posadzkarz 713[05] z1 05 u

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jolanta Skoczylas

Wykonywanie podkładów pod posadzki
713[05].Z1.05

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Ernest Białas
mgr inż. Bartłomiej Marcinkiewicz

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jolanta Skoczylas

Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[05].Z1.05

Wykonywanie podkładów pod posadzki, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu posadzkarz

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1 Rodzaje podkładów i wymagania techniczne

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Zadania, jakie powinny spełniać podkłady

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Podkłady monolityczne betonowe i cementowe

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Podkłady monolityczne anhydrytowe, samopoziomujące

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Podkłady monolityczne estrichgipsowe

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Podkłady monolityczne skałodrzewne

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

4.7. Podkłady monolityczne asfaltowe

4.7.1. Materiał nauczania

4.7.2. Pytania sprawdzające

4.7.3. Ćwiczenia

4.7.4. Sprawdzian postępów

4.8. Podkłady prefabrykowane ciężkie

4.8.1. Materiał nauczania

4.8.2. Pytania sprawdzające

4.8.3. Ćwiczenia

4.8.4. Sprawdzian postępów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.9. Podkłady prefabrykowane lekkie

4.9.1. Materiał nauczania

4.9.2. Pytania sprawdzające

4.9.3. Ćwiczenia

4.9.4. Sprawdzian postępów

4.10. Narzędzia, maszyny i sprzęt do przygotowywania mieszanek

4.10.1. Materiał nauczania

4.10.2. Pytania sprawdzające

4.10.3. Ćwiczenia

4.10.4. Sprawdzian postępów

4.11. Dokumentacja techniczna, receptury

4.11.1. Materiał nauczania

4.11.2. Pytania sprawdzające

4.11.3. Ćwiczenia

4.11.4. Sprawdzian postępów

4.12. Przepisy bhp

4.12.1. Materiał nauczania

4.12.2. Pytania sprawdzające

4.12.3. Ćwiczenia

4.12.4. Sprawdzian postępów

4.13. Pielęgnacja świeżych podkładów monolitycznych w różnych warunkach

4.13.1. Materiał nauczania

4.13.2. Pytania sprawdzające

4.13.3. Ćwiczenia

4.13.4. Sprawdzian postępów

4.14. Zasady naprawy i uzupełniania ubytków w podkładach

4.14.1. Materiał nauczania

4.14.2. Pytania sprawdzające

4.14.3. Ćwiczenia

4.14.4. Sprawdzian postępów

4.15. Zasady przedmiarowania i obmiaru robót

4.15.1. Materiał nauczania

4.15.2. Pytania sprawdzające

4.15.3. Ćwiczenia

4.15.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o wykonywaniu podkładów pod

posadzki,

rodzajach

zadaniach

podkładów,

narzędziach,

maszynach

sprzęcie

do przygotowywania mieszanek, dokumentacji technicznej i recepturach, a także ułatwi
Ci wykonywanie podkładów oraz ich odbiór.

W poradniku zamieszczono:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś mieć

opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się

do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Obejmuje on również ćwiczenia, które
zawierają wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczeń. Przed
ćwiczeniami zamieszczono pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do ich wykonania.
Po ćwiczeniach zamieszczony został sprawdzian postępów. Wykonując sprawdzian
postępów, powinieneś odpowiadać na pytania tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś materiał
albo nie.

4. Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań

testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.
Zamieszczona została także karta odpowiedzi.

5. Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej tej jednostki modułowej, która

umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności.

Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela

lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.

Jednostka modułowa: Wykonywanie podkładów pod posadzki, której treści teraz poznasz

stanowi jeden z elementów modułu 713[05].Z1 „Technologie wykonywania posadzek” i jest
oznaczona na zamieszczonym schemacie na str.5.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych
prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

713[05].Z1

Technologie wykonywania posadzek

713[05].Z1.01

Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu

713[05].Z1.02

Przygotowywanie zapraw, klejów

i mieszanek betonowych

713[05].Z1.03
Wykonywanie

izolacji przeciwwilgociowych

713[05].Z1.05

Wykonywanie podkładów pod posadzki

713[05].Z1.04

Wykonywanie izolacji

termicznych i akustycznych

713[05].Z1.06

Wykonywanie posadzek jastrychowych

713[05].Z1.07

Wykonywanie posadzek z drewna

i materiałów drewnopochodnych

713[05].Z1.08

Wykonywanie posadzek

z materiałów mineralnych

713[05].Z1.09

Wykonywanie posadzek

z tworzyw sztucznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

rozpoznawać podstawowe materiały budowlane,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

−

wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,

−

przygotowywać narzędzia i sprzęt do pracy,

−

przygotowywać zaprawy, kleje i mieszanki betonowe,

−

dobierać izolacje i wykonywać je,

−

stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

czytać dokumentację techniczną,

−

określić funkcję i znaczenie podkładów pod posadzki,

−

wymienić cechy, jakim powinny odpowiadać podkłady,

−

sprawdzić i regulować poziom oraz stopień wilgotności podkładów,

−

wybrać sprzęt pomiarowy,

−

oszacować ilość potrzebnych materiałów,

−

wykonać podkłady na warstwie oddzielającej (folia polietylenowa, papier powlekany,
włókno szklane, papa i inne),

−

wykonać podkłady związane z podłożem,

−

wykonać podkłady pływające,

−

wykonać podkłady monolityczne z betonu,

−

wykonać podkłady monolityczne z zaprawy cementowej,

−

wykonać podkłady monolityczne z anhydrytu,

−

wykonać podkłady monolityczne ze skałodrzewu,

−

wykonać podkłady monolityczne z asfaltu lanego,

−

wykonać podkłady monolityczne z estrichgipsu,

−

wykonać podkłady z płyt gipsowo-włóknowych,

−

wykonać dylatacje w podkładach monolitycznych,

−

sklasyfikować podkłady prefabrykowane,

−

pielęgnować świeże podkłady monolityczne w różnych warunkach,

−

wykonać podkłady z płyt wiórowych,

−

wykonać podkłady z prefabrykowanych płyt gipsowo-włóknistych,

−

wykonać podkłady z prefabrykowanych płyt mineralnych,

−

przygotowywać powierzchnie stropowe do pełnienia funkcji podkładów,

−

ocenić stan techniczny istniejących podkładów,

−

dokonać wyboru metod oraz aparatów do mierzenia wilgotności podkładów,

−

określić przyczyny wad występujących w wykonanych podkładach monolitycznych,

−

przestrzegać przepisów bhp,

−

składować materiały na stanowiskach pracy i w obrębie placu budowy,

−

transportować potrzebne materiały na stanowisko pracy,

−

zorganizować stanowisko pracy,

−

utrzymać ład i porządek na stanowisku pracy,

−

ocenić efekty własnej pracy,

−

dokonać napraw i remontów podkładów,

−

wykonać obmiar podkładów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Rodzaje podkładów i wymagania techniczne

4.1.1. Materiał nauczania

Podkład jest elementem konstrukcyjnym podłogi, który może być związany z podłożem

lub występować samodzielnie w postaci płyty leżącej na warstwie izolacji przeciwwilgociowej,
termicznej lub akustycznej.

Ze względu na sposób wykonania podkłady dzielimy na:

−

monolityczne (wykonane na mokro) rys.1,

−

prefabrykowane (suche; dostarczane jako gotowe elementy) rys.2.

Rys.1. Podkład monolityczny na warstwie izolacji paroszczelnej 1 podkład betonowy monolityczny,

2 izolacja paroszczelna, 3 strop żelbetowy: [4, s.31]

Rys.2. Podkład prefabrykowany na warstwie izolacji akustycznej: 1 warstwa wygładzająca, 2 podkład

prefabrykowany, 3 izolacja akustyczna, 4 – strop żelbetowy: [4, s.31]

Ze względu na zastosowany materiał podkłady można podzielić na: betonowe, cementowe,

anhydrytowe, estrichgipsowe, skałodrzewne i asfaltowe.

Podkłady monolityczne mogą być: betonowe, cementowe anhydrytowe, estrichgipsowe,

skałodrzewne lub asfaltowe grubości 1÷8 cm.

Podkłady prefabrykowane mogą być z płyt: betonowych, gipsowych, wiórowych, gipsowo-

kartonowych, drzewnych, itp.

Dobór materiału, z jakiego ma być wykonany podkład oraz jego grubość i wytrzymałość są

określone w projekcie. Podkład musi być równy, suchy, bez rys i pęknięć. Równość i gładkość
podkładu są szczególnie ważne przy wykonywaniu posadzek z materiałów z tworzyw
sztucznych, paneli, itp. Powierzchnia podkładu powinna stanowić płaszczyznę poziomą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dopuszczalne odchyłki mogą wynosić maksymalnie 2mm na metr i 5 mm na całej długości lub
szerokości pomieszczenia. Dopuszczalna wilgotność podkładu wynosi:

−

3% w przypadku podkładu betonowego,

−

1,5% w przypadku podkłady estrichgipsowego lub anhydrytowego,

−

14% w przypadku desek i legarów,

−

8 do 12% w przypadku materiałów drewnopochodnych.

Podkłady prefabrykowane skracają czas wykonania robót podłogowych, gdyż ograniczony

jest czas schnięcia podkładu. Proces mokry występuje tylko w miejscu wypełniania styków płyt
oraz podczas wygładzania powierzchni. Dlatego w takim przypadku już po 2 lub 3 tygodniach
można układać posadzkę. Wadą tych podkładów jest możliwość odznaczania miejsc styków
poszczególnych płyt na powierzchni cienkich wykładzin, np. z tworzyw sztucznych.
Do wykonywania suchych podkładów nadają się tylko materiały o dużej dokładności kształtu
i wymiaru.

Podkłady monolityczne oprócz zalet, do których należą: dowolność regulowania

wytrzymałości, jednorodność cech technicznych, łatwość wykonania, mają wadę polegającą
na wykonaniu ich w mokrym procesie. Okres wysychania podkładu może wynosić nawet kilka
miesięcy (w przypadku podkładu z mieszanki betonowej o rzadkiej konsystencji).

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co nazywamy podkładem?
2. Jak dzielimy podkłady ze względu na sposób wykonania ?
3. Czym charakteryzują się podkłady monolityczne?
4. Czym charakteryzują się podkłady prefabrykowane?
5. Jak dzielimy podkłady ze względu na zastosowany materiał?
6. Jakie wymagania techniczne muszą spełniać podkłady?
7. Jakie są dopuszczalne wilgotności podkładów z różnych materiałów?
8. Jakie są zalety podkładów wylewanych?
9. Jakie są zalety podkładów prefabrykowanych?
10. Jaka jest podstawowa wada podkładów wylewanych?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj przedstawione na filmie rodzaje podkładów i określ metodę ich wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć film instruktażowy o wykonaniu różnych podkładów pod posadzki,
2) rozpoznać rodzaje podkładów,
3) rozpoznać metodę wykonania podkładów,
4) określić nazwy przedstawionych podkładów,
5) określić sposób wykonania podkładów,
6) napisać w zeszycie rodzaje i metody wykonania podkładów,
7) zaprezentować ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film instruktażowy o wykonaniu różnych podkładów pod posadzki,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

podstawie

próbek

materiałów

dokonaj

klasyfikacji

suchych

podkładów

prefabrykowanych ze względu na materiał, z którego zostały wykonane. Następnie naklej
właściwą nazwę materiału zapisaną na kartce przy próbce.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z próbkami materiałów do wykonania podkładów prefabrykowanych,
2) dobrać odpowiednie nazwy materiałów,
3) nakleić właściwą nazwę materiału przy próbce,
4) przepisać ćwiczenie do zeszytu,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki materiałów,

−

samoprzylepne kartki z wydrukowanymi nazwami materiałów,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Na przedstawionym rysunku rozpoznaj rodzaj podkładu i scharakteryzuj go.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z rysunkiem,
2) napisać krótką charakterystykę podkładu przedstawionego na rysunku i określ jego grubość,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz z rysunkiem,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić rodzaje podkładów ze względu na sposób wykonania?

2) wymienić materiały, z jakich można wykonywać podkłady?

3) rozpoznać podkłady ze względu na zastosowany materiał?

4) określić wymagania dotyczące podkładów?

5) określić dopuszczalne wilgotności podkładów?

6) scharakteryzować podkłady monolityczne?

7) scharakteryzować podkłady prefabrykowane?

8) wymienić wady i zalety podkładów monolitycznych?

9) wymienić wady i zalety podkładów prefabrykowanych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Zadania, jakie powinny spełniać podkłady

4.2.1. Materiał nauczania

Zadaniem podkładu jest przeniesienie obciążeń posadzki na podłoże, jeśli materiał,

z którego wykonano posadzkę nie jest do tego zdolny.

Podkład jest niezbędny w konstrukcji podłogi pływającej, ale również występuje pod

posadzkami z płytek i wykładzin z tworzyw sztucznych, parkietu z mozaiki.

W zależności od rodzaju posadzki projektuje się odpowiednią grubość podkładu oraz

materiał, z jakiego podkład ma być wykonany. Podkłady, na których ma być ułożona posadzka,
powinny mieć wytrzymałość określoną w projekcie, być równe, bez rys i pęknięć. Równość
podkładów ma szczególne znaczenie przy wykonywaniu posadzek z paneli, płyt mozaikowych
oraz z tworzyw sztucznych.

Podkłady wykonywane są w różnych miejscach podłogi. Mogą występować: bezpośrednio

na podłożu, na przekładce lub izolacji oraz jako podkłady pływające.

Kolejnym ważnym zadaniem stawianym posadzkom jest wykonywanie ich ze spadkiem

w pomieszczeniach mokrych. Spadek powinien wynosić około 1, 5% (jeśli projekt nie określa
inaczej) w kierunku kratki ściekowej (instalacji odwadniającej). Dzięki takiemu rozwiązaniu
woda rozlana na posadzce (np. w łazience) spływa do kratki, a nie przedostaje się do innych
pomieszczeń. Rozwiązanie podłogi w pomieszczeniu mokrym przedstawia rys.3.

Rys. 3. Podłoga wodoszczelna z instalacją odwadniającą: 1 - płytki ceramiczne, 2 - zaprawa cementowa,

3 - podkład betonowy, 4 - izolacja wodoszczelna, 5 - warstwa podkładu tworząca spadek,
6 - izolacja cieplna, 7 - izolacja przeciwwilgociowa, 8 - podłoże betonowe na gruncie [4 , s.41]

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie zadania spełnia w podłodze podkład?
2. W jakich konstrukcjach podłóg niezbędne są podkłady?
3. W których miejscach podłogi projektowane są podkłady?
4. Dlaczego w pomieszczeniach mokrych wykonuje się podkład ze spadkiem?
5. Jaki spadek należy wykonać w podkładzie w pomieszczeniu mokrym?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Po obejrzeniu foliogramów napisz, jakie zadania w podłodze spełnia podkład.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć foliogramy,
2) zapisać na kartce w punktach zadania, jakie w podłodze spełnia podkład,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

foliogramy,

−

arkusz papieru,

−

ołówek lub długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) omówić zadania, jakie powinny spełniać podkłady?

2) wskazać miejsca wykonania podkładów w podłodze?

3) omówić sposób wykonania podkładu w pomieszczeniu mokrym?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Podkłady monolityczne betonowe i cementowe

4.3.1. Materiał nauczania

Podkłady betonowe

Mieszankę betonową przygotowuje się według receptur określonych najczęściej

w laboratorium. Wytrzymałość na ściskanie tego typu podkładów wynosi od 12÷65 MPa,
a na zginanie od 3÷11 MPa.

Do wykonania podkładu należy przygotować cement, kruszywo, piasek i wodę.

Ilość cementu na 1 m³ betonu nie powinna przekraczać 450 kg( w podkładach związanych

z podłożem lub na warstwie rozdzielczej) lub 400 kg (w podkładach pływających). W każdym
przypadku należy pamiętać o ograniczeniu zużycia cementu do minimalnego.

Kruszywo należy stosować naturalne lub łamane frakcji od 0÷8 mm (do podkładów grubości

do 40 mm) oraz frakcji od 0÷16 mm (do podkładów powyżej 40 mm). Przy doborze uziarnienia
należy kierować się zasadą, że największe ziarno kruszywa nie powinno być większe niż
1/3 wysokości podkładu.

Przygotowując mieszankę betonową, należy pamiętać, że najpierw miesza się cement

z piaskiem (do uzyskania jednolitej barwy), a następnie dolewa wodę i dodaje kruszywo.

Wody należy dolać tyle, aby uzyskać konsystencję wilgotną. Stosowanie mieszanki zbyt

rzadkiej może spowodować zawilgocenie izolacji i podłoża.

Mieszankę betonową układa się na warstwie ochronnej między listwami drewnianymi lub

metalowymi, które wyznaczają grubość podkładu. Po ułożeniu mieszankę należy zagęścić
ręcznie lub mechanicznie. Nadmiar mieszanki należy ściągnąć łatą. Wykończenie powierzchni
podkładu zależy od rodzaju posadzki. Jeśli posadzki wykonujemy z materiałów na mokro,
np. lastryka, betonu, wówczas powierzchnia musi być chropowata (w celu zwiększenia
przyczepności).

Przy posadzkach wykonanych z innych materiałów po wstępnym stwardnieniu betonu

powierzchnię należy zagładzić ręcznie packą lub mechanicznie zacieraczką.

Podkłady cementowe

Podkłady cementowe są wykonywane z zaprawy cementowej o stosunku cementu do piasku

1: 3. Wytrzymałość na ściskanie podkładów z cementu nie powinna przekraczać 12 MPa,
a na zginanie nie mniejsza niż 2 MPa. Do wykonania zaprawy cementowej należy użyć oprócz
cementu i piasku o uziarnieniu 0÷2 mm tyle wody, aby uzyskać konsystencję gęstoplastyczną
(5÷7 cm zanurzenia stożka pomiarowego). Sposób ułożenia zaprawy cementowej jest taki sam,
jak w przypadku mieszanki betonowej.

Podkłady z mieszanki betonowej i zaprawy cementowej po wykonaniu muszą być

zabezpieczone przed chodzeniem przez pierwsze trzy dni, a następnie pielęgnowane przed utratą
wilgoci przez 7 dni. Najlepiej zabezpieczyć je folią polietylenową tuż po wykonaniu.

W razie konieczności wykonania wzmocnionego podkładu można zastosować zbrojenie

siatką. Podkłady zbrojone wykonuje się w dwóch warstwach. Pierwszą warstwę układa się
równą połowie grubości podkładu, następnie układa się zbrojenie i uzupełnia drugą warstwę
do pełnej grubości podkładu.

Odchylenia powierzchni podkładu od płaszczyzny nie powinny przekraczać 2mm na metr

i 5 mm na całej długości lub szerokości pomieszczenia.

Podkłady należy zdylatować (wykonać szczeliny) przy ścianach, w progach, w miejscach,

gdzie zmienia się grubość podkładu oraz w polu podkładu o dużej powierzchni. W świeżym
podkładzie należy wykonać szczeliny przeciwskurczowe przez nacięcie packą stalową
na głębokość 1/3 do 1/2 jego grubości (rys.4).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Szczelina przeciwskurczowa podkładu

betonowego [4, s.49]

Długość boku przy wykonywaniu szczelin przeciwskurczowych nie powinien przekroczyć 6 m,
natomiast w korytarzach od 2 do 2,5 krotnej ich szerokości. Bardzo ważna jest również
temperatura powietrza przy określaniu pól do zdylatowania. Jeśli występują małe różnice
temperatur, dopuszcza się bez dylatacji pola o powierzchni 30m², przy najdłuższym boku do 6m.
Przy większych różnicach temperatur należy dylatować pola nawet o powierzchni
przekraczającej 10m², przy najdłuższym boku do 4m.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jak należy przygotować mieszankę betonową do wykonania podkładu ?
2. Jaką ilość cementu należy przygotować do wykonania 1m³ mieszanki betonowej?
3. Jak należy dobrać kruszywo do wykonania mieszanki betonowej?
4. Jakiej konsystencji powinna być mieszanka betonowa do wykonania podkładów?
5. Dlaczego ważna jest konsystencja mieszanki betonowej?
6. Jak należy wykonać podkład z mieszanki betonowej?
7. Jak należy przygotować zaprawę cementową?
8. Jak należy dobrać składniki do wykonania zaprawy cementowej?
9. W jakim okresie należy pielęgnować podkład z mieszanki betonowej lub zaprawy

cementowej?

10. Czym należy zabezpieczać podkłady?
11. Jak należy wykonać podkład zbrojony?
12. Na czym polega dylatacja podkładu?
13. Jakie powierzchnie należy dylatować?
14. Gdzie wykonuje się dylatacje?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz uziarnienie kruszywa do przygotowania mieszanki betonowej na wykonanie

podkładu grubości 40mm zgodnie z zasadą doboru.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć próbki z frakcjami kruszywa,
2) dobrać frakcje kruszywa zgodnie z zasadą doboru,
3) wypisać wybrane frakcje,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki z frakcjami kruszywa,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Określ na podstawie tabeli przekazanej przez nauczyciela konsystencję (zanurzenie stożka

pomiarowego wyrażonego w cm) zaprawy cementowej na wykonanie podkładów pod posadzki
z płytek mineralnych. Zapisz na kartce rodzaj konsystencji i głębokość zanurzenia stożka.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) odszukać w tabeli konsystencję, jaką należy przyjąć zgodnie z założeniami określonymi

w zadaniu,

2) zapisać na kartce rodzaj konsystencji i głębokość zanurzenia stożka,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

tabela z oznaczeniami metodą stożka opadowego,

−

kartka do zapisania danych,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Ustal proporcje zaprawy cementowej o wytrzymałości na ściskanie do 12 MPa zastosowanej

do wykonania podkładu pod posadzkę z płytek PVC. Zapisz na kartce proporcje.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) określić ilość cementu i piachu na podstawie proporcji,
2) zapisać na kartce proporcje,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kartka do zapisania materiałów,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Wykonaj podkład cementowy w pomieszczeniu mokrym z instalacją odwadniającą.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać materiały do wykonania zaprawy cementowej,
3) oblicz ilości materiałów,
4) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania zaprawy cementowej,
5) wykonać zaprawę cementową,
6) sprawdzić stan podłoża,
7) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania podkładu,
8) wykonać podkład ze spadkiem,
9) zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać oceny ćwiczenia,
11) zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

betoniarka,

−

taczki,

−

łopata,

−

łata,

−

szczotka i szufla,

−

cement,

−

kruszywo,

−

woda.

Ćwiczenie 5

Wykonaj podkład z mieszanki betonowej o konsystencji gęstoplastycznej (5÷7cm

zanurzenia stożka opadowego).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać materiały do wykonania mieszanki betonowej,
3) oblicz ilości materiałów,
4) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania mieszanki betonowej,
5) wykonać mieszankę betonową,
6) sprawdzić konsystencję mieszanki za pomocą stożka opadowego,
7) sprawdzić stan podłoża,
8) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania podkładu,
9) wykonać podkład,
10) zaprezentować efekty swojej pracy,
11) dokonać oceny ćwiczenia,
12) zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

betoniarka,

−

taczki,

−

łopata,

−

stożek opadowy,

−

łata,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

materiały do oczyszczenia podłoża,

−

cement,

−

kruszywo,

−

woda.

Ćwiczenie 6

Sporządź szkic i opisz sposób wykonania szczelin dylatacyjnych w monolitycznym

podkładzie betonowym w pomieszczeniu magazynowym 6,00 x 7,50m przy różnicy temperatur
od +5ºC do +20°C.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) sporządzić szkic pomieszczenia i zwymiarować go w skali 1: 50,
2) zaznaczyć na rysunku miejsca wykonania dylatacji i opisać je,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier milimetrowy do wykonania szkicu,

−

przybory do rysowania i pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 7

Ustal w pomieszczeniu najdłuższy bok pól podzielonych szczelinami dylatacyjnymi:

dla małych wahań temperatury i dla większych wahań temperatury. Wybierz z przygotowanych
pasków odpowiedzi odpowiednie długości boków.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) określić, przy jakiej długości boku dla małych i dużych wahań temperatury należy wykonać

dylatacje,

2) wybrać z przygotowanych pasków odpowiedzi odpowiednie długości boków,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

paski z podaniem długości boków,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) dobrać składniki mieszanki betonowej do wykonania podkładu?

2) przygotować mieszankę betonową do wykonania podkładu?

3) wykonać podkład z mieszanki betonowej?

4) dobrać składniki zaprawy cementowej do wykonania podkładu?

5) przygotować zaprawę cementową do wykonania podkładu?

6) wykonać podkład w pomieszczeniu z zaprawy cementowej?

7) wykonać podkład ze spadkiem w pomieszczeniu mokrym?

8) ustalić konsystencję mieszanki betonowej lub zaprawy cementowej do
9) wykonania podkładu?

10) omówić sposób zabezpieczenia świeżego podkładu?

11) omówić sposób wykonania podkładu zbrojonego?

12) omówić zasady wykonywania dylatacji?

13) zaprojektować i wykonać dylatacje?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Podkłady monolityczne anhydrytowe, samopoziomujące

4.4.1. Materiał nauczania

Podkłady monolityczne z anhydrytu są stosowane w pomieszczeniach suchych. Ponieważ

do produkcji anhydrytu zużywa się około pięciokrotnie mniej energii, niż podczas produkcji
cementu coraz częściej do wykonania podkładów stosuje się właśnie anhydryt. Jest to spoiwo,
które dzięki temu, że w swoim składzie ma upłynniacz może być łatwiej rozprowadzane
po powierzchni oraz pompowane na stropy wyższych kondygnacji. Poza tym konsystencja
zaprawy jest płynna i dzięki temu można uzyskać samopoziomujące się masy, bez zwiększania
ilości wody. Czas wysychania podkładów wynosi w okresie zimowym około 40 dni, natomiast
w okresie letnim nawet 14 dni. Wytrzymałość na ściskanie podkładów anhydrytowych wynosi
nie mniej niż 12 MPa, a na zginanie 3, 5 MPa.

Zaprawa anhydrytowa składa się z mączki anhydrytowej i piasku w proporcji wagowej 1:1

lub 1:1,5 oraz aktywizatorów wiązania (cement portlandzki i wapno suchogaszone) dodawanych
w ilości 2 do 3 % masy mączki anhydrytowej.

Jeśli chce się uzyskać zaprawy samoniwelujące, należy stosować odpowiednie preparaty

upłynniające (np. SK-1-roztwór żywicy melaminowo-formaldehydowo-siarczanowej) w ilości
5% w stosunku do ilości wody zarobowej. Zaprawy anhydrytowe samoniwelujące przygotowuje
się według receptur opracowanych w laboratoriach. Najczęściej występują one w postaci suchej
zaprawy przygotowanej fabrycznie, pakowanej w worki. Worki zabezpieczają wyrób przed
zawilgoceniem. Jeśli chcemy przygotować zaprawę z suchej mieszanki, należy mieszać
ją z wodą. Ilość wody dodanej do mieszanki jest określona przez producenta. Należy dokładnie
stosować się do zaleceń producenta, gdyż samowolne zmienianie proporcji może spowodować
osłabienie właściwości wytrzymałościowych lub prowadzić do utraty właściwości stwardniałej
zaprawy.

Przed wykonaniem podkładu należy dokładnie zabezpieczyć izolacje warstwą ochronną,

z wywinięciem na ścianę. Sposób wykonania zaprawy anhydrytowej jest następujący: do bębna
betoniarki należy wlać określoną ilość wody i upłynniacza SK-1, do kosza zasypowego
betoniarki wsypać odważone składniki (mączkę anhydrytową, cement, wapno suchogaszone
i piasek), wymieszać w ciągu 1,5 min wodę z upłynniaczem i dodać suche składniki. Czas
mieszania wszystkich składników wynosi 1,5 min. Konsystencja zaprawy powinna wynosić
12÷14 cm zagłębienia stożka pomiarowego.

Czas zużycia zaprawy jest określony przez producenta i nie powinien być dłuższy niż od 15

do 30 minut.

Również grubość podkładu jest uzależniona od rodzaju posadzki oraz konstrukcji podłogi

i wynosi od 10 mm (jeśli jest związany z podłożem), 35÷50 mm (podkłady pływające) do 50mm
(jeśli układa się go na warstwie izolacji przeciwdźwiękowej o dużej ściśliwości).

Zaprawę układa się między prowadnicami stalowymi. Po wstępnym stwardnieniu

powierzchnię wygładza się packami.

Po ułożeniu podkład należy chronić przez 48 godzin przed zbyt niskimi (poniżej 5°C) i zbyt

wysokimi (powyżej 25ºC) temperaturami. Następnie przez około 6 dni podkład powinien być
chroniony przed nadmiernym wysychaniem podobnie jak podkład cementowy.

Odchylenia powierzchni podkładu od płaszczyzny nie powinny przekraczać 1mm na metr

przy stosowaniu zapraw samopoziomujących, natomiast przy stosowaniu zapraw anhydrytowych
maksymalnie 2 mm na metr. Na podkładach anhydrytowych można również układać ogrzewanie
podłogowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Z jakich składników wykonuje się podkłady anhydrytowe?
2. Co to są zaprawy samopoziomujące?
3. W jaki sposób przygotowuje się zaprawę anhydrytową?
4. Jakie czynniki wpłynęły na zastosowanie do podkładów anhydrytu?
5. Jak wykonuje się podkłady z anhydrytu?
6. Jakie maksymalne odchyłki są dopuszczalne przy podkładach z anhydrytu?
7. Przez jaki okres należy pielęgnować podkłady z anhydrytu?
8. Dlaczego należy chronić podkłady z anhydrytu po ich wykonaniu?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z przekroju pionowego budynku w skali 1:50 grubość podkładu z anhydrytu

i zaznaczyć przez pogrubienie cienkopisem odszukany podkład.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować rysunek przekroju budynku w skali 1:50,
2) rozpoznać rodzaje warstw występujące w podłodze,
3) odszukać warstwę podkładu z anhydrytu,
4) odczytać grubość warstwy z rysunku,
5) zaznaczyć przez pogrubienie cienkopisem odszukany podkład,
6) wkleić rysunek do zeszytu,
7) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

rysunek przekroju pionowego budynku,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Dobierz składniki do wykonania zaprawy anhydrytowej na podstawie próbek materiałów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) obejrzeć próbki materiałów,
2) zapoznać się z rodzajami materiałów,
3) określić właściwości materiałów,
4) zapisać skład zaprawy anhydrytowej na kartce,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki materiałów,

−

arkusz papieru,

−

ołówek lub długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Przygotuj i wykonaj warstwę samopoziomującą z anhydrytu w pomieszczeniu

wyznaczonym przez nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp,
2) sprawdzić równość podłoża poziomnicą,
3) wykonać warstwę ochronną z folii polietylenowej,
4) przygotować materiały do wykonania warstwy samopoziomującej w odpowiednich

proporcjach,

5) wykonać zaprawę samopoziomującą,
6) rozprowadzić pompą przygotowaną zaprawę na warstwie ochronnej,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać samooceny
9) zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

betoniarka,

−

taczki,

−

łopata,

−

łata,

−

zaprawa samopoziomująca,

−

woda,

−

folia polietylenowa,

−

pompa,

−

poziomnica,

−

szczotka i szufelka.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) dobrać składniki do przygotowania zaprawy z anhydrytu?

2) dobrać składniki do przygotowania zaprawy samopoziomującej?

3) przygotować zaprawę z anhydrytu?

4) przygotować zaprawę samopoziomującą?

5) omówić zasady stosowania podkładów z anhydrytu?

6) określić dopuszczalne odchyłki przy wykonywaniu podkładów

z anhydrytu i zaprawy samopoziomującej?

7) omówić zasady pielęgnacji podkładów z anhydrytu?

8) wykonać podkład z anhydrytu?

9) wykonać podkład samopoziomujący?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Podkłady monolityczne estrichgipsowe

4.5.1. Materiał nauczania

Podkłady estrichgipsowe mogą być stosowane w budynkach mieszkalnych i użyteczności

publicznej w pomieszczeniach suchych. Gips jastrychowy (estrichgips) to spoiwo otrzymywane
przez wypalenie w temperaturze 800 ÷ 1000°C naturalnego gipsu z domieszką 5% wapieni
i zmieleniu po zmieszaniu z wodą. Estrichgips posiada większą wodoodporność od gipsu
zwykłego, początek wiązania po 2 godzinach, a koniec wiązania po 24 godzinach. Po 28 dniach
wytrzymałość wynosi 18 MPa; nasiąkliwość wagowa do 15%.

Najczęściej podkłady z estrichgipsu wykonywane są jako prefabrykowane.
Do podkładów monolitycznych wykorzystywane są zaprawy samopoziomujące o grubości

od 5 ÷ 30 mm. Często występują jako suche mieszanki. Dokładny skład takich zapraw jest
chroniony tajemnicą producenta. Przygotowując zaprawę z suchej mieszanki, należy ją połączyć
z wodą. Podkłady takie można wykonywać ręcznie lub mechanicznie. Sposób wykonania
podkładu jest analogiczny, jak w przypadku podkładów z anhydrytu.

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Gdzie można wykonywać podkłady wylewane z estrichgipsu?
2. W jaki sposób otrzymuje się estrichgips?
3. Jakie podkłady wykonuje się z estrichgipsu?
4. Jaką wytrzymałość osiąga zaprawa z estrichgipsu po 28 dniach?
5. Jak wykonuje się podkład z estrichgipsu?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie filmu opisz wykonanie podkładu z estrichgipsu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć film instruktażowy o wykonaniu podkładu z estrichgipsu,
2) zapisać sposób przygotowania zaprawy,
3) zapisać narzędzia i sprzęt do wykonania zaprawy,
4) zapisać kolejność czynności podczas wykonania podkładu,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film instruktażowy o wykonaniu podkładu z estrichgipsu,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj podkład z estrichgipsu w pomieszczeniu wyznaczonym przez nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania zaprawy z estrichgipsu,
3) wykonać zaprawę z estrichgipsu,
4) sprawdzić stan podłoża,
5) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania podkładu,
6) wykonać podkład,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać oceny ćwiczenia,
9) zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

betoniarka,

−

taczki,

−

łopata,

−

łata,

−

szczotka i szufla,

−

estrichgips,

−

woda.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wskazać miejsca, w których można wykonać podkłady z estrichgipsu?

2) określić początek i koniec wiązania estrichgipsu?

3) określić wytrzymałość na ściskanie estrichgipsu po 28 dniach?

4) omówić sposób wykonania podkładu z estrichgipsu?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Podkłady monolityczne skałodrzewne

4.6.1. Materiał nauczania

Podkłady monolityczne skałodrzewne wykonuje się najczęściej pod posadzki skałodrzewne

lub inne posadzki wykładzinowe, np.: wykładziny dywanowe czy PVC.

Zaprawę skałodrzewną przygotowuje się ze spoiwa magnezjowego (cementu Sorela)

i wypełniaczy (np.: mączka drzewna, kamienna, trociny, piasek kwarcowy, itp.).

Jeśli podkład skałodrzewny jest wykonywany pod posadzkę z innego materiału, wówczas

jego wytrzymałość na ściskanie nie może być mniejsza niż 9 MPa, wytrzymałość na zginanie
nie mniejsza niż 3, 5 MPa, a gęstość pozorna nie może być większa niż 1 kg/dm³.

Tego typu podkłady mogą być wykonywane jako jedno lub dwuwarstwowe.

Podkłady ze skałodrzewu można układać:

−

bezpośrednio na podłożu (jako jednowarstwowe o grubości od 15 do 25 mm), na warstwie

rozdzielczej lub na izolacji (jako dwuwarstwowe, składające się z warstwy spodniej
grubości od 20 do 40 mm i wierzchniej grubości od 10 do 15 mm),

−

jako podkłady pływające, wykonane na warstwie ochronnej, leżącej na izolacji

przeciwdźwiękowej (jako dwuwarstwowe, składające się z warstwy spodniej grubości od 30
do 40 mm i wierzchniej grubości od 15 do 20 mm).

Skład mieszaniny skałodrzewnej należy ustalać w laboratorium zakładowym, gdyż tylko

tam można określić poprawną recepturę. Bardzo ważna jest zawartość wilgoci w wypełniaczach
oraz warunki atmosferyczne podczas układania podkładu.

Przyjmuje się stosunek objętościowy magnezytu do trocin dla skałodrzewu podkładowego

1:3 lub 1:4. Oba składniki miesza się ze sobą, a następnie zarabia roztworem chloru magnezu.
Stężenie roztworu powinno być dokładnie określone wg receptury, gdyż nadmiar chlorku
magnezu w zaprawie powoduje, że podkład po wykonaniu wysycha bardzo wolno i nie osiąga
należytej wytrzymałości. W podkładzie pozostaje pewna ilość nie związanego chemicznie
chlorku magnezu, który jako substancja silnie higroskopijna pochłania wilgoć z powietrza
i powoduje, że wykonana na nim posadzka np. skałodrzewna staje się zawilgocona i śliska.
Może spowodować wystąpienie na posadzce wykwitów lub spowodować rozwarstwienie
warstwy posadzki do podkładu.

Zaprawa skałodrzewna jest dostarczana na budowę w oddzielnych opakowaniach: składników

suchych (w workach) i składnika płynnego – roztworu chlorku magnezu o odpowiedniej gęstości
(w pojemniku).

Przed przystąpieniem do wykonania podkładu należy sprawdzić podłoże. Wytrzymałość

na ściskanie podłoża nie może być mniejsza niż 12 MPa, a wilgotność nie może przekroczyć
4%. Powierzchnia podłoża musi być czysta i chropowata, aby była dobra przyczepność
z podkładem.

Jeśli w podłożu występują elementy stalowe lub żeliwne, należy je zaizolować, aby

nie doszło do korozji tych materiałów przy zetknięciu ze skałodrzewem (który wykazuje
działania korodujące).

Na około od 1do 3 godzin przed układaniem zaprawy ze skałodrzewu podłoże gruntuje się

rzadką zawiesiną magnezytu kaustycznego w wodzie.

Po przygotowaniu zaprawy według receptury należy sprawdzić jej konsystencję. Powinna być

wilgotna, to znaczy, że ściśnięta w dłoni nie powinna się rozpadać lub rozpływać, lecz między
palcami powinny się ukazywać krople cieczy. Zaprawę należy przygotować w takiej ilości, aby
można było ją zużyć w ciągu 40 minut.

Sposób ułożenia zaprawy jest taki sam, jak w przypadku zaprawy z mieszanki betonowej

(między ułożone listwy kierunkowe o grubości odpowiadającej grubości podkładu).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ubijanie zaprawy odbywa się ręcznie, do momentu wystąpienia na powierzchni chlorku

magnezu, następnie wyrównuje się powierzchnię łatą i wygładza kielnią lub pacą.

Po wykonaniu podkładu ze skałodrzewu nie wolno wchodzić na nie przez pierwsze 2 dni.

Po tym czasie można układać nawierzchnię ze skałodrzewu. Podczas układania posadzki
ze skałodrzewu podkład powinien być na wpół stwardniały i wilgotny.

Podczas prac należy stosować materiały, które spełniają wymagania odpowiednich norm

lub certyfikatów.

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Gdzie stosuje się podkłady ze skałodrzewu?
2. Z jakich materiałów przygotowuje się zaprawę ze skałodrzewu do wykonania podkładu?
3. W ilu warstwach i w jaki sposób wykonywane są podkłady ze skałodrzewu?
4. Jakiej grubości mogą być podkłady ze skałodrzewu?
5. W jakich ilościach wagowych należy dobrać składniki do wykonania podkładu

ze skałodrzewu?

6. Na czym polega sprawdzenie podłoża przed przystąpieniem do wykonania podkładu?
7. Co należy zrobić, jeśli na powierzchni podłoża znajdują się elementy stalowe lub żeliwne?
8. W jakim czasie przed wykonaniem podkładu należy zagruntować podłoże?
9. W jaki sposób należy ułożyć podkład ze skałodrzewu?
10. W jaki sposób zagęszcza się podkład ze skałodrzewu?
11. Przez jaki okres nie wolno wchodzić do pomieszczenia po wykonaniu podkładu

ze skałodrzewu?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj do przekrojów podłóg położenia podkładów skałodrzewnych i opisz

je z uwzględnieniem warstw podkładów i ich grubości.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z przekrojami podłóg,
2) odszukać na załączonych kartkach samoprzylepnych opisu położenia podkładów,
3) odszukać na załączonych kartkach samoprzylepnych grubości warstw,
4) przyporządkować opisy i grubości do przekrojów,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przekroje podłóg,

−

kartki samoprzylepne z opisem i grubościami warstw,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na podstawie modelu podłogi opisz wykonanie podkładu ze skałodrzewu na warstwie

rozdzielczej. Zapisz na kartce kolejność czynności technologicznych podczas wykonywania
podkładu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć model podłogi ze skałodrzewu,
2) rozpoznać warstwy podłogi,
3) rozpoznać miejsce ułożenia podkładu,
4) zapisać na kartce kolejność czynności technologicznych podczas wykonywania podkładu,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

model podłogi,

−

kartka papieru,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wskazać zastosowanie podkładów ze skałodrzewu w podłodze?

2) określić miejsce usytuowania podkładu ze skałodrzewu?

3) dobrać składniki do wykonania podkładu ze skałodrzewu?

4) określić konsystencję zaprawy do wykonania podkładu ?

5) przygotować podłoże pod podkład ze skałodrzewu?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7. Podkłady monolityczne asfaltowe

4.7.1. Materiał nauczania

Podkłady monolityczne asfaltowe są stosowane wtedy, gdy wymagana jest podłoga

wodoszczelna. Podkład stanowi również

w takich rozwiązaniach dobrą

izolację

przeciwwilgociową lub paroszczelną. Podkład asfaltowy wykonuje się z mieszanki roztopionego
asfaltu z kruszywem mineralnym o wielkości ziaren od 0, 1÷5 mm. Do wykonania podkładu
należy rozgrzać masę asfaltową do temperatury 180ºC. Gorącą masę wylewa się na uprzednio
przygotowane podłoże pokryte warstwą papieru lub papy, między listwy kierunkowe. Listwy
kierunkowe ułożone na podłożu muszą być wykonane z prętów stalowych. Nadmiar masy ściąga
się łatą i wygładza packami do robót z asfaltu.

Podczas prac należy dokładnie wentylować pomieszczenia, gdyż asfalty zawierają lotne,

toksyczne i szkodliwe dla zdrowia rozpuszczalniki.

Najczęściej podkłady z asfaltu można wykonywać w temperaturze 15÷18°C, chociaż są one

również możliwe w temperaturze 5ºC, w której wykonanie podkładu z innych materiałów jest
niemożliwe. Do przygotowania masy asfaltowej służą specjalne kotły zaopatrzone w mieszadła.

4.7.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. W jakich podłogach stosowane są podkłady monolityczne z asfaltu?
2. Jak należy przygotować masę asfaltową do wykonania podkładu?
3. Jak należy wykonać podkład asfaltowy?
4. W jakich temperaturach można wykonywać podkłady asfaltowe?
5. W czym przygotowuje się mieszankę asfaltową?

4.7.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj podkład z masy asfaltowej w pomieszczeniu wyznaczonym przez nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia i sprzęt do przygotowania masy asfaltowej,
3) przygotować masę asfaltową,
4) sprawdzić stan podłoża,
5) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania podkładu,
6) wykonać podkład,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać oceny ćwiczenia,
9) zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

wiadro,

−

taczki,

−

łopata,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

poziomnica,

−

szczotka i szufla,

−

masa asfaltowa.

Ćwiczenie 2

Wybierz 2 rodzaje materiałów do wykonywania mieszanki asfaltowej z pięciu próbek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć próbki materiałów,
2) określić właściwości materiałów,
3) zapisać wybrane próbki na kartce,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki materiałów,

−

arkusz papieru,

−

ołówek lub długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Wskaż materiał na wykonanie podkładu w skrajnych warunkach temperaturowych

od -5ºC do +18ºC na podstawie próbek przygotowanych przez nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć próbki materiałów, z których wykonuje się podkłady,
2) wybrać właściwy materiał i na kartce napisać jego nazwę,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki materiałów,

−

kartka papieru,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

4.7.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) omówić zastosowanie podkładów monolitycznych asfaltowych?

2) wymienić, z jakich materiałów należy wykonać mieszankę asfaltową?

3) omówić sposób wykonania mieszanki asfaltowej?

4) wykonać podkład z mieszanki asfaltowej?

5) określić temperatury, w jakich można wykonywać podkłady asfaltowe?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8. Podkłady prefabrykowane ciężkie

4.8.1. Materiał nauczania

Podkłady z prefabrykowanych płyt mineralnych

Podkłady mineralne z gipsu, anhydrytu czy betonu mogą występować w postaci płyt

prefabrykowanych. Najczęściej wymiary płyt wynoszą 600 x 600 mm i grubość 35÷40 mm.
Przykładowe przekroje płyt podkładów prefabrykowanych przedstawia rys.5.

Rys.5. Przekroje płyt podkładów prefabrykowanych: a) gipsobetonowy, b) betonowy

1- spoina zalewana na budowie [4, s. 32]

Płaszczyzny boczne płyt mają najczęściej wyprofilowane kształty, aby była możliwość

wypełnienia spoin między płytami. Do wykonywania podkładów nadają się płyty o dużej
dokładności kształtu i wymiarów. Płyty należy układać na równym i czystym podłożu.
W miejscu styku płyt oraz w pasie przy ścianie należy wykonać warstwę ochronną. Po ułożeniu
płyt należy wypełnić spoiny i wyrównać powierzchnię. Szpachlą nakłada się warstwę
wyrównawczą z odpowiedniej zaprawy. Można również zastosować samopoziomującą się masę
wyrównawczą. Na rys.6 przedstawiono zastosowanie płyt gipsowych prefabrykowanych.

Rys. 6. Przykłady rozwiązań podłóg z prefabrykowanym podkładem z płyt gipsowych z warstwą wyrównawczą

1 warstwa ochronna [ 4, s.92]

Płyty prefabrykowane do wykonywania podkładów charakteryzują się dużą dokładnością

kształtu i wymiarów. Wykonywanie podkładów z prefabrykatów jest łatwe. Polega na szczelnym
układaniu płyt obok siebie i wypełnieniu spoin. Mogą jedynie występować nieskomplikowane
obróbki powierzchni polegające na przeszlifowaniu lub szpachlowaniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Z jakich materiałów wykonuje się podkłady prefabrykowane ciężkie?
2. Jakie są najczęściej produkowane wymiary płyt prefabrykowanych do wykonania

podkładów?

3. Dlaczego płyty prefabrykowane mają wyprofilowane boki?
4. Jak należy wykonać podkład z płyt gipsowych, anhydrytowych czy betonowych?
5. Czym należy wypełnić spoiny między płytami?

4.8.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz z 7 próbek materiałów 3, które nadają się do wykonania podkładów

prefabrykowanych typu ciężkiego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z próbkami materiałów,
2) rozpoznać materiały na próbkach,
3) wybrać właściwe materiały,
4) napisać w zeszycie nazwy materiałów,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki materiałów,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wykonaj podkład z płyt gipsowych prefabrykowanych w pomieszczeniu wskazanym przez

nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić stan podłoża,
3) sprawdzić poziom podłoża,
4) przygotować i obliczyć ilość materiałów,
5) przygotować narzędzia do wykonania ćwiczenia,
6) wykonać podkład,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać samooceny,
9) zlikwidować stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

płyty gipsowe,

−

zaprawa gipsowa,

−

mieszadło i wiertarka,

−

paca,

−

poziomnica,

−

łata,

−

miarka składana,

−

kartka do obliczeń i zapisania ilości materiałów,

−

przybory do pisania,

−

kalkulator.

4.8.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić materiały, z jakich wykonuje się podkłady prefabrykowane

typu ciężkiego?

2) określić wymiary płyt prefabrykowanych?

3) omówić sposób wykonania podkładu prefabrykowanego typu ciężkiego? ¨

4) wykonać podkład prefabrykowany z płyt gipsowych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.9. Podkłady prefabrykowane lekkie

4.9.1. Materiał nauczania

Podkłady prefabrykowane lekkie mogą być wykonane z płyt: wiórowych, pilśniowych

porowatych i gipsowo- włóknowych (jastrychowych).

Podkłady z płyt wiórowych

Mogą być stosowane w pomieszczeniach suchych, na stały pobyt ludzi. Występują

w postaci płyt o grubości 18, 22 i 25 mm, łączonych na własne pióro i wpust. Przykładowe
rozwiązanie płyty wiórowej podłogowej przedstawiono na rys.7 .

Rys. 7. Płyta wiórowa podłogowa [4, s.33]

Aby uzyskać szczelne połączenie, brzegi płyt muszą być ze sobą sklejone klejem dyspersyjnym.

Podkłady na legarach
Podkłady takie układa się na legarach drewnianych i łączy za pomocą gwoździ lub wkrętów

w odstępach 0,2÷0,3 m na brzegach płyt, a na legarach co 0,4÷0,5 m. rys.8.

Rys.8. Legary jako podkład pod podłogi z desek: 1- deski podłogowe, 2 - legary, 3 - izolacja przeciwdźwiękowa,

4 - strop [4 , s.32]

Łby wkrętów powinny być zagłębione, a wgłębienia zaszpachlowane i przeszlifowane.

Na legarach płyty układa się mijankowo, a spoiny podłużne powinny wypadać na osi legarów.

Można również stosować płyty wiórowe jako podkłady pływające na warstwie materiału

izolacyjnego (rys.9).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 9. Podkład z płyt wiórowych: 1 - materiał izolacyjny, 2 - płyta wiórowa[4, s.91]

Podkłady z płyt pilśniowych porowatych

Podkłady z płyt pilśniowych porowatych mogą być stosowane w pomieszczeniach suchych

na stropach międzypiętrowych. Płyty stosowane jako podkłady muszą być zabezpieczone
środkami impregnacyjnymi, grzybobójczymi. Na podkładach z płyt pilśniowych porowatych
mogą być wykonywane tylko posadzki drewniane z elementów łączonych na wpust i pióro.
Płyty muszą być układane na czystym i zagruntowanym emulsją asfaltową podłożu.
Do przyklejania płyt do podłoża należy używać lepik asfaltowy bez wypełniaczy na gorąco.
Płyty muszą być ułożone szczelnie, pasami, z zachowaniem zasady mijania się spoin czołowych.

Podkłady z płyt gipsowo-włóknowych (jastrychowych)

Płyty jastrychowe układa się na suchym, równym i wytrzymałym podłożu lub na podsypce

piaskowej. Płyty muszą być ułożone szczelnie, a łączenie ich ze sobą odbywa się na zakładach
klejem i za pomocą wkrętów lub klamer. Do podkładów są produkowane płyty z mieszanki
gipsu i włókien celulozowych. Występują jako elementy połączone z dwóch warstw. Jedna płyta
ma grubość 10mm, a druga 12,5 mm i wymiary 0,5 x 1,5 m. Przesunięcie względem siebie
dwóch płyt o 50 mm tworzy zakładkę. Przy pojedynczych płytach suchego jastrychu grubości
10÷15 mm drugą warstwę układa się na klej, który jest rozsmarowany na pierwszej warstwie.

4.9.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Z jakich materiałów wykonuje się podkłady prefabrykowane typu lekkiego?
2. W jaki sposób wykonuje się podkłady z płyt wiórowych?
3. Na jakich podłożach wykonuje się podkłady z płyt wiórowych?
4. Jak wykonuje się podkłady z płyt pilśniowych porowatych?
5. Pod jakie posadzki mogą być stosowane podkłady z płyt pilśniowych porowatych?
6. Na czym powinny być ułożone podkłady z płyty pilśniowych?
7. Jak wykonuje się podkłady z płyt gipsowo- włóknistych?
8. Jakie ma wymiary płyta gipsowo- włóknista?

4.9.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz zapisane na kartkach samoprzylepnych nazwy płyt prefabrykowanych do próbek

przedstawionych przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z próbkami materiałów,
2) odszukać nazwy płyt zapisane na kartkach samoprzylepnych,
3) przyporządkować nazwy do próbek,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki materiałów,

−

kartki samoprzylepne z nazwami płyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj wykonanie podkładu z płyt pilśniowych porowatych w pomieszczeniu z posadzką

z deszczułek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zaplanować kolejność wykonania robót,
2) dobrać narzędzia i materiały,
3) opisać wykonanie podkładu,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

literatura z rozdziału 6,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Opisz sposób wykonania podkładu z płyt gipsowo-włóknowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zaplanować kolejność wykonania robót,
2) dobrać narzędzia i materiały,
3) opisać wykonanie podkładu,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

literatura z rozdziału 6,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

Wykonaj podkład z płyt wiórowych na drewnianych legarach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić stan podłoża,
3) sprawdzić poziom podłoża,
4) przygotować i obliczyć ilość materiałów,
5) przygotować narzędzia do wykonania ćwiczenia,
6) wykonać podkład,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać samooceny,
9) zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

płyty wiórowe,

−

gwoździe,

−

młotek,

−

poziomnica,

−

miarka składana,

−

kartka do obliczeń i zapisania ilości materiałów,

−

przybory do pisania,

−

kalkulator.

4.9.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wskazać materiały do wykonania podkładu z płyt prefabrykowanych

typu lekkiego?

2) omówić sposób wykonania podkładu z płyt wiórowych?

3) wykonać podkład z płyt wiórowych?

4) omówić sposób wykonania podkładu na legarach?

5) wykonać podkład na legarach?

6) omówić sposób wykonania podkładu z płyt pilśniowych?

7) wykonać podkład z płyt pilśniowych?

8) omówić sposób wykonania podkładu z płyt gipsowo- włókowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.10. Narzędzia, maszyny i sprzęt do przygotowywania zapraw

i mieszanek

4.10.1. Materiał nauczania

Zaprawy i mieszanki do robót podłogowych przygotowywane są przy użyciu odpowiednich

narzędzi i sprzętu. Oprócz bardzo prostych narzędzi jak łopaty, wykorzystywany jest następujący
sprzęt mechaniczny: wiertarki, betoniarki, agregaty do mieszania i pneumatycznego transportu
gęstych zapraw.

Betoniarki
Służą do przygotowania mieszanek betonowych, używanych do wykonywania podkładów.

Jest wiele rodzajów betoniarek, które różnią się sposobem mieszania i konstrukcją.
Do najczęściej stosowanych należą: betoniarki wolnospadowe i mieszadłowe. Dobór właściwej
betoniarki zależy od ilości potrzebnej zaprawy.

Betoniarki wolnospadowe są produkowane z napędem ręcznym, elektrycznym

i spalinowym. Charakteryzują się tym, że mieszanie odbywa się na zasadzie swobodnego
spadania składników z łopatek obracającego się bębna betoniarki (rys.11).

Betoniarki przeciwbieżne o mieszaniu wymuszonym charakteryzują się tym, że mieszanie

następuje na skutek ruchu mieszadła. Betoniarki mieszadłowe dzielą się na przeciwbieżne
i korytkowe. W betoniarkach przeciwbieżnych (rys.12) mieszadło (wirnik) i miska betoniarki
obracają się jednocześnie, lecz w przeciwnych kierunkach. Natomiast w betoniarkach
korytkowych (rys.13) mieszadło obraca się w nieruchomym korycie.

Rys.11. Schemat pracy betoniarki wolnospadowej: 1 - mieszalnik (bęben), 2 - łopatki mieszalnika,

3 - kierunek obrotu mieszalnika, 4 - składniki zaprawy [4, s.72]

Rys.12. Schemat pracy betoniarki mieszadłowej przeciwbieżnej:1 – mieszalnik (miska),

2 - mieszadło, 3 - kierunek obrotu mieszadła, 4 - łopatki, 5 - otwór do odbierania zaprawy,
6 - kierunek ruchu miski [4, s.72]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys.13. Schemat pracy mieszarki korytkowej z mieszadłem łopatkowym: 1 - korytko, 2 - łopatki,

3 - składniki zaprawy, 4 - kierunek załadunku składników zaprawy, 5 - otwór do odbierania gotowej
zaprawy [4, s.72]

Agregaty do mieszania i pneumatycznego transportu gęstych zapraw

Do mieszania i transportu zapraw gęstej konsystencji stosuje się obecnie specjalne agregaty

(Pobyt i Miksokret - różne typy).
Zasada działania takich agregatów jest przedstawiona na rys.14.

Rys.14. Schemat działania pneumatycznego podajnika gęstych mas cementowych [4, s.75]

Do zbiornika wprowadza się składniki zaprawy i po zamknięciu pokrywy uruchamia się

mieszadło. Po zakończeniu mieszania zaprawy wprowadza się sprężone powietrze do komory
zbiornika i do zespołu dozującego. Sprężone powietrze wywiera ciśnienie na zaprawę
w zbiorniku i wypycha ją do węża tłocznego przez zespół dozujący, w którym strumień zaprawy
jest dzielony na niewielkie porcje. Dzięki takiemu systemowi tłoczenia zaprawy jest możliwość
bezrospryskowego wydostawania się zaprawy z komórki węża tłocznego. Po wytłoczeniu
zaprawy zamyka się wlot powietrza ze sprężarki, odpowietrza się zbiornik i ponownie wsypuje
składniki zaprawy, miesza, napowietrza i tłoczy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.10.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie narzędzia, maszyny i sprzęt służą do przygotowania zapraw i mieszanek?
2. Jakie są rodzaje betoniarek?
3. Jaka jest zasada działania betoniarki wolnospadowej?
4. Jaka jest zasada działania betoniarki mieszadłowej?
5. Jaka jest zasada działania agregatu do mieszania zapraw?
6. Jaka jest zasada działania pneumatycznego podajnika gęstych mas cementowych?

4.10.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Po obejrzeniu filmu scharakteryzuj betoniarkę wolnospadową.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć film o rodzajach i budowie betoniarek,
2) napisać krótką charakterystykę betoniarki,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film o rodzajach i budowie betoniarek,

−

kartka papieru,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Opisz zasadę działania Miksokreta na podstawie planszy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przyjrzeć się planszy ze schematem Miksokreta,
2) napisać w punktach zasadę działania Miksokreta,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

plansza,

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt przedmiotowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.10.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) dobrać narzędzia, sprzęt i maszyny do przygotowania mieszanek i zapraw?

2) opisać zasadę działania betoniarki wolnospadowej?

3) opisać zasadę działania betoniarki mieszadłowej?

4) rozpoznać różne typy betoniarek ?

5) wyjaśnić, na czym polega zasada działania Miksokreta?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.11. Dokumentacja techniczna, receptury

4.11.1 Materiał nauczania

Dokumentacja techniczna

Wykonanie podkładu powinno odbywać się zgodnie z dokumentacją, która składa się

z projektów budowlanych, norm technicznych, warunków technicznych wykonania i odbioru
robót, instrukcji technicznych i przepisów technicznych.

W dokumentacji budowy muszą znaleźć się zapisy związane z odbiorem robót

podkładowych. W dzienniku budowy należy zamieścić zapisy dotyczące międzyoperacyjnych
odbiorów poszczególnych robót zanikających, jak na przykład wykonania podkładów,
od których zależy ostateczna jakość techniczna podłóg.

Odbiór powinien być przeprowadzony w następujących fazach:

−

po wykonaniu warstwy ochronnej na materiale izolacyjnym,

−

podczas układania podkładu,

−

po całkowitym stwardnieniu podkładu.

Odbiór powinien obejmować:

−

sprawdzenie materiałów używanych w robotach podkładowych, pod względem spełnienia

wymagań odpowiednich norm, aprobat technicznych i certyfikatów,

−

sprawdzenie prawidłowości ułożenia warstwy ochronnej (jeżeli jest wymagana),

−

sprawdzenie grubości podkładu w 3 dowolnych miejscach (metoda przekłuwania

z dokładnością do 1 mm),

−

sprawdzenie wytrzymałości na ściskanie i zginanie przez ocenę laboratoryjną,

−

sprawdzenie równości podkładu przy pomocy dwumetrowej łaty z dokładnością do 1 mm,

−

sprawdzenie odchyleń od płaszczyzny poziomej lub określonej wyznaczonym spadkiem

z dokładnością do 1 mm,

−

sprawdzenie prawidłowości osadzenia w podkładzie elementów dodatkowych np. wpustów

podłogowych (przez oględziny),

−

sprawdzenie

prawidłowości

wykonania

szczelin

dylatacyjnych,

izolacyjnych

i przeciwskurczowych.
Szczególnie ważne jest badanie wilgotności podkładu, co należy do obowiązków

wykonawców robót podłogowych. Dopuszczalna zawartość wilgoci w podkładzie betonowym
nie powinna przekraczać 3% (wagowo), a w podkładzie anhydrytowym, gipsowym 1, 5%. Jeśli
wilgotność jest wyższa należy przesunąć termin wykonania posadzki. Badania wilgotności
podkładu można przeprowadzić następującymi metodami:

−

suszarkowo–wagową (wycięcie i zważenie próbki na wadze analitycznej, a następnie

ponowne zważenie po wysuszeniu),

−

karbidową (za pomocą stalowej butli zaopatrzonej w manometr),

−

elektryczną (za pomocą aparatów elektrycznych, działających na zasadzie pomiaru wartości

oporu elektrycznego podczas przepływu prądu między dwiema elektrodami wbitymi
w podkład).

W warunkach budowy można wykonać badanie wilgotności za pomocą papierków

wskaźnikowych.

Receptury

Betony i zaprawy do wykonywania podkładów muszą być przygotowane zgodnie

z recepturą opracowaną w laboratoriach, uwzględniającą wymagania wytrzymałości przyszłego
podkładu na ściskanie oraz na zginanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W projektowanych mieszankach i zaprawach jest uwzględniona jakość i ilość

poszczególnych składników, kolejność łączenia ich ze sobą oraz czas mieszania. Uwzględniona
jest także temperatura, w jakiej można wykonywać podkłady z danego materiału.

Każda zaprawa wprowadzona do obrotu musi mieć instrukcję producenta, która dołączona

jest do materiału. Instrukcja zawiera: nazwę materiału, zastosowanie, narzędzia, opakowania,
przygotowanie materiału, zużycie materiału, czyszczenie narzędzi, dane techniczne.

Dzięki instrukcji można min. obliczyć ilość materiału, poznać właściwości i przydatność

materiału, dobrać narzędzia, itp.

4.11.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie dokumenty składają się na dokumentację techniczną?
2. Gdzie znajdują się zapisy związane z odbiorem robót?
3. W jakich fazach prowadzenia robót podkładowych powinien być przeprowadzony odbiór

robót?

4. Jakie sprawdzenia powinien obejmować odbiór robót?
5. Dlaczego przy wykonywaniu podkładów należy sprawdzić ich wilgotność?
6. Jakie są metody badania wilgotności podkładów?
7. W jaki sposób można zbadać wilgotność podkładu w warunkach budowy?
8. W jaki sposób należy przygotować mieszanki betonowe i zaprawy do wykonania

podkładów?

9. Co uwzględniają receptury na mieszanki i zaprawy?
10. Co zawiera instrukcja producenta?

4.11.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród przedstawionych dokumentów wskaż te, które składają się na dokumentację

techniczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z dokumentami,
2) wybrać te, które składają się na dokumentację techniczną,
3) zapisać w zeszycie wybrane dokumenty,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dokumenty,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Sprawdź poziom podkładu pod posadzkę z płytek ceramicznych przy użyciu poziomnicy

i łaty drewnianej z dokładnością do 1cm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować łatę i poziomnicę,
2) przyłożyć łatę od podkładu,
3) sprawdzić poziomnicą poziom powierzchni,
4) wykonać sprawdzenie poziomu w kilku kierunkach,
5) zmierzyć odchylenia stanowiące prześwity między łatą i podkładem, z dokładnością do 1 cm,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

łata,

−

miarka składana,

−

poziomnica.

Ćwiczenie 3

Dobierz narzędzia i sprzęt pomiarowy do wykonania podkładu pod posadzkę

w pomieszczeniu pralni o spadku w kierunku kratki ściekowej wynoszącym 3%.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć narzędzia i sprzęt pomiarowy,
2) wybrać te, które będą potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zapisać nazwy wybranych narzędzi i sprzętu,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

łata,

−

poziomnica,

−

miarka składana,

−

przymiar liniowy,

−

pion,

−

kartka papieru,

−

przybory do pisania.

4.11.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wskazać dokumenty, z jakich składa się dokumentacja techniczna?

2) określić, w jakim dokumencie znajdują się zapisy związane z odbiorem robót

podkładowych?

3) wyjaśnić, jakie sprawdzenia podkładów powinien obejmować odbiór robót?

4) omówić, dlaczego przy wykonywaniu podkładów należy sprawdzać wilgotność

podkładów?

5) sprawdzić poziom podkładu przy użyciu łaty i poziomnicy?

6) określić, co zawiera receptura wykonania mieszanki lub zaprawy?

7) określić, co zawiera instrukcja producenta?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.12. Przepisy bhp

4.12.1. Materiał nauczania

Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy

Podczas

wykonywania

podkładów

można

zatrudnić

wyłącznie

pracowników

przeszkolonych w tym zakresie, posiadających aktualne karty zdrowia i zaopatrzonych
w odpowiednią odzież i obuwie.

Do prac należy używać odzieży roboczej, która ułatwia pracownikowi wykonywanie

czynności zawodowych w warunkach zagrażających życiu lub zdrowiu, chroni odzież własną
pracownika przed ubrudzeniem lub zniszczeniem. Elementy odzieży roboczej to: spodnie, bluzy,
koszule, kombinezony i obuwie robocze.

Celem stosowania odzieży i sprzętu ochronnego jest zapobieganie zagrożeniom związanym

ze środowiskiem pracy. Podczas wykonywania podkładów oprócz odzieży ochronnej należy
stosować nakolanniki i rękawice robocze oraz maski.

Narzędzia i sprzęt powinny odpowiadać określonym wymaganiom, by pozwalały na

bezpieczną pracę. Należy je używać zgodnie z przeznaczeniem. Nie wolno używać uszkodzo-
nych narzędzi. Należy dbać o dobry stan maszyn i urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz porządek
i ład na stanowisku pracy.

Narzędzia elektryczne stosowane podczas wykonywania prac powinny być zaopatrzone

w izolację ochronną. W celu podwyższenia stopnia bezpieczeństwa należy stosować dodatkowe
zabezpieczenia w postaci: zerowania, uziemienia, wyłączników ochronnych, itp.
Każde narzędzie elektryczne powinno być poddawane fachowemu przeglądowi nie rzadziej niż
raz na miesiąc.

Kotły do podgrzewania asfaltu powinny być chronione przed możliwością przedostania się

wody; do nabierania masy należy stosować specjalnych naczyń-czerpaków. Z zawartymi
w lepikach lotnymi rozpuszczalnikami, stanowiącymi substancje węglopochodne, związane jest
niebezpieczeństwo szkodliwego ich oddziaływania na organizm ludzki oraz niebezpieczeństwo
wybuchu, gdy pary tych substancji osiągną odpowiedni stopień koncentracji w powietrzu
w pomieszczeniu. Prace podłogowe powinno się wykonywać w pomieszczeniach przy otwartych
oknach lub przy czynnej wentylacji, zapewniającej co najmniej czterokrotną wymianę powietrza
w ciągu godziny.

W miejscach pracy z substancjami łatwopalnymi należy umieścić w miejscu widocznym

stosowne tablice ostrzegające przed zaprószeniem ognia i bezwzględnie przestrzegać w tych
miejscach zakazu palenia.

Przy transporcie ręcznym należy przestrzegać norm udźwigu, które określają jaki ciężar

może być przenoszony przez jednego pracownika (kobietę, mężczyznę, nieletniego).

Przy robotach posadzkowych należy przestrzegać czystości osobistej. Konieczne jest

używanie czystej odzieży roboczej i stosowanie porządku na miejscu pracy. Należy pamiętać
o myciu rąk po skończeniu robót i przed spożywaniem posiłków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.12.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakich pracowników można zatrudniać przy robotach posadzkarskich?
2. Jakie niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzi mogą występować przy robotach

posadzkarskich?

3. Jaką odzież roboczą stosuje się w robotach posadzkarskich?
4. W jaki sposób należy obsługiwać narzędzia i sprzęt elektryczny?
5. Jakie tablice należy umieścić w miejscach pracy z materiałami łatwopalnymi?
6. Jakie podstawowe wymagania stawia się narzędziom i sprzętom do robót posadzkarskich?
7. Do czego są stosowane normy udźwigu?

4.12.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz odzież roboczą i środki ochrony dla posadzkarza wykonującego podkłady

cementowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) dobrać nazwy części odzieży i ochrony osobistej,
2) przykleić wybrane nazwy części odzieży i ochrony na przygotowany arkusz,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

samoprzylepne kartki z nazwą odzieży i ochrony osobistej,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Zorganizuj stanowisko pracy posadzkarza pracującego przy wykonywaniu podkładów

monolitycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z zagrożeniami, jakie występują podczas pracy przy wykonywaniu podkładów,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) wyszczególnić możliwe niebezpieczeństwa,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

mazaki,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.12.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wymienić niebezpieczeństwa, jakie występują podczas prac przy wykonywaniu

podkładów?

2) wymienić zabezpieczenia, jakie należy stosować podczas pracy z narzędziami

i urządzeniami elektrycznymi?

3) wymienić odzież ochrony osobistej posadzkarza?

4) zorganizować stanowisko pracy posadzkarza wykonującego podkłady?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.13. Pielęgnacja świeżych podkładów monolitycznych w różnych

warunkach

4.13.1. Materiał nauczania

Podkłady monolityczne po wykonaniu wymagają pielęgnacji.
Pielęgnacja podkładów betonowych
Pielęgnacja podkładów betonowych polega na ochronie powierzchni przed przedwczesnym

wysychaniem. W czasie twardnienia zaprawy podkład musi być w ciągu pierwszych 10 dni
utrzymany w stanie wilgotnym. W tym celu należy pokryć powierzchnię podkładu folią
polietylenową lub spryskiwać ją wodą. Można również posypać powierzchnię podkładu
wilgotnymi trocinami. Po upływie 10 dni podkład wysycha, aż uzyska wilgotność nie większą
niż 3%. Dlatego w czasie wykonywania podkładu bardzo ważne jest przestrzeganie ilości wody
dodawanej do mieszanki zgodnie z recepturą. Mieszanki betonowe muszą mieć konsystencję
gęstą (5÷7 cm zanurzenia stożka pomiarowego).

Pielęgnacja podkładów anhydrytowych
Ochrona podkładów anhydrytowych polega na zabezpieczeniu ich powierzchni przez

pierwsze 48 godzin przed przeciągami, ale także wysokimi (powyżej 25ºC) i niskimi (poniżej
5°C) temperaturami powietrza. Przez kolejnych 7 dni podkład powinien być zabezpieczony
w sposób podobny jak podkłady cementowe.

Pielęgnacja podkładów skałodrzewnych

Podkłady skałodrzewne po wykonaniu należy zabezpieczyć przed przedwczesnym

wysychaniem przez pierwsze dwa dni w sposób podobny jak podkłady cementowe. Po tym
okresie można wygładzić podkład, jeśli po wykonaniu nie uzyskano wymaganej gładkości przez
cyklinowanie powierzchni. Jednocześnie należy zwilżać powierzchnię roztworem chlorku
magnezu. Po dwóch, trzech dniach (w zależności od temperatury powietrza) można już układać
posadzkę ze skałodrzewu.

4.13.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. W jakim celu pielęgnujemy świeże podkłady?
2. Przez jaki okres należy zabezpieczać podkłady betonowe?
3. Na czym polega pielęgnowanie świeżych podkładów betonowych?
4. Dlaczego ważna jest ilość dodanej wody do zaprawy podczas wykonywania podkładu ?
5. Jaką konsystencję muszą mieć mieszanki betonowe do wykonania podkładu?
6. Przed czym należy chronić podkłady anhydrytowe w czasie 48 godzin po wykonaniu?
7. Przez jaki okres od wykonania należy zabezpieczać podkłady ze skałodrzewu?
8. W jakim okresie od wykonania należy wygładzić podkład ze skałodrzewu?

4.13.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie filmu opisz sposób pielęgnacji świeżego podkładu betonowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć film o pielęgnacji świeżego podkładu betonowego,
2) opisać sposób pielęgnacji podkładu,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film o pielęgnacji świeżego podkładu betonowego,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Dobierz sposób pielęgnacji podkładu do rodzaju materiału, z jakiego został wykonany.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wybrać rodzaje zapraw zapisane na kartkach samoprzylepnych,
2) wybrać zapisane na kartkach opisy pielęgnacji podkładów,
3) dobrać nazwy podkładów do sposobów pielęgnacji,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kartki samoprzylepne z nazwami rodzajów podkładów,

−

kartki samoprzylepne z opisem pielęgnacji podkładu,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

4.13.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić, w jakim celu pielęgnujemy świeże podkłady?

2) wskazać czas pielęgnacji podkładów betonowych?

3) omówić sposób pielęgnacji podkładów betonowych?

4) określić konsystencję mieszanki betonowej do wykonania podkładu

betonowego?

5) wskazać, przed czym należy chronić przez pierwsze 48 godzin po wykonaniu

podkłady z anhydrytu?

6) określić, w jakim czasie po wykonaniu należy chronić podkład ze

skałodrzewu?

7) wskazać okres, w jakim można po wykonaniu podkładu przystąpić do

układania posadzki ze skałodrzewu?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.14. Zasady naprawy i uzupełniania ubytku w podkładach

4.14.1. Materiał nauczania

Podkład stanowi bardzo ważną warstwę w podłodze, dlatego musi być wykonany dokładnie

i zgodnie z dokumentacją. Przed przystąpieniem do układania posadzki należy sprawdzić stan
podkładu.

Jeśli okaże się, że na podkładzie występują drobne rysy lub ubytki, należy je uzupełnić.

Prace należy rozpocząć od przygotowania uszkodzonej powierzchni podkładu. Obszar ubytku
powinien być oczyszczony ze słabo przylegających części podkładu, kurzu, zanieczyszczeń oraz
innych warstw osłabiających przyczepność, np. plamy oleju czy kleje. Ubytki i spękania, które
należy naprawić, powinny być odpowiednio poszerzone (na minimum 5 centymetrów) celem
wgłębnej penetracji zaprawy naprawczej. Oczyszczoną powierzchnię należy dokładnie zwilżyć
czystą wodą. Po tej czynności przed ułożeniem warstwy zasadniczej należy wykonać warstwę
kontaktową (np. płynna masa przygotowana z szybkowiążącej zaprawy cementowej i emulsji
elastycznej). Następnie szybkowiążącą zaprawę cementową nakładamy kielnią na uszkodzony
podkład, stosując zasadę „mokre na mokre”. Po nałożeniu wyrównujemy powierzchnię zaprawy.

Po pewnym czasie powierzchnię można zagładzić packą.

Najczęściej popełnianymi błędami przy wykonywaniu podkładów są: nadmierna jego wilgotność
lub zbyt słaby podkład oraz niedostatecznie staranne wykonanie podkładu, co powoduje
pogorszenie wyglądu estetycznego podłogi.

Przy słabych podkładach występują dwa zjawiska: słaba (pyląca) wierzchnia warstwa

podkładu i mała wytrzymałość podkładu na ściskanie, dochodząca do 5 MPa (wymagana
co najmniej 12 MPa). Główną przyczyną tych wad jest nie przestrzeganie przepisów
technologicznych, np. przygotowanie zbyt rzadkiej zaprawy lub w miejscach o dużym natężeniu
ruchu stosowanie słabych zapraw zamiast mieszanki betonowej itp.

Usuwanie wad spowodowanych zbyt słabymi podkładami wymaga zdjęcia słabej warstwy

podkładu i wykonanie go na nowo.

Duża wilgotność podkładu może spowodować zawilgocenie warstwy posadzki,

co w konsekwencji może doprowadzić do całkowitej konieczności jej wymiany (rys.15).

Nadmiar wody z rzadkiej zaprawy może przenikać przez nieszczelności warstwy ochronnej

(rys.15a) i powodować zawilgocenie płyty stropowej. Woda przedostająca się do kanałów płyty
stropowej może powodować smugi na suficie.
Na rysunku 15b jest przedstawiona sytuacja, kiedy wilgoć po wyschnięciu podkładu
zgromadzona na warstwie ochronnej przenika przez miejscowe nieszczelności i utrzymuje
większą wilgotność niektórych części podkładu. Wysychanie może trwać nawet kilka miesięcy,
a skutkiem zawilgocenia materiału izolacyjnego może być jego gnicie i zagrzybienie budynku.
Jeśli posadzkę wykonujemy ze szczelnych materiałów, np. tworzyw sztucznych na świeżym
podłożu, może nastąpić oddzielenie podkładu od wpływu ciśnienia atmosferycznego,
co powoduje wytworzenie się pod wykładziną strefy podciśnienia (rys.15c). Wilgoć powstała
w podkładzie i w izolacji jest podciągana ku górze. Efektem takich działań może być
powstawanie pęcherzyków lub deformacja spoiny między arkuszami wykładziny (rys.15d).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 15. Nadmierna wilgoć podkładu i jej oddziaływanie (opis w tekście)

1 - podkład betonowy monolityczny, 2 - warstwa ochronna z papy ułożonej na zakład, 3 - izolacja

przeciwdźwiękowa, 4 - strop, 5 - wykładzina podłogowa z PVC, 6 - ciśnienie atmosferyczne, 7 - strefa podciśnienia

atmosferycznego. [4, s.97]

4.14.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. W jaki sposób należy przygotować podkład do drobnych napraw?
2. W jaki sposób należy wykonać drobne naprawy?
3. Z jakich materiałów można wykonać drobne naprawy podkładów?
4. Jakie są najczęściej popełniane błędy podczas wykonywania podkładów?
5. Co jest główną przyczyną słabych podkładów?
6. Jakie są konsekwencje źle wykonanych podkładów?
7. Jakie są skutki nadmiernej wilgotności podkładu?

4.14.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie filmu wskaż najczęściej popełniane błędy podczas wykonywania podkładów,

których efektem jest mała wytrzymałość podkładu na ściskanie i pyląca wierzchnia warstwa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć film o błędach popełnianych podczas wykonywania podkładów,
2) napisać na kartce błędy wykonawcze zauważone podczas oglądania,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film o błędach popełnianych podczas wykonywania podkładów,

−

kartka papieru,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj naprawę podkładu betonowego, na którym widoczne są drobne rysy i pęknięcia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować stanowisko pracy,
2) oczyścić podłoże,
3) poszerzyć rysy i pęknięcia,
4) przygotować zaprawę do prac naprawczych,
5) zwilżyć podkład wodą,
6) wykonać prace naprawcze podkładu,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

wiertarka i mieszadło,

−

paca i kielnia,

−

szczotka i szufelka,

−

zaprawa cementowa szybkowiążąca.

4.14.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić, w jaki sposób przygotować podkład do naprawy?

2) omówić sposób wykonania naprawy?

3) wskazać materiały do wykonania drobnych napraw?

4) wykonać naprawy i remonty podkładów?

5) wskazać przyczyny słabych podkładów?

6) omówić konsekwencje źle wykonanych podkładów?

7) omówić, jakie są skutki stosowania podkładów o nadmiernej wilgotności?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.15. Zasady przedmiarowania i obmiaru robót

4.15.1. Materiał nauczania

Zasady przedmiarowania i obmiaru robót dotyczących wykonania podkładów są zawarte

w Katalogu Nakładów Rzeczowych- KNR 2-02 t.II.

Zgodnie z tymi zasadami podkłady betonowe oraz z materiałów sypkich oblicza się

w metrach sześciennych podkładu z rozróżnieniem rodzaju podłoża (na gruncie lub na stropie).

Kubaturę podkładu oblicza się jako iloczyn powierzchni i grubości. Wymiary powierzchni

należy przyjmować w świetle ścian surowych, doliczając wnęki i przejścia i odejmując powierz-
chnię słupów, pilastrów, fundamentów, pieców itp. o powierzchni pojedynczego elementu więk-
szej niż 0, 25 m².

Nakłady rzeczowe w KNR uwzględniają także użycie gotowych zapraw i mieszanek

betonowych. Jeśli podkład wykonywany jest na gruncie, nakłady uwzględniają wyrównanie
powierzchni terenu.

Przedmiar robót podkładowych sporządza się na drukach Przedmiar robót, a obmiar robót na

drukach Obmiar robót

Obmiar robót jest sporządzany po wykonaniu robót przez wykonawcę. Natomiast przedmiar

robót jest sporządzany na podstawie projektu i stanowi podstawę do sporządzenia kosztorysu.

4.15.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Gdzie zawarte są zasady przedmiarowania i obmiaru robót?
2. W jakich jednostkach dokonujemy przedmiaru podkładów monolitycznych?
3. W jakich jednostkach dokonujemy przedmiaru podkładów prefabrykowanych?
4. Jakie powierzchnie potrąca się przy obmiarze robót podkładowych?
5. Czy potrafisz sporządzić obmiar robót na roboty podkładowe?
6. W jaki sposób sporządza się przedmiar i obmiar robót?

4.15.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź obmiar podkładu grubości 4cm z mieszanki betonowej na stropie

w pomieszczeniu wskazanym przez nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować druk- Obmiar robót,
2) zmierzyć długość i szerokość podłogi pomieszczenia
3) obliczyć powierzchnię podłogi,
4) obliczyć objętość podkładu,
5) wypełnić arkusz obmiaru,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

druk- Obmiar robót,

−

przymiar liniowy lub miarka składana,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

kalkulator,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Sporządź przedmiar robót na wykonanie podkładu z płyt wiórowych o wymiarach

600 x 3000mm i grubości 22mm.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obliczyć na podstawie rysunku rzutu pomieszczenia powierzchnię,
2) wypisać kolejność wykonanych czynności,
3) obliczyć powierzchnię podłogi,
4) wypełnić druk - Przedmiar robót,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

rysunek rzutu pomieszczenia,

−

druk - Przedmiar robót,

−

kalkulator,

−

przybory do pisania,

−

KNR 2-02 t. II.

4.15.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wskazać, co stanowi podstawę do sporządzenia przedmiaru i obmiaru robót

podkładowych?

2) określić, w jakich jednostkach dokonujemy obmiaru robót podkładowych?

3) wyjaśnić, jakie powierzchnie potrąca się przy obmiarach robót podkładowych? ¨

4) wypełnić druk –Przedmiar robót?

5) sporządzić obmiar podkładów?

6) określić, w jakim celu sporządza się przedmiar robót?

7) sporządzić przedmiar podkładów?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 23 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane są

cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna ; wybierz ją
i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci
trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach
od19 do23).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Na rysunku numerem 2 oznaczono warstwę

a) podkładu.
b) ocieplającą.
c) wygładzającą.
d) wyrównawczą.

2. Dopuszczalne odchylenie powierzchni podkładu od płaszczyzny poziomej nie powinno

przekraczać
a) 2 mm/m.
b) 3 mm/m.
c) 4 mm/m.
d) 5 mm/m.

3. Zadaniem podkładu jest

a) wyrównanie podłoża.
b) tłumienie dźwięków posadzki.
c) przeniesienie obciążeń z posadzki na podkład.
d) przeniesienie obciążeń z posadzki na podłoże.

4. Dopuszczalna wilgotność podkładu betonowego wynosi

a) 1%.
b) 3%.
c) 5%.
d) 14%.

5. Podkład przeznaczony pod posadzkę z lastryka należy

a) przeszlifować.
b) zatrzeć na ostro.
c) zatrzeć na gładko.
d) pozostawić bez zacierania.

6. Konsystencja mieszanki betonowej do wykonania podkładu monolitycznego powinna

odpowiadać zanurzeniu stożka pomiarowego, które wynosi
a) 3÷ 5 cm.
b) 5÷ 7 cm.
c) 7÷ 9 cm.
d) 9÷ 11 cm.

7. Podkłady cementowe wykonuje się z zaprawy cementowej o stosunku objętościowym 1:3,

który oznacza zużycie
a) 1 części cementu i 3 części piasku.
b) 1 części cementu i 3 części wody.
c) 1 części piasku i 3 części cementu.
d) 1 części wody i 3 części cementu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Przy dużej różnicy temperatury należy dylatować pola o powierzchni

a) 10m², gdy dłuższy bok pola ma 4 m.
b) 20m², gdy dłuższy bok pola ma.4 m.
c) 30m², gdy dłuższy bok pola ma 6 m.
d) 40m², gdy dłuższy bok pola ma 6 m.

9. Wytrzymałość estrichgipsu na ściskanie osiągnięta po 28 dniach powinno wynosić

a) 15 Mpa.
b) 24 Mpa.
c) 40 Mpa.
d) 65 MPa.

10. Do przygotowania zaprawy ze skałodrzewu należy użyć

a) spoiwa drzewnego i wody.
b) mączki kamiennej i wody.
c) spoiwa magnezjowego i wypełniaczy.
d) spoiwa anhydrytowego i wypełniaczy.

11. Podkład monolityczny w skrajnych temperaturach od -5ºC do + 18°C można wykonać

a) z betonu.
b) z asfaltu.
c) z estrichgipsu.
d) ze skałodrzewu.

12. Na rysunku jest przedstawiony przekrój pionowy przez podkład

a) prefabrykowany na izolacji akustycznej.
b) prefabrykowany na izolacji wodoszczelnej.
c) monolityczny na izolacji akustycznej.
d) monolityczny na izolacji wodoszczelnej.

13. Płyty prefabrykowane podkładowe ciężkie wykonuje się z

a) gipsu i betonu.
b) estrichgipsu i betonu.
c) gipsu, betonu i anhydrytu.
d) materiałów gipsowo- włóknistych i betonu.

14. Na przedstawionym obok opisie pochodzącym z projektu budowlanego, odczytaj jaki

materiał przewidziano do wykonania podkładu pod posadzkę z paneli podłogowych.

a) beton b10.
b) styropian m20.
c) podsypkę żwirową.
d) jastrych cementowy M12.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Którym numerem oznaczona jest na rysunku dylatacja pionowa w konstrukcji podłogi?

a) 1.
b) 2.
c) 3.
d) 4.

16. Do podawania gęstych mas cementowych stosuje się

a) taśmociąg.
b) agregat tynkarski.
c) podajnik mechaniczny.
d) agregat do mieszania i transportu.

17. Na rysunku przedstawiony jest schemat pracy betoniarki

a) korytkowej.
b) wolnospadowej.
c) mieszadłowej łopatkowej
d) mieszadłowej przeciwbieżnej.

18. W czasie obsługiwania wiertarki pracownik najbardziej narażony jest na

a) skaleczenie.
b) utratę wzroku.
c) utratę słuchu.
d) porażenie prądem.

19. Ile kg suchej zaprawy anhydrytowej należy użyć do przygotowania masy wyrównawczej

do wykonania 25m² podkładu, jeżeli zużycie suchej mieszanki wynosi 3kg/m² podkładu?
a) 25 kg.
b) 30 kg.
c) 60 kg.
d) 75 kg.

20. Według KNR na wykonanie 1m³ podkładu betonowego jest potrzebne 1,02m³ betonu.

Ile betonu potrzeba będzie do wykonania 25m² podkładu o grubości 10 cm?
a) 2,50 m³.
b) 2,55 m³.
c) 25,50 m³.
d) 25,55 m³.

21. Oblicz zużycie mieszanki z estrichgipsu do wykonania podkładu o grubości 2cm

w pomieszczeniu o wymiarach 4 na 5 metrów, wiedząc, że norma zużycia zaprawy na
1m²powierzchni wynosi 10 kg na każdy 1 centymetr grubości.
a) 200 kg.
b) 220 kg.
c) 400 kg.
d) 440 kg.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22. Oblicz ilość cementu potrzebną do wykonania 2m

zaprawy cementowej o proporcji

składników 1:3. Dane do obliczeń odczytaj z tabeli.

Ilość

składników na

Stosunek

objętościowy

cementu do

piasku

cement

piasek

1:1

808

0,68

1:2

538

0,90

1:3

411

1,03

a) 411 kg.
b) 423 kg.
c) 822 kg.
d) 846 kg.

1:4

326

1,08

23. Najczęściej popełnianym błędem podczas wykonywania podkładów jest

a) nieprzestrzeganie przepisów BHP.
b) niewłaściwie dobrana grubość podkładu.
c) zbyt krótkie mieszanie składników.
d) zbyt duża wilgotność i pylenie podkładu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie podkładów pod posadzki

Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Martinek W., Pieniążek J.: Technologia budownictwa. WSiP, Warszawa 1997
2. Panas J.(red): Poradnik majstra budowlanego. ARKADY, Warszawa 2005
3. Szymański E.: Materiałoznawstwo budowlane. WSiP, Warszawa 2003
4. Wolski Z.: Technologia. Roboty podłogowe i okładzinowe. WSiP, Warszawa 1998
5. Katalog Nakładów Rzeczowych, Konstrukcje budowlane t. I. Ministerstwo Gospodarki,

Przemysłu i Budownictwa.

6. Czasopisma: „Materiały budowlane”, „Murator”