2014-01-14

1

CZAS TRWANIA CIĄŻY U

POSZCZEGÓLNYCH

GATUNKÓW

Prof. dr hab. Jan Twardoń

Katedra Rozrodu z Kliniką

Zwierząt Gospodarczych

CZAS TRWANIA CIĄŻY

• W praktyce początek ciąży liczy się od

dnia pokrycia.

• Ryzyko błędu jest niewielkie, ponieważ

zapłodnienie u zwierząt domowych

następuje w ciągu kilku godzin

• Trudniej jest dokładnie ocenić początek

ciąży, kiedy w przebiegu dłużej trwającej

rui np. u klaczy lub suki lub w różnych

następujących po sobie cyklach dojdzie do
ponownego krycia

CZAS TRWANIA CIĄŻY

A DOJRZAŁOŚĆ PŁODU

• Płód jest dojrzały na końcu fizjologicznej

ciąży

• Normalnie dojrzałe płody są wcześniej lub

później rodzone i chodzi tu o fizjologicznie

wcześniejsze lub późniejsze porody

• Z wcześniejszymi , patologicznymi

porodami mamy do czynienia wtedy, kiedy

rodzone płody są niedojrzałe

• Rozstrzygająca odnośnie długości ciąży

jest przede wszystkim dojrzałość płodu

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA

ZMIANĘ DŁUGOŚCI CIĄŻY

• Czynniki dziedziczne – dotyczą

pojedynczych zwierząt lub ich rodzin
wskazując stale indywidualnie długie
okresy ciążowe

• Czynniki środowiskowe – żywienie i

utrzymanie , wiek samicy, płeć płodu
(płody płci męskiej noszone są o 1-2 dni
dłużej)

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA

ZMIANĘ DŁUGOŚCI CIĄŻY

• Pierwsza ciąża lub ciąża mnoga u

zwierząt jednopłodowych trwa o 1-2 dni
krócej

• W przypadku krzyżowania czas trwania

ciąży oblicza się na podstawie średnich jej
długości u obu gatunków rodzicielskich

Przykładowo

klacz 336 + osioł 362 = bastard 349

dni

CZAS TRWANIA CIĄŻY –

KROWA

• KROWA jest

cielna

• Ciąża trwa 273 dni (272- 317 i dłużej)
• Rasy mleczne 284-286 dni
• Rasy mięsne
- Hereford, Charolais 285-287 dni

- Angus 273-282 dni

- Limousin 287-290 dni

2014-01-14

2

CZAS TRWANIA CIĄŻY –

KROWA

• W 95% długość ciąży osiąga 270-290 dni
• 5% stanowią patologicznie wczesne bądź

późne porody

• Porody poniżej 270 dnia są w 95 %

patologiczne

• Wydłużone ciąże 295- 400 dni mogą być

wiarygodnie uznane tylko wtedy, jeżeli

zostaną wykluczone wszystkie możliwości

pomyłki odnośnie daty krycia

CZAS TRWANIA CIĄŻY –

KROWA

• Męskie płody są przeciętnie jeden dzień

dłużej noszone niż żeńskie

• Pierwsza ciąża jest przeciętnie 1-2 dni

krótsza

• Ciąże zimowe są ok. 0,6 dni dłuższe w

porównaniu do letnich

• Ciąże bliźniacze trwają krócej o 1-2 dni,

stwierdzano również ciąże bliźniacze
skrócone o 5-10 dni

ROZWÓJ CIĄŻY U BYDŁA

CZAS TRWANIA CIĄŻY –

KLACZ

• Klacz jest

źrebna

• Długość ciąży klaczy gorąco i zimnokrwistych

razem wziętych wynosi 335-338 dni

• Długość ciąży u kuców wynosi ok. 342 dni
• W czasie 335-338 dni rodzi tylko ok.15 %

klaczy, większa część porodów ok. 90%

następuje pomiędzy 320 – 355 dniem

• Najkrótszy czas trwania ciąży to 304 dni,

najdłuższy 374 dni

• Fizjologicznie dłuższe porody zdarzają się

częściej niż fizjologicznie krótsze

CZAS TRWANIA CIĄŻY –

KLACZ

• Ogierki są o 1-2 dni dłużej noszone niż

klaczki

• Starsze klacze są dłużej ciężarne niż młode

klacze

• Dobre odżywienie, utrzymanie szczególnie w

drugiej połowie ciąży skracają jej czas,
natomiast złe utrzymanie wydłuża czas
trwania ciąży

• Ciąża u klaczy krytych w zimie i we

wczesnych miesiącach roku trwa dłużej niż u
tych krytych latem i jesienią

ROZWÓJ CIĄŻY U KLACZY

2014-01-14

3

CZAS TRWANIA CIĄŻY –

OWCA, KOZA

• Owce i kozy są

kotne

• Średnia długość ciąży to 150 dni
• Pomiędzy czystymi rasami a krzyżówkami

występuje mała różnica

-

Karakuły 151 dni

- Marynosy 154 dni

- Rasa niemiecka 149 dni

CZAS TRWANIA CIĄŻY –

OWCA, KOZA

• Ciąże poniżej 144 dnia u owiec i 146 dnia

u kóz dają wątpliwości czy będziemy mieli
do czynienia z dostatecznie dojrzałym
płodem

• Znane są przypadki przenoszenia ciąży

nawet do 8 miesięcy

• Płeć, liczba płodów, wiek matki i pora roku

wykotów ma także wpływ na długość
trwania ciąży

CZAS TRWANIA CIĄŻY-

ŚWINIE

• Świnia jest

prośna

• Długość ciąży u świń domowych u 60%

wynosi od 113-115 dni

• Nie ma wyraźnych różnic rasowych
• Długość ciąży u dzikiej świni wynosi 124-

132 dni

ROZWÓJ CIĄŻY U ŚWIŃ

CZAS TRWANIA CIĄŻY-

SUKA

• Suka jest

szczenna

• Czas trwania ciąży u suk wynosi 57-68

dni, zależy to od czasu pokrycia w
stosunku do szczytu LH.

• Plemniki są zdolne do zapłodnienia 6-7

dni, komórki jajowe potrzebują do
dojrzałości w jajowodzie 4-5 dni i następne
2-

3 dni są zdolne do zapłodnienia

PŁÓD PSA PRZED PORODEM

2014-01-14

4

CZAS TRWANIA CIĄŻY-

SUKA

• Krótszy czas ciąży < 61 dni jest związany

z kryciem w min. 3 dni i więcej po szczycie
LH

• Dłuższy czas ciąży >68 dni związany jest

z kryciem w 2 dni i więcej prze szczytem
LH

• Skrócenie czasu trwania ciąży występuje u

ras karłowatych o 4-5 dni

• Wydłużenie ciąży do 68 dni zdarza się

przy ciąży o małej ilości szczeniąt w
miocie

CZAS TRWANIA CIĄŻY-

KOTKA

• Kotka jest kotna
• Długość ciąży u kotek waha się od 58-70

dni

• Trudno określić dokładny dzień pokrycia,

ponieważ w czasie krycia ukrywając się i
powtarzają akt kopulacji w czasie rui
kilkukrotnie

CZAS TRWANIA CIĄŻY-

SARNA

• Przy prawie tym samym czasie wykotów sarna

przejawia 2 różne okresy trwania ciąży,

uzależnione od pierwszej rui( lipiec, sierpień) bądź

od drugiej (listopad, grudzień)

• Przyczyną tego zjawiska jest opóźnienie

implantacji.

• Zapłodnione jaja rozwijają się do stadium

blastocysty, których rozwój w niekorzystnych

warunkach środowiskowych zostaje zahamowany

• Blastocysty leżą wtedy w macicy wolno, jest to

tzw. „diapauza” i dopiero w okresie korzystnym
dla organizmu samicy ulega ona dalszemu
rozwojowi i implantacji

• Takie zjawisko dotyczy także: norki , kuny,

borsuka, gronostaja, niedźwiedzi i zw. arktycznych