Wojskowa Akademia Techniczna

im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie

Technika Mikrokomputerowa

P

P

r

r

z

z

e

e

g

g

l

l

ą

ą

d

d

p

p

r

r

o

o

c

c

e

e

s

s

o

o

r

r

ó

ó

w

w

f

f

i

i

r

r

m

m

y

y

I

I

n

n

t

t

e

e

l

l

d

d

l

l

a

a

k

k

o

o

m

m

p

p

u

u

t

t

e

e

r

r

ó

ó

w

w

p

p

r

r

z

z

e

e

n

n

o

o

ś

ś

n

n

y

y

c

c

h

h

Prowadzący:

dr inż. Andrzej Stasiak

Opracował:

Piotr Wysocki

Grupa: I5X1S0

1. Spis treści

1.

SPIS TREŚCI ............................................................................................................... 2

2.

WSTĘP....................................................................................................................... 3

3.

RZUT OKIEM NA HISTORIĘ ......................................................................................... 3

1.1

Pierwsze przenośne komputery.......................................................................................................... 4

1.2

Skrócona historia firmy Intel .............................................................................................................. 6

4.

PROCESOR A MOBILNOŚĆ.......................................................................................... 7

1.3

Krótko o procesorze ........................................................................................................................... 7

1.4

Wymagania stawiane mobilnym procesorom..................................................................................... 8

5.

PRZEGLĄD PROCESORÓW FIRMY INTEL DLA KOMPUTERÓW PRZENOŚNYCH .............. 9

1.5

Rodzina procesorów Intel486™ i wcześniejszych ................................................................................ 9

1.6

Rodzina procesorów Intel® Pentium® ............................................................................................... 11

1.7

Rodzina procesorów Intel® Pentium® II ............................................................................................ 12

1.8

Rodzina procesorów Intel® Celeron® ................................................................................................ 13

1.9

Rodzina procesorów Intel® Pentium® III ........................................................................................... 13

1.10

Rodzina procesorów Intel® Pentium® 4 ............................................................................................ 14

1.11

Rodzina procesorów Intel® Pentium® M........................................................................................... 14

1.12

Rodzina procesorów Intel® Core™ ................................................................................................... 16

1.13

Rodzina procesorów Intel® Core™ 2 ................................................................................................. 16

6.

INTEL KONTRA RESZTA ŚWIATA ............................................................................... 19

7.

BIBLIOGRAFIA ......................................................................................................... 20

8.

DODATEK ................................................................................................................ 20

3

2. Wstęp

Komputery przenośne coraz częściej goszczą w domach i miejscach pracy, wypychając

powoli w cień komputery stacjonarne. Spowodowane jest to postępującą miniaturyzacją i
obniżającymi się kosztami produkcji, przy zachowaniu jakości. Cena dobrego parametrowo i
jakościowo laptopa jest dziś porównywalna z ceną odpowiadającego mu komputera PC.
Całkiem niedawno, z powodu przepaści między parametrami nie było większego sensu
porównywać notebooka do komputera służącego graczom. Dzisiaj sytuacja jest inna.
Nowoczesne laptopy nie ustępują niczym typowym komputerom PC. Wprost przeciwnie,
posiadają nierzadko wydajniejsze procesory, doskonalsze systemy zarządzania energią jak
również lepszej jakości matryce.
Pojawienie się komputerów przenośnych i ich rosnąca popularność jest wynikiem zmian w
organizacji pracy, działania firm i sposobie prowadzenia interesów, w latach
osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku.
Firmy zaczęły wychodzić do klienta; sprzedawcy i prezenterzy podróżują po kraju, zabierając
ze sobą już nie ulotki, ale elektroniczne cenniki, katalogi, prezentacje zapisane na
komputerach przenośnych. Wyniki ich sprzedaży i informacje o klientach przesyłane są przez
modemy do central firm, do coraz bardziej aktualnych baz danych, które pozwalają
kierownictwu reagować szybciej na coraz trudniejszym, bardziej konkurencyjnym rynku.
Naukowcy, pisarze i dziennikarze również coraz częściej korzystają z komputerów, chcą
szybko zapisywać i przetwarzać informacje; komputer przenośny staje się dla nich
wygodniejszym narzędziem niż komputer stacjonarny. W roku 2005 sprzedaż notebooków
po raz pierwszy w historii była większa niż komputerów stacjonarnych (w USA).

Niniejsza praca zawiera przegląd procesorów produkowanych przez firmę Intel, wraz

z ich ścieżką ewolucyjną. Poza tematem wiodącym, uzupełniłem ją o historię komputerów
przenośnych. Warty przeczytania jest rozdział przybliżający nam czym w ogóle jest procesor
oraz traktujący o parametrach jakimi powinien charakteryzować się idealny procesor do
zastosowań mobilnych. Referat zawiera krótkie przedstawienie procesorów konkurencji oraz
porównanie rozwiązań przez nią stosowanych z rozwiązaniami stosowanymi w procesorach
firmy Intel.

3. Rzut okiem na historię

Ewolucja notebooków jest nierozłącznie związana z produkcją i rozwojem

komputerów osobistych PC. O ile rozwój stacjonarnych PC jest dość stagnacyjny pod
względem wyglądu o tyle rozwój notebooków jest bardziej kolorowy. Od samego początku
ich produkcji dążono do tego by zmienić go z wielkiej nieporęcznej walizki w małe cienkie
pudełko, które będzie można łatwo przenosić i z niego korzystać. Jednocześnie powinien on
posiadać wszystkie główne cechy komputera osobistego PC (monitor, klawiatura, mysz,
porty wejścia i wyjścia, napędy magnetyczne, optyczne, itd.). Chciano wręcz by przenośny
komputer osobisty można było włożyć do kieszeni marynarki.

4

1.1 Pierwsze przenośne komputery

Pierwszy przenośny komputer osobisty IBM 5100 powstał we wrześniu roku 1975,

czyli miesiąc po premierze komputera osobistego firmy Altair (zawierającego de facto
mikroprocesor Intel 8080), miał do 64Kb pamięci. Dane można było
przechowywać na ćwierć-calowych napędach taśmowych, a cena
komputera wahała się w zależności od konfiguracji od ok. 9000 do
20000$. W marcu 1982 roku, kiedy to IBM wprowadził pierwszy
komputer PC, komputer przenośny IBM 5100 przestał być
produkowany.

W kwietniu 1981 pojawił się Osbourne1. Komputer ten był o
połowę lżejszy od poprzednika, posiadał zintegrowany system operacyjny. Wysoka cena

komputera spod znaku IBM uniemożliwiła jego spopularyzowanie,
Osbourne1 kosztował zaś ok. 1800$. Osbourne1 był dość
skomplikowanym w obsłudze urządzeniem. Jego 5-calowy ekran nie
pozwalał na wyświetlenie standardowych 25 linii i 80 kolumn.
Użytkownicy musieli więc przewijać ekran, aby zobaczyć to co było
poza nim. Osbourne1 nie był kompatybilny z IBM PC.

TRS-80 Model 100 zaprezentowany w marcu 1983 roku przez firmę Radio Snack,
przypominający z wyglądu tablet PC, charakteryzował się już lepszymi parametrami: 8-
bitowy procesor, do 32 Mb RAM plus 32 Mb ROM. Połowę „tabletu” zajmował ekran LCD,
drugą połowę klawiatura. Do pamięci wgrany był system operacyjny wraz z edytorem
tekstów. Całość zasilana była przez cztery dość duże baterie. Komputer ten nie był
kompatybilny z IBM PC. Imponująca waga 1,5 kg sprawiła, że w latach 80-tych komputer ten
chętnie był wykorzystywany jako narzędzie pracy wielu dziennikarzy.

W sierpniu 1981r., po wprowadzeniu osobistych komputerów IBM PC, które miały

kosztować poniżej 3000$, dni komputerów niekompatybilnych z nimi były policzone. Jednak
w listopadzie 1982 r. pojawił się Compaq: w ogólnym kształcie przypominał Osbourne1. Aby
go używać, wystarczyło położyć go na stole i odpiąć boczną ściankę, w której znajdowała się
klawiatura. Pod ścianką znajdował się ekran CRT oraz napędy dyskietek. Co najważniejsze:
wewnątrz komputera znajdował się taki sam procesor, pamięć i gniazda jak w IBM PC. Dzięki
temu, że Compaq (jako jedyny producent) potrafił kopiować wewnętrzny system BIOS bez
naruszania praw autorskich IBM, na jego systemach można było uruchamiać dokładnie takie
samo oprogramowanie jak na IBM PC.

Kolejnym

etapem

miniaturyzacji

przenośnych

systemów

komputerowych były próby stworzenia komputera o wymiarach
pudełek śniadaniowych, stąd nazwa tej kategorii komputerów:
lunchbox. Jedna strona komputera zawierała klawiaturę, druga
część stanowić miała ekran i podzespoły. Wprowadzenie paneli
LCD jako wyświetlaczy zmniejszyło wymiary komputerów
„przenośnych”, których cena wzrosła do ok. 20000-30000$. Panele

LCD zużywały również o wiele mniej energii niż monitory CRT, co sprawiało, że praca bez
zasilania mogła być dłuższa.

Rysunek 3. Compaq

Rysunek 2. Osbourne1

Rysunek 1. IBM 5100

5

IBM wprowadził na rynek dwa modele notebooków, które byly protoplastami dzisiejszych
laptopów. Były to IBM P70 (czerwiec 1988) i IBM P75 (listopad 1990). Panele LCD dopiero
wkraczały nieśmiało na rynek, dlatego też IBM w swych modelach zastosował czarno-
pomarańczowe monitory gazowo-plazmowe. P70 był taktowany procesorem 20Mhz 386,
miał do 8 Mb pamięci, wyświetlał obraz w trybie VGA. Zawierał napęd dyskietek 3,5 cala i
dysk twardy SCSI do 120 Mb. P75 zaś taktowany był procesorem 33 Mhz, miał do 16 Mb
pamięci, wyświetlał obraz w trybie XGA. Jego dysk twardy miał pojemność do 400 Mb.

W kwietniu 1986r. odbyła się premiera pierwszego komputera który wyglądem przypominał
obecnie używane komputery przenośne. Był to IBM Convertible. Jego konstrukcja
przypomina muszlę, której górna część jest ekranem, zaś dolna mieści w sobie klawiaturę i
podzespoły. Ponieważ dyski twarde były zbyt energochłonne i za duże, przechowywanie
danych odbywało się na dyskietkach 3,5 cala. W środku komputera zastosowano procesor
firmy Intel 80C88 (wersja procesora o zmniejszonym zapotrzebowaniu na energię) o
prędkości 4,77 Mhz. Pamięć zawierała się w przedziale od 256 do 512 KB. Całość ważyła
około 7 kg.

Po roku od premiery IBM PC Convertible pojawiła się

Toshiba T1000. Nie wyróżniała się niczym szczególnym pod
względem wyposażenia. Posiadała taki sam procesor, pamięć i
napędy. Jednak była różnica, która miała duże znaczenie:
waga. Toshiba T1000 ważyła około 3 kg, czyli połowę wagi
IBM-a.

Prawie do końca 1988 roku Compaq dalej sprzedawał swoje ciężkie nieporęczne laptopy.
Jednak na koniec roku w końcu pojawiło się nowe dziecko Compaq model SLT/286. Ważył
ok. 7 kg, a do tego posiadał zasilacz ważący ponad 1 kg. Choć ciężki, jak na dzisiejsze czasy,
Compaq wprowadził kilka innowacji do swojego notebooka. W przeciwieństwie do swoich
rywali (np. Toshiby T1000), które używały procesorów Intel 8088, Compaq został
wyposażony w szybszy model procesora 80286. Laptop został wyposażony w nowy układ
graficzny VGA o rozdzielczości 640×480, obraz był wyświetlany na 10 calowej matrycy.
Zastosowanie szybszego procesora, większego dysku (do 40 Mb) i lepszej grafiki a także
nowy design Comapq zbliżył go do wyglądu dzisiejszych notebooków. Ciekawostką była
odłączana klawiatura.

W 1991 roku IBM po raz pierwszy ogłosił nazwę dla swoich komputerów. ThinkPad

był nazwą nawiązującą do IBM-owskiego sloganu Think stworzonego przez Sir Thomasa
Watsona w 1914 roku. W październiku 1992 roku IBM przedstawił swój najnowszy model
700, wyposażony w procesor 25MHz (486 SLC), 4MB pamięci RAM. Dostępny był w dwóch
wersjach z monochromatyczną lub kolorową matrycą. Obraz był wyświetlany na matrycy TFT
o przekątnej 10,4 cala (matryca kolorowa, monochromatyczna miała 9,5 cala), która była
największą matrycą dostępną na rynku. Był to jeden z pierwszych notebooków, który można
było rozbudować. Zamiast procesora 25 MHz można było zamontować 50 MHz, dysk 120 Mb
zmienić na 160 Mb, a pamięć RAM zwiększyć do 16MB. Bateria Ni-MH wystarczała na prawie
4 godziny pracy. Waga Thinkpada 700 (wersja z kolorową matrycą) wynosiła ok. 3,7 kg.
Kosztował 4350 dolarów.

Rysunek 4. Komputer
Toshiba T1000

6

1.2 Skrócona historia firmy Intel

Intel to największy na świecie producent układów scalonych

1

oraz twórca

mikroprocesorów z rodziny x86, które znajdują się w większości komputerów osobistych.
Firmę tę założyli 18 lipca 1968 r. Gordon E. Moore oraz Robert Noyce, a nazwa pochodzi od
słów "Integrated Electronics". Wkrótce dołączył do nich Andrew Grove, późniejszy wieloletni
prezes firmy. Siedziba główna Intela znajduje się w Santa Clara w stanie Kalifornia w USA.
Oprócz mikroprocesorów wytwarza obecnie między innymi płyty główne, chipsety do płyt
głównych, zintegrowane układy graficzne, pamięci Flash, mikrokontrolery, procesory do
systemów wbudowanych (embedded), sprzęt sieciowy (np. karty sieciowe, chipsety WiFi i
WiMAX), systemy zarządzania pamięcią masową (SAN, NAS, DAS). O sile firmy stanowią
zdolność projektowania zaawansowanych procesorów, których kolejne generacje zwiększają
swoją moc obliczeniową zgodnie z prawem Moore'a oraz bardzo wysoki poziom zdolności
produkcyjnych. Początkowo znana wśród inżynierów i technologów. Dzięki przeprowadzonej
w latach 90-tych udanej kampanii marketingowej "Intel Inside", sama firma oraz marka
procesorów Pentium stały się znane powszechnie.

We wczesnym okresie działalności Intel produkował przede wszystkim pamięci RAM.

W 1969 roku, zaprezentował swój pierwszy produkt: bipolarną pamięć RAM Schottky’ego
3101. W tym samym roku uruchomił pierwszą w świecie fabrykę układów pamięci statycznej
RAM produkowanych w technologii MOS. Pierwszym procesorem był zaprezentowany w
1971 roku i4004. Znajdował on zastosowanie w pierwszych kalkulatorach jak również w
systemach sygnalizacji świetnej na skrzyżowaniach. W tym samym roku, Intel zaprezentował
po raz pierwszy na świecie – układ EPROM. Ważny jest również rok 1974, kiedy to Intel
wypuszcza na rynek procesor 8080, wykorzystywany jako serce komputera Altair. W roku
1978, procesor Intel 8088 został wykorzystany przez firmę IBM do budowy komputera IBM

1

Według szacunków na koniec 2007 r. firmy iSuppli monitorującej rynek półprzewodnikowy.

7

PC. W 1985 roku Intel zaprzestał produkcji pamięci RAM ze względu na bardzo silną
konkurencję i związany z tym stale zmniejszający się udział w tym rynku. W tym czasie
procesory z rodziny x86 były już najważniejszym produktem firmy. Lata osiemdziesiąte
przyniosły takie produkty jak serie mikroprocesorów 286, 386, 486. W latach 90-tych Intel
mocno inwestował w projektowanie nowych mikroprocesorów i promował rozwój rynku
komputerów osobistych. Dzięki temu stał się dominującym dostawcą mikroprocesorów dla
tych komputerów. Dziś jest jedną z największych na świecie firm działających na rynku IT.
Udziały Intela w ciągle rosnącym rynku półprzewodników zwiększyły się do 12,2 procenta w
roku 2007. Na koniec 2007 roku zatrudniał 99900 pracowników, a jego roczny przychód za
2007 rok wyniósł 38,83 miliardów dolarów.

Rys. a. Logo Intela zaprojektowane w 1968r.

Rys. b Nowe logo Intela, obowiązujące od 2005 roku.

Rysunek 5. W 2005 r. wraz ze zmianą strategii marketingowej, Intel zmienił logo firmowe na nowe.
Poprzednie logo było zaprojektowane w 1968 r. przez samych założycieli Intel-a.

4. Procesor a mobilność

1.3 Krótko o procesorze

Procesor (ang. processor) nazywany często CPU (ang. Central Processing Unit) to

urządzenie cyfrowe sekwencyjne potrafiące pobierać dane z pamięci, interpretować je i
wykonywać jako rozkazy. Wykonuje on bardzo szybko ciąg prostych operacji (rozkazów)
wybranych ze zbioru operacji podstawowych określonych zazwyczaj przez producenta
procesora jako lista rozkazów procesora.

Współczesne procesory (zwane mikroprocesorami) wykonywane są zwykle jako układy
scalone zamknięte w hermetycznej obudowie, często posiadającej złocone wyprowadzenia
(stosowane ze względu na własności stykowe tego metalu). Ich sercem jest monokryształ
krzemu, na który naniesiono techniką fotolitografii szereg warstw półprzewodnikowych,
tworzących, w zależności od zastosowania, sieć od kilku tysięcy do kilkuset milionów
tranzystorów. Połączenia wykonane są z metalu (aluminium, miedź). Ważnym parametrem
procesora jest rozmiar elementów budujących jego strukturę. Im są one mniejsze tym niższe
jest zużycie energii, napięcie pracy oraz wyższa częstotliwość pracy. Współczesne procesory
używane w komputerach osobistych wykonywane są w technologii pozwalającej na
uzyskanie elementów o rozmiarach już od 45 nm. (pojawiły się one z końcem roku 2007),
pracujących z częstotliwością kilku GHz. Według planów największych producentów, ok. roku
2010, rozpocznie się produkcja procesorów zawierających elementy o rozmiarach 32 nm.
Fabryki procesorów muszą posiadać pomieszczenia o niezwykłej czystości, co jest bardzo

8

kosztowne. Pracownicy hal produkcyjnych firmy Intel z kombinezonu, w którym pracują w
sterylnych warunkach zrobili nawet swoisty znak rozpoznawczy – nazywają je „Bunny Suits”.

W funkcjonalnej strukturze procesora można wyróżnić takie elementy, jak:
Zespół rejestrów do przechowywania danych i wyników, rejestry mogą być ogólnego
przeznaczenia, lub mają specjalne przeznaczenie;

Jednostkę arytmetyczną (arytmometr) do wykonywania operacji obliczeniowych na danych;

Układ sterujący przebiegiem wykonywania programu;

Jedną z podstawowych cech procesora jest długość (liczba bitów) słowa, na którym

wykonywane są podstawowe operacje obliczeniowe. Jeśli słowo ma np. 32 bity, mówimy, że
procesor jest 32-bitowy. Innym ważnym parametrem określającym procesor jest szybkość, z
jaką wykonuje on program. Przy danej architekturze procesora, szybkość ta w znacznym
stopniu zależy od czasu trwania pojedynczego taktu.

Do typowych rozkazów wykonywanych przez procesor należą:

• Kopiowanie danych
• Z pamięci do rejestru
• Z rejestru do pamięci
• Z pamięci do pamięci (niektóre procesory)

(podział ze względu na sposób adresowania danych)

• Działania arytmetyczne
• Dodawanie
• Odejmowanie
• Porównywanie dwóch liczb
• Dodawanie i odejmowanie jedności
• Zmiana znaku liczby
• Działania na bitach
• Iloczyn logiczny - AND
• Suma logiczna - OR
• Suma modulo 2 (różnica symetryczna) - XOR
• Negacja - NOT

Przesunięcie bitów w lewo lub prawo

• Skoki
• Bezwarunkowe
• Warunkowe

Komputer oprócz procesora głównego (CPU) może posiadać procesory pomocnicze: obrazu
(GPU), dźwięku, koprocesory arytmetyczne.

1.4 Wymagania stawiane mobilnym procesorom

Dzisiejsze laptopy charakteryzują się niesamowitą wydajnością, szeroką gamą

środków komunikacji ze światem. Są przy tym lekkie, mają małe wymiary i dzięki swojemu
wyglądowi niejednokrotnie przypominają raczej elegancki dodatek do stroju. Jednak ze

9

względu na swoje przeznaczenie, poza wydajnością, muszą charakteryzować się o długim
czasem pracy na baterii. Procesor jest jednym z najbardziej energochłonnych składników
maszyny. Dlatego też, ważne są technologie w nim stosowane, które pomagają ograniczyć
pobór mocy przez CPU.
Zoptymalizowana obsługa aplikacji wielowątkowych i pracy wielozadaniowej to również
pożądana własność idealnego procesora. Najnowsze jednostki wielordzeniowe pozawalają
na obsługę poszczególnych zadań w oddzielnych rdzeniach wykonawczych procesora. Dzięki
temu w sposób istotny i zauważalny wzrasta wydajność komputera i jego moc obliczeniowa.
Innymi czynnikami wpływającymi na szybkość działania procesora jest ilość pamięci cache.
Przyspiesza ona dostęp do relatywnie wolnej pamięci RAM. Charakteryzuje się bardzo
krótkim czasem dostępu. Jest używana do przechowywania danych, które będą w niedługim
czasie przetwarzane. Na współczesnych procesorach są 2 lub 3 poziomy pamięci cache: L1
(zintegrowana z procesorem), a także L2 i L3 (umieszczone w jednym chipie razem z
procesorem, lub na płycie głównej). W najnowszych produktach wielordzeniowych, pamięć
cache dzielona jest dynamicznie między poszczególnymi rdzeniami. Obecne procesory
mobilne posiadają nawet 12 Mb pamięci cache drugiego poziomu.
Tak duża ilość pamięci możliwa była do uzyskania dzięki technologii wykonania 45 nm.
wprowadzonej przez Intela pod koniec roku 2007, która tym samym wpłynęła na wydłużenie
czasu pracy laptopa na baterii oraz na wzrost wydajności.

5. Przegląd procesorów firmy INTEL dla komputerów przenośnych

W

rozdziale

tym,

przedstawię

poszczególne

rodziny

procesorów

Intel

wyprodukowanych dla zastosowań mobilnych. Dokładny spis procesorów wchodzących w
skład rodzin wraz z datami ich wprowadzenia na rynek oraz innymi charakterystycznymi
wartościami zamieściłem w tabeli znajdującej się w dodatku na końcu pracy.

1.5 Rodzina procesorów Intel486™ i wcześniejszych

Pierwszym procesorem wyprodukowanym przez firmę Intel, który miał zastosowanie

w komputerach przenośnych, (którym tak naprawdę do prawdziwej „przenośności”
brakowało bardzo wiele) był 8086. Jest to procesor 16-bitowy,
wprowadzony na rynek w czerwcu 1978 roku. Konstruktorzy
firmy Intel wprowadzili wiele nowych rozwiązań w zakresie
architektury, które nie były stosowane w mikroprocesorach 8-
bitowych. Oprócz rozszerzenia listy rozkazów wymienić można
następujące rozszerzenie możliwości adresowania operandów,
wprowadzenie segmentacji obszaru pamięci, mechanizmy przyśpieszenia pracy i
mechanizmy dla pracy wieloprocesorowej. Prędkość taktowania zewnętrznego zegara 8086
wynosiła od 4,77 Mhz do 10Mhz. Była podobna do prędkości taktowania magistrali
zewnętrznej. Rozmiar pamięć adresowalnej przez układ wynosił 1Mb. Procesor wykonany był
w technologii 3-mikronowej, zawierał w sobie 29 000 tranzystorów.

Kolejnym mikroprocesorem produkowanym przez Intela dla zastosowań w

komputerach „przenośnych” był Intel 80386SX z roku 1988. Miał on ograniczoną do 24 bitów
magistralę adresową (adresował 16Mb pamięci) i do 16 bitów szynę danych w porównaniu

Rysunek 6. Mikroprocesor
8086

10

starszego brata, procesora Intel 80386 (I386). Ten drugi zaprezentowany został trzy lata
wcześniej, był pierwszym 32-bitowy procesorem z rodziny x86.
Procesor 80386 może pracować w trzech trybach: rzeczywistym,
chronionym i wirtualnym. W 32-bitowym trybie chronionym,
procesor 386 może adresować liniowo do 4GB pamięci. W
stosunku do 80286 usprawniono przełączanie trybów. W 80286
powrót z trybu chronionego do rzeczywistego wiązał się z
koniecznością resetu procesora, co trwało dosyć długo. W 80386
powrót nie wymaga resetu procesora i z tego powodu jest o
wiele szybszy. Architektura tego procesora (I386) została
opracowana jeszcze zanim Intel wypuścił na rynek procesory
poprzedniej serii 286, jednak procesor był zbyt skomplikowany,
aby go w tamtym czasie wyprodukować. Wypuszczenie na rynek
80386 SX spowodowane było naciskiem konkurencji ze strony AMD i Cyrixa. Wewnętrznie
procesory były całkowicie zgodne, jednak SX był dużo tańszy i mógł współpracować z
tańszymi płytami głównymi. Niższe były też zwykle prędkości zegara komputerów
wyposażonych w 386SX. W związku z udostępnieniem tego okrojonego układu, wersje w
pełni 32-bitowe oznaczono symbolem DX. Procesory 386 w tej wersji nie były dużo szybsze
niż 286. Pełna zgodność z 32-bitowym 386DX była zaletą, jednak w tamtych czasach i tak
większość oprogramowania nie była w stanie tego wykorzystać. Intel 80386SL to
energooszczędny rodzaj procesora Intel 386SX wyposażony w funkcje zarządzania energią,
przeznaczony głównie dla komputerów przenośnych. 386SL ma funkcję przejścia w tryb
uśpienia, która charakteryzuje się zmniejszonym poborem energii w okresach bezczynności i
mniejszą ilością wydzielanego ciepła.

Intel 80486 to ogólna nazwa wprowadzanych od 1989 r., 32 bitowych procesorów

firmy Intel, zgodnych wstecz z procesorami serii 80386. Zastosowano w nich wiele
udoskonaleń, takich jak zwiększona podstawowa pamięć podręczna czy wbudowany

koprocesor numeryczny. Brak możliwości zastrzeżenia
nazwy w konwencji 80x86 zmusił producenta do zmiany
oznaczenia swoich procesorów, dlatego też oryginalny
procesor 80486 został przemianowany na Intel 80486DX.
Synonim oznaczeń i486 i iAPX 80486. Intel 80486DX to 32
bitowy procesor firmy Intel, wprowadzony na rynek w
1989 r. jako następcę procesora 386DX. Zastosowano w
nim technologię przetwarzania potokowego, wewnętrzny
koprocesor numeryczny i pamięć cache L1 - 8 KB. Jest w
stanie obsłużyć do 4 GB pamięci operacyjnej RAM, oraz do
64 TB pamięci wirtualnej. Zastosowanie tego procesora w
komputerach PC stanowiło pewien przełom gdyż był on
już w stanie całkiem sprawnie obsługiwać zaawansowane

aplikacje multimedialne, programy inżynierskie typu CAD, nowe systemy operacyjne itp.
Procesor ten występuje w dwóch podstawowych wersjach - 25 i 33 MHz. Na powierzchni 0,8
mikrometra mieścił 1,2 mln. tranzystorów. Jego dwie nowsze wersje oznaczono symbolami
80486DX2 i 80486DX4. Oprócz Intela jego klony produkowały również takie firmy jak AMD,
Cyrix i Texas Instruments. Intel 80486SL to energooszczędna wersja procesora 80486DX,
zaprojektowana dla komputerów przenośnych (Laptopów). Posiada funkcję przechodzenia w
tryb uśpienia, co umożliwia powrót po przerwanej pracy bez restartowania komputera.

Rysunek 7. Procesor Intel
80386SX.

Rysunek 8. Procesor Intel i486SL.

11

1.6 Rodzina procesorów Intel® Pentium®

Pentium to mikroprocesor zaprojektowany i wytwarzany przez firmę Intel zaprezentowany
po raz pierwszy 22 marca 1993 jako następca serii 486. Pentium miał się oryginalnie nazywać
80586 lub i586, jednak ponieważ Intel nie mógł zarejestrować samych cyfr jako znaku
towarowego, wybrano nazwę "Pentium". Niemniej w pierwszych programach powstałych w
tym czasie i w ich dokumentacji używano często nazwy "i586".

Główne zmiany w porównaniu z 486:

• Architektura superskalarna – Pentium został pierwszym procesorem CISC, w którym

użyto typowego dla konkurencyjnej architektury RISC rozwiązania zwanego "potokami"
(ang. "pipelines"). Jeden potok "U" potrafiący wykonać
każdą instrukcję, a drugi – "V" potrafiący wykonywać
jedynie najprostsze, najczęściej używane komendy, co
pozwalało Pentium na wykonywanie więcej niż jednej
instrukcji w czasie pojedynczego cyklu. Pierwsze
połączenie architektury x86 i RISC sygnalizowało, że jest
możliwe połączenie tych dwóch rozwiązań tworząc
procesory "hybrydowe". De facto Pentium był logicznie
dwoma i486 korzystającymi ze wspólnego zestawu rejestrów i magistrali, wykonującymi
pojedynczy program. Czasy wykonania większości operacji były podobne z i486 (większość
instrukcji w 1 takt), jednak procesor był w stanie wykonywać efektywnie 2 instrukcje
równocześnie, o ile nie były one złożone i od siebie zależne. W praktyce działo się tak
przez 20-30% czasu przy niezoptymalizowanym kodzie.

• 64-bitowa szyna danych. Wszystkie główne rejestry pozostały 32-bitowe, ale podwojono

ilość informacji pobieranej z RAM-u.

• Zestaw instrukcji MMX (dodane w późniejszych modelach) – prosty zestaw instrukcji

SIMD pomocny w obróbce aplikacji multimedialnych.

• Rozdzielenie cache na cache instrukcji i danych i podwojenie jego wielkości (2x 8kB i 2x

16kB w wersji MMX).

• Bufory zapisu zwiększające prędkość współpracy z cache i magistralą (dodatkowo

podwojone w wersji MMX).

• Dodatkowe 4 linie adresowe (praktycznie nieużywane); dopiero w Pentium Pro pojawiły

się skuteczne mechanizmy adresowania z ich użyciem.

• Jednostka branch prediction do przewidywania skoków (80% skuteczność, z powodu

błędu; w Pentium MMX zmieniona na jednostkę z Pentium Pro z 90% skutecznością).

• Wyższa częstotliwość taktowania szyny (początkowo 60 i 66MHz).
• Przeprojektowany koprocesor (5-6x wydajniejszy niż w i486).
• Przy włączonym stronicowaniu dostępne były, obok 4kB, także strony o rozmiarze 4MB.
• Wsparcie dla maszyn wieloprocesorowych:
• umożliwienie tworzenia maszyn dwuprocesorowych,
• APIC dla maszyn z większą liczbą procesorów.

Nowa architektura Pentium oferowała mniej więcej dwukrotnie większą moc

obliczeniową w porównaniu z intelowskimi 486. Najszybsze modele 486 produkowane
później miały prawie taką samą wydajność jak Pentium pierwszej generacji, a niektóre
zaawansowane klony 486 produkowane przez AMD równały się wydajnością z Pentium 75.

Rysunek 9. Procesor Pentium.

12

Pierwsze Pentium (nazwa kodowa P5) były produkowane używając technologii 0,8

mikrometra. Następny model, P54, używał już technologii 0,6 µm i prędkość rdzenia
procesora różniła się od szybkości magistrali FSB. Kolejna generacja, P54C, zbudowany był
przy użyciu technologii 0.35 µm i całkowicie przy użyciu procesu produkcji CMOS (do tej pory
używana była technologia Bipolar CMOS). P55C, jak się nazywała następna wersja Pentium,
została nazwana "Pentium with MMX Technology" (zazwyczaj nazywane po prostu
"Pentium MMX") i bazowała na rdzeniu P5 zbudowanym z użyciem technologii 0.35 µm, ale z
dodatkowymi 57 nowymi instrukcjami MMX. Jednak aby procesor mógł skorzystać z tych
instrukcji, potrzebne były programy specjalnie dla nich napisane i niewielka różnica w
wydajności w porównaniu z rdzeniem P5 spowodowana była powiększeniem wielkości cache
z 16 kiB na 32 kiB, zastosowaniem jednostki przewidywania skoków z Pentium Pro i
zwiększeniem (z 2 do 4) buforów zapisu do pamięci, a nie dodatkowymi instrukcjami.

1.7 Rodzina procesorów Intel® Pentium® II

Pentium II to mikroprocesor bazujący na architekturze serii x86, zaprojektowany i

wytwarzany przez firmę Intel, oficjalnie zaprezentowany 7 maja 1997. Bazuje na rdzeniu P6,
który po raz pierwszy został użyty w Pentium Pro, ma dodatkowe instrukcje MMX i
poprawioną obsługę programów 16-bitowych. Pierwsze wersje taktowane zegarem 233 i 266
MHz były produkowane w technologii 0.35 µm i były bardzo gorące
(w porównaniu z innymi procesorami z tamtego okresu). Używały
magistrali FSB taktowanej 66 MHz, co było niewystarczające do
uzyskania pełnego potencjału tych procesorów. Nieco później
pojawiła się odmiana z zegarem 300 MHz.
Następna wersja, "Deschutes" zadebiutowała w styczniu 1998 i
dzięki temu, że zmieniono technologie produkcji na 0.25 µm
wydzielały one zdecydowanie mniej ciepła. Pierwsza wersja
procesora o szybkości 333 MHz wciąż używała magistrali FSB 66
MHz, jednak przyspieszono ją później do 100 MHz, co znacznie
poprawiło wydajność. W 1998 ukazały się wersje o szybkości 350, 400 i 450 MHz. W tym

samym czasie co Pentium II na rynku komputerowym pojawiły się
także takie nowości jak SDRAM i magistrala graficzna AGP, co jeszcze
bardziej poprawiło osiągi procesora.
Kolejna odmiana – "Tonga" – wykonana również w technologii 0.25
μm była pierwszym procesorem mobilnym Pentium II (Intel®
Pentium® II Notebook) i posiadała wszystkie własności procesora
desktopowego. Wersja dla komputerów mobilnych miała 256KB
pamięci cache. Podobne rozwiązanie zostało wprowadzone później
również w pozostałych procesorach tej rodziny. A mobile version
with 256 KB of on-die, full speed cache was produced late in the

Pentium II lifecycle. Intel wprowadził na rynek wersję Mobile Pentium® II wykonaną w
technologii 0.18 µm w czerwcu 1999 roku. Charakteryzowała się ona jeszcze mniejszym
poborem mocy oraz 512KB pamięci cache.

Rysunek 10. Logo
procesora Pentium II.

Rysunek 11. Logo

procesora Celeron M.

13

1.8 Rodzina procesorów Intel® Celeron®

Rodzina procesorów firmy Intel przeznaczona na rynek niskobudżetowy o nazwie

Celeron (nazwa pochodzi z łac. celer, czyli szybki) charakteryzowała się (w porównaniu do
procesorów Pentium) mniejszą ilością pamięci podręcznej. Przekłada się to na znaczne
zmniejszenie ceny układów, ponieważ produkcja pamięci SRAM (stanowiącej cache) była
stosunkowo bardzo droga.
Procesory Celeron produkowane dla komputerów przenośnych różniły się niejednokrotnie
gniazdami, częstotliwościami, ilością pamięci podręcznej i przede wszystkim ilością
pobieranej energii od tych przeznaczonych dla komputerów stacjonarnych. Wprowadzono
serię procesorów Celeron M (Mobile) opartych o jądra Banias, Dothan i Yonah, których nie
wykorzystano w produkcji Celeronów dla komputerów stacjonarnych. Procesory te są
wykonane w technologii 0,09 lub 0,13 mikrona. Wersje 0,13 mikrona mają po 512 KB
pamięci podręcznej drugiego poziomu, natomiast 0,09 mikrona 1 MB. Wszystkie układy
pracują z szyną systemową 400 MHz. Oferowane częstotliwości taktowania to od 1,2 do 1,6
GHz (Celeron M310-380). Modele z "J" w nazwie oraz najszybsze wersje Celeron M370 i
M380 wyposażone są w funkcję XD-bit czyli sprzętowo wspierają ochronę antywirusową w
systemie Windows XP (wymagany Service Pack 2). Procesory Celeron M wymagają napięcia
zasilania 1.356 wolta, zaś parametr TDP układu chłodzącego procesor (ang. Thermal Design
Power) notebooka musi być zaprojektowany dla rozproszenia 24.5 watów ciepła. W tym
samym czasie oferowana była wersja procesora Celeron M zasilana ultra-niskim napięciem
(wersja ULV) 1.004 V. Procesor ten taktowany był zegarem 800 MHz. Producent określa
parametr TDP dla tego procesora na zaledwie 7 watów. Firma Intel umieściła ten procesor w
obudowie Micro-FCBGA, ponieważ jest on przytwierdzony na stałe do płyty głównej.
Wszystkie procesory bazujące na projekcie ULV (Ultra Low Voltage Intel® Mobile Celeron®
Processor) mogą być wymieniane na lepsze tylko i jedynie w szczególnych przypadkach.

1.9 Rodzina procesorów Intel® Pentium® III

Pentium III to procesor w 32-bitowej architekturze Intela (IA-32). Projekt rozwijał się

pod kryptonimem Katmai zanim został oficjalnie przemianowany przez firmę Intel na
procesor Pentium III. Zestaw nowych instrukcji określany w fazie wstępnej mianem KNI
(Katmai New Instructions) lub MMX-2 przemianowany został w ślad za tym na SSE
(Streaming SIMD Extensions), przy czym element SIMD (Single Instruction Multiple Data)
określa znane już z techniki MMX jednoczesne przetwarzanie grupy danych przy pomocy
jednego rozkazu. Główna różnica pomiędzy SIMD w wersji MMX i SIMD w wersji SSE polega
na tym, iż o ile MMX operuje na danych w formacie całkowitym, SSE stosuje tę samą
technikę

również

w

odniesieniu

do

liczb

zmiennoprzecinkowych.
Po nowych rozkazach SSE oczekiwano więcej mocy
obliczeniowej oddawanej do dyspozycji głównie aplikacjom
bogatym w efekty 3D a także dekoderom MPEG-2. Nowe
formy

organizacji

sterowania

przepływem

miały

zoptymalizować

proces

wymiany

informacji

pomiędzy

procesorem, pamięciami podręcznymi, magistralą AGP i
pamięcią operacyjną, co jest najbardziej korzystne dla
programów przetwarzających wyjątkowo szerokie strumienie

Rysunek 12. Logo procesora
Pentium III M.

14

danych. Do grupy tej zaliczają się systemy rozpoznawania mowy, szybkie i dokładne
obliczenia w przestrzeni 3D, obróbka sekwencji video i gry komputerowe.
Procesor Mobile Intel(r) Pentium(r) III Processor-M był taktowany częstotliwościami 866,
933 Mhz, 1.00, 1.06, i 1.13 GHz. Ukazał się w czerwcu 2001 roku. Zastosowana była szyna
systemowa 133 MHz,
proces technologiczny 0,13 mikrona i 512KB zintegrowanej pamięci podręcznej drugiego
poziomu. Procesor wprowadzony był na rynek w obudowie Micro FCBGA/PGA. Pentium III M
zasilany był napięciem 1,4 V w trybie maksymalnej wydajności (Maximum Performance
Mode) i tylko 1,15 V w trybie oszczędnym (Battery Optimized Mode). Pobór mocy wynosił
mniej niż 2 waty w trybie bateryjnym.

1.10 Rodzina procesorów Intel® Pentium® 4

Siódma generacja procesorów firmy Intel – Intel Pentium 4, posiadająca architekturę

x86 (wersje 6xx oraz niektóre 5xx obsługują architekturę EM64T), produkowana była w kilku
kolejnych wersjach: Willamette, Northwood, Prescott, Gallatin, Cedar Mill, Smithfield,
Presler, pracujących z częstotliwościami FSB 400, 533, 800 i 1066 MHz. Początkowo procesor
osadzony był w gnieździe Socket 423, następnie Socket 478 oraz LGA 775. Wyższą
częstotliwość zegara zawdzięcza architekturze NetBurst. Wykorzystuje technologie takie jak

instrukcje SSE2, w nowszych wersjach jądra – SSE3. Niektóre
wersje

posiadają

też

wbudowaną

wielowątkowość

(HyperThreading) – dotyczy to m.in. procesorów z rodzin
Northwood i Prescott. Obecnie częstotliwość taktowania
zegara procesorów Pentium 4 z serii Extreme Edition dochodzi
do 3733 MHz, najwyżej taktowanym Pentium 4 jest Prescott
3,8 GHz na FSB 800 MHz (mnożnik 19).
Procesor bazujący na rdzeniu Northwood, Mobile Intel
Pentium 4 Procesor - M został wypuszczony na rynek 23
kwietnia 2002 i zawierał technologię Intel SpeedStep i Deeper
Sleep. Nie zawierał jeszcze technologii HyperThreading. Taktuje
z częstotliwością 2,2 GHz. Konwencje nazewnictwa przez Intela

tworzą trudności w identyfikacji modelu procesora. Było już Pentium III Mobile Chip (albo, w
skrócie, PIII-M), Mobile Pentium 4 M (P4-M), Mobile Pentium 4 (Mobile P4), a potem po
prostu Pentium M który bazował na Pentium III.

1.11 Rodzina procesorów Intel® Pentium® M

Pentium M to mikroprocesor należący do rodziny

x86 zaprojektowany i produkowany przez firmę Intel,
zadebiutował w marcu 2003 roku. Pentium M był
oryginalnie przeznaczony wyłącznie do użytku w
komputerach przenośnych, nazwa kodowa pierwszego
modelu to "Banias". Wszystkie nazwy Pentium M
pochodzą od nazw miejsc w Izraelu, gdzie mieści się
zespół, który go zaprojektował.
Pentium M reprezentuje dużą zmianę filozofii Intela, nie
jest to bowiem niskonapięciowa wersja Pentium 4, ale

Rysunek 13. Logo
procesora Pentium 4.

Rysunek 14. Procesor Pentium M.

15

poważnie zmodyfikowany Pentium III (który z kolei wywodzi się od Pentium Pro). Pentium M
został zoptymalizowany, aby zużywać jak najmniej prądu i wydzielać jak najmniej ciepła, co
jest niezmiernie ważne w notebookach. Zużywając mniej energii, Pentium M jest taktowany
znacznie wolniejszym zegarem niż współczesne mu Pentium 4, ale ma bardzo podobne
osiągi, na przykład, wersja Pentium M z zegarem 1,6 GHz osiąga, a w niektórych testach
nawet prześciga Pentium 4 "Northwood" z zegarem 2,4 GHZ (FSB 400 MHz, wyłączony Hyper
Threading).

Pentium M łączy w sobie zmodyfikowany rdzeń Pentium III połączony z magistralą

kompatybilną z Pentium 4, ma poprawioną funkcję branch prediction, dodatkowe instrukcje
SSE i SSE2, a także większą pamięć cache. Cache drugiego poziomu, która jest zazwyczaj
bardzo prądożerna, zbudowana jest w specjalny sposób, który pozwala na wyłączenie tych
jej części, które nie są używane. Inne metody ograniczenia zużycia prądu pozwalają na
dynamiczną zmianę szybkości taktowania i zasilania rdzenia, pozwalając Pentium M na
znaczne spowolnienie (do około 600 MHz), kiedy nie jest wymagana cała moc procesora.
Procesor ten jest częścią platformy Intela Centrino.
Pomimo że początkowo Pentium M był przeznaczony wyłącznie do laptopów, na początku
2004 zaczęły się pojawiać płyty główne do komputerów stacjonarnych przeznaczone do
użycia z Pentium M, a Intel rozpoczął prace nad modyfikacją procesora, przygotowując się do
produkcji nowej wersji dla komputerów stacjonarnych.
Pierwsza wersja procesora nosiła nazwę Banias, była
produkowana przy użyciu procesu 0.13 mikrometra,
taktowana zegarem od 1,3 do 1,7 GHz i miała 1 MB
cache L2 (dla porównania, współczesne mu wersje P4 i
Athlona miały 256 KB lub 512 KB cache). Banias nie
posiadał funkcji Hyper Threading, ale większość
analityków uważała, że dodanie tej funkcji nie zmieniłoby
w znaczący sposób wydajności procesora z powodu
dużych różnic architekturalnych pomiędzy rdzeniem P6
użytym w Pentium M a rdzeniem "Netburst" z P4.
Udoskonalona wersja Pentium M wypuszczona przez
Intel 10 maja 2004 nosiła nazwę "Dothan". Był to jeden z
pierwszych procesorów sprzedawanych przez Intel, który
otrzymał nowy "numer kodowy" jako nazwę zamiast szybkości taktowania zegara – Pentium
M 715 (1,5 GHz), 725 (1,6 GHz), 735 (1,7 GHz), 745 (1,8 GHz), 755 (2,0 GHz) i 765 (2,1 GHz).
Na początku 2005 dostępne modele Dothana były taktowane od 1,0 do 2,13 GHz. Wersje
taktowane niższym zegarem niż pierwsze modele są albo niskonapięciowe, albo bardzo
niskonapięciowe. 718 (1,3 GHz) i 738 (1,4 GHz) to modele niskonapięciowe, a 723 i 733 (1,0 i
1,3 GHz) to modele bardzo niskonapięciowe.
Procesory serii 700 mają tę samą architekturę jak pozostałe Pentium M, ale są wykonane w
technologii 90 nm. Wielkość samego procesora pozostała taka sama, 84 mm², pomimo że
bardzo zwiększyła się ilość tranzystorów (około 140 milionów) z powodu zwiększenia
wielkości cache do 2 MB. Zmniejszyła się za to ilość wydzielanego ciepła (zaledwie 21 W w
porównaniu z 24,5 W w przypadku Banias).

Rysunek 15. Logo platformy
Centrino

16

1.12 Rodzina procesorów Intel® Core™

Intel Core to nazwa serii procesorów firmy Intel znanych wcześniej pod nazwą

kodową Yonah (transliteracja z hebrajskiego Jonasz) wypuszczona na rynek 5 stycznia 2006.
Seria "Core" zastępuje rodzinę procesorów Pentium M opartą na tej samej
mikroarchitekturze. Yonah to nazwa kodowa pierwszej generacji, przeznaczonych do
notebooków, procesorów Intela wykonanych w technologii 65nm, bazujących na
architekturze Pentium M Banias/Dothan, wzbogaconej o obsługę technologii La Grande, NX-
bit, Vanderpool (nie wszystkie modele) oraz instrukcji SSE3. W jądrze Yonah usprawnione
zostało wykonywanie instrukcji SSE oraz SSE2.
Oparty na technologii Yonah, procesor Intel Core Duo, był pierwszym
układem dwurdzeniowym zużywającym mniej niż 25 watów. Był
również pierwszym procesorem zgodnym z listą instrukcji x86
montowanym w komputerach firmy Apple.

Występuje on w dwóch wersjach:

• Jednordzeniowy Intel Core Solo - będącej w istocie procesorem

Intel Core Duo z wyłączonym jednym rdzeniem.

• Dwurdzeniowy Intel Core Duo - składającej się z dwóch rdzeni,

współdzielących pamięć podręczną drugiego poziomu o pojemności
2 MB oraz kontroler szyny FSB.

Core Duo to rodzina procesorów 32 bitowych. Procesory te zawierają 151 milionów

tranzystorów, wliczając w to 2 MB cache L2. W Core Duo zastosowano 12-fazowy potok
wykonawczy, co pozwoliło na osiągnięcie maksymalnej częstotliwości taktowania 2,33-2,5
GHz. Dostęp do pamięci cache L2 za pomocą wspólnego kontrolera przyspiesza procedury
zachowania spójności pamięci cache, jednak wydłuża opóźnienia w dostępie do niej (z 10
cykli w Pentium M do 14 w Core).
Core, pomimo tego, iż używa podstawki Socket M, tej samej, której używają procesory
Pentium M, nie jest obsługiwany przez starsze chipsety. Chipsety, które obsługują procesory
Intel Core to Intel 945GM, 945PM, 945GT, 965GM, 965PM, oraz 965GT.
Szyna systemowa taktowana jest standardowo częstotliwością 667 MHz (166 MHz quad
pumped bus).

1.13 Rodzina procesorów Intel® Core™ 2

Intel Core 2 to ósma generacja mikroprocesorów firmy Intel w architekturze x86.

Wykorzystana jest w niej nowa mikroarchitektura Intel Core, która ma zastąpić architekturę
NetBurst, na której oparte były wszystkie procesory tej firmy powstałe po 2000 roku.

Architektura Intel Core wywodzi się, tak jak Pentium II, Pentium III i
Pentium M, z architektury Pentium Pro. W procesorach opartych na
architekturze NetBurst (np. Pentium 4, Pentium D) najważniejszym
czynnikiem decydującym o wydajności była częstotliwość taktowania,
natomiast technologia Core 2 kładzie nacisk na zwiększenie ilości pamięci
podręcznej (cache) oraz ilości rdzeni. Firma Intel zapewnia, że procesory z
serii Core 2 będą charakteryzowały się zdecydowanie mniejszym zużyciem

Rysunek 16. Logo
Core Duo

Rysunek 17.
Logo Core 2
Duo

17

prądu niż procesory Pentium, a co za tym idzie będą wydzielać mniej ciepła.

Procesory Core 2 posiadają stosunkowo wysoki współczynnik IPC (Instructions Per

Cycle) rzędu 3,5. Oznacza to, że potrafią one w jednym cyklu rozkazowym wykonać średnio
3,5 rozkazu. Dla porównania dla procesorów AMD Athlon 64 współczynnik ten wynosi około
2,5. Sporym ulepszeniem w stosunku do dwurdzeniowych procesorów Pentium jest
zastosowanie wspólnej pamięci cache dla obu rdzeni procesora. Dzięki temu uniknięto
konieczności "mozolnego" uzgadniania zgodności pamięci podręcznych L2 (cache) w obu
rdzeniach. Mimo powyższych zalet procesory z serii Core 2 wciąż wypadają słabiej w
porównaniu do procesorów AMD jeśli chodzi o dostęp do pamięci RAM.

Ponadto procesory Core 2 obsługują następujące technologie:

• EM64T,
• technologię wirtualizacji (nie dotyczy modelów E4xxx),
• XD bit,
• technologię LaGrande,
• ulepszoną technologię SpeedStep,
• iAMT2.

Intel Core 2 Duo to wersja procesora Intel Core 2 posiadająca dwa rdzenie. Występują trzy
linie procesorów:

• linia T (od T7100 do T7800 - taktowane zegarem od 1,66 GHz do 2,6 GHz i FSB: 667MHz

bądź 800MHz),

• linia E (od E2140 do X6800 - taktowane zegarem od 1,6GHz do 3,00GHz i FSB: 800-

1333MHz),

• energooszczędna linia L (od L7200 do L7400 - taktowane zegarem od 1,33 GHz do 1,50

GHz i FSB: 667 MHz).

Wszystkie te procesory są wykonane w technologii 65 nm i korzystają z podstawki

LGA 775, która była już wykorzystywana w procesorach Pentium 4, Pentium D oraz w
nowych Celeronach (jednakże stare płyty pod LGA775 często procesorów serii Core nie
obsługują).
Intel jako pierwszy producent wprowadził na rynek procesory czterordzeniowe (modele
QX6700 i QX6800) o kodowej nazwie Kentsfield. Są one bliźniaczo podobne do rdzeni
Conroe. Intel zdecydował się pójść po linii najmniejszego oporu i tak jak w przypadku
procesorów Pentium D umieścił na jednej płytce PCB dwa procesory, które do komunikacji
ze sobą używają magistrali QPB. W tym wypadku są to po prostu dwa dwurdzeniowe układy
Core 2 Duo.

Po zmianie procesu technologicznego przez Intela na technologię 45 nm., do szeregu

Core 2 wstąpił procesor Penryn. Penryn to nazwa kodowa procesora wykonanego w
technologii 45 nm, zawierającego 410 milionów tranzystorów i 6 MB pamięci podręcznej
cache drugiego poziomu (L2) dla procesorów dwurdzeniowych oraz 820 milionów
tranzystorów i 12 MB dla procesorów czterordzeniowych (oprócz
Q9300). Procesory Penryn są wyposażone w podstawkę LGA 775.

Procesory Intela wykonane w technologii 45 nm mają bardzo dobry
potencjał overclockingu. Zużywają także bardzo mało prądu, przy

Rysunek 18. Logo
Core 2 Quad

18

zastosowaniu technologii SpeedStep model QX9650 zużywa 3,78W w spoczynku, a 72,98W
przy pełnym obciążeniu. Także ciepło wydzielane przez nowe procesory jest bardzo małe, w
porównaniu ze starszym procesem technologicznym zyskujemy około 12 stopni celcjusza,
przy takim samym taktowaniu rdzenia.

Istnieją spory czy można Penryna nazwać następcą Intel Core 2, czy jest on jedynie jego
kontynuacją w mniejszym procesie technologicznym. Intel nie objął stanowiska, ale
zapewne uważa Peryny za kontynuację Core 2 Duo, gdyż model QX9650 umieścił w sekcji
"Intel Core2 Extreme Processor".

Model QX9650 jest dostępny już od 11 listopada 2007 roku, niższe modele mają być
dostępne w styczniu 2008 roku. Test nowego procesora QX9770 3,2 GHz z szyną 1600 MHz
dla komputerów typu desktop dostępne są od 3 Grudnia 2007 r.

Udoskonalenia:

• Zwiększenie taktowania szyny systemowej do 1600MHz (serwery) i 1333MHz

(desktopy).

• Dodanie 47 instrukcji SSE4 przyśpieszających gry i obróbkę multimediów.
• Możliwość stosowania połówkowych mnożników.
• Niższy proces technologiczny - mniejsze zużycie prądu, mniejsze wydzielanie ciepła,

lepsze możliwości overclockingu.

19

6. Intel kontra reszta świata

Intel inwestuje w rynek przenośnych komputerów, co nie powinno dziwić – sprzedaż

laptopów wzrasta, a już teraz ilość sprzedawanych sztuk komputerów przenośnych
przekracza ilość sprzedawanych komputerów stacjonarnych. Ponieważ Intel jest jedną z
najdłużej i chyba najbardziej innowacyjną firmą produkującą zaawansowane układy
mikroprocesorowe, stawia go to w centrum ataków ze strony konkurencji, ostatnio nie tylko
na płaszczyźnie technologicznej ale i prawnej. Ze swoimi 85% całego rynku procesorów, Intel
w grudniu 2007 r. został oskarżony przez AMD o praktyki monopolistyczne. Nie ulega
wątpliwości, że Intel pracuje pełną parą. Szereg nowych procesorów, rosnący udział w rynku,
roczny budżet na reklamę w wysokości blisko 100 mln dolarów, nie wspominając o
wszechobecnych logo "Intel Inside" – w zeszłym oraz tym roku firma całkowicie
zdominowała rynek procesorów do komputerów osobistych. Moim zdaniem jednak nie grozi
nam perspektywa świata w którym procesory wytwarza jeden producent.

Z kolei na arenie technologicznej, Intel prowadzi w ciągu ostatnich miesięcy (koniec

roku 2007) niemal nokautując konkurencję. Producent rozpoczął wysyłkę nowych
procesorów Intel Penryn, opartych o stosującą pierwiastek hafn formułę high-k metal gate
(Hi-k), technologię, która podsyca ogień pod prawem Moore'a

2

, oraz pozwala Intelowi

zmniejszyć rozmiar tranzystorów do rzędu 45 nanometrów. Ogólnie rzecz biorąc, mniejsze
obwody oznaczają większą wydajność i większą redukcję poboru mocy. I to właśnie
wydajność stawia AMD na wątpliwej pozycji, bowiem wypuszczony przez niego na rynek w
listopadzie 2007r. procesor AMD Phenom nie zaskakuje pozytywnie tak bardzo jak każdy

2

Prawo Moore'a w oryginalnym sformułowaniu mówi, że ekonomicznie optymalna liczba tranzystorów w

układzie scalonym podwaja się co 18-24 miesiące. Obserwację tę przypisuje się Gordonowi Moore'owi, jednemu
z założycieli firmy Intel. Termin ten jest też używany do określenia praktycznie dowolnego postępu
technologicznego. "Prawo Moore'a", mówiące że "moc obliczeniowa komputerów podwaja się co 24 miesiące"
jest nawet popularniejsze od oryginalnego prawa Moore'a.

20

kolejny procesor ze stajni Intela począwszy na Core Duo, na Penrynie skończywszy. Pomimo
zapewnień AMD o doskonałości Phenoma, osiąga on w testach wyniki porównywalne z Core
2 Duo Intela, mimo iż wyszedł na rynek niemal równolegle z Penrynem. Kluczem do sukcesu
ma być wprowadzenie technologii produkcji 32 nm.

7. Bibliografia

W opracowaniu posiłkowałem się informacjami szeroko dostępnymi w sieci Internet,

korzystając ze stron:

• Oficjalna strona internetowa Intel. [ http://intel.com ]
• Wikipedia – wolna encyklopedia. [ http://www.wikipedia.pl ]
• Serwis Tom’s Hardware. [ http://tomshardware.com ]
• Serwis Pclab.pl. [ http://pclab.pl ]
• inne materiały dostępne w sieci WWW

8. DODATEK

W Dodatku zamieściłem tabelę zawierającą zestawienie rodzin procesorów

wyprodukowanych przez firmę Intel dla zastosowań mobilnych. W tabeli znajduje się
rynkowa nazwa procesora (Processor), data wypuszczenia go na rynek (Intro Date), prędkość
taktowania zegara (Clock Speed). Dodatkowymi informacjami jest technologia w jakiej
wykonane zostały elementy mieszczące się wewnątrz CPU (Manufacturing Process) oraz z ilu
w przybliżeniu tranzystorów się dany układ składa (Transistors). Ostatnie kolumny zawierają
informacje o ilości pamięci adresowalnej przez układ (Addressable Memory), wielkości
pamięci cache drugiego poziomu (Cache), prędkości magistrali (Bus Speed) oraz
zaproponowane przez producenta typowe zastosowanie procesora (Typical Use). Zawartość
tabeli ułożona jest w kolejności chronologicznej od najstarszego do najnowszego układu
CPU.

Tabela. Zestawienie rodzin procesorów wyprodukowanych przez firmę Intel dla zastosowań mobilnych.

Intel486™ Processors and Earlier

Processor

Clock
Speed(s)

Intro
Date(s)

Mfg.
Process/

Transistors

Addressable
Memory

Cache

Bus Speed

Typical Use

8086

10 MHz
8 MHz
4.77 MHz

Jun-78

3-micron

29,000

1 MB

None

10 MHz
8 MHz
4.77 MHz

Portable
computing

Intel386™
SX Processor

33 MHz
25 MHz
20 MHz
16 MHz

Jun-88

1.5- micron

275,000

16 MB

None

33 MHz
25 MHz
20 MHz
16 MHz

Entry-level
desktop and
portable
computing

Intel386™ SL
Processor

25 MHz
20 MHz

Oct-90

1-micron

855,000

4 GB

None

25 MHz
20 MHz

First

CPU

designed
specifically
for

21

portables

IntelDX4™
Processor

100 MHz
75 MHz

Mar-94

0.6-micron

1.6 million

4 GB

16 kB

33 MHz
24 MHz

High-
performanc
e,

entry-

level
desktops
and

value

notebooks

Intel486™ SL
Processor

33 MHz
25 MHz
20 MHz

Nov-92

0.8-micron

1.4 million

4 MB

8 kB

33 MHz
25 MHz
20 MHz

First

CPU

specifically
designed for
Notebook
PCs

Intel® Pentium® Processor Family

Intel®
Pentium®
Processor

75 MHz

Oct.

10,

1994

0.6-micron

3.3 million

Desktops
and
notebooks

Intel®
Pentium®
Processor

120 MHz

Mar.

27,

1995

0.6-micron
0.35-micron

3.3 million

Desktops
and
notebooks

Intel®
Pentium®
Notebook
Processor
with MMX™
Technology

300 - 200
MHz

Sep-97

0.25 micron

4.5 million

16

kB

L1

Cache

4 GB

66 MHz
60 MHz

Mobile

PC

and

mini-

notebooks

Intel®
Pentium®
Processor
with MMX™
Technology

233 MHz
200 MHz

Sept.

9,

1997

0.25-micron

4.5 million

Mobile

PC

and

mini-

notebooks

Intel®
Pentium®
Processor
with MMX™
Technology

266 MHz

Jan.

12,

1998

0.25-micron

4.5 million

Mobile

PC

and

mini-

notebooks

Intel® Pentium® II Processor

Processor

Clock
Speed(s)

Intro
Date(s)

Mfg.
Process

Transisto
rs

Cache

Bus
Speed

Adderssa
ble
Memory

Core
Voltage

Wattage

Typical
Use

Intel®
Mobile
Pentium®
II
Processor

400 MHz
366 MHz
333 MHz
300 MHz
266 MHz
266 MHz
233 MHz

June 14,
1999

-

Apr.

2,

1998

0.18
micron -
0.25-
micron

7.5 - 27.4
million

256KB

-

512 KB

1,5 volts -
1.7 volts

9.0 - 7.5
watts

Mobile
PC

Intel®
Pentium®
II
Notebook
Processor

233 - 400
MHz

Apr-98 –
Jan-99

0.25
micron

7.5 – 27.4
million

256 - 512
kB

L2

Cache

66 MHz –
100 MHz

64 GB

Mobile
PC

Intel® Celeron® Processor

Processor

Clock
Speed(s)

Intro
Date(s)

Mfg.
Process

Transisto
rs

Addressa
ble
Memory

Cache

Bus
Speed

Core
Voltage

Thermal
Design
Power
(TDP)

Typical
Use

Mobile
Intel®

266 MHz
-

2.50

Jan-99 -
Mar-06

0.25-
micron

18.9
million -

Do 64 GB

128 KB -
1 MB

100MHz -
400 MHz

1.6 volts

NA

Value
Mobile

22

Celeron®
Processor

GHz

65nm

151
million

L2 cache

PC

Low
Voltage
Mobile
Intel®
Celeron®
Processor

600 MHz
-

866

MHz

May-01 -
Apr-02

0.13-
micron -
0.18-
micron

256 KB
L2 cache

100 MHz

1.15 volts
-

1.35

volts

NA

Value
ultra-
portable
Mobile
PC

Ultra Low
Voltage
Intel®
Mobile
Celeron®
Processor

600 MHz
500 MHz

Jan-01

65nm

-

0.18-
micron

Do 64 GB

128 KB -
1 MB
L2 cache

100 MHz
-

533

MHz

0.94 V -
1.1 volts

Do 5W

Business
and
consumer
Mobile
PC

Intel®
Celeron®
Processor

2.80 GHz
2.70 GHz

Sep-03

0.13-
micron

128 KB
L2 cache

400 MHz

Value and
Mobile
PC

Intel®
Celeron®
M
Processor

1.50-0.80
GHz

Jan-04-
Jul-04

0.13
micron -
90nm

77 million
-

140

million

4 GB

1024 kB
L2 Cache

400 MHz

Value
Mobile
PC

Intel®
Celeron®
Notebook
Processor

266 MHz
-

1.33

GHz

Jan-99 -
Jan-02

0.13

–

0.25
micron

18.9
million -
44 million

64 GB

128 - 256
kB

L2

Cache

66-100
MHz

Value
Mobile
PC

Intel® Pentium® III Processor

Mobile
Intel®
Pentium®
III
Processor

500 MHz
450 MHz
400 MHz

Oct-99

0.18-
micron

28 million

256 KB
Advanced
Transfer
cache

100 MHz

1.6V
500 MHz
450 MHz

1.35V
400 MHz

n/a

Full-size
and thin
&

light

Mobile
PC

Mobile
Intel®
Pentium®
III
Processor
Featuring
Intel®
SpeedSte
p™
Technolo
gy

1 GHz
900 MHz
850 MHz
800 MHz
750 MHz
700 MHz
/
550 MHz
Battery
Optimize
d

650 MHz
/
500 MHz
Battery
Optimize
d
600 MHz
/
500 MHz
Battery
Optimize
d

Jan-Jun-
00

0.18-
micron

28 million

256

KB

Advanced
Transfer
cache

100 MHz

1.05V

-

1.35V

<2 watts
Battery
Optimize
d

Full-size
and thin
&

light

Mobile
PC

23

Mobile
Intel®
Pentium®
III
Processor
-M

1.33 GHz
1.26 GHz
933 MHz
866 MHz

Jul-01

-

Sep-02

0.13-
micron

28 – 44
million

512 KB
L2 cache

133 MHz

1.4V
1.05V
Battery
Optimize
d /

<1 – 1.5
watt
Battery
Optimize
d

Full-size
and thin
&

light

Mobile
PC

Ultra Low
Voltage
Mobile
Intel®
Pentium®
III
Processor
Featuring
Intel®
SpeedSte
p™
Technolo
gy

750 MHz
500 MHz
350 MHz
Battery
Optimize
d

Jan-01 -
Jan-02

0.13-
micron

44 million

256 - 512
KB
Advanced
Transfer
cache

100 – 133
MHz

0.95 - .1V
at

600,

500 MHz

<1V
Battery
Optimize
d

0.5 - 1
watt

at

600, 500
MHz

<

0.5

watt

at

300 MHz

Business
and
consumer
Mobile
PC

Ultra Low
Voltage
Mobile
Intel®
Pentium®
III
Processor
512K

700 MHz

Nov-001

0.13-
micron

44 million

512 KB L2
cache

100 MHz

1.1V

Ultra-
dense
servers

Ultra Low
Voltage
Mobile
Intel®
Pentium®
III
Processor
-M

933 MHz
-

800

MHz /
400 MHz
Battery
Optimize
d

Apr-02 -
Jan-03

0.13-
micron

44 – 55
million

512

KB

Advanced
Transfer
cache

100 - 133
MHz

1.1V

-

1.5V

in

Max.
Perf.
Mode
1.05V in
Battery
Optimize
d Mode

<0.5
watts in
Battery
Optimize
d Mode

Mini- and
Sub-
notebook
s, Ultra-
dense
blade
servers

Intel®
Pentium®
III
Processor

1.4 - 1.13
GHz - 500
MHz

Oct-99 –
Jan-02

0.13

-

0.18
micron

28.1 - 44
million

256 - 512
kB

L2

Cache

4 GB - 64
GB

133 - 100
MHz

Full-size
and thin
&

light

Mobile
PC

Intel® Pentium® 4 Processor

Mobile
Intel®
Pentium®
4
Processor

3.06 GHz
2.80 GHz
2.66 GHz
2.40 GHz

Jun-03

0.13-
micron

55 million

512 KB
L2 cache

533 MHz

1.20

–

1.55
volts/
1.20 volts
Battery
Optimize
d

76 W

Full

size

and
desktop
replacem
ent
Mobile
PC

Mobile
Intel®
Pentium®
4
Processor
-M

2.60 GHz
2.50 GHz
2.40 GHz
2.20 GHz
2 GHz
1.90 GHz
1.80 GHz
1.70 GHz
1.60 GHz

Mar-02

0.13-
micron

55 million

512 KB L2
cache

400 MHz

1.3 volts
in

Max.

Perf.
Mode
1.2 volts
in Battery
Optimize
d Mode

NA

Full-size
and thin
&

light

Mobile
PC

24

1.50 GHz
1.40 GHz

Mobile
Intel®
Pentium®
4
Processor
supportin
g

HT

Technolo
gy

2.66 GHz
-

3.20

GHz

Sep-03

0.13-
micron

55 million

512 KB
L2 cache

533 MHz

1.525
volts
/1.20
volts
Battery
Optimize
d

76 W

Full

size

and
desktop
replacem
ent
Mobile
PC

Mobile
Intel®
Pentium®
4
Processor
supportin
g

HT

Technolo
gy XXX

Dla:
XXX=518
2.80 GHz
XXX=532
3.06 GHz
XXX=538
3.20 GHz
XXX=552
3.46 GHz
3.33 GHz

Jun-04

Dla
XXX=552
Sep-04

90nm

125
million

1 MB
L2 cache

533 MHz

1.40V /
1.15V
Battery
Optimize
d

88 W

Full

size

and
desktop
replacem
ent
Mobile
PC

Intel®
Pentium®
4
Notebook
Processor

3.20-1.40
GHz

Mar-02

0.13
micron

55 million

512 kB L2
Cache

4 GB

533 MHz
400 MHz

Mobile
PC

Intel®
Pentium®
4
Notebook
Processor

3.46

-

2.80 GHz

Jun-04

90nm

125
million

1024 kB
L2 cache

4 GB

533 MHz

Mobile
PC

Intel® Pentium® M Processor

Intel®
Pentium®
M
Processor

1 GHz
900 MHz

Jun-03
1 GHz

Mar. 12,
2003
900 MHz

0.13-
micron

77 million

1 MB
L2 cache

400 MHz

1.00V in
Max.
Perf.
Mode
0.85V in
Battery
Optimize
d Mode

7 W

Mini-
notebook
s,

sub-

notebook
s & tablet
PCs

Intel®
Pentium®
M
Processor

1.10 GH z

Apr-04

0.13-
micron

77 million

1 MB
L2 cache

400 MHz

1.004V in
Max.
Perf.
Mode
0.844V in
Battery
Optimize
d Mod e

7 W

Mini-
notebook
s,

sub-

notebook
s & tablet
PCs

Intel®
Pentium®
M
Processor
753
733
723

1.20 GHz
1.10 GHz
1 GHz

Jul-04

90nm

140
million

2MB
L2 cache

400 MHz

0.940V in
Max.
Perf.
Mode
0.812V
Battery
Optimize
d Mode

5W

Mini-
notebook
s,

sub-

notebook
s & tablet
PCs

25

Intel®
Pentium®
M
Processor

1.20 GHz
1.10 GHz

Mar-03

0.13-
micron

77 million

1 MB L2
cache

400 MHz

1.180V in
Max.
Perf.
Mode

0.956V
Battery
Optimize
d Mode

12 W

Mini-
notebook
s,

sub-

notebook
s & tablet
PCs

Intel®
Pentium®
M
Processor

1.30 GHz

Apr-04

0.13-
micron

77 million

1 MB L2
cache

400 MHz

1.180V in
Max.
Perf.
Mode

0.956V
Battery
Optimize
d Mode

12 W

Mini-
notebook
s,

sub-

notebook
s & tablet
PCs

Intel®
Pentium®
M
Processor
758
738

1.50 GHz
1.40 GHz

July-04

90nm

140
million

2 MB L2
cache

400 MHz

1.116V in
Max.
Perf.
Mode

0.988V
Battery
Optimize
d Mode

10 W

Mini-
notebook
s,

sub-

notebook
s & tablet
PCs

Intel®
Pentium®
M
Processor

1.70 GHz
1.60 GHz
1.50 GHz
1.40 GHz
1.30 GHz

Mar-03

130nm

77 million

1 MB
L2 cache

400 MHz

1.484V in
Max.
Perf.
Mode
0.956V
Battery
Optimize
d

Mode

(1.40-
1.70 GHz)

1.39V in
Max Perf.
Mode
0.96V in
Battery
Optimize
d

Mode

(1.30
GHz)

24.5 W

Full-size
and thin
&

light

Mobile
PC

Intel®
Pentium®
M
Processor
765
755
745
735
725

2.10 GHz
2 GHz
1.80 GHz
1.70 GHz
1.60 GHz
1.50 GHz

May-04

90nm

140
million

2 MB L2
cache

400 MHz

7151.276
-1.340V
Max Perf.
Mode
0.988V
Battery
Optimize
d Mode

21 W

Full-size
and thin
&

light

Mobile
PC

26

Intel®
Pentium®
M
Processor
770
760
750
740
730

2.13 GHz
2 GHz
1.86 GHz
1.73 GHz
1.60 GHz

Jan-05

90nm

140
million

2 MB L2
cache

533 MHz

1.260-1.3
72 V Max
Perf.
Mode
0.988V
Battery
Optimize
d Mode

27 W

Full-size
and thin
&

light

Mobile
PC

Intel®
Pentium®
M
Processor

2.13-1
GHz

May-04

90nm

140
million

2048 kB
L2 cache

4 GB

533 MHz
400 MHz

Full-size
and thin
&

light

Mobile
PC

Intel®
Pentium®
M
Processor

1.70 GHz
-

900

MHz

Mar-03

130nm

77 million

1024 kB
L2 Cache

4 GB

400 MHz

Mini-
notebook
s,

sub-

notebook
s & tablet
PCs

Intel® Core™ Processor

Intel®
Core™
Solo ULV
Processor
U1500-
U1300

1.33/1.06
GHz

Mar-06

65nm

151
million

2MB

L2

Cache

2 GB

533 MHz

Mini/Thin
and Light

Intel®
Core™
Solo
Processor
T1400-
T1300

1.83

-

1.66 GHz

Aug-06

65nm

151
million

2MB

L2

Cache

2 GB

667 MHz

Notebook

Intel®
Core™
Solo
Processor

1.83-1.66
GHz

Jan-06

65nm

152
million

2048 kB
L2 Cache

667 MHz

Mobile

Intel®
Core™
Duo
Processor
Duo ULV
Processor
U2500-
U2400

1.20-1.06
GHz

Mar-06

65nm

151
million

2MB

L2

cache

2GB

533 MHz

Mini/Thin
and Light

Intel®
Core™
Duo
Processor
Duo

LV

Processor
L2300
(EOL
5/07)

1.50 GHz

Aug-06

65nm

151
million

2MB

L2

cache

2GB

667 MHz

Mini/Thin
and Light

Intel®
Core™
Duo
Processor
Duo

LV

Processor
L2500-

1.83-1.50
GHz

Aug-06

65nm

151
million

2MB

L2

cache

2GB

667 MHz

Mini/Thin
and Light

27

L2400
Intel®
Core™
Duo
Processor

2-1.66
GHz

Feb-06

65nm

2MB

L2

cache

2GB

533 MHz

Notebook

Intel®
Core™
Duo
Processor
T2450/23
50/2250/
2050

2/1.86/1.
73/1.60
GHz

Feb-06

65nm

151
million

2MB

L2

cache

2GB

533 MHz

Notebook

Intel®
Core™
Duo
Processor
T2700-
2300

2.33 GHz
-1.66 GHz

Aug-06

65nm

151
million

2MB

L2

cache

2GB

667 MHz

Notebook

Intel®
Core™
Duo
Processor

2.16

-

1.50 GHz

Jan-06

0.065
micron

152
million

2048 kB
L2 Cache

667 MHz

Intel® Core™ 2 Processor

Intel®
Core

2

ULV Solo
Processor
U2200/U
2100

1.20/1.06
GHz

Jan-06

65nm

291
million

64 GB

1 MB

533 MHz

Mobile
PC

Mobile
Core™ 2
Duo
Processor
U7700/U
7500

1.20/1.06
GHz

Jul-06

65nm

167
million

64 GB

2 MB

533 MHz

Mobile
PC

Mobile
Core™ 2
Duo
Processor
L7500/L7
300

1.60
GHz/1.40
GHz

Jul-06

65nm

291
million

64 GB

4 MB

800 MHz

Mobile
PC

Mobile
Core™ 2
Duo
Processor
L7400/L7
200

1.50
GHz/1.33
GHz

Jul-06

65nm

291
million

64 GB

4 MB

667 MHz

Mobile
PC

Mobile
Core™ 2
Duo
Processor
T5600-
T5500

1.83-1.66
GHz

Jul-06

65nm

167
million

64 GB

2 MB

667 MHz

Mobile
PC

Mobile
Core™ 2
Duo
Processor
T7700/T7
500/T730
0/T7100

2.40/2.20
/2/1.80
GHz

Jul-06

65nm

291
million

64 GB

4 MB

800 MHz

Mobile
PC

28

Mobile
Core™ 2
Duo
Processor
T7600/T7
400/T720
0

2.33/2.16
/2 GHz

Jul-07

65nm

291
million

64 GB

4 MB

667 MHz

Mobile
PC

Mobile
Core™ 2
Duo
Processor
T7800

2.60 GHz

Sep-07

65nm

291
million

64 GB

4 MB

800 MHz

Mobile
PC

Mobile
Core™ 2
Extreme
Processor
X7800

2.60 GHz

Jul-07

65nm

291
million

64 GB

4 MB

800 MHz

Enthusias
t
Notebook

Mobile
Core™ 2
Extreme
Processor
X7900

2.80 GHz

Sep-07

65nm

291
million

64 GB

4 MB

800 MHz

Enthusias
t
Notebook