technik obslugi turystycznej 341[05]

Autorzy:
dr Hanna Borne-Januła
mgr Maria Peć
mgr Janina Rudzińska

Recenzenci:
mgr Włodzimierz Banasik
mgr Andrzej Muż

Opracowanie redakcyjne:
mgr Anna Wojciechowska

Spis treści

Wprowadzenie

Założenia programowo - organizacyjne kształcenia
w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego

II. Plany

nauczania

III. Moduły kształcenia w zawodzie

1. Działalność usługowa

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpożarowej 26

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 29
Stosowanie prawa w działalności usługowej 32
Ocena jakości świadczonych usług 34
Prowadzenie marketingu usług 37
Prowadzenie korespondencji biurowej

2. Podstawy turystyki

Charakteryzowanie ruchu turystycznego

Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych

Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez

instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne

Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań dotyczących

organizacji turystyki

3. Walory i atrakcje turystyczne

Korzystanie z informacji turystycznej

Prezentowanie walorów turystycznych środowiska

przyrodniczego Polski

Prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych Polski

Projektowanie tras wyjazdów turystycznych

Prezentowanie atrakcji turystycznych w języku obcym

4. Usługi turystyczne

Organizacja pracy biura podróży 78
Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi

Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi

Współpraca biura podróży z zakładami usług transportowych

Współpraca biura podróży z przewodnikami turystycznymi

i pilotami wycieczek

Ubezpieczanie klientów biura podróży 93

Komunikowanie się w języku obcym z firmami współpracującymi

z biurem podróży 95

5. Produkty turystyczne

Organizowanie imprez turystycznych 101

Sprzedaż produktów turystycznych

104

Rozliczanie kosztów imprez i produktów turystycznych

107

Prowadzenie usług związanych z podróżą

109

Opracowywanie projektów produktów turystycznych w języku

obcym 112

6. Praktyka zawodowa

115

Obsługa klientów biura podróży 117

Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej

120

Wprowadzenie

Celem kształcenia w zawodzie jest przygotowanie aktywnego,

mobilnego i skutecznie działającego pracownika gospodarki.
Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania
ogólnego, opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz
kształcenia ustawicznego.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się

otwartością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego kształcenia się
i doskonalenia oraz umiejętnością oceny swoich możliwości.
Wprowadzenie do systemu szkolnego modułowych programów nauczania
ułatwi osiągnięcie tych celów, a także zapewni:
− przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu, głównie przez

realizację typowych dla zawodu zadań,

− korelację i integrację treści kształcenia z różnych dyscyplin wiedzy,

− pozyskanie na rynku pracy aktywnych, zdolnych do ciągłego

kształcenia i doskonalenia się pracowników.
W kształceniu modułowym występuje dominacja procesu uczenia się

nad procesem nauczania. Programy nauczania są elastyczne,
poszczególne jednostki można wymieniać, modyfikować, uzupełniać oraz
dostosowywać do poziomu wymaganych umiejętności i potrzeb lokalnego
rynku pracy.

Umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów dają

możliwość wykonywania określonego zakresu pracy, a rozwiązania
programowo - organizacyjne umożliwiają kształtowanie umiejętności
zawodowych różnymi drogami.

Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie

umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia
w zawodzie.
Modułowy program nauczania składa się z zestawu modułów
kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych,
wyodrębnionych na podstawie ustalonych kryteriów.
Program jednostki modułowej stanowi element modułu kształcenia
w zawodzie, obejmujący logiczny i możliwy do wykonania wycinek pracy,
o wyraźnie określonym początku, zakończeniu, który nie podlega dalszym
podziałom.
W strukturze programu wyróżnia się:
- założenia programowo- organizacyjne kształcenia w zawodzie,
- plany nauczania,
- programy modułów i jednostek modułowych.
Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz
jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych, literaturę.

Program

jednostki

modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia,

materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania
metodyczne do realizacji programu jednostki oraz propozycje metod
sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia.
W założeniach programowo - organizacyjnych kształcenia
w zawodzie znajduje się dydaktyczna mapa programu, stanowiąca
schemat korelacji modułów i jednostek modułowych.

W programie przyjęto następujący system kodowania modułów

i jednostek modułowych:
− symbol cyfrowy zawodu, zgodny z obowiązującą klasyfikacją zawodów

szkolnictwa zawodowego,

− symbol literowy, oznaczający grupę modułów:

O – dla modułów ogólnozawodowych,
Z – dla modułów zawodowych,

− cyfrę arabską dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej

wyodrębnionej w module jednostki modułowej.

Przykładowy zapis kodowania modułu:
341 [05].O1
341 [05] – symbol cyfrowy zawodu: technik obsługi turystycznej
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Działalność usługowa

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
341 [05].O1.01
341 [05] – symbol cyfrowy zawodu: technik obsługi turystycznej
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Działalność usługowa
01 – pierwsza jednostka modułowa wyodrębniona w module O1:
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.

I. Założenia programowo- organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1.Opis pracy w zawodzie

Typowe stanowiska pracy
Absolwent

szkoły policealnej, kształcącej w zawodzie technik obsługi

turystycznej może być zatrudniony w przedsiębiorstwach zajmujących się
organizacją i obsługą turystyki: w agencjach turystycznych, ośrodkach
informacji turystycznej, organach administracji samorządowej
zajmujących się organizacją i promocją turystyki, ośrodkach
wypoczynkowych jako animator czasu wolnego, a także w działach
socjalnych dużych zakładów pracy. Może także prowadzić własną
działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług turystycznych.

Zadania zawodowe
Zadania zawodowe technika obsługi turystycznej obejmują:
– opracowywanie programów imprez turystycznych,
– organizowanie imprez turystycznych,
– przyjmowanie od klientów zleceń na wykonanie usług,
– czuwanie nad realizacją zamawianych usług,
– kalkulowanie kosztów zamawianych świadczeń,
– przygotowywanie ofert turystycznych,
– profesjonalną obsługę klienta,
– organizowanie czasu wolnego gościom zakładów hotelarskich,
– dbanie o wizerunek przedsiębiorstwa.

Umiejętności zawodowe
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć:
– organizować i wyposażać stanowisko pracy,
– stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska,

– stosować zasady organizacji pracy w przedsiębiorstwie turystycznym,
– posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa i marketingu

w zakresie działalności technika usług turystycznych,

– korzystać z aktów prawnych,
– określać procedury związane z działalnością biura podróży,
– określać kompetencje różnych podmiotów gospodarczych związanych

z obsługą ruchu turystycznego,

– posługiwać się urządzeniami technicznymi w pracy biurowej,
– opracowywać ofertę turystyczną uwzględniającą również potrzeby

osób niepełnosprawnych,

– obsługiwać profesjonalnie klientów, uwzględniając potrzeby osób

niepełnosprawnych,

– organizować imprezy turystyczne krajowe i zagraniczne, grupowe

i indywidualne, własne i zlecone,

– organizować i obsługiwać kongresy, targi, zjazdy,
– kalkulować, zamawiać świadczenia i rozliczać koszty imprez

turystycznych,

– udzielać informacji turystycznej,
– gromadzić informacje dotyczące planowania, organizowania i rozwoju

turystyki,

– analizować krajowy i zagraniczny ruch turystyczny,
– posługiwać się rozkładami komunikacyjnymi różnych instytucji

świadczących usługi transportowe w ruchu krajowym i zagranicznym,

– współpracować z przewodnikami i pilotami oraz kierowcami autokarów

turystycznych,

– wybierać najkorzystniejszy sposób ubezpieczenia uczestników ruchu

turystycznego,

– czytać i posługiwać się planem, mapą geograficzną i turystyczną,
– charakteryzować obiekty zabytkowe Polski i wybrane regiony

turystyczne świata,

– korzystać z wiedzy etnograficznej i historii sztuki dla potrzeb

planowania i organizowania wycieczek,

– stosować zasady żywienia,
– prowadzić korespondencję biurową,
– biegle posługiwać się językiem obcym w mowie i piśmie,
– udzielać pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia,
– pozyskiwać informacje o nowościach w turystyce,
– nawiązywać i utrzymywać kontakty z klientami,
– stosować zasady etyki i kultury zawodu,
– dokonywać oceny jakości świadczonych usług.

Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:
– bardzo dobry stan zdrowia i pełna sprawność fizyczna i psychiczna,
– umiejętność pracy w zespole,
– dobra aparycja i wysoka kultura osobista,
– łatwość komunikowania się z osobami z otoczenia,
– umiejętność podejmowania decyzji, samodzielność, odpowiedzialność,

przedsiębiorczość,

– zdolności innowacyjne i adaptacyjne,
– uprzejmość, życzliwość, opiekuńczość, dyskrecja, uczciwość,
– dobra pamięć, podzielność uwagi, spostrzegawczość,
– poczucie estetyki.

2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno-
wychowawczego

Proces kształcenia według modułowego programu nauczania

w zawodzie technik obsługi turystycznej jest realizowany w szkole
policealnej dla młodzieży i dla dorosłych.

Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe

i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientację
w zawodzie i ułatwia ewentualną zmianę zawodu. Kształcenie zawodowe
ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zadań na
typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Ogólne i szczegółowe cele
kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie.

Treści programu zawarte są w sześciu modułach: Działalność

usługowa, Podstawy turystyki, Walory i atrakcje turystyczne, Usługi
turystyczne, Produkty turystyczne i Praktyka zawodowa.

Moduły uwzględniające zadania zawodowe podzielone są na jednostki

modułowe. Każda jednostka modułowa zawiera treści programowe
stanowiące określoną całość, a ich realizacja umożliwia opanowanie
umiejętności pozwalających na wykonanie określonego zakresu pracy.
Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest
wykonywanie ćwiczeń zamieszczonych w jednostkach modułowych.

Moduł 341[05].O1 - Działalność usługowa, jest modułem

ogólnozawodowym, składa się sześciu jednostek modułowych, których
treści dotyczą: zastosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, nawiązywania
i utrzymywania kontaktu z klientem, stosowania prawa w działalności
usługowej, oceny jakości świadczonych usług, prowadzenia marketingu
usług, prowadzenia korespondencji biurowej.

Jest to pierwszy moduł programu nauczania w szkole policealnej dla

absolwentów liceum ogólnokształcącego. Absolwenci liceum
profilowanego o profilu usługowo - gospodarczym, rozpoczynają
kształcenie od modułów zawodowych.
Kolejne moduły znajdujące się w programie są to moduły zawodowe.

Moduł 341[05].Z1 - Podstawy turystyki, składający się z czterech

jednostek modułowych, zawiera treści dotyczące: charakterystyki ruchu
turystycznego, rozpoznawania polskich markowych produktów
turystycznych, podejmowania działań stymulujących rozwój turystyki
przez instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne oraz
wykorzystania języka obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji
turystyki.

Moduł 341[05].Z2 - Walory i atrakcje turystyczne, składający się

z pięciu jednostek modułowych, zawiera treści dotyczące: korzystania
z informacji turystycznej, prezentowania walorów turystycznych
środowiska przyrodniczego Polski, prezentowania antropogenicznych

walorów turystycznych Polski, projektowania tras wyjazdów turystycznych
oraz prezentowania atrakcji turystycznych w języku obcym.
Moduł 341[05].Z3 - Usługi turystyczne, składający się z siedmiu
jednostek modułowych, zawiera treści z zakresu: organizacji pracy biura
podróży, współpracy biura podróży z zakładami hotelarskimi, współpracy
biura podróży z zakładami gastronomicznymi, współpracy biura podróży
z zakładami usług transportowych, współpracy biura podróży
z przewodnikami turystycznymi i pilotami wycieczek, ubezpieczania
klientów biura podróży oraz komunikowania się w języku obcym z firmami
współpracującymi z biurem podróży.

Moduł 341[05].Z4 - Produkty turystyczne, składający się

z pięciu jednostek modułowych, zawiera treści z zakresu: organizowania
imprez turystycznych, sprzedaży produktów turystycznych, rozliczania
kosztów imprez i produktów turystycznych, prowadzenia usług
związanych z podróżą oraz opracowywania projektów produktów
turystycznych w języku obcym.

Moduł 341[05].Z5 - Praktyka zawodowa, składa się

z dwóch jednostek, których treści dotyczą: obsługi klientów biura podróży
i organizowania turystyki wyjazdowej i przyjazdowej.

W trakcie realizacji programu jednostek modułów zawodowych

wskazane jest odwoływanie się do opanowanych już przez uczniów
umiejętności ogólnozawodowych. Należy również zwrócić uwagę na
wykorzystanie najnowszych osiągnięć w dziedzinie organizacji turystyki
oraz jakość świadczonych usług.

W realizacji programu należy uwzględnić korelację między jednostkami

modułowymi, umożliwiającą:
– zmniejszenie liczby stanowisk pracy potrzebnych do realizacji

programu nauczania oraz ich pełniejsze wykorzystanie,

– wykorzystanie tego samego wyposażenia techniczno – dydaktycznego

na różnych etapach kształcenia zawodowego.

Wykaz

modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli.

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Zestawienie modułów i jednostek modułowych

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

341[05].O1

Działalność usługowa

468

341[05].O1.01 Przestrzeganie

przepisów

bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej

341[05].O1.02 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów

międzyludzkich

341[05].O1.03

Stosowanie prawa w działalności usługowej

341[05].O1.04

Ocena jakości świadczonych usług

341[05].O1.05

Prowadzenie marketingu usług

341[05].O1.06

Prowadzenie korespondencji biurowej

341[05].Z1

Podstawy turystyki

108

341[05].Z1.01

Charakteryzowanie ruchu turystycznego

341[05].Z1.02 Rozpoznawanie polskich markowych produktów

turystycznych

341[05].Z1.03 Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki

przez instytucje centralne, samorządy i organizacje
turystyczne

341[05].Z1.04 Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań

dotyczących organizacji turystyki

341[05].Z2

Walory i atrakcje turystyczne

324

341[05].Z2.01

Korzystanie z informacji turystycznej

341[05].Z2.02 Prezentowanie walorów turystycznych środowiska

przyrodniczego Polski

341[05].Z2.03 Prezentowanie antropogenicznych walorów

turystycznych Polski

341[05].Z2.04

Projektowanie tras wyjazdów turystycznych

341[05].Z2.05 Prezentowanie atrakcji turystycznych

w języku obcym

341[05].Z3

Usługi turystyczne

384

341[05].Z3.01

Organizacja pracy biura podróży

341[05].Z3.02 Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi

341[05].Z3.03

Współpraca biura podróży z zakładami
gastronomicznymi

341[05].Z3.04 Współpraca biura podróży z zakładami usług

transportowych

341[05].Z3.05

Współpraca biura podróży z przewodnikami
turystycznymi i pilotami wycieczek

341[05].Z3.06

Ubezpieczanie klientów biura podróży

341[05].Z3.07 Komunikowanie się w języku obcym z firmami

współpracującymi z biurem podróży

341[05].Z4

Produkty turystyczne

416

341[05].Z4.01

Organizowanie imprez turystycznych

341[05].Z4.02

Sprzedaż produktów turystycznych

341[05].Z4.03 Rozliczanie kosztów imprez i produktów

turystycznych

341[05].Z4.04

Prowadzenie usług związanych z podróżą

341[05].Z4.05 Opracowywanie projektów produktów turystycznych

w języku obcym

132

341[05].Z5

Praktyka zawodowa

160

341[05].Z5.01

Obsługa klientów biura podróży

341[05].Z5.02 Organizowanie turystyki wyjazdowej

i przyjazdowej

Razem 1860

Na podstawie wykazu i schematów układu jednostek modułowych
w modułach opracowano dydaktyczną mapę programu.

341[05].O1

Działalność usługowa

341[05].O1.01

341[05].O1.02

341[05].O1.03

341[05].O1.04

341[05].O1.05

341[05].O1.06

341[05].Z1

Podstawy turystyki

341[03].Z1.01

341[05].Z2.01

341[03].Z1.02

341[05].Z2.02

341[03].Z1.03

341[05].Z2.03

341[05].Z3.01

341[05].Z3.02

341[05].Z3.03

341[05].Z3.05

341[03].Z3.07

341[05].Z3

Usługi turystyczne

341[05].Z4

Produkty turystyczne

341[05].Z4.01

341[03].Z4.04

341[05].Z4.05

341[05].Z2

Walory i atrakcje turystyczne

341[05].Z2.04

341[05].Z2.05

341[03].Z1.04

341[05].Z3.04

341[05].Z3.06

341[05].Z4.02

341[05].Z4.03

341[05].Z5.01

341[05].Z5.02

341[05].Z5

Praktyka zawodowa

Dydaktyczna mapa programu

Dydaktyczna mapa programu stanowi schemat powiązań między

modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich
realizacji.

Przed podjęciem decyzji o zmianie kolejności realizacji modułów,

wskazane jest przeprowadzenie szczegółowej analizy dydaktycznej
mapy programu. Moduł O1 powinien być realizowany w pierwszej
kolejności. Występują w nim jednostki modułowe stanowiące podbudowę
dla kolejnych modułów.

Nauczyciele realizujący modułowy program nauczania powinni

posiadać przygotowanie w zakresie kształcenia modułowego,
aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz
projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych.
Do

zadań nauczyciela należy:

− kierowanie procesem dydaktyczno- wychowawczym,

− kształtowanie umiejętności zawodowych,

− udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów związanych

z realizacją zadań,

− rozwijanie zainteresowań zawodowych oraz wskazywanie możliwości

i potrzeb dalszego kształcenia,

− kształtowanie postaw zawodowych uczniów, jak: odpowiedzialność za

jakość wykonywanej pracy, poczucie estetyki i dbałość o porządek na
stanowisku pracy oraz przestrzeganie zasad etyki zawodowej.

Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizowaniu bazy techniczno-
dydaktycznej szkoły oraz ewaluacji programów nauczania. Wskazane
jest opracowywanie przez nauczycieli pakietów edukacyjnych,
stanowiących dydaktyczną obudowę programu. Pakiety edukacyjne
powinny być opracowane zgodnie z metodologią kształcenia
modułowego.
W realizacji modułowego programu nauczania zaleca się stosowanie
aktywizujących metod nauczania, takich jak: metoda tekstu
przewodniego, sytuacyjna, dyskusji problemowej, metoda projektów oraz
ćwiczeń praktycznych i samokształcenia kierowanego. Dominującą
metodą nauczania powinny być ćwiczenia praktyczne.
Z uwagi na dynamiczny rozwój współczesnej organizacji

usług turystycznych, wskazane jest organizowanie wycieczek
dydaktycznych do wybranych biur podróży, na targi turystyczne

i wystawy. Podczas realizacji procesu dydaktycznego należy zwrócić
uwagę na samokształcenie z wykorzystaniem literatury zawodowej,
czasopism, folderów, poradników, Internetu oraz innych źródeł
informacji.
Nauczyciel kierujący procesem nabywania umiejętności przez
uczniów powinien udzielać pomocy w rozwiązywaniu problemów
edukacyjnych, uwzględniając ich indywidualne predyspozycje,

możliwości i doświadczenie. Ponadto, powinien rozwijać zainteresowanie
zawodem, wskazywać na potrzebę opanowywania nowych umiejętności
zawodowych. Powinien również kształtować takie postawy uczniów, jak:
rzetelność i odpowiedzialność za pracę, dbałość o jej jakość, porządek
na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób, dbałość
o racjonalne gospodarowanie materiałami.

Prowadzenie zajęć różnorodnymi metodami nauczania wymaga

przygotowania materiałów, jak: teksty przewodnie, karty instrukcyjne do
samokształcenia, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, instrukcje
stanowiskowe.

Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest

sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia. Wskazane jest
prowadzenie badań diagnostycznych, kształtujących i sumatywnych.
Badania diagnostyczne mają na celu dokonanie oceny poziomu
wiadomości i umiejętności uczniów w początkowej fazie kształcenia.
Badania kształtujące prowadzone w trakcie realizacji programu mają na
celu dostarczanie bieżących informacji o efektywności procesu
nauczania - uczenia się. Informacje uzyskiwane w wyniku badań
pozwalają na dokonywanie korekt w procesie nauczania. Badania
sumatywne powinny być prowadzone po zakończeniu realizacji
programów jednostek modułowych.

Ocenianie powinno uświadamiać uczniowi poziom jego osiągnięć

w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdrażać do systematycznej
pracy, samokontroli i samooceny. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć
uczniów powinno być realizowane za pomocą sprawdzianów ustnych,
pisemnych i praktycznych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji
pracy ucznia podczas realizacji zadań.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych wymaga od nauczyciela

określenia kryteriów oceny, opracowania testów, arkuszy obserwacji
i arkuszy oceny postępów uczniów.

W trosce o jakość kształcenia konieczne są systematyczne działania

szkoły, polegające na:
– organizowaniu zaplecza technicznego i dydaktycznego,
– pozyskiwaniu nowych środków dydaktycznych,
– opracowywaniu obudowy dydaktycznej programu nauczania,
– współpracy z placówkami związanymi z kierunkiem kształcenia

w celu aktualizacji treści programowych oraz dostosowania się do
wymagań rynku pracy,

– doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego,

aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz
projektowania pakietów edukacyjnych.

Środki dydaktyczne, niezbędne do realizacji modułowego procesu

kształcenia, powinny stanowić:
− pomoce dydaktyczne,

− materiały dydaktyczne,

− techniczne środki kształcenia,

− dydaktyczne środki pracy.

Pracownie powinny być wyposażone w środki dydaktyczne, określone

w programach jednostek modułowych.

Orientacyjna liczba godzin na realizację programu podana w tabelach

wykazu jednostek modułowych może ulegać zmianie w zależności
od stosowanych przez nauczyciela metod i środków dydaktycznych.

W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału

na zajęcia teoretyczne i praktyczne.

Programy modułów i jednostek

modułowych należy realizować w różnych formach organizacyjnych,
dostosowanych do treści i metod kształcenia. Formy organizacyjne pracy
uczniów powinny zapewnić osiągnięcie przez nich założonych celów
kształcenia. Programy jednostek modułowych powinny być realizowane
w pracowniach ćwiczeń praktycznych, a także - w ramach współpracy
z pracodawcami - w wybranych biurach podróży.

Przy stanowiskach ćwiczeniowych należy stworzyć odpowiednie

warunki, umożliwiające przyswajanie wiedzy związanej z realizacją
zadań. Wskazane jest, aby zajęcia były prowadzone w zespołach 2-4
osobowych w grupach do 16 osób, a także indywidualnie.

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie według modułowego

programu nauczania powinna posiadać odpowiednie warunki lokalowe
oraz wyposażenie techniczne i dydaktyczne.

Pracownię ćwiczeń symulacyjnych, w której powinien być realizowany

proces dydaktyczny, należy wyposażyć w:
− indywidualne stanowiska ćwiczeń praktycznych, wyposażone

w niezbędne narzędzia, sprzęt i urządzenia, w szczególności
komputery z oprogramowaniem użytkowym, podłączone do Internetu,

− stanowiska pracy uczniów, dostosowane do różnych form

organizacyjnych (praca grupowa, praca indywidualna),

− stanowisko pracy nauczyciela wyposażone w sprzęt audiowizualny

i multimedialny,

− stanowiska wyposażone w urządzenia biurowe, w szczególności

kserokopiarkę, fax, wewnętrzną linię telefoniczną, słowniki, wzory
pism służbowych,

− bibliotekę podręczną odpowiadającą potrzebom samodzielnego

i grupowego uczenia się, a także foldery reklamowe, katalogi biur
podróży, rozkłady jazdy różnych środków transportu, atlasy
samochodowe Polski, Europy i mapy fizyczne Polski, Europy, świata,
również w formie elektronicznej,

− magazyn podstawowych i pomocniczych materiałów biurowych,

materiałów eksploatacyjnych do urządzeń biurowych, drukarek,
kopiarek, znormalizowanych druków i formularzy.

Wskazane jest, żeby uczestnicy kształcenia modułowego mieli

możliwość zapoznania się z rzeczywistymi warunkami pracy, poznali
organizację pracy na poszczególnych stanowiskach, specyfikę pracy
indywidualnej i zespołowej, warunki przechowywania materiałów
eksploatacyjnych, nośników informacji, metody konserwacji sprzętu do
prac biurowych i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.

Program jednostek modułowych zawierających treści z zakresu

języka obcego zawodowego, należy realizować w pracowni
przystosowanej do nauki języków, posiadającej indywidualne stanowiska
do ćwiczeń i wyposażonej w urządzenia audiowizualne.

Praktyka powinna być realizowana w wybranych biurach podróży

o rozbudowanej strukturze organizacyjnej. Zadaniem szkoły jest
wyszukiwanie odpowiednich biur podróży oraz prowadzenie negocjacji
dotyczących warunków realizacji praktyk zawodowych.

Szkoła powinna przygotować uczniów do praktyki zawodowej. Należy

poinformować uczniów o zasadach odbywania praktyki, dyscyplinie
pracy, wizerunku praktykanta, kulturze obsługi klientów, kryteriach
oceniania, a także o sposobie prowadzenia dziennika praktyki
zawodowej. Przed praktyką uczeń powinien otrzymać: skierowanie na
praktykę, dziennik praktyki zawodowej, program praktyki zawodowej
oraz regulamin praktyki opracowany przez szkołę. W terminie jednego
tygodnia po zakończeniu praktyk, uczeń zobowiązany jest do oddania
dziennika praktyk kierownikowi szkolenia praktycznego w szkole.

II. Plany nauczania

PLAN NAUCZANIA

Szkoła policealna

Zawód: technik obsługi turystycznej 341[05]

Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie

Dla

młodzieży

Dla dorosłych

Liczba

godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba

godzin

dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba

godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Semestry I-IV

Lp.

Moduły kształcenia

w zawodzie

Semestry I-IV

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Działalność usługowa 13

177

Podstawy turystyki

Walory i atrakcje turystyczne

123

4. Usługi turystyczne

164

5. Produkty

turystyczne

177

Razem

682

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

PLAN NAUCZANIA

Szkoła policealna

Zawód: technik obsługi turystycznej 341[05]

Podbudowa programowa: liceum profilowane o profilu wywodzącym się
z tej samej, co zawód dziedziny gospodarki

Dla

młodzieży

Dla dorosłych

Liczba

godzin

tygodniowo

w rocznym

okresie

nauczania

Liczba

godzin

rocznym

okresie

nauczania

Liczba

godzin

tygodniowo

w rocznym

okresie

nauczania

Semestry I-II

Lp.

Moduły kształcenia

w zawodzie

Semestry I-II

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

Podstawy turystyki

Walory i atrakcje turystyczne

108

3. Usługi turystyczne

135

4. Produkty

turystyczne

149

Razem

432

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

III. Moduły kształcenia w zawodzie

Moduł 341[05].O1
Działalność usługowa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz wymagań ergonomii,

− zapobiegać zagrożeniom w pracy,

− stosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach

zagrożenia życia i zdrowia,

− rozpoznawać potrzeby i oczekiwania klienta,

− komunikować się z klientem,

− postępować zgodnie z przyjętymi systemami wartości etycznych,

− korzystać z aktów prawnych,

− stosować przepisy ochrony konsumenta,

− stosować normy jakościowe świadczenia usług,

− oceniać jakość usług,

− planować działania marketingowe,

− korzystać z instrumentów marketingowych,

− przeprowadzać określone badania marketingowe,

− przygotowywać pisma i dokumenty urzędowe,

− archiwizować dokumenty urzędowe,

− korzystać z urządzeń biurowych.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna liczba

godzin na realizację

341[05].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej

341[05].O1.02

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów
międzyludzkich

341[05].O1.03

Stosowanie prawa w działalności
usługowej

341[05].O1.04 Ocena

jakości świadczonych usług 80

341[05].O1.05

Prowadzenie marketingu usług 85

341[05].O1.06

Prowadzenie korespondencji biurowej

Razem

468

3. Schemat układu jednostek modułowych

Realizację programu należy rozpocząć od jednostki modułowej

341[05].O1.01 - Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i kontynuować według kolejności
przedstawionej na schemacie.

341[05].O1

Działalność usługowa

341[05].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej

341[05].O1.02

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów

międzyludzkich

341[05].O1.05

Prowadzenie marketingu usług

341[05].O1.04

Ocena jakości świadczonych usług

341[05].O1.03

Stosowanie prawa w działalności usługowej

341[05].O1.06

Prowadzenie korespondencji biurowej

4. Literatura

Albin K.: Reklama, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000
Argyle M.: Psychologia stosunków międzyludzkich. Wydawnictwo
naukowe PWN, Warszawa 1999
Bangs D.G.: Plan marketingowy. PWE, Warszawa 1999
Bank J.: Zarządzanie przez jakość. Fleberg SJA, Warszawa 1999
Barlow J., Mǿller C.: Reklamacja, czyli prezent. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2001
Bierach A.: Sztuka czytania z twarzy. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1997
Bierach A.J.: Mowa ciała kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław
2001
Birkenbihl V.F.: Vademecum psychologii społecznej. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 2000
Bloos J.: Marketing praktyczny. Buyar Marketing, Warszawa 1992
Bonstingl J.J.: Szkoły jakości. Wprowadzenie do TQM w edukacji,
CODN, Warszawa 1999
Brocki M.: Język ciała w ujęciu antropologicznym. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 2001
Bryś J.: Podstawy biurowości. Format-AB, Warszawa 1999
Buchfelder M. A.: Podręcznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 1999
Bułhak A.: Obsługa komputera. Help, Warszawa 1997
Corman D.Mc.: Sztuka sprzedaży. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000
Czarnecki A., Korsak R.: Planowanie mediów w kampaniach
reklamowych. PWE, Warszawa 2001
Dahlgaard J.J.,Kristensen K. Kanji G.K.: Podstawy zarządzania jakością.
PWN, Warszawa 2000
Daszkowska M.: Usługi - produkcja, rynek, marketing. PWN, Warszawa
1998
Denisson D., Tobey L.: Podręcznik reklamy. M & A Communications,
Lublin 1994
Dmowski S., Rudnicki S.: Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga
pierwsza - Część ogólna. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001
Dobek-Ostrowska B.: Podstawy komunikowania społecznego. Wyd.
ASTRUM, Wrocław 1999
Duliniec E. Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995
Foxall G.R., Goldsmith R.E.: Psychologia konsumenta dla menadżera
marketingu. PWN, Warszawa 1998
Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. Punkt zwrotny
nowoczesnej firmy. PWE, Warszawa 2001
Geffroy G.K.: Clienting - jedyne co przeszkadza to klient. Agencja
Wydawnicza Placet, Warszawa 1996

Hamrol A., Mantura W.: Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, PWN,
Warszawa-Poznań 1998
Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998
Holtz I.: Technika doskonalenia jakości ISO 9000. WSiP S.A., Warszawa
1999
Jachnis A.,Terelak J.F.: Psychologia konsumenta i reklamy. Oficyna
Wydawnicza Branta, 1998
Kachniewska M.: Jak odnieść sukces w turystyce. Kultura jakości,
Wydawnictwo Eurosystem, Warszawa 2002
Kaczmarczyk S.: Badania marketingowe. PWE, Warszawa 2002
Kall J.: Reklama. PWE, Warszawa 2002
Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagrożenia życia.
Podręcznik dla szkół medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 1997.
Karasiewicz G.: Marketingowe strategie cenowe. PWE, Warszawa 1997
Kidyba A.: Prawo handlowe. C.H. Beck, Warszawa 2001
Kienzler I.: Korespondencja handlowa w języku polskim. Wzory pism,
umów i innych dokumentów. IVAX Sp.z o.o Gdynia 1996
Killisch H.J.: Logistyka sposobem na osiągnięcie jakości totalnej

w przedsiębiorstwie. Systemy Logistyczne kluczem do rozwoju
gospodarczego. Wyd. Polskie Towarzystwo Logistyczne, Warszawa
1996
Kinel K., Mikołajewska G.: Piszę na maszynie. Ćwiczenia. Ethos,
Warszawa 1996
Kinel K.: Piszę na maszynie. Podręcznik. Ethos, Warszawa 1996
Kopmeyer M.: Praktyczne metody osiągania sukcesu. Bellona,
Warszawa 1994.
Kosikowski C.: Prawo działalności gospodarczej – komentarz.
Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2000
Kothler Ph., Dubois B.: Marketing Management. Publi-Union Ėditions,
Paris 1989
Kothler Ph.: Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola.
Gebethner & Ska, Warszawa 1994
Kramer T.: Podstawy marketingu. PWE, Warszawa 1994
Król- Fijewska M.: Stanowczo, łagodnie, bez lęku. Intra, Warszawa 1995.
Król- Fijewska M.: Trening asertywności. PTP, Warszawa 1994.
Kuciński J., Trzciński Z.: Prawo gospodarcze. C.H. Beck Warszawa 2002
Leland K., Bailey K.: Obsługa klienta. Wydawnictwo RM, Warszawa
1999
Leszczyński W., Zakrzewska K.: Bezpieczeństwo i higiena pracy.
PROEGRO, Warszawa 1993
Lewandowski J.: Elementy prawa. WSiP, Warszawa 1994

Łazarska T.: Pisanie na maszynie w języku polskim i w językach obcych.
cz.1-4. FBC, Warszawa 1993
Łętowska E.: Podstawy prawa cywilnego. ECOSTAR, Warszawa 1994
Łętowska E.: Prawo umów konsumenckich. C.H.Beck, Warszawa 1999
Łętowska E.: Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów –
komentarz. C.H. Beck Warszawa 2000
Markowski W.J.: ABC small business’u. Wyd. Marcus s.c., Łódź 1998
Maslow A.: Motywacja i osobowość. Instytut Wydawniczy PAX,
Warszawa 1996
Müller R., Rupper P.: Proces reengineering. Optymalizacja procesów
zorientowanych na klienta. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000
Pease A.: Język ciała. Wyd. Gemini, Kraków 1992.
Pietkiewicz E. Asystentka menedżera. CIM, Warszawa 1995
Pietkiewicz E.: Nowoczesny menedżer. Wydawnictwo Infor, Warszawa
1996
Pietrzykowski K. red.: Kodeks cywilny. Komentarz, tom II. C.H. Beck,
Warszawa 1998
Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Warszawa 2003
Rączkowski B.: Omówienie zmian w zakresie przepisów bhp. ODDK,
Warszawa 2003
Rogoziński K.: Usługi rynkowe. AE, Poznań 2000
Russel J. TH., Lane W.R.: Reklama. Fleberg SJA, Warszawa 2000
Sarna P.: Kultura zawodu dla ekonomistów. Wyd. eMPi, Poznań 1996
Simon H.: Zarządzanie cenami. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1996
Sobczak K.: Działalność gospodarcza. Uregulowania prawne.
Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2001
Sommer J., Stoga K., Potrzeszcz R.: Prawo działalności gospodarczej –
komentarz. Twigger, Warszawa 2000
Stankiewicz J.: Komunikowanie się w organizacji. Wyd. ASTRUM,
Wrocław 1999
Sternberg R.: Wprowadzenie do psychologii. WSiP, Warszawa 1995
Tatarkiewicz Ł.: Excel 5.0 opis działania. Exit, Warszawa 1996
Tautz-Wiessner G.: Savoir-vivre w życiu. Dobre obyczaje kluczem do
sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000
Thomson P.: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Zysk i S-ka, Poznań
1998.
Wiśniewski A.: Marketing. WSiP, Warszawa1997
Wiśniewski M.: Technika biurowa. eMPi², Poznań 1993
Withers J., Vipperman C.: Na czym polega i jak robić marketing usług.
M & A Communications, Lublin 1994
Witkowski S. red. Psychologia sukcesu. PWN, Warszawa 1994

Wojciechowski E.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Ośrodek
Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 1998.
Wołowik A.M.: Jakościowe badania marketingowe. PWE, Warszawa
1999
Zdyb M.: Publiczne prawo gospodarcze. Zakamycze, Kraków 1998
Zdyb M: Prawo działalności gospodarczej – komentarz. Zakamycze,
Kraków 2000
Ziembiński Z.: Logika praktyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2002
Zimbardo P. G., Ruch F. L.: Psychologia i życie. PWN, Warszawa 1994.
Żurawik B., Żurawik W.: Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie.
PWE, Warszawa 1996
Poradnik opracowania, wdrożenia systemu jakości wg ISO-9000. Polskie
Forum ISO 9000, Warszawa 1996
Praktyczne zarządzanie jakością. ALFA-WEKA, 1997
Czasopisma: Sekretarka, ENTER, Chip
Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy: Nauka i Praktyka. CIOP
Czasopisma prawne
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz. U. Nr
129, poz. 884 z 1997 r.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3.11. 1992 r.
w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów
budowlanych i terenów, Dz. U. Nr 92, poz. 460 oraz Dz. U. z 1995 r. Nr
102, poz. 507
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28.07.1998 r. w sprawie
ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich
dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych

w rejestrze wypadków przy pracy, Dz. U. Nr 115, poz. 744 z 1998 r.

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 341[05].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz ochrony przeciwpożarowej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zastosować obowiązujące przepisy prawne dotyczące obowiązków

pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

− określić wymagania nadzoru państwowego nad warunkami pracy

w Polsce,

− zastosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz

wymagania ergonomii,

− określić skutki negatywnych czynników w środowisku pracy,

− zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia pracowników,

− rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy,

− dobrać środki ochrony osobistej,

− zabezpieczyć się przed czynnikami szkodliwymi w pracy,

− zinterpretować przepisy, regulaminy, zasady i procedury związane

z bezpieczeństwem poza pracą,

− rozpoznać przyczyny i okoliczności wypadków poza pracą,

− zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie

z instrukcją przeciwpożarową,

− zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach

zagrożenia zdrowia i życia.

2. Materiał nauczania

Prawna ochrona pracy.
Higiena pracy.
Klasyfikacja czynników szkodliwych w środowisku pracy.
Zagrożenia życia i zdrowia pracownika.
Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym.
Środki ochrony osobistej.
Zagrożenia poza pracą: techniczne, organizacyjne i ludzkie.
Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa
przeciwpożarowego w zakładach usługowych.
Pierwsza pomoc.

3. Ćwiczenia

• Dobieranie środków ochrony osobistej stosownie do rodzaju pracy.

• Stosowanie podręcznego sprzętu i środków gaśniczych do gaszenia

zarzewia pożaru.

• Wykonywanie sztucznego oddychania na fantomie zgodnie

z obowiązującymi zasadami.

• Wykonywanie masażu zewnętrznego serca na fantomie zgodnie

z zasadami udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia
i zdrowia.

4. Środki dydaktyczne

Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń.
Kodeks pracy.
Przykłady regulaminów: bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej, przeprowadzania ewakuacji w zakładzie usługowym.
Filmy dydaktyczne dotyczące udzielania pierwszej pomocy,
stosowanego sprzętu i środków gaśniczych.
Środki ochrony osobistej.
Apteczka pierwszej pomocy.
Fantom do nauki resuscytacji.
Plany ewakuacyjne przykładowych zakładów usługowych.
Podręczny sprzęt gaśniczy.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiejętności rozpoznawania źródeł i czynników niebezpiecznych

w środowisku pracy, dobierania środków ochrony osobistej, reagowania
w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia oraz udzielania pierwszej
pomocy osobom poszkodowanym.

Program powinien być realizowany przez nauczyciela specjalistę do

spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szczególną uwagę należy zwrócić na samodzielne wykonywanie

przez uczniów ćwiczeń dotyczących udzielania pierwszej pomocy osobie
poszkodowanej oraz przeprowadzania reanimacji w sytuacjach
zagrożenia życia. Każdy uczeń powinien wykonać na fantomie ćwiczenie
dotyczące udzielania pierwszej pomocy. Niezwykle ważne jest
ukształtowanie postawy odpowiedzialności, sumienności i umiejętności
współdziałania w grupie.

Zajęcia należy prowadzić aktywizującymi metodami nauczania: tekstu

przewodniego, inscenizacji oraz ćwiczeń. Grupy ćwiczeniowe mogą
liczyć do 6 osób. Wskazane jest by uczniowie korzystali z różnych źródeł
informacji: instrukcji, poradników, norm.

Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić

zorganizowanie zajęć dydaktycznych w straży pożarnej i punktach
pomocy medycznej.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych

ucznia

Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się

na podstawie określonych kryteriów oceniania. Sprawdzanie
umiejętności praktycznych może odbywać się przez obserwację
czynności uczniów podczas wykonywania zadań praktycznych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na poprawność wykonywania
ćwiczeń.
Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwracać uwagę na:
− przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpożarowej,

− stosowanie procedur zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia

pracowników,

− dobieranie środków ochrony osobistej,

− wykonywanie reanimacji na fantomie.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów można

zastosować testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne.
Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest przede
wszystkim poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być zgodne

z obowiązującą skalą ocen.

Jednostka modułowa 341[05].O1.02
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów
międzyludzkich

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić potrzeby klienta,

− przewidzieć oczekiwania klienta,

− pokonać bariery w procesie komunikowania,

− porozumieć się skutecznie z klientem,

− przeprowadzić konstruktywną dyskusję,

− zastosować argumentację racjonalną i emocjonalną do określonej

sytuacji,

− rozwiązać konflikty międzyludzkie,

− poradzić sobie w trudnych sytuacjach zawodowych,

− zastosować ogólnie przyjęte normy etyczne,

− zastosować zasady etyki zawodowej.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja potrzeb człowieka i ich charakterystyka.
Komunikacja interpersonalna.
Język i style komunikowania się.
Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
Bariery komunikacji.
Dyskusja konstruktywna, zasady dyskusji.
Rodzaje argumentacji.
Konflikt. Rozwiązywanie konfliktów.
Negocjacje. Techniki negocjacji.
Systemy wartości etycznych.
Kodeks etyki zawodowej.

3. Ćwiczenia

• Prowadzenie z klientem rozmowy bezpośredniej i telefonicznej.

• Prezentowanie klientowi wybranej oferty zakładu usługowego.

• Przekonywanie klienta do określonej oferty.

4. Środki dydaktyczne

Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń.
Filmy dydaktyczne dotyczące: mowy ciała, autoprezentacji

i asertywności, psychologii obsługi klienta, obsługi klienta przez telefon.
Programy na płytach CD: Profesjonalna obsługa klienta, Telefon

w firmie.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Jednym z najważniejszych warunków efektywnej działalności

usługowej jest właściwa relacja między usługodawcą a usługobiorcą.
Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów interpersonalnych
w oparciu o właściwe rozpoznanie potrzeb i oczekiwań klienta jest
głównym celem realizacji programu jednostki.

Program jednostki powinien być realizowany przez nauczyciela

psychologii.

Podczas realizacji programu wskazane jest, aby nauczyciel dążył do

kształtowania następujących postaw:
− tolerancji,

− odpowiedzialności za skutki własnych zachowań w kontakcie z drugim

człowiekiem,

− akceptacji zachowań klientów,

− asertywności,

− dążenia do profesjonalnego rozpoznawania potrzeb klientów.

Przed przystąpieniem do realizacji programu jednostki, nauczyciel

powinien dokładnie przeanalizować treści zawarte w programie
nauczania, określić związki między podstawowymi pojęciami: potrzeba,
kontakt interpersonalny, dyskusja, konflikt, argumentacja, negocjacja,
mowa ciała. Na podstawie powyższej analizy powinien dobrać metody
nauczania oraz środki dydaktyczne. Dobór odpowiedniej metody
nauczania ma służyć osiągnięciu aktywności uczniów na zajęciach.

Wśród metod aktywizujących zaleca się: metodę tekstu

przewodniego, dyskusję dydaktyczną, ćwiczenia - zajęcia warsztatowe,
psychodramę, inscenizację.

Wskazane jest wykorzystywanie środków multimedialnych,

wzbogacenie zajęć o prezentację wideokaset lub płyt CD z nagraniami
dotyczącymi różnych form treningu umiejętności społecznych.

Zasadnicze znaczenie dla kształtowania umiejętności

interpersonalnych mają ćwiczenia. Grupy ćwiczeniowe powinny liczyć do
6 osób.

W trakcie realizacji programu powinno się unikać stresu, szczególnie

związanego z ocenianiem, a umiejętności psychologiczne powinny być

nabywane w atmosferze zaufania i akceptacji w relacji uczeń -
nauczyciel.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno być

dokonywane według podanych kryteriów i zgodne z obowiązującą skalą
ocen.

Obserwując pracę uczniów podczas wykonywania zadań, należy

zwrócić uwagę na:
− stopień opanowania umiejętności,

− wykorzystanie teorii w praktyce,

− postawę i zachowanie na zajęciach,

− stosowanie technik komunikacji werbalnej i niewerbalnej,

− samoocenę uczniów.

Poprawność realizacji wykonywanych ćwiczeń powinna być oceniana

zarówno w trakcie, jak i po ich wykonaniu. Należy na bieżąco analizować
popełniane błędy oraz pomagać uczniom w poszukiwaniu prawidłowych
rozwiązań.

Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny przez ucznia jest poprawne

i samodzielne wykonanie ćwiczeń.

Jednostka modułowa 341[05].O1.03
Stosowanie prawa w działalności usługowej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zastosować obowiązujące przepisy kodeksu cywilnego,

− zastosować przepisy prawa pracy dotyczące praw i obowiązków

pracodawcy,

− zastosować przepisy prawa pracy dotyczące praw i obowiązków

pracownika,

− określić organy ochrony konsumenta,

− zastosować przepisy dotyczące ochrony praw konsumenta,

− zastosować przepisy dotyczące rękojmii oraz gwarancji,

− zastosować procedury określone przepisami o rękojmii i gwarancji,

− wykonać czynności związane ze świadczeniem usługi,

− sporządzić umowę o świadczenie usług z konsumentem,

− sporządzić umowę o świadczenie usług z przedsiębiorcą,

− zaspokoić uzasadnione roszczenia konsumenta związane ze

świadczeniem usług.

2. Materiał nauczania

Kodeks cywilny.
Kodeks pracy.
Konsument. Ochrona konsumenta.
Organy ochrony praw konsumenta: Urząd Ochrony Konkurencji

i Konsumentów, Inspekcja Handlowa, Rzecznik Praw Ubezpieczonych,
Rzecznik Konsumentów, Organizacje Konsumenckie.
Rękojmia i gwarancja – procedury.
Roszczenia.
Przedawnienie roszczeń.
Prawa i obowiązki pracownika.
Prawa i obowiązki pracodawcy.
Rodzaje umów o pracę.
Rodzaje umów cywilno-prawnych: o dzieło, zlecenie, sprzedaży,
agencyjna.

3. Ćwiczenia

• Dobieranie podstawy prawnej do określonej sytuacji lub problemu.

• Sporządzanie umowy z klientem dotyczącej sprzedaży usługi.

• Analizowanie praw i obowiązków pracownika.

• Analizowanie praw i obowiązków pracodawcy.

4. Środki dydaktyczne

Ustawy i rozporządzenia.
Wzory umów cywilno-prawnych.
Foliogramy: wzorów umów.
Prawnicze programy komputerowe.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów umiejętności związanych z formalno-prawną obsługą
i organizacją usług. Znajomość zagadnień cywilno-prawnych jest
niezbędna w pracy zawodowej pracownika świadczącego usługi.

Wskazane metody realizacji zajęć to: wykład, pogadanka, dyskusja

dydaktyczna, ćwiczenia.

Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić

zorganizowanie zajęć dydaktycznych z udziałem specjalistów z zakresu
prawa cywilnego i prawa pracy oraz przedstawiciela Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów.

Zaleca się zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do sądu,

kancelarii prawniczej lub dużego przedsiębiorstwa.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany w grupach

ćwiczeniowych do 6 osób, w pracowniach wyposażonych w stanowiska
komputerowe z zainstalowanymi programami prawniczymi.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych

ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczać

informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowania umiejętności
określonych w programie jednostki modułowej.

Podczas oceniania należy zwrócić uwagę na:

− stosowanie zasad ochrony prawa konsumentów w Polsce,

− korzystanie z aktów prawnych dotyczących obowiązków i praw

producenta i konsumenta,

− postępowanie wobec konsumentów niezadowolonych z zakupu

towaru lub usługi,

− przygotowywanie umów cywilno-prawnych.

Poziom opanowania umiejętności uczniów należy oceniać na

podstawie przeprowadzonych testów, sprawdzianów ustnych

i pisemnych oraz wykonanych projektów.

Podczas oceniania należy stosować obowiązującą skalę ocen.

Jednostka modułowa 341[05].O1.04
Ocena jakości świadczonych usług

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− wyjaśnić podstawowe pojęcia dotyczące jakości,

− zastosować normy jakościowe w sferze usług materialnych,

− zastosować normy jakościowe w sferze usług niematerialnych,

− zastosować normy ilościowe,

− ocenić jakość usług według określonych kryteriów,

− posłużyć się narzędziami do badania jakości usług,

− zaplanować działania doskonalące jakość usług.

2. Materiał nauczania

Jakość. Wyznaczniki jakości.
Kryteria oceny jakości usług.
Jakość usług materialnych.
Jakość usług niematerialnych.
Norma. Normy ilościowe. Normy jakościowe.
Procesy tworzenia jakości.
Koszty jakości.
Certyfikaty jakości. Zarządzanie przez jakość TQM.

3. Ćwiczenia

• Ocenianie jakości określonej usługi zgodnie z normami.

• Opracowywanie narzędzi do badania jakości usługi.

• Badanie jakości usługi z zastosowaniem narzędzi pomiaru.

4. Środki dydaktyczne

Filmy dydaktyczne dotyczące zapewnienia jakości usług i jakości
wewnętrznej.
Plansze i foliogramy: terminologia ISO 8402: terminy i definicje
stosowane w normach dotyczących jakości; normy ISO - podział
i charakterystyka; zestawienie elementów systemu zapewnienia jakości
według normy ISO 9001; wzajemne zależności między normami ISO
serii 9000; system kompleksowego zarządzania jakością TQM.
Normy ISO serii 9000 i 10000.
Materiały Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji.
Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące jakości

świadczonych usług oraz oceny tej jakości. Należy uświadomić uczniom,
że system zapewnienia jakości prowadzi do pełnego zaspokojenia
wymagań klienta i spełnienia jego oczekiwań.

Realizując program jednostki modułowej należy zwrócić uwagę na

opanowanie przez uczniów podstawowych pojęć dotyczących jakości.

Globalne zarządzanie jakością stanowi dzisiaj podstawowy sposób

spełniania oczekiwań klienta i zwiększania zysków przedsiębiorstw.
Pracownicy poszczególnych działów przedsiębiorstwa usługowego
powinni traktować siebie jak klientów wewnętrznych. Należy uświadomić
uczniom, że na jakość usług ma decydujący wpływ praca całego
personelu, jego wzajemna komunikacja i zaangażowanie.

Zaleca się realizację programu metodami aktywizującymi,

jak: dyskusji dydaktycznej, metody projektu i tekstu przewodniego.

Należy stosować zarówno indywidualną, jak i grupową formę pracy

uczniów. Praca w grupie sprzyja efektywności procesu kształcenia,
pozwala na ukształtowanie umiejętności komunikowania się, współpracy
w zespole, prezentowania wyników.

Przed wykonaniem ćwiczeń praktycznych uczniowie powinni

zapoznać się z jasno sformułowaną instrukcją ich wykonania.

W procesie nauczania należy zwracać uwagę na posługiwanie się

przez uczniów poprawną terminologią dotyczącą jakości towarów

i usług. Szczególną uwagę należy poświęcić procedurom zapewnienia
jakości z uwzględnieniem norm ISO 9000.

Podczas realizacji programu wskazane jest zorganizowanie wycieczki

dydaktycznej do firmy usługowej wprowadzającej normy jakościowe lub
firmy certyfikującej. Ćwiczenia powinny odbywać się grupach od 3 do 6
osób.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych

ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

przez cały okres realizacji jednostki modułowej, na podstawie ustalonych
kryteriów. Należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć informacji

dotyczących zakresu i poziomu opanowanych umiejętności określonych
w programie jednostki modułowej.

Osiągnięcia edukacyjne uczniów należy oceniać na podstawie

sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz prezentowanych projektów.

Podczas oceniania należy sprawdzać umiejętność posługiwania się

przyswojoną wiedzą, zwracać uwagę na merytoryczną jakość
wypowiedzi oraz poprawność wnioskowania.

Umiejętności uczniów należy sprawdzać obserwując ich pracę

w czasie wykonywania ćwiczeń.

Proces oceniania powinien obejmować następujące umiejętności:

− posługiwania się podstawowymi pojęciami dotyczącymi jakości,

− oceniania jakości usług według określonych kryteriów,

− posługiwania się narzędziami do badania jakości usług,

− planowania działań zmierzających do poprawy jakości usług.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić uzyskane

wyniki sprawdzianów oraz poziom i zakres wykonanych ćwiczeń.

Nauczyciel powinien systematycznie sprawdzać postępy i oceniać

jakość wykonywanych ćwiczeń.

Jednostka modułowa 341[05].O1.05
Prowadzenie marketingu usług

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zdefiniować podstawowe pojęcia marketingowe,

− zaplanować działania marketingowe,

− scharakteryzować koncepcje marketingowe,

− określić kryteria segmentacji rynku,

− określić instrumenty marketingu mix,

− określić cel badań marketingowych,

− dobrać metody badań marketingowych do programu promocji usług,

− przeprowadzić analizę marketingową,

− opracować strategię działania firmy.

2. Materiał nauczania

Podstawowe pojęcia marketingowe.
Analiza marketingowa.
Segmentacja rynku.
Strategie marketingowe.
Badania marketingowe.
Planowanie działalności marketingowej.

3. Ćwiczenia

• Określanie orientacji marketingowych dla wybranych podmiotów

gospodarczych.

• Prezentowanie różnych rodzajów reklamy produktów i usług.

• Charakteryzowanie odbiorców określonego rodzaju usług.

4. Środki dydaktyczne

Filmy dydaktyczne dotyczące: marketingu, mowy ciała, obsługi klienta
przez telefon, sukcesów w sprzedaży, psychologii obsługi klienta, savoir-
vivre'u w biznesie, technik negocjacji, telemarketingu czyli sprzedaży
przez telefon.
Programy na płytach CD: Profesjonalna obsługa klienta, Telefon

w firmie, Projekt Management.
Plansze: Marketing mix, Piramida potrzeb, Model gościnności.
Foliogramy: Marketing mix, Elementy promocji usług.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest uzyskanie przez

uczniów umiejętności posługiwania się regułami i działaniami
marketingowymi w praktyce. Wskazane jest kształtowanie umiejętności
wykorzystywania miar statystycznych i działań marketingowych

w procesie podejmowania decyzji. Należy również zwrócić uwagę na rolę
zarządzania w procesie gospodarowania zasobami, ze szczególnym
uwzględnieniem zarządzania jakością. Poznanie i zrozumienie
działalności marketingowej jest kluczowym elementem gospodarki
rynkowej nie tylko w sferze produkcyjnej, ale i usługowej. Szczególną
uwagę należy zwrócić na piąty element marketingu mix – pracownika
w sektorze usług.

Zaleca się stosowanie następujących metod nauczania: dyskusji

dydaktycznej, metody projektu, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń.

Wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane w małych grupach

3-6 osobowych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych

ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć

informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowania umiejętności
określonych w programie jednostki modułowej.

Nauczyciel powinien przedstawić na początku zajęć kryteria oceniania.

Podczas oceniania szczególną uwagę należy zwrócić na:
− planowanie działań marketingowych,

− promocję produktu, usługi i firmy,

− opracowanie strategii firmy,

− wyszukiwanie i selekcję informacji.

Obserwując pracę uczniów podczas wykonywania ćwiczeń należy

zwracać uwagę na samodzielne wykonywanie ćwiczeń, aktywność oraz
zaangażowanie podczas zajęć.

Opanowanie umiejętności ocenia się na podstawie: sprawdzianów

ustnych, prac pisemnych, opracowanych projektów i obserwacji
wykonywanych ćwiczeń. Podczas oceniania należy stosować
obowiązującą skalę ocen.

Jednostka modułowa 341[05].O1.06
Prowadzenie korespondencji biurowej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zorganizować stanowisko pracy biurowej zgodnie z wymaganiami

ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej,

− posłużyć się urządzeniami technicznymi w pracy biurowej,

− wykonać czynności związane z przyjmowaniem i wysyłaniem

korespondencji,

− zastosować zasady redagowania pism i dokumentów,

− zastosować zasady archiwizacji dokumentów,

− odebrać i przekazać informacje za pomocą poczty elektronicznej

i innych nośników informacji,

− posłużyć się wyszukiwarką internetową oraz pozyskać informacje

zawarte w portalach internetowych.

2. Materiał nauczania

Stanowisko pracy biurowej.
Eksploatacja urządzeń biurowych.
Rodzaje dokumentów biurowych.
Zasady redagowania pism.
Zasady prowadzenia korespondencji.
Zastosowanie komputera w pracy biurowej.

3. Ćwiczenia

• Projektowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii

i estetyki, przepisami bezpieczeństwa, higieny pracy i ochrony
przeciwpożarowej.

• Przyjmowanie i wysyłanie korespondencji.

• Sporządzanie protokołu, notatki, sprawozdania.

• Pozyskiwanie informacji z sieci Internet.

4. Środki dydaktyczne

Film dydaktyczny: Sekretariat menadżera.
Wzory dokumentów biurowych.
Wzory protokołów.
Wzory układów pism.
Książka korespondencji.
Instrukcja dotycząca pracy kancelarii.
Słownik poprawnej polszczyzny.

Słownik ortograficzny.
Materiały biurowe: papier, teczki, skoroszyty, segregatory.
Techniczny sprzęt biurowy: telefax, kserokopiarka, telefon

z automatyczną sekretarką, komputer, laminator, gilotyna do cięcia
papieru, bindownica, termobindownica.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiejętności obsługi i eksploatacji urządzeń biurowych, redagowania
treści i formatowania tekstu różnych pism, prowadzenia rejestru

i archiwizowania korespondencji.

Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń należy zapoznać

uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, instrukcjami obsługi urządzeń na
stanowisku pracy, a także poinformować o systemie i kryteriach
oceniania.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany metodą

tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń praktycznych.

Nauczyciel powinien rozpocząć ćwiczenia od instruktażu, a w trakcie

ich realizacji udzielać pomocy i na bieżąco sprawdzać poprawność
wykonania. Ważnym zadaniem nauczyciela jest zwrócenie uwagi na
dokładność i staranność wykonywania prac biurowych.

Ćwiczenia powinny odbywać się w grupach do 6 osób na

stanowiskach pracy biurowej. Do osiągnięcia założonych celów
kształcenia konieczne jest wyposażenie stanowiska pracy w komputer
z niezbędnym oprogramowaniem.

Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić

zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do sekretariatu wybranej firmy
usługowej.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych

ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

przez cały okres realizacji programu jednostki modułowej według
kryteriów podanych na początku zajęć, zgodnie z obowiązującym
systemem oceniania. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć
informacji dotyczących zakresu i poziomu nabytych umiejętności
określonych w programie jednostki modułowej.

Umiejętności praktyczne należy sprawdzać poprzez obserwację

czynności wykonywanych przez uczniów podczas realizacji ćwiczeń oraz
stosowanie testów praktycznych z zadaniami typu próba pracy.

Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy należy

zwrócić szczególną uwagę na:
− organizowanie stanowiska pracy biurowej,

− eksploatację urządzeń biurowych,

− wykonywanie czynności biurowych,

− redagowanie i formatowanie pism,

− sporządzanie dokumentów biurowych.

Moduł 341[05].Z1
Podstawy turystyki

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− stosować terminologię z zakresu turystyki,

− klasyfikować turystykę na podstawie kryteriów zalecanych przez

Światową Organizację Turystyki,

− określać funkcje i dysfunkcje turystyki,

− charakteryzować usługi turystyczne,

− określać czynniki wpływające na rozwój turystyki,

− określać kierunki rozwoju współczesnej turystyki,

− charakteryzować markowe polskie produkty turystyczne,

− określać zadania organów centralnych, terenowych i samorządowych

dotyczące turystyki,

− charakteryzować krajowe i międzynarodowe organizacje turystyczne,

− korzystać z różnych aktów prawnych,

− komunikować się w języku obcym w zakresie organizacji turystyki.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna liczba

godzin na realizację

341[05].Z1.01

Charakteryzowanie ruchu turystycznego

341[05].Z1.02

Rozpoznawanie polskich markowych
produktów turystycznych

341[05].Z1.03

Podejmowanie działań stymulujących
rozwój turystyki przez instytucje centralne,
samorządy i organizacje turystyczne

341[05].Z1.04

Wykorzystanie języka obcego w realizacji
zadań dotyczących organizacji turystyki

Razem

108

3. Schemat układu jednostek modułowych

Jednostki od 341[05].Z1.01 do 341[05].Z1.03 powinny być

realizowane w kolejności przedstawionej na schemacie, jednostkę
341[05].Z1.04 można realizować w dowolnej kolejności w odniesieniu do
pozostałych.

341[05].Z1

Podstawy turystyki

341[05].Z1.01

Charakteryzowanie ruchu turystycznego

341[05].Z1.02

Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych

341[05].Z1.04

Wykorzystanie języka

obcego w realizacji

zadań dotyczących

organizacji turystyki

341[05].Z1.03

Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez

instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne

4. Literatura

Alejziak A.: Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku. Wyd. Abbis, Kraków
1999
Andrejuk A.: Turystyka aktywna, rekreacyjna, specjalistyczna. Kengraf,
Warszawa 1998
Bielczyk B., Łobożewicz T.: Podstawy turystyki. Wyższa Szkoła
Ekonomiczna, Warszawa 2001
Borne H., Doliński A.: Organizacja turystyki. WSiP, Warszawa 2000
Davidson R.: Turystyka. PAPT, Warszawa 1996
Gaworecki W.: Turystyka. PWE, Warszawa 2000
Holloway J.: Podstawy turystyki. PAPT, Warszawa 1996
Medlik S.: Leksykon podróży, turystyki i hotelarstwa. Wyd. Naukowe
PWN, Warszawa 1995
Zięba - Załucka H.: Samorząd terytorialny Rzeczpospolitej Polskiej po
reformie ustrojowej. Wyd. Ośw. FOSZE, Rzeszów 1999
Strategia rozwoju turystyki w latach 2001-2006. Ministerstwo
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2001
Terminologia turystyczna Światowej Organizacji Turystyki (WTO).
Instytut Turystyki, Warszawa 1994
Czasopisma: Rynek turystyczny, Wiadomości turystyczne

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 341[05].Z1.01
Charakteryzowanie ruchu turystycznego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić podstawowe pojęcia z zakresu turystyki,

− zastosować terminologię zalecaną przez Światową Organizację

Turystyki,

− wyjaśnić rolę turystyki w gospodarce państwa,

− określić różne formy turystyki,

− scharakteryzować rodzaje turystyki,

− określić funkcje turystyki,

− określić dysfunkcje turystyki,

− zapobiec niekontrolowanemu szerzeniu się turystyki niszczącej

środowisko,

− sklasyfikować czynniki rozwoju turystyki,

− rozpoznać potrzeby turysty,

− scharakteryzować rodzaje usług turystycznych.

2. Materiał nauczania

Podstawowe pojęcia związane z turystyką.
Formy turystyki.
Rodzaje turystyki.
Funkcje i dysfunkcje turystyki.
Czynniki wpływające na rozwój turystyki.
Usługi turystyczne.
Potrzeby człowieka i ich klasyfikacja.

3. Ćwiczenia

• Analizowanie ruchu turystycznego w województwie lub wybranym

mieście.

• Charakteryzowanie usług turystycznych w mieście, regionie, kraju na

podstawie materiałów i danych pozyskiwanych przez uczniów.

• Projektowanie rodzajów turystyki, które mogą rozwijać się

w miejscowości, regionie, gdzie znajduje się szkoła.

• Analizowanie usług turystycznych wykonywanych w wybranym

zakładzie hotelarskim.

4. Środki dydaktyczne

Materiały źródłowe Instytutu Turystyki, Głównego Urzędu Statystycznego
i Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.

Plansze i foliogramy dotyczące: form turystyki, rodzajów turystyki,
Piramidy potrzeb Maslowa.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiejętności związanych z posługiwaniem się terminologią zawodową,
charakteryzowaniem podstawowych rodzajów turystyki,

a także usług turystycznych.

Szczególną uwagę należy zwrócić na funkcje i dysfunkcje turystyki.

Określenie pozytywnych cech turystyki i jej znaczenia dla rozwoju
gospodarczego kraju będzie podstawą przygotowania ucznia do
przyszłej pracy zawodowej. Uczeń powinien rozumieć również
zagrożenia, jakie niesie za sobą niekontrolowany ruch turystyczny.

Równie ważne jest określenie potrzeb turysty, które mają wpływ na

rozwój rynku usług turystycznych, zwiększenie liczby miejsc zatrudnienia
w gospodarce turystycznej oraz dochody ludności.

Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, w pracowni

wyposażonej w materiały źródłowe, plansze i foliogramy na temat form
i rodzajów turystyki. Zaleca się stosowanie następujących metod
nauczania: pogadanki problemowej, ćwiczeń, dyskusji oraz giełdy
pomysłów.

Zagadnienia dotyczące czynników rozwoju współczesnej turystyki

nauczyciel może realizować metodą burzy mózgów z wykorzystaniem
danych zawartych w literaturze oraz informacji z prasy, radia, telewizji.
Analizę strategii rozwoju turystyki należy wykonać na podstawie tekstów
źródłowych Polskiej Organizacji Turystycznej i Ministerstwa Gospodarki,
Pracy i Polityki Społecznej.

Część zajęć dydaktycznych można przeprowadzić w: Polskiej

Organizacji Turystycznej, Polskiej Izbie Turystyki lub izbach
regionalnych, hotelach, restauracjach, bankach, Giełdzie Papierów
Wartościowych z udziałem zaproszonych ekspertów.

Podczas realizacji procesu dydaktycznego wskazane jest

zorganizowanie wycieczki po okolicy, w której znajduje się szkoła, celem
zebrania informacji na temat usług turystycznych w regionie. Podczas
wycieczki uczniowie powinni opracować przewodnik po firmach
świadczących usługi turystyczne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno odbywać się przez

cały okres realizacji programu na podstawie określonych kryteriów,
zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Wiadomości i umiejętności niezbędne do realizacji ćwiczeń można

sprawdzać stosując sprawdziany pisemne i ustne oraz testy osiągnięć
szkolnych.

Umiejętności praktyczne uczniów należy sprawdzać obserwując ich

czynności podczas wykonywania zadań praktycznych.

Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwracać uwagę na:

− wyszukiwanie danych statystycznych,

− analizowanie danych statystycznych ruchu turystycznego (regionu,
miasta) i ich interpretowanie,
− charakteryzowanie usług turystycznych w swoim regionie, mieście.

Dokonując oceny należy uwzględnić aktywność, samodzielne

wykonywanie zadań, umiejętność pracy w grupie.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

sprawdzianów, testów oraz poziom wykonania ćwiczeń.

Jednostka modułowa 341[05].Z1.02
Rozpoznawanie polskich markowych produktów
turystycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić produkty markowe turystyki polskiej,

− scharakteryzować obszary działania markowych produktów

turystycznych,

− określić cechy markowych produktów turystycznych,

− dokonać analizy turystyki miejskiej i kulturowej,

− dokonać analizy turystyki na terenach wiejskich,

− rozpoznać możliwości planowania turystyki biznesowej,

− scharakteryzować turystykę przygraniczną i tranzytową,

− wskazać mocne i słabe strony produktów markowych turystyki

polskiej,

− scharakteryzować strategię rozwoju polskich produktów

turystycznych.

2. Materiał nauczania

Produkty markowe turystyki polskiej.
Marka turystyki biznesowej.
Marka turystyki miejskiej i kulturowej.
Marka turystyki aktywnej, rekreacyjnej i specjalistycznej.
Marka turystyki na terenach wiejskich.
Marka turystyki przygranicznej i tranzytowej.
Strategia rozwoju polskich produktów turystycznych.

3. Ćwiczenia

• Analizowanie wybranych marek turystyki w danej miejscowości.

• Analizowanie turystyki miejskiej i kulturowej w oparciu o dostępne

dane Urzędu Miasta, Instytutu Turystyki, innych instytucji

w wybranych miastach wojewódzkich.

• Analizowanie turystyki na terenach wiejskich, na podstawie danych

ośrodków doradztwa rolniczego, Instytutu Turystyki i katalogów
agroturystycznych.

• Określanie obszarów działania poszczególnych marek produktów

turystycznych.

• Analizowanie słabych i mocnych stron produktów markowych turystyki

polskiej.

4. Środki dydaktyczne

Materiały źródłowe Głównego Urzędu Statystycznego, Instytutu
Turystyki, Ośrodków Doradztwa Rolniczego, Ministerstwa Gospodarki,
Pracy i Polityki Społecznej.
Plansze i foliogramy: mapa gospodarstw agroturystycznych, rodzaje
produktów markowych.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące produktów

markowych turystyki polskiej oraz obszarów działania poszczególnych
marek. Ważne jest, aby uczniowie umieli identyfikować produkty
markowe i odróżniać je od innych produktów turystycznych.
Podczas realizacji programu należy zwrócić uwagę na określanie
poszczególnych marek turystyki:
− biznesowej - kongresy, konferencje, seminaria, imprezy targowe

i wystawy, podróże motywacyjne oraz indywidualne pobyty służbowe,

− miejskiej i kulturowej - dziedzictwo kulturowe miast i miasteczek, trasy

kulturowe, ważne wydarzenia kulturowe,

− aktywnej, rekreacyjnej i specjalistycznej - wyjazdy i pobyty związane

z wodą, wędrówki piesze i rowerowe oraz turystykę specjalnych
zainteresowań,

− terenów wiejskich - agroturystykę, ekoturystykę, turystykę na

obszarach chronionych oraz atrakcje związane z życiem wsi, kulturą
ludową i tradycjami,

− przygranicznej i tranzytowej - oferty turystyczne adresowane do osób

przebywających w pasie przygranicznym oraz związane z ruchem
tranzytowym, ze szczególnym uwzględnieniem autostrad, dróg
szybkiego ruchu i infrastruktury drogowej.
Program jednostki modułowej powinien być realizowany w grupach do

16 osób, w pracowni wyposażonej w materiały źródłowe oraz plansze
i foliogramy przedstawiające polskie produkty markowe. Zaleca się
stosowanie wykładu informacyjnego, pogadanki problemowej, dyskusji
dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych. Podczas organizacji zajęć
należy korzystać z pomocy pracowników biur podróży.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów
kształcenia, określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie
powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu na podstawie
określonych kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na:
− określanie polskich turystycznych produktów markowych,

− wyszukiwanie danych charakteryzujących ruch turystyczny,

− poziom wykonywania ćwiczeń,

− aktywność i zaangażowanie ucznia.
Ocena nabytych umiejętności powinna uwzględniać wyniki:
sprawdzianów ustnych, sprawdzianów pisemnych, wykonanych zadań
praktycznych.

Jednostka modułowa 341[05].Z1.03
Podejmowanie działań stymulujących rozwój
turystyki przez instytucje centralne, samorządy
i organizacje turystyczne

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić zadania administracji centralnej w zakresie turystyki,

− określić zadania administracji terenowej w zakresie turystyki,

− określić zadania administracji samorządowej w zakresie turystyki,

− dokonać analizy zadań Polskiej Organizacji Turystycznej,

− dokonać analizy zadań Regionalnych i Lokalnych Organizacji

Turystycznych,

− scharakteryzować krajowe organizacje i stowarzyszenia branżowe,

− scharakteryzować międzynarodowe organizacje turystyczne.

2. Materiał nauczania

Zadania administracji centralnej związane z turystyką.
Zadania administracji terenowej w zakresie turystyki.
Zadania administracji samorządowej w zakresie turystyki.
Zadania Polskiej Organizacji Turystycznej, Regionalnych Organizacji
Turystycznych oraz Lokalnych Organizacji Turystycznych.
Zadania statutowe organizacji i stowarzyszeń branżowych: Polskiego
Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Polskiego Zrzeszenia Hoteli,
Polskiej Izby Turystyki, Polskiej Agencji Rozwoju Turystyki, Polskiego
Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, Polskiej Federacji Campingu
i Carawaningu, Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego,
Polskiego Stowarzyszenia Turystyki i Hotelarstwa, Regionalnych Izb
Turystycznych, Stowarzyszenia „Konferencje i Kongresy w Polsce”,
Federacji Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”.
Podstawowe zadania międzynarodowych organizacji turystycznych:
Światowej Organizacji Turystyki, Światowej Rady Podróży i Turystyki,
Europejskiej Komisji Podróży, Eurostat'u, Międzynarodowej Federacji
Biur Podróży, Międzynarodowej Federacji Campingu i Caravaningu,
Międzynarodowej Federacji Schronisk Młodzieżowych,
Międzynarodowego Stowarzyszenia Hoteli i Restauracji, Stowarzyszenia
Międzynarodowego Transportu Lotniczego, Europejskiego
Stowarzyszenia Szkół Hotelarskich i Turystycznych.

3. Ćwiczenia

• Analizowanie zadań związanych z turystyką realizowanych przez

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.

• Analizowanie zadań Polskiej Organizacji Turystycznej.

• Analizowanie zadań z zakresu turystyki realizowanych przez Urząd

Wojewódzki.

• Analizowanie zadań związanych z turystyką realizowanych przez

Urząd Powiatu i Gminy.

• Analizowanie zadań Polskiej Organizacji Turystyki.

• Analizowanie zadań regionalnych izb turystycznych.

• Charakteryzowanie zadań Regionalnych i Lokalnych Organizacji

Turystycznych działających w wybranym regionie.

• Analizowanie zadań organizacji i stowarzyszeń branżowych

działających na wybranym terenie.

4. Środki dydaktyczne

Materiały Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej dotyczące
zadań związanych z turystyką.
Plansza: Struktura organizacyjna turystyki.
Filmy promocyjne z zakresu turystyki.
Materiały źródłowe z Internetu dotyczące turystyki.
Statuty organizacji turystycznych.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotyczące

funkcjonowania organów administracji centralnej, terenowej

i samorządowej, które kształtują politykę turystyczną państwa oraz
odgrywają znaczącą rolę w całym systemie zarządzania turystyką.

Podczas realizacji programu szczególną uwagę należy zwrócić na

zadania Regionalnych i Lokalnych Organizacji Turystycznych oraz
analizę strategii rozwoju gospodarczego, w tym turystycznego na danym
terenie. Wskazane jest rozpoznanie organizacji i stowarzyszeń
branżowych działających na wybranym terenie oraz zapraszanie na
zajęcia lokalnych przedstawicieli branży turystycznej.

W ramach projektu uczniowie mogą przygotować własną strategię

rozwoju lokalnej turystyki lub ocenić politykę regionalną w zakresie
turystyki na wybranym terenie. Wskazane jest, aby uczniowie zapisali się
do organizacji turystycznych, założyli szkolne koło PTTK lub klub
turystyczny.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany w pracowni

wyposażonej w niezbędne materiały i środki dydaktyczne, w grupach do
16 osób, a ćwiczenia w zespołach 3-6 osobowych. Podczas zajęć należy

stosować metodę przewodniego tekstu, dyskusji dydaktycznej, metodę
projektów oraz ćwiczenia praktyczne. Wskazane jest organizowanie
spotkań z przedstawicielami branży turystycznej.

Zajęcia powinny być realizowane w pracowni wyposażonej

w niezbędne techniczne środki kształcenia i materiały dydaktyczne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji o realizacji celów określonych w programie
jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno odbywać się przez cały
okres realizacji programu na podstawie kryteriów przedstawionych na
początku zajęć, z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen. W ocenie
należy uwzględnić wyniki sprawdzianów ustnych, prac pisemnych oraz
projektów indywidualnych i grupowych.

Sprawdzanie umiejętności praktycznych można realizować poprzez

obserwację czynności uczniów podczas ćwiczeń.

Dokonując oceny ucznia należy zwrócić uwagę na:

– rozróżnianie kompetencji administracji centralnej, terenowej

i samorządowej w zakresie turystyki,

– określanie zadań Regionalnych i Lokalnych Organizacji

Turystycznych,

– interpretowanie roli działających organizacji i stowarzyszeń

branżowych w rozwoju turystyki.
W ocenie należy uwzględnić również:

– aktywność i zaangażowanie podczas zajęć,
– samodzielność wykonania zadań,
– umiejętność pracy w zespole.
Na końcową ocenę powinny składać się oceny wykonanych ćwiczeń,
prezentowanych projektów i wyniki sprawdzianów.

Jednostka modułowa 341[05].Z1.04
Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań
dotyczących organizacji turystyki

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− posłużyć się terminologią z zakresu turystyki,

− napisać różnorodne teksty dotyczące organizacji turystyki,

− określić formy i rodzaje turystyki,

− określić potrzeby konsumenta usług turystycznych,

− określić czynniki wpływające na rozwój turystyki,

− scharakteryzować usługi turystyczne,

− scharakteryzować polskie turystyczne produkty markowe,

− określić zadania organów centralnych, terenowych i samorządowych

związane z funkcjonowaniem turystyki,

− zinterpretować teksty dotyczące organizacji turystyki,

− scharakteryzować organizacje turystyczne,

− przetłumaczyć na język polski, teksty w języku obcym dotyczące

organizacji turystyki.

2. Materiał nauczania

Turystyka - podstawowe pojęcia i definicje.
Formy i rodzaje turystyki.
Potrzeby konsumenta usług turystycznych.
Usługi turystyczne.
Czynniki wpływające na rozwój turystyki.
Polskie turystyczne produkty markowe.
Zarządzanie turystyką.

3. Ćwiczenia

• Formułowanie wypowiedzi dotyczących organizacji turystyki.

• Czytanie tekstów o tematyce turystycznej.

• Tłumaczenie tekstów o tematyce turystycznej.

• Charakteryzowanie wybranych rodzajów turystyki.

• Pisanie tekstów dotyczących usług turystycznych.

• Pisanie streszczeń wybranych tekstów dotyczących usług

turystycznych.

• Wychwytywanie przewodniej myśli tekstów.

• Układanie planu do tekstów.

4. Środki dydaktyczne

Schematy organizacyjne zarządzania turystyką.
Materiały informacyjne, przewodniki turystyczne.
Słowniki obcojęzyczne i branżowe.
Pakiety multimedialne do nauki języka obcego.
Środki audiowizualne i multimedialne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące organizacji

turystyki w Polsce. Celem realizacji programu nauczania jest
kształtowanie sprawnej komunikacji w języku obcym w zakresie
podstawowych zagadnień dotyczących turystyki. Należy kontynuować
naukę języka opanowanego przez uczniów w szkole średniej. Ważnym
zadaniem jest nie tylko utrwalanie reguł i zasad gramatycznych, ale
również doskonalenie sprawności produktywnych - mówienia, pisania
oraz receptywnych – czytania i rozumienia ze słuchu.

Przed przystąpieniem do realizacji treści jednostki modułowej

zalecane jest przeprowadzenie testów diagnozujących poziom
umiejętności uczniów w zakresie języka obcego. W trakcie realizacji
programu wskazane jest stosowanie dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń
praktycznych, których różnorodność powinna pobudzić uczniów do
aktywności i osiągania umiejętności swobodnego komunikowania się
w języku obcym. Zajęcia powinny być realizowane przez nauczyciela
znającego zagadnienia zawodowe.

Zaleca się realizację programu jednostki w pracowni języka obcego,

w grupach do 16 osób, z możliwością podziału na zespoły 3-4 osobowe.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno dostarczyć

informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów określonych
w programie jednostki modułowej.

Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na:

− posługiwanie się podstawowymi pojęciami z zakresu turystyki,

− charakteryzowanie form i rodzajów turystyki,

− charakteryzowanie usług turystycznych.
Ocena postępów uczniów powinna być dokonywana na podstawie:
− sprawdzianów pisemnych: testów oraz tłumaczeń na język obcy,

− sprawdzianów ustnych: odtwarzanych wyrażeń frazeologicznych,

zwrotów, krótkich dialogów i dłuższych wypowiedzi na zadany temat.

W procesie oceniania należy uwzględnić również :
− aktywność ucznia na zajęciach,

− poprawność stosowanych form gramatycznych,

− różnorodność stosowanego słownictwa.
Ocena końcowa powinna być zgodna z obowiązującą skalą ocen.

Moduł 341[05].Z2

Walory i atrakcje turystyczne

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− charakteryzować środowisko naturalne Polski,

− określać walory i atrakcje środowiska przyrodniczego Polski,

− określać antropogeniczne walory turystyczne Polski oraz świata,

− klasyfikować walory turystyczne różnych regionów Polski,

− określać style w architekturze i sztuce,

− charakteryzować obiekty zabytkowe w Polsce i Europie,

− określać regiony etnograficzne Polski oraz ośrodki twórczości

ludowej,

− analizować specyfikę i atrakcje turystyczne parków narodowych

w Polsce,

− charakteryzować regiony oraz centra turystyczne w Polsce i Europie,

− posługiwać się terminologią stosowaną w geografii turystycznej,

− analizować mapy geograficzne, turystyczne oraz plany miast,

− posługiwać się mapami turystycznymi i geograficznymi,

− projektować trasy turystyczne z uwzględnieniem zasad

opracowywania programów imprez,

− korzystać z najnowszych informacji dotyczących zagospodarowania

turystycznego regionów świata,

− pozyskiwać informacje o współczesnych imprezach kulturalnych,

− korzystać z literatury zawodowej i innych źródeł informacji

turystycznych.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna liczba

godzin na realizację

341[05].Z2.01

Korzystanie z informacji turystycznej

341[05].Z2.02

Prezentowanie walorów turystycznych
środowiska przyrodniczego Polski

341[05].Z2.03

Prezentowanie antropogenicznych walorów
turystycznych Polski

341[05].Z2.04 Projektowanie tras wyjazdów turystycznych

341[05].Z2.05

Prezentowanie atrakcji turystycznych
w języku obcym

Razem

324

3. Schemat układu jednostek modułowych

Jednostki od 341[05].Z2.01 do 341[05].Z2.04 powinny być

realizowane w kolejności przedstawionej na schemacie. Jednostkę
341[05].Z2.05 można realizować w dowolnej kolejności w odniesieniu do
pozostałych.

341[05].Z2

Walory i atrakcje turystyczne

341[05].Z2.01

Korzystanie z informacji turystycznej

341[05].Z2.02

Prezentowanie walorów turystycznych środowiska

przyrodniczego Polski

341[05].Z2.05

Prezentowanie atrakcji

turystycznych w języku

obcym

341[05].Z2.03

Prezentowanie antropogenicznych walorów

turystycznych Polski

341[05].Z2.04

Projektowanie tras wyjazdów turystycznych

4. Literatura

Broniewski T.: Historia architektury dla wszystkich. Ossolineum, Wrocław
1990
Charytonow E.: Zarys historii architektury. WSP, Olsztyn 1988
Estreicher K.: Historia sztuki w zarysie. PWN, Warszawa 1990
Gordon A., Świątecki A., Wandowicz W.: Cudze chwalicie... Wybrane
elementy geografii turystycznej Polski. Agencja Wydawniczo -
Reklamowa „Dino”, Warszawa 1994
Kruczek Z., Sacha S.: Europa : geografia turystyczna. Proksenia,
Kraków 2003
Kruczek Z., Sacha S.: Geografia atrakcji turystycznych Polski. Ostoja,
Kraków 1994
Kruczek Z.: Kraje pozaeuropejskie: zarys geografii turystycznej.
Proksenia, Kraków 2002
Kruczek Z.: Polska: geografia atrakcji turystycznych Polski. Proksenia,
Kraków 2002
Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J.: Geografia turystyki Polski.
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002
Warszyńska J.: Geografia turystyczna świata. Cz. 1 i 2.PWN, Warszawa
2001
Przewodnik po Polsce. Sport i Turystyka, Warszawa 1996
Słownik geograficzno – krajoznawczy Polski. PWN, Warszawa 1996
Czasopisma: Aura, Poznaj świat, Świat podróży,
Przewodniki turystyczne, albumy

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych.

Jednostka modułowa 341[05].Z2.01
Korzystanie z informacji turystycznej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić miejsce geografii turystycznej w ogólnej systematyce nauk

przyrodniczych i ekonomicznych,

− zdefiniować podstawowe terminy stosowane w geografii turystycznej,

− określić rodzaje map z uwzględnieniem skali, treści i przeznaczenia,

− zinterpretować znaki kartograficzne na mapach turystycznych,

− określić zależności między skalą, treścią mapy a jej przeznaczeniem,

− zinterpretować plany miast i mapy samochodowe,

− wykorzystać przewodniki, czasopisma tematyczne do planowania

tras turystycznych,

− wykorzystać techniki komputerowe do planowania tras turystycznych.

2. Materiał nauczania

Przedmiot i zakres badań geografii turystycznej.
Podstawowe pojęcia: walory turystyczne, atrakcyjność turystyczna,
rekreacja, krajoznawstwo, ekorozwój, zagospodarowanie turystyczne,
pojemność turystyczna, dostępność komunikacyjna, chłonność
turystyczna.
Podział walorów turystycznych z uwzględnieniem różnych kryteriów.
Mapy - rodzaje, klasyfikacja z uwzględnieniem skali, treści oraz
przeznaczenia.
Zasady czytania planów oraz map.
Zależności między skalą mapy, treścią a jej przeznaczeniem.
Znaki kartograficzne na mapach turystycznych.

3. Ćwiczenia

• Analizowanie powiązań geografii turystycznej z naukami

przyrodniczymi i ekonomicznymi.

• Rozpoznawanie znaków kartograficznych i topograficznych na

mapach turystycznych.

• Rozpoznawanie znaków topograficznych w terenie.

• Rozpoznawanie określonych szlaków turystycznych.

4. Środki dydaktyczne

Schemat powiązań geografii turystycznej z naukami przyrodniczymi
i ekonomicznymi.
Mapy fizyczne, turystyczne Europy, świata i Polski.
Atlas geograficzny.
Rocznik statystyczny.
Foliogramy, przezrocza, plansze, rysunki dotyczące informacji
turystycznych.
Katalogi i materiały reklamowe z zakresu turystyki.
Czasopisma zawodowe.
Przewodniki turystyczne, foldery reklamowe.
Ilustracje i fotografie różnych atrakcji turystycznych świata i Polski.
Teksty przewodnie do ćwiczeń.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące korzystania

z informacji turystycznych.

Wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: wykładu,

pogadanki dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych. Nauczyciel
powinien przygotować materiały niezbędne do wykonania ćwiczeń:
teksty przewodnie, instrukcje, poradniki. Podczas wykonywania zadań
uczniowie korzystają z tekstów przewodnich, pytań prowadzących
i formularzy do wypełnienia, mając zapewniony dostęp do różnych źródeł
informacji turystycznej. Uczniowie planują przebieg ćwiczenia,
korzystając z materiałów źródłowych, a na właściwe rozwiązanie
naprowadzają ich pytania przygotowane przez nauczyciela.

Podczas realizacji ćwiczeń, konieczne jest zapoznanie uczniów

z możliwościami pozyskiwania informacji turystycznych z różnych źródeł.

Zajęcia należy realizować w pracowni wyposażonej w niezbędne

środki dydaktyczne, grupy ćwiczeniowe powinny liczyć do 16 uczniów,
z możliwością podziału na zespoły 2-3 osobowe.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się systematycznie

przez cały czas realizacji programu jednostki na podstawie określonych
kryteriów.

Przed przystąpieniem do wykonania zadania wskazane jest

sprawdzenie poziomu umiejętności dotychczas opanowanych przez
ucznia. W zależności od potrzeb i warunków organizacyjnych może to
być test osiągnięć szkolnych, sprawdzian pisemny lub ustny. Pozytywny

wynik sprawdzianu powinien być warunkiem przystąpienia do wykonania
ćwiczeń. Umiejętności mogą być sprawdzane przez obserwację pracy
uczniów podczas realizacji zadań praktycznych.

Podczas obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów należy

zwrócić uwagę na:
– posługiwanie się terminologią zawodową,
– dobór źródeł informacji turystycznych,
– interpretację informacji zawartych w materiałach kartograficznych

i reklamowych,

– wykonanie ćwiczeń, ze szczególnym uwzględnieniem poprawności,

kolejności i dokładności wykonywanych prac.

Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie i po
ich realizacji.

Po wykonaniu określonych ćwiczeń, wskazane jest dokonanie oceny

zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Jednostka modułowa 313[05].Z2.02
Prezentowanie walorów turystycznych środowiska
przyrodniczego Polski

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− dokonać klasyfikacji regionów fizyczno - geograficznych Polski,

− określić cechy klimatu Polski oraz typy pogody,

− scharakteryzować sieć hydrograficzną Polski oraz ocenić jej

znaczenie dla turystyki,

− zaprezentować osobliwości polskiej flory i fauny,

− ocenić przydatność kompleksów leśnych dla turystyki i rekreacji,

− zaprezentować walory specjalistyczne terenów górskich,

− określić walory specjalistyczne akwenów wodnych,

− określić rejony występowania wód mineralnych oraz walory

wypoczynkowo - uzdrowiskowe tych obszarów,

− ocenić atrakcje turystyczne i poziom zagospodarowania polskich

uzdrowisk,

− określić formy ochrony przyrody w Polsce,

− zaprezentować atrakcje turystyczne parków narodowych, wybranych

parków krajobrazowych oraz rezerwatów przyrody,

− wskazać miejsca w Polsce wpisane na Światową Listę Rezerwatów

Biosfery,

− ocenić atrakcyjność planowanych tras turystycznych,

− określić wpływ turystyki na zanieczyszczenie środowiska

przyrodniczego,

− określić działania na rzecz ochrony i koegzystencji środowiska

naturalnego.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja regionów fizyczno - geograficznych Polski.
Rodzaje form ukształtowania powierzchni Polski i ich walory turystyczne.
Walory specjalistyczne obszarów o zróżnicowanej rzeźbie powierzchni
Ziemi.
Cechy charakterystyczne klimatu Polski.
Typy pogody występujące w Polsce.
Sieć hydrograficzna Polski i jej walory specjalistyczne.
Kompleksy leśne w Polsce, ich rodzaje.
Formy ochrony przyrody w Polsce.
Rozmieszczenie parków narodowych, wybranych parków
krajobrazowych, rezerwatów przyrody w Polsce.

Uzdrowiska polskie, ich klasyfikacja, zagospodarowanie, walory
turystyczne.
Światowa Lista Rezerwatów Biosfery, polskie rezerwaty biosfery.
Obszary o najwyższym stopniu zanieczyszczenia środowiska w Polsce.
Narodowy program ochrony środowiska naturalnego do 2010 roku.

4. Ćwiczenia

• Klasyfikowanie regionów fizyczno – geograficznych kraju.

• Odczytywanie z map turystycznych form ukształtowania powierzchni.

• Prezentowanie osobliwości polskiej flory i fauny.

• Charakteryzowanie obszarów uzdrowiskowych.

• Prezentowanie walorów specjalistycznych wybranego terenu.

• Projektowanie działań na rzecz ochrony oraz koegzystencji

środowiska naturalnego i turystyki w określonym regionie.

• Analizowanie rozmieszczenia parków narodowych na tle głównych

krain krajobrazowo – przyrodniczych.

• Ocenianie atrakcyjności wybranych tras turystycznych według

określonych kryteriów.

4. Środki dydaktyczne

Mapy fizyczne i turystyczne Polski.
Atlas geograficzny Polski.
Rocznik statystyczny.
Foliogramy, przezrocza, filmy dydaktyczne dotyczące atrakcji
turystycznych.
Katalogi i materiały reklamowe biur podróży.
Albumy atrakcji turystycznych.
Prezentacje multimedialne.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treści programu jednostki modułowej stanowią podstawę do

przygotowania ofert turystycznych spełniających oczekiwania różnych
klientów. Podczas realizacji programu nauczania szczególną uwagę
należy zwrócić na opanowanie umiejętności prezentowania walorów
środowiska przyrodniczego i określania poziomu zagospodarowania
turystycznego regionu.

Program powinien być realizowany następującymi metodami:

wykładu konwersatoryjnego, dyskusji dydaktycznej, pogadanki oraz
ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia zamieszczone w programie powinny
być realizowane w pracowni wyposażonej w mapy, materiały źródłowe
na temat walorów turystycznych Polski i filmy dydaktyczne
przedstawiające rezerwaty przyrody i parki narodowe.

Wskazane jest prowadzenie ćwiczeń w grupach 16 osobowych

z możliwością podziału na zespoły 2-3 osobowe.

Podczas wykonywania ćwiczeń uczniowie korzystają z tekstów

przewodnich, pytań prowadzących i formularzy do wypełnienia.

Uczniowie planują przebieg ćwiczenia, korzystając z materiałów

źródłowych, a na właściwe rozwiązanie naprowadzają ich pytania
przygotowane przez nauczyciela. Zadaniem nauczyciela jest obserwacja
przebiegu realizacji zadania.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie postępów ucznia powinno odbywać się

systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej
na podstawie określonych kryteriów.

Wiadomości niezbędne do wykonania zadań praktycznych mogą być

sprawdzane za pomocą testów osiągnięć szkolnych oraz sprawdzianów
ustnych i pisemnych. Umiejętności mogą być sprawdzane podczas
obserwacji pracy uczniów w trakcie realizacji zadań praktycznych.

Podczas obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów należy

zwrócić uwagę na realizację zadań praktycznych, a szczególnie na
prezentowanie walorów środowiska przyrodniczego.

Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie

i po ich realizacji.

Proces oceniania edukacyjnych osiągnięć uczniów powinien być

realizowany zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Jednostka modułowa 341[05].Z2.03
Prezentowanie antropogenicznych walorów
turystycznych Polski

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− rozróżnić style w architekturze i sztuce,

− scharakteryzować najbardziej atrakcyjne turystycznie zabytki

architektury i budownictwa w Polsce,

− rozpoznać zabytki wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kultury

Ludzkości UNESCO,

− określić rodzaje muzeów oraz zbiorów artystycznych,

− określić polskie regiony folklorystyczne, tradycje i zwyczaje ich

mieszkańców,

− scharakteryzować ośrodki twórczości ludowej, muzea etnograficzne,

skanseny,

− scharakteryzować ośrodki kultu religijnego, muzea i miejsca

martyrologii,

− wskazać historyczne obiekty architektury militarnej,

− rozpoznać zabytki działalności gospodarczej człowieka,

− scharakteryzować wybrane szlaki turystyczne prezentujące dorobek

kulturowy Polski,

− zaplanować trasy turystyczne z uwzględnieniem antropogenicznych

walorów Polski,

− scharakteryzować polskie centra turystyczne i określić ich atrakcje,

− scharakteryzować najważniejsze krajowe imprezy kulturalne.

2. Materiał nauczania

Style w architekturze i sztuce.
Muzea, obiekty unikatowe – rodzaje, lokalizacja.
Regiony folklorystyczne, ośrodki twórczości ludowej, skanseny.
Muzea i miejsca martyrologii.
Miejsca kultu religijnego.
Historyczne obiekty architektury militarnej.
Zabytki działalności gospodarczej człowieka i rozwoju techniki.
Wybrane szlaki turystyczne: Szlak Piastowski, Orlich Gniazd,
Kopernikowski, Tatarski, Wielkich Jezior Mazurskich.
Centra turystyczne Polski i ich atrakcje.
Kalendarz polskich imprez kulturalnych.
Zabytki wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kultury Ludzkości
UNESCO.

3. Ćwiczenia

• Rozpoznawanie stylów w architekturze i sztuce na postawie

wybranych obiektów.

• Charakteryzowanie wybranych imprez kulturalnych.

• Projektowanie trasy wycieczki z uwzględnieniem antropogenicznych

walorów turystycznych Polski.

• Prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych regionu,

w którym mieszka uczeń.

• Ocenianie atrakcyjności zaplanowanych tras turystycznych.

4. Środki dydaktyczne

Mapy fizyczne i turystyczne Polski.
Atlas geograficzny Polski.
Rocznik statystyczny.
Foliogramy, przezrocza, filmy dydaktyczne dotyczące atrakcji
turystycznych w Polsce.
Katalogi i materiały reklamowe biur podróży.
Albumy atrakcji turystycznych.
Prezentacje multimedialne.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja treści programowych jednostki ma na celu kształtowanie

umiejętności rozpoznawania i prezentowania antropogenicznych
walorów Polski, ze szczególnym uwzględnieniem zabytków architektury,
ośrodków twórczości ludowej i etnograficznej.

Program nauczania należy realizować z zastosowaniem

eksponujących metod nauczania jak: pokaz i film dydaktyczny oraz
ćwiczeń. Szczególną uwagę należy zwrócić na prezentowanie
antropogenicznych walorów turystycznych wybranego regionu oraz
projektowanie tras turystycznych uwzględniających określone rodzaje
walorów. Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń, ważne jest
przygotowanie materiałów dydaktycznych, podczas realizacji
określonych ćwiczeń należy posługiwać się różnymi źródłami informacji
turystycznych, jak: mapy, katalogi.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej w mapy,

materiały reklamowe biur podróży, zestaw przewodników turystycznych
i katalogów biur podróży.

Wskazane jest prowadzenie ćwiczeń w grupach 16 osobowych

z możliwością podziału na zespoły 2-3 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Osiągnięcia ucznia w zakresie wyodrębnionych celów kształcenia
powinny być oceniane na poszczególnych etapach realizacji programu
jednostki modułowej na podstawie określonych kryteriów.
Do sprawdzania osiągnięć uczniów można stosować następujące
metody:

− sprawdziany ustne,

− sprawdziany pisemne,

− testy osiągnięć szkolnych.

Poziom opanowania umiejętności można sprawdzać obserwując

pracę uczniów podczas realizacji zadań praktycznych. Podczas
obserwacji czynności ucznia w trakcie wykonywania ćwiczeń należy
zwrócić uwagę na: dobór walorów antropogenicznych, ich atrakcyjność
i sposób prezentacji.

Wskazane jest systematyczne ocenianie postępów uczniów. Bieżąca

analiza osiągnięć uczniów umożliwia korygowanie stosowanych metod
kształcenia. Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny powinny być
wyniki sprawdzianów, testów i poprawne wykonanie ćwiczeń.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów

należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

Jednostka modułowa 341[05].Z2.04
Projektowanie tras wyjazdów turystycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić walory przyrodniczo - krajoznawcze regionów turystycznych

Polski,

− dokonać klasyfikacji walorów turystycznych Polski,

− zaplanować trasy turystyczne na obszarze Polski,

− dokonać klasyfikacji regionów turystycznych Europy,

− scharakteryzować walory przyrodnicze i antropogeniczne regionów

turystycznych Europy,

− opracować projekty wyjazdów turystycznych do Europy,

− dokonać analizy walorów turystycznych określonych obszarów Azji,

− opracować projekt wyjazdu turystycznego do Azji,

− scharakteryzować walory turystyczne określonych obszarów Ameryki

Północnej i Południowej,

− opracować projekty wyjazdów turystycznych do Ameryki Północnej

i Południowej,

− scharakteryzować walory turystyczne określonych regionów Afryki,

− zaprojektować wyjazd turystyczny do Afryki,

− dokonać analizy walorów turystycznych określonych regionów

Australii,

− opracować projekt wyjazdu turystycznego do Australii.

2. Materiał nauczania

Walory przyrodnicze i krajoznawcze regionów turystycznych:
bałtyckiego, pomorskiego, mazurskiego, wielkopolskiego,
mazowieckiego, podlaskiego, małopolskiego, lubelskiego, śląsko -
krakowskiego, Niziny Śląskiej, karpackiego oraz sudeckiego.
Klasyfikacja walorów turystycznych Polski w ujęciu regionalnym.
Walory turystyczne: państw sąsiadujących z Polską, krajów Beneluksu,
krajów skandynawskich, państw basenu Morza Śródziemnego, krajów
alpejskich.
Walory turystyczne wybranych regionów Azji.
Walory turystyczne wybranych regionów Ameryki Północnej.
Walory turystyczne wybranych regionów Ameryki Południowej.
Walory turystyczne wybranych regionów Afryki.
Walory turystyczne wybranych regionów Australii.

3. Ćwiczenia

• Analizowanie map turystycznych pod względem walorów przyrodniczo

- krajoznawczych.

• Charakteryzowanie atrakcji turystycznych na podstawie różnorodnych

materiałów.

• Planowanie tras turystycznych po wybranych regionach Polski

z uwzględnieniem walorów przyrodniczych oraz antropogenicznych.

• Dobieranie atrakcji turystycznych do określonych potrzeb klienta.

• Projektowanie materiałów reklamowych promujących walory

turystyczne wskazanego regionu.

• Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Europy.

• Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Azji.

• Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Ameryki Północnej.

• Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Ameryki Południowej.

• Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Afryki.

• Opracowywanie projektu trasy turystycznej po wybranym regionie

Australii.

4. Środki dydaktyczne

Mapy i przewodniki turystyczne regionów Polski, Europy i świata.
Foliogramy, plansze, przezrocza, filmy dydaktyczne dotyczące
wybranych miejsc i atrakcji turystycznych.
Katalogi i materiały reklamowe biur podróży.
Atlas geograficzny świata.
Rocznik statystyczny.
Prezentacje multimedialne, Internet.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące regionów

turystycznych w Polsce i na świecie. Opanowanie umiejętności
wymienionych w celach kształcenia jest podstawą do realizacji kolejnych
jednostek modułowych. Podczas realizacji programu nauczania
szczególną uwagę należy zwrócić na specyficzne walory turystyczne
danego kraju lub regionu, wydarzenia polityczne i kulturalne. Pokazy
i ćwiczenia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej w sprzęt do
prezentacji multimedialnych.

W procesie kształcenia należy stosować aktywizujące metody

nauczania, jak: sytuacyjną, inscenizacji, dyskusji dydaktycznej, gier
dydaktycznych oraz metodę projektów. Wskazane jest organizowanie
wycieczek do atrakcyjnych miejsc w wybranych regionach Polski.

Należy stosować zarówno indywidualną, jak i grupową formę pracy

uczniów.

Uczniowie powinni korzystać z różnych źródeł informacji: Internetu,

poradników, literatury zawodowej, czasopism oraz materiałów
informacyjnych biur podróży.

Wskazane jest prowadzenie ćwiczeń w grupach 16 osobowych

z możliwością podziału na zespoły 2-3 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie
realizacji programu jednostki modułowej na podstawie określonych
kryteriów przedstawionym uczniom na początku zajęć. Oceniając
osiągnięcia uczniów należy zwracać uwagę na posługiwanie się
opanowaną wiedzą, merytoryczną jakość wypowiedzi, poprawne
stosowanie terminologii. Ocena osiągnięć powinna aktywizować
i mobilizować do pracy zarówno uczniów, jak i nauczyciela. Proces
oceniania powinien obejmować:
– diagnozę poziomu wiedzy i umiejętności uczniów pod kątem

założonych celów kształcenia,

– identyfikowanie postępów uczniów w procesie kształcenia

oraz rozpoznawanie trudności w realizacji celów,

– sprawdzanie zakresu oraz poziomu wiedzy i umiejętności uczniów po

zrealizowaniu treści programowych.

W procesie oceniania należy stosować następujące metody:
– sprawdziany ustne,
– sprawdziany pisemne,
– obserwację pracy uczniów podczas realizacji zadań,
– kontrolę przebiegu prac nad projektami.

Poprawność wykonania ćwiczeń należy sprawdzać

w trakcie wykonywania i po ich realizacji.

Na ocenę końcową powinny składać się oceny prezentowanych

projektów, poziom wykonania ćwiczeń oraz wyniki sprawdzianów.

W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów należy

uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

Jednostka modułowa 341[05].Z2.05
Prezentowanie atrakcji turystycznych w języku
obcym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zaprezentować główne atrakcje turystyczne Polski,

− zaprezentować antropogeniczne walory turystyczne Polski,

− zaprezentować walory turystyczne różnych regionów świata,

− przetłumaczyć wybrane prospekty, foldery, reklamy dotyczące atrakcji

turystycznych,

− zinterpretować różnorodne teksty dotyczące obsługi podróżnych,

− przetłumaczyć teksty dotyczące charakterystyki tras turystycznych,

− napisać teksty związane z organizacją imprez kulturalnych,

−

udzielić klientowi informacji dotyczących atrakcji turystycznych

w Polsce i na świecie.

2. Materiał nauczania

Regiony fizyczno - geograficzne Polski i świata.
Atrakcje turystyczne w Polsce.
Antropogeniczne walory turystyczne Polski.
Formy ochrony przyrody w Polsce.
Style w architekturze.
Obiekty zabytkowe w Polsce i Europie.
Główne centra turystyczne świata, Europy i Polski.
Współczesne imprezy kulturalne.
Informacja turystyczna.
Programy tras turystycznych.

3. Ćwiczenia

• Prezentowanie cudzoziemcom walorów turystycznych wybranych

miejsc w Polsce.

• Prezentowanie cudzoziemcom najważniejszych miast Polski, ich

historii i zabytków.

• Tłumaczenie informacji zawartych w przewodnikach turystycznych.

• Układanie materiałów informacyjnych dotyczących imprez

kulturalnych.

4. Środki dydaktyczne

Słowniki obcojęzyczne i branżowe.
Katalogi biur podróży, prospekty, ulotki.
Mapy i plany miast.
Informatory, przewodniki turystyczne.
Środki dydaktyczne audiowizualne i multimedialne.
Filmy dydaktyczne dotyczące walorów i atrakcji turystycznych.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiejętności posługiwania się językiem obcym w zakresie prezentowania
walorów i atrakcji turystycznych, imprez kulturalnych, udzielania
informacji o zabytkach i stylach w architekturze, a także osiągnięcie
sprawnej i funkcjonalnej komunikacji językowej.

Wskazane jest zaplanowanie różnorodnych ćwiczeń ukierunkowanych

na poprawność wypowiedzi. Podczas realizacji programu jednostki
należy zwrócić uwagę na rozwijanie kompetencji językowych w zakresie:
rozumienia tekstu słuchanego, konwersacji, czytania i pisania.

W procesie dydaktycznym ważne jest kształtowanie umiejętności

rozumienia tekstu słuchanego i mówienia, ponieważ te umiejętności są
niezbędne uczniom do realizowania zadań zawodowych, a szczególnie
do udzielania klientom niezbędnych informacji. Stosowanie metody
sytuacyjnej i inscenizacji przyczyni się do rozwoju umiejętności
swobodnego wypowiadania się.

Program jednostki modułowej powinien być realizowany przez

nauczyciela języka obcego znającego zagadnienia zawodowe.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

Poziom nabytych umiejętności należy sprawdzać na podstawie:

− sprawdzianów pisemnych (sporządzanie pism służbowych,

prowadzenie korespondencji, testy, tłumaczenie tekstu na język obcy
oraz na język polski),

− sprawdzianów ustnych (udzielanie odpowiedzi na pytania,

prowadzenie dialogów, samodzielne prezentacje, dłuższe wypowiedzi
na zadany temat).

Ocenie powinny podlegać umiejętności:
− prezentowania atrakcji turystycznych Polski,

− prezentowania walorów turystycznych wybranych regionów świata,

− tłumaczenia prospektów, folderów, materiałów reklamowych

dotyczących atrakcji turystycznych,

− układania tekstów związanych z organizacją różnych imprez,

−

udzielania klientowi informacji dotyczących atrakcji turystycznych
w Polsce i na świecie.

Podczas oceniania należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.

MODUŁ 341[05].Z3
Usługi turystyczne

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:

─

organizować pracę biura podróży,

─

współpracować z zakładami świadczącymi usługi noclegowe,

─

współpracować z instytucjami wykonującymi usługi transportowe,

─

współpracować z pilotami wycieczek i przewodnikami turystycznymi,

─

stosować obowiązujące przepisy prawne,

─

sporządzać umowy handlowe z jednostkami gospodarczymi,

─

zawierać umowy wynikające ze stosunku pracy,

─

współpracować z zakładami ubezpieczeniowymi,

─

komunikować się w języku obcym z kontrahentami krajowymi

i zagranicznymi świadczącymi usługi turystyczne,

─

udzielać informacji klientom biura podróży w języku obcym.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

341[05].Z3.01

Organizacja pracy biura podróży 62

341[05].Z3.02

Współpraca biura podróży z zakładami
hotelarskimi

341[05].Z3.03

Współpraca biura podróży z zakładami
gastronomicznymi

341[05].Z3.04

Współpraca biura podróży z zakładami usług
transportowych

341[05].Z3.05

Współpraca biura podróży z przewodnikami
turystycznymi i pilotami wycieczek

341[05].Z3.06

Ubezpieczanie klientów biura podróży 28

341[05].Z3.07

Komunikowanie się w języku obcym z firmami
współpracującymi z biurem podróży

Razem

384

3. Schemat układu jednostek modułowych

Jednostki od 341[05].Z3.01 do 341[05].Z3.06 powinny być

realizowane w kolejności przedstawionej na schemacie. Jednostkę
341[05].Z4.07 można realizować w dowolnej kolejności w odniesieniu do
pozostałych.

341[05].Z3

Usługi turystyczne

341[05].Z3.01

Organizacja pracy biura podróży

341[05].Z3.02

Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi

341[05].Z3.07

Komunikowanie się

w języku obcym z firmami

współpracującymi z biurem

podróży

341[05].Z3.04

Współpraca biura podróży z zakładami usług

transportowych

341[05].Z3.03

Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi

341[05].Z3.05

Współpraca

biura podróży z przewodnikami turystycznymi

i pilotami wycieczek

341[05].Z3.06

Ubezpieczanie klientów biura podróży

4. Literatura

Cyrkon E.: Kompendium wiedzy o gospodarce. PWE, Warszawa 1999
Gaworecki W.: Turystyka. PWE, Warszawa 2002
Gołembski G.: Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce
wolnorynkowej. Wyd. Akademii Ekonomicznej, Poznań 1998
Gołembski G. red. Vademecum pilota grup turystycznych. Wyd.
Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2001
Gospodarek J.: Prawo turystyczne. Wyd. Prawnicze PWN, Warszawa
2001
Jarosz J.: Vademecum pilotażu wycieczek i obsługi turystycznej.
Pracownia Psychoprofilaktyki Krzysztof Lesz, Katowice 2002
Konieczna-Domańska A.: Biura podróży na rynku turystycznym. Wyd.
Naukowe PWN, Warszawa 1999
Kowalewski E.: Umowa ubezpieczenia. PWE, Warszawa 2001
Kruczek Z. red. Pilotaż wycieczek zagranicznych. Wyd. Mentor, Kraków
2001
Lipska A., Świątecki A., Wandowicz W.: Poradnik pilota wycieczek
zagranicznych. Agencja DINO, Warszawa 1992
Nestorowicz M.: Prawo turystyczne. Wyd BRANTA, Bydgoszcz 1999
Nowotarska-Romaniak B.: Marketing usług ubezpieczeniowych. PWE,
Warszawa 1996
Ronka-Chmielowiec W.: Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko. PWE,
Warszawa 2000
Sangowski T.: Ubezpieczenia w gospodarce rynkowej. Poltext,
Warszawa 1998
Yale P.: Działalność touroperatorska, Wyd. Wiedza i Życie, Warszawa
2001
Zawistowska H.: Podstawy prawne w turystyce. Wyd. Szkolne PWN,
Warszawa-Łódź 1999
Zawistowska H.: Znaczenie ochrony prawnej konsumentów usług
turystycznych dla rozwoju turystyki w Polsce. Szkoła Główna Handlowa,
Warszawa 1999
Ziółkowski P.: Ubezpieczenia w firmie. Dom Wydawniczy ABC,
Warszawa 2002

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

Jednostka modułowa 341[05].Z3.01
Organizacja pracy biura podróży

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zastosować przepisy ustawy o usługach turystycznych dotyczących

organizacji biura podróży,

− zastosować przepisy wykonawcze do ustawy o usługach

turystycznych,

− określić rodzaje biur podróży,

− zorganizować pracę biura podróży,

− określić wymagania dotyczące urządzenia i wyposażenia biura

podróży,

− skompletować i prowadzić dokumentację obowiązującą w biurze

podróży,

− scharakteryzować usługi realizowane przez biuro podróży i produkty

turystyczne,

− scharakteryzować strukturę i zakres działania biura podróży,

− obsłużyć klienta biura podróży,

− zastosować programy komputerowe do wykonywania zadań

zawodowych,

− scharakteryzować sylwetkę zawodową pracownika biura podróży,

− zastosować zasady turystycznego kodeksu etycznego,

− udzielić profesjonalnej informacji turystycznej.

2. Materiał nauczania

Przepisy prawne obowiązujące w turystyce.
Rola i funkcje biur podróży.
Struktura i zakres działania biura podróży.
Rodzaje biur podróży.
Kultura obsługi klientów biura podróży.
Czynniki wpływające na wzrost efektywności działań biura podróży.
Organizacja biura podróży.
Techniczne środki organizacji i obsługi ruchu turystycznego.
Turystyczny kodeks etyczny.

3. Ćwiczenia

• Opracowanie schematu organizacyjnego biura podróży.

• Opracowanie kosztorysu urządzenia biura.

• Projektowanie organizacji biura podróży z uwzględnieniem: formy

organizacyjno-prawnej, zakresu działania, struktury organizacyjnej,
zatrudnionych pracowników, lokalizacji i kosztów.

• Charakteryzowanie sylwetki zawodowej pracownika biura podróży.

• Analizowanie zadań działów lub sekcji biura podróży.

• Analizowanie przepisów prawnych dotyczących turystyki.

4. Środki dydaktyczne

Ustawa o usługach turystycznych.
Katalogi biur podróży.
Schematy organizacyjne biur podróży.
Wzory dokumentów organizacyjnych i prawnych dotyczących organizacji
biura podróży.
Filmy dydaktyczne dotyczące: kultury obsługi ruchu turystycznego,
autoprezentacji, savoir vivre'u w biznesie i w biurze, obsługi klienta przez
telefon.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące organizacji

i funkcjonowania biura podróży, obsługi i organizacji ruchu turystycznego
w biurze podróży oraz przepisów prawnych dotyczących wydawania
zezwoleń w turystyce, ewidencji biur podróży i gwarancji finansowych.

Wskazane jest wykorzystanie wiadomości i umiejętności

z podstaw przedsiębiorczości dotyczących: form organizacyjno-
prawnych prowadzonej działalności gospodarczej, zakładania firmy oraz
przepisów podatkowych.

Umiejętności te pozwolą uczniowi samodzielnie podejmować decyzje

i rozwiązywać problemy o charakterze organizacyjnym, ekonomicznym
i prawnym.

W procesie dydaktycznym zaleca się stosowanie następujących

metod nauczania: tekstu przewodniego, metody projektów, dyskusji
dydaktycznej oraz ćwiczeń praktycznych. Wskazane jest prezentowanie
filmów dydaktycznych na temat pracy w biurze podróży.

Nauczyciel powinien zwracać uwagę na stosowanie zasad kultury

zawodowej, ponoszenie odpowiedzialności za podejmowane decyzje
oraz kształtowanie wizerunku biura podróży.

Proponuje się organizowanie wycieczek do biur turystycznych

w celu zapoznania się ze strukturą organizacyjną, aranżacją wnętrz,
zadaniami działów obsługi klientów.

Wskazane jest zapraszanie na zajęcia przedstawicieli: biur podróży,

Polskiej Izby Turystyki lub regionalnych izb turystycznych. Należy
zwrócić uwagę na znaczenie rekomendacji Polskiej Izby Turystyki, która
dla klientów biura jest podstawą solidności, rzetelności i gwarancją
jakości wykonywanych w nim usług.

Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej

w niezbędne materiały i środki dydaktyczne, w grupach do 16 osób,
podzielonych na 3-6 osobowe zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenienie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

Wiadomości i umiejętności niezbędne do wykonywania ćwiczeń

praktycznych należy sprawdzać za pomocą:
− sprawdzianów pisemnych,

− sprawdzianów ustnych,

− sprawdzianów praktycznych,

− testów osiągnięć szkolnych.
Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na:
− obowiązujące przepisy dotyczące zakładania biura podróży,

− organizację biura podróży,

− dokumentację obowiązującą w biurze podróży.

Na ocenę końcową powinny składać się oceny prezentowanych

projektów, poziom wykonania ćwiczeń oraz wyniki sprawdzianów.

W procesie oceniania należy uwzględnić obowiązujący system

oceniania.

Jednostka modułowa 341[05]Z3.02
Współpraca

biura podróży z zakładami hotelarskimi

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zinterpretować przepisy ustawy o usługach turystycznych dotyczące

usług hotelarskich,

− posłużyć się przepisami wykonawczymi dotyczącymi kategoryzacji

obiektów hotelarskich,

− scharakteryzować zakłady świadczące usługi noclegowe,

− określić różnice między systemem a łańcuchem hotelowym,

− scharakteryzować gestorów bazy noclegowej,

− zamówić usługi noclegowe dla turystów indywidualnych i grup

turystów,

− zastosować przepisy Praktycznego Kodeksu Postępowania,

− sporządzić umowy o współpracy w zakresie usług podstawowych

i dodatkowych z zakładami noclegowymi,

− udzielić informacji o usługach noclegowych.

2. Materiał nauczania

Przepisy prawne w hotelarstwie.
Rodzaje obiektów noclegowych.
Klasyfikacja i kategoryzacja obiektów hotelarskich.
Gestorzy bazy noclegowej.
Łańcuchy i systemy hotelowe Polski i świata.
Praktyczny Kodeks Postępowania opracowany przez: Międzynarodowe
Zrzeszenie Hoteli (IHA) oraz Ogólnoświatową Federację Stowarzyszeń
Biur Podróży (UFTAA).
Umowy handlowe na płaszczyźnie zakład hotelarski – biuro podróży.
Rezerwacja hotelowa.
Usługi turystyczne realizowane w zakładzie hotelarskim.

3. Ćwiczenia

• Analizowanie przepisów ustawy o usługach turystycznych

dotyczących usług hotelarskich.

• Porównywanie standardu wybranych obiektów hotelarskich

z zastosowaniem wymagań kategoryzacji.

• Opracowywanie założeń do określonej umowy o współpracy między

zakładem hotelarskim a biurem podróży (allotment, czarter).

• Udzielanie turyście informacji o noclegach.

• Charakteryzowanie gestorów bazy noclegowej w wybranej

miejscowości.

• Opracowywanie mapy zakładów noclegowych na terenie dzielnicy,

miasta i regionu.

4. Środki dydaktyczne

Przepisy ustawy o usługach turystycznych dotyczące usług hotelarskich.
Informatory, broszury i foldery hotelowe.
Regulaminy hotelowe różnych zakładów hotelarskich.
Wzory umów o współpracy między zakładami hotelarskimi, a biurami
podróży.
Filmy dydaktyczne dotyczące technik negocjacyjnych oraz filmy
opracowane przez Polskie Zrzeszenie Hoteli.
Foliogramy: Klasyfikacja i kategoryzacja obiektów hotelarskich.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiejętności pozyskiwania informacji o zakładach noclegowych w kraju
i za granicą oraz umiejętności współpracy z tymi zakładami. Nauczyciel
powinien zwrócić uwagę na współpracę biura podróży
z zakładem noclegowym w zakresie realizacji cząstkowych usług
turystycznych. W trakcie zajęć szczególną uwagę należy zwrócić na
kształtowanie umiejętności negocjacji cen, zawierania umów,
zamawiania świadczeń turystycznych oraz wyboru odpowiedniego
gestora bazy noclegowej.

Wskazane jest zaprezentowanie uczniom różnych zakładów

noclegowych, od najniższych kategorii do hoteli pięciogwiazdkowych.
Proponuje się organizowanie wycieczek dydaktycznych do zakładów
noclegowych w miejscowości, w której znajduje się szkoła oraz hoteli
w dużych miastach, aby zapoznać uczniów z organizacją pracy
poszczególnych działów oraz sposobami obsługi gości. Uczniowie
powinni uczestniczyć w dyskusji panelowej na temat organizacji pracy
w hotelu, z udziałem wybranego pracownika hotelu, a także zapoznać
się z materiałami informacyjnymi o hotelu.

Należy zorganizować wycieczkę dydaktyczną na krajowe targi

branżowe, na których uczniowie mogą poznać nowe wyposażenia
zakładów hotelarskich oraz otrzymać publikatory branżowe. Zaleca się
również organizację spotkań z przedstawicielami Polskiego Zrzeszenia
Hoteli. Realizując program jednostki modułowej należy stosować
ćwiczenia praktyczne oraz aktywizujące metody nauczania: metodę
projektów i metodę przewodniego tekstu. Czas nabywania przez uczniów
zaplanowanych umiejętności należy dostosować do ich indywidualnych
predyspozycji, zdolności i możliwości percepcyjnych.

Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w niezbędne
środki dydaktyczne, w grupach do 16 osób podzielonych na zespoły 3-6
osobowe.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczeń należy sprawdzić

wiadomości uczniów stosując:
− sprawdziany ustne,

− sprawdziany pisemne,

− testy osiągnięć szkolnych.
Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując pracę uczniów
podczas wykonywania ćwiczeń.
Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na:
− pozyskiwanie informacji o bazie noclegowej w kraju, w swoim

regionie, mieście,

− stosowanie przepisów dotyczących kategoryzacji obiektów

hotelarskich,

− współpracę biura podróży z zakładami noclegowymi.
Proponuje się ocenianie sprawdzianów ustnych i pisemnych

oraz prezentowanych projektów. Podczas oceniania należy uwzględnić
również aktywność uczniów na zajęciach, zwłaszcza podczas
wykonywania prac zespołowych.

Jednostka modułowa 341[05].Z3.03
Współpraca biura podróży z zakładami
gastronomicznymi

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić rodzaje zakładów gastronomicznych,

− zastosować podstawowe zasady żywienia w układaniu jadłospisów,

− dostosować rodzaje posiłków do potrzeb klientów,

− określić specjalności kuchni różnych regionów Polski,

− scharakteryzować zwyczaje żywieniowe różnych narodów,

− określić rodzaje usług kateringowych,

− scharakteryzować rodzaje przyjęć okolicznościowych,

− zastosować zasady obsługi konsumenta,

− zamówić posiłki dla określonych klientów,

− wybrać zakład gastronomiczny do realizacji określonej imprezy,

− udzielić informacji klientom w zakresie usług żywieniowych,

− scharakteryzować formy współpracy biur podróży z zakładami

gastronomicznymi.

2. Materiał nauczania

Zakłady gastronomiczne. Mała gastronomia.
Goście zakładów gastronomicznych.
Żywienie uczestników grup wycieczkowych.
Usługi kateringowe.
Specjalności kuchni różnych regionów Polski.
Specjalności kuchni różnych narodów.
Przyjęcia okolicznościowe.
Zasady obsługi konsumenta.
Umowy handlowe biura podróży z zakładami gastronomicznymi.

3. Ćwiczenia

• Układanie jadłospisów dla uczestników wybranych imprez

turystycznych.

• Sporządzanie jadłospisów charakterystycznych dla różnych regionów

Polski.

• Sporządzanie jadłospisów charakterystycznych dla kuchni wybranych

narodów.

• Opracowywanie mapy zakładów gastronomicznych dzielnicy, miasta,

regionu.

4. Środki dydaktyczne

Informatory: przewodniki po zakładach gastronomicznych.
Przykładowe jadłospisy i zamówienia usług żywieniowych.
Karty jadłospisów (menu).
Filmy dotyczące gastronomii hotelowej i technik obsługi konsumenta,
organizowania przyjęć bankietowych.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiejętności planowania żywienia uczestników różnych imprez
turystycznych oraz obsługi konsumentów. Uczniowie powinni umieć
wybierać zakład gastronomiczny dla określonych klientów oraz układać
jadłospisy dla różnych odbiorców. Zaleca się prezentowanie filmów
dydaktycznych zakończonych dyskusją oraz zwiedzanie wystaw na
targach EuroGastro. Uczniowie powinni uczestniczyć w prezentacji
potraw charakterystycznych dla kuchni wybranych krajów połączonych
z degustacją.

Proponuje się realizację ćwiczeń w grupach do 16 osób, w zespołach

3-6 osobowych. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej
w komputery z dostępem do Internetu, materiały na temat usług
żywieniowych oraz przewodniki po zakładach gastronomicznych.

Podczas realizacji zajęć można stosować następujące metody

nauczania: wykład konwersatoryjny, pogadankę, dyskusję dydaktyczną
oraz ćwiczenia praktyczne. Wskazane jest zorganizowanie wycieczki na
targi gastronomiczne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów
określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie postępów
powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie
określonych kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczeń należy sprawdzić

wiadomości uczniów stosując:
− sprawdziany ustne,

− sprawdziany pisemne,

− testy osiągnięć szkolnych.
Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując pracę uczniów
podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy zwrócić

uwagę na:
− układanie jadłospisów dla uczestników różnych imprez turystycznych,

− zamawianie posiłków dla określonych klientów,

− udzielanie informacji w zakresie usług żywieniowych.

Podczas oceniania należy uwzględnić również aktywność na

zajęciach, zwłaszcza podczas wykonywania prac zespołowych.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki

wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

Jednostka modułowa 341[05].Z3.04
Współpraca biura podróży z zakładami usług
transportowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− scharakteryzować rodzaje transportu pasażerskiego,

− określić rodzaje przewozów autokarowych,

− scharakteryzować dokumenty przewozowe osób i bagażu,

− określić wady i zalety środków transportu pasażerskiego,

− zamówić usługi transportowe dla uczestników imprez turystycznych,

− sporządzić umowy dotyczące współpracy biura podróży

z przewoźnikami turystycznymi,

− zastosować przepisy ustawy Prawo przewozowe, podczas organizacji

imprez turystycznych,

− udzielić informacji klientom o rodzajach i warunkach przewozów

turystycznych.

2. Materiał nauczania

Przewozy autokarowe krajowe i zagraniczne.
Rodzaje przewozów autokarowych.
Wady i zalety środków transportu pasażerskiego.
Transport kolejowy krajowy i zagraniczny.
Rodzaje pociągów pasażerskich.
Transport lotniczy krajowy i zagraniczny.
Loty regularne i czarterowe.
Rodzaje pasażerskich przewozów morskich.
Umowy handlowe biur podróży dotyczące turystycznych usług
transportowych.

3. Ćwiczenia

• Obliczanie czasu i kosztów przejazdu według liczby kilometrów,

zgodnie z przepisami przewozowymi i ruchu drogowego.

• Odczytywanie informacji zapisanych na tarczy tachografu.

• Analizowanie wad i zalet środków transportu pasażerskiego.

• Analizowanie dokumentów autokarowej podróży zagranicznej.

• Opracowywanie wykazu różnych firm przewozowych w wybranym

mieście lub regionie.

4. Środki dydaktyczne

Ustawa - Prawo przewozowe.
Biuletyny informacyjne przewoźników turystycznych.
Cenniki usług przewozów pasażerskich.
Mapy, plany miast, atlasy samochodowe.
Foliogramy na temat wyposażenia środków transportu.
Wzory dokumentów przewozowych: bilety, eurolista, tachogram, zlecenie
pracy pojazdu.
Filmy dydaktyczne dotyczące przewozów pasażerskich.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiejętności związanych z wyborem najkorzystniejszego środka
przewozu pasażerskiego pod względem jakości, ceny

i bezpieczeństwa klientów uczestniczących w imprezach turystycznych
krajowych i zagranicznych.

Nauczyciel powinien zwrócić uwagę uczniów na charakterystykę

środków przewozów pasażerskich oraz zastosowanie przepisów
przewozowych. Umiejętność ta jest potrzebna do zamawiania środków
transportu, programowania wycieczek oraz kalkulowania cen. Uczniowie
powinni także umieć doradzić klientowi środek przewozu pasażerskiego
dostosowany do jego potrzeb. Wskazane jest też prezentowanie filmów
dydaktycznych, dotyczących środków transportu, ich wyposażenia
i usług świadczonych w środkach komunikacyjnych. Proponuje się
opracowywanie przez uczniów indywidualnych referatów dotyczących
przewozów pasażerskich.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób, a ćwiczenia

w grupach 3-6 osobowych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczeń należy sprawdzić

wiadomości uczniów stosując:
− sprawdziany ustne,

− sprawdziany pisemne,

− testy osiągnięć szkolnych.

Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując pracę uczniów
podczas realizacji ćwiczeń.
Oceniając pracę uczniów należy zwrócić uwagę na:
− wybór najkorzystniejszych środków przewozu pasażerskiego dla

określonych imprez turystycznych,

− zamawianie usług transportowych dla uczestników imprez

turystycznych,

− sporządzanie dokumentów podróży,

− udzielanie informacji o rodzajach i warunkach przewozów

turystycznych.
Należy także uwzględnić aktywność uczniów na zajęciach, zwłaszcza

podczas wykonywania prac zespołowych.
Podczas oceniania należy zastosować obowiązującą skalę ocen.

Jednostka modułowa 341[05].Z3.05
Współpraca biura podróży z przewodnikami
turystycznymi i pilotami wycieczek

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zastosować przepisy prawne dotyczące pilotowania wycieczek

i przewodnictwa turystycznego,

− określić sylwetkę zawodową i predyspozycje psychofizyczne pilota

wycieczek i przewodnika turystycznego,

− scharakteryzować system szkolenia pilotów i przewodników

turystycznych oraz nadawanie uprawnień,

− scharakteryzować pracę pilota wycieczek związaną z obsługą imprez

wyjazdowych,

− scharakteryzować pracę pilota – rezydenta,

− scharakteryzować pracę pilota wycieczek związaną z obsługą imprez

przyjazdowych,

− określić etapy pracy pilota wycieczek,

− określić sposoby postępowania pilota wycieczek

i przewodnika turystycznego w nietypowych, trudnych sytuacjach
podczas pracy,

− określić formy zatrudniania pilota wycieczek,

− określić zakres odpowiedzialności pilota wycieczek dotyczący

wykonywanej pracy,

− określić zakres pełnomocnictwa przekazywanego przez biuro podróży

pilotowi wycieczek.

2. Materiał nauczania

Psychologiczne i społeczne aspekty pracy pilota wycieczek

i przewodnika turystycznego.
Sylwetka zawodowa pilota i przewodnika turystycznego.
Podstawy prawne pilotowania wycieczek i przewodnictwa turystycznego,
prawa i obowiązki pilota i przewodnika turystycznego.
System szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek.
Zadania pilota wycieczek.
Obsługa imprez przyjazdowych przez pilota wycieczek.
Obsługa imprez wyjazdowych przez pilota wycieczek.
Procedury postępowania przewodnika turystycznego i pilota wycieczek
w sytuacjach awaryjnych i nadzwyczajnych.

3. Ćwiczenia

• Pilotowanie wycieczki grupy uczniów na podstawie przygotowanego

przez nich programu i trasy zwiedzania.

• Sporządzanie umów zatrudnienia pilota do obsługi wybranej imprezy

turystycznej.

• Charakteryzowanie etapów pracy pilota imprezy turystycznej.

• Analizowanie technik pracy przewodnika turystycznego.

• Sporządzanie dokumentów do uzyskania uprawnień pilota wycieczek

i przewodnika turystycznego.

• Sporządzanie sprawozdania pilota z imprezy turystycznej.

4. Środki dydaktyczne

Przepisy ustawy o usługach turystycznych dotyczące pilotowania
wycieczek i przewodnictwa turystycznego.
Wzory dokumentów dotyczących pilotowania wycieczek.
Filmy dydaktyczne z zakresu przewodnictwa i pilotowania turystycznego.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów wiadomości i umiejętności związanych z właściwym
wyborem pilota i przewodnika turystycznego do obsługi imprez
turystycznych.

Podczas realizacji programu nauczania szczególną uwagę należy

zwrócić na:
− obsługę przyjazdowych imprez zagranicznych,

− zadania i obowiązki pilota – rezydenta, przewodnika turystycznego,

− sporządzanie pełnej dokumentacji imprezy turystycznej.

Podczas realizacji programu jednostki wskazane jest stosowanie

następujących metod nauczania: ćwiczeń praktycznych, tekstu
przewodniego i dyskusji panelowej. Należy zorganizować, co najmniej
dwie wycieczki z udziałem przewodnika oraz pilota turystycznego.
Następnie te same wycieczki powinni zorganizować
i poprowadzić uczniowie oraz dokonać analizy wykonanego zadania.
Uczniowie mogą uzyskać uprawnienia pilota wycieczek i przewodnika
turystycznego na kursach organizowanych w szkole lub poza szkołą.
Należy poinformować uczniów o tym, że kursy pilotów są tańsze
i krótsze od kursów przewodników turystycznych.
Proponuje

się zapraszanie na zajęcia dydaktyczne wykwalifikowanych

pilotów i przewodników turystycznych, którzy mogą podzielić się ze
uczniami swoim doświadczeniem zawodowym.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób, a ćwiczenia

w zespołach 3-6 osobowych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów
określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno
odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie
kryteriów określonych na początku zajęć. Podczas oceniania należy
uwzględnić obowiązujący system oceniania.
Oceniając postępy uczniów szczególną uwagę należy zwrócić na:
− stosowanie przepisów prawnych dotyczących pilotażu

i przewodnictwa turystycznego przy organizacji imprez turystycznych,

− analizowanie zakresu zadań pilota wycieczek i przewodnika

turystycznego,

− projektowanie imprez turystycznych z przewodnikiem turystycznym

i pilotem wycieczek,

− obserwację czynności i zachowań pilota wycieczki i przewodnika

turystycznego podczas obsługi wycieczki.
Sprawdzając umiejętności praktyczne ucznia podczas pełnienia roli

przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek należy zwrócić uwagę
na: organizację pracy, stosowaną terminologię, zainteresowanie
pozostałych członków zespołu ciekawym przekazem.

W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględnić: wyniki

sprawdzianów ustnych i pisemnych, aktywność na zajęciach, poziom
wykonanych ćwiczeń.

Jednostka modułowa 341[05].Z3.06
Ubezpieczanie klientów biura podróży

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zastosować przepisy prawne dotyczące ubezpieczeń,

− scharakteryzować wybrane produkty zakładów ubezpieczeniowych,

− określić ogólne warunki ubezpieczeń,

− określić rodzaje ubezpieczeń turystycznych,

− scharakteryzować umowy zawierane między biurem podróży,

a zakładem ubezpieczeniowym,

− obliczyć koszty ubezpieczenia turystycznego,

− doradzić klientowi w wyborze ubezpieczenia turystycznego,

− wystawić polisę ubezpieczeniową uczestnikowi imprezy turystycznej,

− określić zakres roszczeń klienta z tytułu wypadku podczas imprezy

turystycznej,

− określić zakres roszczeń osoby poszkodowanej podczas imprezy

turystycznej,

− rozliczyć koszty sprzedaży polis z zakładem ubezpieczeniowym,

− sporządzić dokumentację finansowo-ubezpieczeniową.

2. Materiał nauczania

Rodzaje zakładów ubezpieczeniowych.
Ogólne i szczegółowe warunki ubezpieczeń.
Obowiązki i prawa osoby ubezpieczonej i zakładu ubezpieczeniowego.
Rodzaje ubezpieczeń turystycznych.
Dokumenty ubezpieczeniowe.

3. Ćwiczenia

• Przygotowywanie wybranych ofert ubezpieczeniowych.

• Sporządzanie polisy ubezpieczeniowej.

• Obliczanie kosztów ubezpieczenia turystycznego na podstawie
określonych stawek ubezpieczeniowych i kwot gwarancyjnych.
• Określanie obowiązków i praw ubezpieczyciela i ubezpieczającego.

4. Środki dydaktyczne

Ogólne i szczegółowe warunki ubezpieczeń.
Druki ubezpieczeniowe.
Przepisy prawne: Kodeks cywilny, Ustawa o działalności
ubezpieczeniowej.
Broszury, foldery, informatory dotyczące ubezpieczeń.

Foliogramy dotyczące rodzajów ubezpieczeń.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu uświadomienie

uczniom znaczenia ubezpieczeń w obsłudze turystycznej oraz
kształtowanie umiejętności związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa
uczestnikom ruchu turystycznego. Umiejętność tę można kształtować
poprzez analizę produktów zakładów ubezpieczeniowych, ich
wiarygodności, a także szczegółową ocenę zawieranych umów.
Uczniowie powinni zapoznać się z przepisami Kodeksu Cywilnego oraz
przepisami Ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Uczeń powinien
umieć doradzić klientowi wybór określonego ubezpieczenia,

a w przypadku zaistnienia szkody pomóc, skierować do właściwej
instytucji.

Wskazane jest zapraszanie na zajęcia dydaktyczne pracowników firm

ubezpieczeniowych, z którymi szkoły mają podpisane umowy
ubezpieczeniowe.

Proponuje się zastosowanie następujących metod nauczania:

ćwiczeń, pogadanki oraz metody tekstu przewodniego.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób, a ćwiczenia

w zespołach 3-6 osobowych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

Proponuje się następujące metody sprawdzania poziomu nabytych

umiejętności:
− sprawdziany ustne,

− sprawdziany pisemne,

− prezentacje opracowanych projektów.
Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na:
− określanie rodzajów ubezpieczeń turystycznych,

− sporządzanie umów zawieranych między biurem podróży

a zakładem ubezpieczeniowym,

− doradzenie klientowi w wyborze określonego ubezpieczenia

turystycznego.

Jednostka modułowa 341[05].Z3.07
Komunikowanie się w języku obcym z firmami
współpracującymi z biurem podróży

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić rodzaje biur podróży,

− porozumieć się z klientem w zakresie usług biura podróży,

− scharakteryzować obiekty noclegowe,

− określić rodzaje usług świadczonych przez zakłady hotelarskie,

− zamówić usługi noclegowe,

− określić rodzaje zakładów gastronomicznych,

− przetłumaczyć jadłospisy,

− scharakteryzować usługi kateringowe,

− zamówić usługi żywieniowe,

− określić rodzaje transportu pasażerskiego,

− scharakteryzować sylwetkę zawodową pilota wycieczek i przewodnika

turystycznego,

− zinterpretować teksty dotyczące usług biura podróży,

− opracować teksty dotyczące usług biura podróży.

2. Materiał nauczania

Rodzaje biur podróży.
Usługi świadczone przez biuro podróży.
Informacja turystyczna dotycząca usług noclegowych, gastronomicznych
i przewozowych.
Zakłady noclegowe.
Zakłady gastronomiczne i usługi gastronomiczne.
Transport w turystyce.
Pilotowanie wycieczek i przewodnictwo turystyczne.

3. Ćwiczenia

• Informowanie klienta o usługach biura podróży.

• Informowanie klienta o podstawowych i dodatkowych usługach

w hotelu.

• Pomaganie klientowi biura turystycznego w wyborze produktu

turystycznego lub sposobu spędzania urlopu wypoczynkowego.

• Zamawianie posiłków w zakładach gastronomicznych.

• Tłumaczenie wybranych jadłospisów (kart menu).

• Zamawianie usług turystycznych na życzenie klienta.

4. Środki dydaktyczne

Katalogi firm współpracujących z biurem podróży.
Katalogi ofert biur podróży.
Słowniki obcojęzyczne i branżowe.
Pakiety multimedialne do nauki języka obcego.
Środki audiowizualne i multimedialne.
Filmy dydaktyczne z zakresu usług turystycznych.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiejętności sprawnej i funkcjonalnej komunikacji językowej
w kontaktach z firmami oraz klientami. Szczególnie ważne jest udzielanie
informacji turystycznej w języku obcym. Zaleca się przeprowadzanie
różnorodnych ćwiczeń, ukierunkowanych na poprawne mówienie

i pisanie. Należy zwracać uwagę na formułowanie pytań i udzielanie
odpowiedzi podczas prowadzenia rozmowy z klientem (kontrahentem),

Efektem kształcenia powinna być umiejętność swobodnego

posługiwania się językiem obcym w kontaktach z klientami i firmami
współpracującymi z biurem podróży. Dotyczy to także interpretowania
i redagowania informacji otrzymywanych w formie pisemnej:
sporządzanie korespondencji, dokumentacji, materiałów informacyjnych.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób w pracowni

języka obcego wyposażonej w środki audiowizualne i multimedialne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów
określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno
odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie
kryteriów określonych na początku zajęć. Podczas oceniania należy
uwzględnić obowiązujący system oceniania oraz skalę ocen. Proponuje
się następujące metody sprawdzania poziomu nabytych umiejętności:
− sprawdziany ustne: odtwarzanie wyrażeń frazeologicznych, zwrotów,

krótkich dialogów i dłuższych wypowiedzi na zadany temat,

− sprawdziany pisemne - układanie pism, tłumaczenie zdań lub

fragmentów tekstu z języka polskiego na język obcy oraz z języka
obcego na język polski.

Obserwując czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń należy
zwrócić uwagę na:
− komunikowanie się z pracownikami firm w języku obcym w celu

uzyskania określonych informacji,

− udzielanie informacji kontrahentom i klientom biura podróży w języku

obcym,

− percepcję tekstu słuchanego i pisanego w języku obcym,

− poprawne i płynne mówienie w języku obcym.
W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki
wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

MODUŁ 341[05].Z4
Produkty turystyczne

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:

─

opracowywać programy imprez turystycznych,

─

kalkulować koszty imprez turystycznych,

─

sprzedawać produkty turystyczne,

─

promować produkty turystyczne,

─

rozliczać koszty imprez turystycznych,

─

sporządzać umowy z klientami i grupami klientów w zakresie
świadczenia usług turystycznych,

─

udzielać informacji klientom biura podróży,

─

sprzedawać bilety komunikacyjne klientom biura podróży,

─

udzielać informacji dotyczących dokumentów podróży,

─

korzystać z komputerowych systemów rezerwacji.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

341[05].Z4.01 Organizowanie

imprez turystycznych

341[05].Z4.02 Sprzedaż produktów turystycznych

341[05].Z4.03

Rozliczanie kosztów imprez i produktów
turystycznych

341[05].Z4.04 Prowadzenie

usług związanych z podróżą

341[05].Z4.05

Opracowywanie projektów produktów
turystycznych w języku obcym

132

Razem

416

3. Schemat układu jednostek modułowych

Jednostki od 341[05].Z4.01 do 341[05].Z4.04 powinny być

realizowane w kolejności przedstawionej na schemacie, jednostkę
341[05].Z4.05 można realizować w dowolnej kolejności w odniesieniu do
pozostałych.

341[05].Z4

Produkty turystyczne

341[05].Z4.01

Organizowanie imprez turystycznych

341[05].Z4.02

Sprzedaż produktów turystycznych

341[05].Z4.05

Opracowywanie projektów

produktów turystycznych

w języku obcym

341[05].Z4.04

Prowadzenie usług związanych z podróżą

341[05].Z4.03

Rozliczanie kosztów imprez i produktów turystycznych

100

4. Literatura

Lipska A., Świątecki A., Wandowicz W.: Poradnik pilota wycieczek
zagranicznych. Agencja DINO, Warszawa 1992
Łobożewicz T. red.: Turystyka i rekreacja ludzi niepełnosprawnych.
WSE, Warszawa 2000
Mastalski R.: Prawo podatkowe. I - część ogólna, Wyd. C.H. Beck,
Warszawa 1998
Nestorowicz M., Rembliński A.: Odpowiedzialność cywilna zakładu
hotelarskiego za rzeczy gości hotelowych. Wyd. TNOiK, Toruń 1995
Kruczek Z. red.: Obsługa ruchu turystycznego. Krakowska Szkoła
Hotelarska, Kraków 2000
Turkiewicz E.: Organizacja imprez turystycznych. Krakowska Szkoła
Hotelarska, Kraków 1997

Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych
pozycji wydawniczych

101

Jednostka modułowa 341[05].Z4.01
Organizowanie imprez turystycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić cele różnych imprez turystycznych,

− opracować programy imprez turystycznych pobytowych o różnym

charakterze,

− zaprojektować imprezy turystyczne objazdowe o różnym charakterze,

− zaprojektować imprezy specjalistyczne,

− opracować program imprezy turystycznej na zlecenie klienta,

− dobrać najlepsze środki transportu do imprez turystycznych,

− wybrać korzystne dla klientów koszty świadczeń,

− określić stałe i zmienne koszty imprezy turystycznej,

− wyliczyć koszty miejsc bezpłatnych,

− wyliczyć marżę dla organizatora imprezy turystycznej,

− ustalić wysokość stawki akwizycyjnej dla agenta turystycznego,

− określić cenę jednostkową imprezy turystycznej,

− wyliczyć należne podatki i opłaty,

− zamówić świadczenia dla imprez turystycznych,

− sporządzić niezbędne dokumenty do teczki imprezy turystycznej,

− dokonać zmian lub anulowania zamówionych świadczeń

turystycznych,

− prowadzić korespondencję handlową i informacyjną z kontrahentami

biura podróży.

2. Materiał nauczania

Metody i techniki opracowywania programów imprez turystycznych.
Czynniki wpływające na charakter imprezy turystycznej.
Zasady kalkulowania kosztów imprez turystycznych.
Elementy kalkulacji kosztów imprezy: koszty świadczeń, w tym koszt
miejsc bezpłatnych, marża, stawka akwizycyjna, podatek.
Dokumentacja teczki imprezy turystycznej.
Zamawianie świadczeń turystycznych.

3. Ćwiczenia

• Opracowywanie programów turystycznych:

- imprezy pobytowej krajowej i zagranicznej,
- imprezy objazdowej krajowej i zagranicznej,
- imprezy pobytowo-objazdowej zagranicznej.

• Kalkulowanie kosztów różnych imprez turystycznych.

102

• Zamawianie, zmienianie i anulowanie świadczeń turystycznych.

• Przygotowywanie oferty produktów biura podróży w zakresie turystyki

dziecięcej i młodzieżowej.

• Sporządzanie dokumentacji teczki imprezy turystycznej.

4. Środki dydaktyczne

Mapy turystyczne i geograficzne, atlasy samochodowe.
Plany miast.
Katalogi biur podróży.
Informatory, przewodniki turystyczne, foldery.
Rozkłady komunikacyjne różnych firm przewozowych.
Wzory dokumentów stosowanych przy zamawianiu świadczeń
turystycznych.
Wzory druków granicznych dotyczących cła i walut.
Program komputerowy: Mapa.
Filmy dydaktyczne: Obsługa ruchu turystycznego, Kultura obsługi ruchu
turystycznego, Polferiess.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiejętności opracowywania programów różnych imprez turystycznych
dla określonych odbiorców oraz ich organizowania.

Szczególnie ważne jest opanowanie przez uczniów umiejętności

kalkulowania kosztów świadczeń zgodnie ze strategią rozwoju firmy,
przepisami podatkowymi oraz dokonywania zamówienia zaplanowanych
świadczeń turystycznych. Zajęcia powinny odbywać się w odpowiednio
wyposażonej pracowni, w której uczniowie będą mieli możliwość
korzystania z różnych źródeł informacji dostępnych w szkole, przede
wszystkim z przewodników turystycznych, Internetu i katalogów biur
podróży.

Zaleca się prowadzenie zajęć metodami: dyskusji panelowej, burzy

mózgów, metody projektów, ćwiczeń. Wskazane jest organizowanie
wybranych zajęć dydaktycznych w biurach podróży w celu poznania
przez uczniów zasad opracowywania programów i kalkulowania kosztów
imprez turystycznych. Należy zapraszać na zajęcia pracowników biur
podróży. Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób,
uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w 3-6 osobowych
zespołach.

103

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

Proponuje się następujące metody sprawdzania osiągnięć

edukacyjnych: sprawdziany pisemne, testy osiągnięć szkolnych,
sprawdziany ustne oraz obserwację ćwiczeń.

Obserwując czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń

szczególną uwagę należy zwrócić na:
− opracowywanie programów imprez turystycznych krajowych

i zagranicznych,

− kalkulowanie kosztów imprez turystycznych,

− zamawianie świadczeń turystycznych.

W ocenie końcowej osiągnięć uczniów należy uwzględnić ich

aktywność na zajęciach, zaangażowanie w wykonywanie zadań oraz
poziom wykonania ćwiczeń.

104

Jednostka modułowa 341[05].Z4.02
Sprzedaż produktów turystycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić zasady budowy katalogu biura podróży,

− określić termin wprowadzenia imprezy do sprzedaży,

− zaprojektować promocję sprzedaży imprez turystycznych,

− sporządzić komunikaty wprowadzające imprezę turystyczną do

sprzedaży,

− przedstawić klientowi warunki uczestnictwa i program imprezy

turystycznej,

− przedstawić klientowi ofertę imprez fakultatywnych,

− zawrzeć umowę z klientem o świadczenie usług turystycznych,

− sporządzić dokumenty akwizycyjne dla agentów turystycznych,

− zgromadzić dokumentację teczki imprezy turystycznej w zakresie

sprzedaży,

− sprzedać imprezę turystyczną z zastosowaniem komputerowego

systemu sprzedaży,

− sporządzić kartoteki klientów i kontrahentów.

2. Materiał nauczania

Promocja sprzedaży imprez turystycznych.
Sprzedaż imprez turystycznych z uwzględnieniem komputerowego
systemu sprzedaży.
Warunki uczestnictwa w imprezach turystycznych.
Dokumenty akwizycyjne teczki imprezy turystycznej.

3. Ćwiczenia

• Przygotowywanie scenariusza giełdy turystycznej, targów

turystycznych.

• Opracowywanie folderu reklamowego biura podróży.

• Opracowywanie katalogu biura podróży.

• Przygotowywanie witryny wystawowej.

• Prowadzenie internetowej sprzedaży wybranych imprez

turystycznych.

• Prowadzenie sprzedaży wybranej imprezy turystycznej.

• Sporządzanie dokumentów dotyczących sprzedaży wybranej imprezy

turystycznej.

105

4. Środki dydaktyczne

Katalogi biur podróży.
Informatory, foldery.
Programy komputerowe dotyczące sprzedaży produktów turystycznych.
Filmy dydaktyczne dotyczące odnoszenia sukcesów w sprzedaży.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu uzyskanie przez

ucznia umiejętności efektywnej sprzedaży imprez turystycznych.
Zagadnienie to jest ważne ze względu na dużą konkurencję na rynku
branżowym. Należy zwrócić uwagę uczniów na umiejętność wyboru
formy promocji i sprzedaży, co ma wpływ na zwiększenie efektywności
pracy biura podróży oraz ugruntowanie jego pozycji na rynku. Zaleca się
wykorzystanie dostępnych programów komputerowych, filmów
dydaktycznych oraz katalogów biur podróży. Wskazane jest
zorganizowanie wycieczki dydaktycznej dla uczniów na targi turystyczne
i branżowe.

Realizacja programu nauczania powinna odbywać się

z zastosowaniem metody projektów oraz inscenizacji (odgrywania ról:
pracownik biura podróży – klient) podczas nauki sprzedaży imprez
turystycznych.

Zajęcia należy realizować w pracowni wyposażonej w sprzęt

komputerowy i programy komputerowe dotyczące sprzedaży produktów
turystycznych. Ćwiczenia powinny odbywać się w grupach do 16 osób,
w zespołach 3-6 osobowych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczeń należy sprawdzić

wiadomości uczniów stosując:
− sprawdziany ustne,

− sprawdziany pisemne,

− testy osiągnięć szkolnych.
Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując pracę uczniów
podczas wykonywania ćwiczeń.
Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwrócić uwagę na:

106

− pozyskiwanie klientów biura podróży,

− przekonywanie klienta do zakupu produktu turystycznego biura

podróży,

− prezentowanie ofert turystycznych,

− kulturę obsługi klientów i sprzedaży imprez turystycznych.
Podczas oceniania należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen.

107

Jednostka modułowa 341[05].Z4.03
Rozliczanie kosztów imprez i produktów
turystycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− sprawdzić i przyjąć dokumentację przekazaną w teczce imprezy przez

pilota wycieczki,

− rozliczyć koszt realizacji imprezy turystycznej na podstawie

dokumentów przekazanych przez pilota wycieczki,

− sporządzić zestawienie kosztów, wpływów i zysku imprezy

turystycznej,

− wyliczyć stawki podatku VAT imprezy turystycznej,

− sprawdzić zgodność otrzymanych rachunków za świadczenia

turystyczne,

− sporządzić kartę rozliczeniową imprezy turystycznej,

− dokonać analizy skarg i wniosków klientów oraz kontrahentów

i zaplanować konieczne zmiany.

2. Materiał nauczania

Dokumentacja finansowa imprezy turystycznej.
Dokumentacja obowiązująca pilota wycieczki.
Podatek VAT w turystyce.
Procedury związane z płatnościami za usługi turystyczne.

3. Ćwiczenia

• Sporządzanie sprawozdania pilota wycieczki z imprezy turystycznej.

• Sporządzanie zestawienia wpływów, kosztów i zysku z określonej

imprezy turystycznej.

• Wystawianie faktur za usługi turystyczne.

• Analizowanie skarg klientów dotyczących zrealizowanej imprezy

turystycznej.

4. Środki dydaktyczne

Wzory dokumentów finansowych imprezy turystycznej.
Programy komputerowe do rozliczania kosztów sprzedaży usług.
Techniczne środki kształcenia.

108

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące rozliczania
kosztów imprez turystycznych. Wskazane jest wykorzystanie wiadomości
uczniów dotyczących rachunkowości oraz podatku VAT.
Podczas realizacji programu nauczania należy zastosować
następujące metody nauczania: ćwiczeń praktycznych oraz metodę
tekstu przewodniego.
W procesie kształcenia szczególną uwagę należy zwrócić na:
– sprawdzanie dokumentacji imprezy,
– rozliczanie kosztów realizacji imprezy turystycznej,
– sporządzanie zestawień kosztów, wpływów i zysku imprezy

turystycznej.
Wskazane jest wykorzystanie programu komputerowego do

rozliczania kosztów sprzedaży usług.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej w sprzęt

komputerowy i wzory dokumentów finansowych imprez turystycznych.

Ćwiczenia należy realizować w grupach do 16 osób, w zespołach 3-6

osobowych.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów
określonych w programie jednostki modułowej. Ocenianie powinno
odbywać się przez cały okres realizacji programu, na podstawie
kryteriów określonych na początku zajęć.

Do pomiaru osiągnięć uczniów mogą być stosowane sprawdziany

ustne i pisemne.

Obserwując czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń

szczególną uwagę należy zwrócić na:
– sporządzanie sprawozdania ze zrealizowanej imprezy turystycznej,

− rozliczanie kosztów imprezy turystycznej na podstawie dokumentów

finansowych przekazanych przez pilota wycieczki,

− sporządzanie karty rozliczeniowej imprezy turystycznej,

− wyliczanie podatku VAT za usługi turystyczne.
W

końcowej ocenie osiągnięć ucznia, po zrealizowaniu programu

jednostki należy uwzględnić wyniki sprawdzianów oraz poziom
wykonania ćwiczeń.

Podczas oceniania należy zastosować obowiązującą skalę ocen.

109

Jednostka modułowa 341[05].Z4.04
Prowadzenie usług związanych z podróżą

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− zastosować przepisy paszportowe,

− rozróżnić rodzaje paszportów,

− określić wady paszportu,

− zastosować przepisy wizowe,

− rozróżnić rodzaje wiz,

− określić wymagania wizowe wybranych państw,

− zastosować przepisy dewizowe,

− zastosować przepisy celne,

− zastosować przepisy graniczne,

− określić infrastrukturę przejść granicznych,

− posłużyć się rozkładami komunikacyjnymi różnych przewoźników,

− wystawić bilety na różne środki transportu pasażerskiego,

− zgromadzić dokumentację komunikacyjną na wyjazdy krajowe

i zagraniczne,

− rozróżnić rodzaje płatności w obsłudze ruchu turystycznego,

− obsłużyć czytniki kart magnetycznych,

− określić zadania polskich placówek konsularno -dyplomatycznych.

2. Materiał nauczania

Dokumenty: paszportowe, celne, wizowe, dewizowe.
Dokumenty komunikacyjne w ruchu krajowym i zagranicznym.
Dokumenty finansowe: dokumenty potwierdzające rezerwację
(vouchery), karty płatnicze, czeki.
Przejścia graniczne w ruchu pasażerskim: drogowe, powietrzne,
morskie.
Polskie placówki konsularno-dyplomatyczne.

3. Ćwiczenia.

• Wypełnianie wniosku paszportowego.

• Wypełnianie wniosku wizowego.

• Kompletowanie dokumentów na wyjazd za granicę samochodem

własnym i wypożyczonym.

• Kompletowanie przez organizatora imprezy dokumentów

obowiązujących podczas wyjazdu autokarem turystycznym.

• Określanie cech wybranych kart płatniczych.

• Obsługiwanie czytników kart płatniczych.

110

• Posługiwanie się rozkładami komunikacyjnymi różnych firm

przewozowych.

• Dokonywanie rezerwacji różnego rodzaju biletów pasażerskich.

4. Środki dydaktyczne

Ustawy i regulaminy przewozowe.
Druki: wizowe, paszportowe, celne, dewizowe.
Programy komputerowe dotyczące sprzedaży biletów komunikacyjnych
różnych

firm przewozowych.

Wzory: kart płatniczych, dokumentów potwierdzających rezerwację
(voucherów), czeków.
Rozkłady komunikacyjne różnych

firm przewozowych.

Wzory biletów komunikacyjnych różnych firm przewozowych.
Filmy dydaktyczne dotyczące obsługi podróżnych.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest nabycie przez

uczniów umiejętności przygotowania klientów indywidualnych

i grup klientów do wyjazdu turystycznego w kraju i za granicę.
Podczas realizacji programu nauczania należy zastosować
następujące metody nauczania: ćwiczeń praktycznych oraz metodę
tekstu przewodniego.

W procesie kształcenia szczególną uwagę należy zwrócić na:

– obieg dokumentów,
– rozpoznawanie kart płatniczych,
– korzystanie z czytnika,
– postępowanie z kartą uszkodzoną lub skradzioną.

Proponuje się opracowanie praktycznego informatora dla wybranych

krajów, w którym powinno się uwzględnić: opis struktury przejścia
granicznego, przepisy wizowe, przepisy celne i dewizowe, walutę, ceny
podstawowych produktów, przepisy przewozowe i o ruchu drogowym,
adresy polskich placówek dyplomatycznych oraz schemat postępowania
w sytuacjach trudnych i nietypowych. Wskazane jest, aby ćwiczenia
odbywały się w 3-6 osobowych zespołach, w grupie do16 osób. Zaleca
się zapraszanie na zajęcia osób zajmujących się rozliczaniem kosztów
z wykorzystaniem kart płatniczych.

Wskazane jest zorganizowanie zajęć dydaktycznych w: biurze

podróży, firmie przewozowej, ambasadzie, wydziale spraw
obywatelskich, na przejściach granicznych.

111

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

przez cały okres realizacji programu jednostki modułowej, według
określonych kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Do pomiaru osiągnięć uczniów mogą być stosowane sprawdziany

ustne i pisemne. Umiejętności praktyczne należy oceniać obserwując
pracę uczniów podczas wykonywania ćwiczeń.
Ocenie powinny podlegać umiejętności:
− udzielania informacji dotyczącej wyjazdu turystycznego w kraju i za

granicę,

− korzystania z przepisów paszportowych, wizowych, celnych

i granicznych,

− wypełniania dokumentów dotyczących wyjazdu turystycznego,

− kompletowania dokumentacji dotyczącej wyjazdu turystycznego.
W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki
wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

112

Jednostka modułowa 341[05].Z4.05
Opracowywanie projektów produktów turystycznych
w języku obcym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− sporządzić programy imprez turystycznych objazdowych,

− sporządzić programy różnych imprez pobytowych,

− sporządzić programy kolonii, obozów, zimowisk,

− dokonać kalkulacji kosztów imprez turystycznych,

− zamówić świadczenia dla różnych imprez turystycznych,

− dokonać zmian i anulowania świadczeń turystycznych,

− sprzedać świadczenie turystyczne,

− wypisać dokumenty podróży w języku obcym,

− wykorzystać różnorodne teksty dotyczące obsługi podróżnych,

− przetłumaczyć teksty dotyczące produktów turystycznych,

− ułożyć teksty związane z organizacją imprez turystycznych,

− udzielić klientowi informacji dotyczących produktów turystycznych.

2. Materiał nauczania

Programy imprez turystycznych.
Kalkulacje kosztów imprez turystycznych.
Sprzedaż produktów turystycznych.
Informacja turystyczna.
Dokumenty obsługi ruchu turystycznego.

3. Ćwiczenia

• Sporządzanie programu wycieczki objazdowej po Warmii i Mazurach

dla grupy cudzoziemców.

• Planowanie wczasów w Zakopanem dla grupy cudzoziemców.

• Zamawianie świadczeń dla uczestników imprezy wyjazdowej do

Włoch.

• Udzielanie informacji dotyczących: biletów komunikacyjnych, walut,

imprez kulturalnych i rekreacyjnych.

4. Środki dydaktyczne

Rozkłady komunikacyjne różnych przewoźników.
Słowniki obcojęzyczne i branżowe.
Katalogi biur podróży.
Mapy i plany miast.

113

Informatory, przewodniki turystyczne.
Środki audiowizualne i multimedialne.
Filmy dydaktyczne dotyczące produktów turystycznych.
Techniczne środki kształcenia.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest nabycie przez

uczniów umiejętności posługiwania się językiem obcym w zakresie prac
dotyczących organizowania imprez turystycznych, wykonywania usług
związanych z podróżą, udzielania informacji, a także osiągnięcie
sprawnej i funkcjonalnej komunikacji językowej.

Zajęcia powinny być realizowane przez nauczyciela znającego

zagadnienia zawodowe.
Zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania,
a w szczególności metody inscenizacji i metody projektów oraz
wykonywanie różnorodnych ćwiczeń ukierunkowanych na nabycie
umiejętności poprawnego mówienia i pisania w języku obcym.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej należy zwrócić

uwagę na:

─

opracowywanie programów imprez turystycznych,

─

sprzedaż produktów turystycznych,

─

udzielanie informacji klientom biura podróży, szczególnie dotyczących
dokumentów podróży.

Zajęcia powinny być realizowane w grupach do 16 osób, w pracowni
języka obcego wyposażonej w środki audiowizualne i multimedialne.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

Proponuje się następujące metody sprawdzania poziomu nabytych

umiejętności:
− sprawdziany pisemne - projekty pism służbowych, tłumaczenie tekstu

na język obcy lub na język polski,

− sprawdziany ustne - udzielanie odpowiedzi na pytania, prowadzenie

dialogów, samodzielne prezentacje, dłuższe wypowiedzi na zadany
temat.

W procesie oceniania należy zwrócić uwagę na:
− opracowywanie programów imprez turystycznych,

114

− wypisywanie druków i formularzy dotyczących zamawianych

świadczeń turystycznych,

− zamawianie świadczeń turystycznych przez Internet, fax, telefon oraz

korespondencyjnie,

− udzielanie informacji turystycznych klientom biura podróży.

Podczas oceniania należy uwzględniać obowiązującą skalę ocen.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki
wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

115

MODUŁ 341[05].Z5
Praktyka zawodowa

1. Cele

kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:

─

określać obszary działania biura podróży,

─

określać rodzaje usług biura podróży,

─

planować marketingowe działania biura podróży,

─

określać produkty turystyczne biura podróży,

─

obsługiwać klientów biura podróży,

─

określać zasady współpracy z kontrahentami krajowymi
i zagranicznymi,

─

udzielać informacji turystycznych,

─

organizować imprezy turystyczne,

─

określać sposoby realizacji usług turystycznych,

─

określać zasady sprzedaży biletów komunikacyjnych,

─

rozliczać koszty realizacji imprez turystycznych,

─

komunikować się w języku obcym podczas wykonywania zadań
zawodowych.

Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizację

341[05].Z5.01 Obsługa klientów biura podróży 80

341[05].Z5.02

Organizowanie turystyki wyjazdowej
i przyjazdowej

Razem

160

116

3. Schemat układu jednostek modułowych

341[05].Z5

Praktyka zawodowa

341[05].Z5.02

Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej

341[05].Z5.01

Obsługa klientów biura podróży

117

Jednostka modułowa 341[05].Z5.01
Obsługa klientów biura podróży

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− określić strukturę, podmiot i zakres działania biura podróży,

− określić zakres czynności i kompetencji pracowników biura podróży,

− zaprezentować produkty biura podróży,

− zaoferować klientom usługi turystyczne,

− opracować materiały informacyjne dotyczące usług biura podróży,

− udzielić klientom profesjonalnej informacji, bezpośrednio i przez

Internet,

− obsłużyć urządzenia znajdujące się w biurze podróży,

− sporządzić pisma dotyczące świadczonych usług przez biuro podróży,

− wystawić faktury za sprzedane usługi turystyczne,

− poprowadzić dokumentację biura podróży,

− zrealizować zamówienie klienta biura podróży,

− posłużyć się rozkładami komunikacyjnymi różnych firm

przewozowych,

− scharakteryzować taryfy przewozowe,

− wystawić bilety komunikacyjne,

− przyjąć należności za sprzedane bilety w formie bezgotówkowej,

− sporządzić zestawienie sprzedanych biletów komunikacyjnych,

− zastosować program komputerowy do wykonania zadań

zawodowych,

− posłużyć się językiem obcym podczas realizacji zadań zawodowych.

2. Materiał nauczania

Analizowanie zakresu działania i regulaminu pracy biura podróży.
Analizowanie produktów turystycznych biura podróży.
Opracowywanie reklamy biura podróży.
Obsługiwanie urządzeń znajdujących się w biurze podróży.
Opracowywanie materiałów informacyjnych o usługach biura podróży.
Udzielanie informacji klientom biura podróży.
Oferowanie klientom usług biura podróży.
Prowadzenie dokumentacji biura podróży.
Wystawianie faktur za sprzedane usługi turystyczne.
Wykonywanie usług związanych z podróżą.
Interpretowanie rozkładów komunikacyjnych różnych firm
przewozowych.
Planowanie trasy przejazdu zgodnie z życzeniami klientów.

118

Wypisywanie biletów komunikacyjnych zgodnie z obowiązującą taryfą
przewozową.
Sporządzanie zestawień sprzedanych biletów.
Dokonywanie rezerwacji biletów z zastosowaniem komputerowych
programów rezerwacji.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące struktury
i zasad funkcjonowania biura podróży, sprzedaży usług turystycznych -
w tym sprzedaży biletów komunikacyjnych, udzielania informacji
związanych z usługami turystycznymi - bezpośrednio, przez telefon
i Internet oraz prowadzenia dokumentacji w biurze podróży. Ważna jest
umiejętność pracy z wykorzystaniem komputerowych programów
rezerwacji. Należy szczególnie starannie dobierać prace i zadania
wykonywane przez uczniów, aby umożliwiły one ukształtowanie
umiejętności założonych w celach kształcenia. W biurze podróży
powinien być wyznaczony opiekun praktyk – osoba odpowiedzialna za
realizację programu praktyki.
W trakcie realizacji programu uczniowie powinni obserwować
czynności zawodowe pracowników biura podróży, a następnie
wykonywać te zadania pod kierunkiem instruktora. Po zdobyciu
doświadczenia w wykonywaniu powierzonych prac, uczniowie mogą
samodzielnie realizować zadania.
Przez cały czas realizacji programu jednostki uczniowie powinni
obsługiwać urządzenia biurowe.

Uczniowie powinni prowadzić dzienniki praktyk, w których będą

dokonywać zapisów z każdego dnia praktyki na temat: stanowiska pracy
praktykanta, zakresu wykonywanych czynności, godzin praktyki oraz
wniosków wynikających z analizy swoich umiejętności. Zapis w dzienniku
powinien być potwierdzony podpisem i imienną pieczątką osoby, która
w danym dniu prowadziła szkolenie praktyczne.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów
określonych w programie jednostki modułowej. Sprawdzanie powinno
odbywać się przez cały okres realizacji programu praktyki zawodowej, na
podstawie kryteriów określonych na początku praktyki.
Oceniając pracę praktykanta należy zwrócić uwagę na:
− skuteczne porozumiewanie się z klientami biura podróży,

− realizowanie potrzeb i oczekiwań klientów biura podróży,

119

− posługiwanie się rozkładami komunikacyjnymi różnych firm

przewozowych,

− planowanie tras przejazdów zgodnie z życzeniami klientów,

− rezerwowanie biletów pasażerskich oraz ich wypisywanie,

− posługiwanie się językiem obcym podczas wykonywania zadań

zawodowych,

− kulturę obsługi klienta biura podróży.
Dokonując oceny pracy ucznia należy uwzględnić również:
− zdyscyplinowanie i punktualność,

− dokładność wykonywania zadań,

− zaangażowanie ucznia w realizację zadań biura podróży,

− sposób prowadzenia dziennika praktyk.

Oceny dokonuje się zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Opiekun

praktyk zobowiązany jest do napisania opinii na temat pracy praktykanta.
Ocena końcowa i opinia powinna być wpisana do dziennika praktyk na
zakończenie realizacji programu jednostki modułowej.

120

Jednostka modułowa 341[05].Z5.02
Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
− przyjąć zamówienie od klientów indywidualnych i grup klientów,

− udzielić informacji turystycznych,

− zamówić usługi niezbędne do realizacji imprezy turystycznej

wyjazdowej i przyjazdowej,

− zastosować zasady współpracy z kontrahentami krajowymi

i zagranicznymi,

− zatrudnić pilota wycieczki,

− opracować program imprezy pobytowej krajowej i zagranicznej,

− opracować programy imprez objazdowych krajowych i zagranicznych,

− zorganizować różne imprezy turystyczne,

− zorganizować konferencję, szkolenie i zjazd,

− sporządzić kalkulację kosztów imprez turystycznych wyjazdowych

i przyjazdowych,

− określić formy płatności,

− przyjąć należności za zrealizowane usługi,

− sporządzić dokumenty stosowane w turystyce wyjazdowej

i przyjazdowej,

− wystawić faktury za sprzedane usługi turystyczne,

− posłużyć się językiem obcym podczas realizacji zadań zawodowych.

2. Materiał nauczania

Opracowywanie programów imprez turystycznych dla różnych klientów:
osób dorosłych, dzieci, młodzieży, ludzi starszych, osób
niepełnosprawnych.
Kalkulowanie kosztów imprez pobytowych i objazdowych, krajowych
i zagranicznych, przyjazdowych i wyjazdowych.
Współpraca z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi.
Opracowywanie informatora wycieczek szkolnych.
Przyjmowanie należności za usługi turystyczne z zastosowaniem
różnych form płatności.
Sporządzanie dokumentacji imprez turystycznych wyjazdowych

i przyjazdowych.

3. Wskazania dydaktyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu ma na celu kształtowanie umiejętności

związanych z organizacją turystyki wyjazdowej i przyjazdowej w biurze

121

podróży. Wskazane jest zwrócenie uwagi na sporządzanie
obowiązującej dokumentacji biura podróży.

Należy szczególnie starannie dobierać prace i zadania wykonywane

przez uczniów, aby umożliwiły one ukształtowanie umiejętności
założonych w celach kształcenia.

W trakcie realizacji programu uczniowie powinni obserwować

czynności zawodowe pracowników biura podróży, a następnie
wykonywać te zadania pod kierunkiem instruktora. Po zdobyciu
doświadczenia w wykonywaniu powierzonych prac, uczniowie mogą
samodzielnie realizować zadania.

Przez cały czas realizacji programu jednostki uczniowie powinni

obsługiwać urządzenia biurowe.

Uczniowie powinni prowadzić dzienniki praktyk, w których będą

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia powinno

dostarczyć informacji dotyczących zakresu i stopnia realizacji celów
określonych w programie jednostki. Sprawdzanie powinno odbywać się
przez cały okres realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
kryteriów określonych na początku praktyk.
Dokonując oceny należy zwrócić uwagę na opanowanie umiejętności:
− opracowywania programów różnych imprez uwzględniających

zapotrzebowania klientów,

− zamawiania świadczeń turystycznych dla uczestników imprez

turystycznych wyjazdowych i przyjazdowych,

− kalkulacji kosztów imprez turystycznych,

− rozliczania kosztów imprez turystycznych,

− komunikowania się z klientami w języku obcym,
Dokonując oceny pracy uczniów należy uwzględnić również:
− zdyscyplinowanie i punktualność,

− dokładność wykonywania zadań,

− zaangażowanie ucznia w realizację zadań biura podróży,

− sposób prowadzenia dziennika praktyk.

Oceny dokonuje się zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Opiekun

praktyk zobowiązany jest do napisania opinii na temat pracy praktykanta.
Ocena końcowa i opinia powinna być wpisana do dziennika praktyk na
zakończenie realizacji programu praktyk.