„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Autorzy:
mgr Iwonna Kozłowska
mgr Beata Peterson
mgr Małgorzata Tarnowska-Janaszkiewicz
mgr Jan Wojciechowski
Recenzenci:
dr hab. n. med. Maria Goł
ę
biewska
dr hab. n. med. Renata Wojtarowicz
Opracowanie redakcyjne:
mgr Iwonna Kozłowska
Korekta merytoryczna:
mgr Małgorzata Cencelewicz
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
Spis tre
ś
ci
Wprowadzenie
4
I.
Zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie
6
1.
Opis pracy w zawodzie
6
2.
Zalecenia dotycz
ą
ce organizacji procesu dydaktyczno-
wychowawczego
8
II.
Plan nauczania
15
III. Moduły kształcenia w zawodzie
16
1.
Podstawy zawodu
16
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska
19
Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia
23
Rozpoznawanie materiałów stosowanych w technice
dentystycznej
26
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia
30
2.
Modelarstwo dentystyczne
34
Modelowanie z
ę
bów stałych
36
Modelowanie łuków z
ę
bowych
39
3.
Protezy ruchome
42
Wykonywanie protez całkowitych
44
Wykonywanie protez cz
ęś
ciowych
49
Wykonywanie protez szkieletowych
53
4.
Protezy stałe
57
Wykonywanie wkładów koronowych i koronowo-
korzeniowych
59
Wykonywanie koron protetycznych
62
Wykonywanie mostów protetycznych
66
5.
Protezy nietypowe
70
Wykonywanie protez ruchomych z elementami
precyzyjnymi
72
Wykonywanie obturatorów i protez natychmiastowych
76
6.
Ruchome aparaty ortodontyczne
79
Wykonywanie aparatów jednoszcz
ę
kowych
81
Wykonywanie aparatów dwuszcz
ę
kowych
85
7.
Stałe aparaty ortodontyczne
89
Wykonywanie aparatów stałych
91
Wykonywanie aparatów retencyjnych
95
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
8.
Praktyka zawodowa
98
Wykonywanie protez dentystycznych
100
Wykonywanie aparatów ortodontycznych
103
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Wprowadzenie
Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie absolwenta
do skutecznego wykonywania zada
ń
zawodowych w warunkach
gospodarki rynkowej. Wymaga to dobrego przygotowania ogólnego,
opanowania podstawowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci oraz prezentowania
wła
ś
ciwych
postaw
zawodowych.
Absolwent
szkoły
powinien
charakteryzowa
ć
si
ę
otwarto
ś
ci
ą
, komunikatywno
ś
ci
ą
, wyobra
ź
ni
ą
oraz
zdolno
ś
ci
ą
do ci
ą
głego uczenia si
ę
i podnoszenia kwalifikacji, a tak
ż
e
umiej
ę
tno
ś
ci
ą
oceny swoich mo
ż
liwo
ś
ci. Realizacja programu nauczania
o modułowym układzie tre
ś
ci kształcenia ułatwia osi
ą
gni
ę
cie tych
zamierze
ń
.
Kształcenie zawodowe z wykorzystaniem podej
ś
cia modułowego,
poprzez powi
ą
zanie celów i materiału nauczania z procesem pracy
i zadaniami zawodowymi umo
ż
liwia:
−
przygotowanie ucznia do wykonywania typowych zada
ń
zawodowych
na stanowiskach pracy,
−
integracj
ę
tre
ś
ci nauczania z ró
ż
nych dyscyplin wiedzy,
−
stymulowanie aktywno
ś
ci intelektualnej i merytorycznej ucznia,
pozwalaj
ą
cej na indywidualizacj
ę
procesu nauczania.
Kształcenie modułowe charakteryzuje si
ę
tym,
ż
e:
−
preferowane s
ą
aktywizuj
ą
ce metody nauczania, które wyzwalaj
ą
aktywno
ść
, kreatywno
ść
, zdolno
ść
do samooceny ucz
ą
cego si
ę
oraz
zmieniaj
ą
rol
ę
nauczyciela w kierunku doradcy, partnera, projektanta,
organizatora i ewaluatora procesu dydaktycznego,
−
proces nauczania-uczenia si
ę
ukierunkowany jest na osi
ą
gni
ę
cie
wymiernych rezultatów w formie ukształtowanych umiej
ę
tno
ś
ci
intelektualnych i praktycznych, które umo
ż
liwiaj
ą
wykonywanie
okre
ś
lonego zakresu pracy w zawodzie,
−
wykorzystywana jest w szerokim zakresie zasada transferu wiedzy
i umiej
ę
tno
ś
ci, uzyskana we wcze
ś
niejszych etapach nauki,
−
program nauczania posiada elastyczn
ą
struktur
ę
, a znajduj
ą
ce si
ę
w nim moduły i jednostki mo
ż
na aktualizowa
ć
, modyfikowa
ć
,
uzupełnia
ć
i wymienia
ć
w zale
ż
no
ś
ci od potrzeb edukacyjnych.
W strukturze programu wyró
ż
nia si
ę
:
−
zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,
−
plan nauczania,
−
programy modułów i jednostek modułowych.
Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz
jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych,
literatur
ę
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia,
materiał
nauczania,
ć
wiczenia,
ś
rodki
dydaktyczne,
wskazania
metodyczne do realizacji programu jednostki, propozycje metod
sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia.
Dydaktyczna
mapa
programu
nauczania,
zamieszczona
w zało
ż
eniach programowo-organizacyjnych kształcenia w zawodzie,
przedstawia schemat powi
ą
za
ń
mi
ę
dzy modułami i jednostkami
modułowymi oraz okre
ś
la kolejno
ść
ich realizacji. Mapa ma ułatwi
ć
planowanie i organizacj
ę
procesu dydaktycznego.
W programie przyj
ę
to system kodowania modułów i jednostek
modułowych, który zawiera nast
ę
puj
ą
ce elementy:
−
symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
klasyfikacj
ą
zawodów szkolnictwa zawodowego,
−
symbol literowy, oznaczaj
ą
cy grup
ę
modułów:
O – dla modułu ogólnozawodowego,
Z – dla modułów zawodowych,
−
cyfra arabska dla kolejnej wyodr
ę
bnionej w module jednostki
modułowej.
Przykładowy zapis kodowania modułu:
322[09].O1
322[09] – symbol cyfrowy zawodu: technik dentystyczny
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu
Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
322[09].Z1.01
322[09] – symbol cyfrowy zawodu: technik dentystyczny
Z1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu
01 – pierwsza jednostka modułowa w module O1: Przestrzeganie
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
I. Zało
ż
enia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie
1. Opis pracy w zawodzie
Absolwent szkoły kształc
ą
cej w zawodzie technik dentystyczny mo
ż
e
podejmowa
ć
prac
ę
w:
–
pracowniach protetycznych,
–
pracowniach ortodontycznych.
Zadania zawodowe
–
sporz
ą
dzanie gipsowych modeli diagnostycznych i roboczych szcz
ę
ki
i
ż
uchwy, na bazie wycisków wykonanych przez lekarza dentyst
ę
oraz
ich artykulacja,
–
realizowanie
technologicznych
procedur
laboratoryjnego
wykonywania protez z
ę
bowych, aparatów ortodontycznych oraz szyn,
obturatorów i epitez stosowanych do rehabilitacji narz
ą
du
ż
ucia,
–
wykonywanie
napraw
uzupełnie
ń
protetycznych
i
aparatów
ortodontycznych,
–
wykonywanie pracy zgodnie z projektem klinicznym.
Umiej
ę
tno
ś
ci zawodowe
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umie
ć
:
–
korzysta
ć
z wiedzy z zakresu anatomii, fizjologii i patologii narz
ą
du
ż
ucia,
–
okre
ś
la
ć
podstawowe cechy morfologiczne i czynno
ś
ciowe układu
stomatognatycznego, w szczególno
ś
ci: typy zgryzu, udział z
ę
bów
w artykulacji, w
ę
zły urazowe, budow
ę
i funkcjonowanie stawu
skroniowo-
ż
uchwowego,
–
wyja
ś
nia
ć
budow
ę
i funkcje artykulatorów,
–
modyfikowa
ć
metody pracy w realizowanych zadaniach zawodowych,
–
okre
ś
la
ć
typy uz
ę
bienia i odmiany z
ę
bów stałych i mlecznych,
–
wskazywa
ć
ró
ż
nice w morfologii z
ę
bów stałych i z
ę
bów mlecznych
oraz w ich wzajemnym układzie,
–
charakteryzowa
ć
teorie i metody ustawiania z
ę
bów sztucznych
w protezach z
ę
bowych całkowitych,
–
opisywa
ć
profilaktyczne, lecznicze i rehabilitacyjne działanie protez,
–
ocenia
ć
wykonywane zadanie na etapie klinicznym i laboratoryjnym,
–
doskonali
ć
jako
ść
wykonywanych prac,
–
przewidywa
ć
skutki wadliwie wykonanej pracy protetycznej,
–
rozró
ż
nia
ć
rodzaje
i
wła
ś
ciwo
ś
ci
materiałów
podstawowych
i pomocniczych stosowanych w protetyce dentystycznej,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
–
przestrzega
ć
wymaga
ń
dotycz
ą
cych u
ż
ytkowania, przechowywania
oraz
racjonalnego
gospodarowania
materiałami
stosowanymi
w protetyce dentystycznej i ortodoncji,
–
charakteryzowa
ć
i ocenia
ć
oddziaływanie materiałów podstawowych
na tkanki i ustrój człowieka,
–
projektowa
ć
konstrukcje
protetyczne,
analizowa
ć
i
ocenia
ć
wykonywane projekty,
–
u
ż
ytkowa
ć
urz
ą
dzenia i aparatur
ę
specjalistyczn
ą
,
–
ocenia
ć
wyciski oraz wykonywa
ć
z nich gipsowe modele robocze,
–
wykonywa
ć
indywidualne ły
ż
ki wyciskowe z ró
ż
nych materiałów
stosowanych
w
implantoprotetyce,
protetyce
dentystycznej
i ortodoncji,
–
wykonywa
ć
wzorniki zwarciowe,
–
mocowa
ć
modele robocze w artykulatorach lub zgryzadłach,
–
formowa
ć
korony z
ę
bowe, protezy, aparaty ortodontyczne i szyny
chirurgiczne,
–
zamienia
ć
wosk na mas
ę
akrylow
ą
,
–
obrabia
ć
mechanicznie i polerowa
ć
mas
ę
akrylow
ą
,
–
obrabia
ć
mechanicznie, chemicznie i termicznie stopy metali u
ż
ywane
w protetyce dentystycznej,
–
dogina
ć
elementy z drutu do protez i aparatów ortodontycznych,
–
wykonywa
ć
ze stopów metali precyzyjne odlewy uzupełnie
ń
protetycznych i elementy do uzupełnie
ń
protetycznych,
–
wykonywa
ć
naprawy
uzupełnie
ń
protetycznych
i
aparatów
ortodontycznych,
–
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
wykonywanych prac protetycznych wraz
z rozliczeniem zu
ż
ytego materiału i kosztów wykonawstwa,
–
posługiwa
ć
si
ę
terminologi
ą
stosowan
ą
w dentystyce,
–
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
przestrzega
ć
zasad aseptyki i antyseptyki, w szczególno
ś
ci w sytuacji
zwi
ę
kszonego ryzyka epidemiologicznego (HIV, WZW, gru
ź
lica),
–
organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
współpracowa
ć
z zespołem dentystycznym,
–
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji i doskonali
ć
swoje umiej
ę
tno
ś
ci
zawodowe,
–
wykorzystywa
ć
nowoczesne techniki informacyjne, posługiwa
ć
si
ę
oprogramowaniem systemowym i specjalistycznym,
–
udziela
ć
pierwszej pomocy,
–
post
ę
powa
ć
zgodnie z zasadami etyki,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
–
stosowa
ć
przepisy
prawa
dotycz
ą
ce
wykonywanych
zada
ń
zawodowych,
–
stosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce działalno
ś
ci gospodarczej.
2. Zalecenia dotycz
ą
ce organizacji procesu dydaktyczno-
wychowawczego
Proces kształcenia według modułowego programu nauczania dla
zawodu technik dentystyczny mo
ż
e by
ć
realizowany w 2,5 – letniej
szkole policealnej dla młodzie
ż
y.
Program
nauczania
obejmuje
kształcenie
ogólnozawodowe
i zawodowe.
Kształcenie
ogólnozawodowe
zapewnia
orientacj
ę
w zawodzie oraz ułatwia ewentualn
ą
zmian
ę
zawodu. Kształcenie
zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji
zada
ń
na typowych dla zawodu stanowiskach pracy.
Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikaj
ą
z podstawy
programowej kształcenia w zawodzie.
Tre
ś
ci programowe s
ą
zawarte w modułach. Moduły uwzgl
ę
dniaj
ą
ce
zadania i umiej
ę
tno
ś
ci zawodowe s
ą
podzielone na jednostki modułowe.
Ka
ż
da jednostka modułowa zawiera tre
ś
ci programowe, stanowi
ą
ce
okre
ś
lon
ą
cało
ść
, a ich realizacja umo
ż
liwia opanowanie umiej
ę
tno
ś
ci
niezb
ę
dnych do wykonania okre
ś
lonego zakresu pracy. Czynnikiem
sprzyjaj
ą
cym nabywaniu umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych jest wykonywanie
ć
wicze
ń
okre
ś
lonych w programach jednostek modułowych.
Modułowy program nauczania w zawodzie technik dentystyczny
zawiera jeden moduł ogólnozawodowy i sze
ść
modułów zawodowych.
W module ogólnozawodowym 322[09].O1 Podstawy zawodu
wyodr
ę
bniono cztery jednostki modułowe,
zawieraj
ą
ce tre
ś
ci kształcenia
z zakresu bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska, budowy, fizjologii i patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia,
materiałów stosowanych w technice dentystycznej oraz przestrzegania
przepisów prawa i ekonomiki w ochronie zdrowia.
Moduł 322[09].Z1 Modelarstwo dentystyczne składa si
ę
z dwóch
jednostek modułowych i obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce modelowania z
ę
bów
stałych i łuków z
ę
bowych.
Moduł 322[09].Z2 Protezy ruchome składa si
ę
z trzech jednostek
modułowych i obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce wykonywania i naprawy
ruchomych protez całkowitych, cz
ęś
ciowych i szkieletowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Moduł 322[09].Z3 Protezy stałe składa si
ę
z trzech jednostek
modułowych i obejmuje tre
ś
ci z zakresu wykonywania wkładów
koronowych
i
koronowo-korzeniowych
oraz
koron
i
mostów
protetycznych.
Moduł 322[09].Z4 Protezy nietypowe składa si
ę
z dwóch jednostek
modułowych i obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce wykonywania protez ruchomych
z elementami precyzyjnymi oraz protez natychmiastowych i obturatorów.
Moduł 322[09].Z5 Ruchome aparaty ortodontyczne składa si
ę
z dwóch jednostek modułowych i zawiera tre
ś
ci dotycz
ą
ce wykonywania
jednoszcz
ę
kowych i dwuszcz
ę
kowych aparatów ortodontycznych.
Moduł 322[09].Z6 Stałe aparaty ortodontyczne składa si
ę
z dwóch
jednostek modułowych i zawiera tre
ś
ci dotycz
ą
ce wykonywania
aparatów stałych i retencyjnych.
Moduł 322[09].Z7 Praktyka zawodowa składa si
ę
z dwóch jednostek
modułowych. Celem realizacji programu modułu jest doskonalenie
zdobytych umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych. W czasie praktyki uczniowie
powinni realizowa
ć
zadania zawodowe na indywidualnych stanowiskach
pracy. Praktyka zawodowa mo
ż
e by
ć
realizowana w pracowniach
protetycznych, ortodontycznych lub w szkołach, które posiadaj
ą
własne
gabinety stomatologiczne.
Zale
ż
no
ś
ci
mi
ę
dzy
modułami
i
jednostkami
modułowymi
przedstawiono w wykazie modułów i jednostek modułowych oraz
dydaktycznej mapie programu.
Wykaz modułów i jednostek modułowych
Symbol modułu
i jednostki
modułowej
Wykaz modułów
i jednostek modułowych
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[09].O1
Podstawy zawodu
216
322[09].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska
62
322[09].O1.02
Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii
narz
ą
du
ż
ucia
54
322[09].O1.03
Rozpoznawanie materiałów stosowanych
w technice dentystycznej
54
322[09].O1.04
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia
46
322[09].Z1
Modelarstwo dentystyczne
216
322[09].Z1.01
Modelowanie z
ę
bów stałych
108
322[09].Z1.02
Modelowanie łuków z
ę
bowych
108
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
322[09].Z2
Protezy ruchome
500
322[09].Z2.01
Wykonywanie protez całkowitych
160
322[09].Z2.02
Wykonywanie protez cz
ęś
ciowych
140
322[09].Z2.03
Wykonywanie protez szkieletowych
200
322[09].Z3
Protezy stałe
488
322[09].Z3.01
Wykonywanie wkładów koronowych i koronowo-
korzeniowych
90
322[09].Z3.02
Wykonywanie koron protetycznych
180
322[09].Z3.03
Wykonywanie mostów protetycznych
218
322[09].Z4
Protezy nietypowe
224
322[09].Z4.01
Wykonywanie protezy ruchomej z elementami
precyzyjnymi
150
322[09].Z4.02
Wykonywanie obturatora i protezy
natychmiastowej
74
322[09].Z5
Ruchome aparaty ortodontyczne
348
322[09].Z5.01
Wykonywanie aparatów jednoszcz
ę
kowych
144
322[09].Z5.02
Wykonywanie aparatów dwuszcz
ę
kowych
204
322[09].Z6
Stałe aparaty ortodontyczne
198
322[09].Z6.01
Wykonywanie aparatów stałych
123
322[09].Z6.02
Wykonywanie aparatów retencyjnych
75
322[09].Z7
Praktyka zawodowa
140
322[09].Z7.01
Wykonywanie protez dentystycznych
105
322[09].Z7.02
Wykonywanie aparatów ortodontycznych
35
Razem
2330
Na podstawie wykazu modułów i jednostek modułowych oraz
schematów
układu jednostek modułowych sporz
ą
dzono dydaktyczn
ą
map
ę
programu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Dydaktyczna mapa programu
322[09].O1
322[09].O1.01
322[09].O1.02
322[09].O1.03
322[09].O1.04
322[09].Z1
322[09].Z1.01
322[09].Z1.02
322[09].Z4
322[09].Z4.01
322[09].Z4.02
322[09].Z5
322[09].Z5.01
322[09].Z5.02
322[09].Z2
322[09].Z2.01
322[09].Z2.02
322[09].Z2.03
322[09].Z3
322[09].Z3.01
322[09].Z3.02
322[09].Z3.03
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Dydaktyczn
ą
map
ę
modułowego programu nauczania stanowi
schemat powi
ą
za
ń
mi
ę
dzy modułami oraz jednostkami modułowymi.
Okre
ś
la on kolejno
ść
ich realizacji i ułatwia planowanie procesu
dydaktycznego. Zmiana kolejno
ś
ci realizacji programów modułów lub
jednostek modułowych powinna by
ć
poprzedzona szczegółow
ą
analiz
ą
dydaktycznej mapy programu nauczania oraz tre
ś
ci jednostek
modułowych, przy zachowaniu korelacji tre
ś
ci kształcenia.
Orientacyjna
liczba
godzin
przeznaczona
na
realizacj
ę
poszczególnych modułów, podana w tabeli wykazu modułów i jednostek
modułowych, mo
ż
e ulega
ć
zmianie w zale
ż
no
ś
ci od stosowanych przez
nauczyciela metod nauczania i
ś
rodków dydaktycznych.
Nauczyciele
realizuj
ą
cy
program
powinni
by
ć
przygotowani
do zintegrowanego nauczania teorii i praktyki. Niezb
ę
dne jest
przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia modułowego,
aktywizuj
ą
cych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz
opracowywania materiałów edukacyjnych.
Nauczyciel kieruj
ą
cy procesem nabywania umiej
ę
tno
ś
ci powinien:
−
sterowa
ć
procesem dydaktyczno-wychowawczym,
−
udziela
ć
pomocy w realizacji zada
ń
,
−
rozwija
ć
zainteresowania zawodowe uczniów oraz wskazywa
ć
mo
ż
liwo
ś
ci dalszego kształcenia,
−
kształtowa
ć
po
żą
dane
postawy
uczniów,
jak:
rzetelno
ść
,
odpowiedzialno
ść
, utrzymywanie porz
ą
dku na stanowisku pracy,
dbało
ść
o racjonalne wykorzystywanie materiałów, poszanowanie
pracy innych osób, sumienno
ść
, dbało
ść
o jako
ść
i estetyk
ę
.
Podczas realizacji modułowego programu nauczania, w celu osi
ą
gni
ę
cia
zało
ż
onych celów kształcenia, zaleca si
ę
stosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: pokazu z instrukta
ż
em, pokazu z obja
ś
nieniem,
metody tekstu przewodniego, metody sytuacyjnej, metody projektów,
dyskusji problemowej, samokształcenia kierowanego oraz
ć
wicze
ń
322[09].Z6
322[09].Z6.01
322[09].Z6.02
322[09].Z7
322[09].Z7.01
322[09].Z7.02
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
praktycznych. Prowadzenie zaj
ęć
metodami aktywizuj
ą
cymi wymaga
przygotowania materiałów dydaktycznych, takich jak: instrukcja do
metody projektów, tekst przewodni, instrukcje do wykonywania
ć
wicze
ń
,
instrukcje stanowiskowe. Wskazane jest wykorzystywanie filmów
dydaktycznych, organizowanie wycieczek na targi stomatologiczne, do
nowoczesnych
pracowni
protetycznych
i
ortodontycznych
oraz
nawi
ą
zywanie kontaktów z firmami produkuj
ą
cymi materiały i sprz
ę
t
protetyczny.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
współczesne
technologie oraz zwraca
ć
uwag
ę
na samokształcenie w oparciu o ró
ż
ne
ź
ródła informacji, jak: podr
ę
czniki, czasopisma specjalistyczne, materiały
informacyjne firm, poradniki. Stosowanie tych metod zapewnia
dominacj
ę
procesu uczenia si
ę
nad procesem nauczania, co w naturalny
sposób aktywizuje uczniów do pracy i przygotowuje do planowania
działa
ń
oraz dokonywania samokontroli i samooceny.
Zaleca si
ę
, aby zaj
ę
cia dydaktyczne odbywały si
ę
w grupie do 15
uczniów, w zespołach 3-8 osobowych oraz indywidualnie.
Z procesem dydaktycznym nierozerwalnie zwi
ą
zany jest proces
sprawdzania i oceniania, który wymaga opracowania kryteriów oceny,
opracowania arkuszy obserwacji, arkuszy samooceny dla uczniów oraz
arkuszy oceny post
ę
pów. Wiedza uczniów mo
ż
e by
ć
sprawdzana
za pomoc
ą
sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne proponuje si
ę
sprawdza
ć
podczas
obserwacji pracy uczniów w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
oraz
na podstawie efektów ich pracy. W tym celu zaleca si
ę
zastosowanie
sprawdzianów praktycznych. Ocenianie powinno u
ś
wiadomi
ć
uczniowi
poziom jego osi
ą
gni
ęć
w stosunku do wymaga
ń
edukacyjnych i zach
ę
ci
ć
do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny.
Szkoła realizuj
ą
ca kształcenie w zawodzie technik dentystyczny,
według
modułowego
programu
nauczania,
powinna
posiada
ć
laboratorium
protetyczno-ortodontyczne
oraz
zapewni
ć
dost
ę
p
do gabinetu dentystycznego, umo
ż
liwiaj
ą
cego wykonywanie prac
protetycznych i ortodontycznych w warunkach rzeczywistych kontaktów
z pacjentami. Laboratorium protetyczno-ortodontyczne powinno składa
ć
si
ę
z nast
ę
puj
ą
cych pomieszcze
ń
:
–
sali
ć
wicze
ń
,
–
gipsowni,
–
odlewni,
–
polerowni.
Sala
ć
wicze
ń
powinna
posiada
ć
indywidualne
stanowiska
wyposa
ż
one w stół z wyci
ą
giem miejscowym, o
ś
wietleniem miejscowym,
palnikiem gazowym i mikrosilnikiem. Nale
ż
y zgromadzi
ć
w niej materiały
i narz
ę
dzia oraz sprz
ę
t niezb
ę
dny do wykonywania prac protetycznych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
i
ortodontycznych.
W
laboratorium
powinny
znajdowa
ć
si
ę
pomieszczenia do prac specjalistycznych, w szczególno
ś
ci do
wykonywania prac z wykorzystaniem ceramiki i materiałów zło
ż
onych.
Konieczne
jest
tak
ż
e
zorganizowanie
przez
szkoł
ę
pracowni
komputerowej ze stanowiskami wyposa
ż
onymi w specjalistyczne
oprogramowanie wraz z dost
ę
pem do Internetu.
W trosce o jako
ść
kształcenia szkoła powinna podejmowa
ć
systematyczne działania polegaj
ą
ce na:
–
współpracy z firmami produkuj
ą
cymi sprz
ę
t i materiały protetyczne
w celu pozyskiwania i unowocze
ś
niania wyposa
ż
enia pracowni
dydaktycznej,
–
współpracy z pracowniami protetycznymi i ortodontycznymi celem
aktualizacji tre
ś
ci kształcenia zawodowego,
–
doskonaleniu
nauczycieli
w
zakresie
nowych
technologii,
aktywizuj
ą
cych
metod
nauczania,
pomiaru
dydaktycznego,
kształcenia modułowego oraz projektowania pakietów edukacyjnych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
II. Plan nauczania
Szkoła policealna
Zawód: technik dentystyczny 322[09]
Podbudowa programowa: szkoła daj
ą
ca wykształcenie
ś
rednie
Dla młodzie
ż
y
Liczba godzin
tygodniowo
w 2,5 letnim okresie
nauczania
Lp.
Moduły kształcenia w zawodzie
Semestry I-V
1.
Podstawy zawodu
6
2.
Modelarstwo dentystyczne
6
3.
Protezy ruchome
14
4.
Protezy stałe
14
5.
Protezy nietypowe
7
6.
Ruchome aparaty ortodontyczne
10
7.
Stałe aparaty ortodontyczne
5,5
Razem
62,5
Praktyka zawodowa: 4 tygodnie
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
III. Moduły kształcenia w zawodzie
Moduł 322[09].O1
Podstawy zawodu
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
przestrzega
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
stosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce praw i obowi
ą
zków pracownika
oraz pracodawcy,
–
organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
okre
ś
la
ć
wpływ czynników zewn
ę
trznych na organizm ludzki,
–
okre
ś
la
ć
zasady zapobiegania zaka
ż
eniom wirusem HBV, HIV,
pr
ą
tkiem gru
ź
licy oraz innym chorobom zaka
ź
nym,
–
dobiera
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej,
–
stosowa
ć
zasady aseptyki i antyseptyki,
–
charakteryzowa
ć
poło
ż
enie, budow
ę
oraz funkcje tkanek, narz
ą
dów
i układów organizmu człowieka,
–
charakteryzowa
ć
budow
ę
, funkcj
ę
i topografi
ę
narz
ą
du
ż
ucia,
–
okre
ś
la
ć
stany anatomiczno-czynno
ś
ciowe narz
ą
du
ż
ucia,
–
charakteryzowa
ć
stany patologiczne narz
ą
du
ż
ucia,
–
charakteryzowa
ć
stany utraty przytomno
ś
ci,
–
udziela
ć
pierwszej pomocy w stanach nagłego zagro
ż
enia
zdrowotnego,
–
rozró
ż
nia
ć
materiały stosowane w technice dentystycznej,
–
okre
ś
la
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci i zastosowanie materiałów stosowanych
w protetyce i ortodoncji,
–
wyja
ś
nia
ć
specyfik
ę
rynku usług medycznych,
–
wyja
ś
nia
ć
zasady funkcjonowania systemu ubezpiecze
ń
zdrowotnych
w Polsce,
–
okre
ś
la
ć
czynniki wpływaj
ą
ce na popyt i poda
ż
usług medycznych,
–
interpretowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce funkcjonowania zakładów
opieki zdrowotnej,
–
stosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce działalno
ś
ci zawodowej,
–
sporz
ą
dza
ć
dokumenty
zwi
ą
zane
z
poszukiwaniem
pracy
i zatrudnieniem oraz podejmowaniem i prowadzeniem działalno
ś
ci
gospodarczej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[09].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska
62
322[09].O1.02
Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii
narz
ą
du
ż
ucia
54
322[09].O1.03
Rozpoznawanie materiałów stosowanych
w technice dentystycznej
54
322[09].O1.04
Stosowanie przepisów prawa i zasad
ekonomiki w ochronie zdrowia
46
Razem
216
3. Schemat jednostek modułowych
322[09].O1
Podstawy zawodu
322[09].O1.01
Przestrzeganie przepisów
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska
322[09].O1.04
Stosowanie przepisów prawa
i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
322[09].O1.02
Analizowanie budowy, fizjologii
i patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia
322[09].O1.03
Rozpoznawanie materiałów stosowanych
w technice
dentystycznej
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
4. Literatura
Aleksandrowicz R.: Mały atlas anatomiczny. PZWL, Warszawa 2002
Baranowicz W.: Wytyczne w zakresie ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
wzór instrukcji bezpiecze
ń
stwa po
ż
arowego dla obiektów szkół. MEN,
Warszawa 1997
Bochenek A., Reicher M.: Anatomia człowieka. PZWL, Warszawa 2001
Boraty
ń
ski J., Dudek B., Makis G.: Obsługa klienta. Prawo pracy.
Higiena pracy. WSiP, Warszawa 2003
Buchfelder M. Buchfelder A.: Podr
ę
cznik pierwszej pomocy. PZWL,
Warszawa 2003
Chwierut S., Kulis M., Wójcik D.: Elementy zarz
ą
dzania finansowego
w ochronie zdrowia. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne, „Vesalires”
Kraków 2000
Getzen T.: Ekonomika zdrowia. PWN, Warszawa 2000
Goł
ą
b B., K., Traczyk W.: Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL,
Warszawa 1986
Grosfeldowa O.: Fizjologia narz
ą
du
ż
ucia. PZWL, Warszawa 1981
Hansen A.: Bezpiecze
ń
stwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998
Ja
ń
czuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. PZWL,
Warszawa 2002
Jurczyk W., Łakomy A.: Pierwsza pomoc w stanach zagro
ż
enia
ż
ycia,
Kraków 2004
Karaczan Z.: Ochrona
ś
rodowiska. Aries, Warszawa 1999
Kozak D., Chmiel B., Nieko J.: Ochrona
ś
rodowiska. Wydawnictwo
UMCS, Lublin 2001
Łasi
ń
ski W.: Anatomia głowy dla stomatologów. PZWL, Warszawa 1991
Marcinkowski Jerzy T.: Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach
medycznych. PZWL, Warszawa 2003
Mierzejewska-Majcherek J.: Podstawy ekonomii. Centrum Doradztwa
i Informacji „Difin”, Warszawa 2003
Sobiecki
R.
(red.):
Podstawy
przedsi
ę
biorczo
ś
ci
w
pytaniach
i odpowiedziach. Centrum Doradztwa i Informacji „Difin”, Warszawa 2003
Tachakra S.: Poradnik pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.
Warszawski Dom Wydawniczy, Warszawa 1996
Walewska-Zielecka B.: Pierwsza pomoc w stanach nagłych. Prószy
ń
ski
i S-ka, Warszawa 2005
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Jednostka modułowa 322[09].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
przepisami prawa dotycz
ą
cymi bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
zastosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce pracownika i pracodawcy
w zakresie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
−
rozpozna
ć
ź
ródła i czynniki niebezpieczne w
ś
rodowisku pracy,
–
rozpozna
ć
zagro
ż
enia zwi
ą
zane z wykonywan
ą
prac
ą
,
–
zapobiec zagro
ż
eniom
ż
ycia i zdrowia podczas wykonywania prac
protetycznych i ortodontycznych,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecznej pracy podczas u
ż
ytkowania
urz
ą
dze
ń
technicznych,
–
zastosowa
ć
ś
rodki ochrony indywidualnej,
−
dobra
ć
metody i
ś
rodki zapobiegania czynnikom szkodliwym,
−
zastosowa
ć
podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz
wymagania ergonomii,
−
okre
ś
li
ć
zasady normowania czasu pracy i wypoczynku,
−
zaplanowa
ć
działania zwi
ą
zane z podnoszeniem efektywno
ś
ci oraz
popraw
ą
warunków pracy,
−
zinterpretowa
ć
przepisy,
zasady
i
procedury
dotycz
ą
ce
bezpiecze
ń
stwa w drodze do pracy i z pracy,
−
okre
ś
li
ć
przyczyny wypadków w pracy, w drodze do pracy i z pracy,
–
zastosowa
ć
zasady aseptyki i antyseptyki podczas wykonywania
prac,
w
szczególno
ś
ci
w
sytuacji
zwi
ę
kszonego
ryzyka
epidemiologicznego (HIV, HBV, pr
ą
tki gru
ź
licy),
–
zapobiec zagro
ż
eniom po
ż
arowym,
−
zareagowa
ć
w
przypadku
zagro
ż
enia
po
ż
arowego
zgodnie
z instrukcj
ą
przeciwpo
ż
arow
ą
,
–
zastosowa
ć
podr
ę
czny sprz
ę
t oraz
ś
rodki ga
ś
nicze zgodnie
z zasadami ochrony przeciwpo
ż
arowej,
–
zastosowa
ć
procedury udzielania pierwszej pomocy osobom
poszkodowanym w wypadkach przy pracy,
–
zastosowa
ć
zasady ochrony
ś
rodowiska podczas wykonywania zada
ń
zawodowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
2. Materiał nauczania
Prawna ochrona pracy.
Higiena pracy.
Wymagania higieniczno-sanitarne i bezpiecze
ń
stwa pracy oraz
bezpiecze
ń
stwa przeciwpo
ż
arowego zwi
ą
zane z wykonywaniem prac
protetycznych i ortodontycznych.
Czynniki i substancje szkodliwe, uci
ąż
liwe i niebezpieczne wyst
ę
puj
ą
ce
w procesie pracy.
Zagro
ż
enia
ż
ycia i zdrowia pracowników.
Bezpiecze
ń
stwo pracy podczas obsługiwania urz
ą
dze
ń
mechanicznych.
Ś
rodki ochrony indywidualnej.
Zagro
ż
enia wyst
ę
puj
ą
ce w drodze do pracy i z pracy.
Zasady zapobiegania zaka
ż
eniom.
Wymagania dotycz
ą
ce bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Pierwsza pomoc w wypadkach przy pracy.
3.
Ć
wiczenia
•
Alarmowanie stra
ż
y po
ż
arnej o po
ż
arze – symulacja.
•
Stosowanie podr
ę
cznego sprz
ę
tu i
ś
rodków ga
ś
niczych do gaszenia
zarzewia po
ż
aru.
•
Dobieranie
ś
rodków ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej
pracy.
•
Udzielanie pierwszej pomocy osobie, która doznała urazu ciała
(skaleczenie, oparzenie) podczas wykonywania prac protetycznych
i ortodontycznych.
•
Udzielanie pierwszej pomocy osobie pora
ż
onej pr
ą
dem elektrycznym.
•
Wykonywanie
sztucznego
oddychania
na
fantomie,
zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
cymi zasadami.
•
Wykonanie masa
ż
u zewn
ę
trznego serca na fantomie, zgodnie
z obowi
ą
zuj
ą
cymi zasadami.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Kodeks pracy.
Teksty przewodnie, instrukcje do
ć
wicze
ń
.
Regulaminy dotycz
ą
ce higieny i bezpiecze
ń
stwa pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Przepisy dotycz
ą
ce bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Foliogramy,
ilustracje
i
fotografie
przedstawiaj
ą
ce
zagro
ż
enia
na poszczególnych stanowiskach pracy.
Ś
rodki do nauki udzielania pierwszej pomocy.
Podr
ę
czny sprz
ę
t ga
ś
niczy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Ś
rodki ochrony indywidualnej.
Instrukcje dotycz
ą
ce obsługi urz
ą
dze
ń
mechanicznych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce: post
ę
powania w razie wypadków przy
pracy, udzielania pierwszej pomocy, post
ę
powania w przypadku
powstania po
ż
aru.
Plan ewakuacyjny szkoły.
Apteczka pierwszej pomocy.
Fantom do nauki resuscytacji.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki.
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci przestrzegania przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska. Zaleca si
ę
, aby
program był realizowany przez nauczyciela specjalist
ę
do spraw
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
W
procesie
nauczania-uczenia
si
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na obowi
ą
zki pracownika i pracodawcy dotycz
ą
ce bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, znaczenie ochrony zdrowia w pracy zawodowej oraz
nieprawidłowo
ś
ci, które mog
ą
wyst
ą
pi
ć
w procesie pracy.
Zaj
ę
cia proponuje si
ę
prowadzi
ć
z zastosowaniem nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, metody sytuacyjnej, metody
przypadków,
inscenizacji,
tekstu
przewodniego
oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. Wa
ż
ne jest, aby ka
ż
dy ucze
ń
wykonał na fantomie
ć
wiczenia dotycz
ą
ce udzielania pierwszej pomocy. Wskazane jest, aby
uczniowie korzystali ze
ź
ródeł informacji, jak: instrukcje, poradniki,
normy. Podczas wykonywania
ć
wicze
ń
, uczniowie powinni kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
rozpoznawania
ź
ródeł i czynników niebezpiecznych w
ś
rodowisku
pracy,
–
rozpoznawania zagro
ż
e
ń
dla
ż
ycia i zdrowia,
–
dobierania
ś
rodków ochrony indywidualnej,
–
udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
–
przestrzegania przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
Zaj
ę
cia powinny by
ć
prowadzone w odpowiednio wyposa
ż
onej pracowni
dydaktycznej, wyposa
ż
onej w odpowiednie
ś
rodki dydaktyczne,
w grupach do 15 osób, indywidualnie lub w zespołach 2-3 osobowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku
realizacji programu jednostki modułowej.
Wiedza uczniów mo
ż
e by
ć
sprawdzana za pomoc
ą
sprawdzianów
ustnych i pisemnych oraz testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych. Podczas
sprawdzania i oceny nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na umiej
ę
tno
ś
ci:
posługiwania si
ę
przepisami prawa i ł
ą
czenia wiedzy z działaniami
praktycznymi oraz postaw
ę
i zaanga
ż
owanie uczniów podczas zaj
ęć
.
Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
podczas
obserwacji czynno
ś
ci uczniów w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
.
Poprawno
ść
ć
wicze
ń
nale
ż
y ocenia
ć
zarówno w trakcie, jak i po
wykonaniu okre
ś
lonych czynno
ś
ci, a tak
ż
e na bie
żą
co analizowa
ć
z uczniami popełnione bł
ę
dy oraz zach
ę
ca
ć
do poszukiwania
prawidłowych rozwi
ą
za
ń
. Wyniki pracy ucznia mo
ż
na sprawdza
ć
z zastosowaniem arkusza oceny post
ę
pów.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez
nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Jednostka modułowa 322[09].O1.02
Analizowanie budowy, fizjologii i patofizjologii
narz
ą
du
ż
ucia
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
rozró
ż
ni
ć
tkanki, narz
ą
dy i układy organizmu człowieka oraz dokona
ć
ich ogólnej charakterystyki,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
układu stomatognatycznego,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
układu kostno-stawowego narz
ą
du
ż
ucia,
−
scharakteryzowa
ć
mi
ęś
nie układu stomatognatycznego,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
i wyja
ś
ni
ć
rol
ę
układu naczyniowego
narz
ą
du
ż
ucia,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
anatomiczn
ą
o
ś
rodkowego i obwodowego
układu nerwowego,
−
scharakteryzowa
ć
topografi
ę
, fizjologi
ę
nerwów czaszkowych,
−
dokona
ć
klasyfikacji narz
ą
dów zmysłów i wyja
ś
ni
ć
ich rol
ę
dla organizmu,
−
okre
ś
li
ć
rol
ę
układu dokrewnego,
−
wyja
ś
ni
ć
rol
ę
hormonów dla organizmu człowieka,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
jamy ustnej i wyja
ś
ni
ć
jej rol
ę
w fizjologii
narz
ą
du
ż
ucia,
−
scharakteryzowa
ć
narz
ą
d smaku i okre
ś
li
ć
funkcje
ś
liny,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
narz
ą
du z
ę
bowego,
−
dokona
ć
podziału morfologiczno-czynno
ś
ciowego z
ę
bów,
−
okre
ś
li
ć
cechy i ró
ż
nice z
ę
bów mlecznych oraz stałych,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
histologiczn
ą
z
ę
bów,
−
scharakteryzowa
ć
dwupokoleniowo
ść
z
ę
bów,
−
rozró
ż
ni
ć
systemy znakowania z
ę
bów,
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
morfologiczn
ą
i topografi
ę
przyz
ę
bia,
−
rozró
ż
ni
ć
podstawowe procesy patofizjologiczne organizmu człowieka
i okre
ś
li
ć
ich wpływ na powstawanie chorób,
−
scharakteryzowa
ć
zmiany morfologiczno-czynno
ś
ciowe organizmu
człowieka, zachodz
ą
ce w procesie starzenia,
−
scharakteryzowa
ć
stany patologiczne narz
ą
du
ż
ucia,
−
rozró
ż
ni
ć
choroby twardych tkanek z
ę
ba,
−
scharakteryzowa
ć
objawy i sposoby zapobiegania chorobom
przyz
ę
bia,
−
okre
ś
li
ć
sposoby zapobiegania wadom ortodontycznym,
−
okre
ś
li
ć
przyczyny i scharakteryzowa
ć
objawy urazów narz
ą
du
ż
ucia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
2. Materiał nauczania
Podstawowe poj
ę
cia anatomiczne.
Komórki, tkanki, układy organizmu człowieka – podział i funkcje.
Budowa układu kostno-stawowego narz
ą
du
ż
ucia.
Mi
ęś
nie głowy – rodzaje, budowa.
Rola jamy ustnej w fizjologii narz
ą
du
ż
ucia.
Budowa i fizjologia narz
ą
du z
ę
bowego.
Metody znakowania z
ę
bów.
Podstawowe czynno
ś
ci narz
ą
du
ż
ucia.
Podstawowe procesy patofizjologiczne organizmu człowieka.
Stany patofizjologiczne narz
ą
du
ż
ucia i choroby twardych tkanek z
ę
ba.
Etiologia i profilaktyka próchnicy z
ę
bów oraz chorób przyz
ę
bia.
Wady ortodontyczne.
3.
Ć
wiczenia
•
Analizowanie funkcji poszczególnych tkanek, narz
ą
dów i układów
organizmu człowieka.
•
Analizowanie budowy jamy ustnej oraz identyfikowanie zmian
patologicznych.
•
Znakowanie z
ę
bów stałych i mlecznych z zastosowaniem ró
ż
nych
metod.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Atlasy i tablice anatomiczne.
Modele narz
ą
dów.
Modele uz
ę
bienia.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce budowy i fizjologii narz
ą
du
ż
ucia.
Ś
rodki multimedialne, foliogramy, plansze dydaktyczne dotycz
ą
ce
budowy, fizjologii i patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia.
Klasyfikacja ubytków według Blacka.
Poradniki, broszury, informatory dotycz
ą
ce chorób twardych tkanek
z
ę
ba.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe tre
ś
ci z zakresu
budowy i funkcjonowania organizmu człowieka oraz budowy, fizjologii
i patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, pokazu z obja
ś
nieniem,
pogadanki, dyskusji dydaktycznej oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. Wskazane
s
ą
formy pracy zespołowej, grupowej oraz indywidualnej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
Realizacj
ę
programu jednostki nale
ż
y rozpocz
ąć
od ogólnych
zagadnie
ń
z zakresu anatomii i fizjologii człowieka stanowi
ą
cych
podstaw
ę
do nauczania tre
ś
ci dotycz
ą
cych budowy oraz patofizjologii
narz
ą
du
ż
ucia. Szczególnie wa
ż
ne jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci:
–
okre
ś
lania funkcji układu stomatognatycznego,
–
okre
ś
lania stanu narz
ą
du
ż
ucia w poszczególnych okresach rozwoju
człowieka,
–
wyja
ś
niania roli
ś
liny i narz
ą
du z
ę
bowego,
–
rozró
ż
niania stanów patologicznych narz
ą
du
ż
ucia i chorób twardych
tkanek z
ę
ba.
Zaj
ę
cia powinny si
ę
odbywa
ć
w odpowiednio wyposa
ż
onej pracowni
dydaktycznej i gabinecie dentystycznym, w grupie do 15 osób.
Ć
wiczenia mog
ą
by
ć
wykonywane indywidualnie lub w zespołach 2-3
osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku
zaj
ęć
.
Wiedza uczniów mo
ż
e by
ć
sprawdzana za pomoc
ą
sprawdzianów
ustnych i pisemnych oraz testów dydaktycznych. Sprawdzanie
umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
podczas obserwacji
czynno
ś
ci uczniów w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
. Oceniaj
ą
c
osi
ą
gni
ę
cia uczniów nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
−
okre
ś
lanie ró
ż
nic w budowie narz
ą
du
ż
ucia o uz
ę
bieniu mlecznym
i stałym,
−
wyja
ś
nianie funkcji narz
ą
du z
ę
bowego,
−
aktywno
ść
na zaj
ę
ciach.
Podstaw
ą
do uzyskania przez uczniów pozytywnej oceny jest
poprawne zaliczenie sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz testów
osi
ą
gni
ęć
szkolnych.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki
metod
sprawdzania
zastosowanych
przez
nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Jednostka modułowa 322[09].O1.03
Rozpoznawanie materiałów stosowanych w technice
dentystycznej
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozró
ż
ni
ć
podstawowe i pomocnicze materiały stosowane w technice
dentystycznej,
–
scharakteryzowa
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci i okre
ś
li
ć
zastosowanie gipsu,
–
okre
ś
li
ć
zastosowanie
materiałów
izolacyjnych
w
technice
dentystycznej,
–
okre
ś
li
ć
zasady izolowania,
–
scharakteryzowa
ć
woski dentystyczne i okre
ś
li
ć
ich skład chemiczny,
–
dokona
ć
podziału mas wyciskowych i okre
ś
li
ć
ich zastosowanie,
–
scharakteryzowa
ć
materiały ogniotrwałe i masy osłaniaj
ą
ce,
–
okre
ś
li
ć
rodzaje
oraz
zastosowanie
materiałów
ś
ciernych
i polerniczych,
–
scharakteryzowa
ć
tworzywa akrylanowe i okre
ś
li
ć
ich skład
chemiczny,
–
okre
ś
li
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci i zastosowanie mas akrylanowych,
–
scharakteryzowa
ć
proces polimeryzacji,
–
okre
ś
li
ć
zastosowanie lakierów kryj
ą
cych,
–
okre
ś
li
ć
rodzaje cementów dentystycznych oraz ich skład,
–
okre
ś
li
ć
skład i wła
ś
ciwo
ś
ci porcelany dentystycznej,
–
scharakteryzowa
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci fizyczne i mechaniczne metali
stosowanych w technice dentystycznej,
–
rozró
ż
ni
ć
stopy metali stosowane w technice dentystycznej,
–
okre
ś
li
ć
struktur
ę
metali i ich stopów,
–
okre
ś
li
ć
wpływ metali stosowanych w stopach dentystycznych
na wła
ś
ciwo
ś
ci stopów,
–
scharakteryzowa
ć
zjawisko korozji metali i rodzaje korozji,
–
scharakteryzowa
ć
zjawisko korozji elektromechanicznej zachodz
ą
cej
w jamie ustnej pacjenta,
–
okre
ś
li
ć
zasady przechowywania materiałów stosowanych w technice
dentystycznej,
−
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
skorzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
2. Materiał nauczania
Gips naturalny i syntetyczny – zastosowanie.
Materiały izolacyjne: woda, wodny roztwór mydła, szkło wodne.
Materiały izolacyjne błonotwórcze.
Materiały izolacyjne do gipsu i metali.
Zasady izolowania.
Rodzaje i składniki wosków stosowanych w technice dentystycznej.
Masy wyciskowe: sztywne, elastyczne, do biologicznej odnowy tkanek
podło
ż
a.
Masy ogniotrwałe: piasek, glina, grafit.
Masy osłaniaj
ą
ce do metali i stopów nisko- i
ś
redniotopliwych.
Masy osłaniaj
ą
ce do metali i stopów wysokotopliwych.
Materiały
ś
cierne.
Materiały polernicze: kreda i pasty polernicze do tworzyw i metali.
Tworzywa akrylanowe.
Polimeryzacja.
Masy akrylanowe.
Lakiery kryj
ą
ce i cementy dentystyczne: rodzaje, skład, zastosowanie.
Porcelana dentystyczna: wła
ś
ciwo
ś
ci, zastosowanie.
Metale i stopy dentystyczne: struktura, wła
ś
ciwo
ś
ci.
Korozja metali. Zjawisko korozji elektromechanicznej.
Zasady
przechowywania
materiałów
stosowanych
w
technice
dentystycznej.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Rozró
ż
nianie materiałów stosowanych w technice dentystycznej.
•
Analizowanie wła
ś
ciwo
ś
ci materiałów stosowanych w technice
dentystycznej.
•
Ustalanie warunków przechowywania materiałów dentystycznych.
•
Analizowanie sposobu izolowania gipsu ró
ż
nymi materiałami
izolacyjnymi.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Próbki materiałów stosownych w technice dentystycznej.
Modele prac dentystycznych wykonanych z ró
ż
nych materiałów.
Narz
ę
dzia i urz
ą
dzenia stosowane w technice dentystycznej.
Polskie Normy.
Katalogi
i
materiały
reklamowe
firm
produkuj
ą
cych
materiały
dentystyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci rozpoznawania, okre
ś
lania wła
ś
ciwo
ś
ci i klasyfikowania
materiałów stosowanych w technice dentystycznej. W trakcie zaj
ęć
nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów z zakresu chemii.
W procesie nauczania-uczenia si
ę
proponuje si
ę
stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce
metody
nauczania:
dyskusj
ę
dydaktyczn
ą
,
pokaz
z obja
ś
nieniem,
ć
wiczenia praktyczne.
W procesie dydaktycznym szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
budow
ę
chemiczn
ą
poszczególnych materiałów dentystycznych oraz
ich wła
ś
ciwo
ś
ci,
–
okre
ś
lanie
zale
ż
no
ś
ci
pomi
ę
dzy
struktur
ą
a
wła
ś
ciwo
ś
ciami
materiałów stosowanych w technice dentystycznej,
–
rozró
ż
nianie materiałów izolacyjnych, ogniotrwałych i osłaniaj
ą
cych,
–
rozró
ż
nianie tworzyw stosowanych w technice dentystycznej,
–
wyja
ś
nianie mechanizmu zestalania si
ę
cementów dentystycznych,
–
rozró
ż
nianie składników porcelany dentystycznej,
–
okre
ś
lanie wła
ś
ciwo
ś
ci alergogennych i toksycznych mas akrylowych,
–
zastosowanie lakierów w technice dentystycznej,
–
okre
ś
lanie wła
ś
ciwo
ś
ci metali i ich stopów,
–
okre
ś
lanie warunków zaistnienia korozji elektromechanicznej w jamie
ustnej pacjenta.
Podczas realizacji programu jednostki wskazane jest organizowanie
wycieczek do zakładów produkuj
ą
cych materiały stosowane w technice
dentystycznej oraz do pracowni techniki dentystycznej celem poznania
materiałów stosowanych w technice dentystycznej, kształtowania
umiej
ę
tno
ś
ci ich doboru, niezb
ę
dnych podczas realizacji programów
jednostek zwi
ą
zanych z modelowaniem i wykonywaniem protez
i aparatów ortodontycznych. Wskazane jest tak
ż
e korzystanie z Internetu
do
pozyskiwania
informacji
dotycz
ą
cych
nowych
materiałów
stosowanych w technice dentystycznej.
Zaj
ę
cia powinny by
ć
prowadzone w laboratorium protetyczno-
ortodontycznym wyposa
ż
onym w nowoczesn
ą
aparatur
ę
i zestawy
próbek materiałów dentystycznych oraz inne
ś
rodki dydaktyczne.
Ć
wiczenia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach do 15 osób z podziałem
na zespoły 2-3 osobowe. Ka
ż
dy ucze
ń
powinien mie
ć
mo
ż
liwo
ść
bezpo
ś
redniej identyfikacji materiałów stosowanych w technice
dentystycznej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Oceny
osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych
uczniów
nale
ż
y
dokonywa
ć
systematycznie, na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku
zaj
ęć
.
Sprawdzanie wiadomo
ś
ci uczniów mo
ż
na przeprowadza
ć
w formie
ustnej za pomoc
ą
pyta
ń
problemowych. Umiej
ę
tno
ś
ci praktyczne mo
ż
na
ocenia
ć
podczas obserwacji czynno
ś
ci uczniów wykonywanych podczas
ć
wicze
ń
.
Podczas oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
−
rozró
ż
nianie materiałów stosowanych w technice dentystycznej,
−
okre
ś
lanie warunków przechowywania poszczególnych materiałów,
−
przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
−
korzystanie z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Po zako
ń
czeniu realizacji programu jednostki modułowej, nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki
metod
sprawdzania
zastosowanych
przez
nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Jednostka modułowa 322[09].O1.04
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
podstawow
ą
terminologi
ą
z zakresu ekonomiki
i zarz
ą
dzania,
–
wyja
ś
ni
ć
funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej
gospodarce,
–
zinterpretowa
ć
przepisy prawa medycznego,
–
okre
ś
li
ć
ź
ródła i wyja
ś
ni
ć
sposoby finansowania
ś
wiadcze
ń
zdrowotnych,
–
wyja
ś
ni
ć
istot
ę
i zasady funkcjonowania systemu ubezpiecze
ń
zdrowotnych w Polsce,
–
scharakteryzowa
ć
specyfik
ę
rynku usług medycznych,
–
okre
ś
li
ć
czynniki wpływaj
ą
ce na popyt i poda
ż
usług medycznych,
–
okre
ś
li
ć
podmioty uprawnione do realizacji
ś
wiadcze
ń
zdrowotnych,
–
wyja
ś
ni
ć
zasady reglamentowania dost
ę
pu do niektórych usług
medycznych,
–
okre
ś
li
ć
rodzaje kontraktów na usługi medyczne,
–
okre
ś
li
ć
procedur
ę
kontraktowania usług medycznych,
–
scharakteryzowa
ć
działalno
ść
organizacji oraz instytucji zajmuj
ą
cych
si
ę
ochron
ą
praw pacjenta,
–
zaspokoi
ć
uzasadnione roszczenia pacjenta dotycz
ą
ce
ś
wiadczonych
usług medycznych,
–
uzasadni
ć
znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu
medycznego udzielaj
ą
cego
ś
wiadcze
ń
zdrowotnych,
–
zastosowa
ć
przepisy prawa pracy dotycz
ą
ce praw i obowi
ą
zków
pracownika oraz pracodawcy,
–
zastosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce wykonywanych zada
ń
zawodowych,
–
sporz
ą
dzi
ć
dokumenty
zwi
ą
zane
z
poszukiwaniem
pracy
i zatrudnieniem,
−
zastosowa
ć
przepisy prawa dotycz
ą
ce działalno
ś
ci gospodarczej,
−
sporz
ą
dzi
ć
dokumenty zwi
ą
zane z prowadzeniem działalno
ś
ci
gospodarczej,
−
zinterpretowa
ć
podstawowe
przepisy
prawa
dotycz
ą
ce
odpowiedzialno
ś
ci cywilnej i karnej,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
specjalistycznymi programami komputerowymi,
–
skorzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
2. Materiał nauczania
Podstawowe poj
ę
cia z zakresu ekonomiki i zarz
ą
dzania.
Zasady funkcjonowania mechanizmu rynkowego we współczesnej
gospodarce.
Przepisy prawa medycznego.
Zasady funkcjonowania systemu ubezpiecze
ń
zdrowotnych w Polsce
i finansowania
ś
wiadcze
ń
zdrowotnych.
Zasady reglamentowania dost
ę
pu do usług medycznych.
Zasady kontraktowania usług medycznych.
Popyt i poda
ż
na rynku usług medycznych.
Jako
ść
w ochronie zdrowia.
Organy ochrony praw pacjenta.
Prawa i obowi
ą
zki pracownika.
Prawa i obowi
ą
zki pracodawcy.
Rodzaje umów o prac
ę
.
Rodzaje umów cywilnoprawnych.
Przepisy prawa dotycz
ą
ce odpowiedzialno
ś
ci cywilnej i karnej.
Przepisy prawa dotycz
ą
ce działalno
ś
ci gospodarczej.
3.
Ć
wiczenia
•
Sporz
ą
dzanie wykazu praw i obowi
ą
zków higienistki stomatologicznej
zatrudnionej w gabinecie dentystycznym.
•
Analizowanie praw i obowi
ą
zków pracodawcy (wła
ś
ciciela zakładu)
ś
wiadcz
ą
cego usługi dentystyczne.
•
Opracowywanie
oferty
usług
medycznych,
niezb
ę
dnej
do
przygotowania kontraktu.
•
Analizowanie przepisów prawa dotycz
ą
cych prowadzenia działalno
ś
ci
gospodarczej.
•
Opracowywanie
projektu
biznesplanu
dotycz
ą
cego
własnej
działalno
ś
ci gospodarczej.
•
Sporz
ą
dzanie umowy dotycz
ą
cej
ś
wiadczenia usług medycznych.
•
Analizowanie umów cywilno-prawnych.
•
Wypełnianie formularzy pism urz
ę
dowych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Kodeks cywilny.
Kodeks pracy.
Przepisy prawa dotycz
ą
ce: powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego,
zakładów opieki zdrowotnej, ochrony danych osobowych.
Wzory pism urz
ę
dowych.
Wzory umów cywilno-prawnych.
Wzory dokumentów i umów dotycz
ą
cych kontraktu na usługi medyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Prezentacje multimedialne z zakresu ekonomiki.
Specjalistyczne programy komputerowe.
Systemy informacji prawnej.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program
jednostki
modułowej
obejmuje
tre
ś
ci
z
zakresu
funkcjonowania gospodarki rynkowej, prawa pracy, formalno-prawnej
obsługi
i
organizacji
usług
medycznych
oraz
zagadnie
ń
cywilnoprawnych,
dotycz
ą
cych
pracy
zawodowej
technika
dentystycznego. Zaleca si
ę
, aby zaj
ę
cia prowadził nauczyciel
posiadaj
ą
cy przygotowanie w zakresie prawa i ekonomiki.
Program jednostki modułowej proponuje si
ę
realizowa
ć
w formie
wykładów informacyjnych, dyskusji dydaktycznej i
ć
wicze
ń
praktycznych.
Realizacj
ę
programu jednostki mo
ż
na wzbogaci
ć
zaproszeniem
na zaj
ę
cia specjalistów z zakresu prawa, ekonomiki i zarz
ą
dzania, którzy
przedstawi
ą
praktyczne
aspekty
zagadnie
ń
formalnoprawnych
zwi
ą
zanych z zakładaniem i prowadzeniem działalno
ś
ci gospodarczej w
słu
ż
bie zdrowia.
W procesie kształcenia bardzo wa
ż
ne jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci:
–
sporz
ą
dzania dokumentacji niezb
ę
dnej do podj
ę
cia pracy,
–
okre
ś
lania praw i obowi
ą
zków dotycz
ą
cych pracownika, pracodawcy,
bezrobotnego,
–
posługiwania si
ę
przepisami prawa.
Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale
ż
y zapewni
ć
uczniom dost
ę
p do literatury zawodowej i aktów prawnych oraz zach
ę
ci
ć
do aktualizowania zdobytej wiedzy.
Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w pracowni komputerowej oraz bibliotece
szkolnej w grupach do 15 uczniów.
Ć
wiczenia mog
ą
by
ć
wykonywane
indywidualnie lub w zespołach 2-3 osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Oceny
osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych
uczniów
nale
ż
y
dokonywa
ć
systematycznie, na podstawie okre
ś
lonych kryteriów.
Wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów mo
ż
na ocenia
ć
za pomoc
ą
sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów dydaktycznych oraz
obserwacji
pracy
uczniów
w
trakcie
wykonywania
ć
wicze
ń
.
Systematyczne ocenianie umo
ż
liwi nauczycielowi planowanie procesu
nauczania-uczenia si
ę
, a dla ucznia b
ę
dzie informacj
ą
o poziomie jego
osi
ą
gni
ęć
.
W procesie sprawdzania i oceniania nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
–
posługiwanie si
ę
terminologi
ą
z zakresu prawa medycznego
i ekonomiki,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
–
analizowanie aktów prawnych dotycz
ą
cych ochrony zdrowia
i ubezpiecze
ń
społecznych,
–
okre
ś
lanie zakresu usług medycznych oferowanych w ramach
ubezpieczenia zdrowotnego,
–
okre
ś
lanie zakresu obowi
ą
zków i zada
ń
zawodowych technika
dentystycznego.
Oceniaj
ą
c osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów nale
ż
y równie
ż
wzi
ąć
pod
uwag
ę
: stopie
ń
opanowania tre
ś
ci kształcenia, umiej
ę
tno
ść
logicznego
my
ś
lenia oraz aktywno
ść
na zaj
ę
ciach.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów, nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Moduł 322[09].Z1
Modelarstwo dentystyczne
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
rozró
ż
nia
ć
grupy z
ę
bów oraz charakteryzowa
ć
ich cechy,
−
rozró
ż
nia
ć
cz
ęś
ci anatomiczne z
ę
bów, powierzchnie i kraw
ę
dzie,
−
posługiwa
ć
si
ę
systemem oznaczania z
ę
bów,
−
okre
ś
la
ć
techniki rysunkowe,
−
organizowa
ć
stanowisko do wykonywania rysunków i prac
modelarskich,
−
wykonywa
ć
rysunki z
ę
bów w rzutach,
−
wykonywa
ć
rysunki łuków z
ę
bowych,
−
modelowa
ć
korony
z
ę
bów
stałych
i
planowa
ć
przestrze
ń
do modelowania z
ę
bów,
−
modelowa
ć
z
ę
by w układzie łuku z
ę
bowego,
−
modelowa
ć
korony z
ę
bów prawidłowo kontaktuj
ą
ce z z
ę
bami
przeciwstawnymi,
−
przygotowywa
ć
prezentacje i ekspozycje prac modelarskich oraz
projekty konstrukcji wyrobów protetycznych i ortodontycznych,
−
ocenia
ć
jako
ść
wykonanej pracy.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[09].Z1.02 Modelowanie z
ę
bów stałych
108
322[09].Z1.03 Modelowanie łuków z
ę
bowych
108
Razem
216
3. Schemat układu jednostek modułowych
322[09].Z1
Modelarstwo dentystyczne
322[09].Z1.02
Modelowanie łuków z
ę
bowych
322[09].Z1.01
Modelowanie z
ę
bów stałych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
4. Literatura
Ja
ń
czuk Z. (red.): Propedeutyka stomatologii. PZWL, Warszawa 1994
Hohmann A., Hielscher W.: Wprowadzenie do anatomii i funkcja narz
ą
du
ż
ucia. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1997
Krocin A.: Modelarstwo i rysunek w praktyce stomatologicznej. PZWL,
Warszawa 1980
Krocin A.:
Modelarstwo i rysunek w protetyce stomatologicznej. PZWL,
Warszawa 1998
Kulas
V.,
J.: Modelowanie koron z
ę
bów. PZWL, Warszawa 1983
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Jednostka modułowa 322[09].Z1.02
Modelowanie z
ę
bów stałych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
scharakteryzowa
ć
budow
ę
i funkcje grup z
ę
bów,
−
okre
ś
li
ć
cz
ęś
ci anatomiczne z
ę
bów oraz ich powierzchnie i kraw
ę
dzie,
−
scharakteryzowa
ć
tkanki budulcowe z
ę
ba oraz ich układ w z
ę
bie,
−
rozpozna
ć
rodzaje z
ę
bów stałych,
−
okre
ś
li
ć
cechy z
ę
bów metod
ą
Mühlreitera,
−
rozpozna
ć
naturalne z
ę
by na podstawie opisu anatomicznego,
−
okre
ś
li
ć
cechy łuków z
ę
bowych,
−
scharakteryzowa
ć
podstawowe techniki rysunkowe,
−
wykona
ć
rysunki z
ę
bów w rzutach oraz w okre
ś
lonej skali,
−
wykona
ć
rysunki z
ę
bów w układzie łuku z
ę
bowego,
−
wyja
ś
ni
ć
rol
ę
punktów stycznych,
−
scharakteryzowa
ć
anatomi
ę
i fizjologi
ę
trójk
ą
tów mi
ę
dzyz
ę
bowych,
−
okre
ś
li
ć
wpływ typu konstytucjonalnego człowieka na kształt z
ę
bów,
−
zaplanowa
ć
realizacj
ę
prac zwi
ą
zanych z wykonywaniem modeli
z
ę
bów stałych,
−
okre
ś
li
ć
zasady modelowania z
ę
bów,
−
zorganizowa
ć
stanowisko pracy do wykonywania prac modelarskich,
zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
dobra
ć
metod
ę
i materiał do modelowania z
ę
bów,
−
zaplanowa
ć
przestrze
ń
do wymodelowania z
ę
bów,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
sprz
ę
tem do modelowania z
ę
bów,
−
dobra
ć
kształt i wykona
ć
modele z
ę
bów dla osób o ró
ż
nej budowie
ciała,
−
wykona
ć
modelowanie z
ę
bów stałych,
−
zachowa
ć
proporcje wielko
ś
ci poszczególnych z
ę
bów,
−
oceni
ć
jako
ść
wykonanej pracy,
−
okre
ś
li
ć
koszty wykonania modeli z
ę
bów stałych,
−
udokumentowa
ć
wykonan
ą
prac
ę
,
−
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytych materiałów,
−
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
2. Materiał nauczania
Morfologia z
ę
bów mlecznych.
Morfologia z
ę
bów stałych.
Typy z
ę
bów stałych, odmiany budowy.
Wzajemny układ z
ę
bów stoj
ą
cych w łuku.
Wpływ typu konstytucjonalnego człowieka na kształt z
ę
bów.
Podstawowe techniki rysunkowe.
Zasady sporz
ą
dzania rysunków.
Etapy modelowania z
ę
bów stałych.
Organizacja stanowiska pracy.
Zasady modelowania z
ę
bów.
Materiały i sprz
ę
t do modelowania z
ę
bów.
Planowanie kształtu z
ę
bów i przestrzeni do ich wymodelowania.
Ocena jako
ś
ci pracy.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Rysowanie i modelowanie z
ę
bów stałych.
•
Analizowanie modeli obrazuj
ą
cych wzajemne układy łuków z
ę
bowych
i poszczególnych z
ę
bów wzgl
ę
dem siebie.
•
Modelowanie z
ę
bów we wła
ś
ciwym układzie wzajemnym.
•
Wykonywanie
modeli
z
ę
bów
dla
osób
o
ró
ż
nych
typach
konstytucjonalnych.
•
Modelowanie z
ę
bów woskowych w gipsowych fantomach.
•
Modelowanie połowy łuku z
ę
bowego wraz z dzi
ą
słami z bloku wosku.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, prze
ź
rocza, foliogramy przedstawiaj
ą
ce: struktur
ę
z
ę
ba i etapy
modelowania z
ę
bów stałych.
Modele z
ę
bów.
Fantomy gipsowe do modelowania z
ę
bów wyci
ę
tych z fantomu
w wosku, metod
ą
nawarstwiania kropel wosku.
Zestawy z
ę
bów o ró
ż
nych kształtach (do protez).
Modele: z
ę
bów abrazyjnych, prostego typu artykulatora.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje tre
ś
ci dotycz
ą
ce budowy
i funkcji z
ę
bów, ich wzajemnego układu w łuku z
ę
bowym, a tak
ż
e doboru
materiałów i sprz
ę
tu do modelowania dentystycznego, organizacji
stanowiska pracy, modelowania z
ę
bów oraz prowadzenia dokumentacji.
Podczas zaj
ęć
nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów z zakresu
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
anatomii, fizjologii i patofizjologii. Realizuj
ą
c program nauczania nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na rozpoznawanie z
ę
bów naturalnych i cech Mühlreitera
oraz kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci odbudowywania punktów stycznych
i doboru odpowiedniego kształtu z
ę
bów pacjentom o ró
ż
nej budowie
ciała. Przed przyst
ą
pieniem do wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów
z
zasadami
organizacji
stanowiska
oraz
przepisów
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy obowi
ą
zuj
ą
cymi podczas wykonywania
rysunków oraz modelowania z
ę
bów. Podczas sporz
ą
dzania rysunków
nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na szczegółowe odwzorowanie elementów
anatomicznych narz
ą
du
ż
ucia, natomiast podczas modelowania na
dobranie odpowiednich technik, sprz
ę
tu oraz zachowanie wła
ś
ciwych
propocji podczas modelowania.
Program jednostki modułowej powinien by
ć
realizowany w zespołach
do 15 uczniów, w pracowniach modelarskich.
Ć
wiczenia mog
ą
by
ć
wykonywane w grupach 3-8 osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku
realizacji programu jednostki modułowej. Pozwala to na uzyskanie
informacji o post
ę
pach ucznia oraz rozpoznanie trudno
ś
ci zwi
ą
zanych
z realizacj
ą
zada
ń
.
Podczas sprawdzania i oceny proponuje si
ę
zastosowa
ć
testy
dydaktyczne z zadaniami zamkni
ę
tymi i otwartymi, sprawdziany ustne
i pisemne. Sprawdzanie umiej
ę
tno
ś
ci praktycznych mo
ż
e odbywa
ć
si
ę
tak
ż
e w trakcie obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
. Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
dobór kształtu z
ę
bów dla osób o ró
ż
nej budowie ciała,
–
modelowanie wszystkich z
ę
bów,
–
modelowanie z
ę
bów w układzie łuku z
ę
bowego.
Podczas kontroli i oceny przeprowadzonej w formie ustnej nale
ż
y
sprawdza
ć
umiej
ę
tno
ś
ci uczniów w zakresie operowania zdobyt
ą
wiedz
ą
, zwraca
ć
uwag
ę
na merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
posługiwanie
si
ę
terminologi
ą
specjalistyczn
ą
,
poprawno
ść
wnioskowania.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
Jednostka modułowa 322[09].Z1.03
Modelowanie łuków z
ę
bowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
okre
ś
li
ć
zasady modelowania łuków z
ę
bowych,
–
zaplanowa
ć
realizacj
ę
prac zwi
ą
zanych z wykonywaniem modeli
łuków z
ę
bowych,
–
przygotowa
ć
stanowisko do wykonania prac modelarskich zgodnie
z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
metod
ę
i materiał do modelowania łuków z
ę
bowych,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
sprz
ę
tem do modelowania łuków z
ę
bowych,
–
wykona
ć
modelowanie z
ę
bów stoj
ą
cych obok siebie w łuku,
–
odtworzy
ć
punkty styczne,
–
ukształtowa
ć
trójk
ą
ty mi
ę
dzyz
ę
bowe,
–
ukształtowa
ć
powierzchnie zgryzowe do kontaktu z z
ę
bami
przeciwstawnymi metod
ą
tap-tap,
–
zaplanowa
ć
przestrze
ń
dla wymodelowania z
ę
bów,
–
zastosowa
ć
ró
ż
ne metody modelowania z
ę
bów i łuków z
ę
bowych,
–
wykona
ć
modelowanie z
ę
bów tworz
ą
cych cz
ęść
łuku z
ę
bowego wraz
z dzi
ą
słami w bloku wosku,
–
wykona
ć
modelowanie powierzchni
ż
uj
ą
cych z
ę
bów w łuku metod
ą
nawarstwiania kropel wosku,
–
zlokalizowa
ć
układ punktów kontaktu z
ę
bów przeciwstawnych
i je odtworzy
ć
,
–
okre
ś
li
ć
kierunki przesuwania si
ę
z
ę
bów w trakcie ruchów bocznych
i doprzednich,
–
odtworzy
ć
grzbiety guzków z
ę
bowych i ich sto
ż
ki,
–
wykona
ć
modelowanie
powierzchni
ż
uj
ą
cych
z
ę
bów
z uwzgl
ę
dnieniem mo
ż
liwo
ś
ci odtwarzania ruchów artykulacyjnych
metod
ą
nawarstwiania kropel wosku,
–
dostosowa
ć
budow
ę
modelowanych z
ę
bów do odtwarzanych ruchów
ż
ucia,
–
rozpozna
ć
zmiany biomorfologiczne z
ę
bów,
–
wymodelowa
ć
z
ę
by z uwzgl
ę
dnieniem ich zmian biomorfologicznych,
–
dokona
ć
oceny jako
ś
ci wykonanych modeli,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania modeli łuków z
ę
bowych,
–
udokumentowa
ć
wykonan
ą
prac
ę
,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytego materiału,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
2. Materiał nauczania
Zasady i etapy wykonywania modeli łuków z
ę
bowych.
Organizacja stanowiska pracy do wykonywania prac modelarskich.
Zasady modelowania łuków z
ę
bowych.
Metody modelowania z
ę
bów i łuków z
ę
bowych.
Materiał i sprz
ę
t do modelowania łuków z
ę
bowych,
Modelowanie z
ę
bów stoj
ą
cych w łuku w prawidłowym układzie z z
ę
bami
przeciwstawnymi.
Modelowanie powierzchni
ż
uj
ą
cych metod
ą
nawarstwiania kropel wosku.
Modelowanie powierzchni
ż
uj
ą
cych w artykulatorach.
Modelowanie z
ę
bów abrazyjnych.
Ocena jako
ś
ci.
Dokumentacja wykonanych modeli.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie modeli powierzchni
ż
uj
ą
cych metod
ą
kropelkow
ą
z zastosowaniem wosku o ró
ż
nym kolorze.
•
Modelowanie z
ę
bów z odtwarzaniem ruchów artykulacyjnych
w artykulatorach.
•
Modelowanie z
ę
bów abrazyjnych.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, przezrocza, foliogramy obrazuj
ą
ce etapy modelowania z
ę
bów
i łuków z
ę
bowych.
Fantomy do modelowania z
ę
bów metod
ą
nawarstwiania kropel wosku,
z z
ę
bami abrazyjnymi.
Model budowy z
ę
ba.
Modele z
ę
bów klasycznych i abrazyjnych.
Modele ró
ż
nego typu artykulatorów.
Zestawy z
ę
bów o ró
ż
nych kształtach do ustawienia w protezach:
wysokoguzkowe, niskoguzkowe.
Bloki wosku.
Parafiny modelarskie.
Sprz
ę
t techniczny do wykonywania modeli łuków z
ę
bowych.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci modelowania koron z
ę
bów i mostów.
Podczas zaj
ęć
nale
ż
y
odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów z zakresu anatomii, fizjologii
i patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, pokazu z obja
ś
nieniem, metody
przypadków, metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. Podczas
zaj
ęć
szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
kształt łuku z
ę
bowego,
–
proporcje wielko
ś
ci poszczególnych z
ę
bów,
–
płaszczyzn
ę
protetyczn
ą
–
witalno
ść
modelowania uzyskiwan
ą
przez formowanie trójk
ą
tów
mi
ę
dzyz
ę
bowych i relief powierzchni przedsionkowych.
W celu zapoznania uczniów z technikami modelowania proponuje si
ę
zorganizowanie
wycieczki
dydaktycznej
do
pracowni
techniki
dentystycznej lub prezentacj
ę
filmu dydaktycznego. Ponadto wa
ż
ne jest
równie
ż
kształtowanie cech osobowo
ś
ci niezb
ę
dnych w pracy technika
dentystycznego, takich jak: staranno
ść
, dokładno
ść
i cierpliwo
ść
.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w laboratorium protetyczno-
ortodontycznym, w grupach do 15 uczniów.
Ć
wiczenia mog
ą
by
ć
wykonywane w zespołach 3-6 osobowych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według okre
ś
lonych kryteriów.
Ocena osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów mo
ż
e by
ć
dokonywana
na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Oceniaj
ą
c
osi
ą
gni
ę
cia
ucznia
nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
nabycie
umiej
ę
tno
ś
ci:
−
modelowania z
ę
bów stoj
ą
cych w łuku w skali 1:1,
−
odtwarzania punktów stycznych w modelowaniu,
−
modelowania powierzchni
ż
uj
ą
cych z
ę
bów w skali 3:1 metod
ą
nawarstwiania kropel wosku,
−
modelowania powierzchni
ż
uj
ą
cych z
ę
bów w skali 1:1 metod
ą
nawarstwiania kropel wosku przy odtwarzaniu ruchów artykulacyjnych
w artykulatorach,
−
modelowania z
ę
bów abrazyjnych.
W procesie sprawdzania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na zgodno
ść
wykonywanych zada
ń
z obowi
ą
zuj
ą
cymi
zasadami i wymaganiami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y
uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
Moduł 322 [09].Z2
Protezy ruchome
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
okre
ś
la
ć
cele i zadania protetyki stomatologicznej,
–
okre
ś
la
ć
zasady leczenia protetycznego,
–
okre
ś
la
ć
rol
ę
technika dentystycznego w procesie leczenia
protetycznego,
–
współdziała
ć
z lekarzem dentyst
ą
w procesie leczenia protetycznego,
–
charakteryzowa
ć
budow
ę
protez
całkowitych,
cz
ęś
ciowych
osiadaj
ą
cych i nieosiadaj
ą
cych oraz szkieletowych,
–
rozró
ż
nia
ć
wyciski i modele anatomiczne oraz czynno
ś
ciowe,
–
rozró
ż
nia
ć
ły
ż
ki indywidualne i wzorniki zwarciowe,
–
planowa
ć
realizacj
ę
prac zwi
ą
zanych z wykonywaniem protez,
–
organizowa
ć
prac
ę
w pracowni protetyki dentystycznej,
–
projektowa
ć
konstrukcje protez ruchomych,
–
rozró
ż
nia
ć
elementy protez ruchomych,
–
stosowa
ć
materiały niezb
ę
dne do wykonania protez ruchomych,
–
posługiwa
ć
si
ę
narz
ę
dziami i urz
ą
dzeniami stosowanymi podczas
wykonywania protez ruchomych,
–
wykonywa
ć
protezy ruchome,
–
stosowa
ć
klamry protetyczne,
–
okre
ś
la
ć
rodzaje uszkodze
ń
protez i przyczyny ich powstawania,
–
dokonywa
ć
naprawy protez ruchomych,
–
okre
ś
la
ć
koszty wykonania prac protetycznych,
–
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
wykonanych prac protetycznych,
–
stosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[09].Z2.01
Wykonywanie protez całkowitych
164
322[09].Z2.02
Wykonywanie protez cz
ęś
ciowych
140
322[09].Z2.03
Wykonywanie protez szkieletowych
200
Razem
504
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Ciaputa A., Miszczyszyn M., Kordasz P. Wykonawstwo laboratoryjne
prac protetycznych. PZWL, Warszawa 1981
Dubojska A., Jabło
ń
ski R.: Protezy szkieletowe. Wydawnictwo
Kwintesencja, Warszawa 1997
Hohmann
A.
Hielscher
W.:
Protezy
całkowite.
Wydawnictwo
Kwintesencja, Warszawa 1998
Hohmann A. Hielscher W.: Protezy cz
ęś
ciowe. Wydawnictwo
Kwintesencja, Warszawa 1997
Korholz
K.:
Wykonywanie
protez
całkowitych.
Wydawnictwo
Kwintesencja, Warszawa 2000
Majewski S.: Podstawy protetyki stomatologicznej. Wydawnictwo
Kwintesencja, Warszawa 1999
Spiechowicz E. i inni: Współczesne post
ę
powanie laboratoryjne
w protetyce stomatologicznej. PZWL, Warszawa 1980
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
322[09].Z2
Protezy ruchome
322[09].Z2.01
Wykonywanie protez całkowitych
322[09].Z2.02
Wykonywanie protez cz
ęś
ciowych
322[09].Z2.03
Wykonywanie protez
szkieletowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
Jednostka modułowa 322[09].Z2.01
Wykonywanie protez całkowitych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
scharakteryzowa
ć
budow
ę
protez całkowitych,
–
scharakteryzowa
ć
topografi
ę
bezz
ę
bnej jamy ustnej,
–
ustali
ć
zakres prac zwi
ą
zanych z wykonywaniem protez całkowitych,
–
okre
ś
li
ć
zakres pola protetycznego dla protezy górnej i dolnej,
–
scharakteryzowa
ć
czynniki maj
ą
ce wpływ na utrzymanie protez
całkowitych na podło
ż
u jamy ustnej,
–
scharakteryzowa
ć
metody i techniki ustawiania sztucznych z
ę
bów,
–
ustali
ć
zakres prac zwi
ą
zanych z wykonywaniem protez całkowitych,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
materiały do wykonywania modeli roboczych i protez
całkowitych,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
sprz
ę
tem stosowanym podczas wykonywania modeli
i protez całkowitych,
–
wykona
ć
modele
robocze
z
wycisków
anatomicznych
i czynno
ś
ciowych,
–
rozpozna
ć
rodzaje ły
ż
ek indywidualnych,
–
wykona
ć
ły
ż
ki
indywidualne
z
masy
termoplastycznej,
chemoutwardzalnej i
ś
wiatłoutwardzalnej,
–
wykona
ć
wzorniki zwarciowe z płyt
ą
woskow
ą
i płyt
ą
tward
ą
,
–
okre
ś
li
ć
etapy ustalania rejestracji zwarcia oraz linie i płaszczyzny
orientacyjne,
–
oprawi
ć
modele robocze w artykulator,
–
wymodelowa
ć
woskowe płyty protez całkowitych,
–
ustawi
ć
sztuczne z
ę
by w protezach całkowitych,
–
przeprowadzi
ć
kontrol
ę
protez woskowych w ustach pacjenta
i zlikwidowa
ć
powstałe bł
ę
dy,
–
wykona
ć
puszkowanie protez systemem otwartym i zamkni
ę
tym,
–
przygotowa
ć
protezy całkowite do zamiany wosku na tworzywo
akrylanowe,
–
dokona
ć
konserwacji sprz
ę
tu u
ż
ytkowanego podczas wykonywania
protez z
ę
bowych,
–
dobra
ć
metody obróbki protez całkowitych,
–
przeprowadzi
ć
obróbk
ę
mechaniczn
ą
protez,
–
wykona
ć
pod
ś
cielenie protezy całkowitej metod
ą
po
ś
redni
ą
,
–
dostosowa
ć
gotowe protezy z
ę
bowe do u
ż
ytkowania przez pacjenta,
–
dokona
ć
kontroli procesu wykonywania protez całkowitych oraz
zgodno
ś
ci wykonanej protezy z projektem klinicznym,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
–
okre
ś
li
ć
rodzaje i przyczyny uszkodze
ń
protez z
ę
bowych,
–
dokona
ć
naprawy uszkodzonych protez całkowitych,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania protezy całkowitej,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
udokumentowa
ć
wykonan
ą
prac
ę
protetyczn
ą
,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytych materiałów.
2. Materiał nauczania
Protezy całkowite, definicja, cele ich wykonania.
Post
ę
powanie kliniczne i laboratoryjne przy wykonywaniu protez
całkowitych.
Budowa protez całkowitych.
Topografia bezz
ę
bnej jamy ustnej.
Zakres pola protetycznego protezy całkowitej górnej i dolnej.
Czynniki wpływaj
ą
ce na utrzymanie protez całkowitych na podło
ż
u jamy
ustnej.
Etapy wykonywania protez całkowitych.
Organizacja stanowiska pracy.
Wyciski anatomiczne i czynno
ś
ciowe, modele robocze.
Rodzaje ły
ż
ek indywidualnych.
Wzorniki zwarciowe.
Etapy ustalania rejestracji zwarcia, linie i płaszczyzny orientacyjne.
Montowanie modeli z rejestracj
ą
zwarcia w artykulatorach.
Teorie, metody i technika ustawiania sztucznych z
ę
bów.
Zasady kształtowania powierzchni woskowych protez.
Próba protez woskowych (kontrola w ustach pacjenta).
Przyczyny powstawania bł
ę
dów i metody ich likwidowania.
Technologie zamiany wosku na tworzywo akrylanowe w protezach
całkowitych.
Sprz
ę
t stosowany podczas wykonywania protez całkowitych.
Metody mechanicznej obróbki protez, dostosowanie do u
ż
ytkowania
przez pacjenta.
Mo
ż
liwo
ś
ci wykonania pod
ś
cielenia protez całkowitych.
Uszkodzenia protez całkowitych (złamanie, p
ę
kni
ę
cie), mo
ż
liwo
ś
ci
naprawy.
Kontrola jako
ś
ci.
Dokumentacja wykonanych prac protetycznych.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie protezy górnej i dolnej przy bezz
ę
biu całkowitym,
z zastosowaniem
artykulacyjnej
metody
ustawiania
z
ę
bów
sztucznych.
•
Wykonywanie modeli z wycisków anatomicznych i czynno
ś
ciowych.
•
Wykonywanie ły
ż
ek indywidualnych z tworzywa termoutwardzalnego
i chemoutwardzalnego.
•
Wykonywanie wzorników zwarciowych z zastosowaniem twardej płyty
ś
wiatłoutwardzalnej.
•
Montowanie modeli roboczych z ustalon
ą
wysoko
ś
ci
ą
zwarcia
w artykulatorze.
•
Dobieranie i ustawianie sztucznych z
ę
bów z zastosowaniem metody
artykulacyjnej i sferycznej.
•
Modelowanie płyt protez z
ę
bowych.
•
Przygotowanie
modeli
roboczych
z
woskowymi
protezami
do
puszkowania
systemem
otwartym
metod
ą
puszkowania
odwrotnego.
•
Przygotowanie
modeli
roboczych
z
woskowymi
protezami
do
puszkowania
systemem
otwartym,
metod
ą
puszkowania
zamkni
ę
tego z zastosowaniem masy
ż
elowej.
•
Dokonywanie zamiany protez woskowych na tworzywo akrylanowe,
technologi
ą
iniekcji.
•
Polerowanie protez całkowitych.
•
Wykonywanie protezy górnej i dolnej, przy bezz
ę
biu całkowitym,
z zastosowaniem sferycznej metody ustawiania z
ę
bów sztucznych.
•
Wykonywanie naprawy protezy całkowitej.
•
Dokonywanie wymiany uszkodzonego z
ę
ba w protezie całkowitej.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, przezrocza, foliogramy ilustruj
ą
ce etapy wykonywania protez
całkowitych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania protez całkowitych.
Modele: ły
ż
ek indywidualnych, wycisków, klamer protetycznych, protez
całkowitych, poszczególnych z
ę
bów.
Eksponaty: standardowych ły
ż
ek wyciskowych, zgryzadeł, z
ę
bów.
Sprz
ę
t techniczny stosowany w pracowni protetyki dentystycznej.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
.
Regulaminy pracowni oraz organizacji pracy.
Dokumentacja technologiczna.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania protez ruchomych przy bezz
ę
biu całkowitym.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em, metody przypadków,
metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania
uczniów ze sposobem wykonywania protez całkowitych i stosowanym
sprz
ę
tem proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki dydaktycznej
do
pracowni
protetyki
stomatologicznej
lub
prezentacj
ę
filmu
dydaktycznego.
Zaleca si
ę
, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel przygotował
materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz przeprowadził
instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych czynno
ś
ci zwi
ą
zanych
z wykonywaniem całkowitych protez z
ę
bowych.
Konieczne jest tak
ż
e
zapoznanie uczniów z regulaminem, zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy,
ochrony
przeciwpo
ż
arowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska
obowi
ą
zuj
ą
cymi w pracowni.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
doboru metody i materiałów do wykonywania modeli roboczych oraz
protez całkowitych,
–
planowania etapów wykonywania protez,
–
wykonywania protez całkowitych,
–
naprawy protez.
Zaj
ę
cia dydaktyczne powinny odbywa
ć
si
ę
w laboratorium
protetyczno-ortodontycznym, na indywidualnych stanowiskach pracy
wyposa
ż
onych w stoły protetyczne z wyci
ą
gami miejscowymi oraz
w pracowniach pomocniczych wyposa
ż
onych w ci
ą
gi technologiczne,
jak: ci
ą
g technologiczny pracy w gipsie, ci
ą
g technologiczny zamiany
wosku na tworzywo, ci
ą
g technologiczny obróbki i polerowania. Zaj
ę
cia
powinny odbywa
ć
si
ę
w zespołach 3-8 osobowych. Wielko
ść
grupy nie
powinna przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według okre
ś
lonych kryteriów.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
posługiwanie si
ę
poprawn
ą
terminologi
ą
,
−
przygotowywanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
przygotowywanie modeli roboczych na podstawie pobranych
wycisków,
–
dopasowanie protezy z
ę
bowej do u
ż
ytkowania przez pacjenta,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
przestrzeganie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
49
Jednostka modułowa 322[09].Z2.02
Wykonywanie protez cz
ęś
ciowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
dokona
ć
klasyfikacji braków z
ę
bowych,
–
dokona
ć
podziału protez cz
ęś
ciowych osiadaj
ą
cych,
–
scharakteryzowa
ć
budow
ę
protez cz
ęś
ciowych,
–
okre
ś
li
ć
siły utrzymuj
ą
ce protezy cz
ęś
ciowe osiadaj
ą
ce,
–
okre
ś
li
ć
rodzaje elementów retencyjnych protez,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje klamer,
–
scharakteryzowa
ć
budow
ę
i zasady wykonywania klamer doginanych,
–
okre
ś
li
ć
biostatyczne zasady rozmieszczania klamer, elementów
stabilizuj
ą
cych i podpieraj
ą
cych w protezach cz
ęś
ciowych,
–
ustali
ć
zakres prac zwi
ą
zanych z wykonywaniem protez cz
ęś
ciowych,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
materiały do wykonania modeli i protez,
–
dobra
ć
metody i techniki wykonywania protez cz
ęś
ciowych,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
sprz
ę
tem do wykonywania protez cz
ęś
ciowych,
–
wykona
ć
modele
robocze
z
wycisków
anatomicznych
i czynno
ś
ciowych,
–
wykona
ć
wzorniki zwarciowe,
–
oprawi
ć
modele robocze w artykulatorze,
–
ustawi
ć
sztuczne z
ę
by w protezie cz
ęś
ciowej osiadaj
ą
cej,
–
wymodelowa
ć
płyty protez cz
ęś
ciowych,
–
przeprowadzi
ć
kontrol
ę
protez woskowych w ustach pacjenta
i zlikwidowa
ć
powstałe bł
ę
dy,
–
wykona
ć
puszkowanie protez cz
ęś
ciowych systemem na wprost,
z przedlewem oraz puszkowanie zamkni
ę
te,
–
wykona
ć
woskowe siodła protezy cz
ęś
ciowej,
–
dokona
ć
zamiany wosku na tworzywo akrylanowe w protezie
cz
ęś
ciowej,
–
przeprowadzi
ć
analiz
ę
paralelometryczn
ą
modelu,
–
wyznaczy
ć
przebieg klamry na powierzchni z
ę
ba,
–
dogi
ąć
ró
ż
nego rodzaju klamry,
–
dokona
ć
konserwacji sprz
ę
tu u
ż
ytkowanego podczas wykonywania
protez cz
ęś
ciowych,
–
scharakteryzowa
ć
metody obróbki protez cz
ęś
ciowych,
–
przeprowadzi
ć
obróbk
ę
mechaniczn
ą
protez,
–
wykona
ć
cz
ęś
ciowe protezy osiadaj
ą
ce zgodnie z zaleceniem lekarza
dentysty,
–
dostosowa
ć
gotowe protezy do u
ż
ytkowania przez pacjenta,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
50
–
dokona
ć
kontroli
procesu
wykonywania
protez
cz
ęś
ciowych
oraz wykonanego wyrobu,
–
scharakteryzowa
ć
rodzaje i przyczyny uszkodze
ń
protez cz
ęś
ciowych,
–
naprawi
ć
uszkodzon
ą
protez
ę
cz
ęś
ciow
ą
,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania protezy cz
ęś
ciowej,
–
udokumentowa
ć
wykonanie protezy cz
ęś
ciowej,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytych materiałów,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Klasyfikacja braków z
ę
bowych i protez cz
ęś
ciowych osiadaj
ą
cych.
Budowa protezy cz
ęś
ciowej.
Oddziaływanie płyty protezy cz
ęś
ciowej na podło
ż
e protetyczne.
Rodzaje i budowa klamry doginalnej.
Analiza paralelometryczna.
Etapy wykonywania protez cz
ęś
ciowych.
Organizacja stanowiska pracy.
Modele robocze protez cz
ęś
ciowych.
Wzorniki zwarciowe.
Montowanie modeli w artykulatorach.
Metody i techniki ustawiania sztucznych z
ę
bów w protezie.
Technologie
zamiany
wosku
na
tworzywo
akrylanowe
protez
cz
ęś
ciowych, puszkowanie na wprost, z przedlewem, puszkowanie
zamkni
ę
te.
Sprz
ę
t stosowany podczas wykonywania protez cz
ęś
ciowych.
Metody mechanicznej obróbki protez, dostosowanie do u
ż
ytkowania
przez pacjenta.
Uszkodzenia protez cz
ęś
ciowych, mo
ż
liwo
ś
ci ich naprawy.
Kontrola jako
ś
ci.
Dokumentacja wykonanej protezy cz
ęś
ciowej.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie modeli roboczych szcz
ę
ki i
ż
uchwy z cz
ęś
ciowo
zachowanym uz
ę
bieniem.
•
Montowanie modeli z rejestracj
ą
zwarcia w artukulatorze.
•
Doginanie ró
ż
nego rodzaju klamer z drutu okr
ą
głego.
•
Modelowanie cz
ęś
ciowych protez osiadaj
ą
cych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
51
•
Dokonywanie
zamiany
wosku
na
tworzywo
akrylanowe
z
zastosowaniem
puszkowania
na
wprost
i
puszkowania
zamkni
ę
tego.
•
Wykonanie obróbki mechanicznej protez cz
ęś
ciowych.
•
Wykonanie naprawy protezy cz
ęś
ciowej z dostawieniem klamry i z
ę
ba
sztucznego.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, przezrocza, foliogramy ilustruj
ą
ce etapy wykonywania protez
cz
ęś
ciowych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania protez cz
ęś
ciowych.
Modele: klamer protetycznych, protez cz
ęś
ciowych, z
ę
bów.
Eksponaty zgryzadeł.
Zestawy z
ę
bów.
Sprz
ę
t stosowany w pracowni techniki dentystycznej.
Regulamin pracowni, instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
.
Dokumentacja technologiczna.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki modułowej umo
ż
liwi opanowanie przez
uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci dotycz
ą
cych wykonania osiadaj
ą
cych
protez ruchomych przy cz
ęś
ciowych brakach w uz
ę
bieniu.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em, metody przypadków,
metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania
uczniów ze sposobem wykonywania protez cz
ęś
ciowych i stosowanym
sprz
ę
tem proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki dydaktycznej
do
pracowni
protetyki
stomatologicznej
lub
prezentacj
ę
filmu
dydaktycznego.
Zaleca si
ę
, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel przygotował
materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz przeprowadził
instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych czynno
ś
ci zwi
ą
zanych
z wykonywaniem protez cz
ęś
ciowych.
Konieczne jest tak
ż
e zapoznanie
uczniów z regulaminem, zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
cymi
w pracowni.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
doboru metody i materiałów do wykonywania modeli roboczych oraz
protez cz
ęś
ciowych,
–
planowania etapów wykonywania protez,
–
obsługi sprz
ę
tu technicznego,
–
wykonywania protez cz
ęś
ciowych,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
52
–
naprawy protez.
Zaj
ę
cia dydaktyczne powinny odbywa
ć
si
ę
w laboratorium
protetyczno-ortodontycznym, na indywidualnych stanowiskach pracy
wyposa
ż
onych w stoły protetyczne z wyci
ą
gami miejscowymi oraz
w pracowniach pomocniczych wyposa
ż
onych w ci
ą
gi technologiczne,
takich jak: ci
ą
g technologiczny pracy w gipsie, ci
ą
g technologiczny
zamiany wosku na tworzywo, ci
ą
g technologiczny obróbki mechanicznej.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w zespołach 3-8 osobowych. Wielko
ść
grupy nie powinna przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycja metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według okre
ś
lonych kryteriów.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
posługiwanie si
ę
poprawn
ą
terminologi
ą
,
−
przygotowanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
przygotowanie modeli roboczych na podstawie pobranych wycisków,
–
dopasowanie protezy z
ę
bowej do u
ż
ytkowania przez pacjenta,
–
prezentacj
ę
projektu,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
przestrzeganie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
53
Jednostka modułowa 322[09].Z2.03
Wykonywanie protez szkieletowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
scharakteryzowa
ć
budow
ę
i wła
ś
ciwo
ś
ci protezy szkieletowej,
–
okre
ś
li
ć
zasady projektowania konstrukcji protez szkieletowych,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje klamer lanych i scharakteryzowa
ć
ich budow
ę
,
–
okre
ś
li
ć
biostatyczne zasady rozmieszczania klamer w protezach,
–
wyznaczy
ć
tor wprowadzenia protezy szkieletowej,
–
zaplanowa
ć
przebieg wykonywania protez szkieletowych,
–
przygotowa
ć
projekt graficzny protezy szkieletowej,
–
okre
ś
li
ć
zasady modelowania szkieletów protez,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
przeprowadzi
ć
analiz
ę
paralelometryczn
ą
, zgodnie z zasadami
projektowania protez szkieletowych,
–
dobra
ć
materiały do wykonania modeli i protez,
–
dobra
ć
metody i techniki wykonywania protez szkieletowych,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
sprz
ę
tem do wykonywania protez szkieletowych,
–
okre
ś
li
ć
zasady powielania modeli,
–
przygotowa
ć
formy odlewnicze do wykonania odlewu,
–
wykona
ć
modele robocze protezy szkieletowej,
–
ustawi
ć
sztuczne z
ę
by w protezie szkieletowej,
–
przeprowadzi
ć
obróbk
ę
mechaniczn
ą
i elektrolityczn
ą
protez
szkieletowych,
–
wykona
ć
protez
ę
szkieletow
ą
zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty,
–
dokona
ć
konserwacji sprz
ę
tu u
ż
ytkowanego podczas wykonywania
protez szkieletowych,
–
dostosowa
ć
gotowe protezy do u
ż
ytkowania przez pacjenta,
–
dokona
ć
kontroli procesu wykonywania protez szkieletowych
oraz zgodno
ś
ci wykonanej protezy z projektem klinicznym,
–
scharakteryzowa
ć
rodzaje
i
przyczyny
uszkodze
ń
protez
szkieletowych,
–
naprawi
ć
uszkodzon
ą
protez
ę
szkieletow
ą
,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania protezy szkieletowej,
–
udokumentowa
ć
wykonanie protezy szkieletowej,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytego materiału,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
54
2. Materiał nauczania
Protezy szkieletowe – budowa i wła
ś
ciwo
ś
ci.
Zasady projektowania konstrukcji protez szkieletowych.
Biostatyka protez szkieletowych.
Rodzaje klamer lanych.
Organizacja stanowiska pracy.
Dokumentacja technologiczna protez szkieletowych.
Analiza paralelometryczna.
Metody i techniki wykonywania protez szkieletowych.
Etapy wykonania protez szkieletowych.
Materiały do wykonania modeli i protez.
Zasady powielania modeli.
Zasady przygotowywania odlewu.
Zasady modelowania szkieletów protez.
Sprz
ę
t do wykonywania protez szkieletowych.
Obróbka protez szkieletowych.
Kontrola jako
ś
ci.
Uszkodzenia protez szkieletowych, mo
ż
liwo
ś
ci naprawy.
Dokumentacja wykonanej protezy szkieletowej.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie modeli roboczych protez szkieletowych w gipsie.
•
Przeprowadzanie
analizy
paralelometrycznej
i
wykonywanie
graficznego projektu konstrukcji protezy.
•
Przygotowywanie modelu do powielenia z masy ogniotrwałej.
•
Modelowanie konstrukcji protezy z wosku.
•
Wykonywanie form odlewniczych i odlewu ze stopu chromowo-
kobaltowego.
•
Wykonywanie obróbki mechanicznej i elektrolitycznej szkieletu
metalowego.
•
Osadzanie sztucznych z
ę
bów w protezie szkieletowej.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, przezrocza, foliogramy ilustruj
ą
ce etapy wykonywania protez
szkieletowych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania protez szkieletowych.
Modele: klamer protetycznych, protez szkieletowych, z
ę
bów.
Modele gipsowe.
Eksponaty zgryzadeł.
Zestawy z
ę
bów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
55
Sprz
ę
t techniczny stosowany w pracowni techniki dentystycznej.
Regulamin pracowni, instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
.
Dokumentacja technologiczna.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki modułowej umo
ż
liwi opanowanie przez
uczniów
wiadomo
ś
ci
i
umiej
ę
tno
ś
ci
dotycz
ą
cych
wykonywania
nieosiadaj
ą
cych protez szkieletowych.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em, metody przypadków,
metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania
uczniów ze sposobem wykonywania protez szkieletowych i stosowanym
sprz
ę
tem proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki dydaktycznej
do
pracowni
protetyki
stomatologicznej
lub
prezentacj
ę
filmu
dydaktycznego.
Zaleca si
ę
, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel przygotował
materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz przeprowadził
instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych czynno
ś
ci zwi
ą
zanych
z wykonywaniem protez szkieletowych.
Konieczne jest tak
ż
e zapoznanie
uczniów z regulaminem, zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
cymi
w pracowni. Podczas zaj
ęć
uczniowie powinni wykona
ć
górn
ą
i doln
ą
protez
ę
szkieletow
ą
, zgodnie z okre
ś
lon
ą
technologi
ą
.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
planowania etapów wykonywania protez,
–
doboru metody i materiałów do wykonywania modeli roboczych oraz
protez szkieletowych,
–
posługiwania si
ę
sprz
ę
tem stosowanym w pracowni protetycznej,
–
wykonywania czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z przygotowywaniem modeli
gipsowych,
–
zamiany wosku na tworzywo,
–
odlewu stopów metali,
–
obróbki mechanicznej i elektrolitycznej protez,
–
wykonywania protez szkieletowych,
–
naprawy protez.
Zaj
ę
cia dydaktyczne powinny odbywa
ć
si
ę
w laboratorium protetyczno-
ortodontycznym, na indywidualnych stanowiskach pracy wyposa
ż
onych
w stoły protetyczne z wyci
ą
gami miejscowymi oraz w pracowniach
pomocniczych. Zaj
ę
cie powinny odbywa
ć
si
ę
w zespołach 3-8
osobowych. Wielko
ść
grupy nie powinna przekracza
ć
15 uczniów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
56
6. Propozycja metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
posługiwanie si
ę
poprawn
ą
terminologi
ą
,
−
przygotowanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
przygotowanie modeli roboczych,
–
przygotowanie form odlewniczych,
–
sporz
ą
dzanie odlewów,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
przestrzeganie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
57
Moduł 322[09].Z3
Protezy stałe
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
charakteryzowa
ć
technologie wykonywania precyzyjnych modeli
roboczych,
–
prezentowa
ć
rodzaje i sposoby wykonywania wkładów koronowych
i koronowo-korzeniowych,
–
okre
ś
la
ć
rodzaje koron protetycznych i metody ich wykonywania,
–
okre
ś
la
ć
rodzaje mostów protetycznych i metody ich wykonywania,
–
charakteryzowa
ć
technologie licowania mostów protetycznych,
–
charakteryzowa
ć
biostatyk
ę
mostów protetycznych,
–
obsługiwa
ć
urz
ą
dzenia stosowane podczas wykonywania protez
stałych,
–
wykonywa
ć
precyzyjne modele robocze,
–
wykonywa
ć
wkłady koronowe, koronowo-korzeniowe i nakłady,
–
wykonywa
ć
korony czasowe, lane i licowane,
–
wykonywa
ć
mosty protetyczne,
–
dokonywa
ć
napraw mostów i koron protetycznych,
–
okre
ś
la
ć
koszty wykonania prac protetycznych,
–
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
wykonania protez stałych,
–
współpracowa
ć
z zespołem dentystycznym,
–
stosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[09].Z3.01
Wykonywanie wkładów koronowych i koronowo-
korzeniowych
90
322[09].Z3.02
Wykonywanie koron protetycznych
180
322[09].Z3.03
Wykonywanie mostów protetycznych
234
Razem
504
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
58
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Hohmann A., Hielscher W.: Korony. Kompendium techniki dentystycznej.
Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa1998
Hohmann A., Hielscher W.: Mosty. Kompendium techniki dentystycznej.
Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1999
Hohmann A., Hielscher W.: Wprowadzenie do anatomii i funkcja narz
ą
du
ż
ucia. Kompendium techniki dentystycznej. Wydawnictwo Kwintesencja,
Warszawa 1998
Koeck B. i in.: Protetyka. Korony i Mosty. Wydawnictwo Urban & Partner,
Wrocław 2000
Majewski S.: Podstawy protetyki stomatologicznej. Wydawnictwo
Stomatologiczne SZS-W, Kraków 2000
Makoto Yamamoto: Podstawa technik budowania warstw porcelany
na metalu. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1999
Shillinburg H., Hobo S., Whitsett C.D.: Protezy stałe. Wydawnictwo
Kwintesencja, Warszawa 1994
Czasopisma specjalistyczne: Nowoczesny technik dentystyczny, Labor
Dental, Quintessence techniki dentystycznej
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
322[09].Z3
Protezy stałe
322[09].Z3.01
Wykonywanie wkładów
koronowych i koronowo-
korzeniowych
322[09].Z3.02
Wykonywanie koron protetycznych
322[09].Z3.03
Wykonywanie mostów
protetycznych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
59
Jednostka modułowa 322[09].Z3.01
Wykonywanie wkładów koronowych i koronowo-
korzeniowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
dokona
ć
klasyfikacji wkładów z
ę
bowych,
–
scharakteryzowa
ć
metody
i
techniki
wykonywania
wkładów
koronowych i koronowo-korzeniowych,
–
ustali
ć
zakres prac zwi
ą
zanych z wykonywaniem wkładów
koronowych i koronowo-korzeniowych,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
materiały do wykonania modeli i wkładów,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
narz
ę
dziami i urz
ą
dzeniami stosowanymi podczas
wykonywania wkładów,
–
wykona
ć
precyzyjny model dzielony wkładu,
–
wykona
ć
wkłady koronowe i koronowo-korzeniowe metod
ą
po
ś
redni
ą
i bezpo
ś
redni
ą
, zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty,
–
dokona
ć
kontroli zgodno
ś
ci wyrobu z projektem klinicznym,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanego wkładu protetycznego,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania wkładów koronowych i koronowo-
korzeniowych,
–
udokumentowa
ć
wykonanie wkładów koronowych i koronowo-
korzeniowych,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytych materiałów,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Podział wkładów z
ę
bowych.
Metody i techniki wykonywania wkładów z
ę
bowych.
Organizacja stanowiska pracy.
Materiały, narz
ę
dzia i urz
ą
dzenia stosowane podczas wykonywania
modeli i wkładów protetycznych.
Zasady wykonywania modeli wkładów z
ę
bowych.
Zasady wykonywania wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych.
Ocena jako
ś
ci wyrobu.
Dokumentacja wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
60
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie modelu segmentowego wkładu protetycznego.
•
Wykonywanie wkładu koronowo-korzeniowego metod
ą
po
ś
redni
ą
.
•
Wykonywanie składanego wkładu koronowo-korzeniowego.
•
Wykonywanie
wkładu
koronowego
metod
ą
po
ś
redni
ą
z zastosowaniem kompozytu.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, przezrocza, foliogramy ilustruj
ą
ce etapy wykonywania wkładów
protetycznych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania wkładów koronowych
i koronowo-korzeniowych.
Modele gipsowe wkładów z
ę
bowych.
Modele: ły
ż
ek indywidualnych, wycisków, klamer protetycznych, protez
stałych, z
ę
bów.
Ły
ż
ki wyciskowe standardowe.
Zgryzadła.
Zestawy z
ę
bów.
Przyrz
ą
dy i narz
ę
dzia stosowane w pracowni techniki dentystycznej.
Regulamin pracowni, instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
.
Dokumentacja technologiczna.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci
wykonywania
wkładów
i
nakładów
z
ę
bowych
na precyzyjnym modelu roboczym.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em, metody przypadków,
metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania
uczniów ze sposobem wykonywania wkładów i nakładów z
ę
bowych oraz
stosowanym sprz
ę
tem proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki
dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentacj
ę
filmu dydaktycznego.
Wskazane jest, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel
przygotował materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz
przeprowadził instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych
czynno
ś
ci
zwi
ą
zanych
z
wykonywaniem
wkładów
koronowych
i koronowo-korzeniowych.
Konieczne jest tak
ż
e zapoznanie uczniów
z regulaminem, zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
cymi w pracowni.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
61
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
doboru metody i materiałów do wykonywania modeli roboczych oraz
wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych,
–
wykonywania modeli dzielonych.
Zaj
ę
cia dydaktyczne powinny odbywa
ć
si
ę
w laboratorium protetyczno-
ortodontycznym,
na
indywidualnych
stanowiskach
pracy
oraz
w
pracowniach
pomocniczych.
Zaj
ę
cie
powinny
odbywa
ć
si
ę
w zespołach 3-8 osobowych. Wielko
ść
grupy nie powinna przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycja metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według okre
ś
lonych kryteriów.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
przygotowanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
dobór metody wykonania wkładów i nakładów,
–
przygotowanie modeli roboczych,
–
wykonanie precyzyjnego modelu,
–
wykonanie wkładów koronowych i koronowo-korzeniowych,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
przestrzeganie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
62
Jednostka modułowa 322[09].Z3.02
Wykonywanie koron protetycznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
dokona
ć
klasyfikacji koron protetycznych oraz scharakteryzowa
ć
ich
budow
ę
,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
korony protetycznej,
–
dobra
ć
metod
ę
wykonania korony protetycznej,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
zaplanowa
ć
przebieg procesu wykonania korony protetycznej,
–
dobra
ć
materiały i sprz
ę
t do wykonania modeli roboczych oraz koron
protetycznych,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
narz
ę
dziami i urz
ą
dzeniami stosowanymi w podczas
wykonywania koron protetycznych,
–
wykona
ć
precyzyjny model roboczy,
–
wykona
ć
podbudow
ę
metalow
ą
korony protetycznej,
–
przygotowa
ć
form
ę
odlewnicz
ą
oraz sporz
ą
dzi
ć
odlew korony,
–
przeprowadzi
ć
modelowanie korony,
–
wykona
ć
puszkowanie i przeprowadzi
ć
polimeryzacj
ę
korony
protetycznej,
–
wykona
ć
koron
ę
akrylanow
ą
zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty,
–
wykona
ć
koron
ę
metalow
ą
i lan
ą
, zgodnie z zaleceniem lekarza
dentysty,
–
wykona
ć
koron
ę
zło
ż
on
ą
, zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty,
–
przeprowadzi
ć
obróbk
ę
mechaniczn
ą
i
strumieniow
ą
korony
protetycznej,
–
wykona
ć
licowanie korony ró
ż
nymi materiałami,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanej korony,
–
dokona
ć
kontroli
zgodno
ś
ci
wykonania
korony
protetycznej
z projektem klinicznym,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania koron protetycznych,
–
udokumentowa
ć
wykonanie koron protetycznych,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytego materiału,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Budowa i rodzaje koron protetycznych.
Dokumentacja technologiczna korony protetycznej.
Organizacja stanowiska pracy.
Etapy wykonania korony protetycznej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
63
Materiały i sprz
ę
t do wykonywania modeli roboczych i koron
protetycznych. Metody wykonywania precyzyjnych modeli roboczych.
Metody wykonywania podbudowy metalowej korony licowanej.
Zasady wykonywania korony akrylanowej, metalowej, lanej oraz
zło
ż
onej.
Metody licowania koron protetycznych.
Obróbka mechaniczna i strumieniowa korony protetycznej.
Ocena jako
ś
ci.
Dokumentacja koron protetycznych.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie precyzyjnego modelu roboczego korony protetycznej
z zastosowaniem pinów.
•
Wykonywanie korony protetycznej czasowej w odcinku przednim.
•
Wykonywanie korony protetycznej lanej w odcinku bocznym.
•
Wykonywanie korony protetycznej licowanej kompozytem.
•
Wykonywanie korony protetycznej licowanej ceramik
ą
.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, przezrocza, foliogramy ilustruj
ą
ce etapy wykonania korony
protetycznej.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania koron protetycznych.
Modele gipsowe koron.
Modele: ły
ż
ek indywidualnych, wycisków, protez stałych, protez
specjalnych, z
ę
bów.
Standardowe ły
ż
ki wyciskowe.
Zgryzadła.
Zestawy z
ę
bów.
Urz
ą
dzenia, przyrz
ą
dy, narz
ę
dzia stosowane w pracowni techniki
dentystycznej.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
, regulamin pracowni.
Dokumentacja technologiczna.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania koron protetycznych na precyzyjnym modelu
roboczym.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em, metody przypadków,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
64
metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania
uczniów ze sposobem wykonywania koron protetycznych oraz
stosowanym sprz
ę
tem proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki
dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentacj
ę
filmu dydaktycznego.
Wskazane jest, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel
przygotował materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz
przeprowadził instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych
czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z wykonywaniem koron.
Konieczne jest tak
ż
e
zapoznanie uczniów z regulaminem, zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy,
ochrony
przeciwpo
ż
arowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska
obowi
ą
zuj
ą
cymi w pracowni.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
wykonywania precyzyjnego modelu roboczego,
–
sporz
ą
dzania formy odlewniczej,
–
wykonania odlewu stopów metali,
–
obróbki mechanicznej i strumieniowej stopów metali,
–
licowania kompozytem,
–
licowania ceramik
ą
.
Zaj
ę
cia dydaktyczne powinny odbywa
ć
si
ę
w laboratorium protetyczno-
ortodontycznym,
na
indywidualnych
stanowiskach
pracy
oraz
w pracowniach pomocniczych.
Zaj
ę
cie powinny odbywa
ć
si
ę
w zespołach 3-8 osobowych. Wielko
ść
grupy nie powinna przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycja metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
przygotowanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
dobór metody wykonania i przygotowanie modeli roboczych,
–
wykonanie precyzyjnego modelu z zastosowaniem pinów,
–
wykonanie precyzyjnego modelu segmentowego,
–
wykonanie koron czasowych, lanych, licowanych kompozytem
i licowanych ceramik
ą
,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
65
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
przestrzeganie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
66
Jednostka modułowa 322[09].Z3.03
Wykonywanie mostów protetycznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
sklasyfikowa
ć
mosty protetyczne i scharakteryzowa
ć
ich budow
ę
,
–
okre
ś
li
ć
biostatyczne uwarunkowania wykonywania mostów,
–
zaplanowa
ć
przebieg procesu wykonania mostu protetycznego,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
metod
ę
wykonania mostu,
–
dobra
ć
materiały i sprz
ę
t do wykonania modeli roboczych i mostów
protetycznych,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
narz
ę
dziami i urz
ą
dzeniami stosowanymi podczas
wykonywania mostów protetycznych,
–
wykona
ć
precyzyjny model roboczy,
–
wykona
ć
konstrukcj
ę
metalow
ą
mostu licowanego kompozytem,
–
wykona
ć
konstrukcj
ę
metalow
ą
mostu licowanego ceramik
ą
,
–
przygotowa
ć
form
ę
odlewnicz
ą
i wykona
ć
odlew,
–
wykona
ć
obróbk
ę
mechaniczn
ą
cz
ęś
ci metalowej mostu,
–
wymodelowa
ć
korony i prz
ę
sła mostu,
–
wykona
ć
most lany,
–
wymodelowa
ć
licówk
ę
,
–
wykona
ć
puszkowanie i przeprowadzi
ć
polimeryzacj
ę
,
–
wykona
ć
licowanie mostu protetycznego,
–
wykona
ć
most licowany tworzywem kompozytowym zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
wykona
ć
most licowany ceramik
ą
zgodnie z zaleceniem lekarza
dentysty,
–
wykona
ć
most adhezyjny metod
ą
po
ś
redni
ą
zgodnie z zaleceniem
lekarza dentysty,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanego mostu,
–
dokona
ć
kontroli zgodno
ś
ci wykonania mostu protetycznego
z projektem klinicznym,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania mostu protetycznego,
–
udokumentowa
ć
wykonan
ą
prac
ę
,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytego materiału,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
67
2. Materiał nauczania
Budowa i rodzaje mostów protetycznych.
Organizacja stanowiska pracy.
Etapy wykonania mostu protetycznego.
Materiały i sprz
ę
t do wykonania modeli roboczych i mostów
protetycznych.
Metody wykonania precyzyjnych modeli dzielonych.
Metody wykonania podbudowy metalowej mostu.
Metody licowania kompozytu mostu.
Metody licowania mostu ceramik
ą
.
Metody wykonania mostów adhezyjnych.
Obróbka mechaniczna mostu protetycznego.
Ocena jako
ś
ci.
Dokumentacja wykonania mostów protetycznych.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie precyzyjnych modeli roboczych z zastosowaniem
podstawy z tworzywa.
•
Wykonywanie mostu protetycznego w odcinku przednim, licowanego
ceramik
ą
.
•
Wykonywanie mostu protetycznego w odcinku bocznym, licowanego
tworzywem kompozytowym.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, przezrocza, foliogramy ilustruj
ą
ce etapy wykonywania mostów
protetycznych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania mostów protetycznych.
Modele gipsowe mostów.
Modele: ły
ż
ek indywidualnych, wycisków, klamer protetycznych, protezy
stałych, z
ę
bów.
Standardowe ły
ż
ki wyciskowe.
Zgryzadła.
Zestawy z
ę
bów.
Urz
ą
dzenia, przyrz
ą
dy, narz
ę
dzia stosowane w pracowni techniki
dentystycznej.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
, regulamin pracowni.
Dokumentacja technologiczna.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
68
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania mostów protetycznych na precyzyjnym
modelu roboczym.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em, metody przypadków,
metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania
uczniów ze sposobem wykonywania mostów protetycznych oraz
stosowanym sprz
ę
tem proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki
dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentacj
ę
filmu dydaktycznego.
Wskazane jest, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel
przygotował materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz
przeprowadził instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych
czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z wykonywaniem koron.
Konieczne jest tak
ż
e
zapoznanie uczniów z regulaminem, obowi
ą
zuj
ą
cym w laboratorium
protetyczno-ortodontycznym oraz zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
wykonywania precyzyjnego modelu roboczego z zastosowaniem
podstawy z tworzywa,
–
sporz
ą
dzania formy odlewniczej,
–
wykonywania odlewu stopów metali,
–
obróbki mechanicznej i strumieniowej stopów metali,
–
licowania kompozytem,
–
licowania ceramik
ą
.
Zaj
ę
cia dydaktyczne powinny odbywa
ć
si
ę
w laboratorium protetyczno-
ortodontycznym,
na
indywidualnych
stanowiskach
pracy
oraz
w pracowniach pomocniczych.
Zaj
ę
cie powinny odbywa
ć
si
ę
w zespołach 6-9 osobowych. Wielko
ść
grupy nie powinna przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycja metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według okre
ś
lonych kryteriów.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
69
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
przygotowanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
dobór metody wykonania i przygotowanie modeli roboczych,
–
wykonywanie precyzyjnego modelu z podstaw
ą
z tworzywa,
–
wykonywanie mostu w odcinku przednim licowanego ceramik
ą
,
–
wykonywanie mostu w odcinku bocznym licowanego kompozytem,
–
wykonywanie
mostu
adhezyjnego
w
odcinku
przednim
z zastosowaniem tworzywa kompozytowego wzmacnianego włóknem,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
przestrzeganie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
70
Moduł 322[09].Z4
Protezy nietypowe
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
charakteryzowa
ć
protezy ruchome z elementami precyzyjnymi,
–
rozró
ż
nia
ć
utrzymuj
ą
ce elementy precyzyjne,
–
charakteryzowa
ć
technologie
wykonania
protez
ruchomych
z elementami precyzyjnymi,
–
charakteryzowa
ć
budow
ę
protezy z obturatorem,
–
obsługiwa
ć
urz
ą
dzenia stosowane w procesie wykonywania protez
nietypowych,
–
wykonywa
ć
precyzyjne modele robocze,
–
wykonywa
ć
protezy ruchome natychmiastowe,
–
wykonywa
ć
protezy ruchome z elementami precyzyjnymi,
–
wykonywa
ć
protezy całkowite z obturatorami,
–
dokonywa
ć
napraw protez nietypowych,
–
okre
ś
la
ć
koszty wykonania protez nietypowych,
–
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
wykonanych prac protetycznych,
–
współpracowa
ć
z zespołem dentystycznym,
–
stosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[09].Z4.01
Wykonywanie protez ruchomych z elementami
precyzyjnymi
150
322 [09].Z4.02
Wykonywanie obturatorów i protez
natychmiastowych
60
Razem
210
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
71
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Hohmann A., Hielscher W.: Korony. Kompendium techniki dentystycznej.
Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa1998
Hohmann A., Hielscher W.: Mosty. Kompendium techniki dentystycznej.
Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1999
Hohmann A. Hielscher W.: Protezy cz
ęś
ciowe. Kompendium techniki
dentystycznej. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1998
Majewski S.: Podstawy protetyki stomatologicznej. Wydawnictwo
Stomatologiczne SZS-W, Kraków 2000
Shillinburg H., Hobo S., Whitsett C., D.: Protezy stałe. Wydawnictwo
Kwintesencja, Warszawa 1994
Czasopisma specjalistyczne: Nowoczesny technik dentystyczny, Labor
Dental, Quintessence techniki dentystycznej
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
322[09].Z4
Protezy nietypowe
322[09].Z4.01
Wykonywanie protez ruchomych
z elementami precyzyjnymi
322[09].Z4.02
Wykonywanie obturatorów
i protez natychmiastowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
72
Jednostka modułowa 322[09].Z4.01
Wykonywanie protez ruchomych z elementami
precyzyjnymi
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozró
ż
ni
ć
protezy
ruchome
z
elementami
precyzyjnymi
i scharakteryzowa
ć
ich budow
ę
,
–
okre
ś
li
ć
rodzaje zasuw,
–
scharakteryzowa
ć
budow
ę
zasuw konfekcjonowanych, kładkowych,
kasetowych, walcowych, kulowych,
–
rozró
ż
ni
ć
precyzyjne elementy umocowuj
ą
ce,
–
okre
ś
li
ć
biostatyczne uwarunkowania protez ruchomych z elementami
precyzyjnymi,
–
zaplanowa
ć
przebieg procesu wykonywania protezy ruchomej
z elementami precyzyjnymi,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
materiał i sprz
ę
t do wykonania protezy ruchomej z elementami
precyzyjnymi,
–
dobra
ć
metody i techniki wykonania protezy ruchomej z elementami
precyzyjnymi,
–
przygotowa
ć
model roboczy protezy ruchomej z elementami
precyzyjnymi,
–
wykona
ć
form
ę
odlewnicz
ą
i przygotowa
ć
odlew zblokowanych koron
ze stopów metali,
–
powieli
ć
model roboczy,
–
wykona
ć
struktur
ę
woskow
ą
zblokowanych koron,
–
wykona
ć
protezy ruchome z elementami precyzyjnymi zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
zamontowa
ć
precyzyjne elementy utrzymuj
ą
ce w protezie,
–
wykona
ć
obróbk
ę
mechaniczn
ą
i elektrolityczn
ą
protezy ruchomej
z elementami precyzyjnymi,
–
rozró
ż
ni
ć
typowe uszkodzenia protezy ruchomej z elementami
precyzyjnymi,
–
naprawi
ć
uszkodzon
ą
protez
ę
,
–
dokona
ć
kontroli zgodno
ś
ci wykonania protezy ruchomej z projektem
klinicznym,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanej
protezy
ruchomej
z
elementami
precyzyjnymi,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania protezy ruchomej z elementami
precyzyjnymi,
–
udokumentowa
ć
prace protetyczne,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
73
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytego materiału,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Budowa ruchomych protez z elementami precyzyjnymi.
Zasuwy
do
protez
ruchomych
elementami
precyzyjnymi:
konfekcjonowane, kładkowe, kasetowe, walcowe, kulowe.
Precyzyjne elementy umocowuj
ą
ce.
Biostatyka protez ruchomych z elementami precyzyjnymi.
Dokumentacja technologiczna.
Etapy wykonywania protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi.
Materiały i sprz
ę
t do wykonania protez ruchomych z elementami
precyzyjnymi.
Technologia
wykonywania
protez
ruchomych
z
elementami
precyzyjnymi.
Modele robocze protezy ruchomej.
Zasady przygotowania odlewu zblokowanych koron ze stopów metali.
Obróbka mechaniczna i elektrolityczna protezy ruchomej z elementami
precyzyjnymi.
Przyczyny Uszkodzenia protez ruchomych. Metody naprawy protez
ruchomych z elementami precyzyjnymi.
Ocena jako
ś
ci protez ruchomych.
Dokumentacja wykonania protez ruchomych z elementami precyzyjnymi.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Przygotowywanie precyzyjnych modeli roboczych do wykonania
dolnej protezy ruchomej z elementami precyzyjnymi.
•
Wykonywanie
struktur
woskowych
koron
zblokowanych
po przeprowadzonym frezowaniu i monta
ż
elementów precyzyjnych.
•
Wykonywanie odlewu, ze stopu metali zblokowanych, koron
z elementami precyzyjnymi, po frezowaniu elementów metalowych.
•
Powielanie modelu roboczego do wykonania protezy ruchomej.
•
Wykonywanie formy odlewniczej i odlewu metalowego protezy
ruchomej.
•
Wykonywanie obróbki mechanicznej i elektrolitycznej protezy
ruchomej z elementami precyzyjnymi.
•
Montowanie precyzyjnych elementów utrzymuj
ą
cych w protezie
ruchomej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
74
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, przezrocza, foliogramy ilustruj
ą
ce etapy wykonywania protezy
ruchomej z elementami precyzyjnymi.
Filmy
dydaktyczne
dotycz
ą
ce
wykonywania
protezy
ruchomej
z elementami precyzyjnymi.
Modele gipsowe protez ruchomych z elementami precyzyjnymi.
Modele: ły
ż
ek indywidualnych, wycisków, klamer protetycznych, protez
specjalnych, z
ę
bów.
Standardowe ły
ż
ki wyciskowe.
Zgryzadła.
Zestawy z
ę
bów.
Urz
ą
dzenia, przyrz
ą
dy, narz
ę
dzia stosowane w pracowni techniki
dentystycznej.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
, regulamin pracowni.
Dokumentacja technologiczna.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci
wykonywania
protez
ruchomych
z
elementami
precyzyjnymi.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em, metody przypadków,
metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania
uczniów ze sposobem wykonywania protez oraz stosowanym sprz
ę
tem
proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni
protetyki stomatologicznej lub prezentacj
ę
filmu dydaktycznego.
Wskazane jest, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel
przygotował materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz
przeprowadził instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych
czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z wykonywaniem protez ruchomych z elementami
precyzyjnymi. Konieczne jest tak
ż
e zapoznanie uczniów z regulaminem,
zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
cymi w pracowni.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
wykonywania precyzyjnych modeli roboczych,
–
frezowania w wosku,
–
frezowania w metalu,
–
sporz
ą
dzania formy odlewniczej,
–
wykonywania odlewu stopów metali,
–
obróbki mechanicznej i strumieniowej,
–
licowania protez kompozytem,
–
licowania protez ceramik
ą
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
75
Zaj
ę
cia dydaktyczne powinny odbywa
ć
si
ę
w laboratorium
protetyczno-ortodontycznym, na indywidualnych stanowiskach pracy
oraz w pracowniach pomocniczych.
Zaj
ę
cie powinny odbywa
ć
si
ę
w zespołach 3-8 osobowych. Wielko
ść
grupy nie powinna przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycja metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według kryteriów ustalonych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
przygotowanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
dobór metody wykonania modeli roboczych,
–
wykonanie modelu roboczego,
–
wykonanie protez ruchomych z elementami precyzyjnymi,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
przestrzeganie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
76
Jednostka modułowa 322[09].Z4.02
Wykonywanie obturatorów i protez
natychmiastowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
scharakteryzowa
ć
nietypowe protezy z obturatorem,
–
rozró
ż
ni
ć
szyny i szynoprotezy,
–
scharakteryzowa
ć
protezy twarzy,
–
okre
ś
li
ć
rol
ę
lecznicz
ą
protez specjalnych i warunki ich stosowania,
–
scharakteryzowa
ć
systemy utrzymywania protez chirurgicznych,
–
zaplanowa
ć
przebieg procesu wykonywania obturatora i protezy
natychmiastowej,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
materiał i sprz
ę
t do wykonania obturatora i protezy,
–
dobra
ć
metody i techniki wykonania obturatora i protezy,
–
przygotowa
ć
model roboczy protezy ruchomej z obturatorem,
–
zastosowa
ć
szyny i szynoprotezy,
–
wykona
ć
protez
ę
ruchom
ą
natychmiastow
ą
zgodnie z zaleceniem
lekarza dentysty,
–
wykona
ć
protez
ę
ruchom
ą
z obturatorem zgodnie z zaleceniem
lekarza dentysty,
–
wykona
ć
protez
ę
twarzy zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty,
–
zamontowa
ć
elementy utrzymuj
ą
ce w protezie,
–
przeprowadzi
ć
obróbk
ę
mechaniczn
ą
protezy
ruchomej
z obturatorem,
–
rozró
ż
ni
ć
typowe uszkodzenia obturatora i protezy,
–
naprawi
ć
uszkodzony obturator i protez
ę
natychmiastow
ą
,
–
dokona
ć
kontroli zgodno
ś
ci wykonania obturatora i protezy
natychmiastowej z projektem klinicznym,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanego obturatora i protezy natychmiastowej,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania obturatora i protezy natychmiastowej,
–
udokumentowa
ć
wykonan
ą
prac
ę
,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytego materiału,
–
zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Protezy ruchome natychmiastowe i wczesne.
Szyny i szynoprotezy.
Protezy obturatory.
Protezy twarzy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
77
Etapy wykonywania protezy nietypowych.
Materiały i sprz
ę
t do wykonywania protez nietypowych.
Modele robocze protez ruchomych.
Obróbka mechaniczna obturatora i protezy natychmiastowej.
Uszkodzenia i naprawa protez nietypowych.
Ocena jako
ś
ci.
Dokumentacja wykonania obturatora i protezy natychmiastowej.
Przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej
oraz ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie górnej całkowitej protezy ruchomej z obturatorem.
•
Wykonywanie natychmiastowej protezy ruchomej osiadaj
ą
cej.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tablice, przezrocza, foliogramy ilustruj
ą
ce etapy wykonywania protez
nietypowych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania protez nietypowych.
Modele gipsowe protez nietypowych.
Modele protez specjalnych i z
ę
bów.
Standardowe ły
ż
ki wyciskowe.
Zgryzadła.
Zestawy z
ę
bów.
Urz
ą
dzenia, przyrz
ą
dy, narz
ę
dzia stosowane w pracowni techniki
dentystycznej.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
, regulaminy pracowni.
Dokumentacja technologiczna.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania protez ruchomych z obturatorami oraz protez
natychmiastowych.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em, metody przypadków,
metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania
uczniów ze sposobem wykonywania protez nietypowych oraz
stosowanym sprz
ę
tem proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki
dydaktycznej do pracowni protetyki stomatologicznej lub prezentacj
ę
filmu dydaktycznego.
Wskazane jest, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel
przygotował materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
78
przeprowadził instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych
czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z wykonywaniem protez nietypowych. Konieczne
jest
tak
ż
e
zapoznanie
uczniów
z
regulaminem,
zasadami
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
cymi w pracowni techniki dentystycznej.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
wykonywania modeli roboczych,
–
puszkowania protez,
–
zamiany woskowych protez na tworzywo,
–
prowadzenia procesu polimeryzacji akrylu,
–
obróbki mechanicznej protez.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w zespołach 3-8 osobowych, na
indywidualnych stanowiskach pracy, w pracowni techniki dentystycznej.
Wielko
ść
grupy nie powinna przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według okre
ś
lonych kryteriów.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
przygotowanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
dobór metody wykonania modeli roboczych,
–
wykonanie modelu roboczego,
–
wykonanie nietypowych protez ruchomych, natychmiastowych
oraz wczesnych,
–
wykonanie protezy twarzy i protez z obturatorami,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
przestrzeganie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
79
Moduł 322[09].Z5
Ruchome aparaty ortodontyczne
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
okre
ś
la
ć
zadania ortodoncji,
–
okre
ś
la
ć
normy zgryzu dla poszczególnych okresów rozwoju
człowieka,
–
rozpoznawa
ć
wady zgryzu oraz nieprawidłowo
ś
ci zgryzowe i z
ę
bowe,
–
okre
ś
la
ć
potrzeb
ę
leczenia ortodontycznego,
–
dokonywa
ć
podziału ruchomych aparatów ortodontycznych,
–
posługiwa
ć
si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
przygotowywa
ć
stanowisko pracy zgodne z wymaganiami ergonomii,
–
ocenia
ć
wyciski ortodontyczne,
–
wykonywa
ć
modele ortodontyczne,
–
posługiwa
ć
si
ę
narz
ę
dziami i materiałami stosowanymi podczas
wykonywania ruchomych aparatów ortodontycznych,
–
przestrzega
ć
re
ż
imów technologicznych podczas pracy z materiałami
stosowanymi w ortodoncji,
–
wykonywa
ć
ruchome aparaty ortodontyczne,
–
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
wykonywanych prac protetycznych,
–
okre
ś
la
ć
skutki wynikaj
ą
ce z wadliwego wykonania aparatu
ortodontycznego,
–
ocenia
ć
jako
ść
wykonanych aparatów ortodontycznych,
–
dokonywa
ć
napraw ruchomych aparatów ortodontycznych,
–
okre
ś
la
ć
koszty wykonania ruchomych aparatów ortodontycznych,
–
współpracowa
ć
z zespołem dentystycznym,
–
posługiwa
ć
si
ę
specjalistycznymi programami komputerowymi,
–
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji i doskonali
ć
umiej
ę
tno
ś
ci
zawodowe,
–
stosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[09].Z5.01 Wykonywanie aparatów jednoszcz
ę
kowych
144
322[09].Z5.02 Wykonywanie aparatów dwuszcz
ę
kowych
216
Razem
360
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
80
3. Schemat jednostek modułowych
4. Literatura
Graber T., M., Rakosi T., Petrovic A., G.: Aparaty czynno
ś
ciowe
w ortopedii szcz
ę
kowo-twarzowej. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001
Hohmann A., Hielscher W.: Ortodoncja. Wydawnictwo Kwintesencja,
Warszawa 1999
Kahl-Nieke B.: Wprowadzenie do ortodoncji. Wydawnictwo Urban
& Partner, Wrocław 1999
Łabiszewska-Jaruzelska F.: Ortodoncja. Zasady i praktyka. PZWL,
Warszawa 1994
Masztalerz A. (red.): Zarys ortopedii szcz
ę
kowej – ortodoncji. PZWL,
Warszawa 1997
Orlik-Grzybowska A.: Podstawy ortodoncji. PZWL, Warszawa 1976
Rathel Z.: Ortodoncja. PZWL, Warszawa 1999
Skrzypkowski A.: Ortodoncja Laboratoryjna. PZWL, Warszawa 1980
Witt E., Gehrke M., Komorowska A.: Wykonywanie aparatów
zdejmowanych. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1999
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
322[09].Z5.01
Wykonywanie aparatów
jednoszcz
ę
kowych
322[09].Z5
Ruchome aparaty
ortodontyczne
322[09].Z5.02
Wykonywanie aparatów
dwuszcz
ę
kowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
81
Jednostka modułowa 322[09].Z5.01
Wykonywanie aparatów jednoszcz
ę
kowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
okre
ś
li
ć
biologiczne normy zgryzu dotycz
ą
ce poszczególnych
okresów rozwojowych człowieka,
–
scharakteryzowa
ć
zaburzenia w obr
ę
bie narz
ą
du
ż
ucia oraz okre
ś
li
ć
ich przyczyny,
–
okre
ś
li
ć
mo
ż
liwo
ś
ci zapobiegania niektórym nieprawidłowo
ś
ciom
zgryzowym oraz potrzeb
ę
leczenia ortodonycznego,
–
scharakteryzowa
ć
aparaty stosowane w profilaktyce i wczesnym
leczeniu szcz
ę
kowo-ortopedycznym,
–
scharakteryzowa
ć
protezy
dzieci
ę
ce
stosowane
w
leczeniu
ortodontycznym,
–
rozpozna
ć
nieprawidłowo
ś
ci zgryzowe w oparciu o klasyfikacj
ę
Angle’a i Orlik-Grzybowskiej,
–
zaplanowa
ć
przebieg realizacji wykonania ortodontycznych aparatów
jednoszcz
ę
kowych,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
materiał podstawowy i pomocniczy do wykonania aparatu
ortodontycznego,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
narz
ę
dziami i przyrz
ą
dami stosowanymi podczas
wykonywania aparatów jednoszcz
ę
kowych,
–
scharakteryzowa
ć
elementy
jednoszcz
ę
kowego
aparatu
ortodontycznego i okre
ś
li
ć
metody ich umocowywania na modelach,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje drutu stosowanego w aparatach ortodontycznych,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje łuków i klamer utrzymuj
ą
cych oraz okre
ś
li
ć
ich
przebieg w aparacie,
–
przygotowa
ć
modele robocze i diagnostyczne w odniesieniu
do płaszczyzn przestrzennych,
–
wykona
ć
łuki wargowe na modelu roboczym,
–
wykona
ć
spr
ęż
yny ortodontyczne na modelu roboczym,
–
wykona
ć
klamry utrzymuj
ą
ce na modelu roboczym,
–
umocowa
ć
elementy druciane na modelu,
–
wykona
ć
płyt
ę
aparatu
ortodontycznego
metod
ą
nasypow
ą
i metod
ą
formowania ciastem akrylowym,
–
rozró
ż
ni
ć
rodzaje
ś
rub ortodontycznych,
–
zamontowa
ć
ś
rub
ę
w płycie aparatu,
–
scharakteryzowa
ć
działanie wału uko
ś
nego i prostego oraz bocznych
powierzchni nagryzowych i zapory na j
ę
zyk,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
82
–
wykona
ć
profilaktyczne aparaty ortodontyczne zgodnie z zaleceniem
lekarza dentysty,
–
wykona
ć
jednoszcz
ę
kowe
aparaty
ortodontyczne
zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
dokona
ć
kontroli zgodno
ś
ci wykonania aparatu jednoszcz
ę
kowego
z projektem klinicznym,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanego aparatu,
–
okre
ś
li
ć
przyczyny uszkodzenia aparatu jednoszcz
ę
kowego,
–
naprawi
ć
uszkodzony jednoszcz
ę
kowy aparat ortodontyczny,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania aparatu jednoszcz
ę
kowego,
–
udokumentowa
ć
wykonanie
jednoszcz
ę
kowego
aparatu
ortodontycznego,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytych materiałów,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
specjalistycznym programem komputerowym,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Biologiczne normy zgryzu w poszczególnych okresach rozwojowych.
Zaburzenia w obr
ę
bie narz
ą
du
ż
ucia.
Klasyfikacja nieprawidłowo
ś
ci zgryzu.
Aparaty
stosowane
w
profilaktyce
i
wczesnym
leczeniu
szcz
ę
kowoortopedycznym.
Protezy dzieci
ę
ce.
Diagnostyka szcz
ę
kowo-ortopedyczna.
Pomoce diagnostyczne – analiza modeli roboczych i diagnostycznych.
Organizacja stanowiska pracy.
Materiały, narz
ę
dzia, przyrz
ą
dy, urz
ą
dzenia i maszyny stosowane
w ortodoncji.
Elementy jednoszcz
ę
kowego aparatu ortodontycznego: elementy
druciane,
ś
ruby – zasady mocowania.
Profilaktyczne aparaty ortodontyczne.
Zasady wykonania ruchomego aparatu jednoszcz
ę
kowego, ocena
jako
ś
ci.
Uszkodzenia aparatu jednoszcz
ę
kowego.
Specjalistyczne programy komputerowe.
Dokumentacja aparatów jednoszcz
ę
kowych.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
83
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie modeli diagnostycznych i roboczych z uwzgl
ę
dnieniem
płaszczyzny zgryzowej oraz po
ś
rodkowej.
•
Wykonywanie elementów drucianych stosowanych w aparatach
ortodontycznych.
•
Wykonywanie równi pochyłej z nakładk
ą
na z
ę
by dolne przednie.
•
Wykonywanie płytki
ć
wiczebnej podniebiennej z wałem uko
ś
nym
lub prostym.
•
Wykonywanie górnego aparatu Schwarza.
•
Wykonywanie dolnego aparatu Schwarza.
•
Ustawianie z
ę
bów w ortodontycznej protezie dzieci
ę
cej.
•
Wykonywanie naprawy aparatu jednoszcz
ę
kowego.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Teksty przewodnie, instrukcje do
ć
wicze
ń
.
Tablice
pogl
ą
dowe
ilustruj
ą
ce
etapy
wykonywania
aparatów
jednoszcz
ę
kowych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania jednoszcz
ę
kowych aparatów
ortodontycznych.
Modele aparatów ortodontycznych.
Fantomy z
ę
bów.
Zestawy narz
ę
dzi ortodontycznych.
Elementy druciane stosowane w ortodoncji.
Specjalistyczne programy komputerowe.
Dokumentacja technologiczna.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
, regulamin pracowni.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci
wykonywania
ortodontycznych
aparatów
jednoszcz
ę
kowych. Podczas realizacji programu jednostki nale
ż
y
odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów z zakresu anatomii, fizjologii
i patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia oraz z modelowania.
W procesie dydaktycznym proponuje si
ę
zastosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej,
pokazu z obja
ś
nieniem, pokazu z instrukta
ż
em, metody przypadków,
metody projektów, metody tekstu przewodniego oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania
jednoszcz
ę
kowych
aparatów
ortodontycznych
oraz
stosowanym
sprz
ę
tem proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki dydaktycznej
do pracowni ortodontycznej lub prezentacj
ę
filmu dydaktycznego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
84
Wskazane jest, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel
przygotował materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz
przeprowadził instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych
czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z wykonywaniem aparatów jednoszcz
ę
kowych.
Konieczne jest tak
ż
e zapoznanie uczniów z regulaminem, zasadami
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
cymi w pracowni.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
wykonywania modeli roboczych i diagnostycznych,
–
doboru materiałów do wykonania aparatu ortodontycznego,
–
stosowania narz
ę
dzi, przyrz
ą
dów i urz
ą
dze
ń
podczas wykonywania
aparatów ortodontycznych,
–
wykonywania czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z przygotowywaniem modeli
gipsowych,
–
prowadzenia procesu
polimeryzacji akrylu,
–
obróbki i polerowania aparatów jedoszcz
ę
kowych,
–
wykonywania jednoszcz
ę
kowych aparatów ortodontycznych,
–
naprawy aparatów jednoszcz
ę
kowych.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w zespołach 3-8 osobowych i na
indywidualnych stanowiskach pracy. Wielko
ść
grupy nie powinna
przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według kryteriów ustalonych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
przygotowanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
przygotowanie modeli roboczych i diagnostycznych,
–
oszcz
ę
dno
ść
materiałów,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
przestrzeganie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
85
Jednostka modułowa 322[09].Z5.02
Wykonywanie aparatów dwuszcz
ę
kowych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozpozna
ć
rodzaje aparatów dwuszcz
ę
kowych,
–
scharakteryzowa
ć
zasady leczenia wad zgryzu za pomoc
ą
aparatów
dwuszcz
ę
kowych,
–
okre
ś
li
ć
zasady działania aparatów czynno
ś
ciowych i czynno
ś
ciowo-
mechanicznych,
–
okre
ś
li
ć
zasady działania aparatów elastycznych,
–
zaplanowa
ć
etapy wykonania aparatów dwuszcz
ę
kowych,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
metody i techniki wykonania ortodontycznych aparatów
dwuszcz
ę
kowych,
–
dobra
ć
materiały
do
wykonania
dwuszcz
ę
kowego
aparatu
ortodontycznego,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
sprz
ę
tem stosowanym podczas wykonywania aparatów
dwuszcz
ę
kowych,
–
oprawi
ć
modele robocze poł
ą
czone zgryzem konstrukcyjnym
w artykulator,
–
wykona
ć
aparaty blokowe ze spr
ęż
ynami typu Coffina zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
wykona
ć
aparaty blokowe ze
ś
rub
ą
ortodontyczn
ą
zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
wykona
ć
aktywator Klammta ze spr
ęż
ynami typu Coffina zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
wykona
ć
aktywator otwarty Klammta ze
ś
rub
ą
ortodontyczn
ą
, zapor
ą
j
ę
zykow
ą
i pelotami w łuku wargowym zgodnie z zaleceniem lekarza
dentysty,
–
wykona
ć
ortodontyczny aparat elastyczny zgodnie z zaleceniem
lekarza dentysty,
–
wykona
ć
aparat Wunderera zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty,
–
dokona
ć
kontroli zgodno
ś
ci wykonania aparatu dwuszcz
ę
kowego
z projektem klinicznym,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanego aparatu,
–
okre
ś
li
ć
przyczyny uszkodzenia aparatu dwuszcz
ę
kowego,
–
naprawi
ć
uszkodzony aparat dwuszcz
ę
kowy,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania aparatu dwuszcz
ę
kowego,
–
udokumentowa
ć
wykonanie
dwuszcz
ę
kowego
aparatu
ortodontycznego,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytego materiału,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
86
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
specjalistycznym programem komputerowym,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Podział aparatów dwuszcz
ę
kowych.
Leczenie wad zgryzu za pomoc
ą
aparatów dwuszcz
ę
kowych.
Zasady działania aparatów dwuszcz
ę
kowych.
Etapy wykonywania aparatów dwuszcz
ę
kowych.
Metody i techniki wykonywania aparatów dwuszcz
ę
kowych.
Materiały i sprz
ę
t techniczny stosowane podczas wykonywania
dwuszcz
ę
kowego aparatu ortodontycznego.
Zasady wykonywania aparatów dwuszcz
ę
kowych.
Ocena jako
ś
ci aparatów dwuszcz
ę
kowych.
Uszkodzenia
aparatów
ortodontycznych:
złamanie,
uszkodzenie
elementu drucianego, montowanie dodatkowej
ś
ruby.
Metody naprawy uszkodzonych aparatów ortodontycznych.
Dokumentacja wykonania dwuszcz
ę
kowego aparatu ortodontycznego.
Specjalistyczne programy komputerowe.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie klasycznego aktywatora.
•
Wykonywanie otwartego aktywatora elastycznego Klammta.
•
Wykonywanie bionatora Baltersa.
•
Wykonywanie kinetora Stockfischa.
•
Wykonywanie regulatora Fraenkla.
•
Dokonywanie wymiany elementu drucianego w uszkodzonym
aparacie ortodontycznym.
•
Montowanie
ś
ruby w uszkodzonym aparacie ortodontycznym.
•
Sklejanie aparatu ortodontycznego.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Teksty przewodnie, instrukcje do
ć
wicze
ń
.
Tablice pogl
ą
dowe ilustruj
ą
ce etapy wykonywania dwuszcz
ę
kowego
aparatu ortodontycznego.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania ortodontycznych aparatów
dwuszcz
ę
kowych.
Modele prac ortodontycznych.
Zestawy narz
ę
dzi ortodontycznych.
Elementy druciane stosowane w ortodoncji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
87
Modele diagnostyczne.
Modele prac ortodontycznych.
Modele przedstawiaj
ą
ce etapy wykonania aparatu dwuszcz
ę
kowego.
Specjalistyczne programy komputerowe.
Dokumentacja technologiczna.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
, regulamin pracowni.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania ortodontycznych aparatów dwuszcz
ę
kowych.
Podczas realizacji programu jednostki nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy
uczniów z zakresu anatomii, fizjologii oraz patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia
oraz z zakresu modelowania.
Osi
ą
gni
ę
cie szczegółowych celów kształcenia umo
ż
liwi stosowanie
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu problemowego, pogadanki
dydaktycznej,
metody
projektów,
metoda
sytuacyjnej,
tekstu
przewodniego oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania uczniów
ze sposobem wykonywania dwuszcz
ę
kowych aparatów ortodontycznych
oraz stosowanym sprz
ę
tem proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki
dydaktycznej do pracowni ortodontycznej lub prezentacj
ę
filmu
dydaktycznego.
Wskazane jest, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel
przygotował materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
oraz
przeprowadził instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych
czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z wykonywaniem aparatów dwuszcz
ę
kowych.
Konieczne jest tak
ż
e zapoznanie uczniów z regulaminem, zasadami
bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
cymi w pracowni.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
wykonywania modeli roboczych i diagnostycznych,
–
doboru
materiału
do
wykonania
dwuszcz
ę
kowego
aparatu
ortodontycznego,
–
stosowania narz
ę
dzi przyrz
ą
dów i urz
ą
dze
ń
podczas wykonywania
aparatów ortodontycznych,
–
wykonywania czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z przygotowywaniem modeli
gipsowych,
–
przeprowadzania procesu
polimeryzacji aklrylu,
–
obróbki mechanicznej,
–
wykonywania dwuszcz
ę
kowych aparatów ortodontycznych.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w zespołach 3-8 osobowych, na
indywidualnych stanowiskach pracy oraz w pracowni. Wielko
ść
grupy nie
powinna przekracza
ć
15 uczniów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
88
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
przygotowanie stanowiska pracy,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
przygotowanie modeli roboczych i diagnostycznych,
–
dobór narz
ę
dzi, urz
ą
dze
ń
i materiałów do wykonania aparatów
dwuszcz
ę
kowych,
–
oszcz
ę
dne gospodarowanie materiałami,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wyrobu,
–
stosowanie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
89
Moduł 322[09].Z6
Stałe aparaty ortodontyczne
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
rozró
ż
nia
ć
aparaty stałe,
–
charakteryzowa
ć
podstawowe i pomocnicze elementy budowy
aparatów stałych,
–
posługiwa
ć
si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
przygotowywa
ć
stanowisko pracy zgodne z wymaganiami ergonomii,
–
ocenia
ć
wyciski ortodontyczne,
–
wykonywa
ć
modele ortodontyczne,
–
posługiwa
ć
si
ę
narz
ę
dziami i materiałami stosowanymi podczas
wykonywania aparatów stałych i retencyjnych,
–
przestrzega
ć
re
ż
imu technologicznego podczas realizacji prac,
–
wykonywa
ć
pomocnicze aparaty stałe,
–
wykonywa
ć
aparaty retencyjne,
–
okre
ś
la
ć
koszty wykonania stałych aparatów ortodontycznych,
–
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
wykonywanych prac protetycznych,
–
okre
ś
la
ć
skutki wynikaj
ą
ce z wadliwego wykonania aparatu
ortodontycznego,
–
ocenia
ć
jako
ść
wykonanych aparatów ortodontycznych,
–
naprawia
ć
ruchome aparaty ortodontyczne,
–
współpracowa
ć
z zespołem dentystycznym,
–
posługiwa
ć
si
ę
specjalistycznymi programami komputerowymi,
–
korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji i doskonali
ć
umiej
ę
tno
ś
ci
zawodowe,
–
stosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[09].Z6.01 Wykonywanie aparatów stałych
90
322[09].Z6.02 Wykonywanie aparatów retencyjnych
50
Razem
140
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
90
3. Schemat układu jednostek modułowych
4. Literatura
Hohmann A., Hielscher W.: Ortodoncja. Wydawnictwo Kwintesencja,
Warszawa 1999
Kahl-Nieke B.: Wprowadzenie do ortodoncji. Wydawnictwo Urban
& Partner, Wrocław 1999
Profit W., R., Fields H.W.: Ortodoncja współczesna. Wydawnictwo
Czelej, Lublin 2001
Rathel Z.: Ortodoncja. PZWL, Warszawa 1999
Skrzypkowski A.: Ortodoncja laboratoryjna. PZWL, Warszawa 1980
Witt E., Gehrke M-E., Komorowska A.: Wykonywanie aparatów
zdejmowanych. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1992
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
322[09].Z6
Stałe aparaty ortodontyczne
322[09].Z6.01
Wykonywanie aparatów stałych
322[09].Z6.02
Wykonywanie aparatów
retencyjnych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
91
Jednostka modułowa 322[09].Z6.01
Wykonywanie aparatów stałych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
−
scharakteryzowa
ć
historyczne aparaty stałe oraz ich modyfikacje,
−
okre
ś
li
ć
rodzaje i scharakteryzowa
ć
budow
ę
współczesnych
ortodontycznych aparatów stałych,
−
okre
ś
li
ć
zasady leczenia nieprawidłowo
ś
ci z
ę
bowych za pomoc
ą
aparatów stałych,
−
ustali
ć
zakres prac zwi
ą
zanych z wykonywaniem ortodontycznych
aparatów stałych,
−
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
dobra
ć
metody i techniki wykonywania aparatów stałych,
−
dobra
ć
materiał podstawowy i pomocniczy do wykonania aparatu
stałego,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
narz
ę
dziami i przyrz
ą
dami stosowanymi podczas
wykonywania aparatów stałych,
−
przygotowa
ć
modele robocze,
−
dogi
ąć
łuki podniebienne na modelach roboczych,
−
osadzi
ć
pier
ś
cienie metalowe na modelach roboczych,
−
zamontowa
ć
łuki podniebienne,
−
dogi
ąć
i zamontowa
ć
ko
ń
cówki
ś
ruby typu hyrax,
−
wykona
ć
stałe aparaty ortodontyczne zgodnie z zaleceniem lekarza
dentysty,
−
dokona
ć
kontroli zgodno
ś
ci wykonania aparatu stałego z projektem
klinicznym,
−
oceni
ć
jako
ść
wykonanych aparatów,
−
okre
ś
li
ć
przyczyny uszkodzenia aparatu stałego,
−
naprawi
ć
uszkodzony stały aparat ortodontyczny,
−
okre
ś
li
ć
koszty wykonania ortodontycznego aparatu stałego,
−
udokumentowa
ć
wykonanie stałego aparatu ortodontycznego,
−
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytego materiału,
−
posłu
ż
y
ć
si
ę
specjalistycznym programem komputerowym,
−
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
92
2. Materiał nauczania
Rys historyczny aparatów stałych.
Rodzaje i budowa aparatów stałych.
Leczenie nieprawidłowo
ś
ci z
ę
bowych za pomoc
ą
aparatów stałych.
Etapy wykonywania ortodontycznych aparatów stałych.
Organizacja stanowiska pracy.
Metody i techniki wykonywania aparatów stałych.
Materiały stosowane do wykonania aparatów stałych.
Narz
ę
dzia, przyrz
ą
dy i urz
ą
dzenia stosowane podczas wykonywania
aparatów stałych.
Elementy stałych aparatów ortodontycznych – zasady i mocowania.
Uszkodzenia i mo
ż
liwo
ś
ci naprawy stałych aparatów ortodontycznych.
Ocena jako
ś
ci.
Dokumentacja wykonania aparatów stałych.
Specjalistyczne programy komputerowe.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie modeli roboczych i diagnostycznych stałych aparatów
ortodontycznych.
•
Wykonywanie aparatu Quadhelix.
•
Wykonywanie aparatu Nanse’a.
•
Wykonywanie aparatu do rozrywania szwu podniebiennego.
•
Wykonywanie aparatu Goshgarian.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Tekst przewodni, instrukcje do
ć
wicze
ń
.
Tablice pogl
ą
dowe ilustruj
ą
ce etapy wykonywania stałych aparatów
ortodontycznych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania ortodontycznych aparatów
stałych.
Modele prac ortodontycznych.
Zestawy narz
ę
dzi ortodontycznych.
Elementy składowe aparatów stałych.
Modele prac wzorcowych.
Komputer z oprogramowaniem.
Wyposa
ż
enie techniczne pracowni ortodontycznej.
Dokumentacja technologiczna.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
, regulamin pracowni.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
93
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci wykonywania stałych aparatów ortodontycznych. Podczas
realizacji programu jednostki nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów
z zakresu anatomii, fizjologii oraz patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia oraz
modelowania dentystycznego.
Osi
ą
gni
ę
cie szczegółowych celów kształcenia umo
ż
liwi stosowanie
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu problemowego, dyskusji
dydaktycznych, metody tekstu przewodniego projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania uczniów ze sposobem wykonywania
stałych aparatów ortodontycznych oraz stosowanym sprz
ę
tem proponuje
si
ę
zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni ortodontycznej
lub prezentacj
ę
filmu dydaktycznego.
Wskazane jest, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel
przygotował materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
, przeprowadził
instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych czynno
ś
ci zwi
ą
zanych
z wykonywaniem stałych aparatów ortodontycznych oraz wyja
ś
nił
uczniom zasady posługiwania si
ę
sprz
ę
tem. Konieczne jest tak
ż
e
zapoznanie uczniów z regulaminem, zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy,
ochrony
przeciwpo
ż
arowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska
obowi
ą
zuj
ą
cymi w pracowni.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
wykonywania modeli roboczych,
–
doboru materiału do wykonania stałego aparatu ortodontycznego,
–
posługiwania si
ę
sprz
ę
tem stosowanym podczas wykonywania
aparatów stałych,
–
wykonywania stałych aparatów ortodontycznych.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w grupach 6-9 osobowych w laboratorium
protetyczno-ortodontycznym na indywidualnych stanowiskach pracy.
Wielko
ść
grupy nie powinna przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według kryteriów na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
94
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
organizacj
ę
stanowiska pracy,
–
dobór narz
ę
dzi, urz
ą
dze
ń
i materiałów do wykonania aparatów
stałych,
–
racjonaln
ą
gospodark
ę
materiałami i sprz
ę
tem,
–
u
ż
ytkowanie sprz
ę
tu zgodnie z instrukcjami,
–
terminowe wykonywanie zada
ń
,
–
poprawno
ść
wykonywania poszczególnych czynno
ś
ci,
–
estetyk
ę
i jako
ść
wykonywanych prac,
–
stosowanie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
95
Jednostka modułowa 322[09].Z6.02
Wykonywanie aparatów retencyjnych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
dokona
ć
podziału aparatów retencyjnych i scharakteryzowa
ć
ich
budow
ę
,
–
okre
ś
li
ć
zastosowanie aparatów retencyjnych,
–
zaplanowa
ć
etapy wykonywania aparatów retencyjnych,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
metod
ę
i technik
ę
wykonania ortodontycznego aparatu
retencyjnego,
–
dobra
ć
materiał podstawowy i pomocniczy do wykonania aparatu
retencyjnego,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
sprz
ę
tem stosowanym podczas wykonywania aparatów
retencyjnych,
–
przygotowa
ć
modele robocze,
–
wykona
ć
poszczególne elementy druciane aparatów retencyjnych,
–
zlutowa
ć
elementy druciane,
–
wykona
ć
płyty aparatów retencyjnych metod
ą
nasypywania akrylu,
–
wykona
ć
płyt
ę
zdejmowanego aparatu retencyjnego z zastosowaniem
płytki termoformowalnej,
–
wykona
ć
retencyjny aparat ortodontyczny zgodnie z zaleceniem
lekarza dentysty,
–
dokona
ć
kontroli zgodno
ś
ci wykonania aparatu retencyjnego
z projektem klinicznym,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanych aparatów,
–
okre
ś
li
ć
przyczyny uszkodzenia aparatu retencyjnego,
–
dokona
ć
naprawy uszkodzonego aparatu retencyjnego,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania aparatów retencyjnych,
–
udokumentowa
ć
wykonanie aparatu retencyjnego,
–
sporz
ą
dzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytego materiału,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
specjalistycznym programem komputerowym,
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Materiał nauczania
Klasyfikacja, budowa i zastosowanie aparatów retencyjnych.
Post
ę
powanie kliniczne i laboratoryjne dotycz
ą
ce wykonywania aparatów
retencyjnych.
Organizacja stanowiska pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
96
Materiały i sprz
ę
t, stosowane w procesie wykonywania aparatów
retencyjnych.
Elementy aparatów retencyjnych.
Zasady wykonywania aparatów retencyjnych.
Ocena jako
ś
ci.
Uszkodzenia aparatów i mo
ż
liwo
ś
ci ich naprawy.
Dokumentacja wykonania aparatów retencyjnych.
Specjalistyczne programy komputerowe.
Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz
ochrony
ś
rodowiska.
3.
Ć
wiczenia
•
Wykonywanie retainera Hawleya.
•
Wykonywanie retainera okalaj
ą
cego.
•
Wykonywanie retainera Osamu.
•
Wykonywanie pozycjonera.
4.
Ś
rodki dydaktyczne
Teksty przewodnie, instrukcje do
ć
wicze
ń
.
Tablice
pogl
ą
dowe
ilustruj
ą
ce
etapy
wykonywania
aparatów
retencyjnych.
Filmy dydaktyczne dotycz
ą
ce wykonywania aparatów retencyjnych.
Materiały termoformowalne.
Modele aparatów retencyjnych.
Specjalistyczne programy komputerowe.
Sprz
ę
t techniczny wykorzystywany podczas wykonywania aparatów
retencyjnych.
Dokumentacja technologiczna.
Instrukcje obsługi urz
ą
dze
ń
, regulamin pracowni.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci
wykonywania
aparatów
retencyjnych,
stosowanych
w ko
ń
cowej fazie leczenia ortodontycznego. Podczas realizacji programu
nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiedzy uczniów z zakresu anatomii, fizjologii
i patofizjologii narz
ą
du
ż
ucia oraz modelowania dentystycznego.
Osi
ą
gni
ę
cie szczegółowych celów kształcenia umo
ż
liwi stosowanie
nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu problemowego, dyskusji
dydaktycznej, metody tekstu przewodniego, metody projektów oraz
ć
wicze
ń
praktycznych. W celu zapoznania uczniów ze sposobem
wykonywania aparatów retencyjnych oraz stosowanym sprz
ę
tem
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
97
proponuje si
ę
zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do pracowni
ortodontycznej lub prezentacj
ę
filmu dydaktycznego.
Wskazane jest, aby przed rozpocz
ę
ciem zaj
ęć
, nauczyciel
przygotował materiały niezb
ę
dne do wykonania
ć
wicze
ń
, przeprowadził
instrukta
ż
lub pokaz z obja
ś
nieniem trudniejszych czynno
ś
ci zwi
ą
zanych
z wykonywaniem aparatów retencyjnych oraz wyja
ś
nił uczniom zasady
posługiwania si
ę
sprz
ę
tem. Konieczne jest tak
ż
e zapoznanie uczniów
z regulaminem, zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo
ż
arowej obowi
ą
zuj
ą
cymi w pracowni.
W toku nauczania nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ś
ci:
–
wykonywania modeli roboczych,
–
doboru materiałów do wykonania aparatów retencyjnych,
–
posługiwania si
ę
sprz
ę
tem stosowanym podczas wykonywania
aparatów retencyjnych,
–
wykonywania aparatów retencyjnych.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w grupach 3-8 osobowych w laboratorium
protetyczno-ortodontycznym na indywidualnych stanowiskach pracy.
Wielko
ść
grupy nie powinna przekracza
ć
15 uczniów.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, według okre
ś
lonych kryteriów.
Osi
ą
gni
ę
cia edukacyjne uczniów mo
ż
na ocenia
ć
na podstawie
sprawdzianów pisemnych i ustnych, testów dydaktycznych, wykonanych
projektów oraz obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas sprawdzania i oceniania wiadomo
ś
ci oraz umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi,
–
posługiwanie si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
–
organizacj
ę
stanowiska pracy,
–
dobór sprz
ę
tu i materiałów do wykonania aparatów retencyjnych,
–
racjonaln
ą
gospodark
ę
materiałami i sprz
ę
tem,
–
terminowe wykonywanie zada
ń
,
–
poprawno
ść
wykonywania poszczególnych czynno
ś
ci,
–
jako
ść
wykonanych prac,
–
estetyk
ę
wyrobu,
–
stosowanie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych metod sprawdzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
98
Moduł 322[09].Z7
Praktyka zawodowa
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
– planowa
ć
wykonywanie protez i aparatów ortodontycznych,
– posługiwa
ć
si
ę
dokumentacj
ą
technologiczn
ą
,
– współpracowa
ć
z zespołem stomatologicznym,
– organizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
– dobiera
ć
materiały i sprz
ę
t do wykonywania protez dentystycznych
i aparatów ortodontycznych,
– wykonywa
ć
protezy całkowite ruchome osiadaj
ą
ce,
– wykonywa
ć
protezy cz
ęś
ciowe ruchome osiadaj
ą
ce,
– wykonywa
ć
protezy stałe,
– wykonywa
ć
aparaty profilaktyczne,
– wykonywa
ć
aparaty czynne,
– wykonywa
ć
aparaty elastyczne,
– prowadzi
ć
dokumentacj
ę
wykonywania
protez
dentystycznych
i aparatów ortodontycznych,
– rozpoznawa
ć
wady
protez
dentystycznych
i
aparatów
ortodontycznych,
– dokonywa
ć
napraw protez ruchomych całkowitych i cz
ęś
ciowych,
– dokonywa
ć
napraw aparatów ortodontycznych,
– stosowa
ć
zasady aseptyki i antyseptyki podczas wykonywania protez
dentystycznych i aparatów ortodontycznych,
– prowadzi
ć
kontrol
ę
wykonywanych
prac
protetycznych
i ortodontycznych,
– stosowa
ć
zasady gospodarki materiałowej,
– kalkulowa
ć
koszty wykonania protez i aparatów ortodontycznych,
– korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji w celu doskonalenia
umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych,
– stosowa
ć
przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol
jednostki
modułowej
Nazwa jednostki modułowej
Orientacyjna
liczba godzin
na realizacj
ę
322[09].Z7.01 Wykonywanie protez dentystycznych
105
322[09].Z7.02 Wykonywanie aparatów ortodontycznych
35
Razem
140
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
99
3. Schemat układu jednostek modułowych
322[09].Z7
Praktyka zawodowa
322[09].Z7.01
Wykonywanie protez
dentystycznych
322[09].Z7.02
Wykonywanie aparatów
ortodontycznych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
100
Jednostka modułowa 322[09].Z7.01
Wykonywanie protez dentystycznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
zastosowa
ć
zasady aseptyki i antyseptyki,
–
przygotowa
ć
projekt protezy dentystycznej,
–
zaplanowa
ć
przebieg wykonywania protez dentystycznych,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
metody wykonania protez dentystycznych,
–
dobra
ć
materiały i sprz
ę
t do wykonania protez dentystycznych,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
urz
ą
dzeniami i aparatur
ą
stosowan
ą
w pracowni
protetycznej,
–
opracowa
ć
i wykona
ć
modele anatomiczne oraz czynno
ś
ciowe
z wycisków,
–
wykona
ć
wzorniki zwarciowe zamontowane w artykulatorze,
–
ustawi
ć
z
ę
by sztuczne w protezach dentystycznych,
–
wymodelowa
ć
płyty protez,
–
zamieni
ć
wosk na mas
ę
akrylanow
ą
w protezie dentystycznej,
–
wykona
ć
polimeryzacj
ę
masy akrylanowej,
–
przygotowa
ć
konstrukcje protez akrylanowych,
–
dogi
ąć
klamry z drutu,
–
wykona
ć
precyzyjny model roboczy,
–
wykona
ć
model wtórny z blokad
ą
podcieni,
–
wymodelowa
ć
woskow
ą
konstrukcj
ę
protezy szkieletowej,
–
przygotowa
ć
form
ę
odlewnicz
ą
,
–
odla
ć
metalow
ą
konstrukcj
ę
protezy szkieletowej,
–
przeprowadzi
ć
obróbk
ę
mechaniczn
ą
protezy dentystycznej,
–
ustawi
ć
sztuczne z
ę
by w protezie dentystycznej,
–
dokona
ć
zamiany wosku na tworzywo metod
ą
z przelewem,
–
wykona
ć
ruchom
ą
protez
ę
całkowit
ą
i
cz
ęś
ciow
ą
zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
wykona
ć
protez
ę
stał
ą
zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty,
–
wykona
ć
korony, wkłady koronowo-korzeniowe i mosty zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
dokona
ć
naprawy p
ę
kni
ę
cia i złamania protezy dentystycznej,
–
uzupełni
ć
brakuj
ą
cy
lub
uszkodzony
element
w
protezie
dentystycznej,
–
dokona
ć
kontroli zgodno
ś
ci wykonania protezy dentystycznej
z projektem klinicznym,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
101
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanych prac,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania protezy dentystycznej,
–
zaewidencjonowa
ć
zu
ż
yty materiał,
–
sporz
ą
dzi
ć
dokumentacj
ę
wykonanych prac.
2. Materiał nauczania
Zapoznanie
ze
struktur
ą
organizacyjn
ą
pracowni
protetycznej,
regulaminem praktyki oraz zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
cymi
w pracowni.
Przygotowanie projektu protezy dentystycznej i planowanie przebiegu
realizacji prac.
Organizacja stanowiska pracy.
Dobieranie metod, materiałów i sprz
ę
tu do wykonania protezy
dentystycznej.
Posługiwanie si
ę
urz
ą
dzeniami i aparatur
ą
stosowan
ą
w pracowni
protetycznej.
Wykonywanie odlewów modeli z wycisków.
Wykonywanie modeli roboczych i czynno
ś
ciowych.
Modelowanie płyt i konstrukcji protez dentystycznych.
Wykonywanie precyzyjnych modeli roboczych i modeli wtórnych.
Wykonywanie elementów i umieszczanie ich w protezie dentystycznej.
Wykonywanie odlewów elementów protezy dentystycznej.
Wykonywanie obróbki mechanicznej protezy szkieletowej.
Wykonywanie protez dentystycznych.
Wykonywanie koron, wkładów koronowo-korzeniowych i mostów.
Ocena jako
ś
ci protez.
Naprawa protez dentystycznych.
Dokumentowanie realizacji prac.
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest pogł
ę
bienie
zdobytych wiadomo
ś
ci oraz doskonalenie umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych
w warunkach rzeczywistych, pod kierunkiem opiekuna praktyki. Zaj
ę
cia
powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowniach protetycznych. Opiekun powinien
opracowa
ć
szczegółowy harmonogram praktyki.
Na pocz
ą
tku zaj
ęć
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów ze struktur
ą
organizacyjn
ą
pracowni protetycznej, przepisami bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej, ochrony
ś
rodowiska oraz
regulaminem praktyki.
W trakcie realizacji programu jednostki uczniowie powinni wykonywa
ć
zadania
umo
ż
liwiaj
ą
ce
doskonalenie
umiej
ę
tno
ś
ci
okre
ś
lonych
w szczegółowych celach kształcenia. Nale
ż
y umo
ż
liwi
ć
uczniom
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
102
wykonywanie protez dentystycznych zgodnie z przygotowanym
projektem oraz zaleceniem lekarza dentysty. Zadania powinny by
ć
realizowane indywidualnie. Istotne jest tak
ż
e kształtowanie nawyków
dentystycznych czasie praktyki zawodowej, takich jak: terminowo
ść
,
przestrzeganie
kolejno
ś
ci
wykonywania
poszczególnych
prac
protetycznych, dokładno
ść
, estetyka wykonania.
Wskazane jest
motywowanie
uczniów
do
ci
ą
głego
doskonalenia
umiej
ę
tno
ś
ci
zawodowych oraz korzystania z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Podczas
odbywania
praktyki
uczniowie
powinni
dokonywa
ć
w dzienniczku zapisów dotycz
ą
cych wykonywanych czynno
ś
ci, zu
ż
ycia
materiału, ilo
ś
ci godzin pracy oraz formułowa
ć
wnioski wynikaj
ą
ce
z
analizy
swoich
umiej
ę
tno
ś
ci.
Opiekun
praktyki
potwierdza
w dzienniczku praktyki wykonanie zada
ń
i liczb
ę
przepracowanych
godzin.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Opiekun praktyki zobowi
ą
zany jest do systematycznego sprawdzania
i oceniania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów. Kontroli i oceny dokonuje
na podstawie obserwacji czynno
ś
ci uczniów podczas wykonywania
okre
ś
lonych zada
ń
oraz zapisów w dzienniczku praktyki.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
planowanie pracy i organizacj
ę
stanowiska,
–
współprac
ę
z zespołem dentystycznym,
–
stosowanie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
dobieranie materiałów i metod wykonywania protez dentystycznych,
–
przygotowywanie okre
ś
lonych materiałów zgodnie z instrukcj
ą
producenta i stosowanie ich podczas wykonywania protez
dentystycznych,
–
jako
ść
wykonywanych prac,
–
samodzielno
ść
podczas realizacji zada
ń
,
–
dokładno
ść
i terminowo
ść
wykonania zadania,
–
poszanowanie sprz
ę
tu,
–
oszcz
ę
dno
ść
w gospodarowaniu materiałami.
W ocenie ko
ń
cowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
: postaw
ę
zawodow
ą
uczniów,
poprawno
ść
realizacji zada
ń
, umiej
ę
tno
ść
ł
ą
czenia teorii z praktyk
ą
oraz
współprac
ę
z zespołem stomatologicznym. Wskazane jest, aby ka
ż
dy
ucze
ń
miał mo
ż
liwo
ść
dokonania samooceny własnej pracy.
Na zako
ń
czenie praktyki opiekun powinien wpisa
ć
w dzienniczku
praktyki opini
ę
o pracy i post
ę
pach ucznia oraz ocen
ę
ko
ń
cow
ą
.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
103
Jednostka modułowa 322[09].Z7.02
Wykonywanie aparatów ortodontycznych
1. Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
(słuchacz) powinien umie
ć
:
–
zastosowa
ć
zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
zastosowa
ć
zasady aseptyki i antyseptyki,
–
zaplanowa
ć
przebieg
wykonywania
protez
i
aparatów
ortodontycznych,
–
zorganizowa
ć
stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
–
dobra
ć
metod
ę
wykonania protez i aparatów ortodontycznych,
–
dobra
ć
materiały oraz sprz
ę
t do wykonania protez i aparatów
ortodontycznych,
–
posłu
ż
y
ć
si
ę
urz
ą
dzeniami i aparatur
ą
stosowan
ą
w pracowni
ortodontycznej,
–
wykona
ć
modele robocze i diagnostyczne z wycisku,
–
zamontowa
ć
elementy
druciane,
stosowane
w
aparatach
ortodontycznych, na modelu,
–
wykona
ć
aparaty profilaktyczne zgodnie z zaleceniem lekarza
dentysty,
–
wykona
ć
aparaty czynne: płytk
ę
górn
ą
i doln
ą
Schwartza zgodnie
z zaleceniem lekarza dentysty,
–
wykona
ć
aparaty czynno
ś
ciowe zgodnie z zaleceniem lekarza
dentysty,
–
wykona
ć
aparaty czynno
ś
ciowo-mechaniczne zgodnie z zaleceniem
lekarza dentysty,
–
wykona
ć
ortodontyczn
ą
protez
ę
dzieci
ę
c
ą
zgodnie z zaleceniem
lekarza dentysty,
–
wykona
ć
aparaty elastyczne zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty,
–
przeprowadzi
ć
obróbk
ę
mechaniczn
ą
protezy
i
aparatu
ortodontycznego,
–
naprawi
ć
uszkodzone aparaty ortodontyczne,
–
uzupełni
ć
brakuj
ą
cy
lub
uszkodzony
element
w
protezie
i aparacie ortodontycznym,
–
dokona
ć
kontroli
zgodno
ś
ci
wykonania
protezy
i
aparatu
ortodontycznego z projektem klinicznym,
–
oceni
ć
jako
ść
wykonanych prac,
–
okre
ś
li
ć
koszty wykonania protezy i aparatu ortodontycznego,
–
poprowadzi
ć
dokumentacj
ę
wykonanych prac,
–
poprowadzi
ć
ewidencj
ę
zu
ż
ytych materiałów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
104
2. Materiał nauczania
Zapoznanie ze struktur
ą
organizacyjn
ą
pracowni ortodontycznej,
regulaminem praktyki oraz zasadami bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska obowi
ą
zuj
ą
cymi
w pracowni.
Planowanie przebiegu realizacji prac.
Organizacja stanowiska pracy.
Dobieranie metod, materiałów i sprz
ę
tu do wykonania protezy i aparatu
ortodontycznego.
Posługiwanie si
ę
urz
ą
dzeniami i aparatur
ą
stosowan
ą
w pracowni
ortodontycznej.
Wykonywanie modeli roboczych i diagnostycznych.
Montowanie elementów drucianych na modelu.
Wykonywanie aparatów profilaktycznych.
Wykonywanie aparatów czynnych.
Wykonywanie aparatów czynno
ś
ciowych.
Wykonywanie aparatów czynno
ś
ciowo-mechanicznych.
Wykonywanie ortodontycznej protezy dzieci
ę
cej.
Wykonywanie aparatów elastycznych.
Wykonywanie obróbki mechanicznej protezy i aparatu ortodontycznego.
Naprawa protez i aparatów ortodontycznych.
Ocena jako
ś
ci aparatów ortodontycznych.
Dokumentowanie realizacji prac.
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki modułowej jest pogł
ę
bienie
zdobytych wiadomo
ś
ci oraz doskonalenie umiej
ę
tno
ś
ci zawodowych
w warunkach rzeczywistych, pod kierunkiem opiekuna praktyki. Zaj
ę
cia
powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowniach ortodontycznych. Opiekun
powinien opracowa
ć
szczegółowy harmonogram praktyki.
Na pocz
ą
tku zaj
ęć
nale
ż
y zapozna
ć
uczniów ze struktur
ą
organizacyjn
ą
pracowni ortodontycznej, przepisami bezpiecze
ń
stwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpo
ż
arowej, ochrony
ś
rodowiska oraz
regulaminem praktyki.
W trakcie realizacji programu jednostki uczniowie powinni wykonywa
ć
zadania
umo
ż
liwiaj
ą
ce
doskonalenie
umiej
ę
tno
ś
ci
okre
ś
lonych
w szczegółowych celach kształcenia. Nale
ż
y umo
ż
liwi
ć
uczniom
wykonywanie protez i aparatów ortodontycznych zgodnie z zaleceniem
lekarza dentysty. Zadania powinny by
ć
realizowane indywidualnie.
Istotne jest tak
ż
e kształtowanie nawyków zwi
ą
zanych z wykonywaniem
protez
i
aparatów
ortodontycznych,
takich
jak:
terminowo
ść
,
przestrzeganie
kolejno
ś
ci
wykonywania
poszczególnych
prac
ortodontycznych, dokładno
ść
, estetyka wykonania.
Wskazane jest
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
105
motywowanie
uczniów
do
ci
ą
głego
doskonalenia
umiej
ę
tno
ś
ci
zawodowych oraz korzystania z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji.
Podczas
odbywania
praktyki
uczniowie
powinni
dokonywa
ć
w dzienniczku zapisów dotycz
ą
cych wykonywanych czynno
ś
ci, zu
ż
ycia
materiału, ilo
ś
ci godzin pracy oraz formułowa
ć
wnioski wynikaj
ą
ce
z
analizy
swoich
umiej
ę
tno
ś
ci.
Opiekun
praktyki
potwierdza
w dzienniczku praktyki wykonanie zada
ń
i liczb
ę
przepracowanych
godzin.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Opiekun praktyki zobowi
ą
zany jest do systematycznego sprawdzania
i oceniania osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych uczniów. Kontroli i oceny dokonuje
podczas obserwacji czynno
ś
ci uczniów w trakcie wykonywania
okre
ś
lonych zada
ń
oraz na podstawie zapisów w dzienniczku praktyki.
Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
–
planowanie pracy i organizacj
ę
stanowiska,
–
współprac
ę
z zespołem dentystycznym,
–
stosowanie zasad bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej oraz ochrony
ś
rodowiska,
–
dobieranie
materiałów
i
metod
wykonywania
aparatów
ortodontycznych,
–
przestrzeganie re
ż
imu technologicznego podczas przygotowywania
materiałów stosowanych w ortodoncji,
–
jako
ść
wykonywanych prac,
–
samodzielno
ść
podczas realizacji zada
ń
,
–
dokładno
ść
i precyzj
ę
wykonywania aparatów ortodontycznych oraz
szyn chirurgicznych,
–
poszanowanie sprz
ę
tu i oszcz
ę
dno
ść
w gospodarowaniu materiałami.
W ocenie ko
ń
cowej nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
: postaw
ę
zawodow
ą
uczniów,
poprawno
ść
realizacji zada
ń
, umiej
ę
tno
ść
ł
ą
czenia teorii z praktyk
ą
oraz
współprac
ę
z zespołem stomatologicznym. Wskazane jest, aby ka
ż
dy
ucze
ń
miał mo
ż
liwo
ść
dokonania samooceny własnej pracy.
Na zako
ń
czenie praktyki opiekun powinien wpisa
ć
w dzienniczku
praktyki opini
ę
o pracy i post
ę
pach ucznia oraz ocen
ę
ko
ń
cow
ą
.