(Wpisuje zdajÄ…cy przed
Miejsce
rozpoczęciem pracy)
na naklejkÄ™
z kodem
KOD ZDAJÄ„CEGO
MCH-W2A1P-021
EGZAMIN MATURALNY
Z CHEMII
ARKUSZ II
Arkusz II
Czas pracy 120 minut
MAJ
ROK 2002
Instrukcja dla zdajÄ…cego
1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 14 stron.
Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu
nadzorujÄ…cego egzamin.
2. Proszę uważnie czytać wszystkie polecenia i informacje do
zadań.
3. Rozwiązania i odpowiedzi należy zapisać czytelnie w miejscu
na to przeznaczonym przy każdym zadaniu.
4. W rozwiązaniach zadań rachunkowych trzeba przedstawić tok
rozumowania prowadzÄ…cy do ostatecznego wyniku oraz
pamiętać o jednostkach.
5. W trakcie obliczeń można korzystać z kalkulatora.
6. Proszę pisać tylko w kolorze niebieskim lub czarnym; nie pisać
ołówkiem.
7. Nie wolno używać korektora.
8. Błędne zapisy trzeba wyraxnie przekreSlić.
9. Brudnopis nie będzie oceniany.
10. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba
punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie.
11. Do ostatniej kartki arkusza dołączona jest karta odpowiedzi,
Za rozwiÄ…zanie
którą wypełnia egzaminator.
wszystkich zadań
można otrzymać
Życzymy powodzenia !
łącznie 60 punktów
(Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy)
PESEL ZDAJÄ„CEGO
2 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz II
Zadanie 22. (1 pkt)
Ustal, w którym jonie metal Me ma najwyższy stopień utlenienia:
-
A. MeO
4( aq )
2-
B. Me2O
7(aq )
2-
C. MeO
4( aq )
2-
D. MeO
2( aq )
Zadanie 23. (1 pkt)
- 2- 2- 2+
Które z podanych jonów: NO3 , SO , S , Cl- , Fe , Cu+ mogą w reakcjach redoks pełnić
4
rolÄ™: utleniacza, reduktora oraz utleniacza i reduktora?
utleniacza
utleniacza reduktora
i reduktora
2- -
2- 2+
A. S , NO3 Cu+ , SO Fe , Cl- ,
4
2- 2-
- 2+
B. SO , S NO3 , Fe Cl- , Cu+
4
- 2- 2- 2+
C. NO3 , SO Cl- , S Fe , Cu+
4
- 2- 2+ 2-
D. NO3 , SO Fe , Cu+ Cl- , S
4
Zadanie 24. (1 pkt)
Wybierz wzory cząsteczek związków, które są homologami benzenu:
CH3
CH3
CH3
CH3
CH=CH2 C2H5
I
II III IV V
A. I i II,
B. II i III,
C. IV i V,
D. II i V.
Egzamin maturalny z chemii 3
Arkusz II
Zadanie 25. (1 pkt)
Wskaż główne produkty (X,Y, Z) reakcji przebiegających według schematu:
+NaOH
X
+HBr
CH2 COOH
Y
NH2
+C2H5OH
Z
X Y Z
A. CH2 COOH CH2 COOH CH2 COOC2H5
NHNa NH3Br NH2
CH2 COONa CH2 COOBr CH2 COOC2H5
B.
NH2 NH2 NH2
CH2 COONa CH2 COOH CH2 COOCH2CH3
C.
NH2 NH3Br NH2
CH2 COONa CH2 COOH CH2 COOCH3
D.
NH2 NH2Br NH2
Zadanie 26. (1 pkt)
Freony (mieszane fluorochlorowęglowodory) nie powinny być stosowane jako
rozpuszczalniki i gazy noSne w aerozolach, gdyż:
A. są toksyczne dla człowieka,
B. przedostajÄ…c siÄ™ do atmosfery, niszczÄ… warstwÄ™ ozonowÄ…,
C. sÄ… Å‚atwopalne,
D. przyczyniają się do powstawania kwaSnych deszczów.
4 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz II
Informacja do zadań 27. 28. i 29.
Wodór jest gazem, który tworzy połączenia z różnymi pierwiastkami. Przykładami takich
związków są metan i amoniak (CH4 i NH3).
Zadanie 27. (2 pkt)
OkreSl charakter wiązań w cząsteczkach wodoru i amoniaku.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Zadanie 28. (1 pkt)
WyjaSnij, dlaczego amoniak dobrze rozpuszcza siÄ™ w wodzie, a metan jest w niej praktycznie
nierozpuszczalny?
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Zadanie 29. (3 pkt)
W warunkach normalnych 1 objętoSć wody rozpuszcza 702 objętoSci gazowego amoniaku.
Oblicz, jaka w tych warunkach jest rozpuszczalnoSć amoniaku w wodzie?
(gÄ™stoSć amoniaku d = 0,76g · dm-3, gÄ™stoSć wody d = 1,0 kg · dm-3).
Egzamin maturalny z chemii 5
Arkusz II
Zadanie 30. (2 pkt)
OkreSl liczbę atomową pierwiastka, powstającego w wyniku rozpadów promieniotwórczych
223
izotopu radu Ra, w czasie których emitowane sÄ… 4 czÄ…stki á i 2 czÄ…stki â- i podaj symbol
88
tego pierwiastka.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
Zadanie 31. (5 pkt)
Oblicz skład procentowy mieszaniny dwóch izotopów galu, wiedząc, że masa atomowa galu
wynosi 69,72 u, a jądra atomowe tych izotopów zawierają 38 neutronów i 40 neutronów.
6 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz II
Informacja do zadania 32.
W czterech zamkniętych probówkach znajdują się gazy:
tlen amoniak tlenek siarki(IV) tlenek azotu(IV)
Zadanie 32. (4 pkt)
W celu wykrycia tych gazów zbadano ich zapach i barwę oraz wykorzystano tlące się
łuczywko i zwilżony papierek uniwersalny. Zapisz po jednym spostrzeżeniu potwierdzającym
obecnoSć danego gazu w probówce i pozwalającym odróżnić go od pozostałych.
Tlen .............................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Amoniak .......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Tlenek siarki(IV) ..........................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Tlenek azotu(IV) ..........................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Informacja do zadań 33. i 34.
Glin jest jednym z najczęSciej występujących w przyrodzie pierwiastków chemicznych.
Zajmuje trzecie miejsce wSród pierwiastków wchodzących w skład skorupy ziemskiej.
Do ważnych związków glinu należy wodorotlenek glinu.
Zadanie 33. (6 pkt)
Zaprojektuj doSwiadczenie, za pomocą którego zbadasz charakter amfoteryczny wodorotlenku
glinu. W tym celu przedstaw:
a) rysunek schematyczny,
b) przewidywane spostrzeżenia,
c) równania rekcji w formie jonowej.
Egzamin maturalny z chemii 7
Arkusz II
a)
b) .................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
c) .................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 34. (4 pkt)
W krajach Unii Europejskiej norma zawartoSci glinu w wodzie pitnej wynosi 0,3g w 1m3.
Zbadano, że stężenie procentowe glinu w badanej próbce wody wynosi 0,00001%.
Dokonując obliczeń stwierdx, czy badana woda nadaje się do picia. Przyjmij, że gęstoSć wody
pitnej wynosi 1g . cm-3.
8 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz II
Informacja do zadań 35. i 36.
Apteczka w pracowni chemicznej powinna być wyposażona między innymi w 5% roztwór
wodorowęglanu sodu (NaHCO3). Stosuje się go w przypadku oparzeń kwasami, np.
kwasem octowym.
Zadanie 35. (1 pkt)
Napisz równanie reakcji przebiegającej między wodorowęglanem sodu i kwasem octowym
(etanowym).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 36. (1 pkt)
Jaka właSciwoSć kwasu octowego decyduje o przebiegu tej reakcji chemicznej?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Informacja do zadania 37.
Jednym ze sposobów chemicznego oczyszczania Scieków z jonów metali jest strącanie
trudno rozpuszczalnych soli tych metali, a następnie sedymentacja powstałych osadów.
Zadanie 37. (2 pkt)
2+ 2+ 2+
W pobranej próbce Scieku występują kationy metali: Pb , Ba , Zn .
KorzystajÄ…c z tabeli rozpuszczalnoSci:
a) zaproponuj substancję, której można użyć w celu usunięcia tych jonów,
................................................................................................................................................
b) napisz równanie reakcji wytrącania osadu w formie jonowej, oznaczając jon metalu
2+
symbolem Me .
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
Egzamin maturalny z chemii 9
Arkusz II
Zadanie 38. (4 pkt)
PÅ‚ytkÄ™ miedzianÄ… o masie 8g zanurzono w roztworze azotanu(V) srebra. Po pewnym czasie
płytkę oczyszczono z osadu srebra, osuszono i zważono. Masa płytki wyniosła 6,5g. Zapisz
równanie zachodzącej reakcji i oblicz masę wydzielonego srebra.
Zadanie 39. (2 pkt)
Wykorzystując podane w tabeli (szereg elektrochemiczny metali) wartoSci potencjałów
standardowych elektrod, zaprojektuj ogniwa, w których miedx spełniać będzie rolę:
a) katody,
b) anody.
Przedstaw schematy tych ogniw.
a) .....................................................................................................................................
b) .....................................................................................................................................
10 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz II
Informacja do zadania 40.
Substratem do otrzymywania PCV (polichlorku winylu) jest substancja, która powstaje
w wyniku reakcji dwóch gazów. Jeden tworzy się podczas reakcji karbidu (CaC2) z wodą,
drugi w wyniku reakcji chlorku sodu ze stężonym kwasem siarkowym(VI).
Zadanie 40. (4 pkt)
Napisz równania reakcji, które ilustrują ciąg przemian prowadzących do otrzymania tego
polimeru.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 41. (1 pkt)
Znajdujący się w stanie równowagi układ:
A + B C + D
jest ogrzewany. W wyniku tego równowaga reakcji przesuwa się w lewo.
Czy reakcja A + B C + D jest procesem egzotermicznym czy endotermicznym?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z chemii 11
Arkusz II
Zadanie 42. (4 pkt)
Połącz w pary wyrażenia z kolumny I, przedstawiające zanieczyszczenia Srodowiska,
z wyrażeniami z kolumny II, które są ich skutkami.
I II
1. Tlenek węgla(IV). A. Dziura ozonowa.
2. Wysypiska odpadów B. Efekt cieplarniany.
komunalnych i przemysłowych. C. Zanieczyszczenia chemiczne
3. Tlenek siarki(IV), tlenki azotu, i biologiczne atmosfery, wód
tlenek węgla(IV). powierzchniowych
4. Freony. i głębinowych oraz gleby.
D. KwaSne deszcze.
Odpowiedx: I II
1
2
3
4
Informacja do zadania 43.
Przez trzy płuczki przepuszczono gazy: eten, chlorek winylu i metan.
gazy
NaOH(aq)
HNO3(aq)
KMnO4(aq)
Zadanie 43. (1 pkt)
Który z gazów nie przereagował z substancjami zawartymi w płuczkach?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
12 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz II
Zadanie 44. (2 pkt)
Narysuj wzory grupowe (półstrukturalne) związków chemicznych zawierających w swym
składzie trzy atomy węgla.
aldehyd keton
Zadanie 45. (6 pkt)
Zaproponuj doSwiadczenie pozwalające odróżnić propanal od propanonu, przedstawiając:
a) rysunek schematyczny,
b) przewidywane spostrzeżenia,
c) równanie reakcji chemicznej.
a)
b) .............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
c) ...............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Egzamin maturalny z chemii 1
Arkusz II
ARKUSZ II
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA
" Zdający otrzymuje punkty tylko za całkowicie prawidłową odpowiedx.
" Gdy do jednego polecenia są dwie odpowiedzi (jedna prawidłowa , druga nieprawidłowa)
to zdający nie otrzymuje punktów.
" Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji...,to w odpowiedzi zdający powinien
napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.
" Brak współczynników w równaniu reakcji chemicznej obniża punktację o 1 pkt, jeżeli
punktacja za równanie jest równa 2 pkt.
" Brak jednostek przy rozwiązaniu zadań rachunkowych obniża punktację o 1 pkt.
" Całkowicie poprawne rozwiązanie zadań rachunkowych, uwzględniające inny tok
rozumowania niż w podanym opisie, należy ocenić pełną liczbą punktów.
Nr Punktacja
zad.
Za Suma-
Przewidywana odpowiedx
czynnoSć rycznie
22. Odpowiedx: A 1 1
23. Odpowiedx: C 1 1
24. Odpowiedx: D 1 1
25. Odpowiedx: C 1 1
26. Odpowiedx: B 1 1
27. Wodór wiązanie kowalencyjne lub atomowe. 1 2
Amoniak wiÄ…zanie kowalencyjne spolaryzowane lub atomowe 1
spolaryzowane.
28. Amoniak ma budowÄ™ polarnÄ… lub metan jest niepolarny lub inne 1
prawidłowe wyjaSnienie
1
lub poprawny zapis jonowy równania reakcji amoniaku z wodą i
zaznaczenie braku reakcji metanu z wodÄ….
29. Przeliczenie jednostek objętoSci wody i amoniaku na jednostki masy 1
(1000g wody rozpuszcza 533,52g amoniaku).
Dowolny sposób obliczenia rozpuszczalnoSci 1
3
Podanie rozpuszczalnoSci (100g wody rozpuszcza 53,35g amoniaku). 1
30. Pierwiastek o liczbie atomowej 82 lub Z = 82 1 2
symbol pierwiastka Pb 1
Pb
lub podanie zapisu - ocenione Å‚Ä…cznie za 2 pkt
82
31. Obliczenie liczb masowych izotopów galu (A1= 69 i A2 = 71). 1
Ułożenie wyrażenia pozwalającego na obliczenie składu izotopowego 1
69x% + 71(100 - x)%
5
np. 69,72 = lub z zastosowaniem układu
100%
równań.
Wykonanie obliczeń. 1
Obliczenie zawartoSci procentowej każdego z izotopów:
69
64% Ga
1
31
71
1
36% Ga
31
Nie jest wymagany zapis 69 Ga, 71 Ga
31 31
2 Egzamin maturalny z chemii
Arkusz II
32. a) Tlen tlące łuczywko zapala się lub rozżarza 1
lub gaz bez zapachu lub zwilżony papierek nie zmienia
zabarwienia.
b) Amoniak charakterystyczny zapach lub zwilżony papierek 1
4
uniwersalny zabarwia siÄ™ na niebiesko (lub zielononiebiesko).
c) Tlenek siarki(IV) zwilżony papierek uniwersalny zabarwia się na 1
różowo lub charakterystyczny zapach lub biały dym.
d) Tlenek azotu(IV) brunatna barwa lub charakterystyczny zapach. 1
33. a) Przedstawienie schematycznych rysunków 1
(za każdy prawidłowy rysunek po 1 pkt). 1
b) Zapis spostrzeżeń:
Zawiesina (osad, wodorotlenek glinu) roztwarza siÄ™ w kwasie. 1
Zawiesina (osad, wodorotlenek glinu) roztwarza siÄ™ w zasadzie 1 6
lub inne poprawne obserwacje.
c) Zapis równań reakcji:
1
Al(OH)3 + 3H+ Al3+ + 3H2O
Al(OH)3 + OH- [Al(OH)4]-
1
lub Al(OH)3 + 3OH- [Al(OH)6]3-
lub Al(OH)3 + OH- AlO2- + 2H2O
lub Al(OH)3 + 3OH- AlO33- + 3H2O
lub pełne jonowe równania reakcji.
34. Obliczenie masy 1m3 wody pitnej: (w g lub kg). 1
Poprawne obliczenie dowolnym sposobem. 1
4
Poprawna wartoSć liczbowa wraz z jednostką (0,1g). 1
Stwierdzenie, że badana woda nadaje się do picia. 1
Zapis 0,1g<0,3g jest niewystarczajÄ…cy.
35. Zapis równania reakcji:
1 1
NaHCO3 + CH3COOH CH3COONa + CO2 + H2O
lub NaHCO3 + CH3COOH CH3COONa + H2CO3
lub reakcja zapisana jonowo.
36. Kwas octowy ma większą moc lub inna prawidłowa odpowiedx. 1 1
37. Wybranie rozpuszczalnej substancji zawierajÄ…cej jony (PO43-, CO32-, 1
SiO32-, SO32-, CrO42- , podanie wzoru lub nazwy właSciwego
odczynnika).
2
1
Np. Me2+ + CO32- MeCO3
lub 3Me2+ + 2PO43- Me3(PO4)2
38. Zapis równania reakcji:
1
Cu + 2Ag+ Cu2+ + 2Ag
lub każdy inny poprawny zapis.
4
Obliczenie masy miedzi, która przeszła do roztworu (1,5g). 1
Poprawne obliczenie dowolnym sposobem. 1
Podanie wyniku wraz z jednostkÄ… (5,06g). 1
Egzamin maturalny z chemii 3
Arkusz II
39. Poprawny wybór i zapis schematu ogniwa, np.
1 2
a) Zn(s) ôÅ‚ Zn2+(aq) ôÅ‚ôÅ‚ Cu2+(aq) ôÅ‚ Cu(s)
1
b) Cu(s) ôÅ‚ Cu2+(aq) ôÅ‚ôÅ‚ Ag+(aq) ôÅ‚ Ag(s)
40. Zapis równań reakcji:
1
CaC2 + 2H2O Ca(OH)2 + C2H2
4
1
2NaCl + H2SO4 Na2SO4 + 2HCl lub
NaCl + H2SO4 NaHSO4 + HCl
1
HC a" CH + HCl CH2 = CH-Cl
Cl
ćł
1
n CH2 = CH-Cl (-CH2-CH-)n
41. Proces egzotermiczny. 1 1
42. 1B 1
2C 1 4
3D 1
4A 1
43. Metan 1 1
44. Zapis wzorów półstrukturalnych:
O
//
1
CH3-CH2-C-H aldehyd
2
CH3-C-CH3 keton
ôÅ‚ôÅ‚
1
O
45. a) Przedstawienie rysunków schematycznych (za każdy prawidłowy 1 1
rysunek po 1 pkt).
b) Zapis spostrzeżeń poprawny w stosunku do wybranego odczynnika
6
(Za każde prawidłowe spostrzeżenie po 1 pkt).
1 1
c) Zapis równania reakcji poprawny w stosunku do wybranego
odczynnika i wskazanie, że w drugim przypadku reakcja nie zachodzi.
1 1
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Chemia Matura Maj 2002 Arkusz 1Matematyka Matura Maj 2002 Arkusz 1Chemia Matura Maj 2005 Arkusz 1Chemia Matura Maj 2005 Arkusz 2Matematyka Matura Maj 2002 Arkusz 2Matematyka Matura Maj 2002 Arkusz 2Chemia Matura Styczeń 2003 Arkusz 1Chemia Matura Styczeń 2001 Arkusz 2Matematyka Matura Maj 2002 poziom podstawowyChemia Matura Styczeń 2003 Arkusz 2Matematyka Matura Maj 2003 Arkusz 1Matematyka Matura Maj 2005 Arkusz 1Matematyka Matura Maj 2003 Arkusz 2więcej podobnych podstron