mgr Elżbieta Kluska
Pomiar zmian rozwojowych
w różnych domenach i kontekstach
Podejścia i strategie badawcze w psychologii rozwoju człowieka
Część 3
Metody zbierania danych
– ich wady i
zalety
Podstawowe rodzaje metod
zbierania danych
Obserwacja
Obserwacja w warunkach naturalnych
Obserwacja ustrukturyzowana
Obserwacja uczestnicząca
Obserwacja człowieka w przeszłości
Biografie dziecięce
Studium przypadku
Wywiad i kwestionariusz
Obserwacja
Obserwacja w warunkach naturalnych
Polega na badaniu zachowania w sytuacji naturalnej.
Obserwacja ustrukturowana
Stanowi nieco dalej idącą wersję obserwacji w warunkach
naturalnych, pozwalającą badaczowi na stosowanie prostych
testów.
Obserwacja uczestnicząca
Badacz staje się uczestnikiem obserwowanej interakcji. W takim
przypadku dane obserwacyjne są wynikiem bezpośredniego
zaangażowania naukowca w kontakt z badanymi osobami.
Obserwacja człowieka w przeszłości
Biografie dziecięce
Najstarsza zarejestrowana forma obserwacji
człowieka.
To codzienne prowadzone zapisy rozwoju
niemowlęcia bądź małego dziecka.
Jedna z najbardziej godnych uwagi biografia
dziecięca naszego stulecia wyszła spod pióra Jeana
Piageta, który obserwował i zapisywał wczesny
rozwój poznawczy swoich trojga dzieci.
Studium przypadku
Skupia się na jednej osobie zamiast na grupie ludzi.
Ma ono na celu zebranie informacji na temat rozwoju
danej osoby.
Zazwyczaj najważniejszym źródłem informacji jest
wywiad, często poświęcony ważnym wydarzeniom
życiowym.
Nigdy jednak nie możemy być pewni, że wiedza o
jednym człowieku pomoże nam w zrozumieniu innych,
dlatego studium przypadku powinno być potwierdzone
przetestowaniem hipotez powstałych na bazie
bardziej systematycznych technik badawczych takich
jak wywiad, kwestionariusz czy eksperyment.
Wywiad
Jest to technika zbierania danych która wymaga
kontaktu twarzą w twarz.
Według standardowej procedury osoba która
przeprowadza wywiad, zadaje pytania a następnie
zapisuje odpowiedzi.
Wywiad jest dosyć kosztowną formą zbierania danych
jednak pozwala na zebranie dokładniejszych danych i
jest bardziej elastyczna od kwestionariuszy.
Badanie kwestionariuszowe
Respondenci pozostają anonimowi i zaznaczają
swoje odpowiedzi na tematy zadane w
kwestionariuszu.
Łatwe do przeprowadzenia i mało kosztowne.
Rezultaty uzyskuje się niemal natychmiast a
procedura badania nie wymaga szkolenia osób
które je przeprowadzą.
Ważne jest właściwe sformułowanie instrukcji oraz
samych pytań kwestionariusza.
Bibliografia
Bee, H. (2004).
Psychologia rozwoju człowieka.
Poznań: Zysk i S-ka.
Przetacznik-Gierowska, M., Tyszkowa, M. (1996).
Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Turner, J.S., Helms, D.B. (1999).
Rozwój
człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i
Pedagogiczne.