www.kip.gov.pl

Ulga rehabilitacyjna

Podatnik będący osobą niepełnosprawną i posiadający orzeczenie o niepełnosprawności, który ponosi
wydatki na cele rehabilitacyjne bądź na cele ułatwiające wykonywanie czynności życiowych, może
w

zeznaniu rocznym odliczyć od dochodu (przychodu) niektóre z tych wydatków w ramach ulgi

rehabilitacyjnej.
Z odliczenia może także korzystać podatnik mający na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, ponoszący
wydatki na cele rehabilitacyjne tej osoby.

Osoby uprawnione do skorzystania z odliczenia

Z ulgi rehabilitacyjnej może skorzystać podatnik, który:

1. ma status

osoby niepełnosprawnej

1

-

tzn. osoby, która posiada:



orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni
niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach lub



decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę
szkoleniową albo rentę socjalną, albo



orzeczenie o niepełnosprawności, wydane na podstawie odrębnych przepisów, w przypadku
gdy osoba ta nie ukończyła 16 roku życia, albo



orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych
przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia1997 r.

2.

ma

na

utrzymaniu

osobę

niepełnosprawną:

współmałżonka,

dzieci

własne

i przysposobione,

dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbów, rodziców, rodziców

współmałżonka, rodzeństwo, ojczyma, macochę, zięciów, synowe – jeżeli w roku podatkowym
dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9.120 zł.

2

W przypadku, gdy oboje rodzice łożą na utrzymanie niepełnosprawnego dziecka (bez względu na to, czy
pozostają w związku małżeńskim czy też nie), każdemu z nich przysługuje prawo do ulgi rehabilitacyjnej
w wysokości faktycznie poniesionego przez siebie wydatku. Z tym, że w przypadku wydatków
ograniczonych limi

tem kwotowym, każdemu z rodziców przysługuje odrębny (własny) limit.

Wydatki podlegające odliczeniu

Wydatki na cele rehabilitacyjne oraz na cele ułatwiające wykonywanie czynności życiowych dzielą się na
dwie kategorie:



wydatki limitowane

– podatnik może odliczyć faktycznie poniesione wydatki do wysokości limitu,



wydatki nielimitowane

– podatnik ma prawo odliczyć co do zasady całą wartość faktycznie

poniesionych kosztów.

1

I grupa inwalidztwa -

osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów orzeczono:



całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo



znaczny stopień niepełnosprawności.

II grupa inwalidztwa -

osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:



całkowitą niezdolność do pracy albo



umiarkowany stopień niepełnosprawności.

2

Do kwoty 9.120 zł wlicza się również dochody zwolnione z opodatkowania np. zapomogę.

2

I. Do

wydatków limitowanych należą:



opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób
z

niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa – odliczenie

przysługuje w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł;



utrzymanie przez osoby niewidome

i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa

oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa
asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej – odliczyć można kwotę
nieprzekraczającą w roku podatkowym 2.280 zł;



używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby
niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika na którego
utrzymaniu są osoby niepełnosprawne zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci
niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym
przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne – odliczeniu z tego tytułu podlega
kwota w

wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;



zakup leków – w odniesieniu do tych wydatków odliczyć można kwotę stanowiącą różnicę
pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz
specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub
czasowo.

II. Do nielimitowanych zal

iczyć należy wydatki poniesione na:



adaptacj

ę i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb

wynikających z niepełnosprawności;



przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;



zakup i napraw

ę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych

w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb
wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;



zakup wydawnictw i mate

riałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb

wynikających z niepełnosprawności;



odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;



odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt
w

zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-

opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne;



opiek

ę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby

uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób
niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa;



opłacenie tłumacza języka migowego;



kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych,
które nie ukończyły 25 roku życia;



odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:

a)

osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,

b)

osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci
niepełnosprawnych do lat 16 – również innymi środkami transportu niż wymienione
w lit. a;



odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:

a) na turnusie rehabilitacyjnym,
b)

w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach
opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,

3

c) n

a koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób

niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia.

W

arunki uprawniające do skorzystania z odliczenia

Z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej może skorzystać podatnik, który:

1. U

zyskał przychody (dochody) opodatkowane skalą podatkową i/lub ryczałtem od przychodów

ewidencjonowanych.

2. P

oniósł wydatki kwalifikujące się do wydatków na cele rehabilitacyjne lub na cele ułatwiające

wykonywanie czynności życiowych, a wydatki te nie zostały sfinansowane (dofinansowane)
ze

środków:



Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON),



Zakładowego Funduszu Aktywności (ZFA),



Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON),



Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ),



Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS)

ani zwrócone w jakiejkolwiek formie.

W

przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy

(środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną
(dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

3. J

est w stanie udokumentować poniesione wydatki. Wysokość wydatków na cele rehabilitacyjne

ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie zawierającego
w

szczególności:



dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego towar lub

usługę,



rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz



kwotę zapłaty.

Dowodem tym nie musi być faktura VAT. Może to być również np. rachunek, umowa, dowód
zapłaty.

UWAGA!
Nie ma znaczenia gdzie podatnik dokona wydatku

– czy w kraju czy za granicą. Do przeliczenia

poniesionych wydatków w walucie obcej na polskie złote stosuje się średni kurs NBP
z

ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku.

UWAGA!
Obowiązek udokumentowania nie dotyczy wydatków związanych z:



opłaceniem przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa

oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa,



utr

zymaniem przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy

inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy
inwalidztwa psa asystującego,



używaniem samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby

niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na

4

utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci
niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych
z koniecz

nym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

J

ednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest

obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:



wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie

funkcji przewodnika;



okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego;



okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-

rehabilitacyjnych.

Sposób odliczenia

Wydatki na cele rehabilitacyjne podlegają odliczeniu od dochodu (przychodu) w roku podatkowym,
w

którym zostały poniesione.

Co do zasady odliczeniu podlegają wydatki poniesione od daty uzyskania orzeczenia
o

niepełnosprawności, chyba że w orzeczeniu tym wskazano, że niepełnosprawność datowana jest

wcześniej niż data wydania orzeczenia. W takiej sytuacji podatnik może odliczyć wydatki poniesione po
dniu wskazanym w orzeczeniu jako data ustalenia niepełnosprawności.

Jaką kwotę można odliczyć?

W p

rzypadku wydatków:

1) nielimitowanych

– podatnik może odliczyć kwotę faktycznie poniesioną (w całości to co sam

zapłacił),

2) limitowanych

„górną” granicą kwotową – podatnik może odliczyć kwotę faktycznie poniesioną (to

co sam zapłacił) nie więcej niż określony w przepisach limit,

3)

częściowo sfinansowanych ze środków ZFRON, ZFA, PFRON, NFZ, ZFŚS oraz zwróconych

w jakiejkolwiek formie

– podatnik może odliczyć różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie

poniesionymi a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy lub zwróconą
w jakiejkolwiek formie,

4)

poniesionych na zakup leków – podatnik może odliczyć różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie

poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 zł.

Ulga rehabilitacyjna odliczana jest od:



dochodu

– przez podatnika opodatkowanego według skali podatkowej (uzyskującego

np. dochody z

umowy o pracę, umowy zlecenia, działalności gospodarczej opodatkowanej na

zasadach ogólnych),



przychodu

– przez podatnika opodatkowanego zryczałtowanym podatkiem dochodowym od

przychodów ewidencjonowanych (uzyskującego przychody z najmu prywatnego bądź
z

działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem ewidencjonowanym).

Podatnicy uprawnieni do ulgi rehabilitacyjnej, którzy prowadzą działalność gospodarczą i/lub osiągają
przychody z najmu mogą odliczać ulgę już na etapie ustalania zaliczek na podatek dochodowy bądź
przy obliczaniu ryczałtu.
Pozostali podatnicy uzyskujący dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z emerytury/renty,
ze stosunku pracy, umów zlecenia i o dzieło) mogą skorzystać z odliczenia dopiero po zakończeniu roku
w składanym zeznaniu podatkowym.

5

Odliczeń dokonuje się w zeznaniu podatkowym:



w poz. 105 lub 106 deklaracji PIT-37 lub



w poz. 159 lub 160 deklaracji PIT-36 lub



w poz. 71 deklaracji PIT-28

a także w dołączonej do nich informacji PIT/O w poz. 19 lub 20.

Informacje dodatkowe oraz wybrane przykłady

I.

Wydatki limitowane:

1. W przypadku

odliczenia wydatków związanych z opłaceniem przewodników osób niewidomych I lub

II

grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy

inwalidztwa

w wysokości nieprzekraczającej kwoty 2.280 zł:

a)

nie jest wymagane posiadanie dowodu poniesienia wydatków, jednakże na żądanie organów
podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody
n

iezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności wskazać z imienia i nazwiska

osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika. Przy czym podatnik
nie może korzystać z wymienionej ulgi podwójnie, tzn. raz jako osoba niewidoma, a raz jako
osoba z

niepełnosprawnością narządu ruchu;

b)

warunkiem dokonania odliczenia jest poniesienie wydatku (choć wydatek nie wymaga
udokumentowania), który może zostać dokonany również w innej formie niż pieniężna.
O wyborze formy wynagrodzenia

przewodnika, jak i o wysokości tego wynagrodzenia decydują

strony tj. wynagradzający oraz wynagradzany, a zatem wysokość wynagrodzenia jest znana
każdej z tych osób

3;

c)

opłacenie przewodnika dziecka niewidomego (małoletniego) nie podlega odliczeniu w ramach
ulgi; ulga obejmuje osoby mające I lub II grupę, a dziecko do lat 16 nie ma orzeczonej grupy
inwalidztwa;

d)

przewodnikiem osoby niewidomej lub osoby z niepełnosprawnością ruchową może być każda
osoba fizyczna

– nie jest istotny ani jej wiek, ani stopień pokrewieństwa z osobą

niepełnosprawną. Ponadto nie została określona forma czy rodzaj umowy, jaka powinna zostać
zawarta z przewodnikiem

– decyzję w tej sprawie podejmują strony umowy. Istotnym jest, aby

podatnik uzyskujący dochody z tytułu pełnienia funkcji przewodnika, wykazał je w swoim
zeznaniu podatkowym.

2.

W przypadku odliczenia z tytułu używania samochodu osobowego, stanowiącego własność
(współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika na
którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci
niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym
przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne – w wysokości nieprzekraczającej 2.280
zł:

a)

możliwość korzystania z ulgi przysługuje tylko tym osobom, które są właścicielami lub
współwłaścicielami samochodu osobowego

4

– na środki transportu innego rodzaju ulga nie

przysługuje;

3

Odpowiedź na interpelację poselską nr 20138 z 2013 r.

4

Definicja samochodu osobowego zawarta jest w art. 5a pkt 19a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od

osób fizycznych (tekst. jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).

6

b)

stosowanie odliczenia dotyczy wyłącznie właścicieli (współwłaścicieli) samochodów – inny tytuł
prawny do samochodu, np

. umowa najmu, użyczenia nie uprawnia do ulgi;

c)

nie ma wymogu, aby osoba niepełnosprawna bądź osoba posiadająca na utrzymaniu osobę
niepełnosprawną posiadała prawo jazdy i użytkowała samochód jako kierowca;

d)

sytuacja, w której w dowodzie rejestracyjnym samochodu jest wymieniony tylko współmałżonek
osoby niepełnosprawnej (z którym osoba niepełnosprawna pozostaje we wspólności majątkowej
małżeńskiej) nie pozbawia prawa do ulgi, o ile podatnik dowiedzie, że jest współwłaścicielem
samochodu (samochód stanowi wspólny składnik majątku małżonków);

e)

odliczeniu podlegają tylko te wydatki, które dotyczą koniecznych przewozów na niezbędne
zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne

– w odliczeniu tym nie mieszczą się np. wizyty u lekarza

(konsultacje), których celem jest jedynie rozpoznanie bieżącego stanu zdrowia pacjenta,
wskazanie dalszego sposobu leczenia itp.;

f)

podatnik będący osobą niepełnosprawną ma prawo do ulgi z tytułu używania samochodu
osobowego stanowiącego jego własność w związku z przejazdem na turnus sanatoryjny w celu
odbycia zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych;

g)

w zeznaniu rocznym podatnik może odliczyć kwotę ulgi do wysokości limitu (2.280 zł). Każda
osoba niepełnosprawna (osoba posiadająca na utrzymaniu osobę niepełnosprawną) dysponuje
„własnym” limitem. Według tej zasady np.:



każdy z małżonków będąc osobą niepełnosprawną ma „własny" limit do kwoty 2.280 zł,



osoba niepełnosprawna posiadająca na utrzymaniu inną osobę niepełnosprawną może
odliczyć wydatki z tytułu przejazdu na własne zabiegi, jak i zabiegi pozostającej na jej
utrzymaniu innej osoby niepełnosprawnej, przy czym wszystkie te zabiegi odlicza do
wysokości 2.280 zł łącznie (osobie fizycznej przysługuje jeden limit z tytułu odliczenia
wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego, nawet jeżeli ma na utrzymaniu
jedną, dwie czy więcej osób niepełnosprawnych i sama jest niepełnosprawna),



w przypadku, gdy rodzice mają na wspólnym utrzymaniu niepełnosprawne dziecko i każdy
z rodziców ponosi wydatki z tytułu używania samochodu osobowego stanowiącego ich
współwłasność dla potrzeb związanych z przewozem tego dziecka na niezbędne zabiegi
leczniczo-

rehabilitacyjne, to każdy z rodziców ma prawo do ulgi rehabilitacyjnej. Odliczenie

każdego z rodziców nie może przekroczyć kwoty 2.280 zł. Ta sama zasada dotyczy sytuacji,
gdy rodzice są właścicielami dwóch samochodów osobowych i zamiennie dowożą
niepełnosprawne dziecko, będące na ich utrzymaniu, na niezbędne zabiegi leczniczo-
rehabilitacyjne.

UWAGA!
Rozstrzyganie

, czy dany zabieg wchodzi w zakres zabiegów leczniczo – rehabilitacyjnych,

wykracza poza kompetencje organów podatkowych i należy do lekarza specjalisty. W przypadku
wątpliwości kwestie te powinny wynikać np. z wydanego przez lekarza zaświadczenia.

3.

W sytuacji korzystania z odliczenia związanego z zakupem leków:

a)

prawo pomniejszenia dochodu (przychodu) o wydatki tego rodzaju przysługuje w przypadku:



poniesienia w danym miesiącu wydatków na zakup leków powyżej kwoty 100 zł,



potwierdzenia przez właściwego lekarza specjalistę konieczności stosowania przez osobę
niepełnosprawną zaleconych leków stale lub czasowo,



posiadania dokumentu potwierdzającego poniesienie wydatku (np. faktury);

7

b)

jeżeli wydatek ponosi podatnik, na którego utrzymaniu jest osoba niepełnosprawna, to dowód
poniesienia wydatku może być wystawiony na osobę niepełnosprawną, jak i na osobę, która
utrzymuje osobę niepełnosprawną;

c)

z ulgi skorzystać mogą tylko te osoby, u których kwota miesięcznych wydatków na zakup leków
przekroczy kwotę 100 zł – odliczeniu podlega wyłącznie nadwyżka ponad tę kwotę; podatnicy,
którzy poniosą wydatki w kwocie mniejszej, np. 90 zł, nie nabywają prawa do odliczenia za ten
miesiąc;

d)

nie należy sumować wydatków poniesionych w jednym miesiącu z wydatkami poniesionymi
w

następnym miesiącu;

e)

możliwe jest zakupienie leków w jednym miesiącu na dłuższy okres (np. leki wykupione
w kwietniu, stosowane od maja do lipca);

f)

możliwość odliczenia wydatków na leki wymaga stwierdzenia przez lekarza specjalistę, że osoba
niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo; dla celów dowodowych
można organowi podatkowemu przedstawić np. zaświadczenie lekarskie, przy czym wydanie
takiego zaświadczenia może mieć miejsce zarówno przed, jak również po poniesieniu wydatku;

g)

określenie, że lekarzem uprawnionym do stwierdzenia stosowania określonych leków jest
wyłącznie lekarz specjalista oznacza, że uprawnionym do wydania zaświadczenia jest każdy
lekarz posiadający specjalizację w określonej dziedzinie medycyny np. onkolog, okulista,
dermatolog, lekarz medycyny rodzinnej itp.;

h)

prawo do ulgi przysługuje na wszystkie leki, których konieczność stosowania zaleci lekarz,
niezależnie od tego czy leki związane są ze schorzeniem, w związku z którym orzeczono
niepełnosprawność, czy też z jakimkolwiek innym schorzeniem;

i)

jeśli podatnik jest osobą niepełnosprawną i ponosi wydatki na zakup leków dla siebie, jak również
kupuje leki dla osoby niepełnosprawnej, którą ma na utrzymaniu, to w takiej sytuacji podatnik
sumuje kwotę wszystkich poniesionych wydatków z tego tytułu w danym miesiącu (zarówno za
własne leki, jak i leki osoby, którą ma na utrzymaniu), a następnie ustala nadwyżkę ponad 100 zł,
która podlega odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej;

j)

definicję leku regulują przepisy poza podatkowe – ustawa Prawo farmaceutyczne. Ustalenia, czy
dany specyfik jest lekiem, należy dokonać w oparciu o przepisy ww. ustawy.

II.

Wydatki nielimitowane:

1.

W zakresie związanym z adaptacją i wyposażeniem mieszkań oraz budynków mieszkalnych
stosownie do potrzeb wyni

kających z niepełnosprawności:

a)

nie został określony katalog wydatków na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków
mieszkalnych

, które mogą podlegać odliczeniu – w każdym przypadku decydujące powinny być

potrzeby danego podatnika wynikające z jego niepełnosprawności, np. w przypadku osoby
z

niepełnosprawnością narządu ruchu do wydatków na adaptację mieszkania, podyktowanych

potrzebami wynikającymi z tej niepełnosprawności, można zaliczyć:



wydatki na zakup i montaż balustrad i uchwytów ułatwiających poruszanie,



poszerzenie drzwi,



likwidację progów,



wykonanie podestów i podjazdów dla wózka inwalidzkiego;

b)

w ramach ulgi można odliczyć wydatki na adaptację i wyposażenie poniesione w trakcie budowy
lokalu (budynku) mieszkalnego;

c) ulga nie dotyczy

wydatków na adaptację terenu wokół budynku mieszkalnego;

8

d)

w ramach ulgi rehabilitacyjnej można odliczyć wydatki na remont, adaptację lub wykonanie
łazienki w budynku lub w lokalu mieszkalnym, np. zakup:



płytek antypoślizgowych (w tym również ich montaż),



kabiny prysznicowej bez prysznica,



poręczy,



uchwytów,



krzesełka prysznicowego montowanego do ściany.

2.

Korzystając z odliczenia z tytułu przystosowania pojazdów mechanicznych

5

do potrzeb wynikających

z

niepełnosprawności należy pamiętać, że:

a)

określenie „przystosowanie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności” rozumieć należy jako
prawo do odliczania tylko tych wydatków, których skutkiem jest „przerobienie” pojazdu
mechanicznego w sposób umożliwiający korzystnie z niego przez osobę niepełnosprawną;

b)

przeróbki te mogą dotyczyć zarówno elementów związanych z kierowaniem pojazdem, czyli
dostosowaniem pojazdu do potrzeb niepełnosprawnego kierowcy, jak i elementów
umożliwiających przemieszczanie się pojazdem, czyli dostosowaniem pojazdu do potrzeb
niepełnosprawnego pasażera;

c)

regulacja prawna wyraźnie zawęża zakres przeróbek, uzależniając je każdorazowo od potrzeb
osoby niepełnosprawnej wynikających z charakteru niepełnosprawności – nie jest np. możliwe
odliczenie wydatków na zainstalowanie w samochodzie klimatyzacji, czy sprzętu odtwarzającego
muzykę, gdyż trudno powiązać je z jakimkolwiek rodzajem niepełnosprawności;

d)

poniesienie kosztów wymiany części eksploatacyjnych samochodu nie podlega odliczeniu
w ramach ulgi rehabilitacyjnej

6

;

e) w sytuacji gdy podatnik

kupił samochód, a następnie będąc osobą niepełnosprawną z tytułu

bezwładu kończyn dolnych oddał samochód do specjalistycznego warsztatu, zlecając
przerobienie w nim:



dźwigni zmiany biegów,



pedałów hamulca i gazu,



zwiększenie powierzchni bagażnika umożliwiające przewożenie wózka inwalidzkiego

-

może ww. wydatki odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej, bowiem wydatki te odpowiadają

potrzebom wynikającym z niepełnosprawności podatnika.

3. W przypadku zakupu i naprawy

indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych

niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do
potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego:

a)

istotnym warunkiem odliczenia wydatków na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń

i narzędzi technicznych jest to, aby zakupione przedmioty były niezbędne w rehabilitacji. Ma to

miejsce wtedy, gdy:



pomiędzy rodzajem nabytego przedmiotu a rodzajem niepełnosprawności istnieje ścisły
związek oraz



przedmiot ten jest wykor

zystywany (używany) w rehabilitacji, przywraca sprawność

organizmu lub ułatwia osobie niepełnosprawnej wykonywanie czynności życiowych.

5

Określenie "pojazd mechaniczny" oznacza, że ulga ta dotyczy zarówno samochodów osobowych, jak i innych środków

transportu poruszających się po drogach w inny sposób niż siłą mięśni osób lub zwierząt, np. samochodów ciężarowych,
motocykli, motorowerów.

6

Wydatki eksploatacyjne dotyczące samochodu osobowego mogą być odliczone w ramach limitu 2.280 zł na używanie

samochodu.

9

Powyższa przesłanka sprawia, że ten sam przedmiot u jednej osoby niepełnosprawnej będzie
podlegał odliczeniu, a u drugiej nie.

b) odliczeniu w ramach ulgi podlega m.in. zakup peruki;
c)

odliczyć można także zakup pasków do glukometru - określenie „indywidualny sprzęt, urządzenia
i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji” oznacza, że można zaliczyć do nich tylko taki
sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne, które mają cechy o charakterze szczególnym
(niestandardowym), są konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej lub ułatwiają tej osobie
wykonywanie czynności życiowych (utrudnienie w wykonywaniu tych czynności wynika
z niepełnosprawności). Paski do glukometru będą mieściły się w ramach tego odliczenia;

d)

jeśli rodzice małoletniego dziecka, które posiada orzeczenie o niepełnosprawności, dokonali
zakupu urządzenia niezbędnego w rehabilitacji tego dziecka, to zakup ten może zostać odliczony
w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Zasadą jest, że w przypadku gdy z ulgi ma skorzystać rodzic, to
na jego imię i nazwisko powinny być wystawione dokumenty potwierdzające poniesiony wydatek
(faktury, rachunki), jednakże faktury wystawione na małoletnie dziecko również dają podstawę do
dokonania odliczenia ulgi przez rodziców;

e)

wypożyczenie sprzętu rehabilitacyjnego nie uprawnia do ulgi.

4. Przez

wydawnictwa i materiały (pomoce) szkoleniowe uprawniające do skorzystania z ulgi należy

rozumieć wszelkie wydawnictwa np. prasowe, książkowe, audiowizualne, które pomocne są
w rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

5.

W sytuacji korzystania z odliczenia z tytułu odpłatności za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym:

a) w przypadku poniesienia wydatku za pobyt na

turnusie rehabilitacyjnym niepełnosprawnego

dziecka i jego rodzica jako opiekuna

– odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej podlega

wyłącznie koszt pobytu dziecka (osoby niepełnosprawnej), zaś wydatek na pobyt opiekuna nie
może być uwzględniony w ramach ulgi;

b) w ramach ulgi

nie można odliczyć np. wydatku poniesionego przez podatnika na wynajęcie

prywatnej kwatery w związku z pobytem w miejscowości uzdrowiskowej w celu poddania się
zabiegom leczniczym i rehabilitacyjno-

usprawniającym.

6. W przypadku o

dpłatności za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, pobyt

w

zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych

oraz

odpłatności za zabiegi rehabilitacyjne:

a) w ramach ulgi podatnik

ma prawo odliczyć odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne, przy czym

zabiegi te nie muszą się wiązać z pobytem w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach
opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych;

b)

rozstrzygnięcie, jakie zabiegi wchodzą w zakres zabiegów rehabilitacyjnych lub leczniczo-
rehabilitacyjnych wykracza poza kompetencje organu podatkowego i należy do lekarza
specjalisty;

c)

jeśli podatnik przebywał na leczeniu w sanatorium i poniósł wydatki na dopłatę do pokoju, to
wydatek na taką dopłatę podlega odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej;

d)

nie podlega odliczeniu opłata klimatyczna.

7.

W ramach ulgi związanej z wydatkami na opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną
w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone
dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa istotne jest, że ustawa o podatku

10

dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć „opieka pielęgniarska” oraz „usługi opiekuńcze”,
w związku z czym:

a) przy ustalaniu prawa do odliczan

ia wydatków na opiekę pielęgniarską istotne jest, aby opieka ta

była świadczona przez osobę, która posiada prawo wykonywania zawodu pielęgniarki
(pielęgniarza) w zakresie zadań określonych odrębnymi przepisami;

b)

usługi opiekuńcze definiuje ustawa o pomocy społecznej – obejmują one pomoc
w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych (np. sprzątaniu, gotowaniu, załatwianiu spraw
w urzędach, myciu, ubieraniu, dozowaniu lekarstw, prześciełaniu łóżka, zapobieganiu
powstawaniu odleżyn i odparzeń, karmieniu itp.), opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza
pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. W ramach ulgi
odliczeniu podlegają również wydatki na specjalistyczne usługi opiekuńcze. Istotny jest zakres
wykonywanych czynności, a nie status zawodowy osoby je wykonującej.

8.

W przypadku wydatków ponoszonych na opłacenie tłumacza języka migowego, prawo do ulgi
z tego tytułu mają wyłącznie osoby:

a)

niepełnosprawne nieme lub głuchonieme oraz

b)

podatnicy mający na utrzymaniu osoby niepełnosprawne nieme lub głuchonieme.

9.

W ramach ulgi związanej z koloniami i obozami dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci
osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia:

a)

można odliczyć np. opłatę za pobyt dziecka na obozie językowym;

b) nie mo

żna odliczyć wydatków związanych z pobytem na wczasach.

10.

W sytuacji korzystania z odliczenia związanego z odpłatnym, koniecznym przewozem na

niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:

a)

osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,

b) osoby niep

ełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych

do lat 16 -

również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a:



brak określenia rodzaju środka transportu oznacza, że nie istnieją w tym zakresie żadne
ograniczenia

– mogą to być zatem środki transportu autobusowego, kolejowego,

promowego, przewozy taksówkowe lub prywatnym samochodem osobowym;



odliczeniu podlegają wydatki faktycznie poniesione, warunkiem jest jednak posiadanie
dokumentów stwierdzających ich poniesienie;



możliwe jest odliczenie wydatków poniesionych na przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-
rehabilitacyjne samochodem:



stanowiącym własność osoby trzeciej,



pożyczonym od innej osoby

- odliczenie to nie jest limitowane (w

przeciwieństwie do odliczenia, dotyczącego używania

własnego samochodu osobowego), a zatem podatnik może odliczyć od dochodu (przychodu)
przed opodatkowaniem całość poniesionych w roku podatkowym wydatków na ten cel, przy
czym jednym z warunków dokonania tego odliczenia jest prawidłowe udokumentowanie
wysokości poniesionych wydatków (np. w formie rachunków, faktur czy umów);



odliczeniu podlegają wydatki związane wyłącznie z przejazdami osoby niepełnosprawnej,

zaś koszt zakupu np. biletu autobusowego dla osoby towarzyszącej w podróży do ośrodka
rehabilitacyjnego w celu dokonania tam zabiegu nie może być uwzględniony w odliczeniach;



jeśli podatnik w trakcie roku podatkowego ponosił wydatki na zakup jednorazowych biletów
autobusowych w ramach przejazdu na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, to

11

wydatek ten może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej, o ile posiada dokumenty
stwierdzające poniesienie wydatku, np. bilet jednorazowy.

11.

W ramach ulgi dotyczącej odpłatnego przejazdu środkami transportu publicznego związanego

z pobytem:

a) na turnusie rehabilitacyjnym,
b)

w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach
opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,

c)

na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób
niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia:



możliwe jest odliczenie opłaty dotyczącej wyłącznie przejazdów środkami transportu
publicznego

, czyli dostępnymi dla ogółu ludności, np. pociągiem, autobusem;



za

środek transportu publicznego można uznać także samolot rejsowy;



nie można uznać za środek transportu publicznego samochodu prywatnego;



w związku z przejazdem środkiem transportu publicznego na turnus rehabilitacyjny podatnik
może odliczyć koszt kuszetki lub miejscówki.

Podstawa prawna:



art. art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a-7g, ust. 13a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym

od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),



art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o

zryczałtowanym podatku dochodowym od

niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r., nr 144, poz.
930 ze zm.).

BROSZURA MA CHARAKTER INFORMACYJNY I NIE STANOWI WYKŁADNI PRAWA

Więcej informacji na temat rocznego rozliczenia podatku można uzyskać dzwoniąc do Krajowej
Informacji Podatkowej:



z telefonu stacjonarnego pod numer 801 055 055,



z telefonu komórkowego pod numer 22 330 03 30.