(Wpisuje zdajÄ…cy przed
Miejsce
rozpoczęciem pracy)
na naklejkÄ™
z kodem
KOD ZDAJÄ„CEGO
MCH-W1A1P-021
EGZAMIN MATURALNY
Z CHEMII
Arkusz I
ARKUSZ I
Czas pracy 90 minut MAJ
ROK 2002
Instrukcja dla zdajÄ…cego
1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron.
Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu
nadzorujÄ…cego egzamin.
2. Do arkusza dołączone są dwie karty stałych chemicznych.
Proszę je zatrzymać po zakończeniu pracy z arkuszem I.
Będą one służyć również do pracy z arkuszem II.
3. Proszę uważnie czytać wszystkie polecenia i informacje do
zadań.
4. Rozwiązania i odpowiedzi należy zapisać czytelnie w miejscu
na to przeznaczonym przy każdym zadaniu.
5. W rozwiązaniach zadań rachunkowych trzeba przedstawić tok
rozumowania prowadzÄ…cy do ostatecznego wyniku oraz
pamiętać o jednostkach.
6. W trakcie obliczeń można korzystać z kalkulatora.
7. Proszę pisać tylko w kolorze niebieskim lub czarnym; nie pisać
ołówkiem.
8. Nie wolno używać korektora.
9. Błędne zapisy trzeba wyraxnie przekreSlić.
10. Brudnopis nie będzie oceniany.
Za rozwiÄ…zanie
11. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba
wszystkich zadań
punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie.
można otrzymać
12. Do ostatniej kartki arkusza dołączona jest karta odpowiedzi,
łącznie 40 punktów
którą wypełnia egzaminator.
Życzymy powodzenia !
(Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy)
PESEL ZDAJÄ„CEGO
2 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz I
Zadanie 1. (1 pkt)
Liczba czÄ…stek elementarnych w atomie 56 E wynosi:
26
liczba
liczba neutronów liczba protonów
elektronów
30 26 26
A.
26 26 30
B.
30 30 26
C.
26 30 26
D.
Zadanie 2. (1 pkt)
KonfiguracjÄ™ elektronowÄ… 1s22s22p63s23p6 majÄ… atomy i jony:
A. Mg2+, Cl-, K+
B. Ar , S2-, K+
C. Ar , Na+, K+
D. S2-, Mg2+, Cl-
Informacja do zadań 3. i 4.
Przedstawicielem alkenów jest propen o wzorze grupowym:
1 2 3
CH2 = CH CH3
Zadanie 3. (1 pkt)
W czÄ…steczce propenu wystÄ™puje nastÄ™pujÄ…ca liczba wiÄ…zaÅ„ ó i ð:
wiÄ…zania ó wiÄ…zania ð
5 1
A.
6 1
B.
8 1
C.
9 0
D.
Zadanie 4. (1 pkt)
Stopnie utlenienia atomów węgla 1, 2, 3 w cząsteczce propenu wynoszą:
stopnie utlenienia atomów węgla
1 2 3
-II -I -III
A.
II I III
B.
-II -III -I
C.
II III I
D
Egzamin maturalny z chemii 3
Arkusz I
Informacja do zadania 5.
Uczeń otrzymał w trzech probówkach substancje: kwas octowy (etanowy), etanal i etanol.
W celu identyfikacji substancji wykonał szereg doSwiadczeń, a wyniki zestawił w tabeli:
substancje w probówkach
I II III
" nie reaguje z wodorotlen- " tworzy z wodorotlenkiem " reaguje z wodorotlen-
kiem miedzi(II) miedzi(II) niebieski, kla- kiem miedzi(II), tworzÄ…c
rowny roztwór po ogrzaniu ceglastopo-
" reaguje z sodem
" barwi papierek uniwersal- marańczowy osad
" po podgrzaniu tworzy
ny na kolor czerwony
z substancją z probówki II
wobec stęż. H2SO4 związek
o przyjemnym zapachu
Zadanie 5. (1 pkt)
Wybierz odpowiedx, w której przedstawiono prawidłową identyfikację substancji
w probówkach I, II, III.
I II III
A.
kwas octowy etanol etanal
etanol etanal kwas octowy
B.
etanol kwas octowy etanal
C.
etanal kwas octowy etanol
D.
Zadanie 6. (1 pkt)
Aby przesunąć stan równowagi reakcji
HCOOH + C2H5OH HCOOC2H5 + H2O
w kierunku tworzenia estru należy:
A. dodać wody,
B. zmniejszyć stężenie kwasu mrówkowego,
C. oddestylować ze Srodowiska reakcji mrówczan etylu,
D. zmniejszyć iloSć alkoholu etylowego.
4 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz I
Zadanie 7. (1 pkt)
Wzorowi Hawortha (I) dla formy pierScieniowej cukru przyporządkuj właSciwy wzór
Fischera (A, B, C lub D) dla formy łańcuchowej.
CH2OH
H OH
H
OH H
OH H
H OH
I
CHO
CHO
CHO CHO
HO C H
H C OH
H C OH H C OH
H C O H
HO C H
HO C H HO C H
D. HO C H
C.
B.
A.
H C O H
HO C H H C OH
HO C H
H C OH
H C OH HO C H
CH2OH
CH2OH
CH2OH CH2OH
Informacja do zadania 8.
W laboratorium przeprowadzono doSwiadczenia (jak pokazano na rysunku), w wyniku
których otrzymano związki chemiczne:
NaOH(aq)
Na2O
H2SO4(aq)
H2O FeCl3(aq)
KOH(aq)
I III
II
Zadanie 8. (3 pkt)
Napisz w formie jonowej równania reakcji chemicznych zachodzących w probówkach: I, II i III.
Równanie I .............................................................................................................................
Równanie II ............................................................................................................................
Równanie III ...........................................................................................................................
Egzamin maturalny z chemii 5
Arkusz I
Informacja do zadania 9.
SporzÄ…dzono dwa wodne roztwory soli:
siarczanu(VI) sodu,
azotanu(III) sodu.
Zadanie 9. (3 pkt)
Który z wyżej wymienionych roztworów soli nie będzie miał odczynu obojętnego? Uzasadnij
odpowiedx i napisz w formie jonowej skróconej równanie odpowiedniej reakcji chemicznej.
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
Równanie .................................................................................................................................
Zadanie 10. (3 pkt)
WyjaSnij, jak zmieni siÄ™ pH wody po rozpuszczeniu w niej siarkowodoru.
Uzasadnij swoją odpowiedx i zapisz w formie jonowej równanie zachodzącej reakcji.
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
Równanie ................................................................................................................................
Informacja do zadania 11.
Na skalę przemysłową chlorek miedzi(II) można otrzymać, między innymi, w wyniku reakcji
siarczanu(VI) miedzi(II) z chlorkiem baru.
Zadanie 11. (3 pkt)
Napisz równanie reakcji otrzymywania chlorku miedzi(II) podaną w informacji metodą.
WyjaSnij, dlaczego w tym procesie stosuje się chlorek baru, a nie można stosować tańszej soli
kamiennej (chlorek sodu).
Równanie .................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
6 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz I
Informacja do zadania 12.
W pracowni chemicznej otrzymuje siÄ™ chlor w wyniku utleniania kwasu solnego. Reakcja
przebiega według równania:
2KMnO4 + 16HCl 2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2 + 8H2O
Zadanie 12. (3 pkt)
Oblicz, ile gramów manganianu(VII) potasu wzięło udział w reakcji z kwasem solnym, jeżeli
powstało 5,6 dm3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych?
Informacja do zadania 13.
W pewnych warunkach równowaga reakcji:
2N2 + O2 2N2O
ustaliła się przy następujących stężeniach: [N2]=0,72 mol . dm-3, [O2]=1,12 mol . dm-3,
[N2O]=0,84 mol . dm-3.
Zadanie 13. (2 pkt)
Oblicz stałą równowagi dla podanej w informacji reakcji chemicznej.
Egzamin maturalny z chemii 7
Arkusz I
Informacja do zadania 14.
Podczas spalania węgla na potrzeby energetyki powstają pyły, które zaliczane są do
pierwotnych zanieczyszczeń powietrza. Pyły nie zatrzymane przez urządzenia odpylające
wydostajÄ… siÄ™ do atmosfery i tworzÄ… dymy zanieczyszczajÄ…ce Srodowisko naturalne. Dym
jest układem dyspersyjnym.
Zadanie 14. (2 pkt)
OkreSl, który składnik dymu jest fazą rozpraszającą (dyspersyjną), a który fazą rozproszoną
(zdyspergowanÄ…).
Faza rozpraszajÄ…ca ...............................................................................................................
Faza rozproszona ..................................................................................................................
Informacja do zadania 15.
W tabeli przedstawiono rozpuszczalnoSć chlorku potasu .
T [K] 273 293 298 313
RozpuszczalnoSć
27,78 34,03 35,54 40,04
[g w 100g H2O ]
Zadanie 15. (1 pkt)
OkreSl, jaki roztwór (nasycony, nienasycony) powstanie, jeżeli rozpuSci się 16 g chlorku
potasu w 50g wody w T=298K.
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
Zadanie 16. (3 pkt)
Podaj nazwy systematyczne (IUPAC) związków:
CH3
CH3 C CH2 CH2 CH3 CH3 CH2 CH COOH CH3 CH C CH2 CH3
O NH2 CH3 CH3
I II III
Nazwa zwiÄ…zku I ..................................................................................................................
Nazwa zwiÄ…zku II ................................................................................................................
Nazwa zwiÄ…zku III ...............................................................................................................
8 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz I
Zadanie 17. (3 pkt)
Podaj wzory grupowe (półstrukturalne) alkoholi:
a) 2-metylopentan-3-olu,
b) 2-metylopropan-2-olu,
c) 3-metylobutan-1-olu,
zapisujÄ…c je w odpowiednim miejscu tabeli.
wzór grupowy alkoholu
alkohol I-rzędowy
alkohol II-rzędowy
alkohol III-rzędowy
Informacja do zadania 18.
Dane są równania reakcji:
A. CH2 CH CH3 + Zn CH2 = CH CH3 + ZnCl2
Cl Cl
H+
B. CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O
CH3 CH3
Br
3
çÅ‚
çÅ‚
C. + Br2 çÅ‚FeBr + HBr
Zadanie 18. (2 pkt)
Z podanych równań reakcji A, B, C wybierz te, które przedstawiają reakcję substytucji
i reakcjÄ™ eliminacji.
Reakcja substytucji ...............
Reakcja eliminacji ................
Egzamin maturalny z chemii 9
Arkusz I
Informacja do zadań 19. i 20.
Kwas salicylowy ma właSciwoSci antyseptyczne. Alkoholowy roztwór tego kwasu pod
nazwą spirytusu salicylowego używany jest do dezynfekcji. Pochodne kwasu salicylowego,
np. aspiryna, salol, PAS to leki.
Zadanie 19. (2 pkt)
Oblicz, ile gramów kwasu salicylowego potrzeba do sporządzenia 250 gramów 2% spirytusu
salicylowego.
Zadanie 20. (2 pkt)
Lek przeciwgruxliczy PAS ma wzór: A
O
C
OH
H2N
OH
B
Podaj nazwy zaznaczonych grup.
Nazwa grupy .................................................................................................................
A
Nazwa grupy .................................................................................................................
B
10 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz I
Zadanie 21. (1 pkt)
Utwórz wzór grupowy (półstrukturalny) dipeptydu powstałego w wyniku polikondensacji
aminokwasów:
O O
CH3 - CH C HO - CH2 CH C
NH2 OH
NH2 OH
11 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz I
ARKUSZ I
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA
" Zdający otrzymuje punkty tylko za całkowicie prawidłową odpowiedx.
" Gdy do jednego polecenia są dwie odpowiedzi (jedna prawidłowa, druga nieprawidłowa )
to zdający nie otrzymuje punktów.
" Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji...,to w odpowiedzi zdający powinien
napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.
" Brak współczynników w równaniu reakcji chemicznej obniża punktację o 1 pkt, jeżeli
punktacja za równanie jest równa 2 pkt.
" Brak jednostek przy rozwiązaniu zadań rachunkowych obniża punktację o 1 punkt.
" Całkowicie poprawne rozwiązanie zadań rachunkowych, uwzględniające inny tok
rozumowania niż w podanym opisie, należy ocenić pełną liczbą punktów.
Nr
Punktacja
Przewidywana odpowiedx
zad.
Za Suma-
czynnoSć rycznie
1. Odpowiedx: D 1 1
2. Odpowiedx: B
1 1
3. Odpowiedx: C
1 1
4. Odpowiedx: A
1 1
5. Odpowiedx: C 1
1
6. Odpowiedx: C 1
1
7. Odpowiedx: C lub B 1
1
8. Za każde prawidłowo napisane równanie reakcji po 1 pkt.
Równanie I Na2O + H2O 2Na+ + 2 OH- 1
3
Równanie II OH- + H+ H2O 1
lub 2H+ + SO42- + 2K+ + 2OH- 2K+ + SO42- + 2H2O
lub H+ + HSO4- + K+ + OH- K+ + HSO4- + H2O
Równanie III Fe3+ + 3 OH- Fe(OH)3
lub Fe3+ + 3Cl- + 3Na+ + 3OH- 3Na+ + 3Cl- + Fe(OH)3 1
9. Za odpowiedx: Nie będzie miał odczynu obojętnego roztwór
1
azotanu(III) sodu ; (nazwa lub wzór soli).
3
Za uzasadnienie np. Azotan(III) sodu ulega w wodzie hydrolizie
1
lub siarczan(VI) sodu nie hydrolizuje lub inne poprawne
uzasadnienie.
-
1
Za napisanie równania reakcji: NO- + H2O HNO2 + OH
2
10. Za okreSlenie zmiany pH typu: pH zmaleje lub pH zmniejszy siÄ™ .
1
Za wyjaSnienie słowne np.: W wyniku reakcji siarkowodoru z wodą
1
3
wzroSnie stężenie jonów H+ lub powstaje kwas lub powstają jony
H3O+ .
-
1
Za napisanie równania reakcji np.: H2S H+ + HS lub
-
H2S 2H+ + S2- lub H2S + H2O H3O+ + HS lub
-
H2S + 2H2O 2H3O+ + S2
2 Egzamin maturalny z chemii, maj 2002 r.
Arkusz I
11. Za napisanie równania reakcji :CuSO4 + BaCl2 CuCl2 + BaSO4
1
lub pełne równanie jonowe.
Za wyjaSnienia np.:
3
1
StosujÄ…c chlorek baru powstaje trudnorozpuszczalny osad.
1
Stosując NaCl otrzyma się roztwór zawierający mieszaninę jonów.
12. Za obliczenie masy molowej KMnO4 (158 g?mol-1).
1
Za obliczenie na podstawie równania reakcji.
1
Za poprawny wynik wraz z jednostkÄ… (15,8g).
3
1
13.
(0,84)2
Za zapis wyrażenia K =
1
(0,72)2 Å"1,12
Za obliczenie wyniku 1,215 (nie wymagane jest podanie jednostek).
2
1
14. Za każdą prawidłowo wskazaną fazę 1 pkt.
Faza rozpraszająca gaz lub powietrze lub mieszanina gazów.
1 2
Faza rozproszona pył lub stałe zanieczyszczenia lub sadza, węgiel, 1
C .
15. Odpowiedx: roztwór nienasycony.
1 1
16. Za każdą poprawną nazwę związku 1 pkt.
Nazwa zwiÄ…zku I pentan-2-on (2-pentanon) 1
3
Nazwa zwiÄ…zku II kwas 2-aminobutanowy 1
1
Nazwa zwiÄ…zku III 2,3,3-trimetylopentan
17. Za poprawnie podane trzy wzory 2 pkt, za poprawnie podane dwa
wzory 1 pkt, za poprawne przyporządkowanie rzędowoSci 1 pkt.
CH3 CH CH2 CH2
alkohol I-rzędowy | |
3
CH3 OH
alkohol II-rzędowy CH3 CH CH CH2 CH3
| |
CH3 OH
CH3
|
alkohol III-rzędowy CH3 C CH3
|
OH
18. Reakcja substytucji: C lub B lub C i B. 1
2
Reakcja eliminacji: A. 1
19. Za prawidłowe obliczenie masy substancji rozpuszczonej.
1
2
Za poprawną wartoSć liczbową wraz z jednostką (5g).
1
Egzamin maturalny z chemii, maj 2002 r. 3
Arkusz I
20. Za każdą prawidłowo nazwaną grupę 1pkt.
2
Nazwa grupy A - grupa karboksylowa. 1
Nazwa grupy B - grupa hydroksylowa lub wodorotlenowa. 1
21. Za podanie wzoru dipeptydu 1
1
O CH2OH
CH3 CH C N CH COOH
NH2 H
O CH3
lub HO CH2 CH C N CH COOH
NH2 H
lub produkty kondensacji dwóch cząsteczek
HO CH2 CH COOH
NH2
lub produkty kondensacji dwóch cząsteczek.
CH3 CH COOH
NH2
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Chemia Matura Maj 2002 Arkusz 2Matematyka Matura Maj 2002 Arkusz 1Chemia Matura Maj 2005 Arkusz 1Chemia Matura Maj 2005 Arkusz 2Matematyka Matura Maj 2002 Arkusz 2Matematyka Matura Maj 2002 Arkusz 2Chemia Matura Styczeń 2003 Arkusz 1Chemia Matura Styczeń 2001 Arkusz 2Matematyka Matura Maj 2002 poziom podstawowyChemia Matura Styczeń 2003 Arkusz 2Matematyka Matura Maj 2003 Arkusz 1Matematyka Matura Maj 2005 Arkusz 1Matematyka Matura Maj 2003 Arkusz 2więcej podobnych podstron