TEMAT: Fizjoterapia w zespołach bólowych krzyża (odcinka lędźwiowo-krzyżowego).
Przyczyny:
przeciążenia więzadeł, mięśni, ścięgien tej okolicy
głównie choroba krążka międzykręgowego 80-95% przyczyn zespołów bólowych krzyża
Budowa krążka międzykręgowego:
zbudowany z pierścienia włóknistego i jądra miażdżystego
Objaw ścierania się krążka najczęściej podczas siedzenia.
Nigdy zdrowy dysk nie pęknie!
Wyróżniamy 3 etapy:
I etap:
zwyrodnienie krążka – pękanie blaszek, przesuwanie jądra pod wpływem ciśnienia
II etap:
protruzio – wypuklina uciska na korzenie nerwowe
III etap:
rozpad krążka, zwłóknienie krążka
Objawy:
ostry, paraliżujący ból
osłabienie mięśni
uszkodzenie nerwów
zaburzenie funkcji zwieraczy
Usprawnianie:
Zespoły bólowe kręgosłupa odcinka lędźwiowo-krzyzowego:
wyciągi
długotrwałe krótkotrwałe (0,5h)
niezmienna siła naciągu cykliczne
przerywane pulsacyjne
Fizykoterapia:
naświetlania, nagrzewania (Sollux), parafina
prądy diadynamiczne i interferencyjne – przeciwbólowo
należy znieść ból, trzeba uwalniać od ucisku korzenie nerwowe – protruzja
Metody stosowania wyciągów:
wyciąg długotrwały na łóżku ortopedycznym
wyciąg stały na ramie świebodzkiej
wyciąg według sposobu Perlscha (urządzenie UGUL)
wyciąg grawitacyjny na stole pionizacyjnym (głową w dół)
wyciąg pulsacyjny na stole redresyjno-wycjągowym
Stół redresyjno-wyciągowy SRW Krosna
Trakcja dowolnego odcinka kręgosłupa, mozliwość ułożenia fleksyjnego lub ekstencyjnego.
Wyciąg kręgosłupa metodą interwałową na stole SRW Krosno (metoda własna)
| I | II | III |
|---|---|---|
| Kolejny dzień zabiegu | Siła wyciągu w % wagi ciała | Czas trwania wyciągu w min. |
| Pulsacyjny | ||
| 1 | 33,1/3% | 10 |
| 2 | 33,1/3% | 5 |
| 3 | 50% | 5 |
| 4 | 50% | 5 |
A B
| I | II | III | I | II | III |
|---|---|---|---|---|---|
| Kolejny dzień zabiegu | Siła wyciągu w % wagi ciała | P | S | P | Kolejny dzień zabiegu |
| 5 | 66,2/3 | 5 | 10 | 5 | 5 |
| 6 | 66,2/3 | 2 | 16 | 2 | 6 |
| 7 | 66,2/3 | 2 | 16 | 2 | 7 |
| 8 | 66,2/3 | 2 | 16 | 2 | 8 |
| P | S | P | S | P | |
|---|---|---|---|---|---|
| 9 | 2 | 12 | 2 | 12 | 2 |
| 10 | 2 | 12 | 2 | 12 | 2 |
| 11 | 2 | 12 | 2 | 12 | 2 |
| 12 | 2 | 12 | 2 | 12 | 2 |
A – dla chorych o dobrej muskulaturze brzucha i grzbietu
B – dla pozostałych
Obciążenia konieczne do pokonania sił wewnętrznych:
Kluszczyk (w wodzie) – 10-20% wagi ciała
Retinger – 25-30%
Milanowska i wsp. - 12,5-33%
Kolaszyńska, Lubietowski – 33%
Wojewska, Wójcik – 33-66%
Grochna (max 60kg) – 66%
Fizjoterapia w zespołach bólów kręgosłupa:
Program usprawniania w dyskopatii lędźwiowej. Program ten obejmuje 25 ćwiczeń usystematyzowanych w pewnej ścisłej, ustalonej kolejności. W wyniku wieloletnich doświadczeń dobrane zostały ćwiczenia, których celem jest:
rozluźnienie mięśni
zwiększenie, zmniejszonych patologicznie przestrzeni międzytrzonowych
zwiększenie siły mięśni przykręgosłupowych, brzucha i grzbietu
oraz poprawa samopoczucia chorego
Kolejność ćwiczeń powinna być ściśle przestrzegana, gdyż dostosowana została do poszczególnych etapów leczenia, zgodnie z zasadą stopniowania trudności. Zasadą ponadto jest, aby każde z ćwiczeń wykonywane codziennie, powtarzane było 10 do 20 razy. Jeżeli podczas wykonywania jakiegokolwiek z poniższych ćwiczeń pojawi się ból, ćwiczenie należy przerwać, przyjrzeć się technice jego wykonania, dokonać korekty w celu dokładnego wykonania, a jeżeli to nie pomaga, zaprzestać jego wykonania na pewien okres czasu.
1. PW – leżenie tyłem, nogi zgięte
Wykonanie: 1) głęboki wdech nosem, 2,3,4) wydech ustami z jednoczesnym ,,wyciągnięciem'' mięśni brzucha dociskając kręgosłup do podłoża.
2. PW – leżenie tyłem, nogi zgięte, chwyt rękoma kolców biodrowych
Wykonanie: 1) głęboki wdech, 2,3,4) powolny wydech ze spychaniem miednicy w dół i jednoczesnym wyginaniem tułowia w górę.
3. PW – leżenie tyłem
Wykonanie: 1) głęboki wdech, 2,3,4) powolny wydech z jednoczesnym napięciem mięśni brzucha i pośladków.
4. PW – leżenie przodem, ramiona wyprostowane w górę
Wykonanie: 1) głęboki wdech, 2,3,4) powolny wydech z rozciąganiem się.
5. PW – leżenie przodem, ręce splecione pod czołem
Wykonanie: 1) głęboki wdech, 2,3,4) powolny wydech z jednoczesnym napięciem mięśni brzucha i pośladków.
6. PW – leżenie tyłem
Wykonanie: 1) skurcz jednej nogi do klatki piersiowej, 2) wyprost, 3) skurcz nogi przeciwnej, 4) wyprost
7. PW – leżenie tyłem
Wykonanie: jw. Tylko wspomagamy rękoma.
8. PW – leżenie tyłem, nogi ugięte, stopy oparte o podłoże
Wykonanie: 1) przyciąganie obu kolan do klatki piersiowej wspomagane chwytem rękoma za oba kolana, 2) wyprost nóg.
9. PW – leżenie tyłem, nogi ugięte, stopy oparte o podłoże
Wykonanie: praca nóg nad klatką piersiową przypominająca pedałowanie na rowerze., ćwiczenie wykonywać kilkakrotnie po 8 do 10 powtórzeń.
10. PW – leżenie tyłem
Wykonanie: 1) skurcz jednej nogi do klatki piersiowej, 2) wyprost tej nogi w górę,
3) ponowny skurcz tej nogi, 4) i ponowny wyprost nogi z położeniem jej na podłoże
11. PW – leżenie tyłem z nogami pod kątem 45 stopni w stawach biodrowych i stopami opartymi o drabinki (ścianę)
Wykonanie: nożyce pionowe wykonywane kilkakrotnie po 5 do 10 powtórzeń
Uwaga! U chorych z dodatnim objawem Lasequa ustawiamy nogi pod mniejszym kątem lub nie wykonujemy tego ćwiczenie w ogóle.
12. PW – leżenie przodem, ręce splecione pod brodą
Wykonanie: 1) wyprost tułowia z jednoczesnym odchyleniem głowy i ramion w tył,
2) leżenie
13. PW – leżenie przodem, ręce splecione pod brodą
Wykonanie: 1) wyprost jednej nogi w stawie biodrowym, 2) położenie nogi na podłożu,
3,4) noga przeciwna
14. PW – leżenie przodem, ramiona na karku
Wykonanie: 1) wyprost tułowia z odchyleniem głowy i ramion w tył i ściągnięciem łopatek, 2) leżenie
15. PW – leżenie przodem, ręce splecione pod brodą
Wykonanie: 1) uniesienie obu nóg w stawach biodrowych, 2) opuszczenie obu nóg
16. PW – leżenie przodem, ramiona skosem w górę, w rękach laska
Wykonanie: 1) wyprost tułowia z odchyleniem ramion z laską, głowy i nóg, 2) opuszczenie obu nóg do podłoża
17. PW – leżenie przodem na stole, nogi poza stołem i stopy oparte o podłoże, chwyt rękami brzegu stołu
Wykonanie: 1) wyprost w stawie biodrowym jednej nogi, 2) opad do pozycji wyjściowej, 3) wyprost drugiej nogi, 4) opust tej nogi
18. PW – leżenie przodem na stole nogami, tułów poza stołem w opadzie, ramiona splecione na karku, mocna stabilizacja nóg przez terapeutę
Wykonanie: 1,2,3) wyprost tułowia do poziomu ze ściągnięciem łopatek, 4) opad
19. PW – leżenie przodem na stole z nogami poza stołem i stopami opartymi o podłoże, chwyt rękami za brzegi stołu
Wykonanie: 1,2,3) wyprost obu nóg do poziomu, 4) opad nóg do podłoża
20. PW – podpór klęczny, głowa w tył
Wykonanie: 1,2,3) próba siadu na pięty (próba tzw. ukłonu japońskiego), głowa w przód, 4) powrót do pozycji wyjściowej
Uwaga! Ramiona muszą być tak przesunięte w przód, aby nie było możliwe dotknięcie pięt pośladkami
21. PW – podpór klęczny, głowa w tył, opad kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego w przód
Wykonanie: 1) koci grzbiet, 2) powrót do pozycji wyjściowej
22. PW – zwis przodem na drabince przyściennej
Wykonanie: wytrzymać zwis 5-30 sekund
23. PW – zwis tyłem na drabince przyściennej
Wykonanie: 1) przyciągnięcie jednego kolana do klatki piersiowej, 2) opuszczenie nogi w dół, 3) przyciągnięcie drugiego kolana do klatki piersiowej, 4) opuszczenie w dół
24. PW – zwis tyłem na drabince przyściennej
Wykonanie: 1) przyciągnięcie jednocześnie obu kolan do klatki piersiowej, 2) wyprost nóg w dół
25. PW – postawa tyłem do drabinki przyściennej, stopy oddalone od drabinki około 30 cm
Wykonanie: 1,2) półprzysiad ze stałym kontaktem palców z drabinką, 3,4) wyprost nóg do postawy
Uwaga! Prawidłowe i bezbolesne wykonanie tego ćwiczenia świadczy najczęściej, że pacjent powrócił do zdrowia i sprawności