SPLOT LĘDŹWIOWO – KRZYŻOWY (plexus lumbosacralis)

Gałęzie brzuszne nerwów lędźwiowych (L

1

– L

5

):

Wydostają się z ostatnich pięciu otworów międzykręgowych, do przodu od wyrostków żebrowych kręgów
lędźwiowych, miedzy powierzchowną o głęboką warstwa m. lędźwiowego większego.

Gałęzie brzuszne nerwów krzyżowych (S

1

– S

5

):

Wydostają się przez otwory krzyżowe miedniczne

Gałąź brzuszna nerwu guzicznego (C

0

):

Wydostaje się przez rozwór krzyżowy , do miednicy mniejszej, przebijając więzadło krzyżowo – kolcowe i
m. guziczny.

Splot biegnie przed wyrostkami żebrowymi kręgów lędźwiowych i częścią boczna kości krzyżowej,
wyróżniamy część:

-

górną – w tylnej ścianie jamy brzusznej obok odcinka lędźwiowego kręgosłupa – splot lędźwiowy

-

dolna – w miednicy mniejszej - splot krzyżowy

SPLOT LĘDŹWIOWY (plexus lumbalis)

(wszystkie włókna gałęzi brzusznych trzech głównych nerwów lędźwiowych oraz większości włókien gałęzi
brzusznej czwartego nerwu lędźwiowego, ponadto gałąź pierwszego nerwu lędźwiowego otrzymuje
włókna od nerwu podżebrowego)

Gałęzie krótkie (mięśniowe) odchodzą bezpośrednio z korzeni splotu:

-

dla mięsni miedzypoprzecznych bocznych (L

1

– L

4

)

-

dla mięśnia czworobocznego lędźwi (Th

12

, L

1

-L

4

)

-

dla mięśnia lędźwiowego większego (L

2

– L

4

)

-

dla mięśnia lędźwiowego mniejszego (L

1

)

Gałęzie długie (przechodzą przez brzusiec mięśnia lędźwiowego większego):

-

górne (ruchowo zaopatrują dolne odcinki mięsni brzucha, czuciowo – skórę nad obręczą kończyny
dolnej)

•

nerw biodrowo – podbrzuszny – brzeg boczny

•

nerw biodrowo – pachwinowy – brzeg boczny

•

nerw płciowo – udowy – przednia powierzchnia

-

dolne (część wolna kończyny dolnej)

•

nerw skórny boczny uda – brzeg boczny

•

nerw udowy – brzeg boczny

•

nerw zasłonowy – brzeg przysrodkowy

Nerw biodrowo – podbrzuszny (n. iliohypogastrcius)
(odchodzi od pierwszej pętli splotu lędźwiowego, łączącej część dolną nerwu podżebrowego z gałęzią
brzuszną pierwszego nerwu lędźwiowego, jest nerwem mieszanym)

-

gałęzie mięśniowe - mięsień poprzeczny, obydwa mięśnie skośne brzucha

-

gałęzie otrzewnowe (rami peritoneales) – otrzewna ścienna

-

gałąź skórna boczna – skóra k. dolnej

-

gałąź skórna przednia – skóra okolicy łonowej

Obszar unerwienia

ruchowo – dolne odcinki mienia poprzecznego, skośnego wewn. i zewn. brzucha

czuciowo – otrzewna ścienna, skóra brzucha nad więzadłem pachwinowym i w okolicy łonowej,
skóra na k. dolnej w okolicy biodrowej

Nerw biodrowo – pachwinowy (n. ilioinguinualis)
(odcinek lędźwiowy i międzymięśniowy, odchodzi od pierwszej pętli splotu lędźwiowego, zawiera włókna
gałęzi brzusznej pierwszego nerwu lędźwiowego, jest nerwem mieszanym)

-

gałęzie mięśniowe – mięsień poprzeczny i obydwa mięsnie skośne brzucha

-

gałęzie otrzewnowe – otrzewna ścienna

-

gałęzie skórne

•

boczne – skóra na pow. przyśrodkowej górnej części uda

•

przyśrodkowe – nerwy mosznowe przednie (nn. scrotales anteriores) lub nerwy wargowe
przednie (nn. labiales anteriores) - wzgórek łonowy oraz przednią część skóry moszny lub
warg sromowych większych

Obszar unerwienia:

ruchowo – dolne odcinki mięśni: poprzecznego i obydwu skośnych brzucha

czuciowo – otrzewna ścienna, przedni odcinek moszny lub warg sromowych większych, skórę
przyśrodkowej części bruzdy pachwinowej i okolicy podpachwinowej

Nerw płciowo – udowy (n. genitofemoralis)
(odchodzi od drugiej pętli splotu lędźwiowego, prowadzi włókna gałęzi brzusznych I II nerwu lędźwiowego,
jest wyłącznie nerwem czuciowym, zawiera nieliczne włókna ruchowe)

-

gałąź płciowa (kieruje się do kanału pachwinowego, zawiera włókna głównie z pierwszego nerwu
lędźwiowego)

Obszar unerwienia:

ruchowo – m. dźwigacz jądra i błonę kurczliwą moszny, m. skośny wewn. i poprzeczny brzucha

czuciowo – skóra wzgórka łonowego i moszny, skóra uda, na pow. przyśrodkowej zwróconej w
stronę narządów płciowych zewn.

-

gałąź udowa – (zawiera włókna I i II nerwu lędźwiowego, jest nerwem czuciowym, oddaje gałązki
skórne, które przebijają powięź szeroka w obrębie rozworu odpiszczelowego lub bocznie do niego)
skóra górnego odcinka trójkąta udowego

Nerw skórny boczny uda (n. cutaneus femoris lateralis)
Nerw udowy (n. femoralis)
Nerw zasłonowy (n. obturatorius)

SPLOT KRZYŻOWY (plexus sacralis)

(powstaje ze wszystkich gałęzi przednich nerwów krzyżowych, nerwu guzicznego, gałęzi przedniej
czwartego i całej gałęzi przedniej piątego nerwu lędźwiowego, tylna powierzchnią przylega do powierzchni
przedniej m. gruszkowatego, powierzchnia przednia zwrócona jest do jamy miednicy i przykryta tylna
częścią powięzi miednicy, zaopatruje on większą część kończyny dolnej, narządy miednicy mniejszej, krocze
i narządy płciowe wewnętrzne, skórę i mięsnie okolicy kości guzicznej)

Gałęzie krótkie:

-

gałąź do mięśnia gruszkowatego – odchodzi od S

1

i S

2

i wnika do przedniej powierzchni mięśnia

-

gałąź do mięśnia zasłaniacza wewnętrznego i bliźniaczego górnego – odchodzi od L

5

, S

1

i S

2

-

gałąź do mięśnia czworobocznego uda i bliźniaczego mniejszego – odchodzi od L

4

, L

5

i S

1,

oddaje

gałąź do stawu biodrowego i gałąź okostnową

Gałęzie długie:
(wszystkie z wyj. nerwu guzicznego wychodzą z miednicy przez otwór kulszowy większy)

I

(ruchowo – część mięśni miednicy, zginacze uda, wszystkie mięśnie goleni i stopy; czuciowo – cześć

skóry pośladka o krocza, skórę powierzchni tylnej uda, skórę całej goleni i stopy z wyjątkiem powierzchni
przednio przyśrodkowej goleni i brzegu przyśrodkowego stopy)

Nerw pośladkowy górny (n. gluteus superior)
Nerw pośladkowy dolny (n. gluteus inferior)
Nerw skórny tylny uda (n. cutaneus femoris posterior)
Nerw kulszowy (n. ischiadicus)

II

(mięśnie dna miednicy, narządy miednicy mniejszej, krocze, narządy płciowe zewnętrzne)

Nerw sromowy (n. pudendus)
(jest nerwem mieszanym, powstaje głównie z nerwów S2, S3, S4, otrzymuje drogą gałęzi łączących włókna
nerwów współczulnych, włókna przywspółczulne dla trzew miednicy i narządów płciowych)

-

gałęzie mięśniowe – m. dźwigacz odbytu, m. guziczny

-

nerwy trzewne miedniczne (nn. splanchnici pelvini) – przywspółczulne włókna przedzwojowe do
splotu miednicznego

-

nerw przeszywający więzadło krzyżowo – guzowe (n. perforans ligamentum sacrotuberosum) –
skóra pośladka przyśrodkowo od guza kulszowego

-

nerwy odbytnicze dolne (nn. rectales inferiores) – m. zwieracz zewnętrzny odbytu, skóra odbytu,
cześć kanału odbytniczego poniżej zastawek odbytniczych

-

nerwy kroczowe (nn. perineales):

•

nerwy mosznowe ( lub wargowe ) tylne (nn. scrotales (labiales) posteriores) – skóra krocza,
tylna powierzchnia moszny lub wargo sromowej większej i mniejszej, błona śluzowa cewki
moczowej u mężczyzn, u kobiet – ujście cewki moczowej i wejście do pochwy

•

gałęzie mięśniowe – m. poprzeczny powierzchowny krocza, m. poprzeczny głęboki krocza, m.
opuszkowo – gąbczasty, m. kulszowo – jamisty, przednia część m. zwieracza zewnętrznego
odbytu i m. dźwigacza odbytu

-

nerw grzbietowy prącia (lub łechtaczki) (n. dorsalis penis (clitoridis)

•

gałęzie mięśniowe – m. poprzeczny głęboki krocza, m. zwieracz zewnętrzny cewki moczowej

•

gałęzie skórne

o

do skóry prącia – tworzą dwie grupy : boczną – ciało jamiste, skóra bocznej i dolnej
powierzchni prącia; przyśrodkową – do żołędzi

o

do skóry łechtaczki – skóra łechtaczki, wargi sromowe mniejsze

Obszar unerwienia:

ruchowo – m. dźwigacz odbytu, m. guziczny, m. zwieracz zewnętrzny odbytu, m. opuszkowo –
gąbczasty, m. kulszowo – jamisty, mm. poprzeczne krocza: powierzchowny i głęboki

czuciowo – skóra krocza i narządów płciowych zewnętrznych z wyjątkiem wzgórka łonowego i
przedniej części moszny lub warg sromowych

włókna układu autonomicznego zaopatrują narządy i naczynia miednicy oraz narządy płciowe

III

(skóra i mięśnie okolicy kości guzicznej)

Nerw guziczny (n. coccygeus)
(otrzymuje włókna głownie z gałęzi przednich S5 i C0, łączy się z S3 i S4 wytwarzając splot guziczny -
( plexus coccygeus))

-

nerwy odbytowo – guziczne (nn. anococcygei) – skóra okolicy guzicznej

-

gałęzie mięśniowe – m. guziczny, tylna część m. dźwigacza odbytu, szczątkowe mm. krzyżowo -
guziczne