Pytanie 9.

Funkcje adaptacyjne - specyfika funkcjonowania osób z u.u.

Umiejętności adaptacyjne:

• Porozumiewanie się

• Proces przekazywania informacji poprzez zachowania symboliczne (mowa, pismo) i niesymboliczne (mimika, gestykulacja)

• Obsługiwanie się

• Umiejętności związane z toaletą, jedzeniem, ubieraniem się, higieną, dbałością o wygląd

• Życie domowe

• Umiejętności społeczne

• Rozróżnienie relacji w kontekście emocjonalnym i kontaktu fizycznego

• Zaangażowanie w życie społeczne

• Kompetencje, które umożliwiają odnalezienie się w przestrzeni społecznej, w której się żyje

• Zaburzenia wynikają z nieprawidłowego procesu wychowania

• Rehabilitacja polega na jak największym kontakcie z czynnościami w obszarze życia społecznego

• Kierowanie sobą

• Umiejętność podejmowania decyzji, przy upośledzeniu umysłowym zaburzone jest myślenie przyczynowo-skutkowe

• Zdrowie i bezpieczeństwo

• Rozróżnianie stanu zdrowia i choroby i podjęcie adekwatnych działań w przypadku pojawiania się choroby

• Kwestia zachowań pro-zdrowotnych (zdrowe żywienie)

• Funkcjonowanie akademickie

• Przeniesienie procesu uczenia się na życie społeczne

• Wypoczynek

• Umiejętność organizacji czasu wolnego

• Wychwycenie różnic pomiędzy stanem aktywności i stanem wypoczynku

• Praca

• Umiejętność podejmowania działania, wykonywania czynności

Emocje osób niepełnosprawnych intelektualnie charakteryzuje sztywność oraz małe zróżnicowanie. Zdolność opanowywania popędów jest słabo rozwinięta. Ponieważ osoby te nie posiadają zdolności do rozumienia pojęć abstrakcyjnych, dlatego też występuje niedorozwój uczuć wyższych. Nie obserwuje się także przeżyć emocjonalnych, które wiążą się z zainteresowaniami i działalnością poznawczą. Przeżycia te dotyczą aktualnych doznań ze strony osób i sytuacji.

Charakterystyczną cechą jest również nieadekwatność emocji. Wiąże się to z brakiem możliwości odróżniania spraw istotnych od błahych. Przejawem są słabe reakcje na zdarzenia poważne oraz intensywne reakcje na sprawy mało istotne.

Deficyt intelektualny ma wpływ na uczuciowość. Im mniejszy stopień upośledzenia tym np. uczuciowość jest bogatsza.

Zachowanie osób niepełnosprawnych intelektualnie cechuje impulsywność, brak przemyślenia, konsekwencji i przewidywania. Wpływ na to ma ich temperament.

Przejawem zaburzeń emocji występujących u osób niepełnosprawnych intelektualnie są stany podwyższonego lub obniżonego nastroju, nieumotywowane wahania nastroju, rozhamowanie psychoruchowe, pobudzenie ruchowe, czy też nieadekwatne do bodźca reakcje ochronne i obronne.

Stany podwyższonego nastroju wyrażają się w euforii, w skłonnościach maniakalnych, w żartowaniu i zaczepianiu, czy też w tzw. lepkości uczuciowej. Zaś stany obniżonego nastroju przybierają postać depresji, apatii, melancholii, smutku, agresji. Wahania nastroju powstają bez przyczyny i charakteryzują się szybkim przechodzeniem od agresji do apatii. Pobudzenie ruchowe przybiera szczególną postać w niepełnosprawności intelektualnej w stopniu głębokim i polega na stereotypowym powtarzaniu ruchów i działań. Są to rytmiczne kiwanie się, kręcenie głową, jedzenie czegokolwiek. Reakcje ochronne i obronne to izolacja, czynny opór, lęk, autoagresja.

---