certyfikaty

w w w . e l e k t r o . i n f o . p l

n r 4 / 2 0 0 4

72

n r 4 / 2 0 0 4

w w w . e l e k t r o . i n f o . p l

73

O

pisanie podstawowych zasad
nie zlikwidowało jednak wszyst-

kich wątpliwości związanych z funk-
cjonowaniem krajowego rynku w wa-
runkach uregulowań unijnych.
W dyskusjach pojawia się wiele pytań
dotyczących konkretnych sytuacji
i związanych z obowiązkami dostaw-
ców wyrobów na rynek europejski,
bo takim faktycznie rynkiem stanie
się rynek polski. Poniżej zebrano
pierwszą serię najczęściej powtarza-
jących się pytań dotyczących wprowa-
dzania wyrobów do obrotu, znakowa-
nia CE oraz powiązań znaku bezpie-
czeństwa B ze znakowaniem CE. Cze-
kamy na dalsze pytania od naszych
Czytelników, na które będziemy sta-
rali się udzielić odpowiedzi.

obszar obowiązywania

przepisów dotyczących

znakowania CE

Czy wyroby dostarczane na in-

dywidualne zamówienie użytkow-
nika podlegają przepisom rozpo-
rządzeń?

Tak. Definicja wprowadzenia do

obrotu, podana w ustawie o ocenie
zgodności, obejmuje również prze-
kazywanie wyrobu użytkownikowi
przez producenta, importera lub dys-
trybutora. Nie jest natomiast wprowa-
dzeniem do obrotu fakt przekazania
wyrobu używanego między kolejny-
mi użytkownikami na terenie Polski
(Unii Europejskiej), ponieważ prze-
pisy dotyczą wyrobów wprowadza-
nych do obrotu po raz pierwszy na
terenie Unii.

Czy przepisy dotyczą wyrobów

używanych?

Tak, ale tylko wprowadzanych po

raz pierwszy na rynek Polski spoza ob-
szaru Unii Europejskiej. Nowym prze-
pisom podlegać będą również wyroby

używane na terenie Polski lub UE, je-
żeli poddano je modyfikacji w stosun-
ku do pierwotnego wykonania.

Czy wyroby produkowane i zna-

ne na rynku polskim przed 1 maja
2004r. podlegać będą nowym prze-
pisom i znakowaniu CE?

Tak, jeżeli będą wprowadzane do

obrotu – sprzedaży po 1 maja 2004
r. Wprowadzenie do obrotu po raz
pierwszy dotyczy konkretnej sztu-
ki wyrobu i nie wiąże się z pojęciem
typu lub partii wyrobu.

Czy wyroby objęte po 1 maja

2004 r. ważnymi certyfikatami na
znak bezpieczeństwa B będą mu-
siały być oceniane według przepi-
sów rozporządzenia i być oznaczo-
ne znakiem CE?

Tak, ponieważ z dniem 1 maja

2004r. certyfikaty na znak B tracą waż-
ność jako podstawa legalnego wpro-
wadzenia wyrobów do obrotu. Certy-
fikaty na znak bezpieczeństwa nie tra-
cą jednak ważności jako certyfikaty na
znak zgodności, wydane przez stronę
trzecią. Certyfikat ten może być wyko-
rzystany przez producenta jako war-
tość dodana do jego deklaracji zgod-
ności i jako wartość marketingowa na
konkurencyjnym rynku.

Czy wszystkie wyroby objęte

obecnie obowiązkiem certyfikacji
na znak B lub weryfikacji deklara-
cji zgodności podlegać będą nowym
przepisom o znakowaniu CE?

Nie. Zakres wyrobów podlegają-

cych oznakowaniu CE określają dy-
rektywy (rozporządzenia).

Czy nieobjęcie pewnych wyro-

bów rozporządzeniem dotyczącym
wymagań zasadniczych i znakowa-
nia CE (np. sprzęt elektryczny na na-
pięcie poniżej 50 V) oznacza, że nie
podlegają one żadnym formalnym
wymaganiom dotyczącym wprowa-
dzania wyrobów do obrotu?

Nie. Wyroby powszechnego użyt-

ku, nieobjęte obowiązkiem znako-
wania CE podlegają wymaganiom
Ustawy o ogólnym bezpieczeństwie
wyrobów.

deklaracja zgodności WE

(Wspólnot Europejskich)

i dokumentacja dla

znakowania CE

Czym jest i co powinna zawierać

deklaracja zgodności WE?

Deklaracja zgodności jest doku-

mentem wystawionym przez produ-
centa lub jego pełnomocnego przed-
stawiciela, w której potwierdza on,
że jednoznacznie zdefiniowany wy-
rób spełnia wymagania zasadnicze
właściwej dyrektywy (rozporządze-
nia). Zakres informacji wymagany
do podania w deklaracji określa wła-
ściwe rozporządzenie. Jako minimum
należy podać:

§

nazwę i adres producenta (jego

przedstawiciela);

§

wszystkie informacje identyfikujące

jednoznacznie wyrób (nazwa, typ,
dane znamionowe);

§

wszystkie przepisy, z którymi zgod-

ny jest wyrób (dyrektywy, rozporzą-
dzenia);

§

wykaz norm i/lub innych dokumen-

tów normatywnych, do których od-
niesiono się wykazując zgodność
wyrobu z wymaganiami zasadniczy-
mi przepisów podanych wyżej;

§

datę wystawienia deklaracji;

§

podpis i stanowisko osoby upoważ-

nionej do jej podpisania.
W jakim języku ma być wystawio-

na deklaracja zgodności dla znako-
wania CE?

Deklaracja powinna być wysta-

wiona w jednym z urzędowych ję-
zyków Unii Europejskiej (język
jednego z krajów członkowskich).

W szczególnych przypadkach – tam,
gdzie dyrektywa wymaga, aby dekla-
racja była dołączana do wyrobu, de-
klarację należy sporządzić również
w języku kraju, w którym wyrób bę-
dzie używany.

Jak często ma być wystawiana de-

klaracja – dla każdej partii, serii czy
dostawy?

Jedna deklaracja może być wyko-

rzystywana dla wszystkich wyprodu-
kowanych i wprowadzanych do obro-
tu wyrobów tak długo, jak zachowu-
ją aktualność zapisy zawarte w dekla-
racji, tzn. nie uległy zmianie parame-
try wyrobów, a przywołane w dekla-
racji normy pozwalają na korzysta-
nie z domniemania zgodności speł-
nienia wymagań zasadniczych. Wy-
jątek stanowią przypadki, kiedy dy-
rektywa wymaga wystawienia dekla-
racji dla każdego wyprodukowanego
wyrobu. Ograniczenia występują rów-
nież w przypadku deklaracji zgodno-
ści dla wyrobów objętych dyrekty-
wą Niskiego Napięcia, gdzie wyma-
ga się podania dwóch ostatnich cyfr
roku naniesienia znaku CE na wyrób.
Z tych względów „nowa” deklaracja
powinna być wystawiana przynajm-
niej raz w roku.

Czy w przypadku wyrobu objęte-

go wymaganiami więcej niż jednej
dyrektywy (rozporządzenia) należy
wystawiać deklarację zgodności dla
każdej z nich czy jedną łączną?

W deklaracji zgodności dla dane-

go wyrobu należy odnieść się do
wszystkich dyrektyw, jakim podle-
ga wyrób. Powinna to być więc jed-
na deklaracja.

Czy producent spoza Unii Euro-

pejskiej może podpisać deklarację
zgodności?

Deklarację zgodności w każdym

przypadku podpisuje producent lub
jego upełnomocniony przedstawiciel,

W numerze 1-2 / 2004 elektro.info przedstawiono podstawowe zasady wprowadzania wyrobów do obro-

tu, jakie będą obowiązywały w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej.

wprowadzanie wyrobów elektrycznych do obrotu

i użytkowania po 1 maja 2004 r.

często zadawane pytania

certyfikaty

w w w . e l e k t r o . i n f o . p l

n r 4 / 2 0 0 4

72

n r 4 / 2 0 0 4

w w w . e l e k t r o . i n f o . p l

73

niezależnie czy jest on z UE, czy spoza
niej. Jeżeli jest on spoza Unii, to za jej
prawidłowość odpowiada importer.

Co to jest dokumentacja tech-

niczna dla znakowania CE i kto ją
sporządza?

Dyrektywy (rozporządzenia) zo-

bowiązują producenta do sporządze-
nia dokumentacji zawierającej do-
kumenty potwierdzające spełnienie
przez wyrób i producenta wymagań
w nich podanych. Dyrektywa poda-
je zwykle zakres wymaganej doku-
mentacji. Z zasady powinna ona za-
wierać dowody spełnienia przez wy-
rób wymagań zasadniczych, projek-
ty, obliczenia i sprawozdanie z ba-
dań typu oraz właściwej oceny wy-
robu w procesie produkcji i/lub
kontroli końcowej. Dokumentacja
powinna również zawierać infor-
macje na temat użytkowania wyro-
bu oraz jego ograniczeniach. Doku-
mentacja ta nie jest natomiast typo-
wą dokumentacją konstrukcyjno-te-
chologiczną.

W jakiej formie i w jakim języku

ma być przygotowana dokumenta-
cja techniczna?

Forma dokumentacji może być do-

wolna. Jeżeli dyrektywa nie stanowi
inaczej, dokumentacja może być spo-
rządzona w dowolnym języku. Pod-
miot odpowiedzialny za wprowadze-
nie wyrobu do obrotu zobowiązany
jest zapewnić tłumaczenie odpowied-
nich fragmentów dokumentacji na ję-
zyk zrozumiały dla jednostki prowa-
dzącej nadzór rynku.

Gdzie i jak długo ma być przecho-

wywana dokumentacja i deklaracja
zgodności?

Zarówno dokumentacja, jak i de-

klaracja zgodności, muszą być prze-
chowywane przez 10 lat od wprowa-
dzenia ostatniego wyrobu do obro-
tu, o ile dana dyrektywa nie stanowi
inaczej. Jedynie dyrektywa Niskiego
Napięcia wymaga, aby dokumenta-
cja była przechowywana na terenie

UE. W innych przypadkach miejsce
przechowywania może być dowol-
ne, ale znane jednostce wprowa-
dzającej wyrób do obrotu. Deklara-
cja zgodności powinna w zasadzie
być tam, gdzie wyrób jest wprowa-
dzany do obrotu.

ocena zgodności i normy

zharmonizowane

Dlaczego w ocenie wyrobów po-

winienem wykorzystywać normy
zharmonizowane, jeżeli ich stoso-
wanie jest dobrowolne?

W dyrektywach Nowego Podej-

ścia przyjmuje się, że zgodność wy-
robu z normą zharmonizowaną daje
domniemanie zgodności z wymaga-
niami zasadniczymi. Wymagania za-
sadnicze, które formalnie są jedy-
nymi obowiązkowymi wymagania-
mi, są jednak formułowane w spo-
sób bardzo ogólny, jako cele do osią-
gnięcia przez producenta wyro-
bu w zakresie bezpieczeństwa lub
jako wykaz zagrożeń, które musza
być uwzględnione w projektowa-
niu i ocenie wyrobu. W przypad-
ku niestosowania normy zharmo-
nizowanej, na producencie spoczy-
wa obowiązek bardzo żmudnej ana-
lizy, w celu przejścia z ogólnych wy-
magań zasadniczych na konkretne
parametry techniczne wyrobu za-
pewniające ich spełnienie. Ponad-
to przy niestosowaniu normy zhar-
monizowanej, producent może być
zawsze narażony na zakwestionowa-
nie jego podejścia przez jednostkę
nadzoru rynku. W przypadku nie-
których dyrektyw tylko stosowa-
nie norm zharmonizowanych po-
zwala na przeprowadzenie oceny
zgodności bez udziału strony trze-
ciej, np. dla dyrektywy EMC.

Czy w przypadku braku normy

zharmonizowanej muszę przepro-
wadzać ocenę zgodności i znako-
wać wyrób CE?

Tak, ponieważ obowiązujące są tyl-

ko wymagania zasadnicze, a stosowa-
nie norm jest dobrowolne.

Czy wszystkie normy europejskie

można traktować jako normy zhar-
monizowane?

Nie. Normy zharmonizowane to

normy, których tytuły i numery zo-
stały opublikowane w Urzędowym
Dzienniku Wspólnot Europejskich.
Wykazy norm zharmonizowanych
są również publikowane w Moni-
torze Polskim przez Prezesa PKN.
W przypadku wątpliwości zaleca się
kontakt z jednostkami notyfikowa-
nymi dla danych dyrektyw.

Jeżeli posiadam sprawozdanie

z badań według Polskiej Normy nie
będącej normą zharmonizowaną, np.
normy PN-IEC, to czy muszę wyko-
nać powtórnie wszystkie badania
podane w próbie typu normy zhar-
monizowanej, czy też mogę ograni-
czyć się tylko do badań uzupełnia-
jących, nie ujętych w poprzednim
sprawozdaniu?

Można ograniczyć się tylko do ba-

dań uzupełniających. Nie wszystkie
wyniki badań (jeżeli nie są wzajem-
nie zależne) muszą pochodzić z jednej
próbki ani też być zawarte w jednym
dokumencie-sprawozdaniu.

znakowanie CE i znak

bezpieczeństwa B

Czy mając znak B na wyrobie, mu-

szę dodatkowo znakować wyrób zna-
kiem CE?

Tak, po 1 maja 2004 r. Po tej dacie,

dla wyrobów objętych dyrektywami
(rozporządzeniami), jedynie znako-
wanie CE jest symbolem wskazują-
cym, że producent spełnił wszystkie
wymagania prawne dotyczące wpro-
wadzania do obrotu.

Czy obok znakowania CE można

nanosić na wyrób znak B?

Tak, można jako znak dobrowolnej

certyfikacji. Znak B oznacza wówczas,

że deklaracja producenta została zwe-
ryfikowana również przez niezależną
jednostkę – stronę trzecią. O ile zna-
kowanie CE jest adresowane do jed-
nostek nadzoru rynku, o tyle znak B
jest adresowany głównie do odbiorcy
i konsumenta.

Czy polski producent może przed

1 maja 2004r. znakować swoje wyro-
by znakiem CE?

Może, w szczególności, jeżeli swoje

wyroby eksportuje na rynek Unii Eu-
ropejskiej i spełnia wymagania wła-
ściwych dyrektyw.

Czy odbiorca wyrobów może wy-

magać od producenta po 1 maja 2004
r. znaku B na wyrobie?

Odbiorca może żądać od dostawcy

wszystkiego, w tym również certyfi-
katu na znak B. W tym przypadku żą-
danie posiadania certyfikatu można
traktować jako uzyskanie przez od-
biorcę potwierdzenia jakości wyro-
bu przez niezależną jednostkę. Nale-
ży zaznaczyć, że wymagania dotyczą-
ce znakowania CE jako gwarancji swo-
bodnego przepływu towarów, dotyczą
wyłącznie regulacji prawnych wpro-
wadzania wyrobów do obrotu, tzn.
możliwości pojawienia się wyrobów
na rynku Unii.

Czy mając certyfikat na znak B,

będę mógł automatycznie oznako-
wać wyrób znakiem CE?

Nie w sposób automatyczny. Nale-

ży pamiętać, że domniemanie zgod-
ności z wymaganiami zasadniczymi
dyrektyw daje wyłącznie zgodność
z normami

zharmonizowanymi.

Podstawą certyfikacji na znak B nie
zawsze były takie normy. Zaleca się
uzyskanie stosownego potwierdze-
nia od jednostki, która wydała certy-
fikat. W przypadku, gdy podstawą nie
była norma zharmonizowana, możli-
we jest poddanie wyrobu uzupełnia-
jącym badaniom i uzyskanie certyfi-
katu, który zapewni również spełnie-
nie nowych przepisów.

Tadeusz Bełdowski BBJ-SEP

wprowadzanie wyrobów elektrycznych do obrotu

i użytkowania po 1 maja 2004 r.

często zadawane pytania