„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Kinga Augustowska-Kruszyńska
Zbigniew Kaźmierak

Wykonywanie protez kończyn dolnych 322[13].Z3.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr hab. n med. Robert Latosiewicz
dr n med. Krzysztof Metera



Opracowanie redakcyjne:
mgr Kinga Augustowska-Kruszyńska
dr Zbigniew Kaźmierak

Konsultacja:
mgr Ewa Łoś









Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[13].Z3.01
„Wykonywanie protez kończyn dolnych”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu technik ortopeda.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

6

3.

Cele kształcenia

7

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

8

5.

Ćwiczenia

12

5.1.

Ogólne wiadomości o protezowaniu kończyny dolnej

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2.

Wykonywanie protez dla amputacji w stopie

15

5.2.1. Ćwiczenia

15

5.3.

Wykonywanie protez dla amputacji w obrębie goleni

18

5.3.1. Ćwiczenia

18

5.4.

Wykonywanie protez dla amputacji w obrębie uda i stawu biodrowego

24

5.4.1. Ćwiczenia

24

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

28

7. Literatura

42

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik ortopeda.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać, aby bez
problemów korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje uczeń podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze lekcji,

–

ć

wiczenia, które pomogą Państwu i uczniom zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz

ukształtować umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału jednostki modułowej przez ucznia,

−

literaturę uzupełniającą, w której można znaleźć treści uzupełniające.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, takich jak: metoda
przypadków, ćwiczenia przedmiotowe, pokaz z objaśnieniem, pokaz z instruktażem oraz
ć

wiczenia praktyczne. Do podsumowania ćwiczeń można wykorzystać metodę dyskusji

wielokrotnej. Podczas ćwiczeń należy prezentować modele protez, materiały, półfabrykaty
i elementy do ich wykonania. W czasie ćwiczeń należy posługiwać się dokumentacją
przedmiotów ortopedycznych, rysunkami, szkicami i katalogami charakterystycznymi dla
danego zagadnienia.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazane jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−−−−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie,

−−−−

pytania sprawdzające - mają wykazać, czy uczeń jest przygotowany do wykonania
ć

wiczeń. W zależności od tematu uczniowie powinni samodzielnie odpowiadać na

pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, dyskusji,

−−−−

ć

wiczenia – spełniają rolę dominującą w kształtowaniu umiejętności. W trakcie

wykonywania ćwiczeń uczeń powinien oraz opanować nowe umiejętności. Nauczyciel
decyduje, które z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować, może również
zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−−−−

sprawdzian postępów – stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Nauczyciel powinien sprawdzić braki
w opanowaniu materiału i ustalić przyczyny ich występowania. Potwierdzenie przez
ucznia opanowania materiału nauczania może stanowić podstawę dla nauczyciela do
sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z danego zakresu. Nauczyciel realizując
program jednostki modułowej powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić,
czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy może lepiej sobie radzi
z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

−−−−

testy – zawierają zadania z zakresu jednostki modułowej i należy je wykorzystać do
oceny uczniów, a wyniki osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny
pracy własnej nauczyciela realizującego program jednostki modułowej. Każdemu
zadaniu testowemu przypisano określoną liczbę punktów możliwych do uzyskania (0 lub
1punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel
może zastosować test według własnego projektu oraz zaproponować własną skalę
punktową. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby mu
umożliwić jak najpełniejsze wykazanie umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

322[13].Z3

Produkcja sprzętu ortopedyczno-

-rehabilitacyjnego

322[13].Z3.01

Wykonywanie protez kończyn

dolnych

322[13].Z3.02

Wykonywanie protez kończyn

górnych

322[13].Z3.03

Wykonywanie aparatów

ortopedycznych na kończyny i tułów

322[13].Z3.04

Wykonywanie obuwia

ortopedycznego

322[13].Z3.05

Wykonywanie zaopatrzenia

lokomocyjno-rehabilitacyjnego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się wiedzą z zakresu anatomii i fizjologii człowieka,

−

posługiwać się wiedzą z zakresu patologii, a zwłaszcza patologii narządu ruchu, ze
szczególnym uwzględnieniem patologii kończyny dolnej,

−

posługiwać się wiedzą z zakresu biomechaniki kończyny dolnej,

−

nawiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem,

−

przestrzegać w pracy zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

dobierać odpowiednie materiały i sprzęt do wykonania zaopatrzenia ortopedycznego
kończyny dolnej,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

wykonywać obróbkę ręczną i mechaniczną materiałów,

−

posługiwać się urządzeniami elektrycznymi i sterowanymi automatycznie,

−

wykonywać elementy przedmiotów ortopedycznych z materiałów metalowych,

−

wykonywać elementy przedmiotów ortopedycznych z tworzyw sztucznych,

−

wykonywać elementy przedmiotów ortopedycznych ze skóry,

−

wykonywać elementy przedmiotów ortopedycznych z drewna,

−

wykonywać elementy przedmiotów ortopedycznych z materiałów włókienniczych,

−

wykonywać odlewy gipsowe,

−

dobierać konstrukcje mieszane w zaopatrzeniu ortopedycznym,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

współpracować w zespole.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować przyczyny, poziomy i rodzaje amputacji kończyn dolnych,

−

scharakteryzować konstrukcje protez kończyn dolnych,

−

dobrać rodzaj protezy kończyny dolnej do poziomu, rodzaju amputacji i stanu kikuta,

−

dobrać rozwiązania konstrukcyjne do potrzeb pacjenta,

−

opracować dokumentację technologiczną i warsztatową protezy kończyny dolnej,

−

dobrać oprzyrządowanie do wykonania protezy kończyny dolnej,

−

pobrać miary, wykonać negatywy i pozytywy gipsowe,

−

dobrać elementy, półfabrykaty i drobne wyposażenie do wytwarzania protez kończyn
dolnych,

−

dobrać rodzaj zawieszenia protezy kończyny dolnej,

−

wykonać lej protezowy,

−

wykonać montaż i obróbkę wykończeniową protezy kończyny dolnej,

−

dokonać przymiarki protezy,

−

wykonać pionowanie protezy,

−

ocenić funkcjonowanie protezy w czasie chodu,

−

ocenić poprawność dopasowania leja w warunkach statycznych i dynamicznych,

−

zastosować nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne w protezowaniu kończyn dolnych,

−

wykonać naprawę protezy kończyny dolnej,

−

wykonać elementy i półfabrykaty protez kończyn dolnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

.............................................................................................

Modułowy program nauczania:

Technik ortopeda 322[13]

Moduł:

Produkcja sprzętu ortopedyczno-rehabilitacyjnego 322[13].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie protez kończyn dolnych 322[13].Z3.01

Temat: Poziomy i rodzaje amputacji kończyn dolnych

.

Cel ogólny: uczeń scharakteryzuje przyczyny, poziomy i rodzaje amputacji kończyn dolnych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przedstawić przyczyny amputacji kończyn dolnych,

−

wskazać optymalne poziomy amputacji kończyn dolnych,

−

scharakteryzować poszczególne rodzaje rodzaje amputacji kończyn dolnych,

−

określić problemy pacjenta po amputacji kończyny dolnej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

pokaz,

−

pogadanka utrwalająca.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

nauczanie zbiorowe.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

prezentacja multimedialna,

−

laptop i rzutnik multimedialny.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie technik ortopeda.

Przebieg zajęć:
1.

Stworzenie ładu zewnętrznego i wewnętrznego – wywołanie zainteresowania.

2.

Przedstawienie celów i zadań lekcji.

3.

Opracowanie materiału nauczania:

−

przyczyny amputacji kończyn dolnych,

−

poziomy amputacji kończyn dolnych,

−

rodzaje amputacji kończyn dolnych,

−

znaczenie protezy w życiu pacjenta po amputacji jednej lub obu kończyn dolnych.

4.

Podsumowanie opracowanego materiału.

5.

Zadanie pracy domowej.

6.

Zakończenie zajęć.

Zakończenie zajęć

Uporządkowanie stanowiska pracy, podziękowanie uczniom za uwagę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Praca domowa

Zredaguj ulotkę informacyjną dla pacjenta dotyczącą amputacji kończyny dolnej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

pogadanka utrwalająca lub krótki test.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

.....................………………………………………………

Modułowy program nauczania:

Technik ortopeda 322[13]

Moduł:

Produkcja sprzętu ortopedyczno-rehabilitacyjnego 322[13].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie protez kończyn dolnych 322[13].Z3.01

Temat: Kryteria doboru protezy kończyny dolnej.

Cel ogólny: uczeń dobierze rodzaj protezy kończyny dolnej do poziomu, rodzaju amputacji

i stanu kikuta, a także dobierze rozwiązania konstrukcyjne do potrzeb pacjenta.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować rodzaje protez kończyny dolnej,

−

ocenić stan kikuta,

−

dobrać rodzaj protezy kończyny dolnej do poziomu, rodzaju amputacji i stanu kikuta,

−

dobrać rozwiązania konstrukcyjne do potrzeb pacjenta,

−

przekonać pacjenta do opracowanego przez siebie projektu protezy kończyny dolnej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka wstępna,

−

metoda przypadków.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

zbiorowa,

−

grupy 3–5 osobowe.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

schematy z rodzajami protez kończyn dolnych,

−

zdjęcia kikutów kończyn dolnych,

−

opisy przypadków,

−

karton,

−

materiały biurowe,

−

pisaki.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie technik ortopeda.

Przebieg zajęć:

Faza I
1.

Stworzenie ładu zewnętrznego i wewnętrznego – wywołanie zainteresowania.

2.

Przedstawienie celu i zadań lekcji.

3.

Wprowadzenie uczniów do pracy metodą przypadków.

Faza II
4.

Prezentacja opisu przypadku.

5.

Wstępna analiza przypadku.

6.

Uzupełnienie informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Faza III
7.

Analiza opisu przypadku wraz z informacjami pozyskanymi w wyniku trafnego
zadawania pytań.

8.

Selekcja informacji dotyczących przedstawionego przypadku.

Faza IV
9.

Zgłaszanie propozycji rozwiązań.

10.

Weryfikacja zgłoszonych propozycji rozwiązań.

11.

Wybór rozwiązania optymalnego i jego uzasadnienie.

Faza V
12.

Ocena trafności stawianych pytań.

13.

Ocena prawidłowości wnioskowania.

14.

Wyeksponowanie najcenniejszych pod względem dydaktycznym uwarunkowań.

Zakończenie zajęć

Podsumowanie pracy, pochwała ustna uczniów najbardziej aktywnych, najlepiej

współpracujących.

Praca domowa

Spróbuj odnaleźć w dostępnych źródłach informacje dotyczące innych niż przedstawione

rozwiązań konstrukcyjnych protez kończyny dolnej dostosowanych do potrzeb pacjentów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

krótki test sprawdzający stopień opanowania przez uczniów wiadomości i umiejętności
z zakresu realizowanego na lekcji zagadnienia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1.

Ogólne wiadomości o protezowaniu kończyny dolnej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na rycinie kośćca kończyny dolnej zaznacz poziomy amputacji warunkujące użyteczność

kikuta do zaprotezowania i scharakteryzuj poszczególne rodzaje amputacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poziomy i rodzaje
amputacji kończyny dolnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące poziomów
amputacji kończyny dolnej,

2)

na rycinie kończyny dolnej zaznaczyć najbardziej optymalne poziomy amputacji,

3)

scharakteryzować poszczególne rodzaje amputacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, długopis,

−

plansze anatomiczne – układ szkieletowy,

−

ryciny kośćca kończyny dolnej,

−

poradnik dla ucznia,

−

wykaz literatury zgodny z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Sporządź wykaz surowców, materiałów, półfabrykatów, elementów gotowych

niezbędnych do wykonania protezy o budowie skorupowej i budowie modularnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na materiały niezbędne do
wykonania protezy kończyny dolnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące rodzaju
protez i materiałów z których są wykonywane,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

2)

wypisać materiały potrzebne do wykonania elementów stałych protezy uwzględniając
konstrukcji starsze i nowoczesne,

3)

wypisać elementy protezy stanowiące półfabrykaty lub gotowe elementy,

4)

wskazać na modelach protez miejsce zastosowania poszczególnych materiałów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, długopis,

−

plansze dydaktyczne – formy konstrukcyjne protez,

−

foliogramy dotyczące protez,

−

przykładowe dokumentacje protez,

−

wykaz materiałów niezbędnych do wykonania protezy,

−

eksponaty protez,

−

eksponaty elementów protez,

−

katalogi przedmiotów ortopedycznych,

−

poradnik dla ucznia,

−

wykaz literatury zgodny z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wypisz elementy protezy o budowie skorupowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez kończyny dolnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące rodzaju protez,

2)

wypisać elementy stałe i niestałe protezy skorupowej,

3)

wskazać na modelach protez poszczególne elementy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, długopis,

−

plansze dydaktyczne – formy konstrukcyjne protez,

−

foliogramy dotyczące protez,

−

przykładowe dokumentacje protez,

−

wykaz materiałów niezbędnych do wykonania protezy,

−

eksponaty protez,

−

eksponaty elementów protez,

−

katalogi przedmiotów ortopedycznych,

−

poradnik dla ucznia,

−

wykaz literatury zgodny z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Ćwiczenie 4

Wypisz elementy protezy o budowie modularnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez kończyny dolnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące rodzaju
protez,

2)

wypisać elementy stałe i niestałe protezy modularnej,

3)

wskazać na modelach protez poszczególne elementy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, długopis,

−

plansze dydaktyczne – formy konstrukcyjne protez,

−

foliogramy dotyczące protez,

−

przykładowe dokumentacje protez,

−

wykaz materiałów niezbędnych do wykonania protezy,

−

eksponaty protez,

−

eksponaty elementów protez,

−

katalogi przedmiotów ortopedycznych,

−

poradnik dla ucznia,

−

wykaz literatury zgodny z punktem poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2.

Wykonywanie protez dla amputacji w obrębie stopy

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj wkładkę protezową uzupełniającą stopę po amputacji palców.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie stopy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania wkładki protezowej,

2)

przygotować dokumentację wykonywanego zaopatrzenia,

3)

określić miary, które należy pobrać od pacjenta,

4)

zapisać wyniki pomiarów niezbędnych do wykonania wkładki protezowej,

5)

dobrać potrzebne materiały i sprzęt do wykonania wkładki protezowej,

6)

opracować algorytm wykonania wkładki,

7)

wykonać protezę zgodnie z algorytmem wykonania,

8)

dokonać oceny wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały, półfabrykaty, do wykonania wkładki protezowej,

−

narzędzia, sprzęt do wykonania wkładki protezowej,

−

centymetr, linijka o długości 30–40 cm,

−

przykładowa dokumentacja techniczna wkładki uzupełniającej przodostopie,

−

papier formatu A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj protezę typu sandałowego dla amputacji w śródstopiu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie stopy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania protez typu sandałowego dla amputacji w śródstopiu,

2)

przygotować dokumentację wykonywanego zaopatrzenia,

3)

określić miary, które należy pobrać od pacjenta,

4)

zapisać wyniki pomiarów niezbędnych do wykonania protezy,

5)

dobrać potrzebne materiały i sprzęt do wykonania protezy,

6)

opracować algorytm wykonania protezy,

7)

wykonać protezę zgodnie z algorytmem wykonania,

8)

dokonać oceny wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały, półfabrykaty, do wykonania wkładki protezowej,

−

narzędzia, sprzęt do wykonania wkładki protezowej,

−

centymetr, linijka o długości 30–40 cm,

−

przykładowa dokumentacja techniczna wkładki uzupełniającej przodostopie,

−

papier formatu A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj zaopatrzenie protezowe typu mobilizator.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie stopy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania protez typu sandałowego dla amputacji w śródstopiu,

2)

przygotować dokumentację wykonywanego zaopatrzenia,

3)

określić miary, które należy pobrać od pacjenta,

4)

zapisać wyniki pomiarów niezbędnych do wykonania protezy,

5)

dobrać potrzebne materiały i sprzęt do wykonania protezy,

6)

opracować algorytm wykonania protezy,

7)

wykonać protezę zgodnie z algorytmem wykonania,

8)

dokonać oceny wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały, półfabrykaty, do wykonania wkładki protezowej,

−

narzędzia, sprzęt do wykonania wkładki protezowej,

−

centymetr, linijka o długości 30–40 cm,

−

przykładowa dokumentacja techniczna wkładki uzupełniającej przodostopie,

−

papier formatu A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.3.

Wykonywanie protez dla amputacji w obrębie goleni

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj lej kikutowy goleni ze skóry.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie goleni.

Przed

przystąpieniem

do

realizacji

ć

wiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania leja protezowego ze skóry,

2)

opracować dokumentację technologiczną wykonania leja,

3)

przygotować materiały niezbędne do wykonania leja,

4)

dobrać narzędzia, urządzenia i przybory do wykonania leja,

5)

wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

6)

dokonać obróbki pozytywu,

7)

przygotować skórę do rozkroju,

8)

wykonać rozkrój skóry,

9)

uformować lej protezowy,

10)

wykonać obróbkę leja,

11)

wykonać prace wykończeniowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały do wykonania leja,

−

narzędzia, sprzęt do wykonania leja,

−

przykładowa dokumentacja protezy goleni,

−

model kikuta goleni,

−

eksponaty protez goleni,

−

papier formaty A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ćwiczenie 2

Wykonaj lej kikutowy goleni z żywicy epoksydowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie goleni.

Przed

przystąpieniem

do

realizacji

ć

wiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania leja protezowego z żywicy,

2)

opracować projekt dokumentacji technologicznej wykonania leja,

3)

przygotować materiały niezbędne do wykonania leja,

4)

dobrać narzędzia, urządzenia i przybory do wykonania leja,

5)

wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

6)

dokonać obróbki pozytywu,

7)

przygotować żywicę do wykonania leja,

8)

odlać lej z żywicy,

9)

wykonać obróbkę leja,

10)

wykonać prace wykończeniowe,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały do wykonania leja z żywicy,

−

narzędzia, sprzęt do wykonania leja,

−

przykładowa dokumentacja protezy goleni,

−

model kikuta goleni,

−

eksponaty protez goleni,

−

papier formaty A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj protezę szkieletową z laminatu, po odjęciu na poziomie stawu skokowego.

Kikut częściowo oporowy na końcu kikuta oraz pod rzepką.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie goleni.

Nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące amputacji
Pirogowa,

2)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania protezy bez stawu skokowego dla amputacji Pirogowa,

3)

opracować dokumentacje technologiczną niezbędną do wykonania protezy,

4)

dobrać potrzebne materiały i sprzęt do wykonania protezy,

5)

wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

6)

wykonać lej protezowy,

7)

wykonać obróbkę leja protezowego,

8)

połączyć lej ze stopa,

9)

wykonać zawieszenie miękkie nadkolanowe,

10)

wykonać prace wykończeniowe protezy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały do wykonania leja z żywicy,

−

narzędzia, sprzęt do wykonania leja,

−

przykładowa dokumentacja protezy goleni,

−

model kikuta goleni,

−

eksponaty protez goleni,

−

papier formaty A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Wykonaj protezę o konstrukcji wewnątrzszkieletowej dla amputacji na wysokości

1/3 bliższej goleni z podparciem podrzepkowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie goleni.

Nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania protezy podudzia o konstrukcji wewnątrzszkieletowej,

2)

opracować projekt dokumentacji technologicznej wykonania protezy,

3)

przygotować materiały, półfabrykaty, elementy gotowe niezbędne do wykonania protezy,

4)

dobrać sprzęt, przyrządy i narzędzia do wykonania zaprojektowanej protezy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5)

wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

6)

wykonać obróbkę pozytywu,

7)

przygotować żywicę do wykonania leja kikutowego,

8)

wykonać lej protezowy z żywicy epoksydowej,

9)

wykonać obróbkę leja kikutowego,

10)

wykonać elementy nośne goleni,

11)

dobrać stopę protezową,

12)

połączyć poszczególne elementy protezy,

13)

wykonać przymiarkę protezy,

14)

wykonać prace wykończeniowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały, półprodukty, elementy gotowe niezbędne do wykonania protezy,

−

sprzęt, przyrządy i narzędzia do wykonania protezy,

−

przykładowa dokumentacja technologiczna wykonania protezy,

−

eksponaty leja protezowego z podparciem podrzepkowym,

−

eksponaty protezy podudzia o konstrukcji wewnątrzszkieletowej,

−

papier formaty A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 5

Wykonaj protezę podudzia z tworzywa sztucznego z tulejką uda ze skóry i stopą typu

SACH.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne protez
uzupełniających ubytki w obrębie goleni.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia

nauczyciel powinien omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania protez podudzia z tulejką udową,

2)

opracować projekt dokumentacji technologicznej wykonania protezy,

3)

przygotować materiały, półfabrykaty, elementy gotowe niezbędne do wykonania protezy,

4)

dobrać sprzęt, przyrządy i narzędzia do wykonania zaprojektowanej protezy,

5)

pobrać miary niezbędne do wykonania protezy,

6)

wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

7)

wykonać obróbkę pozytywu,

8)

przygotować żywicę do wykonania leja kikutowego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

9)

wykonać lej protezowy z żywicy epoksydowej,

10)

wykonać obróbkę leja kikutowego,

11)

wykonać tulejkę uda (miara, negatyw, pozytyw, formowanie skóry, obszycie,
zapięcie/ sznurowanie),

12)

wykonać elementy nośne goleni,

13)

połączyć tulejkę z elementem nośnym protezy,

14)

dobrać stopę protezową,

15)

połączyć poszczególne elementy protezy,

16)

wykonać przymiarkę protezy,

17)

wykonać prace wykończeniowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały, półprodukty, elementy gotowe niezbędne do wykonania protezy,

−

sprzęt, przyrządy i narzędzia do wykonania protezy,

−

przykładowa dokumentacja technologiczna wykonania protezy podudzia z tulejką uda ze
skóry,

−

eksponaty protezy podudzia z tworzywa sztucznego z tulejką uda ze skóry,

−

papier formaty A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 6

Wykonaj protezę podudzia z lejem silikonowym stanowiącym zawieszenie protezy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie goleni.

Nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania protez podudzia z lejem silikonowym,

2)

opracować projekt dokumentacji technologicznej wykonania protezy,

3)

przygotować materiały, półfabrykaty, elementy gotowe niezbędne do wykonania protezy,

4)

dobrać sprzęt, przyrządy i narzędzia do wykonania zaprojektowanej protezy,

5)

wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

6)

wykonać obróbkę pozytywu,

7)

wykonać lej protezowy z silikonu,

8)

wykonać obróbkę leja kikutowego,

9)

wykonać elementy nośne goleni,

10)

dobrać stopę protezową,

11)

połączyć poszczególne elementy protezy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

12)

wykonać przymiarkę protezy,

13)

wykonać prace wykończeniowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały, półprodukty, elementy gotowe niezbędne do wykonania protezy,

−

sprzęt, przyrządy i narzędzia do wykonania protezy,

−

przykładowa dokumentacja technologiczna wykonania protezy podudzia z lejem
z silikonu,

−

eksponaty protezy podudzia z lejem silikonowym,

−

papier formaty A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.4.

Wykonywanie protez dla amputacji w udzie i stawie
biodrowym

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj protezę dla amputacji w obrębie uda o konstrukcji skorupowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie uda.

Nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania protezy dla amputacji w obrębie uda o konstrukcji skorupowej,

2)

opracować projekt dokumentacji technologicznej dla wykonywanej protezy,

3)

dobrać materiały, półfabrykaty i elementy do wykonania protezy,

4)

dobrać oprzyrządowanie do wykonania protezy,

5)

prac miary, wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

6)

wykonać lej protezowy,

7)

wykonać element nośny protezy,

8)

dobrać kolano i stopę protezową

9)

wykonać montaż protezy,

10)

wykonać przymiarkę,

11)

wykonać obróbkę wykończeniową protezy,

12)

sporządzić kosztorys wykonania protezy,

13)

wypełnić dokumentacje ewidencyjną, materiałową i finansową.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi przedmiotów ortopedycznych,

−

przykładowa dokumentacja techniczna protezy kończyny dolnej,

−

foliogramy dotyczące protez kończyn dolnych,

−

tablice przedstawiające protezy kończyny dolnej,

−

eksponaty elementów protezy kończyny dolnej,

−

materiały do wykonania protezy,

−

narzędzia, przyrządy, maszyny do wykonania protezy,

−

materiały piśmiennicze,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Ćwiczenie 2

Wykonaj protezę dla amputacji w obrębie uda o konstrukcji modularnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie uda.

Nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania protezy dla amputacji w obrębie uda o konstrukcji modularnej.

2)

opracować projekt dokumentacji technologicznej dla wykonywanej protezy,

3)

dobrać materiały, półfabrykaty i elementy do wykonania protezy,

4)

dobrać oprzyrządowanie do wykonania protezy,

5)

pobrać miary, wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

6)

wykonać lej protezowy,

7)

wykonać element nośny protezy,

8)

dobrać kolano i stopę protezową

9)

wykonać montaż protezy,

10)

wykonać przymiarkę,

11)

wykonać obróbkę wykończeniową protezy,

12)

sporządzić kosztorys wykonania protezy,

13)

wypełnić dokumentacje ewidencyjną, materiałową i finansową.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi przedmiotów ortopedycznych,

−

przykładowa dokumentacja techniczna protezy kończyny dolnej,

−

foliogramy dotyczące protez kończyn dolnych,

−

tablice przedstawiające protezy kończyny dolnej,

−

eksponaty elementów protezy kończyny dolnej,

−

materiały do wykonania protezy,

−

narzędzia, przyrządy, maszyny do wykonania protezy,

−

materiały piśmiennicze,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj protezę dla wyłuszczenia w stawie biodrowym z koszem biodrowym

wykonanym z laminatu o konstrukcji wewnątrzszkieletowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne
protez uzupełniających ubytki w obrębie uda.

Nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania protezy kanadyjskiej.

2)

opracować projekt dokumentacji technologicznej dla wykonywanej protezy,

3)

dobrać materiały, półfabrykaty i elementy do wykonania protezy,

4)

dobrać oprzyrządowanie do wykonania protezy,

5)

pobrać miary, wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

6)

wykonać kosz biodrowy,

7)

wykonać elementy nośne protezy,

8)

dobrać kolano i stopę protezową,

9)

wykonać montaż protezy,

10)

wykonać przymiarkę protezy,

11)

wykonać obróbkę wykończeniową protezy,

12)

sporządzić kosztorys wykonania protezy,

13)

wypełnić dokumentacje ewidencyjną, materiałową i finansową.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi przedmiotów ortopedycznych,

−

przykładowa dokumentacja techniczna protezy kończyny dolnej,

−

foliogramy dotyczące protez kończyn dolnych,

−

tablice przedstawiające protezy kończyny dolnej,

−

eksponaty elementów protezy kończyny dolnej,

−

materiały do wykonania protezy,

−

narzędzia, przyrządy, maszyny do wykonania protezy,

−

materiały piśmiennicze,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Wykonaj pasy do zawieszenia protezy udowej – pas śląski, biodrowy podgrzebieniowy,

kalifornijski.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rozwiązania konstrukcyjne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

protez uzupełniających ubytki w obrębie uda.

Nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania pasów do zawieszenia protezy udowej – pasa śląskiego, biodrowego
podgrzebieniowego, kalifornijskiego,

2)

opracować dokumentację technologiczną wykonania pasów do zawieszeń,

3)

dobrać potrzebne materiały i sprzęt do wykonania pasów,

4)

dobrać oprzyrządowanie do wykonania pasów,

5)

pobrać miary niezbędne do wykonania zawieszeń,

6)

dokonać rozkroju materiałów,

7)

uszyć pasy,

8)

wykonać montaż i obróbkę wykończeniową pasów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi przedmiotów ortopedycznych,

−

przykładowa dokumentacja techniczna protezy kończyny dolnej,

−

foliogramy dotyczące protez kończyn dolnych i zawieszeń,

−

tablice przedstawiające protezy kończyny dolnej,

−

eksponaty elementów protezy kończyny dolnej i zawieszeń,

−

materiały do wykonania zawieszeń,

−

narzędzia, przyrządy, maszyny do wykonania zawieszeń,

−

materiały piśmiennicze,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

6.

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie protez kończyn
dolnych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 5, 9, 10, 11, 12, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 4, 6, 7, 8, 13, 14, 15 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. b, 4. a, 5.d, 6. c, 7. b, 8. b, 9. c, 10. c, 11. c,
12. b, 13. d, 14. a, 15. a, 16. d, 17. c, 18. d, 19. c, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Nazwać konstrukcje protez

A

P

b

2

Rozróżnić elementy protezy

B

P

d

3

Rozróznić typ stopy protezowej

C

PP

b

4

Wskazać zastosowanie półfabrykatów

C

PP

a

5

Określić warunki doboru rodzaju stopy
protezowej

B

P

d

6

Rozpoznać typ stopy protezowej

C

PP

c

7

Dobrać rodzaj zaopatrzenia ortopedycznego

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

8

Określić właściwości elementów protezy

C

PP

b

9

Rozpoznać typ leja protezowego

B

P

c

10 Określić zastosowanie elementów protez

C

P

c

11 Wyjaśnić warunki dobrego protezowania

B

P

c

12

Określić sposób wykonania leja z żywicy do
kikuta

B

P

b

13 Określić warunki protezowania

C

PP

d

14 Dobrać rodzaj protezy

C

PP

a

15

Wskazać zastosowanie półfabrykatów do
wykonania protezy

C

PP

a

16 Wskazać rozwiązania konstrukcyjne

C

P

d

17 Dobrać rozwiązania konstrukcyjne

C

P

c

18 Scharakteryzować rodzaje amputacji

C

P

d

19 Wskazać zastosowanie półfabrykatów

B

P

c

20 Dobrać sposób wykonania

C

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Protezy rurowo-szkieletowe noszą także nazwę protez
a)

konwencjonalnych.

b)

modularnych.

c)

szkieletowych.

d)

zewnątrzszkieletowych.

2.

Bezpośrednim połączeniem ciała pacjenta z pozostałymi komponentami protezy jest
a)

przegub modularny.

b)

adapter zgięciowy.

c)

tulejka siedzeniowa.

d)

lej protezowy.

3.

Stopa protezowa, która posiada drewniany rdzeń, obłożony elastycznym tworzywem
sztucznym to stopa typu
a)

Chopart.

b)

SACH.

c)

ProSymes.

d)

Elation.

4.

Elementem protezy skorupowej, który łączy stopę protezową SACH z golenią jest
a)

kostka.

b)

adapter.

c)

klin piętowy.

d)

przegub stawowy.

5.

Wybór rodzaju stopy protezowej uzależniony jest od
a)

wskazania lekarskiego.

b)

materiału z jakiego wykonana jest proteza.

c)

kształtu kikuta.

d)

rodzaju protezy i indywidualnych potrzeb pacjenta.

6.

Stopa protezowa, wykonana z elastycznego tworzywa sztucznego z wpuszczonym
rdzeniem drewnianym i klinem pięty, wyposażona w elastyczne przodostopie to stopa
a)

geriatryczna.

b)

SACH.

c)

dynamiczna.

d)

kosmetyczna.

7.

Po amputacji przodostopia na poziomie palców należy zastosować
a)

stopę protezową.

b)

wkładkę protezową do buta.

c)

wkładkę korytkową.

d)

wkładkę metatarsalną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

8.

Przeguby kolanowe monocentryczne mają możliwość wykonywania ruchów
a)

obrotowych.

b)

zawiasowych.

c)

kombinowanych.

d)

obrotowo-zawiasowych.

9.

Lej protezowy goleni z oparciem podrzepkowym, który obejmuje od góry połowę rzepki
i część kości udowej, a ciężar ciała opiera się głównie na półeczce podrzepkowej, to lej
typu
a)

KBM.

b)

PTS.

c)

PTB.

d)

PTT.

10.

Modularny przegub kolanowy monocentryczny z zamkiem i zintegrowaną wyrzutnią do
protez uda zalecany jest w szczególności dla pacjentów
a)

aktywnych.

b)

uprawiajacych sport.

c)

nieaktywnych.

d)

geriatrycznych.

11.

W celu najkorzystniejszego zaprotezowania, długość kikuta uda powinna wynosić
a)

1/2 długości uda.

b)

1/3 górnej części uda.

c)

od 7 cm do 8 cm powyżej szczeliny stawu kolanowego.

d)

od 8 cm do 10 cm poniżej stawu biodrowego.

12.

W celu dobrego dopasowania leja z żywicy do kikuta należy
a)

dokładnie zmierzyć długość i szerokość kikuta.

b)

wykonać negatyw i pozytyw gipsowy.

c)

wykonać zdjęcie rentgenowskie kikuta.

d)

dokładnie obejrzeć kikut.

13.

Kikut uda się najłatwiej zaprotezować, gdy ma kształt
a)

prostokątny.

b)

stożkowy.

c)

kolbowaty.

d)

walcowaty.

14.

Zaopatrzeniem protezowym właściwym przy wyłuszczeniu w stawie biodrowym jest proteza
a)

kanadyjska.

b)

ze stopą, przegubem kolanowym i lejem udowym.

c)

modularna z lejem otwartym.

d)

skorupowa z lejem na podciśnienie.

15.

Półfabrykatem niezbędnym do wykonania protezy kończyny dolnej jest
a)

kostka metalowa.

b)

stopa protezowa.

c)

lej kikutowi.

d)

szelka jednoramienna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

16.

Elementem protezy rurowo-szkieletowej jest
a)

pończoszka ortopedyczna.

b)

kostka metalowa.

c)

pas śląski.

d)

adapter rurowy.

17.

Lej o czworokatnym kształcie wewnętrznym stosowany jest przy amputacjach na
poziomie
a)

kolana.

b)

goleni.

c)

uda.

d)

biodra.

18.

Odjęcie kończyny dolnej na wysokości stawu skokowego górnego to amputacja typu
a)

Lisfranca.

b)

Choparta.

c)

Pirogowa.

d)

Syme`a.

19.

Pasy, taśmy elastyczne, i twarde to elementy, które stosuje się do
a)

kosmetyki protezy.

b)

usztywnienia protezy.

c)

zawieszenia protezy.

d)

wzmocnienia protezy.

20.

Podstawowym sposobem łączenia elementów protezy o konstrukcji skorupowej
a)

skręcanie.

b)

klejenie.

c)

zgrzewanie.

d)

nitowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie protez kończyn dolnych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie protez kończyn
dolnych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 17, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 3, 6, 11, 14, 16 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. a, 4. c, 5. d, 6. c, 7. d, 8. a, 9. b, 10. d, 11. c,
12. d, 13. d, 14. c, 15. b, 16. c, 17. c, 18. c, 19. b, 20. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Nazwać rodzaj protezy

A

P

d

2

Wyjaśnić budowę protezy

B

P

c

3

Rozróżnić rodzaje amputacji

C

PP

a

4

Wskazać rodzaj zaopatrzenia

B

P

c

5

Wskazać rodzaj zaopatrzenia

B

P

d

6

Wskazać przydatność kikuta do
zaprotezowania

C

PP

c

7

Wskazać rozwiązania konstrukcyjne

B

P

d

8

Rozróżnić rodzaje lejów protezowych

B

P

a

9

Wskazać zastosowanie paska nadkolanowego

B

P

b

10 Wskazać zastosowanie półfabrykatów

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

11 Rozróżnić rodzaj stopy protezowej

C

PP

c

12 Dobrać sprzęt do wykonania leja

C

P

d

13 Wskazać sposób wykonania leja

B

P

d

14 Określić cechy kikuta

C

PP

c

15 Określić cechy kikuta

C

P

b

16 Rozróżnić rodzaje leja kikutowego

C

PP

c

17 Scharakteryzować lej kikutowy

C

P

c

18 Wskazać zastosowanie pasa śląskiego

B

P

c

19 Dobrać rodzaj protezy

C

P

b

20 Dobrać proces technologiczny

C

p

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Protezy konwencjonalne noszą także nazwę protez
a)

rurowo-skorupowej,

b)

rurowej.

c)

modułowej.

d)

skorupowej.

2.

Stałą częścią protezy jest
a)

kostka.

b)

staw kolanowy.

c)

element nośny.

d)

układ sterujący.

3.

Amputacja w obrębie stopy polegająca na odjęciu między stępem a śródstopiem to
amputacja typu
a)

Lisfranca.

b)

Choparta.

c)

Syme`a.

d)

Pirogowa.

4.

Do wykonania uzupełnienia przodostopia po amputacji palców można zastosować
a)

zwykłą wkładkę do buta.

b)

kosmetyczną protezę stopy.

c)

wkładkę z czubkiem.

d)

wkładkę supinującą.

5.

Amputacja kończyny dolnej techniką Syme`a wymaga uzupełnienia ubytku za pomocą
a)

wkładki protezowej.

b)

buta ortopedycznego.

c)

ortezy stopy.

d)

protezy tradycyjnej.

6.

Najbardziej funkcjonalny kikut goleni, optymalny do zaprotezowania, to kikut o długości
a)

10–12 cm.

b)

12–13 cm.

c)

16–19 cm.

d)

20–22 cm.

7.

Elementem integrującym protezę z zachowanym po amputacji odcinkiem kończyny jest
a)

stopa protezowa.

b)

adapter leja.

c)

przegub kolanowy.

d)

lej kikutowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

8.

Lej, który obejmuje od góry połowę rzepki i część kości udowej a ciężar ciała opiera się
głównie na półeczce podrzepkowej to lej typu
a)

PTB.

b)

PTS.

c)

KBM.

d)

MAS.

9.

Pasek nadkolanowy służy do umocowania
a)

stopy protezowej.

b)

protezy goleni.

c)

szyny strzałkowej.

d)

protezy uda.

10.

Elementy nośne zależnie od rozwiązań konstrukcyjnych mogą przybierać różne formy.
W protezach modularnych konstrukcjami nośnymi są
a)

przegub kolanowy.

b)

adapter śrubowy.

c)

tworzywo piankowe.

d)

adapter rurowy.

11.

Stopa protezowa o sztywnej konstrukcji bez ruchomych elementów, wykonana
najczęściej z drewna lub tworzywa sztucznego do którego przyklejone są wykonane
z miękkiego materiału części pięty i przodostopia to stopa
a)

dynamiczna.

b)

energy storing.

c)

SACH.

d)

ELATION.

12.

Przygotowanie rękawów foliowych jest konieczne do wykonania
a)

protezy kosmetycznej z PCV.

b)

stopy protezowej bezprzegubowej.

c)

pozytywu gipsowego.

d)

lejka kikutowego z żywicy.

13.

Dokładne dopasowanie leja kikutowego do kształtu kikuta wymaga
a)

dokładnego zmierzenia kikuta.

b)

wykonania rysunku kikuta.

c)

wykonania zdjęcia radiologicznego.

d)

wykonania pozytywu gipsowego.

14.

Kikut uda się najłatwiej zaprotezować, gdy jego długość wynosi
a)

½ długości uda.

b)

1/3 górnej części uda.

c)

7-8 cm powyżej szczeliny stawu kolanowego.

d)

8 -10 cm poniżej stawu biodrowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

15.

Kikut uda się najłatwiej zaprotezować, gdy ma kształt
a)

kolbowaty.

b)

walcowaty.

c)

stożkowaty.

d)

owalny.

16.

Lej kikutowy, w którym między końcem kikuta a dnem lejka istnieje wolna przestrzeń
stanowiąca komorę zamkniętą od dołu dnem lejka, z boków jego ścianami a od góry
kikutem, to lej
a)

otwarty.

b)

łamany.

c)

podciśnieniowy.

d)

pneumatyczny.

17.

Leje, w których znajduje się półka stanowiąca podparcie dla guzów kulszowych to leje
dla amputacji w obrębie
a)

½ goleni.

b)

1/3 goleni.

c)

uda.

d)

biodra.

18.

Pas śląski służy do zawieszenia protezy
a)

stopy.

b)

goleni.

c)

uda.

d)

biodra.

19.

Przy braku kikuta uda optymalnym rozwiązaniem jest zastosowanie protezy
a)

z lejem udowy, kolanem i stopą dynamiczną.

b)

z koszem biodrowym stawem biodrowym i stopą dynamiczną.

c)

kosmetycznej ze stopa SACH.

d)

z lejem na podciśnienie.

20.

Podstawowym sposobem łączenia elementów w protezie modularnej jest
a)

nitowanie.

b)

zgrzewanie.

c)

skręcanie.

d)

klejenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie protez kończyn dolnych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

7. LITERATURA

1.

Dega W., Senger A.: Ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa 1996

2.

Gaździk T.: Ortopedia i traumatologia. PZWL, Warszawa 2005

3.

Kiwerski J.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2003

4.

Marciniak W., Szulc A.: Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa 2005

5.

Milanowska K., Dega W.(red.): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2001

6.

Myśliborski T.: Zaopatrzenie ortopedyczne. PZWL, Warszawa 1985

7.

Paprocka-Borowicz M., Zawadzki M.: Fizjoterapia w chorobach układu ruchu. Górnicki
Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2007

8.

Prosnak M., Łuczak E.: Podstawy biomechaniki ortopedycznej. 13.Materiały
pomocnicze. CMDNŚSM, Warszawa 1988

9.

Prosnak M.: Podstawy protetyki ortopedycznej. Materiały pomocnicze. CMDNŚSM,
Warszawa 1988

10.

Prosnak M.: Podstawy technologii ortopedycznej. Materiały pomocnicze. CMDNŚSM,
Warszawa 1987

11.

Przeździak B.: Zaopatrzenie rehabilitacyjne. Via Media, Gdańsk 2003,

12.

Spodaryk K.: Patologia narządu ruchu. PZWL, Warszawa 2005