N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

54

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

Przełom w pracy
na systemach CAD

i abstrakcyjne, większość obawia się
złożoności i stopnia skomplikowania
technologii komputerowej. Niesłusz-
nie, nowoczesne oprogramowanie
CAM jest wyjątkowo przyjazne dla
użytkownika, większość czynności
wykonywanych jest automatycznie,
a dodatkowo software kontroluje, czy
projektowana praca spełnia wymogi
konstrukcyjne.

Poniższy artykuł prezentuje możli-

wości nowoczesnej technologii CAD,
które stanowią swoisty kurs projekto-
wania 3D dla techników dentystycz-
nych, krok po kroku, i wprowadzenie
w świat CAD/CAM.

O

PIS

PROGRAMU

A

RCHIW

Program Archiw ma kilka bardzo
ważnych etapów, które musimy zre-
alizować, aby dokładnie wykonać
pracę protetyczną. Jak wiemy, pro-

Kiedy w 2006 roku rozpoczynaliśmy
I Ogólnopolski Program Szkolenio-
wy dla Techników Dentystycznych
„Protetyka XXI wieku”, w którym
przewodnim tematem był system
CAD/CAM, technologia ta jawiła
się zarówno nam, organizatorom,
jak i uczestnikom wspaniałym, ale
niedostępnym narzędziem. Dzisiaj,
po zaledwie 6 latach, projektowa-
nie w 3D i obróbka numeryczna
są w Polsce rzeczywistością, ponad
100 pracujących systemów frezowa-
nia stawia nas w czołówce państw
europejskich. Z każdym rokiem przy-
bywa zarówno pełnowymiarowych
systemów frezowania, jak i specjali-
stów w tej dziedzinie. Jednak nadal
dla przeważającej grupy polskich
techników dentystycznych projek-
towanie w technice trójwymiarowej
czy skanowanie 3D to pojęcia mgliste

TITLE



Innovation in working

on CAD system

SŁOWA KLUCZOWE



projektowanie

pracy, system CAD

STRESZCZENIE



Archiw jest jednym

z ważniejszych kroków w trakcie
projektowania pracy, ponieważ
jeśli tu popełnimy błąd, to będzie
on powielany w następnych etapach
projektowania danej pracy protetycznej.

KEY WORDS



design work,

CAD system

SUMMARY



Archiw is one of the

most important steps in design work,
because if you make a mistake here, this
will be replicated in subsequent stages
of designing the prosthetic work.

tech. dent. Łukasz Zabor, Arkadiusz Rokosa, tech. dent. Michał Pluta

P

ierwszy krok w pracy

CAD polega na dokład-

nym opisie pracy, którą

wykonujemy w Roko Archiw.

1

2

Po otwarciu programu należy wypełnić dokumentację

1

2

fot. ar

chiwum autor

ów

5

/ 2 0 1 2

55

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

jekt wykonywanej przez nas pracy
to jedna z najważniejszych czynności,
bowiem pozwala rozpocząć prawi-
dłowe działanie. Musimy określić ro-
dzaj materiału, na którym będziemy
pracować, parametry fundamentalne,
które w następnych etapach program
będzie traktował jako wartości, któ-
rych nie może w żaden sposób prze-
kroczyć, np. 0,5 mm grubości korony,
program wtedy wie, że minimalna
grubość nie może być mniejsza, na-
wet gdy przecienimy dany element,
program automatycznie go pogrubi
do tej minimalnej grubości. To jeden
z powodów, dla jakich Archiw jest tak
istotny w pracy na systemach CAD.

Po otwarciu programu należy wy-

pełnić dokumentację, gdzie zapisuje-
my (fot. 1, 2):
1. Dla kogo wykonujemy zlecenie (do-

kładne dane klienta);

2. Komu wykonujemy daną pracę (do-

kładne dane pacjenta, dla którego
wykonywana jest praca protetycz-
na, i kolor z pełnej kolorystyki klu-
cza Vita classic);

3. Kto wypełnia zlecenie (osoba wy-

pełniająca Archiw);

4. Dodatkowe informacje, które

są istotne dla wykonywanej pracy.
Kolejnym bardzo ważnym punktem

jest oznaczenie grafiku zębowego.

D

IAGRAM

ZĘBOWY

Diagram zębowy (rodzaj uzupełnie-
nia protetycznego i materiał) zawie-
ra wiele dodatkowych informacji,
takich jak (fot. 3):
– rodzaj uzupełnienia protetyczne-

go: korona zredukowana, korona
anatomiczna, projekt indywidual-
ny, korona typu Press, przęsło zre-
dukowane, przęsło anatomiczne,
przęsło Press, inlay anatomiczny,
teleskop, wax-up anatomiczny/
zredukowany, ząb pomijany, ząb
zdrowy, antagonista;

– rodzaj materiału (kompozyt, PMMA,

stop nieszlachetny, stop nieszlachet-
ny – laser, tlenek cyrkonu);

– Situ-Scan – możliwość zeskano-

wania wcześniej wymodelowanej
ręcznie pracy, którą program po-
traktuje jako docelową i finalną;

– typ implantu – rodzaj, marka, śred-

nica;

– skan dziąsła – możliwość zeskano-

wania maski dziąsłowej;

– minimalna grubość podbudowy

– parametr, którego program nie
przekroczy, gdy popełnimy błąd;

– miejsce na cement – parametr

wyznaczający odpowiednią prze-
strzeń pomiędzy koroną a filarem
zębowym, którą wypełni cement;

– parametry zaawansowane.

S

KANOWANIE

W programie Archiw wpisujemy
wszystkie niezbędne informacje
dotyczące projektu. Na diagramie
zębowym wskazujemy numer zęba,
na którym będzie projektowana od-
budowa. Zaznaczamy zęby zdrowe,
które pozwolą nam w późniejszym
etapie na lepsze dopasowanie za-
projektowanej pracy do istniejących
warunków, i wskazujemy zęby prze-
ciwstawne (fot. 4).

Po pełnym przebyciu kroków

w Archiwie rozpoczynamy skano-
wanie modeli protetycznych. Pole-
ga ono na wykonaniu setek zdjęć
pod różnym wychyleniem modelu
umieszczonego w skanerze wzglę-
dem kamer, co następnie jest rende-
rowane i składane w jeden prawidło-
wy obraz 3D, na którym będziemy
w dalszych etapach wykonywali
daną pracę protetyczną.

Skanowanie możemy podzielić

na kilka etapów. W pierwszej kolej-
ności skanowany jest model robo-
czy, na którym będziemy wykony-
wali daną pracę protetyczną. Model
powinien być wykonany w pełnym
systemie dzielonym (dowolny sys-
tem). Model dzielony pozwala na do-
kładne zeskanowanie słupka pod
różnymi kątami (fot. 5). Następnie

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

56

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

skanujemy model przeciwzgryzu
(fot. 6). Po zeskanowaniu osobno
modelu roboczego i przeciwzgryzu
musimy zeskanować zazwierako-
wane modele (fot. 7). Na podstawie
tego skanu będziemy mogli wskazać
punkty charakterystyczne i dopaso-
wać skany modelu roboczego i prze-
ciwzgryzu (fot. 8).

Po zakończeniu skanowania otrzy-

mujemy wirtualny model roboczy

z dopasowanym modelem prze-
ciwzgryzu (fot. 9). Model ze skane-
ra jest wczytywany do programu
CAD, w którym będziemy wykony-
wali dalsze operacje pozwalające
na zaprojektowanie naszej odbu-
dowy.

P

ODSUMOWANIE

Archiw jest jednym z ważniejszych
kroków w trakcie projektowania

pracy, ponieważ jeśli tu popełnimy
błąd, to będzie on powielany w na-
stępnych etapach projektowania
danej pracy protetycznej, co może
spowodować złą jakość pracy, a na-
wet całkowicie uniemożliwi jej wy-
konanie.



3

Rodzaj uzupełnień protetycznych oraz podstawowe informacje o pracy

4

Diagram zębowy z zaznaczonym uzupełnieniem

5

Skanujemy model roboczy

6

Skanujemy model przeciwzgryzu

7

Skanujemy model zazwierakowany

8

Dopasowujemy skany modelu roboczego i przeciwzgryzu

9

Otrzymujemy wirtu-

alny model roboczy z dopasowanym modelem przeciwzgryzu

3

4

5

6

7

8

9

KONTAKT

Roko, Częstochowa

tel. [phone]