sredniowiecze019aangelsa

Temat: Funkcje literatury średniowiecznej.

W średniowieczu literatura była silnie nasycona wzorcami postaw, a jej głównym
zadaniem było kształtowanie właściwych wzorców osobowych, właściwych postaw
moralnych i wpajanie odpowiednich ideałów. Dlatego o literaturze tego okresu
mówi się, że jest to literatura parenetyczna (pareneza = pouczenie). Literatura
średniowiecza przytacza liczne przykłady właściwych postaw, typowych dla
idealnego władcy, rycerza i ascety.
Właściwy model zachowań, typowy dla rycerza prezentuje "Pieśń o Rolandzie". Jej
bohater to rycerz, który za cel nadrzędny stawia sobie przestrzeganie etosu
rycerskiego. Najważniejszy dla Rolanda jest jego honor, nie uczyni nic, co
mogłoby doprowadzić do powstania skazy na jego czci. Istotne są także odwaga,
wierność władcy, wierność ojczyźnie i patriotyzm. Średniowieczny rycerz musi
ponadto umieć walczyć, być wierny w przyjaźni oraz godnie przyjmować śmierć.
Zasady postępowania dobrego władcy kryje w sobie "Kronika" Galla Anonima.
Kronikarz kreśli wizerunek na podstawie sylwetek Bolesława Krzywoustego oraz
jego przodka, Bolesława Chrobrego. Wg. Anonima król powinien być człowiekiem
sprawiedliwym i rycerskim. Powinny go cechować męstwo, moc, przebiegłość oraz
pobożność i mądrość. Jego wyroki powinne być srogie, lecz sprawiedliwe. W walce
powiniem być przebiegły i roztropny. Za jego panowania państwo powinno cieszyć
się dobrobytem, spokojem i radością.
Trzeci wzorzec postawy, wykreowany przez średniowieczną literaturę dotyczył
postawy człowieka oddanego służbie bożej. Człowiek ten powinien zapomnieć o
sprawach ziemskich, powinien podporządkować wszystkie swe myśli Bogu. Cel jego
życia nie znajduje się na ziemi, lecz poza nią - jest nim osiągnięcie świętości
i zbawienia. Prawdziwy asceta powinien wyrzec się wszelkich dóbr materialnych,
dla niego istnieć powinno jedynie dobro duchowe. Również odejście z ziemskiego
padołu nie powinno być naturalne: święty powinien odejść albo śmiercią
męczeńską, albo naturalną, której towarzyszą różne znaki i cuda.