Materiały pomocnicze do przedmiotu Grafika Inżynierska

Instytut Politechniczny Rok 1 semestr 02

Strona 1 z 5

Laboratorium nr 2

2. Tworzenie podstawowych elementów rysunku.

Elementy graficzne, z których składa się rysunek tworzone są z reguły poprzez

wybranie odpowiadającej im ikonki z paska narzędziowego, a następnie określenie
parametrów dodatkowych (punkty charakterystyczne, wartości odległości, średnic, itp.).
Możliwe jest również tworzenie elementów poprzez wpisanie z klawiatury wywołującego je
polecenia (przykładowo L dla linii).

2.1 Układ współrzędny lokalny i globalny

W programie AutoCAD istnieją dwa układy współrzędnych: układ stały, zwany

globalnym układem współrzędnych (GUW), oraz układ ruchomy, zwany lokalnym układem
współrzędnych (LUW). W układzie GUW, oś X jest pozioma, oś Y jest pionowa, a oś Z jest
prostopadła do płaszczyzny XY. Początek układu współrzędnych jest punktem przecięcia osi
X i Y (0,0) w lewym dolnym rogu rysunku. LUW definiowany jest w oparciu o GUW.

Podczas wprowadzania współrzędnych, niemal zawsze używany jest bieżący LUW.

Przesuwanie LUW może ułatwiać pracę nad poszczególnymi fragmentami rysunku.
Obracanie LUW pomaga określić punkty w widokach trójwymiarowych lub obróconych.
Tryby pracy takie jak skok, siatka czy orto, obracają się razem z nowym LUW.

Lokalny układ współrzędnych można przemieścić przy użyciu jednej z następujących
metod:



Przesunięcie LUW przez zdefiniowanie nowego początku.



Przesunięcie LUW do istniejącego obiektu lub dopasowanie do aktualnego kierunku
widoku.



Obracanie bieżącego LUW względem jednej z jego osi.



Przywołanie zapisanego LUW.

Raz zdefiniowany LUW, można nazwać i przywołać go kiedy będzie potrzebny. Opcja

Poprzedni polecenia LUW przywraca sekwencyjnie do ostatnich 10 układów współrzędnych
utworzonych w obszarze papieru oraz ostatnich 10 układów współrzędnych utworzonych w
obszarze modelu. Jeśli nie potrzebujemy nazwanego LUW możemy go usunąć. Oczywiście
zawsze można przywrócić LUW do GUW.

GUW (x,y,z) - globalny układ współrzędnych
LUW – własny (lokalny) układ współrzędnych, przeważnie stosowany w przestrzeni

2.2 Rodzaje współrzędnych

Wyróżniamy dwa rodzaje współrzędnych:



bezwzględne



względne

Materiały pomocnicze do przedmiotu Grafika Inżynierska

Instytut Politechniczny Rok 1 semestr 02

Strona 2 z 5

Współrzędne bezwzględne charakteryzują się tym, że zawsze są liczone od początku

układu współrzędnych pkt. (0,0). Składnia polecenia jest następująca:

line x,y

gdzie x,y to współrzędne pkt do którego chcemy wyznaczyć linie. Jeśli wybraliśmy

rysowanie linii i wpisaliśmy line 2,2 to zostanie narysowana linia od pkt (0,0) do pkt (2,2).

Współrzędne względne charakteryzują się tym, że są liczone od poprzedniego pkt. Skład

polecenie jest następująca:

line @x,y

gdzie @x,y to odległość na x i y od poprzedniego punktu. Jeśli byliśmy w pkt o

współrzędnych (1,1) i wpisaliśmy rysowanie linii line @2,1 to zostanie narysowana linia do
pkt (3,2)

2.3 Narzędzia pomocnicze

U dołu ekranu AutoCAD`a znajduje się linia statusowa. W linii tej wyświetlane są

współrzędne punktu wskazywanego przez kursor oraz przełączniki:
 skoku – SKOK (SNAP) - przy włączonym przełączniku kursor zamiast przemieszczać się

płynnie po obszarze roboczym, będzie przesuwał się o pewną zdefiniowaną wartość.

 węzłów – SIATKA (GRID) - włącza lub wyłącza widok siatki; gęstość siatki można

zdefiniować w ustawieniach i odpowiada ona wartości skoku kursora, przy włączonej
funkcji SKOK.

 trybu ortogonalnego – ORTO (ORTHO) - przy włączonej funkcji możliwe jest rysowanie

linii tylko poziomych lub pionowych.

 linii konstrukcyjnych – BIEGUN (POLAR) - przy aktywnej tej funkcji system wspomaga

rysowanie linii poziomych lub pionowych (linie niewiele różniące się od poziomych lub
pionowych automatycznie rysowane są jako poziome lub pionowe).

 lokalizacji punktów charakterystycznych – OBIEKT (OSNAP) - przy aktywnej funkcji w

trybie

rysowania

system

przyciąga

kursor

do

zdefiniowanych

punktów

charakterystycznych.

 śledzenia punktów charakterystycznych ŚLEDZENIE (OTRACK).

 wyświetlania grubości kreski na ekranie SZEROKOŚĆ (LWT).

 informacja o aktywnej przestrzeni (modelu – MODEL lub papieru – PAPIER).

Rys.21. Linia statusowa

Przyciski z linii statusowej możemy wybierać kursorem lub też korzystając z klawiszy

funkcyjnych, odpowiednio:
– SKOK – F9,
– SIATKA – F7,
– ORTO – F8,
– BIEGUN – F10,
– OBIEKT – F3,
– ŚLEDZENIE – F11.

Materiały pomocnicze do przedmiotu Grafika Inżynierska

Instytut Politechniczny Rok 1 semestr 02

Strona 3 z 5

2.4 Rysowanie linii

Do rysowania linii prostej służy polecenie – LINIA
Rysowanie linii zaczynamy wybierając z paska narzędzi RYSUJ , ikonę LINIA lub

wpisując polecenie L z klawiatury, lub klikamy Rysuj->Linia.

Polecenie LINIA tworzy łamaną składającą się z odcinków linii prostej. Po wybraniu

polecenia system oczekuje na określenie punktu początkowego. Można go wybrać klikając
kursorem na ekranie, lub też wpisując współrzędne tego punktu na klawiaturze (UWAGA!
Części dziesiętne liczby oddzielamy kropką, natomiast dwie liczby określające współrzędne
punktu oddzielamy przecinkiem, np. 12.5, 3.6). Po podaniu punktu początkowego system
oczekuje na wprowadzenie punktu końcowego. W dalszej kolejności system przyjmuje
kolejne punkty łamanej prostej. W każdym momencie możliwe jest zamknięcie łamanej
prostej (narysowanie odcinka od punktu bieżącego do punktu początkowego) opcją Zamknij
przez wpisanie na klawiaturze Z i wciśnięcie klawisza ENTER. Zakończenie wprowadzania
punktów lub też przerwanie tworzenia odcinków można osiągnąć przez wciśnięcie klawisza
ENTER, spacji lub też prawego klawisza myszki i wybranie opcji ENTER.

Materiały pomocnicze do przedmiotu Grafika Inżynierska

Instytut Politechniczny Rok 1 semestr 02

Strona 4 z 5

2.5 Przykłady

Aby narysować rysunek z przykładu 1 należy wybrać ikonę LINIA, w odpowiedzi na

pytanie o punkt początkowy należy kliknąć punkt P1, a następnie kolejno punkt P2 oraz punkt
P3. Koniec rysowania zatwierdzamy klawiszem ENTER, spacją, ESC lub prawym klawiszem
myszki i wybraniem opcji ENTER.

P1

P2

P3

Rys. 22. Przykład 1

Figurę z rysunku 23 można narysować wykonując kolejno kroki:

 wybrać polecenia LINIA,

 określić punkt początkowy przez wpisanie z klawiatury współrzędnych 100, 100 i

potwierdzenie klawiszem ENTER,

 podanie współrzędnych kolejnych punktów wpisując je na klawiaturze – 300, 100 oraz

150, 300,

 określić punkt końcowy figury (który jest w tym przypadku punktem początkowym)

poprzez wpisanie jego współrzędnych 100, 100 lub też wpisanie instrukcji
zamykającej figurę Z.

Z

am

kn

ij

150,300

300,100

100,100

Rys. 23. Przykład 2

Dwa połączone odcinki z rysunku 24 można narysować wykorzystując współrzędne

przyrostowe (przedrostek @). W tym celu należy wybrać polecenie LINIA, określić punkt
początkowy (w tym przypadku może to być dowolny punkt na ekranie), a następnie
zdefiniować koniec pierwszego odcinka, podając go w formie przyrostu długości w poziomie
(wartość 300) oraz pionie (wartość 0). Podobnie definiuje się punkt końcowy drugiego
odcinka.

Rys. 24. Przykład 3

Materiały pomocnicze do przedmiotu Grafika Inżynierska

Instytut Politechniczny Rok 1 semestr 02

Strona 5 z 5

Wykorzystując tryb ortogonalny (ORTO) można w szybki sposób rysować odcinki

wzajemnie prostopadłe (poziome oraz pionowe). Po wybraniu polecenia LINIA (przy
włączonym trybie ORTO) wystarczy podać punkt początkowy, a następnie wskazać
kursorem, w którą stronę ma biec odcinek oraz wpisać jego długość z klawiatury,
zatwierdzając klawiszem ENTER.

Rys. 25. Przykład 4

Uwagi:

 Wszystkie odcinki proste rysowane poleceniem LINIA traktowane są jako oddzielne

obiekty. Jeżeli elementy łamanej mają stanowić jeden obiekt, to zamiast LINIA należy
użyć polecenia POLILINIA.

 Istniejącą łamaną można zamienić na polilinię za pomocą polecenia EDPLIN lub

klikając Zmiana>Polilinia.

 Aby rysować odcinki wyłącznie pionowe i poziome należy włączyć tryb ortogonalny

(klawisz F8 lub przełącznik ORTO na linii statusowej).