PODSTAWOWA PROBLEMATYKA

PRAWA GOSPODARCZEGO

I ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM

1. Jaki kodeks reguluje ustawowo prawo gospodarcze?

Normy Prawa Gospodarczego mają charakter:
1. cywilno-prawny albo
2. administracyjno-prawny

Ad.1) Normy Prawa Gospodarczego o charakterze cywilno-

prawnym są wtedy, gdy

zawierają dowolną umowę, dowolny kontrakt w obrocie gospodarczym (zasada
równouprawnienia stron).

Ad.2) Normy o charakterze administracyjno-

prawnym są przez organy państwowe (nie ma

zasady równorzędnego traktowania stron).

2. Na czym polega działalność gospodarcza?
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana,
usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych,
wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Podstawa prawna: art. 2 ust. 1 Prawa
działalności gospodarczej.

Przepisów Prawa działalności gospodarczej nie stosuje się do działalności wytwórczej w
rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa,
warzywnictw

a, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także do wynajmowania przez

rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży posiłków domowych i
świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.


3. Czym charakteryzuje si

ę gospodarka rynkowa?

Gospodarka rynkowa charakteryzuje się dwiema zasadniczymi cechami: (1)dominacją
prywatnej własności czynników produkcji oraz (2)rynkową alokacyjną zasobów
gospodarczych.

Reguły funkcjonowania gospodarki rynkowej

Z dwóch zasadniczych cech gospodarki rynkowej wynikają jej dalsze cechy oraz
obowiązujące w niej reguły gry dotyczące m.in. motywów i celów działania podmiotów
gospodarczych, stopnia ich samodzielności oraz zasad finansowania, charakteru więzi
między nimi itd. Z cechami gospodarki związane są również jej główne walory i słabości.

Zalety i słabości gospodarki rynkowej

Analizując cechy gospodarki rynkowej wskazaliśmy przy okazji niektóre jej istotne zalety;
są to m.in.:
-

tendencja do racjonalnego wykorzystania zasobów gospodarczych,

-efektywny system motywacyjny,
-

duża innowacjość gospodarki,

-

dyscyplina finansowa przedsiębiorstw, związana z konkuręcją i zasadą

samofinansowania działalności gospodarczej,
-

tendencja do samodzielnego ustalania się równowagi rynkowej,

-

duża elastyczność gospodarki,

-

dobry zaopatrzenie sklepów.

Nie jest to pełna lista zalet gospodarki rynkowej. Dlatego też warto podkreślić dodatkowo,
że jak dotychczas kraje o rozwiniętej gospodarce rynkowej zapewniają swoim obywatelom
najwyższy przeciętny poziom dobrobytu, gwarantując równocześnie najszerszy zakres
swobód obywatelskich.

Gospodarka rynkowa ma też słabe strony. Wiążą się one przede wszystkim z pewnymi
niedomaganiami rynku, wykorzystywanymi często w argumentacji na rzecz aktywnej roli
państwa w gospodarce. W teoretycznej analizie słabości gospodarki rynkowej wskazuje
się zwykle na kwestie, których rynek nie rozwiązuje wcale lub też rozwiązuje źle.

4. Na czym polega i jakie wywołuje skutki konkurencja rynkowa podmiotów
gospodarczych?
Gospodarka rynkowa

– system ekonomiczny, w którym decyzje dotyczące gospodarki

podejmowane są przez różne podmioty gospodarcze (ludzi, firmy i rząd).W tym systemie
gospodarczym bardzo ważnym czynnikiem jest konkurencja. Prowadzi ona do obniżania
cen produktów i usług oraz do podnoszenia ich jakości. Dzięki temu że występuje zjawisko
konkurencji potencjalny nabywca (produktów, usług)ma bardzo dużą możliwość wyboru.
Innymi słowy jest więcej sprzedawców na rynku niż nabywców i konkurują oni o klienta
ceną, jakością produktu itp.

5. Do czego sprowadza się monopol na rynku ?
Jedną ze struktur rynkowych, jakie wyróżnia się w ekonomii, jest monopol. Jest to
specyficzna sytuacja na rynku, która charakteryzuje się następującymi cechami:
1. występuje jeden producent/sprzedawca dobra lub usługi, zwany monopolistą;
2. monopolista jest

cenotwórcą (czyli decyduje on o poziomie ceny, a nie gra popytu i

podaży), a kupujący są cenobiorcami;
3. występuje jeden produkt (dobro lub usługa), który nie ma bliskich substytutów, w
związku z czym nabywcy mają do wyboru kupno tego produktu lub rezygnację z
jakiegokolwiek zakupu;

6. Co rozumiemy pod określeniem „osoba prawna”?
Osoba prawna

to jeden z rodzajów podmiotów prawa cywilnego. Osobę prawną definiuje

się zazwyczaj jako trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji
określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez
prawo (przepisy prawa cywilnego) w

osobowość prawną. Taka jednostka organizacyjna

ma wtedy pełnię podmiotowości prawnej, w szczególności nabywa zdolność
prawną oraz zdolność do czynności prawnych ( oraz odpowiednio zdolność
sądowa i procesową). Wśród osób prawnych nauka prawa (nie samo prawo!) rozróżnia
dwa rodzaje: korporacje (związki osób) i fundacje (masy majątkowe). Osoba prawna jest
tworem abstrakcyjnym -

nie istnieje namacalnie. W związku z tym w nauce prawa istnieje

kilka teorii wyjaśniających istotę osoby prawnej.
W Polsce kwestie wspólne dla wszystkich osób prawnych są regulowane przez kodeks
cywilny, który też ustanawia jedną z tych osób, o specjalnym statusie - Skarb Państwa.
Inne kategorie osób prawnych są ustanawiane przez ustawy szczególne. Do
najważniejszych z nich należą:



spółki kapitałowe (Kodeks spółek handlowych):



spółka akcyjna,



spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,



spółdzielnia (Prawo spółdzielcze),



przedsiębiorstwo państwowe (ustawa o przedsiębiorstwach państwowych),



jednostki samorządu terytorialnego: gmina, powiat, województwo (ustawy o

samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym i o samorządzie województwa),



kościół i poszczególne jego jednostki organizacyjne - diecezje, parafie, organizacje

kościelne itp. (ustawy regulujące status poszczególnych wyznań),



wyższa uczelnia (Prawo o szkolnictwie wyższym),



fundacja (ustawa o fundacjach),



państwowa lub samorządowa instytucja kultury, (ustawa o organizowaniu i

prowadzeniu działalności kulturalnej),



jednostka badawczo-rozwojowa (ustawa o jednostkach badawczo-rozwojowych),



partia polityczna (ustawa o partiach politycznych),



stowarzyszenie rejestrowe (Prawo o stowarzyszeniach),



samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (ustawa o zakładach opieki

zdrowotnej),



związek zawodowy (ustawa o związkach zawodowych).

Istnieje wiele innych rodzajów osób prawnych, spośród których większość pojawiła się w
polskim prawie c

ywilnym na fali gorączkowej legislacji ostatnich lat. Mają one raczej

marginalne znaczenie.
Osobami prawnymi nie są m.in.:



spółka cywilna,



spółki osobowe:



spółka jawna,



spółka partnerska,



spółka komandytowa,



spółka komandytowo-akcyjna,



stowarzyszenie zwyk

łe



wspólnota mieszkaniowa,



organy władzy państwowej z aparatami towarzyszącymi (z niektórymi wyjątkami,

jak np. fundusze celowe, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury),



oddział osoby prawnej,

jednak niektóre z powyższych podmiotów posiadają pewne cechy osoby prawnej (tzw.
ułomną osobowość prawną).
Osoby prawnej nie należy również mylić z przedsiębiorcą i z zakładem
pracy lub

pracodawcą. Zakresy tych pojęć się krzyżują - można być przedsiębiorcą,

pracodawcą lub zakładem pracy nie będąc osobą prawną i odwrotnie.

6. Co to jest firma?
Firma - w

ujęciu prawnym, jest to nazwa podmiotu gospodarczego ujętego w Kodeksie

cywilnym. Natomiast w

języku potocznym i ekonomii określenie "firma" jest

synonimem

przedsiębiorstwa.

Zgodnie z

definicją legalną zawartą w Kodeksie cywilnym firmą jest imię i nazwisko osoby

fizycznej lub nazwa osoby prawnej czy

ułomnej osoby prawnej.

7. Czym jest spółdzielnia?
Spółdzielnia – podmiot gospodarczy czyli osoba prawna prowadząca przedsiębiorstwo,
ustanowiona na zasadach

prawa spółdzielczego, odmiennego nieco od prawa spółek

handlowych.
Jest to zgodnie z obowiązującą w Polsce ustawą, "dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej
liczby osób" (nie mniejszej niż dziesięciu osób fizycznych lub nie mniej niż trzech osób
prawnych

), zwanych "członkami spółdzielni". Liczba członków może być zmienna, nie

może jednak spaść poniżej ustawowych 10 osób fizycznych albo poniżej trzech osób
prawnych, w przypadku spółdzielni zrzeszającej osoby prawne. Jednakże do istnienia
spółdzielni produkcji rolnej wystarczy, że zrzeszonych jest 5 osób. Spółdzielnia powstaje z
chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Każdy członek spółdzielni musi zadeklarować w niej co najmniej jeden udział, chyba,
że statut spółdzielni przewiduje większą ich ilość; na podstawie postanowień statutu może
też być zastrzeżona potrzeba wniesienia wkładu, np. rzeczowego (maszyny, grunt,
zwierzęta) do spółdzielni. W odróżnieniu od spółek prawa handlowego ("kapitałowych")
członkowie zakładający spółdzielnię nie muszą dysponować żadnym określonym przez
prawo minimalnym kapitałem założycielskim (dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
od roku 2009 jest to 5.000

złotych).

Inną istotną różnicą charakteryzującą spółdzielnię jest fakt, że zmiana liczby członków i
zmiana funduszu

udziałowego jest wewnętrzną sprawą spółdzielni, realizowaną na

poziomie jej

zarządu lub rady nadzorczej, gdy tymczasem np. podwyższenie kapitału

zakładowego spółki akcyjnej wymaga skomplikowanej procedury publicznej emisji akcji, a
w spółkach z o.o. dodatkowo nawet sprzedaż udziałów innej osobie musi - dla swej
skuteczności - zostać każdorazowo zgłoszona do Krajowego Rejestru Sądowego.
Kolejnym czynnikiem odróżniającym spółdzielnię od kapitałowych spółek handlowych jest
"zasada otwartych drzwi". Przejawia

się ona w tym, iż każda osoba po spełnieniu

odpowiednich przesłanek ujętych w statucie bądź przepisie prawa, może do spółdzielni
przystąpić. Zasada otwartych drzwi nie rodzi jednak cywilnoprawnego roszczenia o
przystąpienie w poczet członków spółdzielni. Zasada dobrowolności zrzeszania się ma
także istotne znaczenie przy występowaniu ze spółdzielni. Polega na tym, że spółdzielca
może w każdej chwili (po upływie niewygórowanego, np. jednomiesięcznego, okresu
wypowiedzenia) wystąpić ze spółdzielni i nie musi w tym celu - tak jak w spółkach - szukać
nabywcy na swoje udziały, co niekiedy, w firmach o kiepskiej kondycji ekonomicznej, może
nie być łatwe.
Odmiennie od spółek handlowych uregulowane są także zasady odpowiedzialności
członka za zobowiązania spółdzielni. Członek spółdzielni nie odpowiada za wspomniane
zobowiązania. W odróżnieniu jednak od spółek kapitałowych, partycypuje on w stratach
spółdzielni, jednak tylko do wysokości wniesionego udziału.

8. Co to jest spółka, w jakim celu się ją zawiązuje i gdzie rejestruje?
Spółka (łac. societas) rodzaj działalności osób fizycznych lub prawnych oparty
na umowie albo

statucie, a mający zazwyczaj na celu prowadzenie działalności

gospodarczej.
Jako spółkę określa się wiele różnych instytucji prawa, mających ze sobą niewiele
wspólnego poza nazwą. Spółki systematyzuje się najczęściej według gałęzi prawa, która
je reguluje. W prawie polskim wyróżnia się:



spółki prawa administracyjnego, które są zrzeszeniami osób powoływanymi do nadzoru

nad wspólnymi przedsięwzięciami:

-

spółki wodne

-

spółki do zagospodarowania wspólnot gruntowych



spółki prawa cywilnego: obecnie jest to tylko spółka cywilna, która

jest

umową stypizowaną w Kodeksie cywilnym. Oznacza to, iż nie jest ona podmiotem

żadnych praw ani obowiązków, nie posiada majątku - w obrocie występują natomiast
wspólnicy spółki cywilnej, będący przedsiębiorcami, a wszelki majątek jest majątkiem
wspólników i stanowi ich współwłasność łączną (bez udziałową).



spółki prawa handlowego (handlowe), które są (w pewnym uproszczeniu) odrębnymi

podmiotami prawa, tworzonymi na podstawie odpowiednich umów:



spółki osobowe:

-

spółka jawna

-

spółka partnerska

-

spółka komandytowa

-

spółka komandytowo-akcyjna



spółki kapitałowe:

-

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

-

spółka akcyjna



spółki paneuropejskie:

-

spółka europejska

-

europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych

Niektóre spółki, ze względu na ich specyficzne cechy pozanormatywne, określa się
mianem "lwiej spółki" lub "spółki cichej", inne spółki w oparciu o cechy normatywne
kwalifikuje się jako spółki jednoosobowe, spółki dominujące, spółki powiązane, spółki
zależne i spółki publiczne

.

Zakładanie spółki z o.o. nie kończy się z chwilą podpisania umowy. Spółka z o.o. powstaje
dopiero w momencie jej ujawnienia w rejes

trze przedsiębiorców, który jest częścią

Krajowego Rejestru Sądowego.
Zasady wpisywania do rejestru określają szczegółowo ustawa o Krajowym Rejestrze
Sądowym (dalej: ustawa o KRS) oraz Kodeks spółek handlowych (dalej: k.s.h.). Sam
proces rejestracji jest b

ardzo sformalizowany. Błąd popełniony we wniosku o wpis do

rejestru będzie skutkował jego odrzuceniem lub wezwaniem do uzupełnienia braku.
Zgłoszenie spółki handlowej do rejestru przedsiębiorców jest podstawowym obowiązkiem
zarządu reprezentującego wspólników, którzy zamierzają prowadzić działalność
gospodarczą

w

tej

formie.

Wniosek o wpis do rejestru należy zgłosić do sądu rejonowego, do jego wydziału
gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego, właściwego ze względu na siedzibę
spółki.Zawiązanie spółki z o.o. powinno być zgłoszone w terminie 6 miesięcy od zawarcia
umowy spółki (art. 169 k.s.h.). Niezgłoszenie spółki do KRS w tym terminie skutkuje jej
rozwiązaniem.
WAŻNE!
Zawiązanie spółki z o.o. powinno być zgłoszone w terminie 6 miesięcy od zawarcia
umowy.
Jest to wyjątek od ogólnej zasady, zgodnie z którą wniosek o wpis do rejestru powinien
być złożony nie później niż w ciągu 7 dni od zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu
(art. 22 ustawy o KRS).

Wniosek o wpis do rejestru należy złożyć na urzędowych formularzach (w przypadku
spółki z o.o. na formularzu KRS-W3). Nie ma jednak przeszkód do złożenia wniosku na
kserokopii lub wydruku komputerowym formularza.
Formularze udostępniane są w siedzibach sądów gospodarczych oraz w Centralnej
Informacji Krajowego

Rejestru Sądowego, a część z nich także w gminach. Można je

znaleźć również na stronie internetowej www.ms.gov.pl.


9. Jaki jest najwyższy cel działalności przedsiębiorstwa?
Cele działalności firmy to:

-

maksymalizacja krótkookresowych zysków

- maksyma

lizacja "menedżerskiej użyteczności" (wynika z rozdzielenia własności i

kontroli, chodzi tu o władzę, status, bezpieczeństwo i wypoczynek menedżerów)
wzrost wartości rynkowej
-

maksymalizacja wyników w zakresie WSZYSTKICH celów firmy.

10. Co to jest produkt krajowy brutto?
Produkt Krajowy Brutto (PKB, ang. GDP

– Gross Domestic Product) – pojęcie

ekonomiczne, oznaczające jeden z podstawowych mierników dochodu narodowego
stosowanych w

rachunkach narodowych. PKB opisuje zagregowaną

wartość dóbr usług finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w
określonej jednostce czasu(najczęściej w ciągu roku).
Kryterium geograficzne jest jedyne i rozstrzygające. Nie ma znaczenia np. pochodzenie
kapitału, własność firmy itp.

Wartość wytworzonych usług i dóbr finalnych oblicza się odejmując od produkcji całkowitej
wartość dóbr i usług zużytych do tej produkcji. W skali przedsiębiorstwa jest to
więc wartość dodana, a PKB jest sumą wartości dodanej wytworzonej przez wszystkie
podmioty gospodarujące. Zgodnie z tym od strony produkcyjnej:

PKB = produkcja globalna kraju

– zużycie pośrednie = suma wartości dodanej ze

wszystkich gałęzi gospodarki narodowej.

Obliczanie PKB na podstawie powyższej formuły jest uciążliwe, gdyż statystyka
państwowa nie podaje ani bezpośrednich miar produkcji globalnej, ani zużycia
pośredniego. Dlatego w praktyce stosuje się inne formuły. Najpopularniejsza z nich ma
podstawę w spostrzeżeniu, że PKB jest w dobrym przybliżeniu równy finalnym wydatkom
wszystkich nabywców wartości dodanej wytworzonej na terenie kraju. Zatem od strony
popytowej:

PKB = konsumpcja + inwestycje +

wydatki rządowe + eksport - import + zmiana

stanu zapasów.

Trzecia formuła wynika z faktu, że suma wydatków musi być równa sumie dochodów ze
wszystkich źródeł. Zatem od strony dochodowej:

PKB = dochody z pracy +

dochody z kapitału + dochody państwa + amortyzacja.

Powyższa formuła wyraża podział wartości dodanej pomiędzy pracę (pracowników
najemnych), kapitał (właścicieli kapitału, inwestorów), państwo i odtworzenie zużytego
majątku.


11

. Co to jest Polska Klasyfikacja Działalności?

Polska Klasyfikacja Działalności (PKD a od 1 stycznia 2008 PKD 2007) - jest umownie
przyjętym, hierarchicznie usystematyzowanym podziałem zbioru rodzajów działalności
społeczno-gospodarczej, jakie realizują jednostki (podmioty gospodarcze).
PKD (również PKD 2004) ustalała symbole, nazwy i zakres grupowań klasyfikacyjnych na
pięciu różnych poziomach, tj. sekcji i podsekcji, działów, grup, klas oraz podklas. Rodzaje
działalności określane są jako: przeważające, drugorzędne, pomocnicze. PKD-2007 jest
również klasyfikacją pięciopoziomową, ale w przeciwieństwie do poprzednich, nie zawiera
podsekcji.

12. Czym zajmuje się Państwowa Inspekcja Sanitarna a czym Państwowa Inspekcja
Handlowa?
Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS, zwyczajowa nazwa: Sanepid) – wyspecjalizowana
instytucja wykonująca zadania z zakresu zdrowia publicznego, poprzez sprawowanie
kontroli i nadzoru nad warunkami higieny w różnych dziedzinach życia. Inspekcja
gromadzi również dane epidemiologiczne dotyczące niektórych chorób oraz wydaje
decyzje w zakresie chorób zawodowych.

Inspekcja Handlowa jest wyspecjalizowanym organem

kontroli państwowej powołanym do

ochrony

interesów i praw konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa. Działa na

podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 4,
poz. 25

z późn. zm.) Do zadań Inspekcji należy wykonywanie zadań określonych we

wspomnianej ustawie oraz innych ustawach. Zadania Inspekcji wykonują Prezes Urzędu
Ochrony konkuren

cji i Konsumentów oraz wojewodowie przy pomocy wojewódzkich

inspektorów inspekcji handlowej wchodzących w skład zespolonej administracji
rządowej w województwach. Działalnością IH kieruje Prezes UOKiK przy pomocy Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W skład Urzędu wchodzi Centrala i
delegatury

UOKiK. W skład Centrali wchodzą departamenty i komórki równorzędne, (w

tym Departament Inspekcji Handlowej) oraz 9 laboratoriów kontrolno-analitycznych
wykonujących zadania na rzecz Inspekcji Handlowej. Inspekcja prowadzi kontrole
artykułów i usług dostępnych na rynku oraz legalności
działania przedsiębiorców uczestniczących w obrocie tymi artykułami i usługami.

13. Jakie instytucje zajmują się ochroną praw konsumentów?

Konsument

– spożywca; nabywca towarów na własny użytek, też nabywca usług

Konsument ma prawo wyboru. To jego decyzje wpływają na kształtowanie się rynku, który
będzie odpowiednio reagował na zmiany upodobań klientów, dążąc do pozyskania jak
największej liczby osób korzystających z dobra lub usługi.
Prawa konsumentów:
· Prawo do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa
· Prawo do informacji
· Prawo do ochrony interesu ekonomicznego konsumenta
· Prawo do odszkodowania i ułatwień w ich dochodzeniu
· Prawo do reprezentacji swoich interesów

Dla ochrony praw ko

nsumentów powołane zostały następujące instytucje:

· Urząd Ochrony Konsumentów i Konkurencji
· Rzecznik Praw Konsumenta
· Inspekcja Sanitarna
· Inspekcja Handlowa
· Inspekcja Weterynaryjna
· Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
· Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Konsumentów
· Federacja Konsumentów
· Stowarzyszenie Konsumentów Polskich

14. Na czym polega proces zarządzania w firmie?

Definicje literaturowe zarządzania we wczesnych książkach (przed 1989 r.)
zawężają je do działania zmierzającego do oddziaływania przełożonego na
podwładnych, aby ci ostatni zachowywali się zgodnie z jego wolą, władza
oddziaływania płynie z własności środków działania, czyli do kierowania opartego
na tej władzy. Obecnie zarządzanie rozszerza na każde oddziaływanie celowe na
każdy element organizacji. W tej pracy za J. Machaczką uznaję, iż zarządzaniem
nazywamy całokształt działań skierowanych na zasoby organizacji, których
zamiarem jest osiąganie celów organizacji w sposób efektywny i skuteczny.

Osoba zarządzająca jest jednostką wyjątkową w organizacji. Spełnia ona role
charakterystyczne jedynie dla stanowiska kierowniczego. Z nimi związane są z jednej
strony większe uprawnienia i wynagrodzenia, lecz z drugiej pojawia się odpowiedzialność
za jakość wypełniania tych ról.

15. Co zaliczamy do środków pracy a co do przedmiotów pracy?

Środki pracy, część kapitału rzeczowego (realnego) uczestnicząca w procesie produkcji,
obejmująca dobra materialne, przy pomocy których człowiek oddziałuje na przedmioty
pracy w celu wyt

worzenia produktów zaspokajających jego potrzeby.

Wśród środków pracy wyróżnia się narzędzia pracy (narzędzia proste, maszyny,
urządzenia, aparaturę) bezpośrednio przekształcające przedmiot pracy oraz materialne
warunki produkcji (hale fabryczne, budynki a

dministracyjne, infrastrukturę techniczną),

które nie biorą bezpośredniego udziału w wytwarzaniu produktów, ale są niezbędne do ich
powstawania.
Dla potrzeb rachunkowości środki pracy dzieli się na środki trwałe, podlegające
amortyzacji (o wartości przekraczającej określony przepisami poziom i okresie
użytkowania dłuższym niż jeden rok) oraz przedmioty nietrwałe, nie podlegające
amortyzacji (o wartości niższej niż wartość środków trwałych lub okresie użytkowania
krótszym niż jeden rok).

Przedmioty pracy, ws

zelkie przedmioty materialne, na które w procesie

produkcji

człowiek

oddziałuje za pomocą narzędzi pracy, przekształcając je i przystosowując do swoich
potrzeb. Przedmiotem pracy są zasoby naturalne, dostarczane przez przyrodę (np.
bogactwa mineralne, woda, powietrze), surowce, materiały i półprodukty.

16. Co to jest system podatkowy?
System podatkowy -

ogół przepisów prawnych i instytucji finansowych w zakresie

ustalania i poboru pod

atków. Obejmuje on nie tylko przepisy prawne dotyczące instytucji

podatków, ale także całą strukturę podmiotów, które podatki pobierają, płacą je oraz te,
które wyznaczają ich indywidualną wysokość, w tym także warunki ich płatności.
Podatki

stanowią podstawowe źródło finansowania zadań i potrzeb publicznych, dlatego

też prawidłowe funkcjonowanie systemu podatkowego przesądza o realizacji zadań
publicznych, rozwoju kraju oraz sytuacji obywateli.

Podatki są najważniejszą forma dochodów współczesnych budżetów. Ordynacja
podatkowa z 1997 roku definiuje podatek jako publicznoprawne, nieodpłatne przymusowe
oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa lub gminy, wynikające z
ustawy podatkowej. Przepisy prawa podatkowego są bardzo liczne i często ulegają
zmianom. Obowiązki i uprawnienia podatkowe są określone w Konstytucji RP, ustawach
podatkowych, oraz ratyfikowanych umów międzynarodowych.
Ogół podatków pobieranych w danym państwie powinien tworzyć całość, spójną pod
względem prawnym i ekonomicznym, nazywaną systemem podatkowym danego kraju.
Systemy podatkowe tworzone są pod wpływem założeń polityczno - ustrojowych danego
państwa oraz panujących w nim poglądów.

17. Co to jest podatek?
Podatek

– obowiązkowe świadczenie pieniężne pobierane przez związek publicznoprawny

(państwo, jednostka samorządu terytorialnego) bez konkretnego, bezpośredniego
świadczenia wzajemnego. Zebrane podatki są wykorzystywane na potrzeby ustalone
przez organ pobierający. Współcześnie uznaje się, iż podatki są świadczeniami
pieniężnymi, jednakże w historii znane są również podatki świadczone w innych niż
pieniądz dobrach. Zgodnie z polskim prawem daniny, aby zostały uznane za podatki
muszą posiadać 4 cechy:



nieodpłatność



przymusowość



publicznoprawność



bezzwrotność

Podatki dzi

elą się na bezpośrednie i pośrednie. Podatki bezpośrednie: nałożone na

dochód lub majątek podatnika, np. podatek dochodowy, gruntowy, spadkowy. Podatki
pośrednie: nakładane na przedmiot spożycia, np. VAT, akcyza – ostatecznie płaci
konsument.
Współcześnie, pieniądze z podatków trafiają do skarbu państwa, województwa, powiatu
albo gminy które dzięki temu mogą inwestować w rozwój infrastruktury, wojska, policji,
oświaty, służby zdrowia, itp. Podatki są powszechnie uważane przez podatników za
uciążliwe i niesprawiedliwe, stąd stwierdzenia: Podatki płaci każdy, wszędzie i
zawsze lub

Są w życiu tylko dwie pewne rzeczy: śmierć i podatki. Jak mawiali włościanie

w cesarstwie austro-

węgierskim: od myszy do cesarza, wszystko żyje z gospodarza.

18. Co to jest podatek

dochodowy a co podatek od towarów i usług (VAT)?

Podatek dochodowy -

obowiązkowe świadczenie (zob. podatek) osoby

fizycznej lub osoby prawnej na rzecz

państwa, zależne od dochodu i wykorzystanych

odliczeń.

Prawo w niektórych krajach (m.in. w Polsce) rozróżnia podatek dochodowy na:

1.

Podatek dochodowy od osób fizycznych

2.

Podatek dochodowy od osób prawnych

W innych krajach jest to nazwa wspólna dla podatków od dochodów firm i osób
indywidualnych. Takie rozwiązanie przyjęto dla przykładu na Malcie, gdzie
zastosowano taxxa fug l-income.
Podatek od towarów i usług (VAT od ang. – Value Added Tax – podatek od wartości
dodanej; PTU

– rzadziej używany skrót) — podatek pośredni, obrotowy, który z założenia

ma w jak najmniejszy sposób oddziaływać na ostateczną cenę towaru i usługi
podlegającej opodatkowaniu (poprzez jego "przerzucalność" na kolejne fazy obrotu). W
Polsce został wprowadzony przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i
usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r. Nr 11, poz. 50). Jednak konieczność
harmonizacji polskiego prawa podatkowego z prawem UE zmusiła polskiego ustawodawcę
do uregulowania tej kwestii w nowej ustawie o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca
2004 roku (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535).
Za twórcę koncepcji tego podatku uchodzi francuski ekonomista Maurice Lauré, który
opracował go w 1954 r.

19.

Jaki wpływ na dochody firmy ma wzrost podatków?

Im większe dochody tym większe podatki.

20. Czym na giełdzie charakteryzuje się hossa a czym bessa?
Hossa (fr. hausse, pot. rynek byka) - termin

giełdowy oznaczający długotrwały

wzrost

kursu giełdowego papierów wartościowych lub cen towarów notowanych na

giełdzie.
Bessa (fr. baisse, pot.

rynek niedźwiedzia) – termin giełdowy oznaczający długotrwały

spadek

kursu giełdowego papierów wartościowych lub cen towarów notowanych

na

giełdzie.

21.

Kto jest uprawniony do transakcji na giełdzie papierów wartościowych?

Każda giełda powinna mieć swój wewnętrzny regulamin. Tak więc każda giełda może
sama określić sposób, w jaki zostanie zorganizowana (czasami określa to państwo). Na
świecie wyróżnia się dwa podstawowe modele giełd :
-

amerykański - gdzie giełda jest instytucją prywatno-prawną, jest zrzeszeniem kupców,

przemysłowców, pośredników i bankierów. Ma charakter spółki akcyjnej. Celem działania
udziałowców jest nabycie członkostwa giełdy. Liczba członków jest ograniczona.
Członkostwo na giełdzie jest przedmiotem obrotu giełdowego. Tylko członkowie giełdy
uprawnieni są do zawierania transakcji. Oczywiście członek giełdy to nie
pojedynczy inwestor (ich liczba jest nieograniczona), tylko np. biuro maklerskie
uprawnione do składania zleceń. Ich liczba jest ograniczona, więc tylko udziałowiec
ma prawo do świadczenia usług maklerskich. Ten model giełdy jest szczególnie
popularny w anglosa

skim kręgu kulturowym,

- niemiecki -

w nim giełda jest instytucją publiczno-prawną, a jej powstanie uzależnione

jest od zgody właściwego organu administracji państwowej (np. zgoda Ministra Finansów).
Liczba członków giełdy nie jest w modelu niemieckim ograniczona, a członkostwo w
giełdzie nie jest równoznaczne z prawem do przeprowadzania transakcji na giełdzie tzn.
można być współwłaścicielem giełdy ale można nie mieć zezwolenia na
prowadzenie działalności maklerskiej. Oczywiście także w tym modelu indywidualny
inwestor może składać zlecenia, bez ograniczeń poprzez biura maklerskie. Ten
model giełdy, gdzie ingerencja państwa jest większa jest charakterystyczny dla Europy
kontynentalnej. Również Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie jest
skonstruowana na bazie modelu niemieckiego.

22. Co to są akcje?
Akcja

– papier wartościowy łączący w sobie prawa o

charakterze

majątkowym i niemajątkowym, wynikające z uczestnictwa akcjonariusza w

spółce akcyjnej. Także ogół praw i obowiązków akcjonariusza w spółce lub część kapitału
akcyjnego.

23. Co to jest dywidenda?

Dywidenda

(łac. dividendum - rzecz do podziału) - część zysku netto (po

opodatkowaniu podatkiem dochodowym)

spółki kapitałowej przeznaczona do podziału

pomiędzy udziałowców lub akcjonariuszy.
Wysokość dywidendy wyliczana jest na podstawie rocznego wyniku finansowego spółki. O
wysokości dywidendy i terminie jej wypłaty decyduje walne zgromadzenie w
przypadku

spółki akcyjnej lub zgromadzenie wspólników w przypadku spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością. Warunkiem wypłaty dywidendy w spółkach kapitałowych jest:

1.

Zakończenie roku obrotowego.

2.

Sporządzenie oraz zbadanie przez biegłego rewidenta sprawozdania finansowego,

przy czym opinia

biegłego rewidenta musi być co najmniej „bez zastrzeżeń” lub „z

zastrzeżeniami”.

3. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego przez walne zgromadzenie

oraz podjęcie

decyzji o podziale zysku.

Dywidenda może być wypłacana z: zysku netto, kapitału zapasowego lub
niepodzielonych

zysków z lat poprzednich. Dywidenda ma zwykle formę pieniężną, ale

może być wypłacana także w formie akcji.
Wysokość dywidendy wskazuje horyzont spółki na najbliższe miesiące oraz jej plany
inwestycyjne. Jeśli zarząd spółki zarekomenderuje niższą dywidendę, oznacza to, że
większa część zysku pozostanie w spółce. Zwykle oznacza to, że środki te będą
przeznaczone na dalsze inwestycje, a co za tym idzie umocnienie wyników spółki.
Dla

gracza giełdowego ważne natomiast jest, czy spółka wypłaca dywidendę regularnie

oraz w jakiej wielkości (Patrz: Polityka dywidendowa) Dane te można znaleźć w
sprawozdaniach finansowych

spółki.

Dla

spółki giełdowej cena akcji zostaje pomniejszona o wartość wypłacanej dywidendy.

24. Co to jest oferta i w jakim celu ją opracowujemy?
Oferta -

jeden ze sposobów zawarcia umowy, polegający na złożeniu

przez oferenta

oświadczenia woli drugiej stronie, zwanej tradycyjnie oblatem.

Zgodnie z art. 66 § 1 k.c., oświadczenie woli musi zawierać istotne postanowienia
przyszłej (oferowanej) umowy. Oprócz Essentialia negotii oświadczenie woli musi
zawierać stanowczą propozycję zawarcia umowy.
Ofertą nie będzie więc oświadczenie, które zawiera w swej treści jedynie elementy
informacyjne. Takie oświadczenie (wszelkie ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje,
skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób), zgodnie z art. 71 k.c., będzie jedynie
zaproszeniem do zawarcia umowy (do 2003 roku nazywało się ono zaproszeniem do
rokowań, co jak się wydaje, lepiej tłumaczy charakter).
Oprócz istotnych postanowień umowy oferta może oczywiście zawierać także inne
e

lementy przyszłej umowy, a więc Accidentalia negotii czy naturalia .

25. Jakie są najczęściej spotykane systemy wynagradzania pracowników i który z
nich najbardziej wiąże efekty pracy z wynagrodzeniem?
Pracodawca może zdecydować się na jeden system wynagradzania dla wszystkich
pracowników albo stosować różne systemy wynagradzania - zależnie od rodzaju pracy
wykonywanej przez pracownika lub stanowiska, na którym zatrudniony jest pracownik.

Pod pojęciem systemu (formy) wynagradzania (płac) należy rozumieć sposób, w jaki
ustala się wielkość wynagrodzenia przysługującego pracownikowi za wykonaną przez
niego pracę. Z kolei w celu określenia wynagrodzenia za pracę należy ustalić wysokość

oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia (czyli inaczej mówiąc
kwoty, która odpowiada najmniejszej przyjętej do obliczenia wynagrodzenia jednostce
podstawy obliczeniowej) za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a
także dodatkowych składników wynagrodzenia, w przypadku gdy zostały one
przewidzian

e z tytułu wykonywania określonej pracy. W ten sposób tworzymy strukturę

wynagrodzenia dla określonego stanowiska, bądź rodzaju wykonywanej pracy.

Przyjęty system wynagradzania w danej jednostce organizacyjnej wpływa na wydajność
pracownika oraz wyniki jego pracy. System ten również determinuje strukturę
wynagrodzenia. Do najczęściej stosowanych systemów wynagradzania za pracę w Polsce
zaliczyć można dwa systemy (zgodnie z obowiązującym prawem pracy):
1. System czasowy.
2. Systemy wynikowe
o akord,
o prowizja
3. Systemy mieszane:
o czasowo-premiowy,
o czasowo-prowizyjny,
o akordowo-premiowy,
o dniówkowo-zadaniowy
Ilość pracy można mierzyć na kilka sposobów. Może być ona mierzona jednostkami miary
czasu, jednostkami wyniku lub wykonywaniem wyznaczonych zadań. Podstawową cechą,
która odróżnia systemy czasowe od wynikowych to sposób ustalania podstawy
obliczeniowej wynagrodzenia, która odzwierciedla wielkość wkładu pracownika w
wykonywaną pracę.
System czasowy:
W systemach czasowych podstawą obliczeniową wynagrodzenia jest jednostka miary
czasu.

Inaczej mówiąc mamy do czynienia z systemem, w którym wynagradza się za czas

pracy. Z powyższego wynika, że stawka wynagrodzenia jest tutaj stała. Najczęściej
przyjmuje się stawkę godzinową lub miesięczną, rzadziej dzienną i tygodniową
(maksymalnym okresem rozliczeniowym dopuszczonym przez ustawodawstwo polskie jest
miesiąc). Wynagrodzenie pracownika w systemie czasowym jest prostą relacją ilości
przepracowanego czasu oraz przypadającej stawki za jednostkowy czas pracy, przy czym
przez przepracowanie nie n

ależy rozumieć wyłącznie efektywnego wykonywania pracy,

lecz także czas pozostawania w dyspozycji pracodawcy.

System czasowy nie uwzględnia różnic ilościowych i jakościowych w wynikach pracy, z
tego też względu jest on mało motywujący do efektywnej pracy. Wyniki pracy zależą od
poczucia osobistej odpowiedzialności pracownika, a z drugiej strony od skuteczności
stosowanego nadzoru przez przełożonego. System czasowy stosuje się najczęściej w
przypadkach, gdzie trudno jest wprowadzić inną miarę efektywności pracy. Warto
zaznaczyć, że system ten jest często stosowany w przypadkach, gdzie ważną rolę
odgrywa jakość wykonywanej pracy, a nie na jej ilość. W tych przypadkach efektywność
pracy podnoszona jest poprzez dodatkowe stosowanie premii.
System akordowy:
Akor

dowa forma płac polega na powiązaniu wyników pracy (liczby wykonanych jednostek,

usług lub czynności) wykonanej przez pracownika w określonej jednostce czasowej, przy
uwzględnieniu stopnia wykonania normy dla danego pracownika. Stąd istotną rolę w tym
syst

emie odgrywają normy (szerzej na ten temat w dalszej części rozdziału). Akord

powinien być stosowany tylko w takich przypadkach, gdzie jest możliwe opracowanie norm
pracy i obliczanie wyników ilościowych pracy.

System akordowy ma wiele odmian, ze względu na rodzaj jak i charakter. Do najczęściej
występujących rodzajów akordu zaliczyć można:

• prosty (tzw. czysty)
Polega na tym, że za każdą wykonaną jednostkę pracy wynagrodzenie jest stałe.
• progresywny
Za każdą wykonaną jednostkę pracy wynagrodzenie jest stałe do wysokości wykonania
normy, natomiast za jednostki pracy wykonane ponad ustaloną normę pracownik
otrzymuje wyższe wynagrodzenie.
• pośredni
Wynagrodzenie pracowników oblicza się w określonym procencie od zarobku
pracowniczych stanowisk wiodących.
• akord z premią
Powiązanie dwóch systemów wynagradzania.
• akord zryczałtowany
Polega na podpisaniu umowy z brygadą, z którą ustala się zryczałtowane wynagrodzenie
za wykonanie całości wyznaczonego wcześniej zadania.
Systemy akordowe może mieć następujący charakter:
• indywidualny,
Podstawą do obliczenia wynagrodzenia pracownika jest jego osobista wydajność.
• zbiorowy,
Podstawą do obliczenia wynagrodzenia pracownika jest wynik uzyskany przez cały zespół.
Wynagrodzenie, jakie otrzymuje pracownik w systemie akordowym powinno
odzwierciedlać nie tylko ilość świadczonej przez niego pracy, ale również jej jakość
(gwarancja jakości dla pracodawcy określona została w art. 82 k.p.).

Wynagrodzenie w systemie akordowym obliczane jest według stawki odpowiadającej
dane

j kategorii pracy, w zależności od ilości i jakości wykonanej pracy w jednostce czasu.

System ten zmusza pracownika do efektywnej pracy, gdyż nie gwarantuje stałego
wynagrodzenia. Z tego też względu jest on dogodny dla pracodawcy, natomiast mniej
dogodny

dla przeciętnego lub słabego pracownika. Ponadto w przypadku obniżenia

jakości wykonanej pracy prowadzącej często do zakłóceń w funkcjonowaniu zakładu
obciążany jest pracownik, z winy którego stan taki zaistniał. Z drugiej strony, w celu
wyeliminowania nad

miernego wysiłku ze strony pracownika stworzono normy czasu, które

wyznaczają wzorcową ilość pracy przypadającą na jednostkę czasu (zazwyczaj godzina).

W celu efektywnego wykorzystania systemu akordu w organizacji ważnym elementem jest
zapoznanie pracowni

ków ze sposobem obliczania wynagrodzenia. Dodatkowo należy

wprowadzić odpowiedni system nadzorowania pracownika oraz ewidencjonowania
efektów jego pracy.
System prowizyjny:
System prowizyjny, lub krócej prowizja jest drugim z kolei systemem, w którym uzależnia
się wynagrodzenie pracownika od wyników jego pracy. System wynagradzania
prowizyjnego stosuje się w przypadkach, gdy do obowiązków pracownika należy
zawieranie w imieniu pracodawcy transakcji (również przyczynianie się do ich zawarcia)
albo inkasowani

e należności. System ten stosowany jest głównie w handlu i usługach.

Istota prowizji polega na określeniu wynagrodzenia w postaci pewnego procentu (ułamku
procenta) od wartości dokonanych przez pracownika transakcji, usług, lub - co można
coraz częściej zaobserwować w praktyce - od wpływów uzyskanych z przeprowadzonych
transakcji. Zazwyczaj stawka prowizyjna ustalana jest dla poszczególnych pracowników
dokonujących tych samych transakcji lub usług i stanowi podstawę obliczania
wynagrodzenia. Często stawka prowizyjna zależy od osobistego zaszeregowania
pracownika oraz od poziomu wymaganych kwalifikacji zawodowych.

Zgodnie z obowiązującym Kodeksem pracy, wysokość stawki prowizyjnej można zmienić

tylko i wyłącznie za zgodą pracownika lub za wypowiedzeniem, z zachowaniem
ustawowego okresu wypowiedzenia. W przypadku systemu prowizyjnego należy zwrócić
szczególną uwagę na regulacje prawne. Przede wszystkim dotyczy to wykonywania pracy
w godzinach nadliczbowych, w niedziele, święto lub w nocy. W tym przypadku
prac

odawca musi zastosować stawki zwiększonego wynagrodzenia. Jeżeli system

prowizyjny jest skonstruowany w taki sposób, że pracownikom trudno jest osiągnąć
najniższe wynagrodzenie określone przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, wówczas
muszą oni otrzymać wyrównanie do kwoty tego wynagrodzenia.

System prowizyjny może przyjmować charakter indywidualny, bądź grupowy. Prowizja
występująca w czystej formie ma tę wadę, iż wynagrodzenie nie odzwierciedla
rzeczywistego wkładu pracy pracownika. Dla pracobiorcy czysta prowizja wiąże się
również z dużym ryzykiem zawierania transakcji. Z powyższych względów czysta prowizja
rzadko jest spotykana -

najczęściej stosuje się ją w uzupełnieniu z systemem czasowym,

rzadziej akordowym.

Każdy z systemów wynikowych może być stosowany samodzielnie lub dla uzyskania
lepszych rezultatów (głównie wyższej wydajności pracowników) stosuje się w połączeniu z
elementami innego systemu tworząc systemy mieszane. O ile pierwsze z trzech systemów
nie wymagają komentarza, ogólnie omówiony zostanie system dniówkowo-zadaniowy.

Podstawą obliczeniową w tym systemie jest dniówka zadaniowa, która łączy w sobie
elementy systemu akordowego oraz czasowego i dodatkowo stosuje się premie. System
ten polega na ustaleniu dla każdego pracownika czasu niezbędnego do wykonania
określonej pracy, jaka wynika z obowiązujących norm pracy. w przypadku, gdy
pracownikowi uda się wykonać tę pracę w krótszym czasie, wówczas proporcjonalnie do
tego czasu pracy wzrośnie wysokość premii, jaką otrzyma.

Wybór odpowiedniego systemu wynagradzania oraz dodatkowych składników
wynagrodzenia zależy od rodzaju prowadzonej działalności, możliwości finansowych
pracodawcy oraz przyjętej przez niego polityki płacowej.
Który z systemów płac jest najkorzystniejszy?
Wydaje się, że najbardziej korzystnym systemem płacy jest system akordowy ponieważ
pozwala pracownikowi wykazać się swoimi umiejętnościami oraz efektami pracy.
Pracownik po wykonaniu swojej pracy jest w stanie obliczyć własną płacę.

26. Co to jest ubezpieczenie zdrowotne i kto mu podlega?
System opieki zdrowotnej w Polsce -

zespół osób i instytucji mający za zadanie

zapewnić opiekę zdrowotną ludności. Polski system opieki zdrowotnej oparty jest na
modelu ubezpieczeniowym.
Zgodnie z artykułem 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, każdy ma prawo do ochrony
zdrowia. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne
zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków
publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.
Obecnie system kształtowany jest przez dwie podstawowe ustawy:
-

ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

-

ustawę o zakładach opieki zdrowotnej.

27. Jakie informacje i jak często przekazuje pracownikowi pracodawca pobierający
składki do ZUS od jego wynagrodzeń?
Co miesiąc należy przekazać pracownikom, zarówno zatrudnionym na etacie, jak i na
zleceniu, gdy odprowadzana jest składka od zleceń na ubezpieczenie zdrowotne,
informację o odprowadzonych za nich składach do ZUS – w formie deklaracji RMUA.

28. Jak określamy bezrobocie występujące w gospodarce bez względu na stan jej
rozwoju?

Bezrobocie koniunkturalne wywoływane jest spadkiem popytu konsumpcyjnego i
inwestycyjnego, który powoduje zbyt małe wykorzystanie zdolności produkcyjnych
przedsiębiorstw. Poziom popytu jest poddany stałym wahaniom cyklu koniunkturalnego,
jakim podlega gospodarka. W fazach wysokiej koniunktury popyt rozszerza się i
bezrobocie spada nawet do poziomu bezrobocia naturalnego.
Bezrobocie kla

syczne to rodzaj bezrobocia wynikający ze sztucznego, rozmyślnego

utrzymywania płac powyżej poziomu równoważącego popyt z podażą pracy. Zawyżenie
płac może mieć dwie przyczyny: wynika z działalności związków zawodowych, bądź z
ustawodawstwa, które określa np. płace minimalne, czyli najniższą płacę, którą można
zaoferować pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę (w Polsce w 2004r. by o to
824 z brutto).
Bezrobocie możemy również podzielić pod innym względem mianowicie, ze względu na
zachowanie się osób bezrobotnych. Bezrobotnych związku z tym występuje bezrobocie
dobrowolne i przymusowe.
Bezrobocie dobrowolne, inaczej zwane bezrobociem naturalnym obejmuje bezrobotnych,
którzy należą do zasobów siły roboczej, lecz za ustaloną na rynku płacę
nie chcą podjąć pracy. Udział bezrobocia dobrowolnego w całości zasobów pracy to
naturalna stopa bezrobocia. Przyczynami takie bezrobocia jest to, że niektórzy w chwili
badania znajdują się na etapie zmiany pracy oraz w każdej chwili zwiększa się zasób siły
roboczej popr

zez wchodzenie młodych ludzi w wiek produkcyjny, dla których

równowagowa płaca na rynku nie pokrywa ich aspiracji.
Bezrobocie przymusowe dotyczy bezrobotnych, którzy chcę podjąć pracę za płacę
równowagową, lecz po mimo starań nie mogą jej znaleźć, świadczy to o niskim w danych
chwili popycie na pracę.

29. Co to jest utarg a co to jest zysk?
Utarg -

suma wpływów gotówkowych brutto ze sprzedaży dóbr (towarów i usług) w

ramach prowadzonej

działalności gospodarczej, w ustalonym okresie rozliczeniowym.

Często błędnie utożsamiany z przychodem ze sprzedaży.
Utarg -

w odróżnieniu od przychodu ze sprzedaży - obejmuje wpływy faktycznie uzyskane

(przychód obejmuje również wartości należne) oraz obejmuje podatek VAT, który nie
jest przychodem w rozumieniu

rachunkowości i prawa podatkowego.

Okresem rozliczeniowym dla utargu jest zwykle dzień (utarg dzienny) lub miesiąc (utarg
miesięczny). Pojęcie utargu np. w jednostkach handlowych jest zwykle tożsame ze
stanem kasy

(stan początkowy + utarg = stan końcowy).

Zysk - w rach

unkowości jest to dodatni wynik finansowy przedsiębiorstwa lub

określonej inwestycji albo pożyczki. Jego przeciwieństwem jest strata. Zysk jest wartością
ekstensywną i nie określa bezpośrednio efektywności gospodarowania lub inwestowania.
Wartością określającą efektywność gospodarowania i inwestowania jest rentowność.
Rodzaje zysku:



księgowy zysk przedsiębiorstwa - jest równy bezpośrednio wynikowi

finansowemu obliczonemu z

rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa



ekonomiczny zysk przedsiębiorstwa zwany czasami nadzwyczajnym, lub

rzeczywistą wartością dodaną - jest równy zyskowi księgowemu pomniejszonemu o
wartość odsetek kapitałowych, które można by uzyskać wypożyczając równowartość
kosztów wg przeciętnego oprocentowania kredytów w tym samym okresie



zysk normalny -

średni przychód oczekiwany przez przedsiębiorcę od prowadzonej

firmy, a także w formie pensji w innym przedsiębiorstwie



zysk kapitałowy - to wzrost wartości samego kapitału, np. w wyniku wzrostu cen

posiadanych

papierów wartościowych na giełdzie, różnic kursowych walut lub

cen

nieruchomości, maszyn i materiałów.

30. Co to jest rabat i jaki ma wpływ na cenę towaru?
Rabat (opust) -

zniżka oznaczona procentowo lub kwotowo od ustalonej ceny określonego

towaru. Udzielana najczęściej nabywcom płacącym gotówką, kupującym duże ilości
towaru jednorazowo lub w określonym czasie.
Można wyróżnić następujące rodzaje rabatów:



rabaty ilościowe - będące obniżką cen w zamian za zakup dużych ilości produktu;



rabaty sezonowe -

stosowane w ściśle określonym czasie;



rabaty handlowe -

udzielone pośrednikowi w zamian za przejęcie przez niego

dodatkowych funkcji, np. reklamy;



rabaty gotówkowe - mające na celu zachęcenie do szybkiego realizowania

płatności, stosowane zwłaszcza przy sprzedaży kredytowej.

Rabat finansowy wpływa na cenę nabycia towarów. Jego ewidencja uzależniona jest od
tego, czy towary objęte rabatem już sprzedano, czy nie. Rabat dotyczący sprzedanych
towarów zmniejsza koszt własny sprzedaży, natomiast jeśli towary znajdują się nadal w
magazynie - zmniejsza ic

h cenę nabycia.

Rabat cenowy oznacza zmniejszenie ceny jednostkowej towarów. Dlatego wpływa on
bezpośrednio na ich cenę nabycia. Wynika to wprost z przepisów ustawy o
rachunkowości, zgodnie z którą cena nabycia to cena zakupu składnika aktywów
obejmująca kwotę należną sprzedającemu, obniżona o rabaty, opusty, inne podobne
zmniejszenia i odzyski.
Rabat finansowy może być udzielony już w momencie zakupu - ujmowany jest wówczas
na fakturze dokumentującej dostawę, lub później - w takiej sytuacji sprzedawca wystawia
fakturę korygującą. W pierwszym przypadku rabat nie jest oddzielnie ewidencjonowany,
ponieważ zmniejsza on wartość towarów już w momencie zakupu. Są więc one
wprowadzane do magazynu w niższej wartości już w momencie nabycia. W przypadku
natomiast otrz

ymania faktury korygującej ewidencja rabatu następuje albo poprzez

zmniejszenie wartości towarów wykazywanych na koncie magazynowym, albo - jeśli
towary zostały już sprzedane - jako zmniejszenie kosztu własnego.


31. Na czym polega eksport a na czym import?
Import (z

łac. in "do" + portare "nieść") - przywóz towarów, usług lub kapitału z zagranicy

w celu wykorzystania ich na rynku

wewnętrznym (krajowym). Innymi słowy, zakup towarów

i usług produkowanych za granicą, prościej: przywóz czegoś spoza granic obszaru
celnego. Zazwyczaj obszarem tym jest terytorium państwa, ale na przykład dla krajów
należących do Unii Europejskiej import dotyczy zakupu towarów lub usług w krajach spoza
Unii Europejskiej. Zakup towarów w obrębie Unii Europejskiej nie jest importem. Jest to tak
zwany zakup wewnątrzwspólnotowy.
Eksport (z

łac. ex "poza" + portare "nieść") - wywóz za granicę dóbr, które zostały

wytworzone w danym kraju. Dla krajów należących do Unii Europejskiej eksport dotyczy
sprzedaży towarów lub usług poza UE. Sprzedaż towarów w obrębie państw należących
do Unii Europejskiej to tak zwana sprzedaż wewnątrzwspólnotowa a nie eksport.
Eksport towarów w Polsce w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług:
Eksport towarów – potwierdzony przez urząd celny wyjścia wywóz towarów z terytorium
Polski poza terytorium Wspólnoty, jeżeli będzie on dokonywany przez:

1.

dostawcę lub w jego imieniu,

2.

nabywcę mającego siedzibę poza terytorium Polski lub w jego imieniu.

O eksporcie towarów można mówić wtedy, gdy spełnione będą łącznie 3 warunki:

1.

wywóz musi być potwierdzony przez urząd celny wyjścia (urząd celny graniczny

terytorium celnego Wspólnoty Europejskiej). Nie jest więc w rozumieniu ustawy o
podatku od towarów i usług np. nielegalne wywiezienie towaru z terytorium UE, nie
je

st również wystarczające posiadanie przez podatnika dokumentu odprawy celnej

potwierdzającego przez wewnętrzny urząd celny (znajdujący się na terytorium
Wspólnoty Europejskiej);

2.

wywóz musi nastąpić poza terytorium Wspólnoty Europejskiej, co oznacza że nie

wystarczy go dokonać poza granice Polski, z wyjątkiem tej części granicy lądowej,
która stanowi granicę celną Wspólnoty Europejskiej, bądź granice morskie i
powietrzne;

3.

wywóz musi być dokonany w ramach realizacji następujących czynności:



odpłatnej dostawy towarów, bądź czynności z nią zrównanych (np.

przekazanie towaru na cele osobiste podatnika);



wywóz dokonany na innej podstawie prawnej, np. umowy użyczenia lub

będący wyłącznie czynnością faktyczną nie jest eksportem w rozumieniu
ustawy.

Zgodnie z ustawą o podatku VAT eksporterowi przysługuje prawo do zastosowania
zerowej stawki VAT.
Eksport bezpośredni – oznacza, że wywóz towarów poza granice Polski i UE dokonywany
jest bezpośrednio przez eksportera bądź osobę działającą w jego imieniu, w związku z
czym d

okumenty eksportowe wystawiane są na eksportera.

Eksport pośredni – oznacza, że towary wydawane są zagranicznemu odbiorcy w kraju
dostawcy (np. w Polsce) a ich wywóz poza granice RP i WE spoczywa już na nabywcy
bądź osobie działającej w jego imieniu. Dokumenty kontraktowe wystawiane są wówczas
na zagranicznego kontrahenta.
W takim przypadku krajowy eksporter może zastosować 0% stawkę VAT, o ile
zagraniczny kontrahent dostarczy mu kopie dokumentów eksportowych (faktury
handlowej, specyfikacji towarowej, doku

mentów transportowych z pieczątką urzędu

celnego wyjścia, kopię dokumentu SAD - Jednolitego Dokumentu Administracyjnego - z
pieczątką urzędu celnego wyjścia, stwierdzającego, że towar opuścił terytorium celne
Wspólnoty Europejskiej).

32. Co to jest dumping?
Dumping to polityka

polegająca na sprzedaży swoich produktów za granicę po cenach

niższych niż na rynku krajowym lub po cenach niższych od kosztów ich wytworzenia.
Można wyróżnić trzy rodzaje dumpingu:



dumping sporadyczny: jest to sporadyczne sprzedawa

nie produktu za granicę po

cenach niższych od kosztów wytworzenia. Wynika z sytuacji nadzwyczajnych, na
przykład gwałtownego spadku popytu na rynku krajowym lub wyjątkowego urodzaju w
danym roku. Producent decyduje się sprzedać swój produkt za granicę poniżej kosztów
w celu uniknięcia strat związanych na przykład z magazynowaniem towaru. Praktyka
ta, jeśli zdarza się sporadycznie, nie spotyka się na ogół z reakcją kraju przyjmującego;



dumping łupieżczy: celem takiej polityki jest zdobycie jakiegoś rynku i

wyeliminowanie konkurencji, poprzez zaproponowanie

cen niższych od kosztów

wytworzenia. Konkurencyjne przedsiębiorstwa, mając mniejsze zasoby, nie mogą
sprostać takiej praktyce i zostają wyeliminowane z rynku. W przypadku, gdy
przedsiębiorstwo stosujące dumping łupieżczy stanie się na danym rynku monopolistą
podwyższa ceny, aby realizować zysk monopolistyczny. Ten rodzaj dumpingu uznaje
się za praktykę nieuczciwej konkurencji. W handlu międzynarodowym praktyki tego
typu są przyczyną nakładania przez państwo importera karnych ceł (cło
antydumpingowe) czy ustanawiania ograniczeń ilościowych co do importu jakiegoś
towaru;



dumping stały: jest to sprzedaż towaru na rynek zagraniczny po cenie niższej niż

na rynku krajowym. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku, gdy popyt na
dane dobro

na rynku krajowym jest dużo mniej elastyczny niż na rynku zagranicznym.

W takim wypadku producent może sprzedawać towar po stosunkowo wysokiej cenie
na rynku krajowym (szczególnie, gdy jednocześnie nałożone są ograniczenia na import
tego dobra). Jednocześnie chcąc zwiększyć sprzedaż na rynku zagranicznym przy

elastycznym popycie musi obniżać ceny. Praktyka ta może być uzasadniona z punktu
widzenia producenta, może być również korzystna dla społeczeństwa kraju importera.
Jednocze

śnie może być sprzeczny z interesem wytwórców w kraju importera.

33.

Jak określamy przewagę wydatków nad dochodami w budżecie państwa?

Budżet państwa jest to roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów
państwa (w Polsce – organów: władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa; sądów i
trybunałów oraz administracji rządowej).
Budżet państwa jest uchwalany w formie ustawy budżetowej na okres roku
kalendarzowego określanego rokiem budżetowym.
Na dochody polskiego budżetu składają się dochody krajowe, obejmujące dochody z
podatków: dochodowych od osób fizycznych i prawnych, VAT, akcyzy, podatku rolnego od
gruntów, leśnego, od spadków i darowizn, od nieruchomości, od środków transportu, od
gier) i dochody niepodatkowe (m.in. dywidendy, wpływy z ceł) oraz środki z prywatyzacji.
Dochody zagraniczne stanowią odsetki od udzielonych przez kraj kredytów.
Dochody budżetu państwa
Wydatki budżetu Polski przeznaczone są na:
* realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i ochrony
pra

wa oraz administrację rządową, sądy i trybunały,

* subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego,
* subwencje dla partii politycznych,
* dotacje (np. celowe na zadania z zakresu administracji rządowej lub na zadania
określone ustawami, także na współfinansowanie pomocy unijnej i realizację Wspólnej
Polityki Rolnej).
Zwykle dochody budżetu są niewystarczające na pokrycie wydatków – taka ujemna
różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowi deficyt budżetu
państwa. Przewagę dochodów nad wydatkami określa się pojęciem nadwyżki budżetowej.
W Polsce budżet państwa jest uchwalany przez Sejm w formie ustawy budżetowej.
Inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej, jej zmian, a także ustawy o
prowizorium budżetowym przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów. Zasady i tryb
opracowania projektu budżetu państwa, stopień jego szczegółowości oraz wymagania,
którym powinien odpowiadać projekt ustawy budżetowej, a także zasady i tryb
wykonywania ustawy budżetowej określa ustawa o finansach publicznych. W wyjątkowych
przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określać ustawa
o prowizorium budżetowym.

34. Jak zmienia się kapitał ulokowany w banku w zależności od stopy procentowej?

Stopa procentowa,

wielkość mierzona procentowo wyrażonym stosunkiem kwoty, którą

płaci się za użytkowanie kapitału pieniężnego do wielkości tego kapitału, najczęściej
ustalana na okres roku.

Stopę procentową ustalają banki i określa ona, jaką sumę należy zapłacić za udzieloną
przez niego pożyczkę lub jaką kwotę płaci bank klientowi za to, że przechowuje on swoje
oszczędności w tym banku. Stopa procentowa w bankach komercyjnych oscyluje wokół
poziomu ustalonego przez bank centralny

. Jeżeli stopa procentowa wzrasta, to maleje

popyt na kredyty

, a wzrasta skłonność do oszczędzania i odwrotnie. Ustalanie przez bank

centralny stopy procentowej jest jednym ze sposobów realizacji polityki monetarnej kraju.
Wzrost stopy procentowej powoduje, że pieniądz odpływa z rynku do banków, co oznacza,
że podaż pieniądza maleje i zmniejsza się ryzyko inflacji.

35. Co to jest otwarty fundusz emerytalny?
Do otwartego funduszu emerytalnego musi przystąpić każda osoba urodzona po
31.12.1968r., za którą jest odprowadzana składka emerytalna do ZUS.

Przykład:

-

pracuje na umowę o pracę,

-

pracuje na umowę zlecenie,

- odbywa

płatny staż,

-

prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą.

Jeżeli nie jesteś pewien, czy powinieneś wybrać otwarty fundusz emerytalny OFE, opisz
nam swoją sytuację zawodową, a ekspert odpowie.
Zgodnie z ustawą fundusz emerytalny OFE powinno się wybrać w ciągu 7 dni od
rozpoczęcia pierwszej pracy. W praktyce jednak na wybór jest więcej czasu.
Osobom, które nie wybiorą OFE, zostanie losowo przydzielony jeden z funduszy
emerytalnych działających na polskim rynku (zgodnie z ustawą trzy największe fundusze
em

erytalne nie biorą udziału w losowaniu), dlatego nie wolno poddać się losowaniu!

Jeżeli pracujesz i nie wybrałeś jeszcze funduszu emerytalnego, powinieneś to zrobić
teraz.
Jeżeli pracujesz już dłużej niż 7 dni i nie wiesz czy zostałeś "wylosowany" - napisz do nas,
wyjaśnimy jak to ustalić.

36. Na czym polega proces prywatyzacji?
Prywatyzacja

– akt przekazania prywatnemu właścicielowi państwowego mienia.

Prywatyzacja może się odbywać przez uwłaszczenie lub sprzedaż.
W rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i
prywatyzacji prywatyzacja polega na:

1. Zbywaniu akcji

i udziałów będących własnością Skarbu Państwa w jednym z

następujących trybów:



oferty ogłoszonej publicznie



przetargu publicznego



rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia



przyjęcia oferty w odpowiedzi na wezwanie (ogłoszone na podstawie ustawy

z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania
instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o
spółkach publicznych złożonej przez podmiot ogłaszający wezwanie)



aukcji

ogłoszonej publicznie



dopuszczalne jest również zbywanie akcji/udziałów z pominięciem

wskazanych powyżej trybów poprzez uzyskanie zgody rady na inny niż
publiczny tryb zbycia akcji (m.in. w sytuacjach zbycia akcji na rynku
regulowanym

Giełdy Papierów Wartościowych, wniesienia akcji/udziałów do

innej spółki jako aportu w zamian za akcje/udziały w podwyższonym kapitale, a
także w uzasadnionych przypadkach sprzedaży akcji Skarbu Państwa na rzecz
akcjonariusza większościowego spółki),

2.

jak i rozporządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku

przedsiębiorstwa państwowego poprzez:



sprzedaż przedsiębiorstwa



wniesienie przedsiębiorstwa do spółki



oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.

Prywatyzac

ją jest również obejmowanie akcji/udziałów w podwyższonym kapitale

zakładowym jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, powstałych w
wyniku komercjalizacji

przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub inne niż państwowe

osoby prawne w rozumieniu ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania
uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa.
W Polsce za przeprowadzania procesów prywatyzacyjnych odpowiedzialne jest w
pierwszym rzędzie Ministerstwo Skarbu Państwa

.

37. Co to jest kapitał spółki a co to jest aport?
Kapitał zakładowy spółki akcyjnej – kapitał zakładowy w spółce akcyjnej, w
obowiązującym do 2000 roku handlowym nazywany kapitałem akcyjnym. Termin ten
odnoszony jest również do kapitału zakładowego spółek komandytowo-akcyjnych. Stanowi
podstawę majątkową działalności spółki i odpowiedzialności wobec wierzycieli.
W statucie

spółki wymienia się go jako kwotę pieniężną wpłacaną przez jej akcjonariuszy.

Musi być pokryty poprzez wniesienie wkładów w postaci gotówkowej, wkładami
niepieniężnymi albo w jeden i drugi sposób łącznie. Kapitał zakładowy dzieli się na akcje o
równej wartości nominalnej. Wysokość kapitału zakładowego musi być kwotowo wskazana
w statucie spółki.
W obowiązującym stanie prawnym kapitał zakładowy spółki akcyjnej musi wynosić
minimum 100

tysięcy złotych. Przepisy szczególne mogą ten wymóg zaostrzać.

Przykładowo spółka akcyjna prowadząca giełdę zobowiązana jest posiadać kapitał
zakładowy na poziomie minimum 40 mln złotych).
Kapitał zakładowy jest niepodzielny. Spółka musi utrzymywać go w całości i nie może
rozdzielać pomiędzy akcjonariuszy.
Kapitał akcyjny nie powinien być wykorzystywany na zaspokojenie roszczeń
ubezpieczeniowych.

Aport -

wkład niepieniężny wniesiony do spółki kapitałowej na pokrycie kapitału

zakładowego, w postaci wartości niematerialnych (praw) lub rzeczy. Jego wniesienie
oznacza przeniesienie na spółkę wszelkich praw do przedmiotu wkładu (czyli jego
własności).
Aportem mogą być m.in. rzeczy ruchome
(ruchomości), nieruchomości, wierzytelności, patenty, a nawet przedsiębiorstwo jako
całość

.

38. Czym charakteryzuje się inflacja a czym deflacja?
Inflacja

– wzrost ogólnego poziomu cen.

W praktyce inflacja na rynku konsumpcyjnym jest inna niż inflacja na rynku
zaopatrzeniowym i nieco inaczej wpływa na kondycję gospodarki. Przeciwieństwem inflacji
jest deflacja.
Korzystnym efektem niewielkiej inflacji może być ułatwienie renegocjacji realnej wartości
niektórych cen oraz płac (zobacz też iluzja pieniądza). Inflacja często stosowana jest przez
rządy państw do finansowania budżetu, dzięki wykorzystaniu zjawiska tzw. pułapki
inflacyjnej.
Rewolucja semantyczna zmieniła znaczenie słów inflacja oraz deflacja, które odnosiły się
do podaży pieniądza. Dziś używa się ich do określenie wzrostu lub spadku cen towarów
oraz płac. Owa zmiana znaczeniowa ma istotne następstwa, gdyż odgrywa dużą rolę w
kształtowaniu się przychylnego nastawienia do inflacjonizmu.
Deflacja

– ograniczenie podaży pieniądza na rynku powodujące wzrost siły

nabywczej

pieniądza. Potoczne określenie spadku cen rynkowych, sytuacji, kiedy za tę

samą ilość pieniędzy kupić można coraz więcej dóbr towarów i usług. Przeciwieństwem
deflacji jest inflacja.

39. Jaki przedsiębiorca jest mikro przedsiębiorcą a jaki małym przedsiębiorcą?

Mikroprzedsiębiorca - w myśl art. 104 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej,
to

przedsiębiorca który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:



zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz



osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji

fina

nsowych nie przekraczający równowartości w złotych 2 mln euro lub

sumy

aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych 2 lat nie

przekraczający równowartości w złotych 2 mln euro.

Mały przedsiębiorca - określenie osoby prowadzącej działalność gospodarczą w
niewielkim rozmiarze.
W myśl art. 105 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, to przedsiębiorca, który w
co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:



zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz



osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji

finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 10 mln euro lub
sumy

aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych 2 lat nie

przekraczający równowartości w złotych 10 mln euro.

40. Jaki wpływ na rynek może mieć wzrost zasobów ludności ?

Odgrywa

pozytywną rolę w procesie rozwoju rynku

41. Jaki wpływ na popyt może mieć wzrost dochodów konsumentów?
Środki pieniężne w dyspozycji konsumenta, które może on spożytkować na zakup różnych
kombinacji dóbr. Przy danym poziomie cen na rynku, dochód konsumenta decyduje o tym,
jakie kombinacje dóbr są konsumentowi dostępne, a jakie pozostają poza zasięgiem jego
budżetu.
Przykładami dochodu mogą być: płaca, zasiłek.

42. Do czego w firmie zali

czamy gotówkę w kasie i na rachunku bankowym?

Gotówka - forma aktywów, charakteryzująca się najwyższym stopniem płynności. W
przeciwieństwie do papierów wartościowych, depozytów terminowych i innych rodzajów
lokat, posiadaną gotówką można dysponować w każdej chwili.

Obrót gotówkowy polega na przyjmowaniu i wydatkowaniu gotówki. Obejmuje on w
zasadzie wpłaty i wypłaty gotówki z kasy. Wielkość obrotu gotówkowego zależy od
specyfikacji jednostki gospodarczej. Obrót bezgotówkowy polega na regulowaniu
zobowiązań i inkasowaniu należności za pośrednictwem banku, przez przelewanie
określonych sum z rachunku bankowego dłużnika na rachunek bankowy wierzyciela.