Polityka spójności i wspólna
polityka rolna
Dr Joanna Siwińska Gorzelak, WNE UW
Polityka finansowa UE
Najważniejsze polityki
" Polityka spójności i Wspólna Polityka Rolna
łącznie pochłaniają około 85% budżetu UE  lata
2007 2013
" Konsekwencja utworzenia wspólnego rynku
(WPR  rekompensata dla Francji, ze otwarcie
rynku dla produktów niemieckich) oraz
wstąpienia krajów Półwyspu Iberyjskiego
+ Programy krajowe
" Dla lat 2007 2013: Narodowe Strategiczne Ramy
Odniesienia 2007 2013 (NSRO) dokument
opracowany w celu realizacji w latach 2007 2013 na
terytorium Polski polityki spójności Unii Europejskiej.
" Dla lat 2014 2020: Umowy Partnerstwa, będącej
najważniejszym dokumentem określającym strategię
wykorzystania nowej puli Funduszy Europejskich:
trzech polityk unijnych w Polsce  Polityki Spójności,
Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki
Rybołówstwa
" PL; polityka spójności: 82,5 mld euro
Programy operacyjne PL 2014 2020
+OLAF
" European Anit Fraud Office
" Oszustwa : Ź 315 millionów (0.25% całości
wydatków EU w 2012  Ź 295 millionów
(0.21%) w 2011
"  nieregularności Ź 2.6 miliardów (2.06%
wydatków w 2012  Ź 1.2 miliardów (0.86%
wydatków) w 2011
" Nieregularność = oszustwo, które jest
rezultatem błędu, a nie świadomego działania
Cele polityki spójności,
2007 2013
" Konwergencja biedniejszych regionów (82%
funduszy!).
 PKB per capita mniejsze niż 75% średniej EU
" Konkurencyjność i zatrudnienie.
 PKB per capita większe niż 75% średniej EU
" Współpraca terytorialna
 Wszystkie regiony mogą się ubiegać o pomoc
Polityka spójności
" 347 miliardów euro w perspektywie 2007 2013
" Wszystkie państwa członkowskie otrzymają część
budżetu tej polityki
" Około połowy budżetu polityki spójności trafiło
do nowych Krajów Członkowskich: Ź 178
miliardów
" Ź 77 miliardów dla Grecji, Hiszpanii, Portugalii
" Ź 80 miliardów do 4 dużych krajów
członkowskich: Niemiec, UK, Francji i Włoch
" Ź 11 miliardów do innych krajów
Polityka spójności 2014 2020
325 miliardów euro, z czego
" 164 dla regionów poniżej 75% średniej (50% środków)
" 32 miliardy dla regionów w fazie przejściowej (pomiędzy 75% a
90% średniej)
" 49 miliardów dla regionów powyżej 90% średniej
Główna polityka odpowiedzialna za realizację celów Europy 2020,
czyli wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy, zmniejszenia
niekorzystnych zmian klimatycznych, zmniejszeniu biedy i
wykluczenia społecznego:
Inwestycje we wzrost gospodarczy
 Inwestycje w ludzi
 Europejska współpraca terytorialna
Polityka spójności
" Finansowanie za pośrednictwem
następujących funduszy:
 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRR,
 Europejski Fundusz Społeczny EFS,
 Fundusz Spójności  FS.
Cele polityki spójności
Dokładniej..
Koniecznością jest ogólne ukierunkowanie
wydatków na rzecz
 badań i innowacji,
 wsparcia MŚP,
 wysokiej jakości kształcenia i szkolenia
 rynków pracy sprzyjających włączeniu społecznemu,
wysokiej jakości
 zatrudnieniu oraz spójności społecznej, zapewnienia
najwyższego przyrostu wydajności
 oraz przejścia na zasobooszczędną gospodarkę
niskoemisyjną.
Dokładniej&
" Fundusze UE mają wpierać instrumenty
finansowe, dzięki którym możliwy będzie efekt
dz
wigni w stosunku do inwestycji prywatnych
(nie tylko w polityce spójności) COSME!
Polityka spójności finanse
PKB na
<75% średniego PKB 75 90 % >90%
mieszkańca*
dla UE
3 kategorie
regionów
Regiony mniej rozwinięte
Regiony w fazie przejściowej
Regiony bardziej rozwinięte
14
Kto otrzymuje środki (od 2014)?
Kto otrzymywał środki (z celu
 konwergencja)?
Realizacja polityki spójności:
fundusze
" Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego to
największy fundusz. Jego celem jest wyrównywanie
różnic w stosunku do regionów bogatszych, lepiej
rozwiniętych.
 inicjatywy na rzecz rozwoju lokalnego oraz zatrudnienia,
jak też działalności małych i średnich przedsiębiorstw
 rentowne inwestycje produkcyjne umożliwiające
tworzenie lub utrzymywanie trwałego zatrudnienia,
 infrastruktura,
 rozwój turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury,
 ochrona i poprawa stanu środowiska,
 rozwój społeczeństwa informacyjnego.
Realizacja polityki spójności: fundusze
" Europejski Fundusz Społeczny : poprawa jakość i
dostępność miejsc pracy i możliwości
zatrudnienia w Unii Europejskiej. Zajmuje się:
 promocją aktywnej polityki rynku pracy mającą na
celu przeciwdziałanie i zapobieganie bezrobociu,
 przeciwdziałaniem zjawisku wykluczenia
społecznego,
 kształceniem ustawicznym,
 doskonaleniem kadr gospodarki,
 rozwojem przedsiębiorczości,
 zwiększeniem dostępu i uczestnictwa kobiet na rynku
pracy.
Realizacja polityki spójności: fundusze
" Fundusz Spójności wspiera dwa sektory: środowisko
i transport. Kraje, których PKB na głowę jest niższe
niż 90% średniej UE mogą się ubiegać o środki.
" Z Funduszu Spójności można otrzymać
dofinansowanie na duże projekty inwestycyjne z
zakresu ochrony środowiska.
 poprawa jakości wód powierzchniowych,
 polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do picia,
 racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi,
 poprawa jakości powietrza,
 zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego,
 Zapewnienie spójności sieci komunikacyjnej kraju i poszczególnych
regionów z innymi krajami Europy,
 rozwój bezpiecznej infrastruktury drogowej.
Kto i ile?
Alokacja środków w ramach PS,
2014 2020
UK
SE
FI
SK
SI
RO
RO: 22 994
PL: 77 567,0
PT
PL
AT
NL
MT
HU
LU
LT
LV
CY
IT: 32 823
IT
HR
FR
ES
EL
IE
EE
DE
DK
CZ
BG
BE
0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000 70 000 80 000
Polityka spójności UE pytania
" Dlaczego polityka rozwoju UE powinna koncentrować się
na regionach (a nie na sektorach lub krajach)?
" Dlaczego potrzebujemy polityki na szczeblu UE, obok
polityk narodowych?
" Czy finansowanie powinno być ograniczone tylko do
krajów biedniejszych?
" Czy polityka ta nie  karze regionów rozwiniętych; czy nie
zachęca do lokowania inwestycji w rejonach
nieefektywnych?
" Czy różnice pomiędzy regionami nie są wynikiem
naturalnych procesów rynkowych? Czy sam rynek sobie z
tym nie poradzi?
Polityka spójności UE
" Zawsze była kontrowersyjna; obecnie często
postrzegana jest jako polityka redystrybucji
" Miejsce (place); rejon jest to obszar w ramach
którego określone warunki naturalne, kulturowe i
socjalne mające znaczenie dla rozwoju są inne niż w
innych miejscach; preferencje i uwarunkowania
kulturowe są bardziej homogeniczne , a pojawienie
się pozytywnych efektów zewnętrznych związanych
(wynikających ) z formalnymi i nieformalnymi
instytucjami są bardziej prawdopodobne. Granice
 miejsc są więc niezależne o administracyjnych
granic Regionów i mogą zmieniać się w czasie.
Dlaczego polityka spójności?
" Równość i sprawiedliwość  wszyscy obywatele Unii mają
możliwości, aby czerpać korzyści z rozwoju Unii
" Wspólny rynek, unia monetarna ma wpływ na sytuację
krajów i regionów; obywatele mogą oczekiwać, ze ta sama
instytucja, która wprowadza te zmiany, będzie próbować
przeciwdziałać negatywnym skutkom
" Żadna wspólnota nie może istnieć, ani mieć znaczenie
(meaning) dla jej obywateli, jeżeli (obywatele) mają bardzo
różne standardy życia i mają powody, żeby wątpić w to, że
wspólnota chce im pomoc im w osiągnięciu lepszych
warunków (Raport G. Thompsona)
" Polityka spójności jest więc warunkiem trwałości wspólnoty!
Dlaczego polityka finansowana na
szczeblu UE?
" W warunkach wspólnego rynku stan jednego kraju
wpływa na warunki życia w innych krajach obszaru
" Solidarność  najbiedniejsze kraje mogą nie
 udz
wignąć skutecznej polityki regionalnej
" Koordynacja z innymi politykami na poziomie UE
oraz politykami innych krajów, efekty zewnętrzne
" Oderwanie od lokalnych grup interesów
" Solidarność na szczeblu Unii. Identyfikacja z Unią.
Troska o sprawiedliwość jest niezbędnym
warunkiem, aby integracja okazała się trwała
Dlaczego poziom regionalny?
" Nie ma jednego  wzorca dla działań mających wesprzeć
rozwój. Wiele dróg prowadzi do celu.
"  One size does not fit all  instytucje i programy powinny
być dopasowane do warunków lokalnych
" Ogólne  warunki dla wzrostu (prawa własności,
konkurencja) mogą być wdrażane na wiele sposobów,
które muszą być dostosowane do lokalnych warunków
" Wybór  rejonu jest kluczowy dla sukcesu polityki
rozwoju!  Rejon powinien być w miarę homogeniczny
" Wiedza na temat warunków lokalnych na poziomie kraju
jest ograniczona
" Obecna polityka łączy poziom regionalny z centralnym 
wiedza rządzących na obu tych poziomach uzupełnia się
Różnice między i wewnątrz krajów
Polityka spójności  ewolucja
" W Traktacie Rzymskim znajduje się stwierdzenie, że należy
zmniejszać różnice między regionami, ale nie towarzyszyły
temu konkretne polityki  uważano, że sama integracja
wystarczy (handel)
" Raport Wernera (lata 70 te)  wyraz
nie stwierdza, że w
warunkach unii walutowej, polityki regionalne nie mogą być
wyłącznie domeną budżetów narodowych; stwierdzono, że
nie może istnieć Wspólnota, w której różnice pomiędzy
standardami życia są znaczne
" 1972 (szczyt w Paryżu) formalna zgoda na utworzenie
Funduszu Rozwoju Regionalnego
" 1975: FRR  pierwszy fundusz, który formalnie miał odnosić
się do problemów nierówności pomiędzy regionami
Polityka spójności  ewolucja
" Celem polityki regionalnej miało być zmniejszenie różnic w standardach
życia (równość) oraz umożliwienie pełniejszego wykorzystania potencjału
rejonu (efektywność)
" Lata 80 te: szefem Komisji Europejskiej jest Jacques Delors; rozszerzenie
Wspólnoty o nowe kraje: Grecję, Hiszpanię oraz Portugalię 
wykorzystano ten moment dla zmian w prowadzonych politykach
" Jednolity Akt Europejski a póz
niej Traktat z Maastricht podkreślały
znaczenie spójności:
" Zagwarantowanie harmonijnego rozwoju poprzez dbałość o gospodarczą i
społeczną spójność; w szczególności celem Wspólnoty jest zmniejszenie
różnic pomiędzy rozwojem poszczególnych regionów
" Zacofanie poszczególnych regionów oznacza nie tylko gorszą jakość życia
ich mieszkańców ale również niewykorzystanie kapitału ludzkiego oraz
szans gospodarczych i potencjalne straty dla całej Wspólnoty
Polityka spójności  ewolucja
" Polityka spójności systematycznie rozrastała się,
" Strategia Lizbońska  potencjalnie dobry
moment do przemyślenia polityki spójności, ale
nie wykorzystany
" Narastają wątpliwości dotyczące słuszności
polityki spójności, oraz czym w istocie ma ona
być
" Często jest ona postrzegana, jako redystrybucja
od bogatych do biednych państw
Czy polityka regionalna przynosi
efekty?
" Konwergencja pomiędzy krajami
" Czy konwergencja pomiędzy regionami?
y
ródło: Rodriguez-Poze i Fratesi, 2004
Konwergencja w UE
Czy polityka regionalna przynosi
efekty?
Rodriguez Poze i Fratesi, 2004:
" Brak konwergencji warunkowej pomiędzy
regionami  jeżeli istnieje konwergencja, to na
poziomie krajów
" Stwierdzono istnienie  klubów konwergencji ,
wśród rejonów objętych celem 1.
" W większości przeprowadzonych regresji nie
odnaleziono związku pomiędzy wielkością
wydatków z funduszy strukturalnych na wzrost
regionów
Czy polityka regionalna przynosi
efekty?
" Dlaczego takie wyniki?
" Niedoskonałe metody empiryczne
" Integracja sprzyja utworzeniu bogatego centrum
i bidnych peryferii  fundusze są zbyt małe, by
się temu przeciwstawić
" Zła struktura wydatków
" Oszacowania regresji pokazują, że dodatni i
istotny wpływ na rozwój regionów miały wydatki
na kapitał ludzki, natomiast wydatki na
infrastrukturę okazały się nieistotne
Badania empiryczne
Badania
" Becker et al.  ciekawa metoda  quasi
eksperymentu  rozwój regionów bardzo
blisko granicy 75% średniej PKB (dumy dla
funduszy)
" Becker (2011)  podobna metoda  wykazuje,
że regiony z wysokim poziomem kapitału
ludzkiego i wysoką jakością władzy lokalnej
bardziej korzystają z funduszy (szybciej się
rozwijają)
Krytyka polityki spójności
" Polityka spójności jest zbyt kosztowna
" Polityka spójności nie jest polityką rozwoju, a
redystrybucji
" Wybór pomiędzy równością a efektywnością? 
jeżeli celem jest maksymalizacja wzrostu, to polityka
powinna koncertować się na najbardziej
innowacyjnych regionach (a więc najbogatszych,
gęsto zaludnionych)
" Wypieranie prywatnych inwestycji, nietrwały rozwój
bazujący wyłącznie na obecności transferów
Krytyka polityki spójności
" Polityka spójności to redystrybucja, nie ma żadnego
znaczenia dla rozwoju (Canova, Boldrin, 2001).
" Zamiast wspierać innowacje,  rozdaje się środki na WPR i
na biedne regiony, które nie rozwijają się (Raport Sapira,
2004).
" Tylko edukacja ma trwale znaczenie dla regionów
biedniejszych (Rodrigues Poze, Fratesi, 2004)
" Nie są skuteczne przedsięwzięcia proinnowacyjne w
regionach zacofanych (Rodrigues Poze, 2007).
" Polityka spójności nie przyspiesza rozwoju ( może wręcz
spowalniać rozwój) w krajach (regionach) o niskim poziomie
rozwoju instytucji i niewystarczająco otwartych (Ederveen,
de Groot i Nahuis, 2006).
Wspólna Polityka Rolna
" W momencie powstawania traktatu rzymskiego, 25% siły roboczej
w 6 tce było zatrudnionych w rolnictwie
" Pomimo dużego zatrudnienia, rolnictwo wytwarzało niewielką część
PKB, co powodowało, że dochody rolników były bardzo małe (np.
rolnictwo we Francji  26% siły roboczej; 12%PKB)
" Po II wojnie celem była samowystarczalność żywieniowa,
stosowano rozliczne przywileje dla rolnictwa na poziomie krajów
" WPR to była pierwsza, rzeczywiście wspólna polityka
" Gdyby inne  wspólne polityki były zbliżone do rolnej, budżet UE
musiałby być kilkakrotnie większy
" WPR podlega ciągłemu procesowi przeglądu i dostosowania
" UE, finansując w dużej mierze wydatki rolne, nakłada na państwa
członkowskie wiele ograniczeń dotyczących dodatkowego
subsydiowania rolnictwa  zapewnienie jednolitych szans na
wspólnym rynku
WPR
" Jest to jedyny obszar polityki finansowany w
całości z budżetu UE.
" Oznacza to, że wydatki na rolnictwo pochodzą z
budżetu UE, a nie z budżetów krajowych
(dlatego też są one tak wysokie).
" Wspólne finansowanie WPR za pośrednictwem
(od roku 2007)
 Europejskiego Funduszu Gwarancji Rolnej
 Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju
Obszarów Wiejskich
Znaczenie rolnictwa
Zmiany WPR
WPR
" I filar: wsparcie rynkowe i bezpośrednie dla
rolników
" II filar: rozwój obszarów wiejskich
Finansowanie
w latach 2007 2013
Europejski Fundusz Rolny
Europejski Fundusz
Rozwoju Obszarów
Rolniczy Gwarancji
Wiejskich
Regulacja rynków Finansowanie programu
rolnych, płatności rozwoju obszarów wiejskich:
bezpośrednie, itd. " poprawa
konkurencyjności rolnictwa i
leśnictwa
" poprawa środowiska
naturalnego i terenów
wiejskich
" poprawa jakości życia
na obszarach wiejskich
Finansowanie WPR
" Zgodnie z podstawowymi regułami zarządzania
finansowego WPR Komisja odpowiada za zarządzanie
Funduszami.
" Komisja z reguły nie zajmuje się dokonywaniem płatności
na rzecz beneficjentów.
" Zgodnie z zasadą zarządzania dzielonego zadanie to jest
powierzone państwom członkowskim, które działają za
pośrednictwem krajowych i regionalnych agencji
płatniczych.
" Agencja płatnicza może wystąpić z wnioskiem o zwrot
wydatków z budżetu UE pod warunkiem, że jest
akredytowana zgodnie z zasadami ustalonymi przez
Komisję.
Ewolucja wydatków WPR (mld euro)
48
Reformy WPR
" Płatności bezpośrednie zostały wprowadzone w 1992 r.
w ramach reformy WPR Mac Sharry ego, które w
wyniku kolejnych reform WPR stały się głównym
instrumentem wsparcia rolnictwa. Celem płatności
bezpośrednich było rekompensowanie rolnikom
spadku ich dochodów spowodowanego znaczną
obniżką cen.
" Reforma WPR, Agenda 2000 dokonała dalszej redukcji
cen gwarantowanych w zamian za zwiększenie
płatności bezpośrednich  decoupling!
" Reformy z lat 1992 i 2000 odniosły sukces,
przyczyniając się do poprawy równowagi rynkowej
oraz stabilizacji dochodów rolniczych.
Reformy WPR
" W wyniku osiągniętego kompromisu wprowadzono system
płatności oddzielony od wielkości produkcji (decoupled), który
zastąpił większość dotychczasowych płatności bezpośrednich.
" Reforma ta wprowadziła również zasadę wzajemnej zgodności
(cross compliance), uzależniając wypłacanie rolnikom płatności w
pełnej wysokości od utrzymywania gruntów wchodzących w
skład gospodarstwa
 w Dobrej Kulturze Rolnej zgodniej z ochroną środowiska oraz
 Przestrzegania wzajemnej zgodności wymogów z zakresu środowiska,
identyfikacji i rejestracji zwierząt (obszar A), zdrowia publicznego, zdrowia
zwierząt i roślin (obszar B) oraz dobrostanu zwierząt (obszar C).
Reformy WPR
" Zgodnie z reformą Wspólnej Polityki Rolnej uchwaloną w czerwcu 2003
roku, płatności bezpośrednie w Unii Europejskiej są oddzielone od
produkcji rolnej, ponieważ ich nadrzędnym celem jest wsparcie
dochodów rolniczych, a nie powodowanie zachęt do zwiększania
produkcji.
" Dzięki temu rolnicy dostosowują swoją produkcję do faktycznego
zapotrzebowania rynku i swoich przewag konkurencyjnych, a nie kierują
się wysokością płatności bezpośrednich.
" Wypłata wsparcia nie jest zatem powiązana z obowiązkiem
prowadzenia określonej produkcji rolnej, a jej wysokość została
określona na podstawie danych historycznych z okresu referencyjnego.
" W praktyce oznacza to, że rolnicy we Wspólnocie otrzymują określoną
kwotę płatności w przeliczeniu na gospodarstwo lub hektar użytków
rolnych, niezależnie od tego, co uprawiają lub produkują w roku
bieżącym
Płatności w ramach WPR
" W UE funkcjonują dwa modele płatności: system płatności
jednolitej (SPS Single Payment Scheme) oraz system
jednolitej płatności obszarowej (SAPS Single Area Payment
Scheme) w ramach których możliwe jest uzyskiwanie
rozmaitego wsparcia,
" System jednolitej płatności obszarowej (SAPS) jest
uproszczoną formą systemu płatności bezpośrednich,
stosowanym wyłącznie w nowych państwach członkowskich.
" Płatności w ramach tego systemu wypłacane są na hektar
użytków rolnych utrzymywanych w Dobrej Kulturze Rolnej na
dzień 30 czerwca 2003 r. i mogą być uzupełniane z budżetu
krajowego (do 2012 r.) poprzez krajowe uzupełniające
płatności bezpośrednie w wysokości do 30% płatności
stosowanych w krajach UE 15 na dzień 30 kwietnia 2004 r. (do
poziomu płatności w krajach UE 15).
Płatności w ramach WPR
" Stawkę jednolitej płatności obszarowej (SAPS) wypłacanej na hektar
oblicza się poprzez podzielenie rocznej krajowej koperty finansowej
(obliczonej na podstawie historycznej wielkości produkcji z lat
1989 1991 lub w przypadku plonu referencyjnego dla zbóż z lat
1986 1991) określonej dla każdego państwa przez powierzchnię
referencyjną, stanowiącą powierzchnię użytków rolnych danego
państwa (w Polsce 14 137 000 ha).
" Nowe państwa członkowskie mają również możliwość stosowania
płatności oddzielonych od produkcji (płatność cukrowa, płatność do
pomidorów) przysługujących rolnikom, którzy dostarczyli w wybranym
okresie historycznym (w roku gospodarczym 2006/2007) buraki
cukrowe bądz
pomidory do przetworzenia.
" Państwa stosujące system SAPS mają również możliwość przyznawania
do końca 2011 roku wsparcia plantatorom owoców miękkich (malin lub
truskawek) pod postacią przejściowej płatności do owoców miękkich.
Płatności w ramach WPR
" Płatności w ramach stosowanego w Polsce od 2004 roku
systemu jednolitej płatności obszarowej (SAPS) podlegają
stopniowemu dochodzeniu do poziomu stosowanego w
krajach UE 15 (tzw. zasada phasing in).
" Jednocześnie, Polska podjęła decyzję o uzupełnianiu jednolitej
płatności obszarowej krajowymi płatnościami uzupełniającymi
w maksymalnie dopuszczanej przepisami wspólnotowymi
wysokości, tj. do poziomu 30% płatności stosowanych w
krajach UE  15 na dzień 30 kwietnia 2004 r.
" Poziom płatności bezpośrednich otrzymywanych przez
polskich rolników, począwszy od roku 2004 wzrasta corocznie.
W roku 2010 wyniósł 100% poziomu wsparcia uzyskiwanego
przez rolników UE 15 (70% z budżetu UE+30% krajowe
płatności uzupełniające).
Płatności bezpośrednie
Wydatki na rolnictwo w Polsce
Krytyka WPR i propozycje zmian
" Wysokie koszty WPR
" Duża nierównomierność rozkładu korzyści z
WPR (20% największych farmerów otrzymuje
80% płatności bezpośrednich)
" Mały udział WPR nakierowany na rozwój
obszarów wiejskich
"
WPR po 2013
"  Zielone płatności (docelowo 30% dopłat uzależnione od spełnienia kryteriów
ekologicznych)
" Przewidziano stopniowe wyrównywanie dopłat w państwach, w których
dopłaty bezpośrednie do hektara są niższe od 90 proc. średniej unijnej (m.in.
Polska).
" Różnica pomiędzy wysokością tych dopłat a 90 proc. średniej unijnej ma być
zmniejszona o jedną trzecią stopniowo w latach 2015 2020.
" Wyrównanie dopłat ma być sfinansowane przez wszystkie państwa
członkowskie, w których są one powyżej unijnej średniej.
Krytyka budżetu UE
"  Budżet UE to historyczny relikt. Największe jego wady to:
 Struktura wydatków przesunięta w stronę wspierania
schyłkowego sektora  rolnictwa
 Niewielka możliwość przesuwania wydatków w czasie i
pomiędzy politykami
 Brak jakiegokolwiek porównania do budżetów krajowych i brak
związku z celami EU
 Brak dochodów własnych, oderwanych od budżetów krajów
członkowskich
" Budżet jest niedostosowany do ambicji i zamierzeń UE
Bu , M., M. Nava (2003),  Towards a European Budgetary System , Paper prepared for the
2003 IIPF Conference, EUI Working Papers RSC 2003/8, May.
Przyszłość  możliwe scenariusze
" Biorąc pod uwagę zdecydowaną postawę kilku głównych płatników ne o co
do powiększania budżetu, możliwym kierunkiem działania byłoby dokonanie
znaczącej, ale stopniowej przebudowy polityk i instrumentarium
wykorzystującego fundusze UE, tak by dopasować posiadane zasoby do
nowych wyzwań.
" Nie jest możliwe przeprowadzenie takich zmian bez reformy polityki,
wydatkow i środków własnych.
" Jest to scenariusz ewolucyjnego (phasing in) powiększania budżetu celem
uzyskania możliwości finansowania nowych zadań. Jest realny pod warunkiem
uzyskania równowagi między określaniem sposobu finansowania nowych
zadań a reorientacji dotychczasowych wydatkow.