Rozwój małej grupy

społecznej

oprac. dr Róża Bazińska, 1

Stawanie się członkiem grupy – czasowy model socjalizacji

grupowej Levina i Morelanda, ważniejsze zjawiska:

1.

Rekonesans grupy – wybór grupy, w której uczestnictwo

zapewnia maksymalne nagrody i minimalne koszty

2.

Zmiany w pojmowaniu siebie i konsekwencje przynależności

do grupy dla samooceny

3.

Inicjacja do grupy – ceremonie i rytuały inicjacyjne

4.

Właściwości w zachowaniu „nowych” członków

oprac. dr Róża Bazińska, 2

Rozwój małej grupy społecznej

Grupy zmieniają się w miarę upływu czasu. Rozwój grup zadaniowych

ma charakter sekwencyjny

MODEL TUCKMANA I

JENSENA

‡

Formowanie

‡

Rozruchy

‡

Ustalanie norm

‡

Działanie

‡

Rozpad

MODEL COHENA

‡

Deklaracja członkostwa

‡

Wyłanianie subgrup

‡

Konfrontacja

‡

Zaznaczenie różnic

indywidualnych

‡

Współpraca

oprac. dr Róża Bazińska, 3

Rozwój małej grupy społecznej

I FORMOWANIE – DEKLARACJA CZŁONKOSTWA

‡

Faza wysokiego poziomu napięcia. Normy i role w grupie

nie są sprecyzowane. Atmosferę grupy tworzy mieszanina

nadziei i obaw. Aktywność grupy głównie poznawcza (o co

chodzi?).

‡

Zjawisko napięcia wstępnego – poszczególne osoby w

grupie przeżywają napięcie, choć starają się prezentować

się jako spokojne i zrelaksowane. Prowadzi to do poczucia

odosobnienia w przeżywanej niezręczności i własnym

napięciu.

‡

Za napięcie w fazie wstępnej odpowiada w dużym stopniu

niewielki poziom wzajemnego zaufania, brak ustalonych

wzajemnych relacji i brak ustalonych norm i ról grupowych

‡

Interakcje cechują się ostrożnością, sztucznością i

zdawkowością. Obecność lidera – zapewnia komfort i

poczucie bezpieczeństwa członkom grupy

‡

Wstępne sądy o innych w dużej mierze opierają się na

stereotypach (mężczyźni – zaradni, przywódcy, okulary –

inteligencja)

oprac. dr Róża Bazińska, 4

Rozwój małej grupy społecznej

‡

Wielkość grupy zadaniowej – im mniejsza grupa, tym szybsze

przechodzenie przez kolejne etapy. Dla grup zadaniowych

optymalna liczba członków wynosi 4-6 osób

‡

Przyspieszenie etapu – postawienie grupie zadania nie

związanego z głównym celem grupy,

I FORMOWANIE - Tworzenie subgrup

Jednostki łączą się w podgrupy na zasadzie różnego rodzaju

podobieństw (wyznanie, płeć – jeżeli stanowi mniejszość w

grupie, pochodzenie, wiek). Spada poziom napięcia i wzrasta

wzajemne zaufanie, zawiązują się koalicje w grupie.

Jest to etap, który nie stwarza warunków do otwartych konfliktów,

natomiast poszczególne koalicje mogą dążyć do przejęcia władzy.

‡

Efektywność grupy – dość niska

‡

Struktura – krystalizują się role niektórych członków: bierny –

aktywny, dominujący – uległy

‡

Aktywność – pozory zewnętrznej zgodności, wewnętrzne

rozgrywki – poszukiwanie sprzymierzeńców i walka o

przywództwo

‡

Zachowanie jednostki - Tendencja do pokazywania siebie w pozytywnym

świetle i utrzymywanie przyjaznej atmosfery

oprac. dr Róża Bazińska, 5

Rozwój małej grupy społecznej

II Rozruchy - Konfrontacja

‡

Najbardziej krytyczny, przełomowy, a zarazem konieczny etap w

rozwoju grupy

‡

Grupy, które będą chciały ominąć tę fazę i przejść do następnej,

nie osiągną pełnej efektywności. Możliwe jest jej uniknięcie

jedynie w grupach, których istnienie ma być bardzo krótkie.

‡

Wzajemne zaufanie, wysoka spójność i otwarta komunikacja

sprzyjają właściwemu przejściu przez grupę fazy konfrontacji

‡

Rodzaje konfliktów w grupie:

1.

Konflikt fałaszywy (Deutsch) in. autystyczny (Holmes i Miler) –

pod pozorami antagonizmu skrywa się nieporozumienie, zwykle

niesłuszne przypisanie innej osobie złych intencji (np. wybuch

śmiechu interpretowany jako lekceważenie)

2.

Konflikt kontyngentny (Deusch) –narasta wokół prawdziwej

sprzeczności, która wyłania się w toku interakcji (spóźnianie się,

obrażanie uczuć religijnych). Jego rozwiązanie wymaga

modyfikacji zachowań osób weń uwikłanych

oprac. dr Róża Bazińska, 6

Rozwój małej grupy społecznej

3.

Konflik narastajacy (Forsyth) in. napięcie wtórne (Bormann) –

trudno go rozpoznać, choć stanowi zagrożenie dla dalszego

istnienia grupy. Objawia się w sposób dość charakterystyczny:

zwykle dwie, trzy osoby z grupy wchodzą w kontrowersje

dotyczące drobiazgów, mało istotnych kwestii organizacyjnych.

Rzeczywistym źródłem konfliktu jest skrywany, nierozwiązany

antagonizm.

III Ustalanie norm - Zaznaczenie różnic indywidualnych

‡

Struktura grupy – tworzy się i umacnia spójność grupy,

wzajemne zaufanie, zmniejsza się napięcie i poziom konfliktów,

następuje akceptacja norm i wartości w grupie,

‡

Aktywność – zwiększa się odpowiedzialność członków grupy,

członkowie potrafią podejmować racjonalne decyzje dotyczące

podziału pracy, formułowane są oceny pracy grupy.

Najefektywniejsza metoda dzielenia obowiązków opiera się na

kryterium kompetencji i predyspozycji poszczególnych osób)

oprac. dr Róża Bazińska, 7

Rozwój małej grupy społecznej

IV Działanie – Współpraca

Grupa osiąga stan optymalny, zdolna jest do podejmowania

trudnych wyzwań, obszary konfliktów są dobrze

rozpoznane i grupa potrafi sobie radzić ze sporami,

zmniejsza się rola autorytetu kierownictwa, możliwe i

akceptowane są zmiany lidera – władza na tym etapie

może być przekazywana w ręce osoby najbardziej

kompetentnej przy realizowaniu określonych zadań.

Produktywność grupy osiąga maksymalny poziom,

wzajemne zaufanie jest bardzo wysokie

V Rozpad – Zakończenie

Najtrudniejszy dla grupy jest nieoczekiwany, nagły rozpad.

Naturalny rozpad grupy łączy się z zakończeniem

zadania, do którego grupa została powołana,

zrealizowanie celu grupowego.