Przeciwlotniczy kompleks rakietowo-artyleryjski Pancyr

Autor: Administrator

19.02.2011.

Historia powstania i wdrożenia samobieżnego artyleryjsko-rakietowego zestawu przeciwlotniczego Pancyr

S-1 jest ściśle powiązana z sytuacją radzieckiego kompleksu wojskowo-przemysłowego przełomu lat

osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, rozpadem i zapaścią gospodarczą ZSRR w tym okresie. Pancyr

jest zestawem rozwijanym od kilkunastu lat i obecnie stanowi dojrzały i nowoczesny system

przeciwlotniczy i przeciwrakietowy.

Pancyr S-1 powstawał początkowo jako jeden z elementów wielowarstwowego systemu obrony

powietrznej (PWO Strany) w ZSRR. W latach osiemdziesiątych do pułków rakietowych PWO zaczęły

trafiać systemy przeciwlotnicze średniego zasięgu typu S-300P, o trakcji kołowej. Charakteryzowały się

wielokanałowością oraz zwiększoną mobilnością (wprawdzie nie były to systemy całkowicie samobieżne

jak ich odpowiedniki w wojskach OPL Wojsk Lądowych, czyli S-300W, ale i tak ich zwijanie i rozwijanie

trwało znacznie krócej niż w przypadku zestawów S-75M Wołchow S-125 Newa, nie mówiąc już o

kompleksach S-25 Berkut, czy S-200 Wega). Tym samym zaistniała pilna potrzeba uzupełnienia systemu

obrony przeciwlotniczej obszaru kraju o zestawy przeciwlotnicze bliskiego zasięgu, osłaniające martwe

strefy strzelania systemów S-300P i posiadające możliwość zwalczania małogabarytowych szybkich i

wysokomanewrowych celów, takich jak pociski antyradiolokacyjne i bomby (poprzednie generacje

systemów krótkiego zasięgu nie posiadały takich możliwości). Dopełnieniem systemu obrony powietrznej

o takiej wielowarstwowej architekturze miały być przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe (np. 9K38

Igła) oraz artyleryjskie. Ponadto na koncepcję zestawu miał wpływ duży wzrost kosztów uzbrojenia, który

spowodował trudny – nawet w ZSRR – do zaakceptowania przez gospodarkę i samo

dowództwo armii wzrost nakładów na zakup sprzętu i jego bieżącą eksploatację. Wymuszało to

zwiększenie możliwości pojedynczych środków bojowych, których – z racji ich podwyższonej ceny i

skromniejszych środków wojska – kupowano mniej.

W założeniach zatem nowy zestaw przeciwlotniczy powstał jako w celu uzupełnienia oraz częściowego

zastąpienia systemów S-300P. W tym czasie wzrost skuteczności zestawów rakietowych osiągnięto

kosztem wielokrotnego zwiększenia ceny amunicji (rakiet). W klasie systemów bliskiego i krótkiego

zasięgu była to sytuacja trudna do zaakceptowania – relatywnie drogie rakiety nie mogły być

użyte przeciwko blisko poruszającym się celom, z uwagi na martwą strefę rażenia (w kompleksach

dalekiego zasięgu było to bez znaczenia), z kolei amunicja lufowa zestawów artyleryjskich była mało

skuteczna przeciwko szybko poruszającym się i manewrującym celom. Na dodatek, od systemów

krótkiego zasięgu wymagano wypełnienia martwej strefy rażenia pocisków systemów większego zasięgu,

co wymuszało ich dużą skuteczność przeciwko takim celom, a tą uzyskiwano poprzez strzelanie do celu

kilkoma kosztownymi rakietami.

Pierwszy prototyp Pancyra na Ural 5323.4

W konsekwencji, w ramach modernizowanego wówczas w ZSRR systemu obrony powietrznej PWO

wymagano zatem od zestawów większego zasięgu dużej skuteczności porażenia wielu celów na dużych

odległościach, a od systemów bliskiego zasięgu żądano efektywnej i szybkiej samoobrony większych

zestawów i pokrycia martwych stref obrony. Dostępny był wówczas samobieżny rakietowy system

przeciwlotniczy 9K330 Tor, uznawany wówczas za najskuteczniejszy w swojej klasie, ale biorąc pod

uwagę wymagania PWO miał zasadnicze, dyskwalifikujące go jako zestaw obrony powietrznej, wady

– był posadowiony na podwoziu gąsienicowym, zbędnym dla potrzeb tego rodzaju wojsk oraz (co

zaczęło być coraz istotniejsze) był bardzo kosztowny.

Drugi z najnowszych zestawów przeciwlotniczych – przeznaczony do osłony wojsk artyleryjsko-

rakietowy system 2S6 (2K22) Tunguska, wydawał się bardziej odpowiedni – oprócz pocisków

rakietowych dysponował uzbrojeniem artyleryjskim w postaci dwóch dwulufowych armat. Tunguska miała

bowiem zastąpić w wojskach lądowych dwa samobieżne zestawy przeciwlotnicze – artyleryjski

ZSU-23-4 Szyłka i rakietowy 9K31 Strzała-10. Na koncepcję systemu hybrydowego miał ponadto wpływ

pogląd, że do zwalczania samolotów i śmigłowców wsparcia skuteczniejsze będą rakiety a nie działka

automatyczne, których zasięg jest mniejszy niż zasięg lotniczej broni kierowanej. Dlatego nowy rosyjski

zestaw przeciwlotniczy szczebla pułkowego (brygadowego) miał mieć pociski rakietowe jako główny

środek ogniowy a jedynie uzupełniająco armaty. W wersji 2K22M (2S6M) Tunguska była oceniana jako

Ja w sieci

http://jawsieci.cba.pl

Kreator PDF

Utworzono 20 March, 2015, 15:52

bardzo skuteczna ogniowo (dwie dwulufowe szybkostrzelne 30 mm armaty 2A38M o zasięgu 2500-4000

m i osiem dwustopniowych rakiet 9M311 o zasięgu 8000 m). Gorzej oceniono natomiast skuteczność i

niezawodność podsystemu wykrywania celów i kierowania ogniem – zestaw posiadał tylko jeden

kanał celowania (zatem mógł zwalczać tylko jeden cel w danym przedziale czasowym), w dodatku

podsystem wykrywania i celowniczy był oparty na kanale optycznym i radiolokacyjnym, co powodowało,

że w określonych warunkach pracy (noc, trudne warunki atmosferyczne), a także w warunkach zakłóceń

nie mógł być skuteczny oraz łatwy do wykrycia i przeciwdziałania. Ponadto Tunguska w tej wersji była za

droga – proste wprowadzenie jej do PWO było nierealne przy zmniejszającym się realnie budżecie

armii – liczba zamawianych zestawów była nieadekwatna do ogromnych potrzeb.

Wobec tego, założenia taktyczno-techniczne zestawu, którego projektowanie rozpoczęto w KBP w Tule

(projektant A. Szipunow), określały, że nowy wóz przeciwlotniczy dla PWO będzie miał zwiększoną

możliwość zwalczania celów typu pocisk rakietowy (bomba kierowana), większą ilość gotowych do

odpalenia pocisków oraz uzbrojenie artyleryjskie, jako uzupełniające przeciw celom nie porażonym

rakietami, a zarazem mniejszą masę oraz cenę zakupu i całkowitych kosztów eksploatacji. Tulskie KBP

już od połowy lat osiemdziesiątych XX w. prowadziło pracę nad takim zestawem. Od września 1989 r.

opracowywano również w 708. NIIC na poligonie Kapustin Jar elementy systemu nazwanego Pancyr-S (w

wersji samobieżnej na kołach lub gąsienicach) oraz w odmianie kontenerowej, okrętowej i w wersji ze

środkami ogniowymi umieszczonymi na podnośniku hydraulicznym.

Oficjalne prace nad Pancyrem-S rozpoczęto w kwietniu 1990 r. Jako, że również przebudowa Tunguski w

celu spełnienia powyższych wymagań nie wchodziła w grę, postanowiono opracować zupełnie nowy

system – wielokanałowy, rakietowo-artyleryjski zestaw krótkiego zasięgu, o uniwersalnym

zastosowaniu, pozwalający zapewnić efektywną obronę niewielkich obiektów oraz pododdziałów wojsk, w

dzień i w nocy oraz w dowolnych warunkach atmosferycznych. Głównym projektantem w KBP był P.

Komonow.

Założono opracowanie kontenera (modułu) bojowego, który mógłby być posadowiony na każdym

podwoziu o odpowiedniej nośności – samobieżnym lub holowanym (prototyp zestawu umieszczono

na samochodzie ciężarowym Ural 5323.4 w układzie 8x8). Zastosowanie nośnika kołowego (jako jednego

z wariantów) było jednym z założeń projektowych zestawu. Przeciwlotniczy wóz bojowy składał się z

nośnika, kontenera (z aparaturą sterującą, źródłem energii i stanowiskami operatorów), na którym

umieszczono obrotową wieżę. Wieża posiadała klasyczną dla tego typu uzbrojenia konstrukcję, t.j,

czujniki systemu wykrywania i śledzenia umieszczone schodkowo (z tyłu radar obserwacyjny, z przodu

system śledzenia), po bokach natomiast uzbrojenie i jego napędy. Rozmieszczenie uzbrojenia było

zbliżone do rozwiązania zastosowanego w Tungusce – armaty 2A72 z boków wieży, nad ich lufami

uchwyty na pojemniki startowe pocisków 9M335 (po sześć kontenerów z każdego boku). Pierwszy

prototyp samobieżnej, kołowej wersji nazwany Pancyr-S-1 ukończono w 1994 r. i zaprezentowano rok

później na salonie lotniczym MAKS’1995.

Armaty 2A72 były konstrukcją sprawdzoną (występują jako uzbrojenie główne niektórych wozów

bojowych, m.in. BMP-2, BMD-3), natomiast pociski rakietowe 9M335 (95Ja6), skonstruowane w KBP pod

kierunkiem W. Kuzniecowa, były pochodną rakiet 9M311 z zestawu 2S6. Miały dwustopniową,

trzykalibrową konstrukcję (pierwszy stopień startowy, drugi beznapędowy z odłamkową głowicą bojową,

sterami i zapalnikiem) i naprowadzane były radiokomendowo.

System wykrywania i śledzenia celów obejmował stację radiolokacyjną wykrywania celów 1RL144, ze

składaną w położenie transportowe do tyłu i w dół (za wieżę) anteną paraboliczną, stację śledzenia celów

i pocisków 1Ł36-01 Roman oraz dwa niezależne od siebie systemy optoelektroniczne (z kamerą

telewizyjną i termowizyjną każdy), z których jeden umieszczono na stropie wieży a drugi z boku radaru

śledzenia. Miało to zapewnić wielokanałowość systemu (jeden cel śledzony radiolokacyjnie oraz dwa

optoelektronicznie). Czas reakcji prototypu Pancyra-S-1 określono na 5-8 s. Obsługę stanowiło trzech

ludzi (dwóch operatorów w kontenerze oraz kierowca nośnika). Możliwości systemu miały pozwalać na

śledzenie jednego celu przez kanał radiolokacyjny oraz jednego lub dwóch przez systemy

optoelektroniczne (jednakże w ograniczonym sektorze z uwagi na zakres ruchu przyrządów,

poruszających się niezależnie od wieży). Założono zdolność ostrzelania w ciągu minuty do 12 celów.

Pancyr na Kamazie-6560

W czasie gdy kompletowano pierwszy prototyp kompleksu trwały prace projektowe nad innymi

konfiguracjami zestawu. Pierwsza z odmian – kontenerowa, holowana, którą umieszczono na

Ja w sieci

http://jawsieci.cba.pl

Kreator PDF

Utworzono 20 March, 2015, 15:52

przyczepie o odpowiedniej nośności uzyskała oznaczenie Pancyr-B-1. Założono również skonstruowanie

odmiany stacjonarnej umieszczonej w fortyfikacjach lub specjalnie do tego celu przystosowanych

budowlach obronnych. W tej wersji kontener wsparty jest na opuszczanych podporach i nosił oznaczenie

Pancyr B-1S. W 2001 r. zaprezentowano również makiety odmian samobieżnych: Pancyr-S na podwoziu

gąsienicowym GM-352M i Pancyr-S-1-O (Opticzeskij - blok śledzenia celu oparty jedynie na systemie

optoelektronicznym, pozostawiono radar obserwacyjny) dla piechoty morskiej, umieszczony na podwoziu

transportera kołowego BTR-90 lub pojazdu gąsienicowego, bazującego na czołgu PT-76 lub alternatywnie

na podwoziu bwp BMP-3. Projektowana natomiast wersja z blokiem śledzenia i środkami ogniowymi

wynoszonymi na wysokość 20-25 m (na podnośniku) miała mieć oznaczenie Pancyr-M.

W latach 1994-1996 prowadzono próby fabryczne zestawu oznaczonego 9K96 Pancyr-S-1 , po których

zakończeniu finansowanie projektu znacznie ograniczono, a potem zupełnie wstrzymano. Powodów tego

było kilka – najważniejszymi był kryzys finansów i zanik powiązań kooperacyjnych, spowodowany

rozpadem ZSRR. Gospodarka Rosji nie była w stanie ponosić ogromnych obciążeń związanych z

wydatkami zbrojeniowymi, ale w pierwszej kolejności obcinano wydatki na prace badawczo-rozwojowe.

Inną przyczyną rezygnacji było niedopracowanie samego Pancyra (brak możliwości prowadzenia ognia w

ruchu, niedostosowane do zwalczania celów powietrznych armaty, nieperspektywiczne radary wykrywania

i śledzenia, niedopracowanych przyrządów optoelektronicznych). Wojsko wycofało swoje poparcie dla

projektu w pierwotnej postaci i sformułowało nowe wymagania, domagając się zastosowania nowego

nośnika, stacji radiolokacyjnych, systemów optoelektronicznych, nowych armat i powiększenia zasięgu

rakiet do co najmniej 15000 m. KBP nie rezygnowało jednak z dalszych prac nad stopniowym

ulepszaniem Pancyra i jego wersjami zubożonymi (w tym S-1-O oraz odmianą wyposażoną wyłącznie w

pociski rakietowe).

Gąsienicowa wersja Pancyra - z innymi sensorami

Ratunek dla Pancyra przyszedł jednak z zagranicy. Już w połowie lat dziewięćdziesiątych w KBP zdawano

sobie sprawę, że wobec (tymczasowego jak sądzono) braku zainteresowania systemem przez rodzimą

armię, należy Pancyra sprzedać klientowi zagranicznemu, który będzie partycypował w finansowaniu

projektu. Z tego względu ujawniono pierwszy, niedopracowany prototyp w Żukowskim w 1995 r. –

KBP chciało pokazać, że prace nad doskonaleniem i rozwojem zestawu trwają. Przez kilka lat, w drugiej

połowie lat dziewięćdziesiątych, zakład sam finansował prace rozwojowe, prowadzono również negocjacje

handlowe i dopiero w 2000 r. podpisano porozumienie o finansowaniu i zakupie zestawów przez

Zjednoczone Emiraty Arabskie. Kraj ten zobowiązał się zapłacić za część pozostałych prac rozwojowych

(do 2002 r. gotowy miał być docelowy egzemplarz Pancyra) i zakupić 50 wozów ogniowych, w dwóch

wersjach (24 szt. na podwoziu kołowym i 26 szt. na nośniku gąsienicowym), a strona rosyjska

zobowiązała się dostarczyć systemy w latach 2003-2005.

W momencie podpisania kontraktu zestaw Pancyr różnił się znacznie od pierwotnej wersji sprzed sześciu

lat. Finansowany w tym okresie ze środków KBP i rozwijany przez W. Sługina, otrzymał nowe armaty

2A38M (z Tunguski), nową stację wykrywania celów 2Ł80E z anteną ze fazowanym szykiem elementów

promieniujących (z WNIIRT), nową stację śledzenia celów i pocisków 1RS1 (z Fazotron-NIIR), a sam

kontener przystosowano do montażu na nowych typach nośników. Konstrukcja wieży z efektorami została

wzmocniona i przystosowana do przenoszenia większych obciążeń dynamicznych podczas prowadzenia

ognia.

W październiku 2002 r. przeprowadzono w ZEA próby poligonowe prototypu zmodyfikowanego wozu

bojowego. Ich wynik nie był jednoznaczny – wskazywano m.in. na problemy z niedopracowanym

radarem śledzenia 1RS1. Stacja pozostawała awaryjna i nie mogła osiągnąć założonych parametrów, a

odbiorcy arabscy nie dopuszczali możliwości wprowadzenia do służby zestawu bez prawidłowo

funkcjonującego jednego z jego podstawowych komponentów. W czerwcu 2004 r. (według źródeł)

programowi groziło anulowanie, a tym samym wycofanie się strony rosyjskiej z umowy, co byłoby

katastrofalne dla Pancyra (prawdopodobnie kompleks nie zostałby ukończony). Jednak w styczniu 2005 r.

podjęto decyzję o samodzielnym skonstruowaniu w KBP nowego radaru oznaczonego MLRS (1RS2-E,

ostatecznie 1RS2-1E). W latach 2005-2006 przeprowadzono udane próby nowego radiolokatora,

wprowadzono również nowy system optoelektroniczny (głowicę) AOP. Wolą drugiej strony umowy

wprowadzono kolejną zmianę – zamiast na ośmiokołowym pojeździe białoruskiej proweniencji

MZKT-7390 8x8 (w specjalnej, przedłużonej wersji), kołową wersję kompleksu zintegrowano z

niemieckim pojazdem MAN SX45 8x8. Jeśli chodzi natomiast o podwozie gąsienicowe to zamawiający z

niego zrezygnował mimo, że przygotowano (białoruska firma MTZ) nową wersję znanego z Tunguski

pojazdu gąsienicowego GM-352M1E, który przeszedł pozytywne próby w ZEA. Wersja na podwoziu

Ja w sieci

http://jawsieci.cba.pl

Kreator PDF

Utworzono 20 March, 2015, 15:52

gąsienicowym posiada osiem kontenerów startowych rakiet i inną odmianę systemu optoelektronicznego

(z małą anteną pomiędzy przyrządami optoelektronicznymi). Ostatecznie jednak wszystkie pojazdy

kompleksu Pancyr-S-1E dla ZEA, zarówno wozy ogniowe, jak i logistyczne zakupiono w Niemczech (MAN

SX45). Dopracowano również środki ogniowe – nowy pocisk 57E6-E (95Ja6.04) posiada

powiększony silnik startowy z nowym paliwem, o większym impulsie i czasie pracy zwiększonym do 2,4

s., który pozwala na rozpędzenie rakiety do 1300 m/s i osiągnięcie zasięgu 20000 m oraz pułapu 15000

m. Konstruktorem prowadzącym był W. Obrazumow.

Zestaw na podwoziu MAN SX45

Ostateczne próby docelowego wariantu Pancyra-S-1E przeprowadzono w okresie czerwiec 2006 r.

– październik 2007 r. w Rosji, a ich pozytywny wynik spowodował, że ZEA wyraziła zgodę na

prolongatę terminu dostaw gotowych wozów – od 2007 r. do 2009 r. Jednak i z tego terminu

Rosjanie nie byli w stanie się wywiązać – opóźnienie wyniosło ok. roku (prawdopodobnie do 2010

r. dostarczono wszystkie 50 zestawów, wiadomo też o opcji na kolejne 28 Pancyrów-S-1E).

W 2007 r. na wystawie MAKS’2007 ujawniono zestaw umieszczony na podwoziu samochodu

Kamaz-6560 8x8, który stał się ofertą dla rodzimej armii oraz eksportową do krajów bliskowschodnich

(tradycyjnych odbiorców uzbrojenia proweniencji radzieckiej/rosyjskiej). Do uzbrojenia Sił Zbrojnych

Rosji zestaw Pancyr S-1 w tej na tym podwoziu wszedł oficjalnie w 2010 r. – w tym roku

zakupiono 10 wozów, które odebrano wiosną – mają służyć do osłony martwych stref ognia

systemów S-300 i S-400 oraz do szkolenia załóg. Według części informacji jest to ponadplanowy zakup,

służący również celom marketingowym. Łącznie wojska rosyjskie posiadają 31 systemów.

Podaje się również, że Kamaz-6560 nie jest docelowym nośnikiem systemu – próby przeszedł

ośmiokołowy BAZ 6909 8x8.1. Bateria przeciwlotnicza ma składać się z czterech-sześciu wozów

ogniowych 72W6E (na docelowym nośniku), wozu dowodzenia (MP-22/9S737 Ranżir), dwóch-trzech

pojazdów transportowo-załadowczych, trzech pojazdów warsztatowych oraz pojazdu kontroli. Do

szkolenia załóg mają być wykorzystane symulatory 9F676-1 (stacjonarny) i 9F676-2 (kontenerowy).

Składający się z trzech baterii i liczący 12-18 wozów bojowych dywizjon ma współpracować z pułkiem

systemów S-300 lub S-400. W 2008 r. Rosjanie planowali zakupić do 200 szt. zestawów w ciągu 7 lat

(dla sił powietrznych) i nawet do 500 szt. dla wojsk lądowych, choć liczby te wydają się wygórowane.

Zestaw na podwoziu BAZ-6909-2S

Kolejnymi odbiorcami zagranicznymi są Syria (kontrakt na kilkadziesiąt wozów zawarto w 2006 r.,

pojawiają się informacje o możliwych kolejnych zamówieniach Damaszku), Algieria (zamówienie z 2007 r.

38 szt. Pancyrów-S1 na podwoziu wspomnianego Kamaza) i Jordania oraz prawdopodobnie Iran.

System cały czas podlega modyfikacjom – oprócz rakiet z serii 95Ja6.04 o zwiększonych

parametrach, opracowano kolejną odmianę, oznaczoną 23Ja6, z wydłużonym stopniem startowym,

warunkującym kolejne zwiększenie prędkości rakiety, zasięgu i pułapu rażenia. Dalsze rozszerzenie

możliwości przestrzennych zestawu powinno wiązać się ze zwiększeniem mocy stacji śledzenia celów i

rakiet. Kolejnym celem powiększenia części startowej (oraz możliwego zastosowania nowej części

bojowej) jest krótszy czas zadania ogniowego (szybsze dotarcie rakiety do celu) i zwiększenie możliwości

rażenia bardzo szybkich celów (podawana jest prędkość celów do 1850 m/s, czyli ponad 5,5 Ma...)

KBP opracowało również morski zestaw przeciwrakietowy z wykorzystaniem elementów Pancyra –

Pałasz z blokiem ośmiu rakiet 57E6 i dwoma sześciolufowymi 30 mm armatami AO-18K (6K30),

koncepcyjnie zbliżonego do zestawu Kasztan, bazującego na elementach Tunguski.

W kodzie NATO zestaw otrzymał oznaczenie SA-22 Greyhound.

Opis techniczny

Kompleks przeciwlotniczy 9K96 Pancyr S-1 (na podwoziu Kamaz-6560, różnice odnoszące się do innych

odmian – w tym docelowego BAZ 6909 8x8.1 - podano w tekście) przeznaczony jest do bliskiej

osłony obiektów i wojsk w głębi własnego ugrupowania przed atakami z powietrza i nie przewiduje się

jego użycia na linii styczności z przeciwnikiem (oprócz wersji gąsienicowej). Głównym elementem

zestawu jest wóz bojowy 72W6, który składa się z części bojowej oraz nośnika.

Ja w sieci

http://jawsieci.cba.pl

Kreator PDF

Utworzono 20 March, 2015, 15:52

Część bojowa (kontenerowy moduł ogniowy) składa się z trzech elementów. Pierwszy z nich to kabina

obsługi, umieszczona z przodu kontenera (dwuosobowa załoga operatorska siedzi tyłem do kierunku

jazdy). Następnym przedziałem, idąc do tylu kontenera jest blok aparatury klimatyzacyjnej. Za nim

znajduje się umieszczona na podstawie wieża, wewnątrz której umieszczono aparaturę nawigacyjną,

elektroniczną oraz napędy w kierunku. W górnej części znajdują się środki ogniowe, czujniki, napędy w

podniesieniu, bloki elektroniki, środki łączności oraz magazyn amunicyjny. W tylnej części wieży

zabudowano radar wykrywania celów (sama stacja zabudowana jest w pojemniku z tyłu wieży, do

którego mocowany jest składany maszt z mechanizmami obrotu i sama antena), przed nim na stropie

umieszczono głowicę systemu optoelektronicznego, a do przedniej ściany wieży przymocowano stację

radiolokacyjną śledzenia celów i rakiet.

Wieża wczesnej wersji Pancyra z dwoma blokami optoelektronicznymi

Obecnym nośnikiem zestawu Pancyr-S-1 jest ośmiokołowy samochód terenowy Kamaz-6560 8x8 z

silnikiem wysokoprężnym Kamaz-740.35-400 o mocy 294 kW (400 KM). Posiada zawieszenie na resorach

półeliptycznych (w przednich osiach wspomaganych amortyzatorami hydraulicznymi). Przeniesienie

napędu następuje za pomocą dwutarczowego sprzęgła ze wspomaganiem pneumatycznym,

pięciobiegową skrzynię przekładniową i skrzynię rozdzielczą na sztywne mosty napędowe. Opony 16R20.

Natomiast ośmiokołowy BAZ 6909 8x8.1 napędzany jest silnikiem wysokoprężnym JaMZ-8431.10-200 lub

JaMZ-8942.10-033 o mocy 348 kW (475 KM). Pojazd posiada niezależne zawieszenie wszystkich kół (po

dwa w czterech zespołach) z drążkami skrętnymi i tłumikami drgań w każdym zespole. Napęd

przenoszony jest za pomocą sprzęgła ze wspomaganiem pneumatycznym, dziewięciobiegową skrzynię

przekładniową i skrzynię rozdzielczą na poszczególne koła. Opony 550/75R21 z centralnym systemem

regulacji ciśnienia. Pancyr-S-1E dla ZEA umieszczony jest na ośmiokołowym samochodzie MAN SX45

napędzanym silnikiem wysokoprężnym MAN D2066DFG01 o mocy 326 kW (443 KM). Posiada zawieszenie

na resorach półeliptycznych (w przednich osiach wspomaganych amortyzatorami hydraulicznymi).

Przeniesienie napędu następuje za pomocą sprzęgła ze wspomaganiem, ośmiobiegową skrzynię biegów i

skrzynię rozdzielczą na sztywne mosty napędowe. Opony 16R20. Wszystkie podwozia kołowe

wyposażone są w system hydraulicznych wysuwanych podpór (w czasie 30 s.), stabilizujących pojazd w

czasie strzelania. Nie jest jasne czy zestaw jest przeznaczony do prowadzenia ognia z armat w ruchu (na

filmach z prób prowadzono w czasie jazdy strzelanie rakietami). Z kolei opancerzone podwozie

gąsienicowe GM-352M1E napędzane jest silnikiem wysokoprężnym W-84D o mocy 620 kW (842 KM) i

posiada zawieszenie hydropneumatyczne wszystkich dwunastu kół nośnych (po sześć). Napęd

przenoszony jest poprzez hydromechaniczny układ z czterobiegową skrzynię na mechanizmy skrętu. W

tej wersji osprzęt znajdujący się w kontenerze przeniesiono do wnętrza pojazdu.

Dane techniczne nośnika:

Oznaczenie Kamaz-6560 BAZ-6909 MAN SX45 GM-352M1E Typ kołowy kołowy

kołowy gąsienicowy Masa własna[kg] 13250 19000 - 24000 Nośność [kg] 24550 22000

- 11000 DMC[kg] 37800 41300 32000 35000 Długość [mm] 8600 - - 7810

Szerokość [mm] 2600 - - 3450 Wysokość [mm] 4500 - - 2105 Prędkość maks. droga

[km/h] 80 80 85 70 Zasięg [km] - 1000 400 600 Silnik [typ] Kamaz-745 JaMZ-

8431/ JaMZ-8942 D2066 LFG01 W-84D Liczba cylindrów [szt.] - - 6 - Pojemność [ccm]

- - 10518 - Moc [kW/KM] 294/400 348/475 -/443 620/841 Obroty [obr./min.] 2200 -

1900 1900 Moment obrotowy [Nm] 1570 - - -

System wykrywania celów i kierowania ogniem. Pierwszy prototyp Pancyra wyposażony był w stację

radiolokacyjną wykrywania celów 1RL144, opracowaną dla Tunguski, pracującą w paśmie E

(decymetrowe), wyposażoną w antenę paraboliczną ze skanowaniem mechanicznym (o sektorze

obserwacji 0-60 stopni w elewacji). Zasięg stacji wynosił 25000 m (dla celu o spo 1 m kw.). Stacja

zapewniała automatyczne określenie azymutu, odległości i kąta elewacji (czyli jest quasitrójwspółrzędna,

podobnie jak np. polska N-22), jednocześnie może być prowadzonych 10-12 (według innych danych 20)

obiektów. Kolejną stacją obserwacji zamontowaną na zestawie było urządzenie 2Ł80 (2Ł80E), pracująca

w paśmie milimetrowym, z anteną o skanowaniu elektronicznym w elewacji (sektor obserwacji 0-60

stopni), deklarowany zasięg wynosił 1000-50000 m (zasięg wykrycia celu o spo 1 m kw. – 47000

m, o spo 0,1 m kw. – 26000 m), pułap wykrycia 15000 m. Antena obracała się z prędkością 15

obr./min. (czas odświeżenia informacji 4 s., przejście z trybu obserwacji do śledzenia celu obywało się w

ciągu 2 s.). W najnowszej wersji Pancyra-S-1 podsystem wykrywania celów składa się ze stacji

radiolokacyjnej 2ŁR80 (2RŁ80E) z anteną z fazowanym szykiem elementów promieniujących. Stacja

Ja w sieci

http://jawsieci.cba.pl

Kreator PDF

Utworzono 20 March, 2015, 15:52

prowadzi obserwację dookólną (elektroniczne kierowanie wiązkami w elewacji oraz mechaniczny obrót

anteny w azymucie). Pasmo pracy radaru to S (centymetrowe), stacja zapewnia automatyczne

wykrywanie, śledzenie i ocenę przynależności państwowej obiektów. Zakres obserwacji w elewacji wynosi

0 do 80 stopni, prędkość obrotu anteny 15 lub 30 obr./min. (odświeżanie sytuacji co 2 lub 4 s., czas

przejścia z trybu obserwacji do śledzenia 2 s.). Stacja może śledzić w trybie automatycznym do 20 celów,

poruszających się z prędkością 30-1000 m/s (wg innych danych stacja śledzi również śmigłowce w

zawisie), w tym obiekty o małej powierzchni odbicia (odległości w funkcji powierzchni odbicia: 36000m

dla celu o spo 1,3-2 m kw., 20000 m dla 0,2 m kw., 12000 m dla 0,1 m kw.). Zasięg maksymalny wynosi

w zależności od trybu pracy od 1000 do 50000 m lub 3000 do 80000 m, pułap wykrycia 10 000 m.

Od początku opracowywania zestawu, na Pancyrze zamontowano trzy typy stacji radiolokacyjnej

śledzenia celu i rakiet. Pierwszą z nich był radiolokator 1Ł36-01 Roman (skonstruowany w NIIR-

Fazotron), impulsowo-dopplerowskie urządzenia pracującym w paśmie milimetrowym i decymetrowym o

zwiększonej odporności na zakłócenia szumowe. Maksymalny zasięg śledzenia w trybie automatycznym

wynosił 24000 m. Kolejne egzemplarze systemu otrzymały dwuzakresowy radar śledzący 1RS1-1 (1RS1-

1E) Szlem, o zasięgu śledzenia ok. 30 km (dla celu o spo 2 m kw.), umożliwiający śledzenie jednego celu

i prowadzenie do dwóch rakiet. Na egzemplarzach Pancyra dla ZEA i Rosji zabudowano stację

radiolokacyjną 1RS2 (1RS2-E) służąca do automatycznego przechwycenia i śledzenia celów oraz do

czterech rakiet. Stacja wysyła również kodowane wiązki sterujące kierowanymi pociskami. Do tego celu

1RS2 jest wyposażona w dwie anteny (pracująca w paśmie K, czyli milimetrowym główną antenę

nadawczo-odbiorczą z fazowanym szykiem elementów służącą do śledzenia celów i rakiet oraz małą

antenę o analogicznej konstrukcji, której zadaniem jest przechwycenie rakiet po starcie, ich

wyprowadzenie w sektor obserwacji głównej anteny oraz podawanie komend do pocisków). Sektor

obserwacji radaru w azymucie wynosi po 45 stopni od osi symetrii wieży oraz od –5 do 82 stopni

w elewacji. Przechwycenie celu o spo 2 m kw. następuje w odległości 24 km (21 km dla spo 1 m kw., 10

km dla spo 0,1 m kw. i 7 km dla spo 0,03 m kw.). Stacja może przejąć do śledzenia cel wykryty przez

radiolokator 2ŁR80 w ciągu 1 s. z prawdopodobieństwem 0,9. Maksymalna ilość śledzonych celów w

sektorze wynosi trzy (oraz trajektorii kolejnych sześciu) radar śledzi jednocześnie do czterech własnych

pocisków.

Dane techniczne stacji radiolokacyjnych:

Oznaczenie 1RL144 2Ł80 2RŁ80 1Ł36-01 1RS1 1RS2 Przeznaczenie wykrywania

wykrywania wykrywania śledzenia śledzenia śledzenia Sektor obserwacji w elewacji [stopni] 0-

60 0-60 0-60/40-80 - - -5/82 Zasięg [km] 1-25 1-50 1-50/3-80 24 30 30 Pułap

[km] 10 15 15 - - - Zakres prędk. celu [m/s] - - 30-1000 - 30-2100 Liczba

śledzonych celów 10 12 20 1 1 3 (9) Błąd w azymucie [mrad] - 15'-18' 5-5,5 - 0,2-0,8

0,2 Błąd w elewacji [mrad] - 25'-30' 7-8,3 - 0,2-0,8 0,3 Błąd w odległości [m - 50

60 - - 3-5

Optoelektroniczny podsystem śledzenia też podlegał zmianom. W pierwszej wersji na wieży zamontowano

dwa komplety przyrządów optoelektronicznych (jednego na wieży, drugiego z boku radaru śledzenia).

Miało to umożliwiać śledzenie i zwalczanie optoelektronicznie celów jednocześnie, np. pary śmigłowców

(w ograniczonym kątowo sektorze – różnica pomiędzy sektorami nie mogła przekraczać 40

stopni). Systemy miały być wyposażone w kamery termowizyjne (8-14 um), oraz kamery światła

szczątkowego (0,6-1,1 i 3-5 um). W kolejnej wersji zamontowano blok optoelektroniczny składający się

ze zblokowanych w jednym module: kamery światła szczątkowego, dalmierza laserowego i termowizora

1TPP1 o kącie widzenia 1,8x2,7 stopni, z cyfrową obróbką obrazu. System optoelektroniczny określał

parametry kątowe celu z dokładnością do 0,05 mrad, cel typu samolot myśliwski jest w stanie wykryć z

odległości 16-17 km. W wersji Pancyr-S-1 na wieży, za radarem 1RS2-1, zamontowano system

optoelektroniczny AOP, służący do przejęcia śledzonego celu, jego automatyczne prowadzenie oraz

określenie współrzędnych kątowych celu i pocisku. AOP składa się z toru podczerwonego 0,77-0,91 um

(?) oraz termowizyjnego pracującego w zakresie 3-5 um (kamera Sagem Matis – w wersji dla ZEA,

?). Oba tory mają szerokie i wąskie pola widzenia, od których zależy dokładność śledzenia. W przypadku

toru podczerwonego szerokie pole wynosi -/+2,5 stopnia w azymucie i 1 do 4 stopni w elewacji (wąskie

odpowiednio -/+0,4 oraz –0,3 do +0,6), a dokładność 2 (0,05) mrad, natomiast kamera

termowizyjna posiada szerokie kąty widzenia 4,17x6,25 stopni (0,87x1,3 stopni), a dokładność 0,05

mrad. Prędkość kątowa śledzenia celu wynosi 100 stopni/s., przyspieszenie 170 stopni/s2. AOP śledzi cel

wielkości myśliwca z odległości 17000-26000m, pocisku rakietowego z 13000-15000 m, a bomby z

10000m. Maksymalny kąt podniesienia systemów optoelektronicznych wynosi +87 stopni.

Komputerowy system obróbki informacji zestawu dokonuje wyboru najgroźniejsze cele do śledzenia i

Ja w sieci

http://jawsieci.cba.pl

Kreator PDF

Utworzono 20 March, 2015, 15:52

zwalczania, według zadanego algorytmu. Decyzja o otwarciu ognia następuje automatycznie lub w trybie

ręcznym. W razie silnych zakłóceń obserwację przestrzeni można prowadzić za pomocą systemu AOP

(jednak rakiety prowadzone są zawsze w systemie komendowym). System kontroli pozwala na działanie

w obszarze zakłóceń (szybka zmiana częstotliwości pracy radarów, szeroki zakres torów odbioru,

wykorzystanie paczek impulsów, bezwładnościowa metoda śledzenia celów, określenie położenia źródeł

zakłóceń, automatyczne kompensowanie zakłóceń impulsowych i szumowych, kodowanie wiązek

sterujących rakiet). Pancyr-S-1 może jednocześnie zwalczać do 4 celów (trzy śledzone przez radiolokator

i jeden przez system AOP), jednak muszą one znajdować się w sektorze obserwacji stacji 1RS2-1, która

prowadzi maksymalnie do czterech pocisków. Deklarowany czas reakcji systemu to 4-6 s, a maksymalna

prędkość zwalczanych celów 1000 m/s. Deklarowana ilość możliwych do ostrzelania celów wynosi 10 w

ciągu minuty.

Każdy wóz 72W6 może działać autonomicznie (tryb zwalczania celów typu pocisk rakietowy lub bomba

kierowana) lub w składzie pododdziału (baterii), w przypadku włączenia w jego skład dane o celach są

przekazywane z innych wozów ogniowych lub szczebla nadrzędnego, a promieniuje jedynie stacja 1RS2-

1, która dokonuje przechwycenia celu w ostatniej, krótkiej fazie jego zwalczania. Nadrzędne stanowisko

dowodzenia może kierować w tym trybie 10 wozami 72W6, poza tym każdy z nich może dowodzić i

kierować ogniem 3-5 innych zestawów Pancyr. Przejście z położenia marszowego do bojowego wynosi

maksymalnie 3 min. Możliwe jest kierowanie sytemu z wynośnych konsol operatorskich lub wpięcie w

system dowodzenia obroną powietrzną.

Sekwencja strzelania

Uzbrojenie. Uzbrojeniem artyleryjskim pierwszej wersji były dwie jednolufowe 30 mm armaty

automatyczne 2A72 o masie 84 kg każda i szybkostrzelności 700 strz./min., działające na zasadzie

długiego odrzutu lufy, z dwustronnym zasilaniem w amunicję, chłodzone powietrzem. Minimalny zasięg

strzelania wynosi 200 m, maksymalny 4000 m, pułap zwalczanych celów 3000 m. Zapas amunicji wynosił

750 szt. na lufę (naboje odłamkowe ze smugaczem, odłamkowo-burząco-zapalające i przeciwpancerne ze

smugaczem, o prędkości początkowej pocisków 960 m/s). Wybór amunicji następuje przed otwarciem

ognia - w zależności od rodzaju zwalczanego celu. Przeładowanie następowało pneumatycznie.

W drugim, docelowym wariancie zastosowano dwulufowe 30 mm armaty automatyczne 2A38M

(pochodne działek z Tunguski) o masie 223 kg każda, szybkostrzelności 1950-2000 strz./min

(automatyka na zasadzie odprowadzenia gazów prochowych), chłodzone cieczą (w systemie

wyparownikowym). Zasięgi poziomy i pionowy są takie same jak armat 2A72. Pociski (analogiczne jak w

armatach 2A72), posiadają takie same parametry balistyczne (lufy armat są wyposażone w czujniki

prędkości wylotowej). Przeładowanie odbywa się ręcznie lub pirotechnicznie (zapas trzech pironabojów),

armaty posiadają czujniki położenia zamków. Zapas amunicji wzrósł do 1400 szt. na armatę (de facto

700 szt. na lufę).

Dane techniczne armat:

Oznaczenie 2A72 2A38M Liczba luf [szt.] 1 2 Długość [mm] 3006 3478 Długość

lufy [mm] - - Skok bruzd [mm] 715,5 - Masa broni [kg] 84 233 Szybkostrzelność

[strz./min.] 350-400 1950-2000 Energia odrzutu [kN] 60 62 Prędkość pocisku [m/s] 970

960 Masa naboju [g] 842 842 Zasięg [m] 4000 4000 Pułap [m] 3000 3000 Zapas

amunicji [szt.] 750 1400

Podstawowym uzbrojeniem pierwszej odmiany Pancyra było 12 rakiet przeciwlotniczych 57E6 (95Ja6),

stanowiących rozwinięcie rakiet 9M311 z systemu 2K22M. Pocisk jest wyrzucany z kontenera startowego

przez ładunek prochowy (zimny start). Jednostka ognia to 12 szt., rozważano również zastosowanie

dwóch bloków po 8 rakiet. Pocisk jest dwustopniowy: składa się z beznapędowego pierwszego stopnia ze

statecznikami i silnika startowego na stały materiał pędny, który daje impuls startowy i pracuje ok. 2,6 s.

Drugi stopień w układzie kaczka, zawiera zapalnik, blok sterów, mechanizmy wykonawcze sterów, część

bojową, przedział elektroniki, blok stateczników, anteny kierowania i marker podczerwieni. Rakieta jest

prowadzona w kodowanej wiązce radiowej (wpłynęło to na zmniejszenie ceny samego pocisku, wszystkie

podzespoły wypracowujące komendy sterujące znajdują się na pojeździe, efektor zawiera jedynie

relatywnie tani odbiornik i mechanizmy wypracowujące komendy dla sterów). Część bojowa zawiera

głowicę bojową typu prętowego o wadze 16 kg, współdziałającą z zapalnikiem kontaktowym. Po starcie

rakieta osiągała prędkość 1100 m/s, ale na maksymalnej odległości zwalczania celów spadała,

zmniejszała się też manewrowość. Pierwsza wersja pocisków mogła razić cele rakietami w odległości od

Ja w sieci

http://jawsieci.cba.pl

Kreator PDF

Utworzono 20 March, 2015, 15:52

1000 do 12000 m na pułapie od 5 do 6000 m. Kolejna wersja 57E6-E oparta jest na konstrukcji 57E6,

zastosowano jednak nowe materiały konstrukcyjne (kompozyty zamiast stopów lekkich), które

zmniejszając masę stopnia startowego pocisku (cały pocisk jest cięższy), pozwoliły na osiągniecie przy

takim samym impulsie startowym (silnik startowy pracuje 1,5 s i nadaje rakiecie prędkość 1220 m/s),

większej średniej prędkości na całym torze lotu (prędkość w odległości 12000 m wynosi 900 m/s, a po

przebyciu 18000 m jeszcze 700 m/s). Dzięki lżejszemu drugiemu stopniowi (jego średnica pozostała taka

sama, tj. 170 mm) rakieta osiąga zasięg 18000 m i pułap 10000 m. Nowe rakiety posiadają również

zapalnik niekontaktowy. Głowica odłamkowo-prętowa o masie 16 kg razi w promieniu 5 m –

długość i średnica pojemnika pozostały bez zmian. W trakcie rozwoju zestawu opracowano kolejną,

zmodernizowaną odmianę rakiet 57E6-E (95Ja6.04), w której zwiększono prędkość startową do 1300 m/s

w czasie 1,5 s po opuszczeniu wyrzutni (na dystansie 10000 m prędkość wynosi ponad 1000 m/s). Wg

opracowań odległość zwalczania poszczególnych celów kształtuje się dla nowej wersji pocisku

następująco: samoloty 20000 m i pułap 10000 m, poddźwiękowe rakiety skrzydlate 12000-16000 m,

pociski rakietowe o prędkość lotu do 1000 m/s – w odległości i na wysokości do 4000 m. Nowa

część bojowa, o takiej samej średnicy, tj. 90 mm, jest dłuższa o taką samą wartość i posiada inną

architekturę wnętrza: generator napędu sterów, zapalniki, blok sterów, odłamkowo-prętowa głowica

bojowa o masie 20 kg, w tym materiał wybuchowy 5,5 kg), aparatura elektroniczna, akumulatory, blok

stateczników i promiennik optyczny.

Dane techniczne rakiet:

Oznaczenie fabryczne 57E6 57E6 57E6-E - Oznaczenie wojskowe 95Ja6 95Ja6 95Ja6.04

23Ja6 Długość kontenera [mm] 3200 - 3310 - Średnica kontenera [mm] - - - -

Długość pocisku [mm] 3160 3160 3160 3500 Średnica pocisku [mm] 90/170 90/170

90/170 -/210 Masa części bojowej [kg] 16 16 20 - Masa pocisku [kg] 65 71 75,7

(74,5) - Masa kontenera [kg] 90 85 97 (94) - Prędkość [m/s] 1100 1220 1300 -

Zasięg [m] 12000 18000 20000 20000+ Pułap [m] 6000 10000 15000 15000+

Ja w sieci

http://jawsieci.cba.pl

Kreator PDF

Utworzono 20 March, 2015, 15:52