„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Ewa Walasek
Beata Wawryn-śmuda

Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych
321[04].Z2.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:

mgr inż. Elżbieta Worobik
mgr inż. Jarosław Stępień

Opracowanie redakcyjne:
mgr Edyta Kozieł



Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 321[04].Z2.02,

„Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu technik pszczelarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Czynniki wpływające na zdrowie i produkcyjność zwierząt

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Lokalizacja budynków inwentarskich

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Przyczyny chorób zwierząt i profilaktyka

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

17

7. Literatura

26

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

cele kształcenia,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ć

wiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–uczenia się

oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np.: samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

321[04].Z2

Produkcja zwierzęca

321[04].Z2.01

śywienie zwierząt

gospodarskich

321[04].Z2.02

Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych

321[04].Z2.04

Organizacja produkcji zwierzęcej

321[04].Z2.03

Użytkowanie maszyn i urządzeń oraz

obiektów inwentarskich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

zastosować odpowiednie zabezpieczenia terenu gospodarstwa rolnego,

−

określić czynniki wpływające na rozwój produkcji zwierzęcej w Polsce,

−

określić cechy charakterystyczne gatunków zwierząt gospodarskich,

−

scharakteryzować instalację wodociągową i elektryczną w budynkach inwentarskich
i pasiecznych oraz określić sposoby ich zabezpieczania,

−

scharakteryzować budowę, zasady działania, obsługi i konserwacji silników
elektrycznych oraz spalinowych stosowanych w rolnictwie,

−

określać topografię ważniejszych narządów u zwierząt,

−

charakteryzować rolę poszczególnych narządów zmysłu,

−

określać czynniki wpływające na rozwój zwierząt,

−

stosować zasady zachowania się przy zwierzętach,

−

dostrzegać zagrożenia związane z wykonywaną pracą,

−

zastosować zasady ochrony środowiska,

−

dobierać i zastosować odzież ochronną oraz środki ochrony osobistej do określonych
prac.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić czynniki klimatyczne i glebowe wpływające na zdrowie oraz produkcyjność
zwierząt,

−

scharakteryzować rolę i budowę skóry zwierząt oraz jej wytworów,

−

scharakteryzować rolę i budowę oraz funkcjonowanie układu nerwowego zwierząt
gospodarskich,

−

określić wpływ hormonów na zdrowie i produkcyjność zwierząt,

−

scharakteryzować czynniki mikroklimatyczne pomieszczeń i określić ich wpływ na
zdrowie i produkcyjność zwierząt,

−

zorganizować prace porządkowe w budynkach inwentarskich,

−

zastosować metody odkażania pomieszczeń gospodarskich,

−

wyjaśnić wpływ higieny żywienia i pojenia na zdrowie oraz produkcyjność zwierząt,

−

zastosować zasady prawidłowego transportu zwierząt,

−

wymienić drobnoustroje oraz pasożyty wywołujące choroby zwierząt,

−

rozróżnić rodzaje chorób zwierząt oraz określić przyczyny i drogi zakażenia,

−

zapobiec zachorowaniom i udzielić pierwszej pomocy chorym zwierzętom,

−

wykonać zabiegi zoohigieniczne zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz przepisami weterynaryjnymi
dotyczącymi zwalczania chorób zwierząt

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Technik pszczelarz 321[04]
Moduł:

Produkcja zwierzęca 321[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych 321[04].Z2.02

Temat: Udzielenie pierwszej pomocy zwierzętom gospodarskim.

Cel ogólny: Charakteryzować sposoby udzielania pierwszej pomocy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

znać zasady udzielania pierwszej pomocy w przypadku: krwawienia tętniczego,
krwawienia żylnego, zadławienia oraz wzdęcia,

−

zaprezentować na modelu założenia opatrunku w przypadku różnych urazów: krwawienia
tętniczego i żylnego kończyn i innych krwawień,

−

dokonać na modelu prezentacji udzielania pomocy w przypadku wzdęcia,

−

dokonać na modelu prezentacji udzielania pomocy w przypadku zadławienia,

−

ocenić zagrożenia dla zwierzęcia w przypadku nieudzielania im pierwszej pomocy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach 3–4-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw multimedialny,

−

materiały opatrunkowe,

−

trójgraniec (trokar),

−

modele zwierząt,

−

sonda przełykowa,

−

ś

rodki odkażające (jodyna, rywanol),

−

nożyczki.

Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości do zajęć.
2. Podanie tematu zajęć, uświadomienie celu zajęć.
3. Wprowadzenie do tematu:

−

nauczyciel przeprowadza wykład informacyjny na temat najczęstszych nagłych
wypadków u zwierząt inwentarskich,

−

nauczyciel omawia poszczególne wypadki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

nauczyciel po wykładzie zadaje pytanie: Jakie potrzebne są środki i narzędzia, aby
można było udzielić pierwszej pomocy?

−

uczniowie udzielają odpowiedzi, nauczyciel weryfikuje odpowiedzi,

−

nauczyciel zadaje pytanie: Czy ktoś spotkał się z sytuacją udzielania pierwszej
pomocy zwierzętom?

−

uczniowie udzielają różnych odpowiedzi, nauczyciel weryfikuje odpowiedzi,

−

nauczyciel omawia i prezentuje na modelach udzielanie pierwszej pomocy
w przypadku krwawienia tętniczego, żylnego, zadławienia i wzdęcia.

4. Realizacja zajęć:

Praca w grupach 3–4-osobowych:

−

nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, jego zakres,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

uczniowie dyskutują i przygotowują się do prezentacji udzielania pierwszej pomocy
na modelu,

−

nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek oraz kontroluje czy
uczniowie zrozumieli zadanie i czy prawidłowo je wykonują.

Zakończenie zajęć

−

przedstawiciel grupy omawia i prezentuje na modelu przydzielone zadanie z zakresu
udzielania pierwszej pomocy,

−

uczniowie dyskutują na forum klasy na temat udzielania pierwszej pomocy zwierzętom.

Praca domowa
Napisz czynności, które należy wykonać w przypadku krwotoku tętniczego.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

mauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie ucznia i grupę, na bieżąco podczas
dyskusji, podczas prezentacji ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Technik pszczelarz 321[04]
Moduł:

Produkcja zwierzęca 321[04].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych 321[04].Z2.02

Temat: Lokalizacja budynków inwentarskich.

Cel ogólny: Określać lokalizację budynku inwentarskiego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dokonać analizy uwarunkowań terenu i innych czynników klimatycznych,

−

zaprojektować położenie budynku inwentarskiego, wraz z silosem, paszarnią,
zbiornikiem na gnojówkę i gnojowicę, oraz płytą gnojową,

−

dokonać analizy planu zabudowy,

−

określać rolę światła, temperatury i wilgotności,

−

przewidywać skutki niewłaściwej temperatury, światła i wilgotności,

−

przewidywać skutki niewłaściwego zaprojektowania budowli inwentarskich.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach 3–4-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw multimedialny,

−

rysunki,

−

arkusze papieru,

−

linijka,

−

przybory do rysunku

Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości do zajęć.
2. Podanie tematu zajęć, uświadomienie celu zajęć.
3. Wprowadzenie do tematu:

−

nauczyciel przeprowadza wykład informacyjny na temat lokalizacji budynków
inwentarskich i przyległych budowli,

−

nauczyciel omawia wymagania terenu oraz czynników klimatycznych,

−

nauczyciel po wykładzie poleca: dokonaj analizy terenu i czynników klimatycznych
w twoim miejscu zamieszkania?

−

nauczyciel do odpowiedzi typuje ucznia. Uczeń udziela odpowiedzi. Nauczyciel
weryfikuje odpowiedź.

−

nauczyciel zadaje drugie pytanie: Jak zaprojektowałbyś oborę w twoim miejscu
zamieszkania?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

−

nauczyciel do odpowiedzi typuje ucznia. Uczeń udziela odpowiedzi. Nauczyciel
weryfikuje odpowiedź.

4. Realizacja zajęć:

Praca w grupach 3–4-osobowych:

−

nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, jego zakres,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

uczniowie dyskutują i przygotowują się do prezentacji swojego projekt.

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek oraz kontroluje:

−

czy uczniowie zrozumieli zadanie,

−

czy uczniowie prawidłowo wykonują zadanie,

Zakończenie zajęć

−

przedstawiciel grupy omawia i prezentuje na arkuszu papieru zaprojektowany budynek
inwentarski wraz z przyległymi budowlami,

−

uczniowie dyskutują na forum klasy na temat przedstawianych projektów.

Praca domowa
Zaprojektuj położenie obory dla 50 krów, wraz silosem, paszarnią, zbiornikiem na gnojówkę
i gnojowicę, oraz płytą gnojową,

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie ucznia i grupę, na bieżąco podczas
dyskusji, podczas prezentacji ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Czynniki wpływające na zdrowie i produkcyjność zwierząt

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznawanie szkodliwych czynników klimatycznych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować foliogramy, rysunki i przeźrocza szkodliwych

czynników

klimatycznych,

działanie

higrometru,

termometru,

omówić

wpływ

nasłonecznienia oraz ruch powietrza.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na

temperaturę, wilgotność, nasłonecznienie, ruch powietrza.

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć foliogramy, rysunki i przeźrocza szkodliwych czynników klimatycznych,
2) dokonać pomiaru temperatury,
3) dokonać pomiaru wilgotności,
4) dokonać analizy nasłonecznienia i ruchu powietrza,
5) określić szkodliwość czynników klimatycznych,
6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

rysunki,

−

przeźrocza,

−

rzutnik,

−

termometr,

−

higrometr.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Ćwiczenie 2

Ocena stanu zdrowia zwierząt

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować foliogramy, przeźrocza, rysunki, film pokazujące

objawy wskazujące na chorobę oraz zwierzęta zdrowe.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na apetyt

zwierzęcia, częstotliwość oddechu, tętno, stan skóry oraz zachowanie.

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia,
2) sporządzić arkusz oceny stanu zdrowia,
3) dokonać obserwacji wybranych zwierząt,
4) zanotować zauważone objawy:

a) stan apetytu,
b) częstotliwość oddechu,
c) tętno,
d) stan skóry,
e) zachowanie zwierzęcia,
f) inne zauważone zachowania niepożądane,

5) omówić wyniki obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film,

−

przeźrocza,

−

foliogramy,

−

rysunki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Lokalizacja budynków inwentarskich

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określenie wymagań dotyczących lokalizacji budynków inwentarskich.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować foliogramy, przeźrocza, rysunki, film pokazujące

prawidłowe oraz nieprawidłowe położenie budynków inwentarskich a także skutki złego
usytuowania budynków.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na

ukształtowanie terenu, istniejącą zabudowę oraz prawidłową lokalizację budowli
towarzyszących.

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia,
2) zgromadzić przepisy dotyczące lokalizacji budynków inwentarskich,
3) dokonać analizy planu istniejącej zabudowy,
4) dokonać analizy uwarunkowań terenu i innych czynników klimatycznych,
5) zaprojektować położenie obory dla 20 krów, wraz z silosem, paszarnią, zbiornikiem na

gnojówkę i gnojowicę, oraz płytą gnojową,

6) zaprezentować swój projekt i uzasadnić zastosowane rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

filmy,

−

przeźrocza,

−

plan gospodarstwa z istniejącą zabudową na arkuszu papieru,

−

linijka,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Ćwiczenie 2

Określenie wymagań dotyczących lokalizacji budynków inwentarskich.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować foliogramy, przeźrocza, rysunki, film pokazujące

prawidłowe oraz nieprawidłowe położenie budynków inwentarskich a także skutki złego
usytuowania budynków.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na

ukształtowanie terenu, istniejącą zabudowę oraz prawidłową lokalizację budowli
towarzyszących.

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia,
2) zgromadzić przepisy dotyczące lokalizacji budynków inwentarskich,
3) dokonać analizy planu istniejącej zabudowy,
4) dokonać analizy uwarunkowań terenu i innych czynników klimatycznych,
5) zaprojektować położenie chlewni dla 100 tuczników,
6) zaprezentować swój projekt i uzasadnić zastosowane rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

filmy,

−

przeźrocza,

−

plan gospodarstwa z istniejącą zabudową na arkuszu papieru,

−

linijka,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Przyczyny chorób zwierząt i profilaktyka

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Analizowanie warunków higienicznych żywienia i pojenia zwierząt.

Wskazówki do realizacji.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować próbki paszy i wody zawierające różne

zanieczyszczenia.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na wygląd

i zapach paszy oraz wody.

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ocenić czystość wody pod względem zanieczyszczeń mechanicznych oraz innych

widocznych zanieczyszczeń,

2) ocenić zapach wody,
3) ocenić czystość poideł, żłobów i pojemników na paszę,
4) ocenić stan paszy,
5) omówić wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

dyskusja,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

próbki wody,

−

menzurka do pobrania wody,

−

próbki paszy.

Ćwiczenie 2

Planowanie wyposażenia apteczki weterynaryjnej w podręczne leki i materiały

opatrunkowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować przykładową apteczkę.
Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na odpowiedni

dobór leków, materiałów opatrunkowych i przyrządów weterynaryjnych.

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć przykładową apteczkę,
2) dokonać analizy niezbędnych leków, materiałów opatrunkowych,
3) określić wygląd i zastosowanie przyrządów weterynaryjnych: sondy przełykowej,

trójgrańca,

4) zaprezentować zaproponowane wyposażenie apteczki weterynaryjnej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

przykładowa apteczka weterynaryjna.

Ćwiczenie 3

Udzielanie pierwszej pomocy zwierzętom gospodarskim w stanach zagrożenia ich

zdrowia i życia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować na modelach udzielanie pierwszej pomocy

w różnych przypadkach.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić sposób

udzielania pomocy zwierzętom w różnych sytuacjach.

Ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć film dotyczący udzielania pierwszej pomocy zwierzętom gospodarskim

w stanach zagrożenia ich zdrowia i życia,

2) dokonać prezentacji na modelu założenia opatrunku w przypadku różnych urazów:

krwawienia tętniczego i żylnego kończyn, innych krwawień,

3) dokonać na modelu prezentacji udzielania pomocy w przypadku wzdęcia,
4) dokonać na modelu prezentacji udzielania pomocy w przypadku zadławienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne na modelach.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały opatrunkowe,

−

trójgraniec,

−

sonda przełykowa,

−

modele zwierząt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Wykonywanie zabiegów

zoohigienicznych”

Test składa się z 20 zadań jednokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 13, 14, 18, 20, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 3, 10, 11, 15, 16, 17, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. b, 5. d, 6. d, 7. a, 8. b, 9. a, 10. b, 11. c,

12. d, 13. a, 14. b, 15. a, 16. b, 17. d, 18. a, 19. a, 20. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować pojęcie zoohigieny

A

P

c

2

Przewidywać skutki niewłaściwej
wilgotności i temperatury

C

PP

b

3

Scharakteryzować warunki wychowu
prosiąt

C

PP

a

4

Określić zawartość tlenu w powietrzu

B

P

b

5

Określić rolę światła

B

P

d

6

Rozpoznawać elementy składowe
układu ośrodkowego

B

P

d

7

Rozróżniać gatunki zwierząt na
podstawie zdolności odkładania
tłuszczu

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

8

Określić skład runa owiec

A

P

b

9

Opisywać budowę kopyta

B

P

a

10

Planować położenie budynku
inwentarskiego

C

PP

b

11 Zidentyfikować hormon laktogenny

C

PP

c

12

Wskazywać miejsce syntetyzowania
wazopresyny

B

P

d

13

Rozróżniać gatunki zwierząt na
podstawie chorób

B

P

a

14 Wskazywać choroby koni

B

P

b

15

Scharakteryzować przyczyny wzdęć
u krów

C

PP

a

16 Posługiwać się trokarem

C

PP

b

17 Scharakteryzować przyczyny ochwatu

C

PP

d

18 Zdefiniować chorobę poświąteczną

A

P

a

19

Opisać miejsce założenia opaski
uciskowej przy krwotoku tętniczym

C

PP

a

20

Ustalać czas pozostawienia opaski
uciskowej

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przygotuj odpowiednią ilość testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
4. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
5. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zoohigiena to

a) nauka zajmująca się budową komórek.
b) metoda oceny genetycznej.
c) nauka zajmująca się zdrowiem zwierząt.
d) proces ewolucyjny.

2. Duża wilgotność w połączeniu z niską temperaturą powoduje

a) utrudnienia w oddawaniu ciepła.
b) wychładzanie organizmu.
c) zwiększenie wydajności u krów.
d) urazowe zapalenia czepca.

3. Optymalna temperatura dla prosiąt 1–3 dni wynosi

a) 25–34°C.
b) 10–15°C.
c) 15–20°C.
d) 39°C.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

4. Jaka jest zawartość tlenu w powietrzu

a)

78%.

b) 21%.
c) 50%.
d) 15%.

5. Pod wpływem światła powstaje

a) kwas foliowy.
b) prowitamina A.
c) witamina C.
d) witamina D.

6. Układ ośrodkowy składa się

a) narządów zmysłu.
b) włókna surowego.
c) nerwów rdzeniowych.
d) mózgowia i rdzenia kręgowego.

7. Największą zdolność odkładania tłuszczu pod skórą mają

a) świnie.
b) bydło.
c) owce.
d) konie.

8. Runo owiec składa głównie z włosów

a) pokrywowych.
b) wełnistych.
c) długich.
d) dotykowych.

9. Do narządów kopyta będących pochodnymi skóry należą

a) puszka kopytowa.
b) kość kopytowa.
c) nasada dolna kości koronnej.
d) chrząstki kopytowe.

10. Budynek inwentarski powinien być ustawiony na osi

a) wschód-zachód.
b) północ-południe.
c) nie ma żadnego znaczenia.
d) okna od strony północnej.

11. Hormon laktogenny to

a) insulina.
b) parathormon.
c) prolaktyna.
d) androsteron.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

12. Hormon wazopresyna wytwarzany jest przez

a) tarczycę.
b) szyszynkę.
c) grasicę.
d) przysadkę.

13. Ochwat jest to choroba

a) koni.
b) kóz.
c) owiec.
d) bydła.

14. Nosacizna jest chorobą

a) wszystkich zwierząt.
b) koni.
c) bydła.
d) zwierząt futerkowych.

15. Przyczyną wzdęć u krów jest

a) zjedzenie nadmiernej ilości paszy szybko fermentującej.
b) napojenie zimną wodą.
c) nadmierna ilość siana.
d) zjedzenie pasz treściwych.

16. Trokar jest to

a) narzędzie do usuwania pokarmu w przypadku zadławienia.
b) narzędzie służące do przebijania żwacza w przypadku silnego wzdęcia.
c) środek przeciw fermentacyjny.
d) lek stosowany przy ochwacie.

17. Ochwat jest wynikiem

a) karmienia zwierzęcia ziarnem świeżo zebranych zbóż.
b) karmieniem zwierzęcia ziarnem bezpośrednio po wysiłku.
c) napojenie zwierzęcia zimną wodą bezpośrednio po wysiłku.
d) wszystkie w/w odpowiedzi są poprawne.

18. Choroba poświąteczna to

a) mięśniochwat porażenny.
b) influenza koni.
c) gnicie strzałki kopytnej.
d) ochwat.

19. W przypadku silnie krwawiącej kończyny przy krwotoku tętniczym, opaskę uciskową

należy założyć
a) powyżej rany.
b) poniżej rany.
c) zakłada się dwie opaski, jedną powyżej rany a drugą poniżej.
d) żadna z w/w odpowiedzi nie jest prawidłowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

20. Opaska uciskowa może pozostawać na ranie

a) 5 min.
b) 0.5 godziny.
c) 1 godzina.
d) 12 godzin.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

TEST 2
Test praktyczny typu – „próba pracy” do jednostki modułowej
„Wykonywanie zabiegów zoohigienicznych”

Treść zadania

Wykonaj czynności organizacyjne i przeprowadź prace związane z oceną stanu

higienicznego pomieszczeń inwentarskich.

Zadanie wykonaj poprzez pobranie próbek pasz i wody, które zwierzęta otrzymują

w gospodarstwie szkolnym. Sprawdź czystość podłogi, ścian, żłobów, poideł. Zwróć uwagę
czy w oborze znajdują się zanieczyszczenia pochodzące od myszy, szczurów i innych
szkodników. Odczytaj wilgotność powietrza i temperaturę.

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zaleca się przeprowadzenie zadania testowego typu „próba
pracy”. Zadanie jest tak dobrane aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych
umiejętności w zakresie wiedzy teoretycznej i praktycznego przeprowadzenia prac
związanych z oceną stanu higienicznego pomieszczeń inwentarskich.

Uczniowie powinni wykonać zadanie indywidualnie. Jest to jednocześnie możliwość

samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabywania umiejętności i dokonania
analizy podjętych działań praktycznych.

Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie

zadania zgodnie z obowiązującymi zasadami i w określonym czasie. Uczeń powinien
wykonać zadanie pod nadzorem pracownika odpowiedzialnego za oborę, który zapewni
uczniowi:

−

możliwość praktycznego przeprowadzenia przygotowania oceny stanu higienicznego
pomieszczeń inwentarskich,

−

możliwość praktycznego pobrania próbek paszy, wody do oceny jakości,

−

możliwość indywidualnego odczytania wskaźników wilgotności, temperatury

Nauczyciel powinien:

−

uzgodnić z pracownikiem odpowiedzialnym za oborę, możliwość i termin
przeprowadzenia ćwiczeń,

−

zadbać o przygotowanie stanowiska pracy dla uczniów pod względem bezpieczeństwa
pracy,

−

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy i nakazać bezwzględne ich
przestrzeganie,

−

skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego,

−

przydzielić uczniom kolejność i zakres wykonywania zadania,

−

określić kryteria oceny wykonywanego zadania,

−

na bieżąco nadzorować pracę uczniów,

−

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

−

dobrać i założyć odzież ochronną,

−

zapisać w dzienniczku praktyki plan działania oraz kolejność wykonywanych czynności
zgodnie z regulaminem gospodarstwa. Plan przedstawić do zatwierdzenia nauczycielowi,

−

przygotować do analizy próbki pasz i wody,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

−

odczytać temperaturę powietrza, wilgotność i ruch powietrza,

−

sprawdzić czy znajduje się apteczka weterynaryjna i czy jest zaopatrzona w środki
i sprzęt,

−

zmierzyć powierzchnię przypadającą na krowę mleczną,

−

sprawdzić suchość i czystość korytarzy,

−

skontrolować czystość skóry, wymion i racic,

−

uporządkować stanowisko, oczyścić narzędzia i odłożyć na miejsce przechowywania.

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty do

uzyskania

Punkty

uzyskane

1

Dobrać odzież ochronną.

5

2

Pobrać i ocenić wizualnie próbki paszy i wody.

5

3

Odczytać i zanotować wskaźniki temperatury powietrza
i wilgotności.

10

4

Zmierzyć powierzchnię stanowiska:

−

krowy mlecznej,

−

jałówki,

−

cielaka.

15

5

Skontrolować czystość:

−

skóry,

−

wymion,

−

racic.

25

6

Skontrolować czystość:

−

podłogi,

−

ś

cian,

−

poideł.

10

7

Sprawdzić stan i zawartość apteczki

10

8

Uporządkować stanowisko

20

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

70

dostateczny

85

dobry

90

bardzo dobry

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

7. LITERATURA

1. Hodowla zwierząt (praca zbiorowa): PWR i L, Warszawa 1996
2. Piotrowska K. (red.): Hodowla zwierząt. PWR i L, Warszawa 1996
3. Raczyk W. (red.): Zootechnika. PWR i L, Warszawa 1973
4. Systemy utrzymania bydła. Poradnik (praca zbiorowa): Instytut Budownictwa,

Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego 2004

5. Systemy utrzymania koni. Poradnik (praca zbiorowa): Instytut Budownictwa,

Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego 2004

6. Systemy utrzymania drobiu. Poradnik (praca zbiorowa): Instytut Budownictwa,

Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego 2004