Pobudzanie funkcji adaptacyjno-
obronnych
Hamowanie funkcji zbędnych w adaptacji
Skutki stresu ostrego
Skutki stresu przewlekłego
Anna Kozłowska
Artur Adamiec
Tomasz Banyś
Łukasz Otremba
Stres pełni bardzo ważną pozytywną
rolę w życiu organizmu. Powstający w
sytuacji deficytu kontroli nad własną
sytuacją przygotowuje organizm do
znalezienia nowych zachowań
adaptacyjno-obronnych
Dzięki niemu zdobywamy coraz to
sprawniejsze i lepiej przystosowane
do rzeczywistości dynamiczne
struktury poznawczo-behawioralno-
emocjonalne
Oś podwzgórzowo-przysadkowo-
korowo-nadnerczowa
Funkcją osi podwzgórzowo-
przysadkowo-korowo-nadnerczowej
jest przystosowanie organizmu do
efektów oddziaływania stresora
poprzez uruchomienie mechanizmów
zmian w układzie hormonalnym
Funkcjonalny podział osi ppkn
Oś podwzgórzowo-przysadkowa
Oś podwzgórzowo-przysadkowo-
nadnerczowa
Oś podwzgórzowo-rdzeniowo-
współczulna
Oś podwzgórzowo-rdzeniowo
nadnerczowa
Stresor
Kora mózgu
Podwzgórze Rdzeń kręgowy
Przysadka
Kora nadnerczy
Rdzeń nadnerczy
Zakończenia współczulne
Reakcja stresowa-obronna
Zespół zmian czynnościowych i
morfologicznych, które występują u
zwierząt w skutek działania stresora i
służą obronie psychofizycznej
zwierzęcia
Efekty reakcji stresowej
Pobudzenie funkcji adaptacyjno-
obronnych
Hamowanie funkcji zbędnych w
adaptacji
Pobudzanie funkcji adaptacyjno-
obronnych
Pobudzanie układów neuronalnych odpowiedzialnych za
koncentracje uwagi, zwiększenie pobudliwości
Wzrost pojemności minutowej serca i wentylacji płuc
Redystrybucja krwi z jamy brzusznej i miednicy do OUN i
mięśni
Zwiększenie glukoneogenezy, lipolizy, hydrolizy białek w
celu uzyskania substancji stanowiących źródło energii
Pobudzenie funkcji metabolicznych niezbędnych do
zachowania homeostazy
Hamowanie funkcji zbędnych w adaptacji
Zahamowanie podwzgórzowych ośrodków (pokarmowy,
seksualny)
Zmniejszenie ukrwienia jamy brzusznej i miednicy
Zahamowanie łaknienia, perystaltyki przewodu
pokarmowego i wchłaniania
Zahamowanie libido, owulacji, spermatogenezy, i
zachowań seksualnych
immunosupresja
Stres przewlekły – strategia pasywna
Przedłużenie czasu trwania reakcji stresowej
Brak możliwości zmobilizowania sił i środków
metabolicznych czynnościowych
Przedłużający się stan pobudzenia funkcji adaptacyjno-
obronnych
Przedłużenie czasu trwania hamowania funkcji zbędnych
w adaptacji
Dominacja w reakcji stresowej pobudzenia funkcji
korowo-nadnerczowych
Długotrwały stres (dystres) nie jest
już reakcją adaptacyjną. Dochodzi do
zaburzeń w funkcji osi ppkn, co
prowadzi to do szeregu
niekorzystnych zmian
Zostają wyczerpane potencjalne
możliwości czynnościowe i
metaboliczne organizmu. Dochodzi
do zaburzeń w narządach i układach
z powodu niedostatku czynników
niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania
Stres przewlekły - skutki organiczne
Nadciśnienie, miażdżyca
Biegunki, zaparcia, wrzodziejące zapalenie jelita
grubego, rak jelita grubego
Immunosupresja
Zmiany osteoporotyczne
Zahamowanie procesów rozrodczych
Osłabienie aktywności osi przysadkowo-tarczycowej
Stres przewlekły – skutki psychiczne
Obniżenie nastroju
Nerwice
Lęk
Gwałtowne przechodzenie od skrajnej bierności do
wybuchów gniewu
Zaburzenia snu, łaknienia
Zmiana hierarchii wartości uznawanych przez jednostkę
w systemie jej potrzeb (stosunek do pracy, świata,
człowieka, Boga)
Stres ostry
– strategia aktywna
Skrócenie czasu trwania reakcji stresowej
Zużycie zmobilizowanych sił i środków metabolicznych i
czynnościowych
Skrócenie czasu trwania pobudzenia funkcji
adaptacyjno-obronnych
Skrócenie czasu trwania hamowania funkcji zbędnych w
adaptacji
Dominacja w reakcji stresowej pobudzenia współczólno-
rdzeniowo-nadnerczowego
Stres ostry
Wrzód stresowy ostry
Zużycie tlenu, glukozy wolnych kw.
tłuszczowych
Pobudzenie rdzenia nadnerczy i układu
współczulnego
Zużycie środków i sił metabolicznych
Dziękujemy za uwagę