Klich nie chce mówić, jak naciskał na pilotów
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Niekończąca się opowieść o naciskach na pilotów w
trakcie tzw. incydentu gruzińskiego ma jeszcze
jednego bohatera. Jak ustalił "Nasz Dziennik",
poproszony o konsultacje minister obrony
narodowej Bogdan Klich osobiście zalecił zmianę
trasy lotu i lotniska docelowego z Ganji na Tbilisi
12 sierpnia 2008 roku. Informacje o tym znajdują
się w aktach z postępowania Wojskowej
Prokuratury Okręgowej w Warszawie. Tego

istotnego szczegółu nie znajdziemy jednak w sporządzonej dopiero w lutym br. notatce
kpt. Grzegorza Pietruczuka, udostępnionej mediom przez Departament Kadr
Ministerstwa Obrony Narodowej. Dlaczego służby prasowe MON nie zebrały wszystkich
danych i nie udzieliły wyczerpującej informacji, uwzględniającej także rolę szefa resortu
w procesie nacisków, o które oskarżany jest wyłącznie Lech Kaczyński?

Przez ponad dwa lata Bogdan Klich ani w jednym wystąpieniu nawet się nie zająknął na
temat swojego udziału w łańcuchu decyzji podejmowanych w trakcie słynnego
prezydenckiego lotu do Gruzji. A miałby o czym opowiadać. Konkluzja z analizy materiałów
prokuratorskich jest taka: albo żadnych nacisków nie było i wszczęto normalną procedurę
niezbędną do ewentualnej korekty planu lotu, albo naciski były i szef MON publicznie
przyzna się do swojej w nich roli, bo w rozmowie z szefem Sztabu Generalnego WP gen.
Franciszkiem Gągorem rekomendował zmianę trasy lotu wbrew stanowisku załogi.
Relacje kpt. Grzegorza Pietruczuka, dowódcy załogi Tu-154M, dotyczące tzw. incydentu
gruzińskiego nie ukazują pełnego obrazu wydarzeń z 12 sierpnia 2008 roku. Co więcej,
spisana w tym roku notatka Pietruczuka - na wyraźne polecenie gen. Artura Kołosowskiego,
szefa Departamentu Kadr MON - została efektownie udramatyzowana. W odróżnieniu od
lakonicznego meldunku pilota z 2008 r. sugeruje, że Lech Kaczyński nie tylko naciskał na
załogę, ale także odgrażał się wyciągnięciem konsekwencji wobec nich za niewykonanie
polecenia lotu do Tbilisi.
Jak już informował "Nasz Dziennik", sprawa nacisków na załogę Tu-154M w rzeczywistości
nie jest tak jednoznaczna, jak sugeruje to notatka kpt. Pietruczuka. W relacji tej brakuje
chociażby informacji, że na decyzję prezydenta Kaczyńskiego dotyczącą wydania polecenia
lotu do Tbilisi wpływ miała postawa ambasadora Gruzji w Warszawie, który towarzyszył
polskiej delegacji i sugerował, że jest w stanie telefonicznie załatwić wszelkie formalności z
wykonaniem takiego lotu, czego faktycznie nie zdołał uczynić. W relacjach nie ma także
informacji dotyczącej całego procesu podejmowania decyzji o przebiegu lotu. Tymczasem z
akt postępowania prokuratorskiego wynika, że po wydaniu polecenia lotu do Tbilisi przez
Lecha Kaczyńskiego w tej sprawie czynione były liczne konsultacje - nie tylko z płk.
Tomaszem Pietrzakiem, szefem 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego, który w
rozmowie z prezydentem poparł decyzję załogi odmawiającej lotu do Tbilisi, ale też z
Dowództwem Sił Powietrznych, Sztabem Generalnym Wojska Polskiego oraz ministrem
obrony narodowej.
Generał Krzysztof Załęski, zastępca dowódcy Sił Powietrznych, meldował 12 sierpnia 2008 r.
do bezpośredniego przełożonego gen. Andrzeja Błasika: "po krótkiej konsultacji z dowódcą
36. SPLT warunków wykonania lotu oraz istniejącego zagrożenia w obszarze powietrznym
Gruzji, jak i mając świadomość, kto jest na pokładzie samolotu, postanowiłem skonsultować
powyższą decyzję z pierwszym zastępcą, a następnie z szefem Sztabu Generalnego Wojska

Polskiego". Generał Załęski wyraźnie zaznaczył, że w tej sprawie szef Sztabu Generalnego
WP Franciszek Gągor rozmawiał z Bogdanem Klichem, szefem MON, a po "potwierdzeniu
decyzji przez pierwszego zastępcę, a następnie przekazaniu mu przez szefa SG również
decyzji ministra obrony o wykonaniu lotu zgodnie z życzeniem Prezydenta RP, przekazałem
polecenie ustne potwierdzone odręcznym pismem do dowódcy 36. SPLT".
W czasie trwania konsultacji gen. Załęski przekazał na pokład samolotu - ministrowi
Władysławowi Stasiakowi - informację, że załatwiane są zgody na przelot do Tbilisi oraz by
delegacja nie czekała w Simferopolu na ustalenia, ale udała się zgodnie z planem do Ganji.
Ten etap podróży miał dać sztabowi w kraju czas na załatwienie niezbędnych zezwoleń na
przelot do Tbilisi. Załodze informacja dotycząca właśnie czynionych ustaleń nie została
przekazana.
Analizując bieg wydarzeń z 12 sierpnia 2008 roku, Wojskowa Prokuratura Okręgowa uznała,
że rozkaz gen. Załęskiego należy rozumieć w kontekście przebazowania samolotu. Jak
zaznaczył w swojej konkluzji prokurator ppłk Kazimierz Haładaj, celem rozkazu gen.
Załęskiego było "spowodowanie wdrożenia przez dowódcę JW2139 procedur mających na
celu wykonanie lotu z Ganji do Tbilisi zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie
procedurami".
Jednak zebrany w aktach materiał uprawnia twierdzenie, że w czasie kiedy życzenie
prezydenta było przedmiotem analiz w Polsce, jeszcze przed wydaniem rozkazu załodze
przez gen. Załęskiego, problem został rozwiązany na pokładzie samolotu w Simferopolu.
Prezydent zgodził się z argumentacją załogi, sugestiami swoich ministrów oraz płk.
Krzysztofa Olszowca, szefa ochrony, którzy odradzali lot do Tbilisi i Lech Kaczyński polecił
wykonanie lotu zgodnie z planem - do Ganji. W efekcie gen. Załęski w meldunku ocenił, że
decyzja załogi była odpowiedzialna.
Tymczasem wszelkie formalne uzgodnienia na przelot z Ganji do Tbilisi zostały poczynione
13 sierpnia 2008 roku. W tym też dniu wpłynęło z Kancelarii Prezydenta RP oficjalne
zapotrzebowanie na wykonanie lotu z Tbilisi do Warszawy, a w związku z tym konieczne
było przebazowanie maszyny z Ganji do Tbilisi. W tym kontekście wydaje się więc
uprawnione twierdzenie, że prokuratorska interpretacja rozkazu gen. Załęskiego (z 12
sierpnia) mogła zostać sporządzona niejako po fakcie - mając na uwadze przebieg wydarzeń z
13 sierpnia. Za taką tezą przemawia również relacja gen. Załęskiego, który meldując: "mając
świadomość, kto jest na pokładzie samolotu", wyraźnie sugerował, że lot do Tbilisi miałby się
odbyć z VIP-ami na pokładzie. Tę świadomość - podobnie jak i zagrożeń związanych z lotem
- musiał mieć także Bogdan Klich, szef MON, z którym konsultowana była trasa przelotu, a
jednak zadecydował, by wydać załodze rozkaz wykonania lotu "zgodnie z życzeniem"
prezydenta RP. Szef resortu obrony, który dysponował pełnymi informacjami na temat
sytuacji w Gruzji, zgodził się z oceną prezydenta i widział możliwość lotu do Tbilisi. O tych
decyzjach szefa resortu obrony - będących przecież także formą nacisku na załogę - nie
poinformowali jednak ani Departament Kadr MON, który upublicznił tylko notatkę pilota
rzekomo w odpowiedzi na zainteresowanie mediów sprawą, ani też służby prasowe MON,
które w odpowiedzi na pytania mediów powinny były wydać precyzyjny komunikat na temat
wydarzeń z 12 sierpnia 2008 roku.
O wyjaśnienie wątpliwości dotyczących incydentu poprosiliśmy rzecznika prasowego
ministra Bogdana Klicha. Wczoraj otrzymaliśmy zapewnienie, że zostanie dla nas
przygotowane możliwie precyzyjne stanowisko ministra dotyczące jego roli w procesie
decyzyjnym związanym z incydentem gruzińskim.

Marcin Austyn

Hamulcowy polskiej dyplomacji
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Z dr. Marcinem Zarzeckim, socjologiem polityki,
rozmawia Paulina Jarosińska

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski
przedstawił w Sejmie informację w sprawie założeń
polskiej polityki zagranicznej na kolejny rok. Jak
Pan ocenia to wystąpienie?
- Było to niewątpliwie hurraoptymistyczne exposé, co
akurat nie dziwi, ponieważ taki specyficzny entuzjazm

wybija z każdej wypowiedzi pana ministra. To kontynuacja narracji na temat polityki
zagranicznej, która według Sikorskiego jest pasmem sukcesów, a zarazem próba wmówienia
opinii publicznej, że pozycja Polski na arenie międzynarodowej jest silna. Kilka elementów
bardzo mnie uderzyło. Po pierwsze, nie uważam, aby wystąpienie szefa resortu spraw
zagranicznych inaugurujące debatę na temat polskiej dyplomacji zawierało jakiekolwiek
konkrety. Nie znalazłem w nim żadnego konstruktywnego argumentu legitymizującego tezę,
że polityka zagraniczna kierowana przez Radosława Sikorskiego spowodowała, iż Polska ma
naprawdę silną pozycję. Abstrahując od tego, że takiej tezy nie da się obronić, minister nie
potrafił operować żadnymi konkretami. Zabrakło naświetlenia chociażby tego, kto jest
naszym partnerem strategicznym w zakresie energetyki, a przecież to jest niezwykle ważne
pole polityki zagranicznej. Padło mnóstwo słów, które jednak w żaden sposób nie zarysowały
nam obrazu strategii obecnego rządu w przestrzeni międzynarodowej. Było to typowe dla
obecnej ekipy rządzącej przemówienie o charakterze propagandowym. Zapewnienia, że
mamy silną pozycję w Europie, świetne relacje z Rosją itp., naprawdę nie wystarczą do
przekonania opinii publicznej, że nasz kraj liczy się jako gracz polityczny na arenie
międzynarodowej. Ani słowa o bezpieczeństwie energetycznym, o sojuszu militarnym.
Sikorski nie zaprezentował nawet konkretów w tak eksponowanym przez obecny rząd
temacie, czyli w relacjach z Rosją. Było to bardzo ubogie przemówienie.

Sikorski stwierdził, że bilans ostatnich trzech lat dla stosunków polsko-rosyjskich jest
pozytywny. Jego zdaniem, sprawdziła się "zasada wzajemności" jako podłoże dla tych
relacji. Raport MAK, akta katyńskie, Gazociąg Północny - z miejsca obalają tę tezę.
- Nie wiem, o jakim sukcesie mówił minister Sikorski. Ani sprawa śledztwa smoleńskiego,
ani recepcja raportu MAK, w którym jednostronnie winą obciążono polską stronę, nie wpisują
się w budowanie silnej pozycji naszego państwa w stosunku do Rosji. Na czym polega ta
dobra współpraca? O jakiej przestrzeni współpracy mówił Sikorski? Chodziło o energetykę,
gospodarkę? Tutaj nie może być mowy o jakichkolwiek dobrych owocach relacji z Rosją.
Dokonało się znaczne przesunięcie akcentów w zakresie polityki regionalnej i trudno
przedstawiać to w kategoriach sukcesu. Powiem dość ostro: obecny rząd zdradził w pewnym
sensie sojusz z tymi państwami, które prezydent Lech Kaczyński dynamicznie wspierał.
Mówienie o jakiejkolwiek współpracy z Rosją, w dodatku w tak oderwany od rzeczywistości
sposób, jest chwytem czysto marketingowym, pustym, a w swym wydźwięku nawet
tragikomicznym. Nie uzyskaliśmy żadnych korzyści z odrzucenia politycznego
zaangażowania w regionie. Absolutnie żadnych. Skorzystała na tym Rosja i na jej dyktat
polski rząd przystał. Nie jesteśmy decydentami czy nawet mediatorami na linii Rosja - Unia
Europejska. A taką szansę mieliśmy. Co najwyżej Unia podsuwa nam rozwiązania, na które
oczywiście przystajemy. Polska znowu stała się przedmiotem, a nie podmiotem. Jest coś, co
zyskaliśmy, a co być może Sikorski bał się wprost nazwać: tzw. święty spokój. Jednak za taką

bierność później trzeba płacić wysoką cenę. Utrata dynamiki, potrzeby bycia aktywnym
aktorem oraz partycypowania w polityce międzynarodowej spowodowała być może również
pozytywną opinię w zachodnich gremiach czy nawet w UE, ale jest to "sukces" pozorny i
kompletnie bezproduktywny.

"Są w Polsce ludzie, którzy na wiecznej wrogości do Rosji budują swoje polityczne
credo. My odrzuciliśmy logikę, według której wszystko, co złe dla Rosji, musi być dobre
dla Polski". Władimir Putin jakoś nie boi się forsować na forum międzynarodowym
swoich interesów, które - stosując retorykę Sikorskiego - nie są dobre dla Polski. A
premierowi Tuskowi na kilka dni odebrało mowę po tym, jak gen. Anodina w
oficjalnym dokumencie dosłownie zdeptała polską załogę i dowódcę Sił Powietrznych.
- Stosowanie technik public relations w polityce wewnętrznej w celu pozbawienia polityki
treści, a okraszenia jej tylko spektakularną formą, jest czymś nieuczciwym, ba,
niebezpiecznym dla jakości życia publicznego. Natomiast kreowanie w ten sposób polityki
zagranicznej jest już czymś karygodnym. Mam wrażenie, i zapewne nie tylko ja, że niestety
na tym opiera swoje założenia w tym zakresie szef polskiej dyplomacji. Retoryka
propagandowa Sikorskiego zadziwia przy tym nieumiejętnością (niechęcią?) trzymania się
faktów.

Przemówienie pełne frazesów współgra jednak z polityką pustych gestów. Sikorski
wyraził radość, że dobrze o Polsce przez te ostatnie trzy lata pisały najważniejsze
zachodnie gazety...
- Sikorski zastosował agenda setting, czyli bardzo dobrze znany w marketingu politycznym
zabieg polegający na wybraniu kilku artykułów, które odpowiadają jego tezie. Równie dobrze
ja mógłbym wybrać konkretne teksty w niemniej szacownej prasie zachodniej, które
krytycznie odnosiły się do polityki Donalda Tuska. Kolejny pusty chwyt. Ekspertów,
komentatorów interesują inne źródła niż wybrane artykuły w nawet największych dziennikach
europejskich. Kluczowe są dane na temat inwestycji, tego, co udało się wywalczyć dla kraju
w ważnych instytucjach unijnych. Wskaźniki pozaekonomiczne, czyli demograficzne czy
społeczne, także mogą być bazą do budowania wizerunku kraju. Jeżeli nie ma faktów i
konkretów, to się je konstruuje i przekonuje się potem opinię publiczną, że coś jest, choć tego
nie ma. Jest pewna granica, linia demarkacyjna w operowaniu chwytami erystycznymi. Jeśli
to przemówienie miało być kolejnym takim chwytem, próbą pustej obrony własnego rządu, to
niewątpliwie ten cel został osiągnięty. Natomiast jeśli miało to być zaprezentowanie spójnej
wizji polityki zagranicznej, to Sikorski na tym polu poniósł porażkę.

Minister spraw zagranicznych jako sukces postrzega próbę reaktywacji Trójkąta
Weimarskiego, którą zainicjowano poprzez spotkanie Sarkozy - Merkel - Komorowski
w Warszawie. Słusznie?
- Na pewno reaktywacja była przedstawiana właśnie jako taki cel. Trudno jednak dziś mówić
o jakichkolwiek owocach tego spotkania i oczekiwać, że od dziś Polska, Francja i Niemcy
będą odczuwały wzmożoną wspólnotę interesów. Mówiąc o tym, Sikorski kierował się raczej
myśleniem życzeniowym. Platforma specjalizuje się w tworzeniu spektakularnych, ale w
gruncie rzeczy dość pustych eventów. Spotkanie Trójkąta miało taki charakter. Nie poszły za
tym przecież inne posunięcia. Nie wykluczam, że taka reaktywacja nastąpi, ale jest
zdecydowanie za wcześnie, aby postrzegać to w kategoriach sukcesu w polityce
międzynarodowej. Świadczy to również o tym, jak słaba jest polska polityka zagraniczna,
skoro minister Sikorski musiał sukcesem nazwać próbę reaktywacji Trójkąta Weimarskiego.

Pana zdaniem, rząd ma pomysł na polską prezydencję?

- Prezydencja może mieć bardzo pozytywne skutki dla kraju członkowskiego. Może być
sposobnością, aby państwa peryferyjne przestały być peryferyjnymi. W tym celu
organizowane są przeróżne fora i kongresy, ale konieczne jest również, aby był pomysł na
prezydencję. Moim zdaniem, może być to szansa dla Polski. Pytanie - czy będzie
wykorzystana? To, co zaprezentował minister spraw zagranicznych, niestety nie daje na to
nadziei. Polski rząd nie przedstawił swoich celów na prezydencję - nie zaprezentował, o co
ma zamiar walczyć i na jakich polach planuje dokonać korekt. Ten czas może być po prostu
zmarnowany. To nie powinien być jeden wielki huczny raut.

Relacje z USA są przyjazne i dojrzałe - zapewnił Sikorski. To dość enigmatyczne
stwierdzenie...
- Relacje z USA są stabilne, ale to raczej skutek wieloletniej polityki. Natomiast trzeba jasno
powiedzieć, że została zmarnowana szansa na to, aby Stany Zjednoczone zaangażowały się
politycznie w naszym regionie, w dużej mierze przez obawy przed reakcją Rosji. Polski rząd
zastosował taktykę "ucieczkową", czyli "lepiej nie zaogniać stosunków, Rosja jest blisko,
Stany Zjednoczone daleko". Podsumowując: dojrzałość, o której mówił Sikorski, nie może
przeradzać się w pasywność i marazm. Zresztą te dwie cechy charakteryzują w ogóle styl
uprawiania polityki zagranicznej przez Sikorskiego. Jest to strategia na przetrwanie. To
naprawdę za mało dla państwa w środku Europy. Podsumowując, polityka międzynarodowa
jest pewną grą interesów i każdy z graczy musi wykonywać jakieś kroki, aby z tej gry nie
wypaść. Oprócz pomysłu - "co", trzeba również wiedzieć "jak". W przypadku obecnego rządu
nie ma takiego pomysłu, mało tego, zdaje się, że nie ma również determinacji, aby o nasz
interes skutecznie zawalczyć.

Dziękuję za rozmowę.

Dowódca załogi nie był nowicjuszem
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Z kpt. pilotem Robertem Nowakowskim, szkolnym
kolegą ppłk. Roberta Grzywny i mjr. Arkadiusza
Protasiuka, rozmawia Marta Ziarnik

Pamięta Pan okoliczności, w których poznał
członków załogi Tu-154M?
- Z załogi tupolewa miałem okazję poznać Arka
Protasiuka i Roberta Grzywnę. Nasze drogi
skrzyżowały się na unitarce [okres próbny przed

przysięgą wojskową] do jeszcze wtedy Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie.
Było to w 1993 roku. Wszyscy zakwaterowani zostaliśmy we wspólnej sali. I to właśnie
między innymi Arek i Robert - absolwenci liceum lotniczego - jako bardziej obyci ze
środowiskiem wojskowym, byli dla mnie swego rodzaju osobami wprowadzającymi.

Któryś z nich w szczególny sposób utkwił Panu w pamięci?
- Po zakończonym okresie unitarnym, zwieńczonym przysięgą wojskową i immatrykulacją,
nasze drogi nieco się rozeszły. Arek Protasiuk został przydzielony do innej grupy
szkoleniowej niż ja i Robert Grzywna. Miało to swoje istotne konsekwencje. Różne grupy
szkoleniowe miały praktyki w różnych okresach i na innych lotniskach. Dodatkowo praktyki
trwały zwykle kilka miesięcy, także w późniejszym okresie częściej przebywałem z Robertem
i to właśnie jego miałem okazję najlepiej poznać.

Wyróżniał się w jakichś dziedzinach?
- Życzyłbym sobie mieć więcej takich kolegów jak mój imiennik. Mogę tu wypowiadać się
jedynie w swoim imieniu, ale wydaje mi się, że Robert miał pozytywny wpływ nie tylko na
mnie, ale i na pozostałych naszych kolegów. Jak nikt inny potrafił on poprawić nastrój nawet
najtwardszemu pesymiście. Świetnie grał na instrumentach klawiszowych i znał wręcz
nieprawdopodobną liczbę utworów muzycznych. Pamiętam, że parodia disco polo w jego
wykonaniu zawsze doprowadzała nas do łez i zakwasów mięśni brzucha. Obaj z Arkiem
zawsze starali się prowadzić aktywny tryb życia. Lubili sport, między innymi świetnie jeździli
na nartach. Robert wiele razy i z nieukrywaną dumą pokazywał mi filmiki swojej córki
Martynki, szusującej po stoku pod czujnym okiem taty.

Utrzymywaliście Panowie kontakty po ukończeniu szkoły w Dęblinie?
- Po promocji w Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych, która miała miejsce w 1997
roku, nasze drogi, niestety, znacznie się rozeszły. Co prawda utrzymywaliśmy stały kontakt z
Robertem, ale oczywiście nie było to już to samo, co za czasów studenckich. Od czasu do
czasu widywaliśmy się przelotnie podczas urlopów, ale znacznie częściej dochodziło do
krótkich spotkań podczas wylotów do Warszawy lub na innych lotniskach. Ostatni nasz
wspólny dłuższy pobyt miał miejsce miesiąc przed katastrofą, na obozie szkoleniowo-
kondycyjnym w Zakopanem.

Grzywna i Protasiuk byli skłonni do podejmowania ryzykownych zachowań w
powietrzu?
- W tej kwestii mogę się wypowiedzieć tylko w ograniczonym zakresie i tylko jeśli chodzi o

Roberta, bo z nim spędzałem więcej czasu. Z okresu szkoły nie przypominam sobie sytuacji,
w której można by wyciągać wnioski o nadmiernym ryzyku czy o ryzykownym jego
zachowaniu podczas lotów itp. Od 1997 roku lataliśmy już jednak w innych jednostkach i na
różnych typach samolotów, także nic więcej w tej sprawie nie mogę powiedzieć. W
kontaktach towarzyskich nigdy też nie zauważyłem u niego żadnych ryzykownych czy
nieracjonalnych zachowań.

Czy Pan - jako pilot - dopuszcza myśl, że mjr Protasiuk mógł ryzykować w Smoleńsku z
obawy np. przed konsekwencjami odmowy lądowania?
- Wątpię w taką możliwość. Członkowie rządowego tupolewa nie byli nowicjuszami. Mieli
wylatane z najważniejszymi osobami w państwie setki godzin i z pewnością potrafili być
asertywni. Tutaj niektórzy przypominają o incydencie podczas lotu do Tbilisi. Wobec załogi -
między innymi również wobec Arka - próbowano co prawda wyciągnąć konsekwencje
służbowe za działanie zgodne z prawem i w dobrej wierze. I mogło to mieć niekorzystny
wpływ nie tylko na tamtą załogę, ale i na innych pilotów pracujących w 36. Specjalnym Pułku
Lotnictwa Transportowego. Ale wysuwanie wniosków, że dowódca załogi świadomie podjął
ryzyko lądowania z obawy przed ewentualnymi konsekwencjami, jest naprawdę
niedorzeczne.

Z informacji rosyjskiego MAK wynika, że załoga Tu-154M działała nieprawidłowo i
nieracjonalnie.
- W raporcie MAK nie ma przykładów takich nieracjonalnych zachowań. To powinien być
dokument bezstronny i przedstawiający tylko fakty i ewentualnie prawdopodobne teorie w
przypadku braku możliwości jednoznacznego określenia jakichś przyczyn. Natomiast
wskazuje jako główną przyczynę błędy załogi Tu-154M.

Jak ocenia Pan pracę rosyjskich kontrolerów z 10 kwietnia?
- Jestem w stanie sobie wyobrazić, że stale pogarszające się warunki atmosferyczne i
świadomość rangi przylatującej zagranicznej delegacji powodowały, iż obsada wieży
smoleńskiego lotniska działała pod olbrzymią presją. Do tego trzeba dodać, że Smoleńsk
Północny jako nieczynne lotnisko wojskowe miał bardzo ograniczone możliwości
technicznego zabezpieczenia przylotu polskiej delegacji. Mam tu na myśli głównie
przestarzały sprzęt naprowadzania i brak możliwości lotniskowych służb meteorologicznych
w szybkim przesyłaniu danych o bieżącej pogodzie i jej trendach w lotniczych depeszach
METAR i TAF. Podejrzewam, że gdyby załoga mogła zapoznać się z najświeższymi
depeszami z lotniska Siewiernyj, decyzja o starcie mogła być przesunięta o kilka godzin. Ale
to już są spekulacje.

Dlaczego - Pana zdaniem - nie skierowano załogi od razu na inne lotnisko?
- Kontrolerzy powinni zdecydowanie zabronić podejścia i lądowania na Siewiernym i
skierować tupolewa na lotnisko zapasowe. Jednak Rosjanie zachowywali się biernie w tej
sytuacji. Nie zabronili załodze wykonania próbnego podejścia do lądowania w nadziei, że po
stwierdzeniu rzeczywistych warunków poniżej minimum załoga podejmie samodzielną
decyzję o lądowaniu na lotnisku zapasowym i tym samym zostanie zdjęta z Rosjan wszelka
odpowiedzialność odnośnie do ewentualnych opóźnień i utrudnień w związku z zaistniałą
sytuacją.

Raport MAK całkowicie obarcza odpowiedzialnością za katastrofę załogę tupolewa,
zdejmując ją z kontrolerów.
- Raport nie jest do końca obiektywny. Gdyby kontrolerzy zdecydowanie zareagowali na

pogarszające się warunki meteorologiczne i zamknęli lotnisko, wówczas do tej katastrofy by
nie doszło. MAK całkowicie bagatelizuje lub pomija jakiekolwiek możliwe błędy lub
niedociągnięcia rosyjskiej strony. Dlatego myślę, że w ten sposób MAK zdyskredytował się
jako bezstronna komisja badająca przyczyny katastrofy.

Jak ocenia Pan dotychczasowy tok śledztwa w sprawie katastrofy i sposób jego
prowadzenia?
- Śledztwo ciągle jeszcze trwa i myślę, że na tym etapie bardzo ciekawe mogą okazać się
wnioski po lotach porównawczych na bliźniaczej jednostce o numerze burtowym 102. Wyniki
te mogą potwierdzić lub obalić kilka hipotez związanych z decydującymi fazami feralnego
lotu.

Czego nadal brakuje Panu w dochodzeniu?
- Chyba wszyscy czekamy na szybkie i sprawne przekazanie wszystkich akt i dowodów
stronie polskiej, ponieważ dopiero wtedy będzie można zweryfikować prace polskich i
rosyjskich specjalistów i definitywnie rozwiać jakiekolwiek wątpliwości.

Dziękuję za rozmowę.

Amerykanie pogrozili Gronkiewicz-Waltz?
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Co skłoniło Radosława Sikorskiego, ministra spraw
zagranicznych, do interwencji u Hanny
Gronkiewicz-Waltz w obliczu groźby zamknięcia
Muzeum płk. Ryszarda Kuklińskiego? Wiele
wskazuje na to, że zareagowały władze USA, które
zapowiedziały, że w przypadku zamknięcia izby
pamięci prezydent Warszawy nie będzie mogła
wjechać na terytorium Stanów Zjednoczonych.
Faktem jednak jest, że oburzenie Polaków w kraju

i za granicą miało niebagatelny wpływ na cofnięcie decyzji Urzędu m.st. Warszawy o
podwyższeniu czynszu, a co za tym idzie - zachowaniu placówki.

Muzeum, w którym znajduje się Izba Pamięci płk. Ryszarda Kuklińskiego na warszawskiej
Starówce, groziło zamknięcie z powodu zaskakującego podwyższenia czynszu przez Zakład
Gospodarowania Nieruchomościami Dzielnicy Śródmieście. W związku z tym, że dr Józef
Szaniawski, dyrektor muzeum, utrzymujący z własnej kieszeni tę placówkę, nie był w stanie
sprostać zaproponowanym stawkom, kolejnym krokiem podjętym przez Urząd m.st.
Warszawy było wypowiedzenie umowy najmu lokalu. ZGN Dzielnicy Śródmieście
wyznaczył nawet termin jej zamknięcia na 17 lutego. Jednak do tego nie doszło. - Była
wspólna narada z Wojciechem Bartelskim, burmistrzem Śródmieścia, i okazało się, że można
obniżyć czynsz. Pan dyrektor Szaniawski wyraził na to zgodę i tak sprawa się skończyła -
informuje Olga Johann, wiceprzewodnicząca Rady Warszawy.
Zaskakująca jest ta nagła zmiana decyzji prezydent Gronkiewicz-Waltz co do przyszłości
lokalu przy ul. Kanonia 20/22, gdzie znajduje się muzeum. Nieco światła rzuca na tę sprawę
"Tygodnik Solidarność", który dotarł do nieoficjalnych informacji, z których miałoby
wynikać, że wobec perspektywy zamknięcia placówki Amerykanie zagrozili Hannie
Gronkiewicz-Waltz zakazem wjazdu na teren Stanów Zjednoczonych. Jak donosi czasopismo,
władze tego państwa zaalarmowały również Radosława Sikorskiego, ministra spraw
zagranicznych, o pogorszeniu stosunków dyplomatycznych z Polską. Ten ostatni wysłał
zatem pismo do prezydent Warszawy, w którym sprzeciwił się zamknięciu muzeum. Sam
Szaniawski nic nie wie na temat domniemanych zabiegów Amerykanów. Wskazuje natomiast
na ogromną mobilizację Polonii na świecie, która telefonowała do niego, by dowiedzieć się
szczegółów dotyczących groźby zamknięcia muzeum i kierowała wnioski do amerykańskich
urzędów odpowiedzialnych za wydawanie wizy obcokrajowcom. Zaznacza jednak, że nie
wie, czego one dotyczyły.
O tym, że chodziło w nich m.in. o uniemożliwienie Gronkiewicz-Waltz możliwości wyjazdu
do USA, informuje natomiast Maciej Wąsik, szef klubu PiS w Radzie m.st. Warszawy. -
Myślę, że nacisk opinii publicznej, zarówno krajowej, jak i przede wszystkim Polonii
amerykańskiej, oraz działania, które mogły prowadzić do tego, iż pani Gronkiewicz-Waltz
zostałaby uznana w Stanach Zjednoczonych za persona non grata zadecydowały, iż poleciła
ona swoim urzędnikom utrzymać dotychczasowe warunki najmu dla Izby Pamięci płk.
Kuklińskiego - podkreśla Wąsik.
Dodaje, że radni m.st. Warszawy z PiS również protestowali przeciw zamiarom likwidacji
placówki.

Jacek Dytkowski

SKOKI na rzecz ewangelizacji
Radio Maryja, 2011-03-19

Wczoraj w gmachu Wyższej Szkoły Kultury
Społecznej i Medialnej w Toruniu nastąpiło
uroczyste podpisanie umów regulujących
współpracę Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-
Kredytowych z Fundacją Lux Veritatis. Do przed
dwoma laty podpisanej umowy między Fundacją a
Skokiem Stefczyka w zakresie nieodpłatnych
przelewów na dzieło Radia Maryja oraz karty
płatniczej, która w trakcie użytkowania stale
wspomaga dzieła prowadzone przez ojców

redemptorystów dołączyło sześć spółdzielczych kas: SKOK Wybrzeże, SKOK
Wspólnota, SKOK Zachodnia, SKOK im. Unii Lubelskiej, SKOK Jowisz oraz Polska
SKOK.

Prawie dwa lata temu zostało zawarte porozumienie między Fundacją Lux Veritatis a Kasą
Stefczyka w sprawie krzewienia edukacji przeciwdziałającej wykluczeniu społecznemu,
nieodpłatnych przelewach na Radio Maryja, karty płatniczej, której użytkowanie wspiera
dzieło Radia Maryja oraz ufundowania specjalnego fundusz stypendialnego dla studentów
Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej. Wczoraj do części podjętych przed dwoma
laty inicjatyw dołączyło sześć spółdzielczych kas SKOK Wybrzeże, SKOK Wspólnota,
SKOK Zachodnia, SKOK im. Unii Lubelskiej, SKOK Jowisz oraz Polska SKOK. -Wszystkie
placówki kas, które są oznaczone portretem naszego patrona Franciszka Stefczyka, będą
przyjmować przelewy na Radio Maryja i Telewizję Trwam nieodpłatnie - mówi Grzegorz
Bierecki, prezes Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej. - Oprócz tego
współpracujemy przy wydawaniu karty płatniczej przy rachunku oszczędnościowo-
rozliczeniowym dla słuchaczy Radia Maryja i widzów Telewizji Trwam. To jest specjalna
karta płatnicza, która zawiera znak projektu "w rodzinie". Część środków z jej
funkcjonowania jest przeznaczona na wsparcie dzieła, jakim jest Radio Maryja i dzieła przy
nim powstałe. Za każdym razem, kiedy klient płaci taką kartą w sklepie, część prowizji, którą
pobierają różne organizacje płatnicze trafia na wsparcie fundacji Lux Veritatis - dodaje prezes
i jak zaznacza, że nie jest to dodatkowy koszt ponoszony przez posiadacza takiej karty. - Jest
koszt ponoszony przez sprzedawcę oraz wydawcę karty, czyli Spółdzielcze Kasy
Oszczędnościowo-Kredytowe. Część tych środków, tej prowizji, przekazywana będzie na
fundację Lux Veritatis - podkreśla prezes Bierecki.
O. Tadeusz Rydzyk, podpisujący umowy w imieniu Fundacji Lux Veritatis, zapytał o kolejne
możliwości stypendialne dla studentów WSKSiM. - Stypendia obecnie funduje Kasa
Stefczyka. Jeśli zarządy pozostałych kas zdecydują się na podjęcie tej współpracy, pewnie
będziemy mieli kolejną uroczystość - odpowiedział Grzegorz Bierecki" prezes Krajowej
Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej.

Katarzyna Cegielska, Toruń

Ewangelia
2011-03-19

Uroczystość św. Józefa, Oblubieńca Najświętszej
Maryi Panny

Jakub był ojcem Józefa, męża Maryi, z której narodził
się Jezus, zwany Chrystusem. Z narodzeniem Jezusa
Chrystusa było tak. Po zaślubinach Matki Jego, Maryi,
z Józefem, wpierw nim zamieszkali razem, znalazła
się brzemienną za sprawą Ducha Świętego. Mąż Jej,
Józef, który był człowiekiem sprawiedliwym i nie
chciał narazić Jej na zniesławienie, zamierzał oddalić

Ją potajemnie. Gdy powziął tę myśl, oto anioł Pański ukazał mu się we śnie i rzekł: Józefie,
synu Dawida, nie bój się wziąć do siebie Maryi, twej Małżonki; albowiem z Ducha Świętego
jest to, co się w Niej poczęło. Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi
swój lud od jego grzechów . Zbudziwszy się ze snu, Józef uczynił tak, jak mu polecił anioł
Pański.

Mt 1,16.18-21.24a

Święty Józef - patron Kościoła naszych czasów

2011-03-19

Skłonni jesteśmy postrzegać Jana Pawła II przede
wszystkim jako silnego przywódcę Kościoła,
którego Opatrzność zesłała nam na trudne czasy,
duchowy autorytet, mistyka, bohatera szczególnie
młodych ludzi. Umyka nam czasem przez to coś
bardzo prostego, niemalże przyziemnego: że był on
przede wszystkim dla nas jak ojciec. Nie powinno
to być niczym nowym, wszak jednym z określeń
namiestnika Chrystusowego na ziemi jest tytuł

"Ojciec Święty". W osobie "Papieża z dalekiego kraju" sformułowanie to nabrało
szczególnego wyrazu. Gdzie szukać źródeł owego duchowego ojcostwa? Wydaje się, że
jednym z nich jest szczególny kult, jaki Papież Polak miał do św. Józefa, Opiekuna
Świętej Rodziny. W czasie gdy także w naszej Ojczyźnie trwa nieustanna batalia o
poszanowanie godności każdego człowieka, nie możemy też zapominać, że Jan Paweł II
wskazał właśnie św. Józefa jako wielkiego rzecznika sprawy obrony życia ludzkiego od
pierwszej chwili poczęcia aż do naturalnej śmierci.

Jan Paweł II był ojcem dla milionów młodych ludzi, którzy przybywali na Światowe Dni
Młodzieży, takim go postrzegali pielgrzymi, z którymi spotykał się podczas audiencji i ponad
stu pielgrzymek apostolskich. Starsi i młodsi, zdrowi i chorzy, bogaci i biedni - wobec
wszystkich był Ojcem Świętym. Aby chociaż trochę zrozumieć istotę tego papieskiego
duchowego ojcostwa, spróbujmy zatrzymać się przy postaci św. Józefa. Karol Wojtyła
spotykał się z nim już od dziecka, gdyż był związany z wadowickim sanktuarium św. Józefa

Ojców Karmelitów Bosych. Tam właśnie przyjął szkaplerz karmelitański, tam uczył się też
miłości do Matki Bożej. Już jako Papież przekazał jako dar Pierścień Rybaka, aby
przyozdobić obraz św. Józefa w wadowickiej świątyni.
Swej szczególnej czci dla św. Józefa dał wyraz, dedykując Opiekunowi Świętej Rodziny
jedną ze swych adhortacji apostolskich, aby "wszyscy żywili coraz większe nabożeństwo do
patrona Kościoła powszechnego i miłość do Odkupiciela, któremu on tak przykładnie służył".
Poświęcony człowiekowi, któremu "Bóg powierzył straż nad swymi najcenniejszymi
skarbami", papieski dokument "Redemptoris custos" został podpisany 15 sierpnia 1989 roku.
Wątki, które można w nim odnaleźć, pojawiły się wielokrotnie wcześniej w katechezach
papieskich, licznych rozważaniach, tekstach maryjnych. Adhortacja zawiera refleksje
dotyczące duchowej pielgrzymki Opiekuna Świętej Rodziny, począwszy od Jego pełnej
zaufania zgody na podjęcie zadań, które mu Bóg wyznaczył (a które - jak podkreśla
wielokrotnie Jan Paweł II - można potraktować jako echo tak ważnego dla historii zbawienia
"fiat", wypowiedzianego przez Matkę Chrystusa), aż po aspekty ludzkiej miłości, łączącej go
z Maryją i Jezusem.
Znamienne jest to, że Jan Paweł II wiele miejsca poświęca ukazywaniu prawdziwie ludzkiego
oblicza ojcostwa św. Józefa. Nie jest to przypadek. Wiedział, że tylko osoba "z krwi i kości",
na wskroś bliska nam, "uwikłana" w ziemskie realia - a jednak potrafiąca odnaleźć się w nich,
mimo przeciwności wytrwać w wierności Bogu, uszanować Tajemnicę - może fascynować,
być czytelnym wzorem dla człowieka przełomu wieków.

W służbie ojcostwa
Skłonni jesteśmy postrzegać osobę Opiekuna Świętej Rodziny jako element tła historii
zbawienia. Często w refleksji teologicznej, praktyce duszpasterskiej jego ojcostwo jest
ukazywane z dużym dystansem. Raczej akcentowana jest prawda, skądinąd słuszna, że
prawdziwym Ojcem Jezusa był Bóg. Święty Józef - co podkreślają kaznodzieje - był "tylko"
opiekunem. Więcej - w naszym myśleniu o nim nie brakuje stereotypów: podstarzały pan,
któremu Opatrzność przypisała zaszczytną rolę w historii zbawienia, funkcjonujący na
obrzeżach Ewangelii; zajęty ciężką pracą w warsztacie, posłuszny poleceniom anioła, został
wpleciony w bieg wydarzeń, których nijak nie potrafił pojąć. Patron mężczyzn, ojców, rodzin.
Rodzi się w tym miejscu chęć postawienia nieco prowokacyjnego pytania: czy ktoś taki może
być patronem dla ludzi, którzy nade wszystko cenią sobie dynamizm, inicjatywę,
przebojowość? Jaki wzór w św. Józefie znajdują młodzi ojcowie?
Jan Paweł II burzy stereotypy. Ukazuje w swym nauczaniu św. Józefa jako kogoś, kto
aktywnie uczestniczy w historii zbawienia. Tu nie ma miejsca na tani sentymentalizm - jest
twarda ojcowska miłość, troska o codzienny byt, świadomość odpowiedzialności za zadania,
jakie z woli Bożej przyszło mu wypełnić. Jest miejsce na ludzką miłość, realizującą się "przez
gesty codziennego życia rodzinnego", manifestującą się przez służbę, składanie daru z siebie,
"ze swego serca i wszystkich zdolności". Ojciec Święty, autor (jeszcze jako biskup Krakowa)
ważnego dzieła "Miłość i odpowiedzialność", ten aspekt życia św. Józefa w adhortacji
szczególnie mocno akcentuje. Miłość ta była pełna, autentyczna, pozbawiona gry pozorów.
Może być - jak podkreśla Papież - wbrew stereotypom i fałszywym opiniom, wzorem miłości
zwyczajnej, codziennej, na wskroś ludzkiej także na progu XXI wieku!
Prawdziwa i odpowiedzialna miłość zawsze otwarta jest na życie ludzkie. Święty Józef
uchronił Jezusa od okrucieństwa Heroda i wszystkich jego popleczników. Właśnie dlatego w
niezwykle doniosłej homilii w sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu (4 czerwca 1997 r.)
Jan Paweł II określił Opiekuna Świętej Rodziny wielkim rzecznikiem sprawy obrony życia
ludzkiego od pierwszej chwili poczęcia aż do naturalnej śmierci. Polecił jednocześnie Bożej
Opatrzności i świętemu Józefowi życie ludzkie, zwłaszcza życie nienarodzonych w naszej
Ojczyźnie i na całym świecie. I to kolejny bardzo ważny temat do refleksji w czasie naszych

rekolekcji.

Obronić każde życie
Jan Paweł II, nauczając w taki sposób o św. Józefie, ukazuje zarazem wielkie znaczenie
ojcostwa w świecie, który je w tragiczny sposób zdeprecjonował, zmarginalizował -
szczególnie w krajach, "gdzie religia i życie chrześcijańskie kwitły, dziś zaś wystawione są na
ciężką próbę". Nie służą temu wzrastająca liczba rozwodów czy sprowadzenie rodzicielstwa
do techniki. Dziś ojcowie zdezerterowali, pozostawili wychowanie dziecka żonie,
zdystansowali się od zadań, jakie powinni wypełnić. Stali się niejako dodatkiem do nowo
powstałego życia. Jan Paweł II widzi rysujące się zagrożenia i zarazem dostrzega szansę na
zmianę tego stanu rzeczy. Nazywa św. Józefa "patronem Kościoła naszych czasów". "Kościół
widzi w nim wspaniały wzór nie tylko dla poszczególnych stanów życia, ale dla całej
chrześcijańskiej wspólnoty". Widzi w nim szansę na odrodzenie się i przywrócenie
pierwotnego blasku słowu "ojciec". Jeżeli się to nie dokona, całą cywilizację chrześcijańską
czeka tragiczna w skutkach degradacja.
Degradacja czeka nas również, gdy ludzkość się nie opamięta i nie zacznie troszczyć się o
życie poczęte. Właśnie w kaliskim sanktuarium św. Józefa, obrońcy i troskliwego opiekuna
Jezusa, Jan Paweł II przestrzegał: "Miarą cywilizacji - miarą uniwersalną, ponadczasową,
obejmującą wszystkie kultury - jest jej stosunek do życia. Cywilizacja, która odrzuca
bezbronnych, zasługuje na miano barbarzyńskiej. Choćby nawet miała wielkie osiągnięcia
gospodarcze, techniczne, artystyczne oraz naukowe". Mocne to słowa. Okazuje się bowiem,
że kraje szczycące się tym, że są wysoko rozwinięte cywilizacyjnie poprzez to, że legalizują
aborcję, eutanazję, in vitro, w rzeczywistości są barbarzyńskie! W osobistym przygotowaniu,
i jako cały Naród, do beatyfikacji Jana Pawła II, musimy zadać sobie pytanie: jak wygląda
sprawa obrony życia ludzkiego w naszej Ojczyźnie? Smutną prawdę obnażyła choćby debata
związana z próbą legalizacji zapłodnienia in vitro w Polsce. Posłowie, którzy określają się
katolikami, nie są w stanie przyjąć jednoznacznych rozwiązań, które byłyby zgodne z
nauczaniem Kościoła, i odrzucić tę nazywaną "zakamuflowaną aborcją" metodę jako
niemoralną. - Bądźcie solidarni z życiem! - wołał Ojciec Święty przed laty w sanktuarium
Świętego Józefa w Kaliszu. To wezwanie przed beatyfikacją naszego wielkiego rodaka
powinno dotrzeć do każdego z nas i skłonić do działania.

ks. Paweł Siedlanowski

W najbliższą środę zapraszamy na spotkanie rekolekcyjne ze św. Tomaszem z Akwinu,
którego Ojciec Święty w encyklice "Fides et ratio" nazwał mistrzem sztuki myślenia.

Święty Józef jest wzorem dla pokornych, których chrześcijaństwo wynosi do wielkich
przeznaczeń; dowodzi on, że aby być dobrym i autentycznym naśladowcą Chrystusa, nie
trzeba dokonywać "wielkich rzeczy", ale wystarczy posiąść cnoty zwyczajne, ludzkie, proste -
byle prawdziwe i autentyczne. (Jan Paweł II, Redemptoris custos, 24)

POMYŚL! - Jaka jest twoja rodzina? Czy jest otwarta na życie i odrzuca wszystko to, co w
nie godzi? - Jeśli jesteś ojcem - czy robisz wszystko, co w twojej mocy, aby twoja rodzina
stawała się sanktuarium życia, szkołą miłosierdzia, miejscem kształtowania się dojrzałości
ludzkiej? - Czy jesteś tym, który uczy odpowiedzialności, wierności danemu słowu, trwania
przy raz obranych zasadach? - Czy masz odwagę bronić nauczania Jana Pawła II w kwestii
obrony życia ludzkiego? - Czy nie popierasz osób, wydawnictw, publikacji, które służą
cywilizacji śmierci? Od odpowiedzi na te pytania naprawdę wiele zależy...

Modlitwa Papieża Leona XIII do św. Józefa Do Ciebie, święty Józefie, uciekamy się w naszej
niedoli. Wezwawszy pomocy Twej Najświętszej Oblubienicy, z ufnością również błagamy o
Twoją opiekę. Przez miłość, która Cię łączyła z Niepokalaną Dziewicą Bogarodzicą i przez
ojcowską Twą troskliwość, którą otaczałeś Dziecię Jezus, pokornie błagamy: wejrzyj
łaskawie na dziedzictwo, które Jezus Chrystus nabył Krwią swoją, i swoim potężnym
wstawiennictwem dopomóż nam w naszych potrzebach. Opatrznościowy Stróżu Bożej
Rodziny, czuwaj nad wybranym potomstwem Jezusa Chrystusa. Oddal od nas, ukochany
Ojcze, wszelką zarazę błędów i zepsucia. Potężny nasz Wybawco, przybądź nam łaskawie z
niebiańską pomocą w tej walce z mocami ciemności. A jak niegdyś uratowałeś Dziecię Jezus
z niebezpieczeństwa, które groziło Jego życiu, tak teraz broń świętego Kościoła Bożego od
wrogich zasadzek i od wszelkich przeciwności. Otaczaj każdego z nas nieustanną opieką,
abyśmy za Twoim przykładem i Twoją pomocą wsparci mogli żyć świątobliwie, umrzeć
pobożnie i osiągnąć wieczną szczęśliwość w niebie. Amen.

Oni wskażą prezesa
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Sejm wybrał pięciu członków powstającej Rady
Instytutu Pamięci Narodowej, której głównym
zadaniem będzie rozpisanie konkursu i wskazanie
kandydata na prezesa IPN. Stanowisko to wakuje
od blisko roku po śmierci Janusza Kurtyki w
katastrofie smoleńskiej. Głosowanie zbojkotowało
PiS. Członkowie tego ugrupowania uważają, że
kandydatów nie sprawdzono pod kątem
współpracy ze służbami specjalnymi.

Do Rady IPN zostali wybrani: badacz dziejów najnowszych prof. Andrzej Chojnowski;
obecny członek Kolegium IPN z rekomendacji PiS, były doradca prezesa IPN prof. Antoni
Dudek; prof. Andrzej Friszke, historyk okresu PRL, były członek Kolegium IPN; inny badacz
PRL prof. Andrzej Paczkowski, obecny członek Kolegium IPN z rekomendacji PO; i dr hab.
Tadeusz Wolsza (PAN), historyk dziejów najnowszych. Podczas sejmowego głosowania
najwięcej posłów poparło Paczkowskiego (253 głosy), Dudka (250), Chojnowskiego i
Friszkego po 245 głosów oraz Wolszę (236). Pozostali kandydaci uzyskali nieznaczące
poparcie.
Głosowanie zbojkotowali posłowie PiS. W ich ocenie, jest ono nieważne, ponieważ
kandydatów nie sprawdzano pod kątem pracy w cenzurze PRL i współpracy z obecnymi
służbami RP. - Jeśli tej wiedzy nie mamy, to wybór będzie nieważny - mówił Ryszard
Terlecki (PiS). Jednak zdaniem marszałka Sejmu Grzegorza Schetyny, nawet gdyby miał taką
wiedzę, to jest ona ściśle tajna i nie mógłby się z nią podzielić. Po tym stwierdzeniu poseł PiS
Antoni Macierewicz zapowiedział, że nie będzie głosował. Za jego przykładem poszli inni
parlamentarzyści PiS, poza jednym.
Szef Zgromadzenia Elektorów, którzy wskazywali kandydatów na członków Rady, prof. Jan
Kofman ocenił, że protesty PiS są niezasadne. - Praktyka była taka, że przeszłość takich osób
sprawdzano po wyborze - podkreślił. Kofman przyznał, że nie ma precyzyjnego zapisu o
sprawdzaniu, czy kandydaci nie mają powiązań z obecnymi służbami RP.
- Wszyscy to są historycy zawodowi, ze znaczącym dorobkiem naukowym - mówi poseł
Zbigniew Girzyński (PiS), z wykształcenia historyk. - Z wyjątkiem prof. Friszkego, który
działa na rzecz środowiska "Gazety Wyborczej", reszta starała się zachowywać pewien
dystans i obiektywizm w swoich działaniach, natomiast zobaczymy, jak się ukształtuje potem
cały skład Rady IPN - dodaje poseł.
Swoich kandydatów do Rady wyłonił już wcześniej Senat. Senatorowie wybrali dr. hab.
Grzegorza Motykę (PAN), specjalizującego się w tematyce ukraińskiej i historii UPA.
Środowiska kresowe zarzucają mu "gloryfikację" nacjonalistów ukraińskich. Drugim
członkiem Rady został prof. Bolesław Orłowski (PAN) zajmujący się dziejami techniki.
Dwóch kandydatów ma jeszcze wskazać prezydent Bronisław Komorowski. Według
medialnych spekulacji mają to być prokurator IPN Antoni Kura i sędzia Sądu Najwyższego w
stanie spoczynku Andrzej Wasilewski.
Nie wiadomo, kiedy ostatecznie ukonstytuuje się nowa Rada. Rzecznik IPN Andrzej Arseniuk
zaznaczył, że aby p.o. prezes Instytutu zwołał posiedzenie tego gremium, najpierw do
Instytutu muszą wpłynąć oficjalne informacje o wyborze członków Rady. - Obecnie nie
można jeszcze określić terminu jej zwołania - stwierdził.
Głównym zadaniem Rady będzie rozpisanie konkursu i wskazanie kandydata, spoza swego
grona, na prezesa IPN.

Według mediów, faworytami mają być szefowie oddziałów IPN: warszawskiego - Jerzy
Eisler, i krakowskiego - Marek Lasota, oraz prof. Paweł Machcewicz.
- Z tych trzech nazwisk wydaje mi się, że najbardziej właściwym człowiekiem, sprawnym
organizacyjnie, byłby dr Lasota - ocenia Girzyński. - Każdy ma spory dorobek naukowy,
natomiast jeśli chodzi o zdolności organizacyjne, mam duże uznanie dla dr. Lasoty, mimo że
to nie jest człowiek z mojego obozu politycznego, był radnym PO przecież, ale wykazał się
dużymi organizacyjnymi sukcesami, czego nie mogę powiedzieć o panu Machcewiczu, który
od kilku lat nie może zorganizować muzeum II wojny światowej. A ta inicjatywa jest
wspomagana ogromnymi środkami finansowymi - mówi.
- Najbardziej się obawiam przy wyborze prezesa niższej większości sejmowej, my jako PiS
musieliśmy szukać porozumienia z innymi środowiskami politycznymi, ponieważ
obowiązywała większość kwalifikowana, natomiast w tym przypadku PO nie będzie
potrzebowała szukać takiego porozumienia z uwagi na zwykłą większość głosów - zwraca
uwagę poseł.

Zenon Baranowski

Opozycja nie składa broni

Nasz Dziennik, 2011-03-19

Opozycja planuje strategię działań, po tym jak
sejmowa Komisja Obrony Narodowej odrzuciła
wniosek o dezyderat w sprawie publikacji "białej
księgi" zawierającej kalendarium oraz
dokumentację działań i decyzji rządu związanych z
badaniem przez stronę polską i rosyjską przyczyn i
okoliczności katastrofy smoleńskiej. Zdaniem
posłów Prawa i Sprawiedliwości, istotne jest, żeby
środki przez nich podejmowane były częścią

dobrze zorganizowanej i spójnej akcji.

- Nie składamy broni, pomimo tego, że koalicja rządząca - niestety razem z Sojuszem Lewicy
Demokratycznej - odrzuciła nasz dezyderat. Chodziło nam przecież o zwykły spis
faktograficzny. Nie było to nic groźnego dla obecnych rządów. Okazało się jednak, że oni coś
przed nami ukrywają - ocenia odrzucenie dezyderatu przez sejmową Komisję Obrony
Narodowej poseł Marek Opioła (PiS). Parlamentarzyści Prawa i Sprawiedliwości
zastanawiają się obecnie nad sposobami uzyskania od rządu informacji, które miała zawierać
proponowana przez nich "biała księga". - Są to rzeczy dla nas bardzo ważne i zamierzamy je
skonsultować. Istnieje przecież Parlamentarny Zespół ds. Zbadania Przyczyn Katastrofy Tu-
154M z 10 kwietnia 2010 r., więc chcemy skoordynować wzajemne działania - zauważa
Opioła. Podkreśla, że istotne jest, żeby były one spójne, "jak to miało miejsce do tej pory".
Ludwik Dorn (niezrzeszony), który uzasadniał na środowym posiedzeniu komisji wniosek o
dezyderat dotyczący "białej księgi", wskazuje na szereg możliwości podjęcia dalszych
działań. Jego zdaniem, jeszcze jesienią ubiegłego roku można było powołać rodzaj "zespoliku
poselskiego, ale nie tylko poselskiego, i żądać bardzo konkretnych informacji". - Jeżeli

większość rządowa odmawia opublikowania "białej księgi", wtedy można dopytywać o
pewne konkretne sprawy, o których się wie, lecz niejasno, bądź podejrzewa, że one istnieją -
informuje Dorn. W jego opinii, takie możliwości stwarza tryb interpelacji i zapytań
poselskich. - Byłoby to rolą posłów, ale mogą również w te działania angażować się osoby
niebędące parlamentarzystami w trybie dostępu do informacji publicznej - konkluduje poseł.
Autorami wniosku o uchwalenie dezyderatu zwracającego premierowi uwagę, by
doprowadzić do opublikowania dokumentu podającego m.in. podłoże podejmowanych
decyzji w sprawie wyjaśnienia katastrofy smoleńskiej, są posłowie PiS. Próbowali go
przeforsować na środowym posiedzeniu sejmowej komisji. Dorn, uzasadniając wniosek,
podkreślił, że część opinii publicznej, środowisk eksperckich, politycznych nie podziela
pozytywnej oceny, jaką wystawił sobie premier Donald Tusk w sprawie jego działań
dotyczących wyjaśnienia przyczyn katastrofy, w której zginął prezydent Lech Kaczyński wraz
z całą delegacją 10 kwietnia 2010 roku. - Chcielibyśmy, żeby w "białej księdze" znalazł się
całokształt decyzji podejmowanych przez rząd. Mamy bowiem na ten temat do czynienia z
ostrym sporem i kontrowersją. Problem polega na tym, że do dziś zbiór bezspornych faktów
na ten temat jest bardzo niewielki - argumentował Dorn.
Zaznaczył, że wciąż premier do tej pory nie udzielił informacji, na jakich rekomendacjach i
ekspertyzach opierał się, m.in. gdy zadecydowano, że podstawą prawną dla prowadzonego
dochodzenia będzie "konwencja chicagowska i jej 13 załącznik".
Zabiegi posłów PiS o uchwalenie dezyderatu nie spodobały się parlamentarzystom PO. Poseł
Czesław Mroczek (PO) próbował zbagatelizować problem, uzasadniając, że ten temat
katastrofy smoleńskiej i zastosowanych procedur prawnych był już wielokrotnie wyjaśniany
na posiedzeniach komisji sejmowych oraz przez samego szefa rządu. - Premier mówił, że
bierze na siebie odpowiedzialność za wybór konwencji chicagowskiej. Może to wam się
podobać lub nie - stwierdził. Posłowie PO próbowali zablokować rozpatrywanie dezyderatu.
Mroczek postawił w tym celu wniosek formalny, by zakończyć dyskusję. Jednak Mariusz
Kamiński, poseł PiS, wskazał, powołując się na ekspertyzy Biura Analiz Sejmowych, że
podczas posiedzenia komisji nie można zabronić części dyskusyjnej podczas rozpatrywania
dezyderatu. Jego opinię potwierdził Stanisław Wziątek (SLD), przewodniczący komisji.
- Wniosek, jaki przedłożył poseł Dorn, ma doniosłe znaczenie. Nie reprezentuje on żadnej ze
stron debaty. To wniosek, którego spodziewałbym się m.in. po przewodniczącym komisji -
starał się przekonać parlamentarzystów PO do uchwalenia dezyderatu poseł Antoni
Macierewicz (PiS). Zaznaczył, że niepokój budzą m.in. zadziwiające przecieki do mediów
sugerujące winę załogi za spowodowanie katastrofy oraz zwlekanie z ujawnieniem polskiego
raportu końcowego Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego Jerzego
Millera, ministra spraw wewnętrznych i administracji, która ma wyjaśnić, co wydarzyło się 10
kwietnia pod Smoleńskiem. Dodał jednocześnie, że oczekuje również wytłumaczenia,
dlaczego nie zaangażowano w śledztwo Sojuszu Północnoatlantyckiego. - Prosimy o jawną
dokumentację obrazującą proces podejmowania decyzji w trybie administracyjnym - mówił
Macierewicz. Wyraził opinię, że ewentualne odrzucenie dezyderatu będzie świadczyło, że
posłowie PO chcą chronić rząd premiera Tuska, "który ma coś do ukrycia".
Niestety jego obawy potwierdził dalszy przebieg posiedzenia. Wziątek zarządził głosowanie.
Zwyciężyli przeciwnicy uchwalenia dezyderatu. Większość - 15 posłów - była przeciw
uchwale, w stosunku do 12 popierających ją.

Jacek Dytkowski

Parulski: Mogli nas deportować
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Ustne uzgodnienia dokonane ze stroną rosyjską tuż
po katastrofie Tu-154M w Smoleńsku nie dawały
polskim śledczym pewności, że przed oficjalnym
przyjęciem wniosku o pomoc prawną zostaną
dopuszczeni do czynności na terenie katastrofy. Jak
sugerował gen. Krzysztof Parulski, zastępca
prokuratora generalnego, podczas wysłuchania
przed senacką Komisją Obrony Narodowej,
"polscy śledczy jako umundurowani oficerowie

NATO mogli być deportowani w momencie postawienia stopy na rosyjskim gruncie".

Tuż po przylocie polskich prokuratorów wojskowych do Smoleńska, w nocy z 10 na 11
kwietnia 2010 roku, odbyło się posiedzenie, w którym oprócz polskich prokuratorów
uczestniczyli po stronie polskiej funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i
szef Wydziału Dochodzeniowo-Śledczego Komendy Głównej Żandarmerii. Spotkanie miało
na celu określenie ram współpracy ze stroną rosyjską. W tym czasie wprawdzie wniosek o
pomoc prawną był już sformułowany, jednak nie został jeszcze przesłany faksem stronie
rosyjskiej. Tymczasem działania strony polskiej miały być nim mocowane. - A więc
wszystko, co czyniliśmy, to były wstępne ustne uzgodnienia, które miały nam zapewnić
niejako możliwość jak najbardziej skutecznego działania w interesie Polski - relacjonował
gen. Krzysztof Parulski. Wśród tych ustnych uzgodnień znalazło się zapewnienie Rosjan, że
polscy oficerowie mają prawo do udziału w czynnościach na miejscu katastrofy oraz to, że
śledczy w ogóle mogą przebywać na terenie Federacji Rosyjskiej. - Byliśmy przecież
umundurowanymi oficerami NATO i mogliśmy być po prostu deportowani w momencie
postawienia stopy na rosyjskim gruncie. A zostaliśmy przyjęci jako partnerzy do rozmów -
mówił gen. Parulski. Strony podczas spotkania pod przewodnictwem Aleksandra Bastrykina,
pierwszego zastępcy prokuratora generalnego, ustalili zakres działań i Rosjanie m.in. zgodzili
się na propozycję strony polskiej, by ze wszystkich zwłok pobierać podwójne próbki do
badań genetycznych (na potrzeby badań genetycznych w Polsce i Rosji). Co ciekawe,
Rosjanie już wówczas byli pewni, że katastrofa nie była efektem działania osób trzecich. Jak
jednak zapewnił gen. Parulski, dla polskich śledczych ta sprawa wciąż nie jest zamknięta. - Ja
żadnych porozumień z Rosjanami, mówiących o tym, że wykluczamy kwestie zamachu, nie
zawierałem (...) polska prokuratura prowadzi niezależne śledztwo i już w pierwszych dniach
przekazywaliśmy, że jedną z wersji tego śledztwa jest kwestia zamachu. My tego nie
negowaliśmy - zaznaczył. Jak uznał, Rosjanie w swoich działaniach już w pierwszych dniach
przeprowadzili ekspertyzy, które miały potwierdzić albo wykluczyć użycie odpowiednich
materiałów wybuchowych na pokładzie samolotu Tu-154M. Śladów takich materiałów na
elementach wraku badania rosyjskie nie wykazały.
W ocenie mec. Bartosza Kownackiego, pełnomocnika kilku rodzin ofiar katastrofy, sam fakt,
iż zezwolono polskim oficerom na wjazd na teren Federacji Rosyjskiej i dopuszczono ich do
prac na miejscu katastrofy, bazując tylko na ustnych ustaleniach, pokazuje, że sprawnie
działając w tej wyjątkowej sytuacji, można było wiele uzyskać od strony rosyjskiej. Jak
ocenił, wypowiedź gen. Parulskiego przed senacką komisją była zbyt pochopna. Jeśli byłoby
inaczej, to powstaje pytanie o podejście polskich śledczych do wykonywanych w Smoleńsku
czynności. - Sytuacja była wyjątkowa i należało wypełniać swoje obowiązki jak najlepiej.
Mogę tylko wyrazić moją nadzieję, że prokuratorzy nie kierowali się obawą o deportowanie
czy zatrzymanie przez stronę rosyjską. Byłoby bardzo źle, gdyby tak się działo. Taka sytuacja

mogłaby ograniczać zakres podejmowanych przez nich działań. Mam nadzieję, że żaden z
prokuratorów na poważnie nie brał pod uwagę takiej okoliczności - ocenił. Jak zaznaczył
mec. Kownacki, zawsze najważniejsze jest dobro śledztwa i nie można go ważyć np. z groźbą
deportacji. - Lepiej jest się narazić, liczyć się z deportacją, ale należy skrupulatnie
wykonywać swoje obowiązki. Zresztą nie sądzę, by Rosjanie posunęli się do takiego
rozwiązania. Mielibyśmy wówczas bardzo jasną ocenę ich intencji - dodał.

Marcin Austyn

Przez kogo drożeje cukier
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Sejm debatował nad wnioskiem posłów Prawa i
Sprawiedliwości o odwołanie Marka Sawickiego ze
stanowiska. Poparcie wniosku PiS zapowiedział też
SLD. Premier Donald Tusk oceniał, iż Sawicki jest
świetnym ministrem, Sawicki tłumaczył, że w
rolnictwie "tragedii nie ma", opozycja zwracała
natomiast uwagę na pogarszającą się pod rządami
PO - PSL sytuację na rynkach rolnych i drożejącą
żywność na sklepowych półkach.

Po zgłoszeniu wotum nieufności wobec ministra infrastruktury Cezarego Grabarczyka oraz
ministra obrony narodowej Bogdana Klicha opozycja postanowiła przekonać, że w polskim
rządzie nie powinien zasiadać także minister rolnictwa Marek Sawicki. Pod adresem szefa
resortu rolnictwa wnioskodawcy z Prawa i Sprawiedliwości wysunęli pokaźną liczbę
zarzutów. Minister rolnictwa w rządzie Prawa i Sprawiedliwości Krzysztof Jurgiel
powiedział, iż złożenie wniosku o wotum nieufności wobec Sawickiego było koniecznością,
aby minister dłużej "nie krzywdził polskiej wsi", a do złożenia wniosku - wyjaśniał Jurgiel -
posłów PiS skłoniły opinie wielu mieszkańców wsi, których minister Sawicki miał zawieść. -
Złożyliśmy wniosek o wotum nieufności wobec ministra Sawickiego, bo nie poprawia się na
wsi. Działania ministra prowadzą do ubóstwa polskiej wsi - stwierdził Jurgiel. Zaznaczył, że
powodów, dla których minister Sawicki powinien przestać być ministrem, jest wiele. W
ocenie Jurgiela, polityka prowadzona przez rząd wobec polskiej wsi doprowadziła do
destabilizacji na rynkach rolnych - m.in. do zapaści na rynku mleka, wieprzowiny czy zbóż.
Zarzucono Sawickiemu m.in., że za jego rządów zmniejszyło się pogłowie krów,
likwidowane są kolejne mleczarnie, a minister zgodził się na postulaty zawarte w przeglądzie
Wspólnej Polityki Rolnej likwidacji kwot mlecznych od 2015 r., jak również wyraził zgodę
na likwidację dopłat do prywatnego przechowywania serów oraz dopłat do zakupu śmietanki,
masła i masła skoncentrowanego.
Opozycja zwracała uwagę, że już niedługo możemy stać się importerem mięsa wieprzowego.
Wyliczono, iż pod rządami ministra Sawickiego doszło do gwałtownego spadku pogłowia
trzody chlewnej w naszym kraju, do poziomu z 1964 roku, a działania dużych grup
producentów mięsa, najczęściej powiązanych z kapitałem zagranicznym, spowodowały
napływ mięsa z innych krajów. Ministrowi rolnictwa zarzucono również, że spóźnił się z
wnioskiem do Unii Europejskiej o podjęcie decyzji w sprawie wprowadzenia cła na dostawy
zbóż spoza Unii, a ponadto szef resortu rolnictwa miał nie zareagować na sprowadzanie do
kraju tanich i słabej jakości zbóż z innych państw.

Jurgiel wytknął też Sawickiemu prowadzenie nieskutecznej polityki europejskiej. Do
priorytetów rozpoczynającej się w czerwcu naszej półrocznej prezydencji w Unii Europejskiej
nie wpisano bowiem działań na rzecz zrównania dopłat dla polskich rolników z unijnymi
dopłatami dla rolników z Europy Zachodniej. A w zaakceptowanym przez rząd w mijającym
tygodniu programie naszej prezydencji nie zapisano jednoznacznie, czy chcemy równych
dopłat, czy nie. - To jest półtora miliarda euro rocznie więcej dla polskich rolników. W 7-
letniej perspektywie budżetowej Unii to 42 miliardy złotych więcej dla polskiej wsi. Dlaczego
pan nie chce dać tych pieniędzy polskim rolnikom? - pytał Jurgiel. Klub Prawa i
Sprawiedliwości zarzucił ministrowi rolnictwa także wprowadzenie chaosu i nepotyzm w
instytucjach rolnych - m.in. nieprawidłowości przy zwalnianiu pracowników. Minister
Sawicki został również oskarżony o lekceważenie dezyderatów, które do niego kieruje
sejmowa komisja rolnictwa, zmniejszanie środków na rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich.
Opozycja wytknęła także drożyznę w sklepach. Jurgiel stwierdził, iż rząd prowadzi politykę
pod hasłem: "Wszystko po 5 złotych - chleb, cukier, benzyna". Ceny cukru akurat już dawno
5 złotych przekroczyły. O to jednak, kto jest winien tak gwałtownego wzrostu cen cukru,
toczyła się zaciekła dyskusja. Jurgiel zarzucił Sawickiemu, że to minister rolnictwa
doprowadził do ograniczenia produkcji cukru w Polsce. Premier Donald Tusk winił
Krzysztofa Jurgiela, który jako minister rolnictwa rozmawiał na temat reformy rynku cukru w
Brukseli. Jurgiel z kolei oświadczył, iż jest dumny z tego, że na tę reformę się nie zgadzał.
Prezes PSL, wicepremier Waldemar Pawlak oświadczył z kolei, iż wysokie ceny cukru to
efekt spekulacji na rynkach światowych. Spekulacji najwyraźniej musieli jednak uniknąć nasi
sąsiedzi z Czech czy Niemiec, gdzie można się w cukier zaopatrzyć nawet za połowę jego
ceny w Polsce.
Ministra rolnictwa bronił premier Tusk. Szef rządu przekonywał, że Sawicki jest świetnym
ministrem rolnictwa, który zarówno na forum rządu, jak i w Brukseli broni interesu polskich
rolników. - 10 miliardów złotych więcej wart jest eksport polskich artykułów rolnych i
spożywczych niż import. Także dzięki polityce zagranicznej rządu minister Sawicki mógł
uzyskać 2,6 miliarda tej nadwyżki w Rosji i 2,5 miliarda w Niemczech - wyliczał premier.
Zawsze w takich przypadkach można jednak zapytać: skoro jest tak dobrze, to dlaczego jest
tak źle?
Merytorycznego odniesienia się do zarzutów premier jednak unikał. Zdecydowaną większość
swojego przemówienia poświęcił atakom na Prawo i Sprawiedliwość. Tusk oskarżył PiS, iż
"połamało sobie zęby na wielkich miastach" i dlatego teraz wymyśliło strategię: "uderzamy
na polską wieś", gdyż od kilku tygodni intensywnie krytykuje politykę rządu wobec wsi.
Do zarzutów opozycji merytorycznie próbował ustosunkowywać się minister Sawicki. Ocenę
sytuacji miał jednak zupełnie inną niż opozycja. - Szczególnie boli mnie zarzut braku
prowadzenia aktywnej polityki europejskiej. Walczę o aktywną, prorozwojową politykę rolną,
o odejście od historycznych uwarunkowań i oparcie płatności bezpośrednich na obiektywnych
kryteriach. Opowiadam się za tym, by budżet na Wspólną Politykę Rolną był nie mniejszy niż
obecnie - mówił Sawicki. Zaznaczył, iż jako minister uczestniczył we wszystkich
posiedzeniach Rady Ministrów UE, zgłaszając wnioski dotyczące m.in. podjęcia interwencji
na rynku mleka, wieprzowiny i zbóż. Sawicki wyjaśniał m.in., że jesteśmy liderem w
wykorzystaniu unijnych środków w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013, w latach 2010-2012 uzyskaliśmy dodatkowe środki na dopłaty bezpośrednie na
kwotę 90 milionów euro, a kondycja materialna polskich rolników się poprawia. - Nie
oznacza to wcale, że sytuacja w rolnictwie jest dobra, ale tragedii też nie ma - dodał Sawicki.

Artur Kowalski

To doraźne rozwiązanie
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Z poseł Małgorzatą Sadurską, sprawozdawcą
projektu PiS dotyczącego zmian w systemie
emerytalnym, rozmawia Małgorzata Goss

Projekt PiS dotyczący zmian w systemie
emerytalnym, który wprowadzał zasadę
dobrowolności przynależenia do OFE, został
odrzucony przez Sejm w pierwszym czytaniu
głosami koalicji rządzącej PO - PSL.

- Nasz projekt powstał z myślą o tym, aby przywrócić zasadę równości wszystkich Polaków i
wolności decydowania, czyli stan zgodny z Konstytucją. Reforma emerytalna z 1999 r.
podzieliła Polaków: jednym dała możliwość swobodnego wyboru, innych przypisała do
starego systemu emerytalnego, jeszcze innych zmusiła do przyjęcia systemu opartego na
prywatnych funduszach kapitałowych. Platforma, odrzucając nasz projekt, pokazała, że jest
przeciwna prawu obywateli do swobodnego wyboru, a jedyny cel, który jej przyświeca, to
doraźne załatanie dziury budżetowej. Doraźne - podkreślam - bo to, że rząd nie będzie musiał
odprowadzać 5 proc. składki, tj. ok. 13-14 mld zł rocznie do OFE, ograniczy tylko na
najbliższe lata konieczność zadłużania finansów publicznych, natomiast za 20-30 lat, gdy
osoby obecnie aktywne zawodowo będą przechodzić na emeryturę, pojawi się problem, jak
znaleźć dodatkowe środki, żeby im te emerytury z ZUS wypłacić. W projekcie rządowym nie
ma ani słowa, jak tę kwestię rozwiązać. Wszystko zdominowała chęć jak najszybszego
uchwalenia zmian, bez poważnej debaty, bez pochylenia się nad długoterminowym
zbilansowaniem systemu. Odrzucony został również nasz wniosek o wysłuchanie publiczne
projektu, przy którym każdy obywatel, ekspert, organizacja społeczna mogliby się
wypowiedzieć, co o nim sądzą.

Czy projekt PiS, poprzez przyznanie swobody wyboru, rozwiązuje dylemat: łatać dziurę
budżetową dzisiaj czy zabezpieczać przyszłe emerytury, by nie okazały się za niskie?
- Projekt PiS stoi pośrodku. Wprowadzenie zasady dobrowolności spowodowałoby, jak
wynika z badań, że 75 proc. Polaków mogłoby się zdecydować na powrót do ZUS. Reforma
emerytalna się nie sprawdziła, wszyscy wiemy, jak niskie są świadczenia. Powrót do ZUS
tych osób oznacza, że ich składka emerytalna w całości trafi do ZUS. Tym samym
wypełniamy postulat rządu, aby przesunąć środki do ZUS, ale przy zachowaniu swobody
wyboru obywateli, a nie na siłę. Co zaś do wysokości przyszłych emerytur Polacy powinni
zadecydować, czy wolą mieć emeryturę ze starego systemu, której minimalny poziom jest
gwarantowany przez państwo, czy też wolą zaryzykować, powierzając środki OFE. W filarze
kapitałowym o wysokości świadczenia decyduje nie tylko efektywność pomnażania środków,
ale także moment przejścia na emeryturę - jeśli ubezpieczony zrobi to w chwili hossy na
giełdzie, to jego świadczenie może być wyższe, i odwrotnie - w chwili bessy zmaleje. Ważne
jest również to, że emerytury starego systemu mają gwarancje waloryzacji, ale w przypadku
emerytur kapitałowych waloryzacji nie ma, a potencjalne świadczenie rośnie, o ile fundusz
uzyska nadwyżkę. Można się zastanawiać, czy fundusze emerytalne będą zainteresowane
wykazywaniem wyższego zysku. Uważam, że nie.

Podstawą tradycyjnego systemu ubezpieczeń społecznych był zawsze system
repartycyjny, polegający na finansowaniu emerytów przez pokolenie pracujące, ale ten
system jest podatny na zmiany demograficzne. Starzenie się społeczeństwa sprawia, że

staje się on coraz bardziej niewydolny.
- Sprawa demografii jest bardzo trudnym problemem, z którym zderzało się i będzie zderzać
wiele rządów. Rząd Platformy, mimo zapowiedzi w kampanii wyborczej, że ściągnie
młodych Polaków z zagranicy, żeby pracowali w Polsce, nic w tym kierunku nie zrobił.
Bezrobocie na poziomie 13,1 proc. jest przeogromne. Od 1 maja 2004 r. z Polski wyjechało 2
mln 400 tys. młodych Polaków, którzy są efektywni demograficznie, bo nie tylko mogą
pracować na emerytury, ale też mogą mieć dzieci. Ten czynnik dodatkowo popsuł nam
demografię. Aby ten problem rozwiązać - konieczne jest interweniowanie na rynku pracy
poprzez aktywne formy walki z bezrobociem oraz wprowadzenie pakietu ustaw
prorodzinnych, solidnie finansowanych, nie tak jak uchwalona niedawno ustawa żłobkowa.
Nie wierzę, że uda się rządowi poprawić demografię. Funduszu pracy nie ma, ustawy
rodzinne są w powijakach... Tymczasem państwo powinno brać na siebie odpowiedzialność
za bezpieczeństwo emerytalne swoich obywateli. Nowy system oparty jest na zasadzie
zdefiniowanej składki, tzn. wiemy, ile wpłacamy do systemu, ale nie wiemy, jakie otrzymamy
świadczenie. Robiłam symulacje, jak będzie wyglądała przyszła emerytura w dwóch
wariantach - przed wprowadzeniem tego rozwiązania i po jego wprowadzeniu. Powiem tak -
gdybym miała możliwość powrotu do ZUS, natychmiast bym to zrobiła. Jeśli państwo nie
weźmie odpowiedzialności za emerytury z nowego systemu i wypłata będzie się odbywała na
zasadzie: ile sobie człowiek nazbiera, z takiej puli będzie miał wypłacone, to ludzie pójdą
tam, gdzie najbliżej, czyli do gminy po pomoc społeczną. Tylko że pomoc społeczna jest
finansowana z dochodów własnych gminy. Państwo znowu umywa ręce! Gdzie jest więc
odpowiedzialność państwa za swoich obywateli? Dlatego uważamy, że nikogo do takiego
systemu nie można zmuszać. Jeśli ktoś chce być w OFE, bo wierzy rynkom, chce ryzykować
na giełdzie, ma do tego prawo, ale jeśli bardziej ufa państwu i jego gwarancjom, niech
wybierze ZUS. W 2000 r. Polacy podejmowali decyzje pod wpływem dezinformacji.

A jeśli państwo zbankrutuje? Taką możliwość chce wprowadzić Unia Europejska. Co
wtedy z emeryturami z ZUS?
- A jaka jest gwarancja, że nie zbankrutują powszechne towarzystwa emerytalne? Ryzyko w
przypadku państwa jest mniejsze, bo państwo, nawet jeśli będzie miało problemy, ma więcej
narzędzi reagowania niż prywatne instytucje. Gdy zaczynała się reforma, towarzystw
emerytalnych było więcej, dziś jest ich tylko czternaście, bo łączyły się między sobą. Co
więcej, spodziewany się wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości nakazującego
Polsce zniesienie limitów inwestowania OFE za granicą. Umożliwi to przepływ środków
emerytalnych na rynki europejskie i światowe. A rynki są obecnie bardzo niestabilne.
Obawiam się, czy środki te będą bezpieczne. Ludzie bardziej ufają państwu niż prywatnym
funduszom, na które nie mają żadnego wpływu.

Zwiększenie limitów inwestowania na giełdzie i umożliwienie inwestowania OFE w
instrumenty pochodne zwiększa tę niepewność?
- Ludzie, którzy pracują przez całe życie, muszą mieć zagwarantowane przez państwo
emerytury. Może należałoby także zreformować ZUS? A swoją drogą, jeśli porównać
zarządzanie przez ZUS funduszem rezerwy demograficznej (FRD) z inwestowaniem przez
towarzystwa emerytalne środków OFE, to FRD mniej stracił niż OFE. Gdyby OFE zaczęły
konkurować pomiędzy sobą wynikami, ścigać się w obniżaniu prowizji, słowem - gdyby
przestały działać w zmowie, ich wiarygodność byłaby większa. Niestety, tych kwestii rząd nie
dotyka w swoim projekcie. W obecnej sytuacji dużo pewniejszą i bardziej wiarygodną
instytucją jest ZUS.

Dziękuję za rozmowę.

Fukushima znów dymi
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Nad uszkodzoną przez zeszłotygodniowe trzęsienie
ziemi i falę tsunami elektrownią atomową
Fukushima I znów unosił się wczoraj dym. Agencja
bezpieczeństwa nuklearnego podkreśla jednak, iż
nie wie, co było jego przyczyną. Tymczasem służby
ratunkowe informują, że wciąż rośnie bilans ofiar
kataklizmu. Zdaniem japońskiej policji, należy
mówić o łącznej liczbie 16 tys. zabitych bądź
zaginionych.

Dym zaczął się wczoraj rano unosić nad reaktorem nr 2, gdzie kilka dni wcześniej doszło do
eksplozji. Rzecznik japońskiej agencji bezpieczeństwa nuklearnego podkreślił, iż nie są znane
przyczyny jego wystąpienia. Jego zdaniem, dym mógł być związany z uszkodzeniem, do
którego doszło podczas ostatniej eksplozji. Eksperci mówią jednak, iż nie można wykluczyć,
że doszło do kolejnego wybuchu. Agencja wyraziła również nadzieję, że do dzisiejszego dnia
uda się naprawić cztery kable elektryczne, które dostarczają prąd do dwóch reaktorów.
Podłączenie tych kabli wznowi bowiem zasilanie systemów chłodzących w elektrowni.
Japońskie Siły Samoobrony poinformowały bowiem, że nie będą już schładzać reaktorów
poprzez zrzucanie wody morskiej ze śmigłowców, oddelegowując do tego zadania wojsko,
któremu oddano do dyspozycji wozy strażackie. Agencja Kyodo podała, że do pomocy
wysłano też z Tokio 130 strażaków.
Również wczoraj Japonia przyznała, iż rzeczywiście sytuacja w uszkodzonej elektrowni jest
gorsza, niż początkowo sądziła, i podniosła z 4 do 5 jej ocenę w 7-stopniowej
Międzynarodowej Skali Wydarzeń Nuklearnych i Radiologicznych (INES). To z kolei, jak
zauważa Agencja Associated Press, na którą powołuje się PAP, stawia sytuację w japońskiej
elektrowni na równi z wypadkiem z 1979 roku w elektrowni Three Mile Island w
amerykańskim stanie Pensylwania. Agencja wyjaśnia, że w skali INES poziom 4. opisywany
jest jako mający lokalne następstwa, z kolei poziom 5. - ma już dalej idące konsekwencje.
Charakteryzuje się on m.in. poważnymi uszkodzeniami rdzeni paliwowych, przedostaniem się
do atmosfery znacznych ilości związków promieniotwórczych oraz dużym
prawdopodobieństwem "znaczącego wystawienia na nie społeczeństwa". Tymczasem
zdaniem francuskiej agencji nadzorującej bezpieczeństwo w elektrowniach atomowych,
Japonia powinna ocenić wypadek w Fukushimie na 6. Ponadto przebywający w Japonii
dyrektor generalny oenzetowskiej Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA)
Yukiya Amano podkreślił, że uważa sytuację w Japonii za "skrajnie niebezpieczny wypadek
wymagający międzynarodowej współpracy". - Społeczność międzynarodowa jest tym
skrajnie zaniepokojona. Ważne, by ściśle współpracować, walcząc z tym [kryzysem] - dodał
w rozmowie z dziennikarzami.Najnowsze dane dotyczące ofiar kataklizmu, który nawiedził
północno-wschodnią Japonię, mówią o 6539 zabitych i 2409 rannych. Przy czym w dalszym
ciągu około 10 tys. osób uznaje się za zaginione. Tydzień po tragicznej katastrofie tysiące
Japończyków uczciło wczoraj minutą ciszy pamięć jej ofiar dokładnie w godzinę katastrofy,
czyli o godz. 14.46 czasu miejscowego.

Marta Ziarnik

Interwencja lada chwila
Nasz Dziennik, 2011-03-19

Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję w sprawie
zamknięcia przestrzeni powietrznej nad Libią oraz zezwolenia
na podjęcie działań w celu ochrony ludności cywilnej przed
atakami sił zbrojnych wiernych Muammarowi Kadafiemu.
Libia deklaruje, że wstrzyma operacje wojskowe, ale
jednocześnie grozi wszystkim, którzy podejmą interwencję na
jej terytorium.

Rezolucja, która została uchwalona z inicjatywy Francji i Wielkiej

Brytanii, przy poparciu USA, zawiera upoważnienie do "użycia wszelkich koniecznych
środków", co jest tradycyjnym określeniem przy zezwoleniu na zastosowanie siły militarnej.
Oznacza to, że obok wprowadzenia strefy zakazu lotów wojskowych nad Libią możliwe staje
się użycie wojsk przeciw armii Kadafiego. Dokument ten przyjęto stosunkiem głosów 10 do
0, a pięć państw: Rosja, Chiny, Niemcy, Indie i Brazylia, wstrzymało się od głosu.
Barack Obama wezwał wczoraj reżim w Trypolisie do natychmiastowego spełnienia
warunków postawionych przez Radę Bezpieczeństwa. Są to: natychmiastowe zawieszenie
broni, w tym działań wymierzonych w ludność cywilną; zatrzymanie oddziałów
posuwających się w stronę Bengazi oraz wycofanie ich z Adżdabii, Misraty i Zawii;
przywrócenie dostaw wody, gazu i elektryczności do wszystkich obszarów; a także
zezwolenie na docieranie pomocy humanitarnej do całego społeczeństwa libijskiego. -
Pozwólcie mi wyrazić się jasno: warunki te nie podlegają negocjacjom. Jeżeli Kadafi nie
podporządkuje się rezolucji ONZ, społeczność międzynarodowa wyciągnie z tego
konsekwencje. Rezolucja zostanie wyegzekwowana poprzez akcję militarną - oświadczył
prezydent USA.
Rzecznik prasowy francuskiego rządu Fran÷ois Baroin zadeklarował wczoraj rano, że
"uderzenie nastąpi szybko w najbliższych godzinach".
Zgodnie z podpisanym porozumieniem Francja i Wielka Brytania powinny otrzymać
amerykańską pomoc technologiczną (informacje satelitarne, zakłócenia elektromagnetyczne
itp.). Ataki lotnicze wiążą się jednak z dużym ryzkiem dla ludności cywilnej, głównie w
przypadku bombardowania miast, gdzie może dochodzić do niepotrzebnych ataków. Francja
w tej operacji chce grać kartą arabską i usprawiedliwia swoją interwencję troską o ochronę
ludności cywilnej masakrowanej przez siły Kadafiego. Dzisiaj ma się odbyć w Paryżu
zebranie Unii Europejskiej, Unii Afrykańskiej i Ligi Arabskiej dotyczące Libii.
Mimo że władze Libii poinformowały, iż zamierzają dostosować się do zapisów
oenzetowskiej rezolucji, i zadeklarowały wstrzymanie działań wojskowych, to jednocześnie
potępiły ten dokument, zaś Muammar Kadafi zagroził, że "zgotuje piekło" tym, którzy
zaatakują Libię. Z kolei syn dyktatora Saif al-Islam stwierdził, że Libia nie odczuwa strachu
po przegłosowaniu przez Radę Bezpieczeństwa ONZ wspomnianej rezolucji. Wcześniej siły
wierne Kadafiemu zbombardowały kontrolowane przez rebeliantów miasto Misrata, około
200 km na wschód od Trypolisu. Również w nocy było ono ostrzeliwane z ciężkiej broni.
Aby strefa zakazu lotów obowiązywała w rzeczywistości, siły międzynarodowe potrzebują
czasu na jej wprowadzenie. Szef sztabu amerykańskich sił powietrznych generał Norton
Schwartz uważa, że może to zająć nawet tydzień. W jego opinii, krok ten będzie wymagał
zaangażowania zarówno ze strony wojsk europejskich, jak i amerykańskich. Zdaniem
amerykańskich mediów, ataki na lotnictwo Kadafiego mogą zacząć się szybciej, bo już w

niedzielę. Informują jednak, że najprawdopodobniej siły USA nie będą uczestniczyły w
pierwszych akcjach. Główna odpowiedzialność spocznie na Wielkiej Brytanii i Francji, przy
zapewnionym wsparciu części krajów arabskich. Premier Wielkiej Brytanii David Cameron
oświadczył, że Londyn wkrótce zacznie kierować swoje myśliwce do baz, z których będą
mogły egzekwować wprowadzenie strefy zakazu lotów nad Libią. Wielka Brytania rozmieści
myśliwce typu Tornado i Tajfun oraz samoloty-cysterny i maszyny rozpoznawcze. Swoją
gotowość do przyłączenia się do operacji wyraziły także Dania i Norwegia. Polski rząd
zadeklarował niesienie pomocy humanitarnej dla uchodźców.
Na drugim biegunie znalazły się Rosja i Niemcy, które w jednoznaczny sposób wykluczyły
swój udział w operacji przeciwko wojskom Kadafiego. Niemiecki rząd teoretycznie wyraża
zadowolenie z rezolucji ONZ, ale MSZ przyznało, że uważa ją za ryzykowną.

Łukasz Sianożęcki

Współpraca WM, FLC, PF