Co wolno ochroniarzowi

2004-12-20 (07:00)

Wzmożony ruch w supermarketach to także czas intensywnej pracy ich służb ochrony. Ta

wzmożona czujność wiąże się nierzadko z niewłaściwymi i krzywdzącymi dla niektórych

klientów interwencjami. Są pomawiani o kradzież czy zniszczenie towaru, a potem tłumaczą

się przed sądem.

Przed sądem grodzkim można stanąć nawet wtedy, gdy ochrona sklepu posądzi kogoś nawet o kradzież

dropsów za 4,50 zł. Do wydziałów tych sądów trafiają bowiem sprawy, w których wartość przedmiotu

wykroczenia nie przekracza 250 zł. Nie oznacza to jednak, że każdy posądzony o kradzież w sklepie

musi trafić przed oblicze sądu. Rzecz w tym, że niektórzy tzw. ochroniarze sklepowi przekraczają swoje

uprawnienia - przeszukują klientów, wymuszają podpisanie zobowiązań do pokrycia strat i to przy

braku dowodów na popełnienie wykroczenia.

Marek Kobylański

OPINIE

podkomisarz Marcin Szyndler, Komenda Główna Policji

Pracownicy ochrony sklepu powinni wezwać policję w każdym przypadku zatrzymania osób

podejrzanych o kradzież na terenie obiektu handlowego. Nie mają oni żadnych uprawnień do

przeszukiwania osób zatrzymanych w takich okolicznościach. Tak naprawdę mają takie same

uprawnienia jak każdy inny obywatel. Mogą oni dokonać tzw. zatrzymania obywatelskiego,

polegającego na uniemożliwieniu określonej osobie ucieczki czy też oddalenia się z miejsca

przestępstwa czy wykroczenia. W tym celu ochrona sklepu może używać czasami siły fizycznej, ale

tylko jeśli jest to niezbędne. Przy takim zatrzymaniu niezwłocznie trzeba wezwać policję. Przepisy nie

określają, jak należy rozumieć pojęcie "niezwłocznie", ale powinno się przyjąć, że chodzi o

poinformowanie policji bezpośrednio po chwili zatrzymania i bez zbędnej zwłoki.

Polskie prawo wyraźnie określa, kto może dokonywać przeszukania i jakie dokumenty należy

sporządzić z takich czynności. Na pewno takich uprawnień nie mają pracownicy ochrony.

Michał Herde, Stołeczny Klub Federacji Konsumentów

Zobowiązanie się przez ochronę do niepowiadamiania Policji o zaistniałym zdarzeniu pod warunkiem

podpisania oświadczenia i zapłaty żądanej kwoty może ona później zignorować. Nie należy niczego

podpisywać bez obecności policji (przy założeniu niewinności zatrzymanego), choć czasami zdarza się,

że to ona wymusza podpisanie niekorzystnego dla konsumenta oświadczenia. Przy szczególnie

skomplikowanych sprawach warto zasięgnąć porady adwokata.

Polski Związek Firm Ochrony

Pracownik ochrony nie ma prawa dokonywać przeszukania ubrania lub bagażu osoby podejrzanej

nawet w obecności funkcjonariusza Policji. Może jednakże wezwać do okazania zawartości bagażu oraz

wyciągnięcia przedmiotów z kieszeni lub innych części odzieży. W przypadku odmowy pracownik

ochrony oczekuje na przybycie policji. W przypadku ujęcia osoby pracownicy ochrony muszą

niezwłocznie powiadomić o tym fakcie policję. Czynności, które mogą opóźnić jej wezwanie, to np.

zabezpieczenie miejsca kradzieży, ustalenie lub próba ustalenia tożsamości osoby podejrzanej.

Przetrzymywanie osoby jest dopuszczalne tylko przez okres konieczny do przekazania jej policji. Za

przetrzymywanie osoby dłużej niż przez okres niezbędny do oddania jej w ręce policji grozi

odpowiedzialność karna. Podejrzany ma prawo także sam powiadomić policję o ujęciu przez służby

ochrony.

Nie można też przymuszać do podpisywania jakichkolwiek "oświadczeń i protokołów", nawet w

obecności policji. Należy pamiętać, że stroną przed organami procesowymi jest właściciel lub

pełnomocnik właściciela sklepu i to on powinien złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, a

nie pracownik ochrony. O popełnieniu przestępstwa kradzieży lub zniszczenia mienia na terenie sklepu

może niekiedy stanowić jedynie zeznanie pracownika ochrony, będącego świadkiem zdarzenia, mimo iż

nie zostało ono zarejestrowane, np. za pomocą systemu telewizji użytkowej (niektóre sklepy nie

posiadają takich systemów). Ocena takiego dowodu należy jedynie do sądu.

(Gazeta Prawna)