P i

o

t

r

K

o

w a

l

sk

i

W S

E I

W

a r

sz a wa

W

y

d

z ia ł f

iz jote r a pii

S

tudia nie s

ta c jona r

ne

T

e

m

a

t

:

Surdopedagogika

$#gui

d{

31

21018

C

-

6B

A

9-

45A

C

-

96

F

E

-

4

F

E

7132

B

9D

6

9}

#$

-

1 -

S

ur dope da

gogika t

o dz

ia ł pe da gog

iki spe c j

a ln

e j z a j

m

ują c

y

się na uc

z

a nie

m

i

w

y

c

howa ni

e

m

je dn

oste

k z wa da

m

i

słuc hu

i z a

bur z e nia

m

i

mow

y

w

y

n

ika ją c

y

mi z

wa d

słuc hu.

S

ł

y

sz e nie p

ole ga na

od

bior z e bodź c

ów a ku

st

y

c z n

y

c h z na jd

ują c

y

c h

si

ę w ota c z a ją c e

j

r z e c z

y

wisto

śc i or a z p

r z

e ka z a niu ic h

do odp

ow

ie dnie j pa r ti

i ko

m

ór

e k

w pła c ie

skr oniow

y

m z wa n

y

m o

śr odkie

m

s

łuc how

y

m.

Uc ho je st c z

ę śc ią od

bi

or c z ą na r z ą du

słuc hu.

S

kła da się z

tr z e c h c z

ę ś

c i:



Uc ha z e wnę t

r z ne go-

m

a łż owina , pr

z e wód s

łuc

how

y

, bło

na

bę be nkowa .



Uc ha śr odk

owe go-

tr z

y

koste c z ki,

młote c z e

k,

kowa de łko,

str z e

m

ią c z ko

.



Uc ho we wn

ę tr z ne - p

r z

e dsione k, ś

li

m

a k,

na r z ą

d Cor tie go,

r e c e ptor

y

słuc hu

.

S

iła a lbo n

a tę ż e nie d

ź

wię ku z a le ż

y

od a

mplit

ud

y

dr ga ń.

Uc ho lu

dz ki

e je st z dolne

do r e a gowa

nia na f

a le

o długośc i

od 16

Hz do

20.000 Hz

. Na jwię

ksz

ą wr a ż liwoś

ć

w

y

k

a z ują r e c

e ptor

y

s

łu

c howe na f

a le dź wię k

o

we o c z ę stot

liwośc i

20

00 do 400

0 Hz .

F

a le długie

w

y

woł

ują t

on

y

niskie ,

f

a le kr ótkie

- w

y

sokie .

S

łuc h

m

a s

z c z e góln

e z

na c z e nie dla

odbior u

mow

y

dź wię

kowe j i r

oz

woju

m

ow

y

.

Kla s

y

f

ika c ja

AUDI

OM

E T RYCZ

NA.

P

ow

y

ż

e j

20dB

do 40d

B

stop

ie ń le kk

i

P

ow

y

ż

e j

40dB

do 70d

B

stop

ie ń u

m

i

a r ko

wa n

y

P

ow

y

ż

e j

70dB

do 90d

B

stop

ie ń z na c z

n

y

P

ow

y

ż

e j

90dB

stop

ie ń głę b

oki

Głuc hota t

o c a łko

wite

z nie sie nie c z

y

n

nośc i

na

r z ą du słuc h

u lub gł

ę bo

kie ic h

usz kodz e nie

, któr e

po

m

i

mo kor e

kc ji pr z

y

po

m

o

c

y

a pa r a t

ów wz

ma c

nia ją c

y

c h utr

udnia ,

ogr a nic z a lu

b unie

moż l

iwia or ie nta c

ję w ot

oc z

e niu i por oz

u

m

ie wa

niu

się z osoba

mi

sł

y

s

z ą c

y

mi.

-

2 -

Nie dosłuc h

to usz

kodz

e nie słuc hu,

któr e

moż

na skor

y

go

wa ć pr z

y

po

m

o

c

y

a pa r a tu wz

ma c nia ją c e

g

o, nie pow

odują c e

wię

ksz

y

c h tr ud

nośc i i

ogr a

nic z e ń w

or ie nta c ji w

otoc z e ni

u i

por oz u

m

ie

wa niu s

ię z

osoba

m

i sł

y

s

z ą c

y

mi.

Głuc hy m na

z

y

wa

m

y

c z

łowie ka , kt

ór e

m

u u

tr a t

a lub z na c z ne

upośle

dz

e nie

a na liz a tor a u

nie

m

oż l

iw

ia r oz u

m

ie n

ie

m

ow

y

lu

dz kie j pr z e z

słuc h i

dla

, któr e go w

pr a c

y

i wsz e lkic h

z a da nia c

h

ż

y

c i

a słuc h

nie

m

a p

r a k

t

y

c z

ne go z na

c z e nia .

E tiologia

wa d słuc

hu o

be j

m

uje tr z

y

z a sa dni

c z

e z e społ

y

c z

y

n

nikó

w:

I .

Głuc hota dz

ie dz ic z na

-

gd

y

w

y

stę

puje ona

r ów

nie ż u inn

y

c

h c z łon

kó

w te j

sa

m

e j r odz i

n

y

, któr

ą dz

ie li się na :

= do

m

inują

c ą , łą c z

y

si

ę z inn

y

mi

z a bur z e ni

a

m

i,

nie z a w

sz e uja w

nia

się od

ur odz e nia , n

ie kie d

y

do

pie r o po kil

kuna st

u la ta

c h,

= r e c e s

y

wna -

m

oż e p

oj

a wić się w

ka ż d

y

m

pok

ole niu.

I I .

Głuc hota w

r odz ona -

pr

z

y

c z

y

n

y

:

= c hor ob

y

ma tki w

c z a

sie c ią ż

y

( c h

or ob

y

w

ir u

sowe ) ,

= c z

y

nniki t

oks

y

c z n

e (

usz kodz e ni

płodu) ,

= z a bur z e nia

hor

m

on

a l

ne ( konf

likt se r olo

gic z

n

y

)

.

I I I .

Głuc hota na

b

y

ta - s

pow

odowa na je

st pr z

y

c z

y

n

a m

i

dz ia ła ją c

y

mi w

okr

e sie

por odu i w

c z a sie da

lsz

e go r oz woj

u je dnos

tki.

W

c

z a sie por

odu

moż e

ule c

usz kodz e ni

u na sku

te k

ur a z u powo

dują c e go

kr

wotok i nie

dotle nie

nie .

P

o ur odz e n

iu się dz

ie c

ka pr z

y

c z

y

n

y

powo

duj

ą c e głuc hotę

spr owa

dz

a się do

dwóc h okr e

sów r oz

woj

u:

1.

do 3 r oku ż

y

c

ia - to

na j

c z ę śc ie j pr z e

wle kłe z a

p

a le nie uc ha ś

r odkow

e g

o,

z a pa le nie op

on

m

óz

go

w

y

c

h, silne

ur a z

y

.

2.

okr e su póź

nie jsz e go

- p

r z

y

c

z

y

n

y

mogą b

y

ć

ko

nse kwe nc ją

ur a z ów

m

e c

ha nic z n

y

c

h, a ku

st

y

c z n

y

c h, ba r d

z o siln

y

c

h

wstr z ą sów

ps

y

c hic z

n

y

c

h.

Konse kwe

nc je ja kie

po

woduje utr a

ta słuc h

u są

z a le ż ne od

wie lu c z

y

n

ników:



wie k w ja ki

m na stą

piła

utr a ta słuc h

u. S

z c z e

gó

lne z na c z e nie

ma c z

y

głuc hota po

wsta ła

pr z e

d c z

y

po op

a nowa ni

u

m

o

w

y

,



r odz a j i sto

pie ń utr a

t

y

s

łuc hu,



pr ote z owa ni

e słuc h

owe

c z

y

i

m

ia ło

m

ie jsc e

w

pr z e sz łośc i i

ja k dłu

go

obe c nie kor z

y

s

ta ,



umie ję tnoś

ć w

y

kor

z

y

st

a nia posia da

n

y

c h r e s

z t

e k słuc hu,

-

3 -



c z

y

n

niki śr

odowis

kow

e okr e su dz i

e c iństwa

, c

z

y

r

odz ic e b

y

l

i sł

y

s

z ą c

y

,

c z

y

nie sł

y

s

z ą c

y

,



c z

y

n

niki śr

odowis

kow

e okr e su sz

kolne go,

c z

y

n

a uka b

y

ł

a w sz k

ole

dla sł

y

sz ą c

y

c

h, sła b

o sł

y

s

z

ą c

y

c h c z

y

głuc h

y

c

h

.

P

odsta wo

w

y

m pr

oble

m

e

m w pr o

c e sie r e ha

bi

lita c ji je dno

ste k nie

sł

y

sz ą c

y

c h je st

na uc z a nie ic h

wła śc i

we

j w

y

mow

y

ponie w

a ż d

e f

e kt słuc hu ogr a nic

z a

lub unie

moż liwia

sł

y

s

z e nie

mow

y

, a

to z

kole i w sp

osób z a s

a dni

c z

y

utr udnia

je j kon

tr ol

owa nie . Gł

os

z a te

m

osob

y

nie sł

y

s

z ą

c e j je st

m

ni

e j dź wię c

z n

y

,

be z ba r wn

y

,

poz ba

wi

on

y

r

y

t

m

u,

nie wła śc iwi

e

m

ode l

ow

a n

y

.

Kompe nsa

c ja pe da

gogi

c zna pole ga

na świa

do

m

y

m w

y

r ó

wn

y

wa

niu

z mnie jsz on

y

c

h

m

oż

liw

ośc i r oz woj

ow

y

c h

dz ie

c ka z usz ko

dz on

y

m

słu

c he

m

. Moż e

ona

m

ie

ć c ha r a kt

e r

m

ono

se

nsor

y

c z n

y

,

gd

y

je d

y

n

ie

r oz wija się

słuc h w

dr

odz e spe c ja l

ne go

tr e ningu lu

b c z ę śc ie j

p

olise nsor

y

c

z n

y

, gd

y

w

pr oc e sie ko

mpe nsa c

ji

w

y

k

or z

y

st

uje się

ta kż e a pa r a t

y

słuc ho

we

. Na jistotn

ie jsz

y

m

i na j

c ie ka wsz

y

m

e le

m

e nt

e

m

ko

m

pe n

sa c ji

pe r c e pc

y

jne j

w

y

stę p

ują

c

y

c

h u osó

b z usz k

odz e

nie

m

słuc h

u je st w

z r ok

owa i

wz r okowo-

słuc ho

wa p

e r c e pc ja w

y

p

owie dz i

sł

own

y

c h z na

na pow

sz e c

hnie ja ko

odc z

y

t

y

wa n

ie

m

ow

y

z

ust. Ko

m

p

e nsa c ja

w po

r oz u

m

ie wa n

iu się p

opr

z e z twor z e nie

swoiste go

uwa r un

kowa

ne go s

y

ste

mu ko

munik

a c

y

j

ne go-

ję

zy k a mi

go

we go.

Osta tni

m

z a

ga dnie n

ie

m

dot

y

c z ą c

y

m ko

mpe n

sa c ji je st z a s

tę powa

nie

c z

y

n

nośc i

usz kodz one

go na r z ą

du

r ównowa gi

- błę dni

ka i

ka na łów pó

łkolist

y

c

h

w uc hu

we wnę tr z n

y

m. Na r z ą

d

te n f

unkc jonuje nie z

a le

ż nie od wol

i. Usz k

odz e

nie na r z ą du

r ównowa gi

dot

y

c z

y

ok

oło 10- 15

% popula

c ji n

ie sł

y

sz ą c

y

c h

. Obja w

ia

się w posta

c i

nie

m

oż nośc

i utr z

y

ma ni

a poz

y

c ji pi

onowe j

a t

y

m

sa

m

y

m

świa do

me go

sie dz e nia ,

sta nia i c ho

dz e nia .

Rol

ę na r z ą du r ó

wnowa g

i j

a ki

m

b

y

ł b

łę dnik p

r z e j

m

u

je wz r ok

,

pr z

y

wspó

łdz ia ła ni

u c

z uc ia skór ne

go i

m

i

ę śn

iowo- sta w

owe go.

W

konta kta c

h po

m

i

ę dz

y

o

soba

m

i

nie sł

y

s

z ą c

y

m

i

do

m

in

ują śr od

ki

por oz u

m

ie

wa nia się

, kt

ór e

m

oż na

w

y

wodz i

ć l

ub powią z a ć

z kla s

y

c

z

n

y

m ję z

y

ki

e

m

m

i

gow

y

m.

-

4 -

Na le ż ą do n

ic h:



Kla s

y

c z n

y

j

ę z

y

k

m

i

go

w

y

,



Alf

a be t pa lc ow

y

i z

na k

i lic z b pr z

y

c

z

y

m a lf

a b

e t pa lc ow

y

pe łni f

unkc j

ę

po

m

oc nic z e

i uz upe ł

ni

a ją c e ,



Mi

m

ika i

pa to

m

i

mika -

sta nowią in

te gr a lną

c z ę

ść z na ków

migow

y

c

h,



E le

m

e nt

y

mow

y

dź

wię

kowe j lub a

r t

y

kula c

ji,



I nne z a c how

a nia kine

t

y

c

z

ne - śr od

ki nie we r

ba

lne poz a wo

ka lne

mowa

c ia ła .

W

konta kta c

h po

m

i

ę dz

y

o

sobą nie

sł

y

sz ą c ą

a s

ł

y

s

z ą c ą do

minują ta

kie

śr odki

ko

m

unika c

ji inte r pe

r so

na lne j, dla

któr

y

c h

ba z

ą je st ję z

y

k

na r odo

w

y

.

Z a lic z a

m

y

d

o nic h:

a )

Ję z

y

k na r od

ow

y

mówi

on

y

( głośn

a

m

owa )

, pr

z

y

któr

y

m ł

ą c z

y

się w

y

k

or z

y

st

y

w

a n

ie r e sz te k sł

uc hu z o

dc

z

y

t

y

w

a nie

m z ust,

b)

Ję z

y

k na r od

ow

y

a r t

y

k

u

łowa n

y

( w

y

r

a ź na a r t

y

k

ula c ja be z uż

y

c

ia gło

su

)

odbie r a na w

y

ł

ą c z nie

pr

z e z odc z

y

t

y

w

a nie z u

st

,

c )

Z na ki

m

ig

owe da kt

y

l

o

gr a f

ic z ne ( a lf

a be t pa lc o

w

y

i z na ki l

ic z b) ,

d)

P

is

m

o,

e )

F

onoge st

y

( u

m

ow

ne uk

ła d

y

r ą k i pa

lc ów w

spo

m

a

ga ją c e a r t

y

k

ula c ję ) ,

f

)

Z na ki

m

ig

owe ide o

gr a f

ic z ne i da kt

y

l

ogr a f

ic z n

e w s

y

ste

mie ję z

y

k

owo

-

m

i

gow

y

m.

Odbiór inf

or

m

a c ji

pr z e

z osob

y

nie

sł

y

sz ą c e

pr z

e bie ga głów

nie dr o

gą

wz r okową

je dna k, w n

ie któr

y

c

h p

r z

y

p

a dka c h

w

y

kor z

y

s

t

y

w

a

n

y

ta kż e

nie spr a

wn

y

s

łuc h.

W

śr

ód

m

oż

liwośc i

odb

ior u na le ż

y

w

y

mie n

ić :

o

Odbiór

m

o

w

y

dź w

ię ko

we j słuc he

m,

o

Odbiór

m

o

w

y

a r t

y

k

uło

wa ne j wz r o

kie

m

,

o

Odbiór z na

ków

m

i

gow

y

c

h

da kt

y

lo

gr a f

ic n

y

c

h

wz r okie

m

,

o

Odbiór z na

ków ide

ogr

a f

ic z n

y

c h wz

r okie

m

,

o

Odbiór ge s

tów,

m

i

miki

wz r okie

m

,

o

Odbiór pis

ma wz r o

kie

m

,

o

Odbiór z a c h

owa ń ki

ne t

y

c

z

n

y

c h wz r

okie

m

.