Definicja małej grupy

Wstęp do psychologii

społecznej II

I rok studiów

wykład 6, 19-20.04.2005

Marek Cielecki

Definicja:

• Zbiór dwóch lub więcej osób

– między którymi zachodzi interakcja
– mających wspólny cel
– kierujących się wspólnymi normami
– zorganizowanych w struktury grupowe
– pełniących różne role grupowe
– mających poczucie tożsamości

Grupowość (entitativity)

• jest cechą charakteryzującą w różnym

stopniu różne rodzaje grup: od grup
bezpośredniego kontaktu do
przypadkowych zbiorowości

• charakteryzuje te rodzaje grup w taki

sam sposób w różnych kulturach

• zależy w największym stopniu od

częstości interakcji i wspólnoty celów

Interakcja

• Może być mierzona, np. wg systemu Balesa

– orientacja
– ocena
– kontrola
– reakcje pozytywne
– reakcje negatywne

• Przebiega w fazach, np.

– I - orientacja, II - ocena, III - kontrola (Bales)
– I - orientacja, II - konfrontacja, III - strukturyzacja, IV

- produkcja, V - rozpad (integracja różnych podejść)

Interakcja - c.d.:

• Jest związana z położeniem

członków grupy w hierarchii

– najczęstsza wysoki - wysoki
– rzadsza wysoki-niski i niski-wysoki
– najrzadsza niski-niski

• Ma m.in. na celu podporządkowanie

„dewiantów” opinii większości

Cel

• „Wspólny” nie oznacza tożsamości

ani podobieństwa celów, lecz ich
pozytywną współzależność

• Z punktu widzenia analizy

psychologicznej ważne
spostrzeganie celu jako wspólnego,
a nie jego obiektywna struktura

Normy

• Mogą mieć funkcję

– egzystencjalną
– instrumentalną

• Mogą mieć źródło

– wewnętrzne
– zewnętrzne

• Mogą być

– formalne
– nieformalne

Normy - c.d.:

• Przekazywane są międzypokoleniowo

Czas

Normy - c.d.:

– Taka dynamika zmian charakterystyczna

jest dla oceny wielkości efektu
autokinetycznego, preferencji dla pełnej vs
szczupłej sylwetki kobiecej, zmian
ideologicznych na wymiarze liberalizm -
konserwatyzm, komputerowych symulacji
zmian postaw

– Dynamika tego procesu zwiększa się w

wyniku dramatycznych wydarzeń
społecznych

– Struktura wartości charakterystyczna dla

danego punktu w czasie uwidacznia się
szczególnie u młodzieży

Normy - c.d.:

• Badania Paicheler polegające na

wprowadzeniu ortodoksyjnej
(profeministycznej) i heterodoksyjnej
(antyfeministycznej) współpracowniczki
ekspery-mentatora do grupy dyskutującej
równouprawnienie kobiet wykazały, że

– Postawa grupowa zmienia się spontanicznie w

kierunku profeministycznej

– Wprowadzenie współpracownika

ortodoksyjnego przyspiesza (zwiększa) zmianę

– Wprowadzenie współpracownika

heterodoksyjnego opóźnia (zmniejsza) zmianę i
powoduje bipolaryzację

Struktury grupowe:

• Struktura to zbiór elementów i

łączących je relacji

• Relacje mogą być skierowane

(bliskości) i nieskierowane (dominacji)

• Najczęściej wymienia się następujące

struktury:

– socjometryczna
– komunikacyjna
– władzy
– awansu

Struktury grupowe - c.d.:

Łańcuch

Koło

Struktury grupowe - c.d.:

Gwiazda

Sieć

Struktury grupowe - c.d.:

• Struktury grupowe są

zhierarchizowane

• Struktury grupowe wykazują

tendencję do pokrywania się.

• Rola grupowa

to wyróżniona,

specyficzna treściowo pozycja, np. rola
kierownika, eksperta, kozła ofiarnego i
in.

• Tożsamość grupowa

to poczucie

odrębności członków grupy od innch
ludzi, a zarazem poczucie wzajemnej
przynależności, podobieństwa,
wspólnego losu.