systemem ubezpieczeniowym

i muszą zostać objęte systemem ubezpieczeniowym

danego kraju.

danego kraju.



Leczenie stomatologiczne

Leczenie stomatologiczne



Większość kosztów świadczeń zdrowotnych związanych z opieką

Większość kosztów świadczeń zdrowotnych związanych z opieką

stomatologiczną pokrywana jest ze środków własnych ubezpieczonych.

stomatologiczną pokrywana jest ze środków własnych ubezpieczonych.



Uprawniony po okazaniu formularza E111, Europejskiej Karty Ubezpieczenia

Uprawniony po okazaniu formularza E111, Europejskiej Karty Ubezpieczenia

Zdrowotnego bądź certyfikatu otrzymuje bezpłatnie świadczenia

Zdrowotnego bądź certyfikatu otrzymuje bezpłatnie świadczenia

stomatologiczne w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego

stomatologiczne w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego

jedynie w zakresie, określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia

jedynie w zakresie, określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia

18 czerwca 2003 nr 115, poz. 1088.

18 czerwca 2003 nr 115, poz. 1088.



Leczenie szpitalne

Leczenie szpitalne



Niezbędne jest skierowanie od lekarza. W przypadku nagłego

Niezbędne jest skierowanie od lekarza. W przypadku nagłego

zachorowania, wypadku, urazu, zatrucia, stanu zagrożenia życia uprawniony

zachorowania, wypadku, urazu, zatrucia, stanu zagrożenia życia uprawniony

otrzyma niezbędne świadczenia medyczne bez skierowania. Uprawniony po

otrzyma niezbędne świadczenia medyczne bez skierowania. Uprawniony po

okazaniu formularza E111, Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego

okazaniu formularza E111, Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego

bądź certyfikatu otrzymuje bezpłatnie świadczenia lekarskie w ramach

bądź certyfikatu otrzymuje bezpłatnie świadczenia lekarskie w ramach

powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.

powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.



Ratownictwo i transport medyczny

Ratownictwo i transport medyczny

W razie wypadku, urazu, porodu,

W razie wypadku, urazu, porodu,

nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia uprawniony

nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia uprawniony

może bezpłatnie skorzystać ze świadczeń ratownictwa i transportu

może bezpłatnie skorzystać ze świadczeń ratownictwa i transportu

medycznego na terenie Polski po okazaniu druku E111, Europejskiej Karty

medycznego na terenie Polski po okazaniu druku E111, Europejskiej Karty

Ubezpieczenia Zdrowotnego bądź certyfikatu.

Ubezpieczenia Zdrowotnego bądź certyfikatu.



Lekarstwa i wyroby

Lekarstwa i wyroby



Zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne przysługuje ubezpieczonemu i

Zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne przysługuje ubezpieczonemu i

uprawnionemu na podstawie recepty wystawionej przez lekarza

uprawnionemu na podstawie recepty wystawionej przez lekarza

ubezpieczenia zdrowotnego oraz lekarza niebędącego lekarzem

ubezpieczenia zdrowotnego oraz lekarza niebędącego lekarzem

ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli zawarł on z Funduszem umowę

ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli zawarł on z Funduszem umowę

upoważniającą go do wystawiania recept.

upoważniającą go do wystawiania recept.



Leki wydawane na podstawie recepty w aptekach można nabyć:

Leki wydawane na podstawie recepty w aptekach można nabyć:



po wniesieniu opłaty ryczałtowej - za leki podstawowe i recepturowe - 3,20

po wniesieniu opłaty ryczałtowej - za leki podstawowe i recepturowe - 3,20

PLN

PLN



za odpłatnością w Receptę można zrealizować w aptece ogólnodostępnej po

za odpłatnością w Receptę można zrealizować w aptece ogólnodostępnej po

okazaniu formularza

okazaniu formularza



wysokości 30%, 50% ceny leku.

wysokości 30%, 50% ceny leku.

System opieki zdrowotnej w Polsce od wielu lat przeżywa

System opieki zdrowotnej w Polsce od wielu lat przeżywa

poważne trudności, które obecnie objawiają się

poważne trudności, które obecnie objawiają się

:

:



utrudnionym dostępem do lecznictwa specjalistycznego (w

utrudnionym dostępem do lecznictwa specjalistycznego (w

szczególności szpitalnego) i długimi kolejkami oczekujących na

szczególności szpitalnego) i długimi kolejkami oczekujących na

świadczenia,

świadczenia,



niezadowalającą jakością udzielanych świadczeń zdrowotnych,

niezadowalającą jakością udzielanych świadczeń zdrowotnych,



niskimi płacami w sektorze opieki zdrowotnej i masową emigracją

niskimi płacami w sektorze opieki zdrowotnej i masową emigracją

specjalistycznych kadr medycznych do pozostałych krajów Unii

specjalistycznych kadr medycznych do pozostałych krajów Unii

Europejskiej,

Europejskiej,



zadłużaniem się publicznych zakładów opieki zdrowotnej ( na koniec

zadłużaniem się publicznych zakładów opieki zdrowotnej ( na koniec

2008 r. długi szpitali wyniosły 3,5 mld zł)

2008 r. długi szpitali wyniosły 3,5 mld zł)



handel długami polskich szpitali (skupowały je firmy Magellan, MW

handel długami polskich szpitali (skupowały je firmy Magellan, MW

Trade i Electus)

Trade i Electus)

Wśród przyczyn generujących problemy najważniejszymi są

Wśród przyczyn generujących problemy najważniejszymi są

:

:



niewystarczający poziom finansowania systemu ze środków publicznych,

niewystarczający poziom finansowania systemu ze środków publicznych,



monopsoniczna pozycja publicznego płatnika (NFZ),

monopsoniczna pozycja publicznego płatnika (NFZ),



brak zdefiniowanego zakresu świadczeń dostępnych w ramach

brak zdefiniowanego zakresu świadczeń dostępnych w ramach

ubezpieczenia w NFZ,

ubezpieczenia w NFZ,



nieprzejrzysta polityka w zakresie refundacji leków,

nieprzejrzysta polityka w zakresie refundacji leków,



brak regulacji prawnych pozwalających na wprowadzenie dodatkowych

brak regulacji prawnych pozwalających na wprowadzenie dodatkowych

(komercyjnych) ubezpieczeń zdrowotnych,

(komercyjnych) ubezpieczeń zdrowotnych,



ułomna, nieefektywna forma prawna, w jakiej funkcjonują publiczne

ułomna, nieefektywna forma prawna, w jakiej funkcjonują publiczne

zakłady opieki zdrowotnej (SPZOZ),

zakłady opieki zdrowotnej (SPZOZ),



niewystarczające kwalifikacje kadr zarządzających publicznymi jednostkami

niewystarczające kwalifikacje kadr zarządzających publicznymi jednostkami

opieki zdrowotnej,

opieki zdrowotnej,



mocno ograniczona odpowiedzialność organów założycielskich szpitali

mocno ograniczona odpowiedzialność organów założycielskich szpitali

publicznych za ich zobowiązania finansowe,

publicznych za ich zobowiązania finansowe,



brak sprawnego, zintegrowanego systemu informatycznego w opiece

brak sprawnego, zintegrowanego systemu informatycznego w opiece

zdrowotnej (wyjątkiem jest system obowiązujący w województwie Śląskim .

zdrowotnej (wyjątkiem jest system obowiązujący w województwie Śląskim .