Tajemnice

czasu pracy

niepełnoetatowca

Monika Smulewicz

Z przyjemnością oddaję w Wasze ręce opracowanie

dotyczące tajemnic czasu pracy niepełnoetatowca

przygotowane na bazie 18 lat doświadczeń zawodowych

skoncentrowanych wokół zagadnień kadrowo-płacowych

oraz planowania i rozliczania czasu pracy, który jest moją

ulubioną częścią prawa pracy.

Jestem ekspertem w dziedzinie kadrowo-płacowej,

z bogatym doświadczeniem menedżerskim, szkoleniowym,

doradczym i zamiłowaniem trenerskim.

Moją misją zawodową jest „dzielenie się wiedzą specjalistycz-

ną w celu podniesienia jakości usług świadczonych

przez HR na rzecz pracowników”.

Zapraszam do lektury!

3

W przepisach szczególnych możemy spotkać grupy pracow-

ników, do których stosuje się obniżone normy czasu pracy.

Obniżone normy czasu pracy stosujemy między innymi do

pracowników z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym

stopniem niepełnosprawności. Tę grupę obowiązują nastę-

pujące normy czasu pracy:

7 godzin na dobę,

35 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy

praca w godzinach nadliczbowych jest dozwolona tylko

na wyraźny wniosek pracownika za zgodą lekarza odpowie-

dzialnego za profilaktyczna opiekę zdrowotną.

Normy czasu pracy zakreślają górną granicę czasu pracy.

Wymiar czasu pracownika może być więc krótszy od normy

czasu pracy nie może jednak być dłuższy.

Normy czasu pracy zarówno pracowników pełnoetatowych

jak i niepełnoetatowych są tożsame i wynoszą odpowiednio:

8 godzin na dobę,

40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym

okresie rozliczeniowym nie przekraczającym czterech

miesięcy.

łącznie wraz z nadgodzinami czas pracy w przyjętym

okresie rozliczeniowym nie może przekroczyć 48 godzin

(norma ta nie dotyczy jednak pracowników zarządzających

zakładem pracy)

4

Pracodawca w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę

informuje pracownika na piśmie między innymi o:

obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie

czasu pracy

Przygotowując informację zgodnie z art. 29 § 3 Kodeksu

Pracy pamiętaj, że niezależnie od obowiązującego pracowni-

ka wymiaru czasu pracy jako:

dobową normę czasu pracy wskazujesz:

8 godzin,

lub 7 godzin dla pracownika z orzeczonym znacznym

lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;

tygodniową normę czasu pracy wskazujesz:

40 godzin,

lub 35 godzin dla pracownika z orzeczonym znacznym

lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;

5

Obliczając wymiar czasu pracy pamiętajmy o tym iż:

każde święto występujące w okresie rozliczeniowym

i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar

czasu pracy o 8 godzin.

wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczenio-

wym ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin uspra-

wiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do prze-

pracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym

rozkładem czasu pracy.

Wymiar czasu pracy to czas w jakim pracownik zobowią-

zał się pozostawać w dyspozycji pracodawcy w danym dniu

roboczym i “uśrednionym” tygodniu pracy. Wymiar czasu

pracownika zatrudnionego na pełny etat wynosi 8 godzin

dziennie i 40 w tygodniu, na 1/4 etatu 2 godziny dziennie

i 10 tygodniowo.

Wymiar czasu pracy określa więc ile czasu zgodnie z umową

pracownik powinien poświęcić swemu pracodawcy.

Wymiar czasu pracy oblicza się:

mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających

w okresie rozliczeniowym, a następnie

dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin

i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego,

przypadających od poniedziałku do piątku.

6

Przy założeniu, że w firmie występują następujące wymiary

czasu pracy:

1/1 etatu

3/4 etatu

5/8 etatu

9/10 etatu

1/4 etatu

1/7 etatu

Czas pracy poszczególnych grup pracowników w maju bę-

dzie kształtował się następująco:

Lp.

Wymiar

etatu

Obliczenie

Liczba godzin

do przepracowania

1 1/1 etatu

4*40+2*8-1*8=168 168 godzin

2 3/4 etatu

3/4 * 168

126 godzin

3 5/8 etatu

5/8 *168

105 godzin

4 9/10 etatu 9/10 *168

151 godz. 12 minut

5 1/4 etatu

1/4 *168

42 godziny

6 1/7 etatu

1/7 * 168

24 godziny

Pamiętajmy, że jedna godzina równa się 60 minut. Jeśli wiec

ustalając wymiar czasu pracy niepełnoetatowaca otrzymamy

wynik w postaci niepełnej godziny należy ją zamienić na

minuty.

Np. 9/10 *168 = 151,2 = 151 godz. 12 minut

MAJ

PN

WT

ŚR

CZ

PT

SO

N

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

Zakładamy, że dniem wolnym z tytułu pięciodniowego tygo-

dnia pracy jest sobota.

W przedstawionym miesięcznym okresie rozliczeniowy

występują:

cztery pełne tygodnie ( od 01.05 do 28.05),

trzy dni wystające poza pełne tygodnie, a przypadające

od poniedziałku do piątku ( 29.05, 30.05, 31.05),

dwa święta przypadające w dniu innym niż niedziela.

Obliczenie obowiązującego w maju wymiaru czasu pracy

kształtuje się następująco:

4 tygodnie * 40 + 3 dni * 8 – 2 święta *8 = 168 godzin

7

Przy założeniu, że w firmie występują następujące wymiary

czasu pracy:

1/1 etatu

3/4 etatu

5/8 etatu

9/10 etatu

1/4 etatu

1/7 etatu

Czas pracy poszczególnych grup pracowników w paździer-

niku będzie kształtował się następująco:

Lp. Wymiar etatu Obliczenie

Liczba godzin

do przepracowania

1 1/1 etatu

4*40+3*8

184 godzin

2 3/4 etatu

3/4 * 184

138 godzin

3 5/8 etatu

5/8 *184

115 godzin

4 9/10 etatu

9/10 *184

165 godz. 36 minut

5 1/4 etatu

1/4 *184

46 godziny

6 1/7 etatu

1/7 * 184

26 godz. 17 minut

PAŹDZIERNIK

PN

WT

ŚR

CZ

PT

SO

N

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

Zakładamy, że dniem wolnym z tytułu pięciodniowego tygo-

dnia pracy jest sobota.

W przedstawionym miesięcznym okresie rozliczeniowy

występują:

cztery pełne tygodnie ( od 01.10 do 28.10),

trzy dni wystające poza pełne tygodnie, a przypadające

od poniedziałku do piątku ( 29.10, 30.10, 31.10),

w okresie rozliczeniowym nie występują święta przypa-

dające w dniu innym niż niedziela.

Obliczenie obowiązującego w październiku wymiaru czasu

pracy kształtuje się następująco:

4 tygodnie * 40 + 3 dni * 8 = 184 godziny

8

Przy założeniu, że w firmie występują następujące wymiary

czasu pracy:

1/1 etatu

3/4 etatu

5/8 etatu

9/10 etatu

1/4 etatu

1/7 etatu

Czas pracy poszczególnych grup pracowników w listopadzie

będzie kształtował się następująco:

Lp. Wymiar etatu Obliczenie

Liczba godzin

do przepracowania

1 1/1 etatu

4*40-2*8

144 godzin

2 3/4 etatu

3/4 * 144

108 godzin

3 5/8 etatu

5/8 *144

90 godzin

4 9/10 etatu

9/10 *144

129 godz. 36 minut

5 1/4 etatu

1/4 *144

36 godziny

6 1/7 etatu

1/7 * 144

20 godz. 34 minuty

LISTOPAD

PN

WT

ŚR

CZ

PT

SO

N

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 23

24 25 26 27 28 29 30

Zakładamy, że dniem wolnym z tytułu pięciodniowego tygo-

dnia pracy jest sobota.

W przedstawionym miesięcznym okresie rozliczeniowy

występują:

cztery pełne tygodnie ( od 01.11 do 28.11),

nie występują dni wystające poza pełne tygodnie, a przy-

padające od poniedziałku do piątku

w okresie rozliczeniowym występują dwa święta przypa-

dające w dniu innym niż niedziela.

Obliczenie obowiązującego w listopadzie wymiaru czasu

pracy kształtuje się następująco:

4 tygodnie * 40 - 2 dni * 8 = 144 godziny

9

Pracownik jest zatrudniony w wymiarze czasu pracy 4/5

etatu. Zgodnie z ustaleniami z przełożonym pracuje w po-

niedziałki, wtorki, środy i piątki po 8 godzin. Czwartki ma

zawsze wolne. Czy pracując wg takiego rozkładu w styczniu

przepracuje obowiązujący go wymiar czasu pracy?

STYCZEŃ

PN

WT

ŚR

CZ

PT

SO

N

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30 31

Obliczenie: 4*40 + 1*8 - 2*8 = 152

152*4/5= 121 godzin 36 minut

Pracując wg powyższego schematu pracownik przepracuje

15*8 =120 godzin

Pracując wg ustalonego rozkładu czasu pracy pracownik

przepracuje za mało o 1 godzinę i 36 minut.

Obowiązkiem pracodawcy jest planowanie czasu pracy na

obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy. Nie wolno

planować pracy ani w wyższym ani niższym, niż obowiązu-

jący pracownika, wymiarze czasu pracy. Ewentualne „dopeł-

nienia” lub praca w godzinach nadliczbowych mogą wyni-

kać z okoliczności, których nie dało się przewidzieć w chwili

tworzenia rozkładów czasu pracy.

O tym jak ważne jest analizowanie oraz kontrolowanie roz-

kładów czasu pracy niepełnoetatowca chciałabym Ci poka-

zać na poniższym przykładzie.

10

Pracownik jest zatrudniony w wymiarze czasu pracy 4/5

etatu. Zgodnie z ustaleniami z przełożonym pracuje w po-

niedziałki, wtorki, środy i piątki po 8 godzin. Czwartki ma

zawsze wolne. Czy pracując wg takiego rozkładu w grudniu

przepracuje obowiązujący go wymiar czasu pracy?

GRUDZIEŃ

PN

WT

ŚR

CZ

PT

SO

N

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24

25

26

27 28 29 30 31

Obliczenie: 4*40 + 3*8 - 1*8 = 176

176*4/5=140 godzin 48 minut

Pracując wg powyższego schematu pracownik przepracuje

18*8 =144 godziny

Pracownik przepracuje za dużo o 3 godzin i 12 minut.

Pracownik jest zatrudniony w wymiarze czasu pracy 4/5

etatu. Zgodnie z ustaleniami z przełożonym pracuje w po-

niedziałki, wtorki, środy i piątki po 8 godzin. Czwartki ma

zawsze wolne. Czy pracując wg takiego rozkładu w maju

przepracuje obowiązujący go wymiar czasu pracy?

MAJ

PN

WT

ŚR

CZ

PT

SO

N

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 23

24 25 26 27 28 29 30

31

Obliczenie: 4*40 + 1*8 - 2*8 = 152

152*4/5= 121 godzin 36 minut

Pracując wg powyższego schematu pracownik przepracuje

16*8 =128 godzin.

Pracownik przepracuje za dużo o 6 godzin i 24 minuty.

11

Powyższa analiza powinna zostać przeprowadzona przed

rozpoczęciem okresu rozliczeniowego. Obowiązkiem

pracodawcy jest bowiem planowanie czasu pracy na obo-

wiązujący pracownika wymiar czasu pracy. Nie wolno

planować pracy ani w wyższym, ani niższym, niż obowią-

zujący pracownika, wymiarze czasu pracy.

Jeśli jednak zdarzy się sytuacja, że w związku z niewłaści-

wym zaplanowaniem rozkładu czasu pracy pracownik:

przepracuje mniej godzin niż obowiązujący go wymiar

czasu pracy, jego wynagrodzenie nie powinno ulec pomniej-

szeniu, a za czas nieprzepracowany powinien otrzymać

wynagrodzenie przestojowe,

przepracuje więcej godzin niż obowiązujący go wymiar

czasu pracy, jego wynagrodzenie w zależności od treści

obowiązkowego zapisu w umowie o pracę niepełnoetatow-

ca, powinno zostać powiększone o zwykłe wynagrodzenie

za każdą dodatkowo przepracowaną godzinę i ewentualny

dodatek ustalany jak za pracę w godzinach nadliczbowych.

Normy czasu pracy dla pracowników niepełnoetatowych

są tożsame jak dla pracowników pełnoetatowych, skutkiem

czego, o pracy w godzinach nadliczbowych u pracownika

niepełnoeatowego mówimy dopiero po przekroczeniu przez

niego normy czasu pracy takiej jak dla pełnoetatowców.

Nie oznacza to jednak, że dodatek za pracę nadliczbową

zawsze będzie wypłacany po przekroczeniu podstawowych

norm czasu pracy. W umowie o pracę pracownika niepeł-

noetatowego należy bowiem określić próg powyżej którego

praca ponadwymiarowa będzie wynagradzana tak jak praca

nadliczbowa.

12

poprzez odniesienie do wymiaru zatrudnienia

Przykład zapisu:

„Pracownik nabywa prawo do dodatku ustalanego jak za

pracę w godzinach nadliczbowych za każdą godzinę pracy

przekraczającą wymiar średniotygodniowy czasu pracy na

poziomie 3/4 etatu”,

poprzez odniesienie do łącznej liczby godzin w okresie

rozliczeniowym:

Przykład zapisu:

„Pracownik nabywa prawo do dodatku ustalanego jak za

pracę w godzinach nadliczbowych za każdą godzinę pracy

przekraczającą 139 godzin w okresie rozliczeniowym”.

W konsekwencji poniższych zapisów praca ponadwymiaro-

wa może być w różny sposób gratyfikowana finansowo.

W praktyce stosowane są różne cztery różne metody formu-

łowania klauzuli o godzinach ponadwymiarowych niepełno-

etatowca wynagradzanych jak za pracę w godzinach nadlicz-

bowych, tj.:

poprzez odniesienie do normy średniotygodniowej

Przykład zapisu:

„Pracownik nabywa prawo do dodatku ustalanego jak za

pracę w godzinach nadliczbowych za każdą godzinę pracy

przekraczającą przeciętnie 30 godzin w skali okresu rozlicze-

niowego”

poprzez odniesienie do normy dobowej

Przykład zapisu:

„Pracownik nabywa prawo do dodatku ustalanego jak za

pracę w godzinach nadliczbowych za każdą godzinę pracy

przekraczającą 6 godzin na dobę”,

13

Pracownik zatrudniony w wymiarze czasu pracy 1/2 etatu

pracuje przeciętnie 20 godzin w tygodniu. Jeśli w umowie

o pracę próg dopuszczalnej liczby godzin pracy ponad usta-

lony w umowie wymiar czasu pracy ustalono na poziomie

np. 139 godzin w okresie rozliczeniowym, pracownik, któ-

ry w skali okresu rozliczeniowego przepracuje 145 godzin

w okresie rozliczeniowym (gdzie limit dla pełnego etatu

wynosi 160 godzin, czyli dla 1/2 - 80 godzin) otrzyma:

stawkę wynikającą z umowy o pracę za pierwszych 80 go-

dzin pracy zgodnych z obowiązującym go wymiarem czasu

pracy,

zwykłe wynagrodzenie (tzw. „dopełnienie”) za kolejnych

59 godzin pracy ponad 80 godzin pracy zgodnych z obowią-

zującym go wymiarem czasu pracy,

zwykłe wynagrodzenie z dodatkiem za 6 godzin pracy

ponad 139 godzin ustalonych w umowie o pracę jako limit

po przekroczeniu, którego pracownik otrzyma dodatek jak

za pracę w godzinach nadliczbowych.

Pracownik zatrudniony w wymiarze czasu pracy 1/2 etatu

pracuje przeciętnie 20 godzin w tygodniu. Jeśli w umowie

o pracę jako próg dopuszczalnej liczby godzin pracy ponad

ustalony w umowie wymiar czasu pracy ustalono na pozio-

mie np. 30 godzin przeciętnie w tygodniu, pracownik, który

w skali okresu rozliczeniowego przepracuje średnio

35 godzin otrzyma:

stawkę umowną za pierwszych 20 godzin w tygodniu,

zwykłe wynagrodzenie (tzw. „dopełnienie”) za kolejnych

10 godzin przeciętnie w tygodniu,

wynagrodzenie z dodatkiem za 5 godzin przeciętnie

w tygodniu.

Ak

ad

em

ia Onlin

e Moniki

Sm

ule

wi

cz

KURS

CZAS

PRACY

KURS

URLOPY

KURS

KADRY

10 tygodni

8 tygodni

31 dni

31 dni

31 dni

Akademia Mistrzostwa

Kadrowo-Płacowego

O Kadrach i Płacach z Pasją

KURS

KADRY

O Kadrach i Płacach z Pasją

Cotygodniowe wykłady/

spotkania online

Codzienne zadania

i konsultacje non-stop

Komplet materiałów

dydaktycznych

do samokształcenia

Systematyczność i motywacja

Współpraca i wymiana

doświadczeń

Egzamin końcowy i Certyfikat

ukończenia Akademii

O Kadrach i Płacach z Pasją

Cotygodniowe wykłady/

spotkania online

Codzienne zadania

i konsultacje non-stop

Komplet materiałów

dydaktycznych

do samokształcenia

Systematyczność i motywacja

Współpraca i wymiana

doświadczeń

Egzamin końcowy i Certyfikat

ukończenia Akademii

Skontaktuj siô z nami:

[e-mail]

PROSTE
I PRZYJEMNE
PLANOWANIE
CZASU PRACY,

CZYLI W CZYM
MOĶEMY POMÓC
TOBIE
I TWOJEJ FIRMIE

KONSULTACJE

I EDUKACJA

- PLANOWANIE

I ROZLICZANIE

CZASU PRACY

Jeķli chciağbyķ

zwiôkszyâ ķwi

adomoķâ swoi

ch

menedŕerów w z

akresie planowania i r

ozliczania

czasu pracy

Jeķli chciağbyķ

ograniczyâ ryz

yko zwiàzane

z nieprzestrze

ganiem przepi

sów prawa pra

cy

ANALIZA

POTRZEB

I DORADZTWO

Jeķli masz pocz

ucie, ŕe obecn

y system zarzà

dzania

czasem pracy w T

wojej  rmie nie dzia

ğa

prawidğowo.

Jeķli masz trudno

ķci ze zde nio

waniem potrz

eb

swojej organizac

ji lub chciağbyķ

usprawniâ

organizacjô prac

y w przedsiôbiorstwie w celu

podniesienia efektywno

ķci.

WDROĶENIE

APLIKACJI

ePlanneR

Jeķli chciağbyķ

raz na zawsze r

ozwiàzaâ prob

lem

planowania i r

ozliczania czasu prac

y w Twojej  rmi

e.

Jeķli chcesz un

iknàâ kar i sank

cji ze strony

Paġstwowe In

spekcji Pracy.

Jeķli zainteres

owağa Ciô nasz

a aplikacja.

www.monikasmulewicz.pl