ABC BIZNESU
Jak założyć
sklep
spożywczy
ABC BIZNESU
Jak założyć
sklep
spożywczy
3
2
Sklep spożywczy to jeden z naj-
częściej wybieranych pomysłów na biz-
nes. Jeżeli dysponujemy sumą przynajmniej
50 000 zł, przemyślmy założenie niewielkiego osie-
dlowego sklepu lub przyłączenie się do sieci handlowej (np.
franchising). Mimo powstających supermarketów wciąż opłaca się
otwierać osiedlowe sklepy. Ponad 15% Polaków kupuje wyłącznie w ma-
łych sklepikach. Większość z nas robi codzienne zakupy w okolicznych
sklepach, a raz w tygodniu wybieramy się na zakupy do supermarketu po
większe sprawunki.
Sklepy spożywcze, to sklepy spotykane w naszym kraju najczęściej. Obser-
wuje się różne ich rodzaje, oraz ich połączenia z różnymi innymi typami
sklepów. W ramach takich połączeń spotykamy, na przykład, sklepy spo-
żywczo-przemysłowe, czy sklepy spożywczo-warzywnicze. Specyfika skle-
pów spożywczych polega na tym, iż sprzedaje się w nich towary pierwszej
potrzeby oraz towary konsumpcyjne, czyli, ogólnie rzecz biorąc, żywność.
Pomysł na firmę
Spis treści
Pomysł na firmę
/ 3
1. Klienci sklepu spożywczego
/ 4
2. Cele i zasoby osobiste
/ 4
2.1. Wykształcenie i doświadczenie / 4
2.2. Wiedza o własnym produkcie/usłudze
/ 5
3. Produkt/usługa
/ 5
3.1. Analiza potencjału firmy i otoczenia
/ 6
3.2. Potrzeby klientów – jakie są i czy produkt je zaspokoi
/ 7
3.3. Kształtowanie ceny produktu/usługi
/ 7
3.4. Dostawcy
/ 9
4. Rynek
/ 10
4.1. Konkurencja
/ 10
4.2. Źródła informacji o rynku
/ 10
4.3. Rynek docelowy, klienci/odbiorcy usług
/ 12
4.4. Sprzedaż i marketing
/ 13
5. Formalności związane z założeniem firmy
/15
5.1. Wybór formy prawnej działalności gospodarczej
/ 15
5.2. Rejestracja firmy
/ 15
5.3. Wybór formy opodatkowania
/ 19
5.4. Licencje, pozwolenia, przepisy szczegółowe
/ 22
6. Inne obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
/ 23
6.1. Kodeks pracy, przepisy sanitarne, ochrona przeciwpożarowa
/ 23
6.2. Harmonogram prac przy zakładaniu sklepu spożywczego
/ 27
7. Koszty prowadzenia sklepu spożywczego
/ 28
7.1. Budżet początkowy
/ 28
7.2. Budżet operacyjny
/ 29
8. Źródła finansowania działalności gospodarczej
/ 30
8.1. Kredyty
/ 30
8.2. Pożyczki
/ 31
8.3. Venture capital
/ 32
8.4. Aniołowie biznesu
/ 32
8.5. Leasing
/ 32
8.6. Franchising
/ 33
8.7. Dotacje
/ 34
9. Biznes plan przedsięwzięcia
/ 35
Jak założyć sklep spożywczy
1.
Klienci sklepu spożywczego
W branży spożywczej zawsze jest zapotrzebowanie na towary pierwszej potrze-
by. Jednak w pierwszej kolejności należy dokładnie zbadać rynek potencjalnych
klientów, określić ich stopień zamożności (należy zaznaczyć, że nie jest to krótki
proces) tak, aby móc odpowiednio „dopasować” zakres sprzedawanych produk-
tów. W miejscach gdzie mieszkają osoby bogatsze, lepiej sprawdzają się delikatesy,
w biedniejszych regionach sklepy dyskontowe. Dodatkowo powinniśmy spraw-
dzić konkurencję w okolicy naszego działania. Zatem klientami sklepu mogą być
mieszkańcy okolic, ale również całej miejscowości – wszystko zależy od dobrej
reklamy i jakości prowadzonej działalności.
Dobrze działające firmy mają szeroką wiedzę na temat swoich klientów i kon-
kurencji. Uzyskanie dokładnych i konkretnych danych na temat klientów i kon-
kurencji jest krytycznym pierwszym krokiem w badaniu rynku i ustaleniu planu
marketingu. Dokładna ocena rynku oraz ustalenie efektywnego planu jest bardzo
istotne dla powodzenia zarówno nowych, jak i istniejących firm. Rynek wpływa
i kieruje wszystkimi aspektami działań firmy i na dłuższą metę będzie prowadził
do sukcesu lub niepowodzenia firmy.
Ustalając plan rynkowy, głównym naszym zadaniem jest zrozumieć potrzeby
i pragnienia klientów oraz wybrać lub stworzyć produkt/usługę, które zaspokoją
te potrzeby. Należy stworzyć materiały reklamowe, które poinformują klientów
o istnieniu naszego sklepu oraz oferowanych produktach i usługach. Wiedza
o kliencie pozwala nam ustalić rozmiar rynku, a także dowiedzieć się, na jakiej
podstawie klient decyduje o kupnie. Daje nam informacje, które pomogą przy
wyborze lokalizacji sklepu i podjęciu decyzji, jakie produkty i usługi zaoferować,
ustaleniu ceny oraz planowaniu strategii sprzedaży.
2. Cele i zasoby osobiste
Celem firmy jest zdobycie jak najszerszego grona stałych klientów. Spełnienie
takiego założenia nie jest łatwe, ale cel ten osiągniemy, gdy zapewnimy:
— szeroki asortyment dobrej jakości produktów
— przystępne ceny towarów, ustalone na podstawie badania regionalnego rynku
— obsługę na najwyższym poziomie świadczoną przez wykwalifikowany perso-
nel, który potrafi również stworzyć miłą atmosferę
— dobrą informację o ofercie naszego sklepu
— ciągły rozwój działalności.
2.1. Wykształcenie i doświadczenie
Osoby zamierzające założyć sklep spożywczy, powinny mieć przynajmniej podsta-
wową wiedzę na temat sprzedaży (w tym obsługę kasy fiskalnej), kształtowania
cen (aby móc ustalać odpowiednią marżę, przy zachowaniu korzystnych cen dla
klienta), rynku potencjalnych klientów, ich potrzeb oraz umiejętność zarządzania
personelem (jeśli planujemy zatrudnić kogoś do pomocy).
Doświadczenie jest bardzo istotne, ponieważ posiadając wymienione wyżej umie-
jętności już znamy i wiemy mniej więcej jak poruszać się w tej branży. Nawet,
jeśli posiadamy doświadczenie sprzedawcy z innej dziedziny, z pewnością będzie
ono pomocne w nawiązywaniu kontaktów z klientami, zrozumienie ich potrzeb
i jednocześnie odpowiedzi na te potrzeby poprzez zapewnienie odpowiedniego
asortymentu produktów.
2.2. Wiedza o własnym produkcie/usłudze
Wiedza o własnych produktach jest niezbędna, ponieważ wpływa na jakość sprze-
daży, to jest, przede wszystkim na umiejętność odpowiedniego wyeksponowania,
zaprezentowania produktów, a to oznacza dobrą reklamę, czyli w efekcie – zysk.
Należy edukować klienta, informować go o produktach – personel powinien
przechodzić specjalistyczne szkolenia z wiedzy o produktach, ich przeznaczeniu,
odpowiednim wykorzystaniu. Pomoc klientowi w wyborze, doradztwo, trafne
i umiejętne przekazanie informacji o danych produktach, to naprawdę cenna
wiedza, której klienci bardzo często oczekują.
Istotne są regularne, cykliczne badania opinii klientów, ich preferencji, nawyków
i oczekiwań. Należy dokładnie sprecyzować grupę naszych odbiorców.
3. Produkt/usługa
Skoro przedmiotem działalności firmy ma być sklep spożywczy, należy zatem zasta-
nowić się, jakie produkty mogłyby się znaleźć w asortymencie, bo przecież od tego
w dużej mierze zależy powodzenie działalności. W sklepie spożywczym nie może
zabraknąć podstawowych produktów takich, jak nabiał, pieczywo, wędliny, napoje,
owoce, warzywa. Warto pomyśleć również o napojach alkoholowych, słodyczach,
prasie i artykułach chemicznych. Produkty z tych dziedzin z pewnością znajdą grono
odbiorców. Niezwykle ważne jest także reagowanie na preferencje klienta, choćby
zmieniające się zapotrzebowanie na towary z jakiejś konkretnej grupy asortymen-
towej oraz usługi, np. możliwość dokonywania opłat rachunków w sklepie.
Ważnym aspektem analizy rynku jest stwierdzenie, czy produkt lub usługa spełnia
wymagania rynku (klientów). Produkt lub usługa musi być skoncentrowana na
kliencie. Oto sprawy, którymi należy się zająć:
— specyfikacje wszystkich produktów i usług oraz ich główne cechy muszą
odpowiadać potrzebom klientów na naszym rynku docelowym,
— należy mieć do wglądu porównania naszych produktów z produktami
konkurencji oraz badania na temat tego, jak klienci widzą nasze produkty
w porównaniu z produktami konkurencji,
— jakie są obecne trendy i w jakim stadium cyklu dojrzewania są nasze pro-
dukty (jak się sprzedają),
— jakie przepisy mają zastosowanie do naszych produktów lub usług,
— jakie opakowania są potrzebne.
Poszerzenie oferty naszego sklepu spożywczego o taką grupę towarów, jak napoje
alkoholowe, może zwiększyć obrót sklepu nawet o 20%, ale wymaga uzyskania płat-
nego zezwolenia na sprzedaż. Sam proces uzyskania zgody na sprzedaż napojów
Jak założyć sklep spożywczy
4
5
alkoholowych wymaga zwykle dłuższego czasu, zwłaszcza, że liczba wydawanych
zezwoleń w każdej miejscowości jest określona. Zdarza się również, że przy wyda-
waniu zezwoleń nie obowiązuje zasada praworządności. Duże sklepy zachodnich
sieci uzyskują koncesje poza kolejnością. Dlatego warto o uzyskaniu zezwolenia
pomyśleć wcześniej, jeszcze przed uruchomieniem sklepu. Może się bowiem okazać,
że pula zezwoleń przypadająca na miejscowość, w której planujemy otwarcie sklepu,
wyczerpała się. Takiego problemu nie ma przedsiębiorca, który chce sprzedawać
piwo. Zezwolenie na sprzedaż tego napoju nie podlega limitom.
Zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych wydaje na wniosek przedsiębiorcy
wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwego ze względu na lokalizację punktu
sprzedaży (formularze można zazwyczaj pobrać ze strony internetowej gminy lub
miasta, dostępne są również w siedzibach urzędów). Wydawane są trzy różne
oddzielne zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych:
— do 4,5% zawartości alkoholu oraz na piwo
— powyżej 4,5% do 18% zawartości alkoholu (z wyjątkiem piwa)
— powyżej 18% zawartości alkoholu.
Zezwolenia są wydawane na czas oznaczony, w przypadku sprzedaży detalicznej,
na okres nie krótszy niż 2 lata.
Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży
alkoholu, przed wydaniem zezwolenia wnoszą na rachunek gminy/miasta opłatę
w wysokości:
— 525 zł na sprzedaż napojów zawierających do 4,5 % alkoholu oraz piwa,
— 525 zł na sprzedaż napojów zawierających od 4,5 % do 18 % alkoholu
(z wyjątkiem piwa),
— 2 100 zł na sprzedaż napojów zawierających powyżej 18 % alkoholu.
Należy też pamiętać, że poza opłatą wnoszoną za wydanie zezwolenia, co roku
ponosimy opłatę związaną ze sprzedażą detaliczną alkoholu, w wysokości uza-
leżnionej od wartości sprzedaży w roku poprzednim.
3.1. Analiza potencjału firmy i otoczenia
Zakładając sklep spożywczy należy przeanalizować sytuację, jakie są plusy i mi-
nusy jego prowadzenia, co można uznać za cechy sprzyjające, (szansa rozwoju
firmy) a co stanowi barierę rozwoju (słabe strony i zagrożenia dla firmy).
Atuty naszej firmy i szansa, jaką stwarza otoczenie, sprzyjające osiągnięciu sukcesu:
— dogodna lokalizacja sklepu,
— zapewnienie klientom możliwości pełnego zaspokojenia potrzeb w zakresie
kupna artykułów spożywczych oraz innych towarów z naszego asortymentu,
— przystępne ceny,
— dobrze wykwalifikowany personel, służący fachową informacją,
— szybkość i kultura obsługi,
— wyposażenie w nowoczesny sprzęt (chłodnie, punkty kasowe, wdrożenie
systemu informatycznego – detalista otrzymuje do ręki skuteczne narzę-
dzie, dzięki któremu może nie tylko kontrolować ceny zakupu, ale również
rotację towarów, a co za tym idzie – kształtować politykę magazynową),
— klarowna ekspozycja towarów i estetyczna aranżacja sklepu,
— konkurencyjność oferty,
— dogodne warunki rozwoju (np. możliwość poszerzenia asortymentu, zatrud-
nienia dodatkowych osób, rozbudowy sklepu itp.),
— stabilna gospodarka kraju.
Słabe strony naszego przedsięwzięcia i zagrożenia ze strony otoczenia:
— słaba rozpoznawalność nazwy sklepu,
— mała liczba klientów (przynajmniej na początku działalności),
— małe zaplecze w stosunku do potrzeb,
— konkurencja (powstawanie dużych hipermarketów, konkurencyjne ceny
w mniejszych okolicznych sklepach),
— stosunkowo wysokie ceny towarów w hurtowniach,
— założenie podobnego przedsięwzięcia przez konkurencję,
— niestabilna polityka państwa,
— zmienność przepisów prawnych w zakresie małych i średnich przedsiębiorstw,
— gwałtowne załamanie się rynku.
3.2. Potrzeby klientów – jakie są i czy produkt/usługa je zaspokoi
Sklep spożywczy oferujący świeże i smaczne produkty spożywcze, zawsze znaj-
dzie grono nabywców. Należy jednak dostosować rodzaj i jakość produktów do
potencjalnych klientów naszego sklepu. Potrzeby klientów precyzyjniej można
określić dopiero po jakimś czasie funkcjonowania sklepu na rynku, warto więc
na początku działalności rozeznać w okolicznych sklepach, jakie produkty są naj-
chętniej kupowane i jakich brakuje w ofercie działających sklepów. Umiejętność
dobrego określenia grupy docelowej klientów naszego sklepu, na których zależy
nam najbardziej sprawi, że promocja sklepu będzie znacznie łatwiejsza.
W trakcie prowadzenia sklepu należy bacznie odnotowywać potrzeby zgłaszane
przez klientów i włączać je w miarę możliwości w ofertę swojego sklepu. Posiadanie
wiedzy na temat produktów, doradzanie przy zakupie, informowanie o sprzeda-
wanych produktach oraz polecenie produktów dobrej jakości, również znacząco
sprzyja pozyskiwaniu klientów.
3.3. Kształtowanie ceny produktu/usługi
1. Szacunkowe koszty:
— bezpośrednie koszty zakupu – są to takie koszty, które mogą być bezpośrednio
odniesione do poszczególnych partii nabywanych materiałów, można je przypi-
sać bez dodatkowych kalkulacji poszczególnym wyrobom – zaliczamy do nich:
– zakup towarów handlowych,
– paliwo, transport,
– opakowania,
— koszty stałe – przy prowadzeniu działalności ponosimy również koszty stałe,
które są niezależne od ilości sprzedanych towarów – zaliczamy do nich:
– wynagrodzenia wraz z narzutami (jeśli zatrudniamy pracowników),
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
6
7
– ogrzewanie,
– cześć energii elektrycznej i gazu,
– wywóz nieczystości, woda,
– obsługa finansowo-księgowa,
– ubezpieczenia,
– ochrona i monitoring,
– telefon i Internet,
– materiały biurowe,
– promocja i reklama,
– czynsz za lokal,
– inne,
— marża – jest to różnica między kosztem własnym a ceną zbytu. Inaczej rzecz
ujmując marża stanowi różnicę między ceną hurtową a detaliczną. Marżę
ustalamy na podstawie cen konkurencji. Cena zbytu nie może być wyższa
od ceny konkurencji chyba, że oferujemy lepszej jakości towary. Oczywiście
cena zbytu musi być tak skalkulowana, żeby nie dokładać do firmy, czyli
musi przewyższać cenę zakupu towarów oraz inne koszty przypadające na
jednostkę towaru.
2. Metody ustalania cen.
Przedsiębiorstwa stosują różne metody ustalania cen. Jednak niezależnie od przy-
jętej metody, należy dysponować pewnymi informacjami, które ułatwiają podjęcie
właściwej decyzji. Najważniejsze z tych informacji dotyczą:
– poziomu ceny akceptowanego przez nabywcę,
– cen konkurentów,
– kosztów ponoszonych przez firmę.
W praktyce stosuje się różne metody ustalania cen:
— metoda kosztowa – cena ustalona tą metodą powstaje przez dodanie
kosztów, jakie przedsiębiorstwo ponosiło w związku ze sprzedażą i dodanie
pożądanego zysku. Ostateczna cena, jaką płaci nabywca, jest powiększona
o podatek od towarów i usług, który należy zapłacić do budżetu państwa.
Cena ustalona tą metodą może być wyższa od ceny, którą zaakceptują na-
bywcy. W takiej sytuacji przedsiębiorstwo będzie miało kłopoty ze sprzeda-
żą. Aby temu zapobiec, należy obniżyć koszty lub zrezygnować z tego towa-
ru. Inna sytuacja ma miejsce wtedy, gdy nabywca towaru, dla którego cenę
ustalono według metody kosztowej, jest skłonny zapłacić więcej. Wówczas
przedsiębiorstwo traci część zysku, jaką mogło by osiągnąć.
— metoda ustalania cen na podstawie cen towarów konkurencyjnych polega
na tym, że decyzja dotycząca ceny jest podejmowana po przeprowadzeniu
analizy cen konkurencyjnych. Po ustaleniu ceny przewodniej przedsiębior-
stwo, w zależności od przyjętej strategii, kształtuje cenę na swój produkt na
poziomie tej ceny, bądź też, na poziomie wyższym lub niższym od ceny prze-
wodniej. Wojna cenowa polega na tym, że kolejne obniżenie przez przed-
siębiorstwa cen powoduje, iż są one niższe od kosztów, jakie ponosi jedno
lub kilka przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwo ustalające cenę na swój produkt
na poziomie wyższym od ceny przewodniej, powinno tak kształtować po-
zostałe instrumenty marketingu, aby skłonić nabywców do wyboru właśnie
ich towarów. Cena niższa od ceny przewodniej, ustalana jest przede wszyst-
kim w sytuacji, gdy towary oferowane przez wszystkie firmy są postrzegane
przez konsumentów, jako podobne do siebie. Wówczas cena staje się
podstawowym elementem konkurencji między sprzedającymi. Sprzedaż po
cenie niższej od ceny przewodniej jest szczególnie skuteczna, gdy przedsię-
biorstwo działa w segmencie rynku, w którym występują nabywcy o niskich
dochodach, dla których niższa cena jest najczęściej podstawą podjęcia
decyzji o zakupie.
3. Zmiany cen.
Przyczyny obniżenia cen mogą być różnorodne. Jedną z nich może być dążenie
przedsiębiorstwa do pełnego wykorzystania potencjału firmy. Przedsiębiorstwo
obniżając cenę przewiduje, że ilość sprzedawanych towarów będzie większa niż
przed obniżką. Obniżenie ceny w takiej sytuacji, może spowodować, że zysk jed-
nostkowy jest niższy, natomiast wskutek wzrostu sprzedaży rośnie zysk globalny
przedsiębiorstwa.
Inną przyczyną obniżenia ceny może być dążenie sprzedawcy do utrzymania lub
zwiększenia udziału w rynku, a nawet chęć zdobycia dominującej pozycji. Dąże-
nie do utrzymania udziału w rynku występuje w tych przedsiębiorstwach, których
udział w rynku maleje. W takiej sytuacji, podjęcie decyzji o obniżeniu cen, może
zatrzymać to zjawisko.
Kolejną z przyczyn obniżenia cen jest spowodowanie obniżenia cen wyrobów kon-
kurencyjnych. Należy jednak zwrócić uwagę, że nie zawsze obniżenie cen przez
jedno z przedsiębiorstw, powoduje podobne zachowanie u konkurencji. W takiej
sytuacji możliwe jest zastosowanie innych, poza cenowych narzędzi marketingu (np.
intensywna promocja), których celem jest utrzymanie dotychczasowych klientów.
Obniżanie cen przez przedsiębiorstwo oprócz pozytywnych efektów, może wy-
wołać również negatywne konsekwencje. Po pierwsze, nabywcy mogą sądzić,
że obniżenie ceny wynika z faktu, że jakość oferowanych towarów jest niższa niż
jakość produktów oferowanych przez firmy konkurencyjne.
Przyczyną podwyższania cen przez przedsiębiorstwa jest najczęściej wzrost po-
noszonych kosztów. Inną przyczyną podwyżki cen jest występowanie na rynku
popytu, który przekracza możliwość jego zaspokojenia. W tej sytuacji, zgodnie
z mechanizmem rynkowym, podwyższenie cen spowoduje zmniejszenie popytu.
Podejmując decyzję o podwyższeniu cen, przedsiębiorstwo powinno zdecydować,
czy zrobi to jednorazowo, czy cena będzie podwyższona stopniowo. Nabywcy
z reguły przyjmują stopniowe podwyższenie cen z mniejszą niechęcią niż ich
gwałtowny wzrost.
3.4. Dostawcy
Wybór dostawcy jest często decyzją strategiczną, zwłaszcza dostawców najważ-
niejszych dóbr zaopatrzeniowych, z którymi podpisane są długoterminowe umowy.
Wybór dostawcy powinien uwzględniać wszystkie korzyści i straty, jakie w związku
z tym wyborem ponosi firma, a nie tylko jeden element (np. cenę).
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
8
9
Kryteria wyboru dostawcy – najważniejszym czynnikiem branym pod uwagę przy
wyborze dostawcy jest zazwyczaj jakość. Jakość często odnosi się do szczególnych
wymagań, jakie użytkownik ma w stosunku do danego produktu. W przypadku
sklepów spożywczych w praktyce jakość dotyczy takich dodatkowych czynników,
jak okres użytkowania (żywotność) produktu tj. świeżość produktu. Do innych
podstawowych kryteriów wyboru dostawcy zaliczyć możemy:
– posiadanie przez nich szerokiej oferty sprzedaży,
– logistyka (punktualność dostaw),
– serwis towarów (zarządzanie towarami uszkodzonymi, przeterminowanymi),
– formy płatności,
– dobre warunki cenowe.
Dostawy – kontrola stanu zapasów pozwala na odpowiednie reagowanie na
zmiany poziomu zapasów. Decyzje dotyczące zamawiania towarów w odpo-
wiedniej ilości, powinny być oparte na planowaniu potrzeb zaopatrzeniowych.
Planowanie powinno być elastyczne i uwzględniać zmiany popytu, harmono-
gramu zakupów oraz zakłócenia w funkcjonowaniu sfery zaopatrzenia i rynku
dostaw (opóźnienia w dostawach, nieprawidłowo zrealizowane zamówienie, co
do ilości i jakości).
4.
Rynek
4.1. Konkurencja
Badanie rynku polega na tym, aby zdobyć możliwie najwięcej informacji o przed-
sięwzięciu, zanim poniesiemy koszty, ale także jest konieczne przez cały czas
istnienia firmy, ponieważ nie możemy zakładać, że rynek, w którym działamy
jest niezmienny. Preferencje klientów zmieniają się, podobnie jak moda, a kiedy
się zapomnimy, konkurenci odbiorą nam rynek. Mała firma jest znacznie bliżej
swoich klientów niż duża korporacja. Dlatego jako mały przedsiębiorca możemy
szybciej rozpoznawać zmiany preferencji klientów i dostosowywać się do nich,
niż duże firmy, których zarządzający podejmują decyzje wolniej i ostrożniej,
zgodnie z rozbudowanymi procedurami obowiązującymi w hierarchicznych
organizacjach.
4.2. Źródła informacji o rynku
Bez rozeznania rynku firma nie ma szans na sprzedaż swoich usług, toteż nie-
zbędne jest przeprowadzenie badań na trzech płaszczyznach:
1. Analizy otoczenia i warunków działania firmy.
2. Elementów marketingu mix.
3. Analizy rezultatów działania firmy.
Ad.1. Pierwszy obszar działania sprowadza się do rozpoznania warunków działania
firmy i postawienie sobie pytań:
— Jaka jest chłonność i pojemność rynku docelowego.
— Jakie są kierunki zmian na tym rynku i jakie zewnętrzne czynniki je determinują.
— Jaki jest udział firmy w rynku.
— Kim są nasi najwięksi konkurenci, jakie są ich atuty i słabości.
— Kto kupuje nasze produkty/usługi (wiek, grupa dochodowa).
— Gdzie mieszkają potencjalni nabywcy naszych produktów/usług.
— Ile i jak często kupują.
— W jakim stopniu nasza oferta satysfakcjonuje odbiorców.
Ad.2. Drugim obszarem są badania narzędzi (instrumentów), za pomocą których
firma oddziałuje na rynek, a więc elementów marketingu mix. Należy odpowie-
dzieć sobie na następujące pytania:
— Czy jakość naszych produktów/usług będzie satysfakcjonować odbiorców.
— Czy produkty/usługi mają wszystkie niezbędne cechy korzystne dla odbiorców.
— Czy sprzedajemy po właściwej cenie.
— W jaki sposób można je porównać do produktów/usług konkurencji.
— W przypadku innowacji:
– czym nowy produkt/usługa powinien różnić się od już oferowanych na
rynku, aby mógł być zaakceptowany
– dla jakich grup odbiorców innowacja może być atrakcyjna
– jakie są szanse rynkowe nowego produktu/usługi (jakiej wielkości sprze-
daży można oczekiwać)
– jakie koszty poniesie firma wprowadzając na rynek nowy produkt/usługę
– jaką strategię cenową zastosować dla nowego produktu/usługi
– jakie są wyobrażenia rynku o nowym produkcie/usłudze i produkcie/
usłudze konkurentów.
— Czy dystrybucja usług będzie właściwa.
— Czy jest lepszy, atrakcyjniejszy sposób dystrybucji.
— Czy nasze wysiłki promocyjne (np. reklama za pośrednictwem lokalnych
mediów) jest efektywna i dociera do odbiorców, wpływając na ich decyzje.
Ad.3. Trzeci obszar badań marketingowych to analiza rezultatów działania firmy.
Obejmuje on przede wszystkim badania:
— Wyników (efektów) sprzedaży (zbytu) w różnych przekrojach – czasowym,
asortymentowym, przestrzennym, kategorii obsługiwanych odbiorców,
z uwzględnieniem przyczyn ewentualnych zmian obrotów (najczęściej w po-
wiązaniu z bieżącą analizą kosztów).
— Zmian udziału firmy w rynku.
— Wizerunku (image) firmy w oczach odbiorców (na tle wizerunku naszych
największych konkurentów).
Zlecenie nawet prostego badania rynku może nas sporo kosztować, jeżeli zreali-
zuje je wyspecjalizowana agencja. Jako mały przedsiębiorca na pewno jesteśmy
w stanie dowiedzieć się, jak zbadać rynek własnymi siłami. Badanie może mieć
zasięg lokalny lub krajowy. Jeżeli nasi klienci to głównie ludzie z sąsiedztwa,
badanie nie powinno zająć wiele czasu. Im większy jest zasięg terytorialny firmy,
tym więcej pracy i czasu trzeba zainwestować.
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
10
11
O aktualnej sytuacji na rynku — o produktach, klientach i konkurentach — do-
wiemy się sporo, korzystając z biblioteki, uczestnicząc w wystawy i targach, a tak-
że studiując prasę branżową. Doskonałym źródłem informacji jest też Internet
— najlepiej skorzystać z najbardziej popularnych wyszukiwarek. Oto dobre punkty
początkowe wyszukiwania:
www.biznespolska.pl — to przejrzyście zorganizowany serwis dla przedsię-
biorców z wieloma łączami do użytecznych witryn. Znajdziemy tu także sporo
dobrze opracowanych przewodników i wskazówek, spisy firm, a także raporty
i analizy branżowe.
www.biznes.onet.pl — tu dowiemy się, jakie zmiany zaszły w ostatnim czasie
w przepisach, w co inwestować i jakie są aktualne stawki podatków.
www.parp.gov.pl – Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości— to bardzo
rozbudowany serwis, w którym znajdziemy informacje o aktualnych możli-
wościach dofinansowania firmy z unijnych programów pomocowych. Jest tu
także wiele analiz i raportów dotyczących małych i średnich przedsiębiorstw.
www.rzeczpospolita.pl – Rzeczpospolita online— to serwis, w którym za opłatą
znajdziemy wszystkie artykuły prasowe opublikowane w Rzeczpospolitej i obo-
wiązujące źródła prawa w kraju. Redakcje innych gazet ogólnopolskich także
prowadzą rozbudowane i aktualne serwisy internetowe.
www.pkt.pl i www.panoramafirm.com.pl – ogólnodostępne branżowe spisy firm.
www.stat.gov.pl – Główny Urząd Statystyczny, którego serwis dzieli się na część
bezpłatną (w której możemy nie znaleźć użytecznych i wystarczająco szcze-
gółowych informacji) oraz na część płatną, w której baza aktualnych danych
gospodarczych i demograficznych jest bardzo dokładna i może być przydatna
dla potrzeb analizy naszej firmy.
Do nieprzebranych zasobów możemy się dostać się przez wyszukiwarkę interneto-
wą, np. www.google.pl ,posługując się słowami – kluczami (np. firmy, bankowość,
spisy i katalogi, itp.).
4.3. Rynek docelowy, klienci/odbiorcy usług
Wybór określonej grupy odbiorców, stanowiących dla firmy rynek docelowy na-
stępuje przez segmentację rynku. Wyselekcjonowana grupa odbiorców stanowi
segment rynku. Co łączy wszystkich odbiorców, którzy tworzą taki segment? Łączy
ich przede wszystkim duże podobieństwo potrzeb oraz preferencji dotyczących
danego dobra lub usługi. Odbiorcy należący do tego samego „segmentu rynku”,
mają zwykle bardzo zbliżone potrzeby, gusty i upodobania. Poszukują usług
o zbliżonych cechach.
Szczególnie ważne jest pojęcie niszy rynkowej, stanowiącej wąsko zdefiniowaną
grupę szukającą ściśle określonych korzyści. Zaletą niszy jest to, iż zazwyczaj ma nie-
wielu konkurentów, co pozwala firmie stać się liderem sprzedaży na tym rynku.
Dokonując wyboru obsługiwanego segmentu rynku, należy odpowiedzieć na
kilka pytań:
— Czy w danym segmencie występuje luka (potrzeby, które nie są zaspokojone).
— Jaka część odbiorców jest zadowolona z usług oferowanych przez konku-
rentów, a jaka poszukuje czegoś innego.
— Czy firma jest w stanie zaoferować coś, czego odbiorcy rzeczywiście poszu-
kują.
— Czy przewidywany popyt jest na tyle duży, aby stwarzał firmie szansę na
opłacalną działalność.
— Czy firma będzie w stanie skutecznie przedstawiać i promować swoją ofertę
potencjalnym odbiorcom.
Należy pamiętać, iż rynek sprzedaży może dzielić się na mniejsze rynki w tym
samym segmencie, na jeszcze mniejsze rynki, mini-rynki itd. Jest to właśnie pro-
ces wyszukiwania nisz rynkowych, a więc rynków, na których nie działa żaden
konkurent i występuje popyt ze strony odbiorców.
Dokonując wyboru rynku docelowego, firma powinna kierować się pewnymi
zasadami, a mianowicie:
— Koncentrować działalność w takim obszarze, który daje jej możliwość uzy-
skania przewagi konkurencyjnej.
— Wybierać taki obszar rynku, który firma zna.
— Wybierać taki segment rynku, który jest zgodny z długofalowymi planami
jej działania.
— Koncentrować się na segmentach o odpowiedniej wielkości oraz rosnącym
potencjale.
— Unikać segmentów związanych z ostrą walką konkurencyjną.
— Starannie oceniać bariery wejścia na rynek.
— Upewnić się, czy działanie w wybranym segmencie zapewnia osiąganie
zysku.
— Niektóre segmenty należy pozostawić w rezerwie.
Segmentacja rynku nie jest nieograniczona w czasie, segmenty nie są kate-
gorią stabilną i muszą być rozpatrywane w ujęciu dynamicznym, dlatego tak
ważna jest ciągła obserwacja zjawisk zachodzących na interesujących nas
rynkach.
4.4. Sprzedaż i marketing
Warunkiem sprzedaży każdego produktu/usługi jest dotarcie do odbiorcy z informa-
cją o produkcie/usłudze i zachęcenie go do zakupu, a więc skuteczna promocja.
Działania można prowadzić poprzez następujące narzędzia:
— reklama, czyli bezosobowa, płatna i adresowana do masowego odbiorcy
forma prezentacji i promocji usługi,
— promocja sprzedaży, obejmująca zespół materialnych bodźców zwiększają-
cych atrakcyjność sprzedaży danej usługi oraz chęć zakupu,
— sprzedaż osobista, polegająca na prezentowaniu usług firmy przez bezpo-
średnie kontakty osobiste z potencjalnymi odbiorcami,
— propaganda marketingowa, stanowiąca kompleks działań związanych
z wypracowaniem odpowiednich relacji z otoczeniem, w celu zbudowania
pozytywnego wizerunku firmy na rynku,
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
12
13
— marketing bezpośredni, wykorzystujący listy, telefony, pocztę elektroniczną
i inne nieosobiste narzędzia kontaktu z przyszłymi potencjalnymi odbiorca-
mi.
Celem reklamy jest zbliżenie odbiorcy do produktu, wywieranie na niego wpływu
oraz zachęcenie do zakupu. Do podstawowych funkcji reklamy należą:
— funkcja informacyjna – informująca o produktach/usługach wprowadza-
nych na rynek,
— funkcja nakłaniająca (perswazyjna) – polegająca na przekonaniu odbior-
ców, że produkt/usługa najlepiej zaspokoi ich potrzeby i nakłonieniu ich do
dokonania zakupu,
— funkcja utrwalająca – polegająca na osiągnięciu pożądanej liczby od-
biorców i utrwaleniu wśród nich przekonania, że nasz produkt/usługa jest
lepszy niż konkurencji.
Zadaniem reklamy jest więc:
— przyciąganie uwagi potencjalnych odbiorców, którzy powinni zauważyć
nasz produkt/usługę pośród innych
— zainteresowanie produktem i skupienie uwagi na jego głównych aspektach
(funkcji, korzyściach płynących z zakupu itp.)
— wywołanie u odbiorców chęci posiadania produktu/usługi
— spowodowanie, że nastąpi reakcja na reklamę czyli zakup.
Reklama nie ogranicza się zwykle do wskazania cech rzeczowych produktu/usługi,
takich jak cena czy jakość. Zastosowane w niej środki starają się budować, bądź
nawiązywać do określonych stanów emocjonalnych człowieka. Żeby zapobiegać
nadużywaniu tego rodzaju metod wpływających na decyzje klientów, polski
ustawodawca zabronił produkowania reklam wykorzystujących uczucia przez
wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci.
Podstawą dobrej reklamy jest fakt, że zwraca ona uwagę odbiorców. Można wpły-
nąć na jej atrakcyjność między innymi przez zamieszczenie w publikowanych ma-
teriałach intrygującego nagłówka lub stwierdzenia, ciekawego zdjęcia, grafiki.
Najtańszą i najbardziej rozpowszechnioną formą drukowanej reklamy jest ulotka.
Aby odnieść zamierzony skutek, ulotka powinna zawierać tylko najbardziej istotne
informacje, takie jak: logo firmy, slogan, oferowane produkty/usługi lub zasady ich
promocji, informacje adresowe, telefoniczne, mapa dojazdowa do firmy, godziny
jej otwarcia. Jeśli zabraknie któregoś z elementów, ulotka straci wiele na swojej
sile oddziaływania i informowania. Ważne jest, aby ulotka była dobrze wydana
- wydrukowana na dobrej jakości papierze. Nie powinna być czarno-biała, a tym
bardziej w postaci czarno-białych kserokopii. Wprawdzie tego typu reklama zwraca
uwagę odbiorcy na bardzo krótki czas, jednak wrażenie, jakie wywoła pozostaje
bardzo długo. Graficznie ulotka powinna być wykonana w stylu takim, jak plakat,
tablice informacyjne oraz reklamy zamieszczane w prasie.
Stosunkowo tanim, wygodnym i efektywnym środkiem przekazu wizualnego jest
plakat. Dobry plakat informujący o produkcie/usłudze, powinien być czytelny,
komunikatywny i estetyczny. Nie należy przesadzać z ilością elementów zamiesz-
czanych na plakacie, gdyż nadmiernie wzbogacony, może bardziej zaszkodzić
wizerunkowi firmy niż jej pomóc.
Inne powszechne formy reklamy, które powinniśmy zastosować to – uczestnictwo
w targach branżowych, tablice informacyjne przy drodze, ogłoszenia w prasie.
5. Formalności związane z założeniem firmy
5.1. Wybór formy prawnej działalności gospodarczej
Wybór formy prawnej działalności jest decyzją uznaniową założyciela. Może to
być jednoosobowa działalność gospodarcza albo udział w spółce osobowej lub
kapitałowej. Decyzja uzależniona jest od ponoszenia ryzyka i skali działalności,
na jaką decyduje się właściciel.
Jednoosobowa działalność gospodarcza pozwala na samodzielne podejmowanie
decyzji i jest odpowiednia dla małych i średnich rozmiarów działalności. Przy
czym, założyciel odpowiada całym swoim majątkiem firmowym i osobistym za
zobowiązania firmy.
Spółki osobowe zawiązywane są przez osoby fizyczne, które kumulują własne
wkłady pieniężne na rzecz spółki lub wnoszą wiedzę (know- how), przez co rozmiar
spółek jest większy i mają szerszy zakres działania. Wspólnicy dzielą się zyskami,
ale również i ryzykiem działalności, odpowiadają za zobowiązania spółki całym
swoim majątkiem osobistym.
W przypadku spółek kapitałowych, przepisy prawne regulują w ścisły sposób wiel-
kości kapitałów założycielskich oraz zasady podejmowania kluczowych decyzji
w spółce. Inny jest również sposób rejestracji spółki, gdzie wymagany jest wpis
do Krajowego Rejestru Sądowego, zaś dane finansowe spółki są jawne. Wielkość
kapitału założycielskiego dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi
5 000 zł, zaś dla spółki akcyjnej 100 000 zł.
Założenie firmy nie jest trudne. Zwłaszcza, jeśli myślimy o jednoosobowej działal-
ności gospodarczej. Ta forma pozwoli uniknąć spełnienia wielu skomplikowanych
procedur, a daje to, co najważniejsze – niezależność od przełożonego, możliwość
realizacji własnych pomysłów, szansę na szybki sukces i wysoki poziom życia. Jeśli
biznes się powiedzie...
5.2. Rejestracja firmy
5.2.1.
Wpis do ewidencji działalności gospodarczej
Każda działalność gospodarcza podlega rejestracji. Dotychczas wiązało się to
z koniecznością wizyty w kilku instytucjach: w urzędzie gminy, urzędzie skarbo-
wym, Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub Kasie Rolniczego Ubezpie-
czenia Społecznego (KRUS) i urzędzie statystycznym. Zgodnie ze znowelizowaną
ustawą o swobodzie działalności gospodarczej z 2 lipca 2004 r. (Dz. U. z 2007,
nr 155, poz. 1095 ze zm.), od 31 marca 2009 r. rejestracji firmy dokonujemy
w tak zwanym „jednym okienku”, w wydziale ewidencji działalności gospodarczej,
w urzędzie gminy, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania przedsiębiorcy.
Oznacza to, że składamy w urzędzie gminy, jeden zintegrowany wniosek (EDG-
1 wraz z załącznikami), urząd zaś niezwłocznie dokonuje wpisu naszej firmy do
ewidencji działalności gospodarczej i doręcza nam zaświadczenie o wpisie (jeśli
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
14
15
zgłosiliśmy się osobiście to zaświadczenie powinno być wydane od ręki). Ponadto,
urząd w naszym imieniu niezwłocznie przesyła wniosek do kolejnych instytucji – to
jest do urzędu skarbowego, ZUS lub KRUS oraz urzędu statystycznego, w których
nasza firma zostaje również zarejestrowana.
Zintegrowany wniosek wypełniamy na formularzu drukowanym, wkrótce będzie
też możliwe wypełnienie go w wersji elektronicznej.
Taka sama procedura obowiązuje przy zgłaszaniu zmian w działalności firmy
i przy jej zawieszaniu oraz wznawianiu. W tym celu wypełnia się taki sam wniosek,
zaznaczając w odpowiednich rubrykach, czego on dotyczy.
Wybierając określony rodzaj działalności powinniśmy ją od razu oprzeć o Polską
Klasyfikację Działalności (PKD), ponieważ dokonując zgłoszenia do ewidencji
działalności gospodarczej, właśnie według PKD określamy działalność, jaką bę-
dzie się zajmować firma. Jeżeli planujemy założyć sklep spożywczy zarejestrujemy
działalność pod numerem PKD – 47.11.Z – sprzedaż detaliczna prowadzona w nie
wyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywości, napojów i wyrobów tytonio-
wych oraz - 47.22.Z – sprzedaż detaliczna mięsa i wyrobów z mięsa prowadzona
w wyspecjalizowanych sklepach, a także - 47.24.Z – sprzedaż detaliczna pieczywa,
ciast, wyrobów ciastkarskich i cukierniczych prowadzona w wyspecjalizowanych
sklepach.
Informacje z wypełnionych przez firmy wniosków będą gromadzone w systemie
Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, (CEIDG), która
będzie uruchomiona w 2011 r., jako ogólnodostępna, bezpłatna platforma infor-
matyczna, zintegrowana z centralną ewidencją i bazami danych innych organów.
Od chwili uruchomienia CEIDG będzie można rejestrować firmę elektronicznie,
choć nie zniknie możliwość składania pisemnych formularzy.
Działalność gospodarczą możemy otworzyć w dniu złożenia wniosku o wpis do
ewidencji działalności gospodarczej lub z dniem późniejszym niż dzień złożenia
wniosku, który określamy we wniosku.
Dotychczas opłata za wpis do ewidencji wynosiła 100 zł – za zgłoszenie wpisu
i 50 zł – za zmianę wpisu w ewidencji. Zgodnie z ustawą z dnia 19 listopada 1999,
Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. z 1999, nr 101, poz. 1178 ze zm.), na
podstawie której wprowadzono przepisy o „jednym okienku”, zakładanie firmy,
jest bezpłatne (art. 7a ust. 3 ustawy brzmi: „Wniosek o wpis oraz zmianę wpisu
do ewidencji działalności gospodarczej nie podlega opłacie.”).
5.2.2. REGON
Urząd gminy, w którym dokonujemy wpisu do ewidencji działalności gospodarczej
ma obowiązek niezwłocznie przesłać informację do urzędu statystycznego, w celu
rejestracji działalności w Krajowym Rejestrze Podmiotów Gospodarki Narodowej,
w wyniku której firmie zostaje nadany tzw. numer REGON, którym należy się
posługiwać prowadząc działalność. Urzędy statystyczne są również obowiązane
przekazać niezwłocznie informację o numerze REGON nadanym przedsiębiorcy
rozpoczynającemu działalność gospodarczą, właściwej jednostce terenowej Za-
kładu Ubezpieczeń Społecznych wraz z numerem PESEL.
Numer REGON jest jeden na całe życie firmy. Przy zmianie działalności podsta-
wowej musimy dokonać zmian w rejestrze. W zaświadczeniu o nadaniu numeru
REGON, urząd statystyczny wpisuje oznaczenie naszej działalności podstawowej
zgodnie z PKD.
5.2.3. Pieczątka
Posiadanie pieczątki nie wynika z żadnych przepisów prawa, jednak wykonanie
pieczątki może się okazać niezbędne w trakcie załatwiania formalności, związa-
nych z założeniem własnej firmy i jest przydatne w czasie funkcjonowania firmy
na rynku.
Dotychczas omówione etapy postępowań rejestracyjnych mogą być dokonane
bez korzystania z pieczątki. Natomiast w banku, przy załatwianiu formalności
związanych z założeniem rachunku bankowego, brak pieczątki może okazać się
przeszkodą trudną do pokonania.
Pieczątka powinna zawierać:
— nazwę firmy,
— adres siedziby,
— REGON,
— NIP,
— dane kontaktowe: nr telefonu, faksu, adres poczty elektronicznej (e-mail),
— adres serwisu internetowego (strony www).
Należy przy tym pamiętać, że, w świetle art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 29 czerwca
1995 o statystyce publicznej (DZ. U. z 1995, nr 88, poz. 439 ze zm.), podmioty
podlegające wpisowi do Rejestru Podmiotów Gospodarki Narodowej, w kontaktach
urzędowych, związanych z obrotem gospodarczym są zobowiązane do podawania
numeru REGON w pieczęciach firmowych. W związku z tym, jeśli pieczęć firmowa
nie zawiera numeru REGON, nie można się nią posługiwać. Podanie numeru NIP
na pieczątce ułatwia natomiast sporządzanie faktur i składanie ofert.
Zakłady wykonujące pieczątki są liczne i nie wymagają z reguły przedstawienia doku-
mentów potwierdzających treści, które mają być umieszczone na pieczątce. Jednakże
składając zamówienie wyrobienia pieczątki, dobrze jest mieć ze sobą dokumenty
firmy, w celu uniknięcia błędów. Koszt jednej pieczątki kształtuje się w granicach 35
– 100 zł netto, a termin oczekiwania wynosi, od dwóch godzin, do 2 – 3 dni.
5.2.4. Bank
Do prowadzenia operacji gospodarczych nie możemy korzystać z prywatnego
konta w banku. Mimo, że z obowiązku prowadzenia rozliczeń za pośrednictwem
konta bankowego zwolnieni są właściciele firm opodatkowani w formie ryczałtu,
karty podatkowej oraz ci, których roczny zysk jest mniejszy niż 3000 euro, to mu-
simy założyć konto firmowe (rachunek podstawowy) nawet wówczas, gdy nasza
firma nie będzie obracała dużymi pieniędzmi, ponieważ instytucje takie, jak ZUS
czy urząd skarbowy, będą wymagały płatności bezgotówkowych (przekazywanie
składek przez płatnika do ZUS, zapłata podatku dochodowego do urzędu skar-
bowego, zwrot w zakresie podatku VAT).
Firmowego rachunku bankowego mamy obowiązek używać, gdy stroną trans-
akcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa war-
tość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekracza
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
16
17
15 000 euro, przeliczonych na złote wg średniego kursu walut obcych, ogłasza-
nego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca, poprzedzającego
miesiąc, w którym dokonano transakcji.
Przy wyborze banku, który będzie obsługiwał nasze konto, powinniśmy brać pod
uwagę koszt obsługi rachunku. Ważne są też: opłaty za przelewy, prowizje od
wypłat gotówkowych, karty płatnicze, obsługa telefoniczna bądź internetowa
konta, czy nawet odległość do banku.
5.2.5. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Wraz ze zmianą przepisów obowiązujących od 31 marca 2009 r., na podstawie
złożonego zintegrowanego wniosku o wpis do ewidencji działalności, zgłoszenia
naszej firmy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) dokonuje w naszym
imieniu, urząd gminy. ZUS rejestruje naszą firmę i nadaje jej konto płatnika. Nieza-
leżnie od rejestracji firmy w ZUS, jako przedsiębiorca, mamy obowiązek dokonania
zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego siebie, pracowników i współpracowni-
ków. Możemy to zrobić osobiście w ZUS, za pośrednictwem programu Płatnik lub
przesłać zgłoszenie pocztą. W przypadku, gdy prowadzenie firmy jest jedynym
naszym zajęciem i jedynym miejscem zatrudnienia dla naszych pracowników,
wówczas dla każdej osoby oddzielnie wypełniamy formularz ZUA (zgłoszenie do
ubezpieczenia osoby ubezpieczonej). Jeśli przedsiębiorca albo pracownicy mają
inną pełnoetatową pracę, powyżej wynagrodzenia przekraczającego minimalne
wynagrodzenie obowiązujące w kraju, wówczas te osoby należy zgłosić tylko do
ubezpieczenia zdrowotnego (formularz ZZA).
Osoby wykonujące działalność gospodarczą podlegają obowiązkowemu ubezpie-
czeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu. Tylko ubezpie-
czenie chorobowe jest dobrowolne. Warto mieć świadomość tego, że w przypadku
ubezpieczenia chorobowego przez pierwsze 6 miesięcy płaci się składki, a korzysta
z ubezpieczenia dopiero po upływie tego terminu.
Ponadto musimy także opłacać składki na Fundusz Pracy (FP) oraz Fundusz
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP). Podstawą wymiaru składek
na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy (emerytalne, rentowe, wypadkowe
i chorobowe), składki na FP oraz na FGŚP, jest zadeklarowana kwota, nie niż-
sza jednak niż 60 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim
kwartale (nowa minimalna wysokość składki obowiązuje od trzeciego miesiąca
następnego kwartału).
Po zgłoszeniu do ZUS, należy pamiętać o opłacaniu składek w następujących
terminach: jeśli tylko za siebie, to do 10 dnia następnego miesiąca, a jeśli za siebie
i za zatrudnionych pracowników, to do 15 dnia następnego miesiąca. Należy także
w takich samych terminach składać w ZUS rozliczenie składek na deklaracjach
ZUS DRA lub ZUS RSA.
5.2.6. Zasady podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w przypadku
jednoczesnego prowadzenia działalności rolniczej i pozarolniczej
działalności gospodarczej
Obecnie rolnik lub domownik, który rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej
lub rozpoczyna współpracę przy prowadzeniu tej działalności, bez względu na formę
opodatkowania, może nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeśli:
— podlegał temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprze-
rwanie przez co najmniej 3 lata i nadal prowadzi działalność rolniczą lub
stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rol-
nych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym,
— złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w termi-
nie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospo-
darczej lub rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu tej działalności.
Ponadto, kwota podatku od prowadzonej działalności pozarolniczej, ma także
wpływ na możliwość pozostania przez rolnika lub domownika w ubezpieczeniu
społecznym rolników w kolejnych latach. Do dnia 31 maja każdego roku, po
rozliczeniu roku podatkowego, rolnik lub domownik podlegający ubezpieczeniu
rolniczemu, prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracujący
przy jej prowadzeniu, ma obowiązek złożyć w KRUS zaświadczenie właściwego
urzędu skarbowego o wysokości należnego podatku za poprzedni rok podatkowy.
Jeśli kwota tego podatku przekroczy „roczną kwotę graniczną” (za rok 2008 kwota
ta wynosi – 2 755,00 zł), a także, jeżeli nie zostanie zachowany powyższy termin
złożenia zaświadczenia, ubezpieczenie rolnika lub domownika ustanie z końcem
kwartału, w którym rolnik lub domownik zobowiązany był złożyć w KRUS zaświad-
czenie, chyba, że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej
działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy, przed upływem tego
kwartału.
Składka za rolnika lub domownika, który podlega ubezpieczeniu społecznemu
rolników, prowadząc działalność rolniczą i równolegle pozarolniczą działalność
gospodarczą, jest należna w podwójnej wysokości, w stosunku do składki należnej
za osobę nie prowadzącą takiej działalności.
Rolnik, który nie spełnia wyżej wymienionych zasad, podlega ubezpieczeniu
społecznemu w ZUS.
5.2.7. Urząd Skarbowy
Urząd gminy, w którym dokonujemy wpisu do ewidencji działalności gospodarczej
ma obowiązek niezwłocznie przesłać informację do urzędu skarbowego, w celu
nadania Numeru Identyfikacji Podatkowej (NIP) i dokonania rejestracji firmy, jako
podatnika. W przypadku osób fizycznych, prywatny numer NIP staje się w mo-
mencie założenia działalności gospodarczej, numerem NIP firmy. W przypadku
osób fizycznych rozpoczynających działalność gospodarczą, decyzję o nadaniu
NIP wydaje naczelnik urzędu skarbowego, w terminie 3 dni roboczych. Decyzja
zawiera numer PESEL, o ile osoba fizyczna taki numer posiada (nie posiadają go
osoby zagraniczne z państw Unii Europejskiej oraz państw, którymi są podpisane
odrębne umowy w tym zakresie, które mogą korzystać ze swobody przedsiębior-
czości na terenie naszego kraju).
5.3. Wybór formy opodatkowania
Od rodzaju założonej działalności gospodarczej zależy forma płatności podatku
dochodowego. Wybór formy rozliczeń podatkowych dla celów obliczenia podat-
ku dochodowego uzależniony jest od wielu czynników, między innymi ustawowo
dopuszczalnych form opodatkowania, rodzaju przedmiotu działalności, skali
działalności i planowania podatkowego. W tym celu należy dokonać analizy
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
18
19
wysokości przychodów i kosztów działalności, wielkości planowanych nakładów
inwestycyjnych, obowiązku prowadzenia innych ewidencji do potrzeb naliczenia
podatku dochodowego, między innymi: kosztów wynagrodzeń, środków trwałych,
wyposażenia, ewidencji przebiegu pojazdów, rozliczeń z budżetem państwa i sa-
morządu terytorialnego.
Dostępne są następujące formy opodatkowania:
— karta podatkowa,
— ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
— zasady ogólne – podatkowa księga przychodów i rozchodów,
— pełna księgowość – księgi handlowe.
Karta podatkowa to najprostsza forma opodatkowania i jedyna, w której podatek
jest ustalany wg stałych stawek miesięcznych, pomniejszony o składkę zdrowotną
i wpłacany do dnia 7-go następnego miesiąca. Ta forma opodatkowania nie wy-
maga prowadzenia ksiąg i składania zeznań podatkowych, prowadzenia wykazu
środków trwałych i co najważniejsze jesteśmy zwolnieni z obowiązku instalowania
kas rejestrujących. Musimy jednak prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży po
to, by wiedzieć, kiedy przekroczymy limit 50 000 zł – obowiązujący w roku 2009
(od chwili jego przekroczenia, stajemy się płatnikiem podatku VAT).
Opodatkowanie w formie karty podatkowej jest jednak dostępne tylko dla okre-
ślonych zawodów i na zasadach ustalonych ustawą. Stawki podatku w formie
karty podatkowej podlegają corocznie podwyższeniu, w stopniu odpowiadają-
cym wskaźnikowi wzrostu cen konsumpcyjnych towarów i usług. Ich wysokość
uzależniona jest między innymi, od rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,
liczby zatrudnionych pracowników, liczby mieszkańców miejscowości, w której
prowadzona jest działalność gospodarcza.
Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej należy złożyć
do urzędu skarbowego przed rozpoczęciem działalności, ale decyzję urząd wydaje
później (do tego czasu rozliczamy się na zasadach ogólnych).
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – z tej formy opodatkowania mo-
żemy skorzystać tylko do momentu przekroczenia obrotów 250 000 euro. Jest
ona opłacalna wtedy, kiedy spodziewamy się, że koszty działalności, które prawo
pozwala odpisać od podatku, nie przekroczą około 50% przychodu, ponieważ
w przypadku tej formy opodatkowania nie możemy odpisać kosztów uzyskania
przychodów i nie skorzystamy z ulg. Mamy jednak prawo odliczyć opłacone składki
ZUS – ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Obowiązuje nas ewidencjonowanie
przychodów a podatek opłacać będziemy od osiągniętego przychodu ze sprzeda-
ży. Stawka podatku zależy od rodzaju prowadzonej działalności. Ryczałt przewiduje
następujące stawki podatku:
20%, 17%, 8,5%, 5,5%, 3,0%.
Jeżeli zdecydujemy się na opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych, musimy powiadomić o tym urząd skarbowy najpóźniej na
dzień przed rozpoczęciem działalności. Kwotę podatku wpłacamy do dnia 20-
tego następnego miesiąca, natomiast deklarację składamy tylko jedną, w stycz-
niu roku następującego po roku podatkowym, wykazując swoje przychody na
formularzu PIT-28.
Zasady ogólne – podatkowa księga przychodów i rozchodów, opodatkowanie na
zasadach ogólnych reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych
(ustawa z dnia 26 lipca 1991 r., Dz. U. z 2000, nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Po-
datek płacimy od dochodu, który stanowią uzyskane przez podatnika przychody
pomniejszone o poniesione koszty (pod warunkiem, że ustawodawca nie zabrania
zaliczenia ich do kosztów podatkowych). Podatek obliczamy według skali podat-
kowej, która w roku 2009 wynosi:
– do 85 528 zł – 18% minus 556 zł 02 gr (kwota wolna od podatku),
– ponad 85 528 zł – 14 839 zł 02 gr plus 32% nadwyżki ponad 85 528 zł.
Tak wyliczony podatek mamy obowiązek wpłacić do 20-tego następnego miesiąca,
równocześnie składając deklarację o wysokości osiągniętego dochodu PIT-5. Po
zakończeniu roku podatkowego składamy zeznanie roczne na deklaracji PIT 36.
Forma opodatkowania na zasadach ogólnych jest korzystna w przypadku, kiedy
ponosimy wysokie koszty działalności. Katalog odliczeń jest długi i warto zapoznać
się z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych. Musimy pamiętać, że
w okresie uruchamiania działalności gospodarczej mamy dużo wydatków, a więc
także odliczeń kosztów uzyskania przychodu. Może się więc okazać, że przez kilka
miesięcy unikniemy kontaktów z urzędem skarbowym.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oprócz możliwości obliczania
wielkości podatku na zasadach ogólnych, według skali podatkowej, daje moż-
liwość wyboru stawki liniowej podatku (podatek wynosi 19 % bez względu na
wysokość osiągniętego dochodu). Decydując się na tę formę opodatkowania,
poza odliczeniem od dochodu składek na ubezpieczenie społeczne, tracimy
możliwość korzystania z odliczeń i ulg (Internet i 1%podatku) oraz rozliczania
się ze współmałżonkiem i jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Tej formy
opodatkowania nie możemy wybrać, jeśli przed rozpoczęciem działalności w roku
podatkowym lub poprzedzającym rok podatkowy, wykonywaliśmy czynności na
rzecz byłych lub obecnych pracodawców.
Podatkowej księgi przychodów i rozchodów nie mogą prowadzić firmy, które zo-
bligowane są do prowadzenia pełnej księgowości, tj. spółki prawa handlowego
oraz raz osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycz-
nych oraz spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów,
produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej
równowartość w walucie polskiej 800 000 euro.
Pełna księgowość – to najbardziej zaawansowana i sformalizowana forma ewi-
dencji księgowej. Zasady prowadzenia pełnej księgowości (ksiąg handlowych)
regulują przepisy ustawy o rachunkowości (ustawa z 29 września 1994 r., Dz. U.
z 2002, nr 76, poz. 694 ze zm.).
Podatek VAT
Podatek VAT, czyli podatek od towarów i usług, jest podatkiem od wartości doda-
nej, podatkiem pośrednim, obciążającym w ostatecznym rachunku konsumenta
finalnego. Podatek VAT jest wliczony w cenę towaru lub usługi przez sprzedawcę,
który jest opodatkowany podatkiem VAT (ustawa o podatku od towarów i usług
z dnia 11.03.2004 r., Dz. U. z 2004, nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Dla przedsiębior-
cy pozostawanie podatnikiem VAT oznacza odprowadzanie należnego podatku
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
20
21
VAT, związanego ze sprzedażą towarów lub usług, jak również uzyskiwanie zwrotu
podatku VAT, związanego z dokonywanymi zakupami.
Obowiązek rejestracji VAT powstanie po przekroczeniu wartości sprzedaży
w poprzednim roku podatkowym w wysokości 50 000 zł, a dla podatników
rozpoczynających działalność gospodarczą w danym roku podatkowym, propor-
cjonalnie do okresu prowadzonej działalności. Podatnik jest obowiązany złożyć
w urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, które jest potwierdzane
przez naczelnika urzędu skarbowego na druku VAT-5. Podatnikom przysługuje
prawo wyboru rozliczania podatku VAT pomiędzy miesięcznym a kwartalnym
sposobem płatności podatku. Opłata za zgłoszenie wynosi 170 zł. Podatnicy
mogą też złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, od dnia rozpoczęcia działalności
gospodarczej.
Za wyborem zwolnienia z podatku VAT przemawia sytuacja, kiedy:
— odbiorcami towarów i usług są osoby fizyczne, albo firmy nie będące płat-
nikami VAT,
— cena towaru lub usługi zawiera mało kosztów,
— naszymi dostawcami nie są płatnicy VAT.
Jeśli zechcemy płacić podatek VAT zastanówmy się czy:
— cena naszego towaru lub usługi zawiera w sobie dużo kosztów,
— naszymi dostawcami są płatnicy VAT,
— jesteśmy dostawcami towarów lub usług dla płatników VAT.
Pozostawanie płatnikiem VAT nakłada szereg obowiązków takich jak:
— prowadzenie rejestru zakupów i sprzedaży VAT,
— konieczność wystawiania faktur VAT wszystkim odbiorcom,
— składanie deklaracji VAT w urzędzie skarbowym,
— ewidencjonowanie sprzedaży przy pomocy kas fiskalnych.
Należy pamiętać, iż niektóre rodzaje działalności są przedmiotem opodatkowania
VAT bez względu na limit obrotu, natomiast, jeżeli działalność jest zwolniona
z podatku VAT przedmiotowo (działalności określone ustawą) lub podmiotowo
(przedsiębiorcy nie przekraczający limitu sprzedaży), nie mamy obowiązku się
rejestrować.
5.4. Licencje, pozwolenia, przepisy szczegółowe
Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykony-
wania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagroże-
niem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.
Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich upraw-
nień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospo-
darczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby działalność gospodarcza
była wykonywana bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich
uprawnień zawodowych.
Zakład główny lub miejsce wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospo-
darczej powinny być prawidłowo oznaczone na zewnątrz (na elewacji, ogrodzeniu,
tablicy informacyjnej). Zewnętrzne oznaczenie powinno zawierać:
— oznaczenie przedsiębiorcy,
— określenie przedmiotu wykonywanej działalności.
Przedsiębiorca ma obowiązek zamieszczania na towarach lub na ich opakowa-
niach wprowadzanych do obrotu informacji w języku polskim zawierających:
— oznaczenie przedsiębiorcy – producenta towaru i jego adres,
— nazwę towaru,
— oznaczenie normy (jeżeli norma wymagana jest przepisami)
— inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów.
5.4.1.
Lokalizacja
Aby utworzyć firmę wprowadzającą do obrotu środki spożywcze, czyli między
innymi sklep spożywczy, należy mieć do dyspozycji obiekt (budynek lub lokal),
który musi być lokalem użytkowym, a więc musi posiadać stosowne decyzje
administracyjne wynikające z Prawa budowlanego (decyzja o pozwoleniu na
użytkowanie lub zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania). Obiekt taki musi być
wykonany i zagospodarowany w oparciu o dokumentację projektową, która po-
winna być zaopiniowana pod względem higieniczno-sanitarnym przez państwo-
wego powiatowego inspektora sanitarnego, bądź przez rzeczoznawcę do spraw
sanitarnohigienicznych.
Jeśli korzystamy z lokalu, który nie jest naszą własnością, pamiętajmy, że musimy
mieć podpisaną umowę (np. najmu lub użyczenia), która potwierdzi nasze prawo
do dysponowania lokalem.
Lokalizację sklepu trzeba odpowiednio wybrać, tak by klienci chcieli w nim do-
konywać zakupów. Często przyszły właściciel sklepu orientuje się, że w centrum
miejscowości sprzedażą żywności zajmuje się wiele firm, a sklepów spożywczych
brakuje w odległych osiedlach mieszkaniowych. Osiedla mieszkaniowe mają
zwykle wyłącznie funkcje mieszkaniowe, określone planem zagospodarowania
przestrzennego, ale w przypadku sklepu spożywczego, którego działalność na-
leży do usług pierwszego stopnia (nie kolidując z planem zagospodarowania
przestrzennego), jest szansa uzyskania pozytywnej decyzji ustalającej warunki
zabudowy nowego obiektu, lub zlokalizowania sklepu w już istniejącym budynku.
Na lokalizację muszą szczególną uwagę zwrócić ci, którzy chcieliby prowadzić
także sprzedaż napojów alkoholowych, zgodnie z przepisami prawa, w niektórych
miejscach nie jest to możliwe.
6. Inne obowiązki związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej
6.1. Kodeks pracy, przepisy sanitarne, ochrona przeciwpożarowa
Każda osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca
osobą prawną, której przyznana jest zdolność prawna, wykonująca we własnym
imieniu działalność gospodarczą, jest przedsiębiorcą. Podejmowanie, wykonywa-
nie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
22
23
prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa, dotyczących
m.in. ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego. Jednostka organiza-
cyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli
zatrudnia pracowników jest pracodawcą.
Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy
w zakładzie pracy. Jest on zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez
zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim
wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.
Przedsiębiorca zatrudniający pracowników ma obowiązek powiadomienia, w ciągu
30 dni od dnia rozpoczęcia działalności, właściwy okręgowy inspektorat Państwo-
wej Inspekcji Pracy (PIP) oraz właściwego państwowego inspektora sanitarnego
(SANEPID) o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz o przewi-
dywanej liczbie pracowników (formularz zawiadomienia jest dostępny na stronie
www.pip.gov.pl). Zobowiązany jest także do złożenia pisemnej informacji o środ-
kach i procedurach przyjętych dla spełnienia wymagań wynikających z przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczących danej dziedziny działalności.
6.1.1.
Zatrudnienie personelu
Każdy pracodawca zatrudniający pracowników ma obowiązek stosować przepisy
prawa pracy zgodnie z Kodeksem pracy (ustawa z 26 czerwca 1974 r., Dz. U.
z 1998, nr 21, poz. 94, j.t., z późn. zm.).
Tworząc stanowisko pracy i zatrudniając pracowników należy również pamiętać,
że do obowiązków pracodawcy należy zapewnienie prawidłowej organizacji stano-
wiska pracy, sprawnych i bezpiecznych urządzeń oraz zapewnienie pracownikowi
właściwych pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.
Przepisy określają również wymogi stawiane personelowi sklepu. Osoby pracujące
w styczności z żywnością powinny utrzymywać wysoki stopień czystości osobistej
i nosić odpowiednie i czyste ochronne okrycie wierzchnie. Osoby wykonujące
prace związane z obrotem żywnością muszą posiadać odpowiedni stan zdrowia,
potwierdzony badaniami do celów sanitarno-epidemiologicznych oraz odpowied-
nim orzeczeniem lekarskim.
6.1.2.
Ogólne przepisy sanitarne i wymogi higieny dla sklepów spożywczych
Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 25 sierpnia 2006r., o bezpieczeństwie
żywności i żywienia (Dz. U. z 2006, nr 171, poz. 1225 z poźn. zm.), przed-
siębiorstwa sektora spożywczego, które uczestniczą w jakimkolwiek z etapów
produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności (a więc obowiązek dotyczy
również sklepów spożywczych), muszą wystąpić z wnioskiem o zatwierdzenie
zakładu do właściwego terenowo państwowego powiatowego inspektora sa-
nitarnego. Organ ten na podstawie przeprowadzonej kontroli wpisuje obiekt
do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli oraz wydaje decyzję
zatwierdzającą zakład. Wzory dokumentów związanych z rejestrowaniem
i zatwierdzaniem zakładów określone są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia
z dnia 29 maja 2007 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących rejestra-
cji i zatwierdzania zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu
żywność podlegających urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(Dz. U. z 2007 r. nr 106, poz. 730).
Ogólne zasady dla przedsiębiorstw sektora spożywczego w zakresie higieny
środków spożywczych (w tym również wymagania techniczno-sanitarne dla
obiektów wprowadzających do obrotu środki spożywcze) określone są w Roz-
porządzeniu (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29
kwietnia 2004 r., w sprawie higieny środków spożywczych. Przedsiębiorcy
sektora spożywczego są również zobowiązani do stosowania przepisów okre-
ślających wymagania i procedury niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa
żywności, w tym przede wszystkim ustawy o bezpieczeństwie żywności i ży-
wienia.
Podstawowym obowiązkiem przedsiębiorstw sektora spożywczego jest zapew-
nienie właściwych wymogów higieny ustanowionych w wyżej wymienionym
rozporządzeniu, na wszystkich etapach, począwszy od produkcji poprzez prze-
twarzanie, kończąc na ostatnim ogniwie łańcucha dostaw – dystrybucji żywności
w sklepach.
Pomieszczenia, w których znajduje się żywność muszą być utrzymywane w czy-
stości i zachowane w dobrym stanie i kondycji technicznej. Wyposażenie, wystrój,
konstrukcja, rozmieszczenie i wielkość pomieszczeń żywnościowych musi być tak
dobrane, by:
— umożliwić odpowiednie ich utrzymanie, czyszczenie i dezynfekcję,
— zapobiegać lub minimalizować dostawanie się zanieczyszczeń pochodzą-
cych z powietrza,
— zapewnić odpowiednią przestrzeń roboczą pozwalającą na higieniczne
przeprowadzanie wszelkich działań,
— chronić przed gromadzeniem się brudu, kontaktem z materiałami toksycz-
nymi, strząsaniem cząstek brudu do żywności i tworzeniem się kondensacji
niepożądanej pleśni na powierzchni
— zapewnić właściwe warunki przechowywania środków spożywczych we
właściwej temperaturze, zaprojektowane w ten sposób, aby temperatura ta
mogła być monitorowana, zapisywana.
W obiektach wprowadzających do obrotu środki spożywcze musi być dostępna od-
powiednia ilość ubikacji spłukiwanych wodą, podłączonych do sprawnego systemu
kanalizacyjnego. Ubikacje nie mogą łączyć się bezpośrednio z pomieszczeniami,
w których pracuje się z żywnością.
Należy także zapewnić odpowiednią liczbę umywalek, właściwie usytuowanych
i przeznaczonych do mycia rąk. Umywalki do mycia rąk muszą mieć ciepłą i zimną
bieżącą wodę, muszą być zaopatrzone w środki do mycia rąk i do higienicznego
ich suszenia. W miarę potrzeby należy stworzyć takie warunki, aby stanowiska do
mycia żywności były oddzielone od umywalek.
Pomieszczenia sklepu muszą posiadać odpowiednie systemy grawitacyjnej lub mecha-
nicznej wentylacji, wykluczającej przepływ powietrza z obszarów zanieczyszczonych do
obszarów czystych. Systemy wentylacyjne muszą być tak skonstruowane, aby umożliwić
łatwy dostęp do filtrów i innych części wymagających czyszczenia lub wymiany.
Odpowiednią wentylację powinny posiadać również wszelkie węzły sanitarne.
Pomieszczenia, w których jest wprowadza do obrotu żywność muszą posiadać
odpowiednie naturalne lub sztuczne oświetlenie.
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
24
25
Sklep musi posiadać odpowiednie zaopatrzenie w wodę, przeznaczoną do spo-
życia przez ludzi, która powinna być używana w każdym przypadku, gdy jest to
niezbędne w celu zapewnienia, że środki spożywcze nie są zanieczyszczone.
Urządzenia kanalizacyjne muszą być zaprojektowane i skonstruowane tak, aby
unikać ryzyka zanieczyszczenia.
Środki czyszczące i odkażające nie mogą być przechowywane w obszarach, gdzie
pracuje się z żywnością.
Przechowywanie i magazynowanie surowców i składników musi się odbywać
w odpowiednich warunkach, tak aby zapobiegać ich zepsuciu i chronić je przed
zanieczyszczeniem.
Należy wdrożyć odpowiednie procedury, aby zapewnić kontrole obecności szkod-
ników. Muszą również istnieć odpowiednie procedury, aby zapobiec dostępowi
zwierząt domowych do miejsc, gdzie żywność jest przygotowywana, przetwarzana
lub składowana.
6.1.3.
Wymagania dla wyposażenia i sprzętu używanego w sklepie spożywczym
Wszelkie przedmioty, instalacje i sprzęt, pozostające w kontakcie z żywnością
muszą:
— być instalowane w taki sposób, aby pozwolić na odpowiednie czyszczenie
sprzętu i otaczającego obszaru;
— być tak skonstruowane, z takich materiałów i utrzymywane w tak dobrym
porządku, stanie i kondycji technicznej, aby zminimalizować jakiekolwiek
ryzyko zanieczyszczenia;
— być skutecznie czyszczone oraz w miarę potrzeby dezynfekowane. Czysz-
czenie i dezynfekowanie musi odbywać się z częstotliwością zapewniającą
zapobieganie jakiemukolwiek ryzyku zanieczyszczenia.
6.1.4.
Niezbędne dobre praktyki
Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, we wszystkich firmach sektora
spożywczego został wprowadzony obowiązek wdrożenia systemu o nazwie Analiza
Zagrożeń i Krytyczny Punkt Kontroli (z j. ang. Hazard Analysis Critical Control
Point), zwanego HACCP. Sposób postępowania przy wdrażaniu systemu HACCP
określa ustawa z dnia 11 maja 2001 o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia
(Dz. U. z 2001, nr 63, poz. 634, z późn. zm.).
HACCP jest systemowym postępowaniem mającym na celu identyfikację
i oszacowanie skali zagrożeń bezpieczeństwa żywności, z punktu widzenia jej
jakości zdrowotnej oraz ryzyka wystąpienia tych zagrożeń podczas przebiegu
wszystkich etapów produkcji i dystrybucji. Jest to również system mający na
celu określenie metod ograniczania tych zagrożeń. System HACCP pozwala na
uzyskanie pewności, że zakład wykonał wszystko dla bezpieczeństwa wyrobu
i konsumenta, w odniesieniu do przepisów, zasad dobrej praktyki produkcyjnej
i potrzeb klientów.
System HACCP opiera się na 7 zasadach:
— Przeprowadzenie analizy zagrożeń.
— Określenie krytycznych punktów kontroli.
— Ustalenie wartości krytycznych.
— Ustalenie sposobu monitorowania parametrów kontrolnych.
— Ustalenie działań korygujących, które muszą być podjęte, gdy monitorowa-
nie wykaże przekroczenie założonych parametrów kontrolnych w krytycz-
nych punktach kontroli.
— Ustalenie procedur weryfikacji potwierdzających skuteczność systemu.
— Opracowanie dokumentacji systemu HACCP uwzględniającej wszyst-
kie procedury i zapisy odpowiednie do działań wynikających z zasad
systemu.
Najważniejszym zadaniem jest ustalenie potencjalnych zagrożeń, które mogą
wystąpić przy dystrybucji bądź produkcji środków spożywczych, uwzględniając
możliwe skażenia: mikrobiologiczne (bakterie, wirusy), chemiczne (środki ochrony
roślin, detergenty) i fizyczne (brud, kurz, szkło, piasek), a następnie wdrożenie
systemu postępowania zapobiegającego występowaniu określonych zagrożeń oraz
monitorowania i kontroli krytycznych punktów kontrolnych.
W sklepie spożywczym trzeba stosować zasady HACCP oraz dobrej praktyki
produkcyjnej i higienicznej. W małych obiektach są to zasady uproszczone,
w dużych pełny HACCP. Wprawdzie do przygotowania systemu można za-
trudnić firmę zewnętrzną, ale bez wkładu własnej pracy się nie uda się efek-
tywnie wdrożyć systemu. Bardzo ważne jest, aby firma wprowadzała system,
korzystając z własnych doświadczeń, a nie wyłącznie z wiedzy zatrudnionych
ekspertów, czy procedur dostępnych w poradnikach, bowiem to pracownicy
firmy, a nie eksperci, będą stosować system w celu zapewnienia bezpieczeń-
stwa produktów żywnościowych, to jest – zachowania wartości odżywczych
sprzedawanych produktów i eliminowania potencjalnych zagrożeń zdrowotnych
przynoszących szkodę klientom.
6.1.5.
Ochrona przeciwpożarowa
W przypadku budowy lub adaptacji istniejącego budynku, zgodnie z przepisami
przeciwpożarowymi zobowiązani jesteśmy:
— przestrzegać przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacji tech-
nicznych i technologicznych
— wyposażyć obiekt, budynek lub teren w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz
środki gaśnicze zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach
— zapewnić osobom przebywającym w obiekcie bezpieczeństwo i możliwość
ewakuacji
— przygotować obiekt lub budynek do prowadzenia akcji ratunkowej
— ustalić sposoby postępowania na wypadek pożaru, klęski żywiołowej lub
innego miejscowego zagrożenia.
6.2. Harmonogram prac krok po kroku przy zakładaniu sklepu spożywczego
— Opracowanie aranżacji placówki zgodnie z przepisami technicznymi, wod-
no-kanalizacyjnymi.
— Sprawdzenie zapotrzebowania na moc energii elektrycznej, zgodnie z pa-
rametrami urządzeń.
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
26
27
— Wykonanie projektu: jak będzie umeblowany sklep, gdzie znajdą się po-
szczególne stoiska, stanowiska kasowe.
— Przeprowadzenie koniecznych remontów w wybranym lokalu.
— Zlecenie okablowania elektrycznego, wykonanie sieci komputerowej.
— Zgłoszenie sklepu do Państwowej Straży Pożarnej.
— Zgłoszenie sklepu do Państwowej Inspekcji Pracy.
— Wniosek do Państwowej Inspekcji Sanitarnej o zatwierdzenie lokalu i wpi-
sanie do rejestru zakładów podlegających kontroli organów Państwowej
Inspekcji Sanitarnej.
— Złożenie wniosku o uzyskanie koncesji na sprzedaż napojów alkoholo-
wych.
— Podpisanie umów z dostawcami mediów.
— Podpisanie umowy dotyczącej wywozu śmieci.
— Podpisanie umowy dotyczącej przeprowadzenia deratyzacji i dezynfekcji.
— Wystąpienie o opinię kominiarską dotyczącą wentylacji pomieszczeń.
— Wystąpienie do dostawcy wody z prośbą o udostępnienie aktualnych badań
wody.
— Zakup i instalacja urządzeń i elementów sieci komputerowo-kasowej.
— Złożenie pisemnego zgłoszenia o liczbie kas rejestrujących i miejscu ich
użytkowania przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania sprzedaży.
— Instalacja i fiskalizacja kas.
— Zgłoszenie kasy w terminie 7 dni od dnia jej fiskalizacji do właściwego urzę-
du skarbowego w celu otrzymania numeru ewidencyjnego kasy.
— Wyposażenie placówki w urządzenia chłodnicze i meble.
— Umowa na dostawy towaru.
— Zakup samochodu z chłodnią do transportu artykułów wymagających ni-
skich temperatur (w przypadku samodzielnego przywożenia produktów).
— Zakup towaru.
7.
Koszty prowadzenia sklepu spożywczego
7.1. Budżet początkowy
Założenie sklepu spożywczego wymaga zgromadzenia odpowiednich środków
finansowych. Budżet początkowy przedsięwzięcia skalkulowano przy założeniu,
że uruchamiamy sklep:
– o powierzchni handlowej około 100 m² i o powierzchni magazynowej około
50 m²,
– lokal wynajmujemy,
– zatrudniamy 5 pracowników.
Budżet otwarcia
Suma (PLN)
1
Adaptacja lokalu
20.000
2
Zakup zestawów komputerowych wraz z oprogramowaniem
i drukarką – 2 szt.
30.000
3
Zakup telefonu i faksu
500
4
Promocja i reklama, koszty związane z uruchomieniem firmy
2.000
5
Zakup wyposażenia (sklep i zaplecze)
40.000
6
Koncesja
3.000
7
Opakowania i materiały biurowe
1.000
8
Towary handlowe
60.000
9
Inne wydatki
15.000
Razem
171.500
7.2. Budżet operacyjny
W przykładowym budżecie (miesięcznym) założono marżę handlową w wysokości 18%.
Przychód
PLN
Przychód netto ze sprzedaży towarów
153.400
Koszty
Koszty zakupu towarów
130.000
Wynajem lokalu
2.000
Energia, woda, ogrzewanie
2.500
Telefon, Internet
200
Wynagrodzenia wraz z narzutami (5 etatów 1.900 zł brutto)
9.500
Ubezpieczenia i monitoring
800
Koszty księgowe
300
Koszty reklamy
800
Pozostałe koszty
200
Razem koszty
146.300
Zysk brutto (przychód – koszty)
7.100
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
28
29
8.
Źródła finansowania działalności gospodarczej
Podstawowym warunkiem rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej
jest posiadanie przez firmę określonego majątku, a więc takich środków rze-
czowych (np. maszyny) i finansowych (np. kapitał własny), które umożliwiają
działanie w postaci produkcji towarów lub świadczenia określonych usług. Jeśli
firma zamierza się rozwijać i nie wystarcza jej własnych środków, może skorzystać
z zewnętrznych źródeł finansowania.
Do podstawowych form finansowania działalności możemy zaliczyć:
— pożyczki i kredyty
— leasing
— inwestor typu venture capital
— inwestor zwany aniołem biznesu
— franchising
— dotacje z funduszy strukturalnych i programów pomocowych Unii Europej-
skiej.
8.1. Kredyty
W naszym kraju działa szereg banków komercyjnych, które w swojej ofercie
posiadają kredyty obrotowe i inwestycyjne dla firm. Jednak rozmowy o takim
kredycie możemy rozpocząć dopiero, gdy nasza firma działa na rynku od ok.
6 miesięcy, ponieważ wtedy bank może zweryfikować czy jesteśmy w stanie go
spłacić. Dla banków bowiem, jeżeli chodzi o udzielanie kredytów, firmy prywatne
są największą grupą ryzyka.
Mimo to, kredyty są najczęściej stosowanym przez małe i średnie przedsiębiorstwa
zewnętrznym źródłem finansowania. Podstawowym kosztem kredytu są odsetki,
będące pewnym procentem od pożyczonej sumy płaconym bankowi przez kre-
dytobiorcę. Oprócz tego, banki pobierają prowizje i opłaty takie, jak prowizja
przygotowawcza czy prowizja od niewykorzystanego salda kredytu.
Rodzaje kredytów:
— kredyt inwestycyjny – jest to kredyt udzielany firmom na zrealizowanie
konkretnego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Przedmiotem kredytowa-
nia może być każdy środek zaliczany do majątku trwałego przedsię-
biorstwa,
— kredyt na zakup samochodów – to specyficzny rodzaj kredytu inwestycyj-
nego ze względu na fakt, że samochody są środkami powszechnie używa-
nymi w działalności gospodarczej i dlatego banki stosują w tym przypadku
uproszczone procedury badania zdolności kredytowej, mogą z niego korzy-
stać także firmy małe, prowadzące działalność niedługo,
— kredyt obrotowy – przeznaczony do finansowania bieżącej działalności
przedsiębiorstwa (składników majątku obrotowego). Kredyty obrotowe są
najczęściej krótkoterminowe i mogą występować pod kilkoma postaciami
(kredyt nieodnawialny wypłacany jednorazowo, linia kredytowa, linia kredy-
towa odnawialna, kredyt w rachunku bieżącym).
8.2. Pożyczki
Największe problemy z dostępem do zewnętrznego finansowania mają osoby
podejmujące działalność gospodarczą oraz firmy małe, bez historii kredytowej,
które nie posiadają majątku wystarczającego do zabezpieczenia kredytu. Przedsię-
biorstwa takie mają znacznie mniejsze szanse na uzyskanie kredytu bankowego.
Dlatego tak istotny jest dla nich dostęp do źródeł finansowania z różnego typu
instytucji pożyczkowych. Najczęściej są to pożyczki z funduszy pożyczkowych
i z Funduszu Mikro.
Pożyczki z funduszy pożyczkowych
Fundusze pożyczkowe udzielają pożyczek przeznaczonych na cele związane
z podjęciem, prowadzeniem i rozwojem działalności gospodarczej, między in-
nymi na:
— finansowanie inwestycji,
— wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych,
— zakup maszyn i urządzeń,
— rozbudowę, adaptację lub modernizację obiektów produkcyjnych, handlo-
wych, usługowych,
— zakup materiałów i surowców niezbędnych do realizacji założonego przed-
sięwzięcia gospodarczego.
Oferują one jednocześnie korzystne warunki:
— udzielane pożyczki są oprocentowane nie niżej, niż według stopy referen-
cyjnej, określonej przez Komisję Europejską, opublikowanej w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej, obowiązującej w dniu zawarcia umowy
o udzieleniu pożyczki,
— pożyczki są udzielane po przeprowadzeniu analizy ryzyka ich niespłacenia
i po ustanowieniu należytego zabezpieczenia spłaty,
— maksymalna wysokość pożyczki wynosi 120 000 złotych;
— pożyczki nie są udzielane przedsiębiorcom będącym w trudnej sytuacji,
w rozumieniu przepisów Wytycznych Wspólnoty, dotyczących pomocy pań-
stwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw.
Działalność pożyczkowa w Polsce prowadzona jest przez wiele organizacji i insty-
tucji pozabankowych. Listę funduszy pożyczkowych można znaleźć pod adresem:
http://ksu.parp.gov.pl .
Fundusze pożyczkowe są też uruchamiane przez organizacje pozarządowe, wspiera-
jące rozwój przedsiębiorczości w danym regionie, umożliwiając w sposób bezpośredni
realizowanie przedsięwzięć inwestycyjnych małym przedsiębiorcom oraz osobom uru-
chamiającym działalność gospodarczą, jak np. Fundusz Pożyczkowy Ośrodka Pro-
mowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu, przeznaczony głównie dla mieszkańców
województwa świętokrzyskiego i podkarpackiego (http://www.opiwpr.org.pl).
Pożyczki z Funduszu Mikro
Instytucją finansową o charakterze “not for profit”, działającą poza sektorem ban-
kowym, która specjalizuje się w obsłudze małych oraz średnich przedsiębiorstw,
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
30
31
jest również funkcjonujący w Polsce od 1994 roku Fundusz Mikro, działający już
w około 35 oddziałach terenowych w całej Polsce. Fundusz Mikro udziela pożyczek
najmniejszym przedsiębiorstwom, zatrudniającym do 10 osób, które nie mają
szansy uzyskania kredytu bankowego. Szczegółowe informacje na temat Funduszu
Mikro można znaleźć pod adresem: http://www.funduszmikro.pl .
8.3. Venture capital
Fundusze Venture Capital są to wyspecjalizowane firmy, często powiązane z banka-
mi i innymi instytucjami finansowymi, zajmujące się inwestowaniem w przedsięwzię-
cia charakteryzujące się wysokim ryzykiem, ale zarazem umożliwiające osiągnięcie
bardzo wysokiej stopy zwrotu z zainwestowanego kapitału. Przedmiotem zaintere-
sowania funduszy venture capital są przedsięwzięcia innowacyjne i firmy o dużym
potencjale wzrostu. Szczególnie atrakcyjne dla tych funduszy są zatem branże takie,
jak informatyka, usługi internetowe i szeroko pojęta branża hi-tech.
Venture capital interesuje się głównie małymi i średnimi firmami, które dysponują
innowacyjnym produktem lub usługą. Środki funduszy venture capital inwestowa-
ne są na pewien czas (z reguły 3-10 lat), charakteryzujący się szybkim wzrostem
firmy. Po ustabilizowaniu pozycji rynkowej venture capital odsprzedają posiadane
udziały, wprowadzając akcje firmy na giełdę, znajdując inwestora branżowego lub
odsprzedając posiadane akcje pozostałym właścicielom, w zależności od tego,
która forma przyniesie im najwyższy zysk.
8.4. Aniołowie biznesu
Anioł Biznesu (ang. Business Angel) to szczególny typ inwestora prywatnego,
który własne nadwyżki finansowe lokuje w nowe, dobrze rokujące firmy (start-up),
które dzięki zastrzykowi kapitałowemu mogą szybko (w ciągu 2-4 lat) rozwinąć
skrzydła, dając wysoki wzrost wartości udziałów.
Anioły Biznesu to zamożne osoby prywatne, wspierające przedsiębiorców finan-
sowo i merytorycznie, ze skłonnością do inwestowania w tych obszarach, w które
inni obawiają się wkraczać, oczekujące w zamian za swoje pieniądze, udziałów
w przedsięwzięciu oraz możliwości wpływania na strategiczne decyzje firmy,
w którą inwestują. Poza funduszami, Anioły dążą do kształcenia nowego poko-
lenia przedsiębiorców i robienia użytku z doświadczenia, oferując często wparcie
w zarządzaniu i przydatne kontakty.
8. 5. Leasing
Leasing stanowi przede wszystkim formę finansowania inwestycji, skupiającą
w sobie zarówno cechy umowy dzierżawy, jak i kredytu. Z jednej strony, korzy-
stającemu (leasingobiorcy) przysługuje prawo do używania towarów nie będących
jego własnością, z drugiej natomiast korzystający dokonując płatności za używanie
przedmiotu leasingu spłaca jednocześnie jego wartość. Za użytkowanie obiektu
leasingobiorca płaci w określonych terminach raty leasingowe, składające się
z dwóch części: składnika kapitałowego, odzwierciedlającego wartość użytko-
wanego obiektu, przypadającego na okres leasingu i składnika odsetkowego,
stanowiącego wynagrodzenie dla finansującego (leasingodawcy).
Biorąc pod uwagę liczbę stron biorących udział w transakcji leasingowej wy-
różnia się:
— leasing bezpośredni (gdy producent zawiera umowę bezpośrednio z użyt-
kownikiem)
— leasing pośredni (w transakcji uczestniczą więcej niż dwie strony, tzn. mię-
dzy producentem a użytkownikiem występuje wyspecjalizowane przedsię-
biorstwo leasingowe).
Możemy wyróżnić również:
— leasing operacyjny – który polega na czasowym przekazaniu w użytkowa-
nie dobra inwestycyjnego. Czas ten jest z reguły krótszy niż okres norma-
tywnego zużycia leasingowanej rzeczy. W praktyce umowy leasingu opera-
cyjnego zawierają zapis o wykupie przez korzystającego po jej zakończeniu,
za określoną z góry wartość końcową, powiększoną o podatek od towarów
i usług (VAT).
— leasing finansowy (kapitałowy) – który polega na oddaniu rzeczy w użytkowa-
nie, w zamian za raty leasingowe. Przedmiot leasingu jest własnością finansu-
jącego, amortyzuje go korzystający, natomiast przeniesienie tytułu własności
może być zagwarantowane w umowie. Firma zwiększa więc wartość swojego
majątku, nie ponosząc dodatkowych kosztów po zakończeniu umowy, a zwięk-
szona forma amortyzacji pozwala regulować jej koszty i dochody.
8.6. Franchising
Franchising nie jest formą finansowania w ścisłym tego słowa znaczeniu. Wspo-
minamy o nim dlatego, że może on w znacznym stopniu ułatwić rozpoczęcie
własnej działalności gospodarczej, a także ograniczyć początkowe koszty zwią-
zane z inwestycjami, bieżącym finansowaniem działalności i marketingiem,
a więc zapotrzebowaniem na zewnętrzne źródła finansowania. Franchising jest
długoterminową umową udzielenia biorcy przez dawcę pozwolenia na używa-
nie jego firmy tzn. nazwy, znaków towarowych, nazw handlowych, związanych
z prowadzeniem działalności, technologii i systemów dystrybucji oraz udzielenie
wszelkiej niezbędnej pomocy w tym zakresie. Dawcami są najczęściej duże, znane
na rynku firmy, często są to międzynarodowe korporacje. Biorcami są natomiast
prywatne firmy lub osoby dopiero rozpoczynające działalność gospodarczą.
W systemie franchisingu działają firmy takie jak: Mc Donalds, Pizza Hut, Burger
King, Benetton, Bata, Coca-Cola, Pepsi-Cola, Rema 1000, Ford i wiele innych
międzynarodowych korporacji. Wynagrodzeniem dla dawcy są opłaty licencyjne
i opłaty w formie stałych kwot miesięcznych lub określonego procentu od obrotów,
wnoszone przez biorcę.
Korzyści z franchisingu w kontekście finansowym to przede wszystkim:
— możliwość uzyskania pomocy finansowej w formie pożyczki lub udziału
dawcy franchisingu w kosztach inwestycji
— możliwość dzierżawy sprzętu przez biorcę (nabywanego przez dawcę)
— dostarczanie przez dawcę elementów wyposażenia lokalu
— finansowanie przez dawcę majątku obrotowego (opóźnione terminy płat-
ności)
— ograniczenie kosztów: marketingu (promocji i reklamy), szkoleń pracowni-
ków itp.
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
32
33
— biorca korzysta z renomy i „siły” dawcy co poprawia jego wiarygodność
kredytową w bankach, oraz pozycję w negocjacjach handlowych z kontra-
hentami
— wysokie prawdopodobieństwo sukcesu rynkowego i przewidywalność do-
chodów
— zwiększony poziom bezpieczeństwa (korzystanie z “opieki” silnego partnera).
Wadami franchisingu są:
— ograniczenie samodzielności przedsiębiorcy i jego podporządkowanie fir-
mie dawcy
— „nierówne siły”, dawca ma zawsze silniejszą pozycję przetargową od biorcy
i może mu narzucać warunki umowy
— wysokie koszty początkowe (opłaty licencyjne 10 000-60 000 USD)
— ograniczone możliwości ekspansji i rozwoju
— znaczne opłaty na rzecz dawcy zmniejszające zyskowność działalności.
8.7. Dotacje
Polscy przedsiębiorcy mogą korzystać z wielu programów pomocowych Unii Eu-
ropejskiej na lata 2007 -2013, z których najbardziej znaczące to:
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Rozwój Polski Wschodniej
Program Rozwoju obszarów Wiejskich.
Szczegółowe informacje na temat wymienionych programów można znaleźć na
stronie: http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl.
Istotnym źródłem wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw jest również
16 Regionalnych Programów Operacyjnych, wynikających ze strategii rozwoju
poszczególnych województw. Szczegółowe informacje na temat programów uzy-
skać można na stronach urzędów marszałkowskich poszczególnych województw.
Informacje na temat wszystkich Regionalnych Programów Operacyjnych można
również znaleźć na stronie: http://www.funduszestrukturalne.gov.pl .
Ubiegając się o wsparcie w postaci unijnych dotacji dla inwestycji musimy pa-
miętać, że nie jest ono wypłacane z góry. Ma charakter refundacji poniesionych
wydatków. Z tego powodu beneficjent (odbiorca) musi udowodnić, że ma zdolność
sfinansowania projektu ze środków własnych. Te zaś mogą pochodzić z kredytu
bankowego, pożyczki lub leasingu.
W większości przypadków programy operacyjne są tak skonstruowane, że umoż-
liwiają refundację tylko części wydatków poniesionych przez przedsiębiorcę. Wy-
datki podlegające refundacji stanowią tzw. koszty kwalifikowane i tylko one mogą
zostać zrefundowane do poziomu określonego w danym programie operacyjnym.
Pozostała część kosztów kwalifikowanych nieobjętych dotacją oraz koszty niekwali-
fikowane (tzn. takie, które z założenia nie są refundowane), muszą być sfinansowa-
ne przez przedsiębiorcę. Z tego względu przedsiębiorcy, którzy planują realizację
projektu z dofinansowaniem unijnym, muszą mieć zapewnione środki finansowe
na ich realizację (fundusze te mogą być środkami własnymi firmy przeznaczonymi
na realizację projektu). Jeśli jednak fundusze firmy nie są wystarczające, wówczas
istnieje konieczność uzyskania zewnętrznego finansowania z banku lub innej in-
stytucji finansowej, akceptowanej w ramach programu operacyjnego.
9. Biznes plan przedsięwzięcia
Wielu aktywnym i twórczym osobom z ciekawymi pomysłami i potrzebą działania
brakuje umiejętności przeanalizowania własnego pomysłu zgodnie z regułami
ekonomicznymi, jako przedsięwzięcia, które ma przynosić zyski. Decyzja o za-
łożeniu własnej firmy powinna być poprzedzona opracowaniem biznes planu,
w którym zostaną zdefiniowanie podstawowe cele działalności firmy, główny
produkt oferowany przez firmę, powód, dla którego zakłada się własną firmę,
zysk zwrotny z zainwestowanych środków, osobiste motywacje właściciela firmy,
analiza rynku i konkurencji, wyliczenie opłacalności biznesu, wysokość nakładów
inwestycyjnych niezbędnych do uruchomienia działalności. Biznes plan pomoże
nam również ocenić nasze mocne i słabe strony, możliwości i zagrożenia. Będzie
również stanowił dane wyjściowe do opracowania strategii zarządzania firmą i jej
rozwoju w okresie długoterminowym np. pięcioletnim.
Opracowanie biznes planu można powierzyć wyspecjalizowanej firmie, ale też
można przygotować go samodzielnie, dokonując analizy rynku i branży. Ważne
informacje na temat zakładania firmy są dostępne bezpłatnie w wielu instytucjach
publicznych oraz w instytucjach otoczenia biznesu, wspierających przedsiębiorców
rozpoczynających działalność gospodarczą.
Na stronie www ABC biznesu http://www.opiwpr.org.pl/abcbiznesu, uruchomionej
przez Ośrodek Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu, z myślą o oso-
bach, które są zdecydowane podjąć wyzwanie, zakładając własną firmę, oprócz
niezbędnych, praktycznych informacji, ważnych dla podejmowania decyzji o wy-
borze rodzaju działalności gospodarczej, a także na temat zasad uruchamiania
i prowadzenia firmy, zamieszczony jest
wzór biznes planu wraz z arkuszem kalku-
lacyjnym, udostępniony użytkownikom, jako narzędzie ułatwiające opracowanie
biznes planu własnej firmy, z którego proponujemy skorzystać.
Jak założyć sklep spożywczy
Jak założyć sklep spożywczy
34
35
Opracowanie: Marta Chciuk
Korekta: Halina E. Sadecka
Opracowanie graficzne: rzeczyobrazkowe.pl
Sandomierz 2009 r.
Publikacja bezpłatna, wydana przez Ośrodek Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu,
w ramach projektu „ABC biznesu – pakiety branżowe”, współfinansowanego ze środków
Fundacji Wspomagania Wsi.