PAWEŁ ROJEK


Bibliografia do cwiczeń

Rok akademicki 2008/09, wersja 2.

BIBLIOGRAFIA zawiera przede wszystkim teksty w jezyku polskim. Lista bedzie stale uzupełniana - mile widziane
propozycje nowych tekstów. GWIAZDKA (*) oznacza teksty znajdujace się w czytelni IF w teczce "Ontologia Paweł Rojek".
TEKSTY stanowią moją prywatną własnosc, mona je kserowac, ale proszę nie zabierać do domu. KONTAKT:
[e-mail]

A. Podreczniki
Burkhardt, H., Smith, B. (red.), 1991, Handbook of Metaphysics and Ontology, t. I-II, M�nchen: Philosophia Verlag. Ksera
kilku haseł znajdują się w teczce. Reszta dostepna u prowadzacego cwiczenia.
Czeowski, T., 2004, O metafizyce, jej kierunkach i zagadnieniach,Kety: Antyk. Krótka historia metafizyki i przeglad
zagadnien. W dodatkach kilka wanych artykułów autora.
Krapiec, M. A., 1998, Metafizyka, Lublin: RW KUL. Synteza metafizyki klasycznej w wydaniu lubelskim.

Loux, M. J., 2006, Metaphysics. A Contemporary Introduction, London & New York: Routledge. Trzecie, poszerzone
wydanie bez watpienia jednego z najlepszych podreczników do ontologii. Dostepny u prowadzacego cwiczenia.
Stróewski, W., 2003, Ontologia, Kraków: Aureus, Znak. Lektura obowiazkowa dla wszystkich studiujacych filozofię na
UJ. Łaczy podejscie tomistyczne, fenomenologiczne i - czesciowo - analityczne. Godne polecenia "kapsułki".
Swieawski, S., 1999, Byt. Zagadnienia metafizyki tomistycznej, Kraków: Znak. Dobre wprowadzenie do metafizyki
klasycznej.

B. Antologie
Chwedenczuk, B. (red.), 1995, Filozofia umysłu, Warszawa: Aletheia, Spacja. Klasyczne teksty z filozofii analitycznej.
Chwedenczuk, B. (red.), 1997, Filozofia religii, Warszawa: Aletheia, Spacja. Zawiera m.in. teksty o dowodach na istnienie
Boga.
Górnicka-Kalinowska, J. (red.), 2001, Filozofia podmiotu, Warszawa: Aletheia. Zawiera klasyczne teksty dotyczace

tosamosci osobowej.

Gutowski, P., i Szubka, T. (red.), 1998, Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, Lublin: TN KUL.

Jadacki, J. J., Bigaj, T. i Lissowska, A. (red.), 1996, Co istnieje? Antologia tekstów ontologicznych z komentarzami, t. I-II,
Warszawa: Petit. Trudno dostepna antologia, zawiera głównie polskie teksty, niestety ze znacznymi skrótami i
pozbawione przypisów.

Knuuttila, S., Hintikka, J. (red.), 1986, The Logic of Being. Historical Studies, Dordrecht: D. Reidel. Zbiór znakomitych
prac (m.in. Ch. Kahna i J. Hintikki) poswieconych zagadnieniu bytu m.in. u Platona, Arystotelesa, sw. Tomasza, Kanta
i Fregego. Zawiera sensacyjny pamietnik Chimery! Dostepne w bibliotece głównej PAT.

Loux, M. J. (red.), 1976, Universals and Particulars. Readings in Ontology, Notre Dame-London: University of Notre
Dame Press. Antologia współczesnych tekstów o uniwersaliach i partykulariach. Dostepna u prowadzacego
cwiczenia.

Mellor, D. H. i Oliver, A. (red.), 1997, Properties, Oxford: Oxford University Press. Antologia tekstów z filozofii analitycznej
dotyczacych uniwersaliów. Dostepna w bibliotece IF.

Szubka, T. (red.), 1995, Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL. Zawiera m.in. prace dotyczace antyrealizmu i
filozofii umysłu.

C. Pozostałe teksty
Ajdukiewicz, K., 1985a, "W sprawie uniwersaliów", w K. Ajdukiewicz, Jezyk i poznanie, Warszawa: PWN, t. I, s. 196-210.
Ajdukiewicz, K., 1985b, "Problemat transcendentalnego idealizmu w sformułowaniu semantycznym", w: K. Ajdukiewicz,
Jezyk i poznanie, Warszawa: PWN, t. I, s. 264-277.
Ajdukiewicz, K., 1985c, "W sprawie pojecia istnienia", w: K. Ajdukiewicz, Jezyk i poznanie, Warszawa: PWN, t. II, s. 143


154.
Angelelli, I, 1967, Studies on Gottlob Frege and Traditional Philosophy, Dordrecht: D. Reidel. Doktorat pod kierunkiem
J. Bochenskiego. Wyczerpujace omówienie kwadratu ontologicznego.
Angelelli, I., 1991, "Accidents III: The Ontological Square", w: H. Burkhardt, B. Smith (red.), Handbook of Metaphysics
and Ontology,M�nchen: Philosophia Verlag, t. I, s. 12-13.*
Anscombe, G.E.M., Geach, P.T., 1981, Trzej filozofowie, przeł. B. Chwedenczuk, Warszawa: PAX. Ksiaka o
Arystotelesie, Tomaszu z Akwinu i Fregem. Fatalnie przetłumaczona.
Armstrong, D. M., 1986, "Czy naturalista moe wierzyć w uniwersalia?", przeł. M. Hempolinski, Studia Filozoficzne 4.*
Odpowiedz: tak, moe.
Armstrong, D. M., 1982, Materialistyczna teoria umysłu, przeł. H. Krahelska, Warszawa: PWN, czesć I, "Teorie umysłu",

s. 10-177. Krytyczne omówienie rónych teorii umysłu.
Ayer, A., 1976, "The Identity of Indiscernibles", w: M. J. Loux (red.), Universals and Particulars. Readings in Ontology,
Notre Dame-London: University of Notre Dame Press, s. 263-270.
Bambrough, R., 1976, "Universals and Family Resemblances", w: M. J. Loux (red.), Universals and Particulars.
Readings in Ontology, Notre Dame-London: University of Notre Dame Press, s.107-124.


2

Biłat A., 2001, "Stan rzeczy", "Stan rzeczy - negatywny", w: Nowak, Andrzej J., Sosnowski, Leszek (red.), Słownik pojeć
filozoficznych Romana Ingardena, Kraków: Universitas, s. 254-259.

Black, M., 1976, "The Identity of Indiscernibles", w: M. J. Loux (red.), Universals and Particulars. Readings in Ontology,
Notre Dame-London: University of Notre Dame Press 1976, s. 250-262. artobliwy dialog o wielkich czarnych
kulach. Istnieje polski przekład: "Identycznosć nieodrónialnych", przeł. A. Straszecka, maszynopis

Bochenski, I. M., 1938, "Powszechniki jako tresci cech w filozofii sw. Tomasza z Akwinu", Przeglad Filozoficzny 41.*
Wyraznie powiedziane: u sw. Tomasza nie ma wspólnych własnosci.

Bochenski, J. M., 1993a, "O analogii", w: J. M. Bochenski, Logika i filozofia. Wybór pism, Warszawa: PWN, s. 50-78.
Jedna z najwaniejszych prac tzw. Koła Krakowskiego. Zawiera nieprzyjazne formalizacje w jezyku Peano-Russella.

Bochenski, J. M., 1993b, "Zagadnienie powszechników", w: J. M. Bochenski, Logika i filozofia. Wybór pism, Warszawa:
PWN, s. 79-105. W teczce znajduje się (lub znajdowała sie) kopia z poprawkami w formułach.

Bochenski, J. M., 1993c, "Pieć dróg", w: J. M. Bochenski, Logika i filozofia. Wybór pism, Warszawa: PWN, s. 469-503.
Logiczna analiza dowodów sw. Tomasza.

Boecjusz, 2005, "Komentarz do Isagogi Porfiriusza. Druga redakcja, ks. I", przeł. T. Tiuryn, Studia Antyczne i
Mediewistyczne 3, s. 109-114.

Bradley, F. H., 1993, Zjawisko a rzeczywistosc, przeł. J. Szymura, Torun: Comer. Regresy relacyjne omawiane są w
rozdz. II i III.

Burgonski, A., 2004, "Monadologia Leibniza a metafizyka Traktatu Wittgensteina. Próba opisowego porównania obu
stanowisk", Przeglad Filozoficzno-Literacki 8, s. 157-170.

Carnap, R., 1995, "O formie zdań naleacych do logiki nauki", w: R. Carnap, Logiczna składnia jezyka, przeł. B.
Stanosz, Warszawa: PWN, żż 72-81, s. 370-417.

Carnap, R., 1993, "Filozofia i składnia logiczna", w: H. Buczynska-Garewicz, Koło wiedenskie, Comer: Toruń 1993, s.
111-118.

Chrudzimski, A., 1999, "Metafizyczny nominalizm", Edukacja Filozoficzna 28, s. 220-235. * Zwiezły tekst prezentujacy
współczesne kontrowersje dotyczace zagadnienia uniwersaliów.

Chisholm, R., 1991, "Co to jest argument transcendentalny?", przeł. J. Rabus, Principia IV, s. 23-46.* Tekst zawiera
wany komentarz J. Hartmana.

Churchland, P. M., 1995, "Problem umysłu i ciała", przeł. T. Baszniak, w: B. Chwedenczuk (red.), Filozofia umysłu,
Warszawa: Aletheia, Spacja, s. 47-58.

Copleston, F.,1981, Filozofia współczesna. Badania nad pozytywizmem logicznym i egzystencjalizmem, przeł. B.
Chwedenczuk, Warszawa: PAX 1981. Zawiera rozdziały o weryfikacjonizmie (s. 48-62) i obronę metafizyki (s. 6377).


Czeowski, T., 2004a, "O indywiduach oraz istnieniu", w: T. Czeowski, O metafizyce, jej kierunkach i zagadnieniach,
Kety: Antyk, s. 180-187.

Czeowski, T., 1904b, "Transcendentalia - przyczynek do ontologii", w: T. Czeowski, O metafizyce, jej kierunkach i
zagadnieniach,Kety: Antyk, s. 188-192.

Davidson, D., 1991, "O schemacie pojeciowym", Literatura na Swiecie 5, s. 100-119.

Davidson, D., 1995, "Metoda prawdy w metafizyce", przeł. T. Szubka, w: T. Szubka (red.), Metafizyka w filozofii
analitycznej, Lublin: TN KUL, s. 79-94.

Degen, J. W., 1991, "Accidents IV: The Ontological Hexagon", w: H. Burkhardt, B. Smith (red.), Handbook of
Metaphysics and Ontology,M�nchen: Philosophia Verlag, t. I, s. 13-15.* Wariacja na temat kwadratu
ontologicznego.

Dummet, M., 1992, "Realizm", przeł. T. Placek i P. Turnau, Principia VI, s. 5-31.

Dummet, M., 1998a, "Realizm i antyrealizm", w: P. Gutowski, T. Szubka (red.), Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku,
Lublin: TN KUL.

Dummet, M., 1998b, "Wstep. Metafizyczne spory o realizm", w: M. Dummet, Logiczna podstawa metafizyki, przeł. W.
Sady, Warszawa: PWN, s. 7-35.

Florenski, P., 2008, "Sens idealizmu. Metafizyka rodzaju i oblicza", przeł. P. Rojek, Logos i Ethos 27, s. 141-164.
Interesujaca analiza fragmentu Porfiriusza i wskazanie dwóch sensów uniwersalnosci - abstrakcyjnego i
konkretnego. Z komentarzem tłumacza.

Foster, J., 1998, "Swiat dla nas: obrona idealizmu fenomenalistycznego", przeł. R. Majeran, w: P. Gutowski, T. Szubka
(red.), Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, Lublin: TN KUL, s. 181-205.

Frank, S. L., 2007, "Z historii dowodu ontologicznego" oraz "Dowód ontologiczny istnienia Boga", przeł. T. Obolevitch, w:

S. L. Frank, Dowód ontologiczny i inne pisma o wiedzy i wierze, Kraków: WN PAT, s. 29-107 oraz 109-154.
Znakomity przeglad zagadnienia pióra jednego z najwiekszych filozofów rosyjskich.
Frege, G., 1977a, "Pojecie i przedmiot", w: G. Frege, Pisma semantyczne, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN, s.
45-59.
Frege, G., 1977b, "Funkcja i pojecie", w: G. Frege, Pisma semantyczne, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN, s.
18-44 (techniczny fragment na s. 33-44 mona pominac).

Gilson, E., 1948, Byt i istota, przeł. D. Eska, J. Nowak, Warszawa: PAX 2006.

Gogacz, M., 1976, "Zawartosć problemowa traktatu �De ente et essentia Tomasza z Akwinu", w: Studia z problematyki
esse (Tomasz z Akwinu i Boecjusz) (Opera philosophorum medii aevi. Textus et studia, t. 1), Warszawa: Akademia
Teologii Katolickiej 1976, s. 9-108. Erudycyjny komentarz do klasycznego opusculum.

Grygianiec, M., 2000, "Lesniewski przeciwko powszechnikom", Filozofia Nauki 31-32, s. 109-125.

Grygianiec, M., 2001, "Kotarbinski przeciwko powszechnikom", Przeglad Filozoficzny 39, s. 95-114.

Grygianiec, M., 2005, "Incendium philosophiae", Filozofia Nauki 52, s. 103-112. Odpowiedź na krytykę Wciórki (2005).

Grygianiec, M., 2007, Identycznosć i trwanie. Studium ontologiczne, Warszawa: Semper.

Gut, A., 2005, Gottlob Frege i problemy filozofii współczesnej, Lublin: Wyd. KUL. Jedyna monografia o Fregem po

polsku. Rozdziały III i IV przedstawiają ontologię Fregego.


3

Hartman, J., 1997, "Problematyka istnienia - rekapitulacja", w: J. Hartman, Przez filozofie, Kraków: Aureus 2007, s.
497-507.

Heidegger, M., 1961, "Kanta teza o byciu", przeł. M. Poreba, w: M. Heidegger, Znaki drogi, Warszawa: Spacja 1999, s.
379-408. Zaawansowana analiza stwierdzenia, e bycie nie jest rzeczowym orzeczeniem, lecz zakładaniem.

Heidegger, M., 1994, Bycie i czas, Warszawa: PWN, rozdz. I, s. 3-22.

Heil, J., 2001, "Funkcjonalizm, realizm i poziomy bytu", przeł. A. Frankowski, w: U. M. egleń (red.), Pragmatyzm i
filozofia Hilarego Putnama, Torun: Wyd. UMK 2001, s. 129-147.

Hick, J., 1994, Argumenty za istnieniem Boga, przeł. M. Kuninski, Kraków: Znak. Krytyczna analiza dowodów.

Hintikka, J., 1969, "O logice ontologicznego argumentu. Pewne elementarne uwagi", przeł. E. Nieznanski, Miscellanea
logica 1 (1980), s. 439-449. Tekst dosć techniczny.

Honderich, T., 2001, Ile mamy wolnosci? Problem determinizmu, przeł. A. Florek, Poznan: Zysk i S-ka. Krótka i zwiezła
ksiaka.

Husserl, E., 2000, Badania logiczne, t. II, Badania dotyczace fenomenologii i teorii poznania, cz. I, przeł. J. Sidorek,
Warszawa: PWN, Badanie III "Z nauki o całosciach i czesciach", s. 275-366.

Ingarden, R., 1946, "Człowiek i czas", w: R. Ingarden, Ksiaeczka o człowieku, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998,

s. 39-69. Klasyczne rozwaania dotyczace teorii czasu i trwania w czasie.
Ingarden, R., 1972, Z teorii jezyka i filozoficznych podstaw logiki, Warszawa: PWN. Fragmenty dotyczace rzekomej
sprzecznosci przedmiotów ogólnych: "Pytania esencjalne", ż 11 "O ideach" (s. 366-376), "Dodatek. W sprawie
istnienia przedmiotów idealnych" (s. 483-507).

Ingarden, R., 1960a, Spór o istnienie swiata, Warszawa: PWN, "Wstep" do I Ksiegi i "Podstawowe pojecia
egzystencjalne", s. 75-146 (mona pominać dygresję o przyczynowosci w ż 12, s. 106-126) (Uwaga! Wydanie
pózniejsze ma inną numerację stron i paragrafów).

Ingarden, R.,1960b, Spór o istnienie swiata, Warszawa: PWN, ż 43 "Klasowa koncepcja przedmiotu indywidualnego i jej
krytyka", s. 462-472.

Jackson, F., 1997, "Statements about Universals", w: D. H. Mellor, A. Oliver (red.), Properties, Oxford: Oxford University
Press, s. 89-92. Bardzo krótki tekst formułujacy klasyczne zarzuty przeciwko skrajnemu nominalizmowi ("Czerwień
jest kolorem" itd.).

Jadacki, J. J., 1998, "Analizy intencjonalne Romana Ingardena", w: J. J. Jadaczki, Orientacje i doktryny filozoficzne. Z
dziejów mysli Polskiej, Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii UW, s. 293-375. Zawiera zwiezłe omówienie
pogladów Ingardena.

Kalinowski, A., 1991-1992, "Dowody na nieistnienie przedmiotów ogólnych", Roczniki Filozoficzne XL, z. 1. Tomistyczny
punkt widzenia.

Kenny, A., 2002, Aquinas on Being, Oxford: Clarendon Press. Pierwsze dwa rozdziały ksiaki stanowią najlepszy
współczesny komentarz do Ente et essentia sw. Tomasza.

Koj, L., 1987, "Reizm", w: Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Wrocław: Ossolineum, s. 576-584.

Kołodziejczyk, S. T., 2006, Granice pojeciowe metafizyki, Wrocław: FNP. Praca poswiecona interpretacji
transcendentaliów ("pojeć granicznych").

Kotarbinski, T., 1961a, "O postawie reistycznej, czyli konkretystycznej", w: T. Kotarbinski, Elementy teorii poznania,
logiki formalnej i metodologii nauk, Wrocław: Ossolineum, s. 492-503.

Kotarbinski, T., 1961b, "Pojecie istoty rzeczy", w: T. Kotarbinski, Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii
nauk, Wrocław: Ossolineum, s. 481-492.

Kotarbinski, T., 1961c, "Fazy rozwojowe konkretyzmu", w: T. Kotarbinski, Elementy teorii poznania, logiki formalnej i
metodologii nauk, Wrocław: Ossolineum, s. 504-514.

Krapiec, M. A., 1966, "Wstep do Metafizyki Arystotelesa", w: (i) M. A. Krapiec, T. A. eleznik, Arystotelesa koncepcja
substancji, Lublin: TN KUL 1966 (jako "Arystotelesa koncepcja substancji"), (ii) M. A. Krapiec, Arystotelesowska
koncepcja substancji, Dzieła t. VI, Lublin: KUL 2000, (iii) Arystoteles, Metafizyka, Lublin: RW KUL 2000, t. I, s. V-CIII.

Kripke, S., 1988, Nazywanie a koniecznosc, przeł. Bohdan Chwedenczuk, Warszawa: IW PAX.
Kripke, S., 1995, "Identycznosć a koniecznosc", w: T. Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL,


s. 95-125.
Krzysztofiak W., 1991, "Negatywne sytuacje w swietle ontologii Romana Ingardena", w: M. Omyła (red.), Szkice z
semantyki i ontologii sytuacji, Warszawa.
Krzysztofiak J., 1990, "Romana Ingardena koncepcja negatywnych stanów rzeczy", Ruch Filozoficzny 47, nr 2, s. 144


146.
Leibniz, G. W., "Zasady filozofii, czyli monadologia", żż 1-10, wiele wydan. Sformułowanie zasad ontologii
kombinacyjnej.
Lesniewski, S., 2000, "Krytyka logicznej zasady wyłaczonego srodka", Filozofia Nauki 30. Sformułowanie dowodu na
nieistnienie przedmiotów ogólnych.
Lewis, D., 1970, "Anzelm i rzeczywistosc", w: B. Chwedenczuk (red.), Filozofia religii, Warszawa: Spacja-Aletheia 1997,

s. 123-138. Analiza argumentacji Anzelma i wane uwagi na temat okazjonalnej teorii rzeczywistosci.
Lewis, D., 1986, "Modal Relism at Work: Properties", w: D. H. Mellor, A. Oliver (red.), Properties, Oxford: Oxford
University Press, s. 173-187. Jest to fragment z pracy On The Plurality of Worlds, Oxford: Blackwell 1986.

Lewis, D., 1996, "Swiaty moliwe", w: T. Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL, s. 127-135.

Lobkowicz, N., 1996, "Od substancji do refleksji. O drodze zachodniej metafizyki", w: N. Lobkowicz, Czas kryzysu, czas
przełomu, przeł. G. Sowinski, Kraków: Znak-WAM, s. 109-132. Piekny tekst wprowadzajacy w problematykę
metafizyki.

Loux, M. J., 1978, Substance and Attribute. A Study in Ontology, Dorderecht: D. Reidel.

Loux, M. J., 1991, "Substance", w: H. Burkhardt, B. Smith (red.), Handbook of Metaphysics and Ontology,M�nchen:

Philosophia Verlag, t. II, s. 870-873.*
Lubowiecki, 1994, "Przedmiot w ontologii Traktatu logiczno-filozoficznego", Principia VIII-IX, s. 247-270.
Łukasiewicz, J., 1997, O zasadzie sprzecznosci u Arystotelesa, Warszawa: PWN.


4

Łukasiewicz, J., 1961, "O determinizmie", w: J. Łukasiewicz, Z zagadnień logiki i filozofii. Pisma wybrane, Warszawa:
PWN, s. 114-126.

Macdonald, S., 2002, "The Esse/Essentia Argument in Aquinasłs De ente et essenita", w: B. Davies (red.), Thomas
Aquinas. Contemporary Philosophical Perspectoves, Oxford: Oxford University Press 2002, s. 141-157.* Por. Wippel
1984.

Mackie, J. L., 1997, Cud teizmu. Argumenty za istnieniem Boga i przeciw istnieniu Boga, przeł. B. Chwedenczuk,
Warszawa: PWN. Kompetentna krytyka dowodów na istnienie Boga.

Malcolm, N., 1960, "Argumenty ontologiczne Anzelma", przeł. M. Szczubiałka, w: B. Chwedenczuk (red.), Filozofia religii,
Warszawa: Spacja-Aletheia 1997, s. 101-121. Obrona rozumowania sw. Anzelma, krytyka krytyki Kanta.

Marciszewski, W., 1987, "V. Deskrypcje okreslone", w: Logika formalna. Zarys encyklopedyczny z zastosowaniem do
informatyki i lingwistyki, Warszawa: PWN, s. 61-71.

Meinong, A., 1994, "O teorii przedmiotu", przeł. T. Lubowiecki i J. Mizera, Principia VIII-IX, s. 171-212.

Moisiejew, W. I., 2004, "Ontologia Lesniewskiego i logika wszechjednosci�, przeł. P. Rojek, Kwartalnik Filozoficzny t.
XXXII, z. 1, s. 101-126. Próba skonstruowania rachunku logicznego dla wyraenia idei W. Sołowjowa. Tekst dosć
techniczny.

Moisiejew, W. I., 2007, "Idee i perspektywy filozofii wszechjednosci", przeł. P. Rojek, w: L. Augustyn, W. Rydzewski
(red.), Granice Europy, granice filozofii. Filozofia a tosamosć Rosji, Kraków: Wyd. UJ 2007, s. 167-178. Swiee
spojrzenie na teorię analizy i syntezy.

Nagel E., Newman J. R., 1966, Twierdzenie G�dla, Warszawa: PWN.

Nieznanski, E., 2007, Sformalizowana ontologia orientacji klasycznej, Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Nowaczyk, A., 2002, "Carnap i Heidegger o metafizyce", Przeglad Filozoficzny 1. Wskazanie na podobienstwa miedzy
krytyką metafizyki u obu skłóconych filozofów.

Nowaczyk, A., 2004, "Czy istnienie jest predykatem?", Kwartalnik filozoficzny XXXII, z. 1, s. 37-51.

Nowak, A. J., Sosnowski, L. (red.), 2001, Słownik pojeć filozoficznych Romana Ingardena, Kraków: Universitas.

OłConnor, 1954, "The Identity of Indiscernibles", w: M. J. Loux (red.), Universals and Particulars. Readings in Ontology,
Notre Dame-London: University of Notre Dame Press, s. 271-280.

Omyła, M. (red.), 1991, Szkice z semantyki i ontologii sytuacji, Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne.

Orenstein, A., 1999, "Zdania egzystencjalne", w: Klawiter, Nowak, Przybysz (red.), Umysł a rzeczywistosc. Pozanskie
Studia z Filozofii Humanistyki, 5 (18), s. 383-392. Analiza logicznych trudnosci zwiazanych z jednostkowymi
zdaniami egzystencjalnymi ("Pegaz istnieje") i sposobami ich usuniecia.

Parfit, D., 1995, "Tosamosć nie jest wana", przeł. M. Iwanicki, S. Judycki, T. Szubka, w: P. Gutowski, T. Szubka (red.),
Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, Lublin: TN KUL 1998, s. 437-466.

Parfit, D., 2001, "Tosamosć osobowa", przeł. R. Wieczorek, w: J. Górnicka-Kalinowska (red.), Filozofia podmiotu,
Warszawa: Aletheia s. 65-91.

Perzanowski, J., 1989, "Logiki modalne a filozofia", w: J. Perzanowski (red.), Jak filozofowac? Studia z metodologii
filozofii, Warszawa: PWN 1989, s. 333-346; take jako Logiki modalne a filozofia. Rozprawy habilitacyjne nr 156,
Kraków: Wyd. UJ. Fragment poswiecony analizie pojeć Ingardena, alternatywnej wobec ujecia J. Wolenskiego.

Perzanowski, J., 1994, "Teofilozofia Leibniza", w: G. Leibniz, Pisma z teologii mistycznej, Kraków: Znak, s. 243 -353.
Znakomite wprowadzenie nie tylko do filozofii Leibniza, lecz take do wszelkiej ontologii kombinacyjnej.

Perzanowski, J., 1988a, "Byt", Studia Filozoficzne 6-7, s. 63-85. Wnikliwa analiza pojecia bytu.

Perzanowski, J., 1988b, "Ontologie i ontologiki", Studia Filozoficzne 6-7, s. 87-99.

Plantinga, A., 1970, "World and Essence", w: M. J. Loux (red.), Universals and Particulars. Readings in Ontology, Notre
Dame-London: University of Notre Dame Press, s. 353-386.

Plantinga, A., 1995a, Bóg, wolnosć i zło, przeł. K. Gurba, Kraków: Znak. Interesujace zastosowanie koncepcji swiatów
moliwych do zagadnień filozofii religii. W rozdziale poswieconym dowodowi ontologicznemu (s. 125-161)
omówiono modalną wersję argumentu i krytykę Kanta.

Plantinga, A., 1995b, "Dwie koncepcje modalnosci: modalny realizm i modalny redukcjonizm", przeł. T. Szubka, w: T.
Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL, s. 217-256.

Poczobut, R., 1995, Romana Ingardena fenomenologia bytu idealnego, Lublin: Wyd. UMCS. Ksiaka porównuje
poglady Ingardena z tradycją arystotelesowsko-tomistyczna.

Poczobut, R., 2000, Spór o zasadę niesprzecznosci, Lublin: TN KUL. Rozdział IV.1 zawiera dyskusję dotyczacą
niesprzecznosci przedmiotów ogólnych.

Popper, K. R., 1992, "Logika, fizyka i historia", w: K. R. Popper, Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria
epistemologiczna, Warszawa: PWN, s. 363-406.

Porfiriusz, 1975, "Wstep do Kategorii Arystotelesa (Isagoga)", w: Arystoteles, Kategorie i Hermeneutyka z dodaniem
Isagogi Porfiriusza, przeł. K. Lesniak, Warszawa: PWN, s. 87-115 (zwłaszcza Wstep);

Przełecki, M., 1984, "Argumentacja reisty", Filozofia Nauki 2-3, 1993, s. 347-364. Elegancka krytyka reizmu.

Przełecki, M., 1982, "Zasada wyłaczonego srodka a zagadnienie idealizmu", Filozofia Nauki 2-3, 1993, s. 335-346.
Krytyka tezy Ajdukiewicza (1937).

Putnam, H., 1998a, "Mózgi w naczyniu", w: H. Putnam, Wiele twarzy realizmu i inne eseje, Warszawa: PWN, s.
295-324. Nie jestesmy mózgami w naczyniu. Do tej pocieszajacej konkluzji prowadzi bardzo wysublimowana
argumentacja.

Putnam, H., 1998b, "Znaczenie wyrazu �znaczenie", w: H. Putnam, Wiele twarzy realizmu i inne eseje, Warszawa:
PWN, s. 93-184. Wersja teorii sztywnego odniesienia.

Putnam, H., 1998c, "Wiele twarzy realizmu", w: H. Putnam, Wiele twarzy realizmu i inne eseje, Warszawa: PWN, s. 325


369.
Quine, W. V. O., 2000, "O tym, co istnieje", w: W. V. O. Quine, Z punktu widzenia logiki, Warszawa: Aletheia, s. 29-48;
Rogalski, A. K., 1955, Z zastosowań Ontologii Stanisława Lesniewskiego. Analiza ujecia Desmonda P. Henryłego,
Lublin: RW KUL.


5

Rorty, R., 1982, "Czy istnieje problem fikcjonalnego dyskursu?", w: Konsekwencje pragmatyzmu. Eseje z lat 1972-1980,
przeł. Cz. Karkowski, Warszawa: Wyd. IFiS PAN 1998, s. 154-183. Przeglad stanowisk dotyczacych wypowiedzi o
przedmiotach fikcyjnych i ich konsekwencji.

Rorty, R., 1995, "Identycznosć ciała i umysłu", w: B. Chwedenczuk (red.), Filozofia umysłu, Warszawa: Aletheia, Spacja,

s. 215-244.
Rosiak, M., 2003, Spór o substancjalizm. Studia z ontologii Ingardena i metafizyki Whiteheada, Łódz: Wyd. UŁ. Zawiera
zwiezłe omówienie pogladów Ingardena.
Russell, B., 1905, "Denotowanie", w: J. Pelc (red.) Logika i jezyk. Studia z semiotyki logicznej, Warszawa: PWN 1967, s.
253-275. Klasyczny tekst filozofii analitycznej.
Russell, B., 1912, Problemy filozofii, przeł. W. Sady, Warszawa: PWN 1995, rozdz. 9-10 ("Swiat powszechników",
"Nasza wiedza o powszechnikach"), s. 101-122. Klasyczny tekst dotyczacy realizmu w kwestii uniwersaliów.
Rygalski, A., 1995, "Lesniewski i Ingarden o uniwersaliach", w: Perzanowski, Pietruszczak, Gorzka (red.),
Filozofia/logika: filozofia logiczna, Torun.
Rygalski, A., 2006, "Krytyka dowodu ontologicznego w ujeciu Kanta i Fregego", w: J. Miklaszewska, P. Spryszak (red.),
Kant wobec problemów współczesnego swiata, Kraków: Wyd. UJ, s. 353-362.
Salamucha, J., 1946, "Z historii jednego wyrazu (istota)", w: J. Salamucha, Wiedza i wiara. Wybrane pisma filozoficzne,
Lublin: TN KUL 1997, s. 71-82. Krytyka klasycznego pojecia istoty.
Searle, J. R., 1999, Umysł na nowo odkryty, przeł. T. Baszniak, Warszawa: PIW, rozdz. I-II, s. 15-89. Omówienie
dyskusji w filozofii umysłu.
Schlick, M., 1993, "Przeycie, poznanie, metafizyka", w: H. Buczynska-Garewicz, Koło wiedenskie, Comer: Toruń 1993,

s. 99-109.
Sikora, P., 2004, Słowa i zbawienie. Dyskurs religijny w perspektywie filozofii Hilarego Putnama, Kraków: Universitas
2004. Rozdział "Jezyk i znaczenie" (s. 167-191) zawiera omówienie filozofii jezyka Putnama.
Simons, P., 1995, "Kategorie i sposoby istnienia", przeł. J. Makota, w: W. Stróewski, A. Wegrzecki (red.), W kregu
filozofii Romana Ingardena, Warszawa-Kraków: PWN, s. 63-77. Doskonały artykuł porównujacy analizę kategorialną
(Arystoteles), semantyczną (Ockham) i egzystencjalną (Ingarden). *

Smith, B., 1997, "On Substances, Accidents and Universals. In Defence of a Constituent Ontology", Philosophical
Papers 27, s. 105-127, http://ontology. buffalo.edu/smith//articles/greensboro.html. Tekst zawiera m.in. analizę
"kwadratu ontologicznego".

Soin, M., 2005, "Wittgenstein o negacji", Przeglad Filozoficzny 53, s. 175-186. Polemika z tezą o autonomicznosci
negacji u Wittgensteina, zawartą w Ontologii W. Stróewskiego.
Stalnaker, R. C., 1996, "Swiaty moliwe", w: T. Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL, s. 137


154.
Stein, E., 1936, Byt skonczony a byt wieczny, przeł. I. J. Adamska, Poznan: W drodze 1995. Dzieło porównujace
metafizykesw. Tomasza z fenomenologia.
Stepien, A. B., 1995, "Romana Ingardena ontologia egzystencjalna. Kilka uwag", w: W. Stróewski, A. Wegrzecki (red.),
W kregu filozofii Romana Ingardena, Warszawa-Kraków: PWN, s. 57-61. Krytyka Ingardena i porównanie jego
koncepcji istnienia z tomizmem.

Stepien, A. B., 1995, "Teorie relacji: filozoficzne i logiczna", w: Zagadnienie punktu wyjscia w filozofii. Teorie relacji:
filozoficzne i logiczna, Lublin: TN KUL.
Strawson, P. F., 1995, Byt i identycznosc, w: T. Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL, s. 53


77.
Strawson, P. F., 1980, Indywidua, Warszawa: PAX, "Wstep" i rozdz. I "Ciała", s. 7-55.
Stróewski, W., 1994, "Trzy koncepcje istnienia", w: W. Stróewski, Istnienie i sens, Kraków: Znak, s. 49-72.
Porównanie koncepcji istnienia Parmenidesa, Heraklita-Hegla-Heideggera i Tomasza.

Stróewski, W., 1994, "Z problematyki negacji", w: W. Stróewski, Istnienie i sens, Kraków: Znak, s. 373-395.

Stuchlinski, 1994, "Pragmatyczno-logiczna zasada sprzecznosci", Filozofia Nauki 5.

Suszko, R., 1968, "Ontologia w �Traktacie L. Wittgensteina", Studia Filozoficzne 1, s. 97-121. Tekst załoycielski
polskiej ontologii sytuacji i logiki niefregowskiej.

Swinburne, R., 1974, "Identycznosć osoby", przeł. S. Stecko, w: J. Górnicka-Kalinowska (red.), Filozofia podmiotu,
Warszawa: Aletheia 2001, s. 329-345. Argumentacja za pierwotnoscią pojecia tosamosci.

Swinburne, R., 1995, Spójnosć teizmu, przeł. T. Szubka, Kraków: Znak. Analityczna filozofia Boga. Zawiera zwiezłą
krytykę weryfikacjonizmu (rozdz. "Warunki spójnosci (1)", s. 41-63) i analizę modalnosci ("Rodzaje koniecznosci", s.
313-337).

Szubka, T., 1995, Metafizyka analityczna P. F. Strawsona, Lublin: RW KUL.

Szubka, T., 1998, "Trzy formy współczesnego antyrealizmu", Kwartalnik Filozoficzny, t. XXVI, z. 1.

Szubka, T., 2001, Antyrealizm semantyczny. Studium analityczne, Lublin: RW KUL.

Szymura, J., 1990a, Relacje w perspektywie absolutnego monizmu F. H. Bradleya, Kraków: Wyd. UJ 1990. Ksiaka
zawiera rzadką w polskiej literaturze dyskusję na temat relacji wewnetrznych i zewnetrznych oraz analizę
konkretnych uniwersaliów.

Tarnowski, K., 1995, "Zagadnienie Boga w �Sporze o istnienie swiata Romana Ingardena", w: A. Wegrzecki (red.),
Roman Ingarden a filozofia naszego czasu, Kraków: PTF, s. 63-80, take w: K. Tarnowski, Bóg filozofów, Tarnów:
Biblos 2000, s. 35-59. Praca stanowi interesujace, ogólne spojrzenie na całe dzieło Ingardena.

Tiuryn, T., 2005, "Realizm umiarkowany Boecjusza", Studia Antyczne i Mediewistyczne 3 (38), s. 83-108.

Tiuryn, T., 2008, "Problem uniwersaliów i realizm platonski w O pocieszeniu, jakie daje filozofia Boecjusza", Przeglad
Filozoficzno-Literacki 19, s. 155-174.

Tuchanska, B., 2001, "Fregowskie odrónienie Sinn i Bedeutung", Principia XXX-XXXI, s. 81-89.

Tugendhat, E., 1992, "Heideggera pytanie o bycie", przeł. J. Sidorek, w: Ernst Tugendhat, Bycie. Prawda. Rozprawy

filozoficzne, Warszawa: Oficyna Naukowa 1999, s. 123-154. Rzetelna krytyka pogladów Heideggera.


6

Van Inwagen, P., 1995, "Dwa pojecia swiatów moliwych", przeł. T. Szubka i U. eglen, w: T. Szubka (red.), Metafizyka
w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL, s. 177-215.

Wciórka, W., 2005, "Argument Mariusza Grygianca za niepoprawnoscią definicji przedmiotu ogólnego", Filozofia Nauki
52, s. 83-101.

Wieczorek, R., 2001, Modele i rzeczywistosc. Argument H. Putnama na rzecz odrzucenia realizmu metafizycznego,
Filozofia Nauki 35, s. 101-111.

Williams, C. J., 1999, "Być i istniec", przeł. S. T. Kołodziejczyk, Kwartalnik filozoficzny XXVII, z. 3, s. 160-200. Zawiera
komentarz tłumacza i wywiad z autorem.

Williams, B., 1999, "Ile wolnosci powinna mieć wola?", przeł. T. Baszniak, w: B. Williams, Ile wolnosci powinna mieć
wola i inne eseje z filozofii moralnej, Warszawa: Aletheia, s. 171-196.

Wippel, J.F., 1984, "Essence and Existence in the De ente, ch. 4", w: J.F. Wippel, Metaphysical Themes in Thomas
Aquinas, Washington: The Catholic University of America Press, s. 107-131. Por. Macdonald 2002.

Wittgenstein, L., 2002, Tractatus logico-philosophicus, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN. Tezy 1-2.063 formułują
zasady ontologii kombinacyjnej.

Wojtysiak, J., 1995, "Wiele czy jedna odmiana istnienia? Tomistyczna krytyka Ingardenowskiego pluralizmu
egzystencjalnego", w: A. Wegrzecki (red.), Roman Ingarden a filozofia naszego czasu, Kraków: PTF, s. 81-90.

Wojtysiak, J., 2005, O słowie BYC. Z teorii wyraeń egzystencjalnych i ich filozoficznego zastosowania, Lublin: TN KUL.

Wolenski, J., 1996a, "Momenty bytowe i modalnosci", w: J. Wolenski, W stronę logiki, Kraków: Aureus, s. 72-83.
Krytyczna analiza pierwotnosci-pochodnosci, polemika z J. Perzanowskim.

Wolenski, J., 1996b, "�Byt i byt", w: J. Wolenski, W stronę logiki, Kraków: Aureus, s. 109-124. Rozprawa z filozofią
klasyczną - "byt", tak samo jak "nic", to synkategoremat!

Wolenski, J., 1996c, "Dwie koncepcje transcendentaliów", w: J. Wolenski, W stronę logiki, Kraków: Aureus, s. 147-158.
Analiza utrzymana w duchu Czeowskiego.

Wolenski, J., 1993, Metamatematyka a epistemologia, Warszawa: WN PWN. Rozdział IX o realizmie zawiera analizę
pogladów Ajdukiewicza.

Wolniewicz, B., 1968, Rzeczy i fakty. Wstep do pierwszej filozofii Wittgensteina, Warszawa: PWN. Doskonałe
wprowadzenie do pierwszego Wittgensteina.

Wolniewicz, B., 1985, Ontologia sytuacji. Podstawy i zastosowania, Warszawa: PWN. Doskonała logiczno-filozoficzna
analiza i rozwiniecie pierwszego Wittgensteina. Uwaga! Zaawansowane srodki logiczne.

Wójtowicz, A., 2007, Znaczenie nazw a znaczenie zdan. W obronie ontologii sytuacji, Warszawa: Semper.
Podsumowanie badań nad ontologią sytuacji i logiką niefregowska.

Wright, C., 1996, "Realizm, znaczenie i prawda", w: T. Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL,

s. 295-325. Tekst trudny, wymaga min. dwukrotnej lektury.
Wszołek, S., 1997, Nieusuwalnosć metafizyki. Logiczno-lingwistyczne aspekty debaty Rudolfa Carnapa z Ludwigiem
Wittgensteinem i Karlem R. Popperem, Kraków-Tarnów: Biblos.
Wszołek, S., 2008, "Metafizyka i jezyk. Spór Carnapa z Heideggerem", w: R. J. Wozniak, Metafizyka i teologia. Debata u
podstaw, Kraków: WAM 2008, s. 93-108.

eglen, U. M. (red.), 2006, Teoria znaczenia Michaela Dummeta i jej konsekwencje metafizyczne, Torun: Duet. Szkice
A. Derry i T. Szubki oraz esej Dummeta "Znaczenie i uzasadnienie".
eglen, U. M. (red.), 2001, Pragmatyzm i filozofia Hilarego Putnama, Torun: Wyd. UMK. Zawiera teksty Putnama, jego
ony (?) oraz polskich i zagranicznych komentatorów.

7