Toksykologia  wpływ substancji chemicznych na organizmy żywe. Bada objawy, mechanizmy,
wykrywa wpływ czynników na funkcjonowanie organizmów.
Kiedyś: Zielarstwo, medycyna, kult religijny.
Egipt:
I. Papirus Ebersa  1550 p.n.e. (900 recept na różne dolegliwości).
np. Astma: inhalacje parujących ziół
Antykoncepcja: wełna namoczona w paście z daktyli, akacji i miodu.
Śmierć: połowa cebula i piana z piwa.
II. Papirus Kahun  najstarszy tekst medyczny 1800 p.n.e. (o zdrowiu kobiet)
III. Papirus Edwina Smitha  1500 p.n.e. - urazy wymagające chirurgii.
Merit-Ptah  2700 p.n.e. pierwszy lekarz w historii medycyny
Peseshet -2500 p.n.e. nuczycielka położnych
Kleopatra  69 p.n.e. eksperymenty z truciznami roślinnymi, zwierzęcymi dawkowanie.
Chiny:
Shennong Bencao Jing  300 p.n.e. traktat, zielnik o surowcach leczniczych. 8000 recept z 1900
subsancji.
Zioła książęce  poprawa jakości życia  żeń szeń, pomarańcza, tasznik,
Zioła ministerskie  imbir, piwonia, gencjana  ważne dawkowanie.
Zioła Asystenci  trujące, właściwie szkodliwe, wilczomlecz, tojad
Indie i Ayurreda  system medycyny spisany w VI w p.n.e. Uznane w 1979 przez WHO za
koncepcję zdrowia i terapii. Zawiera 8 specjalizacji w tym  toksykologię .
Grecy i Rzymianie:
Carpus Hippocratesa V w. p.n.e. - 300 leków.
O medycynie I w. p.n.e. - Celsus, 300 różnych ziół.
De Materia medica 50 ne. Dioskurides 400 opisów ziół m.in. Diacodon  syrop z maku.
Galen 129 ne, działanie leku zależy od formy podania.
Mitrydates  bał się, że rodzina go otruje, Mitrydat  uniwersalna odtrutka, 54 składniki
macerowane w miodzie 2 miesiące. Mitrydatyzm  stopniowe uodparnianie na coraz większe
trucizny.
Therriacum (teriak)  uniwersalna odtrutka. Stworzona na polecenie Nerona. 89 składników
roślinnych sproszkowana żmija z rodzaju Viper(gr. Therion). + opium.
Sulla 138-78 p.n.e. prawko zakazujące handlu trucisnami.
Alchemia od XIII w rozeszła się po całej eu  podstawa jej to poszukiwanie kamienia
filozoficznego, dającego nieśmiertelność.
Średniowiecze: Geber  przedstawił koncepcję związku chemicznego, badał kwasy, wynalazł wiele
naczyć i sprzętów laboratoryjnych.
Rhazes  założyciel szpitala w Bagdacie,  Al Hawi - kompendium wiedzy medycznej.
Albert Wielki XII w. wyizolował arsen, dominikanin.
Rajmund Lull XIII w. Odkrył etery, franciszkanin.
Bezorar  twór z niestrawionych resztech i zlizanych włosów i przeżuwaczy.
Renesans: Paracelus XV w. jako pierwszy powiedział, że choroba wywoływana jest przez czynniki
zewnętrzne. Dawka czyni truciznę.
Jatrochemia  że najwazniejsze dla organizmów są przemiany chemiczne, leczenie polega na
przywróceniu równowagi chemicznej.
Robert Boyle  odcinał się od polgądów Alchemicznych, Chemia staje się chemia.
Włoscy mistrzowie  rodzina Borgiów (papież Aleksander VI) miał dzieci m.in. Cezara i Lukrecję
Borgio, truli razem konkurentów, żeby utrzymać władzę, ich firmowa była La Cantarelle  oparta
na arszeniku.
Gulia Tofana XVII sprzedawała truciznę z arszeniuku, Pb, wilczej jagody, otrutych 600 osób.
XVIII w. 1775 r. Percival Pott  powiązał działanie substancji chemicznych na choroby. Zauważył u
kominiarzy wpływ wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych na raka moszny.
XIX:
izolacja morfiny z opium
Izolacja nikotyny z tytoniu
Orfila ( traktat o truciznach, z punktu widzenia kryminalistyki)
Izolacja strychniny z nasion, chininy z kory chinowca.
Lata 1830  szaleństwa eterowe. 1842- pierwsze znieczulenie eterem. 1846  pierwsza amputacja
po znieczuleniu eterem. (Robert Liston)
1855  izolacja kokainy z drzewa koka. 1895  Fischer izolacja kofeiny.
XX:
Wojny, użycie broni na masową skalę (chlor, iperyt, fosgen, gaz musztardowy). Pierwsze 3
uszkadzają układ oddechowy, Gaz musztardowy uszkadza skórę.
1925 roku protoków genewski (38 krajów poczatkowo teraz 138). O nieużywaniu trucizn bojowo.
1935 włosi używają gazu musztardowe 1938  japonia przeciw chinom.
Gerhard Schraden 1936,38 otrzymanie tabunu, sarinu. Związki organiczne, oba działają na układ
nerwowy.
1938 Albert Hofmann  LSD. Żył 100+ lat.
1939 Paul Muller  owadobójcze właściwości DDT.
1941  Herbicyt 2,4-D (defoliary)  do zabijania roślinności m.in. w wietnamie.
Cyklon-B w obozach koncetracyjnych (Fritz Haber)
Zatrucia, Katastrofy:
Lata 50  Japonia zatoka Minauta metylortęć.
Lata 60  europa zachodnia Thalidomid brany przez kobiety w ciąży, szkodliwy dla płodu wady
rzowojowe zwłaszcza brak kończyn. W USA zabroniła tego Frances Kelsey  recenzentka. Nie
wydała na niego zgody.
1962  stutki stosowania DDT, napisała o nich Rachel Carson ( przyczyniła się do wycofania go z
produkcji).
Lata 70  Irak, 40tys osób zatruło się ziarnem impregnowanym rtęcią.
Bangladaesz  woda zatruta Arsenem ze studni głębinowych.
1976 we włoszech wybuch w fabrce produkującej defolianty, z kwasu powsatł 2,3,7,8-TCDD,
szalenie toksyczny, chmura skaziła prawie 40 tys osób.
1984  fabryka Bophal Indie  izocyjanian metylu 30000 osób zginęło.
Incydenty Atomowe 1939  Usa, 1986  Czarnobyl, 2011  Fukushima.
1975  pierwszy współczesny podręcznik toksykologii.
1980  Union of toxicology, rozwój technik analityki chemicznej.
Toksyny grzybów
LD  lethal dose DL  dosis lethal, w mg/kg masy ciała  dawka powodująca śmierć 50%
testowanych zwierząt.
Grzyby nie są roślinami. Są bliżej do zwierząt.
Asomycota  Workowce
Wazydimekoda  podstawczaki
Na blaszkach grzyba są owocniki i to grzybnia jest ciałem grzyba, niektóre grzyby mają też stadium
bezpłciowe.
Grzyby: patogeny roślin i ludzi; saprotrofy  rozkładają martwą materię organiczną; symbionty
roślin i zwierząt; mikoryzy  związki grzybów z korzeniami roślin; porosty  związki grzyba i
glonów; andofity  wewnątrz tkanek, nie powodują objawów.
Pierwotny metabolizm  koniecznych substancji. Wtórny metabolizm  substancji pomocniczych.
Grzyby cytotoksyczne (zabijające komórki), szczególnie ciężko na wątrobę. Fallotoksyny,
Wirotoksyny się nie wchłaniają i są szybko wchłaniane. Amatoksyny  wytryzmują smażenie,
suszenie, zamrażanie. Blokują syntezę białek. Uszkadzają komórki. 01-03 mg/kg wystarczy. Są to
wyłącznie muchomorach, hełmówkach i czubajeczkach. Muchomor sromotnikowy  śmierć 95%
ludzi zatrutych grzybami. Charakterystyczne: bólwa otoczona pochwą i osłona nieruchoma i białe
blaszki. 1 owocnik wystarczy by zabić dorosłą osobę. Muchomor wiosenny podobnie.
Czubajeczka brązowoczerwonawa, Zasłonek Rudy.
Orellanina  substancja termostablina Ld 33mg/kg dla myszy. Odizolował ją Stanisław G.
Podowuje uszkodzenie nerek, konieczną transplantację.
Grupa 2. działające na ośrodkowy układ nerwowy: często powodują zatrucia śmiertelne. Ale w 50C
już się rozkładają także część osób się nimi zajada a częsć umiera.
Grupa 3. Wywołujące blokowanie metabolizmu alkoholu; czermidłak pospolity nadwrażliwość na
alkohol, silny ból głowy krwawy posmak wymioty.
Grupa 4. Objawy muskarynowe: muchomor czerwony, termostabliny dla człowieka wystarczy 05,g.
Działa 30 min od spożycuia, osłabienie ślinotok, pocenie się. Obniżenie akcji serca.
Mikotoksyny  toksyny tworzone przez grzyby głównie te bezpłciowe. Buławina Czerwona 
popularna, żyjąca na zbożu.
Ergotamina  do LSD. Wzrost napięcia mięsni gładkich, halucyjacje.
Letharia Vulpina  do trucia lisów i wilków  taki porost. Powodujące choroby skóry(alergie).
Toksyny zwierzęce: Jady (zdobywanie pokarmu  obrona czynna), Trucizny (obrona bierna)
Jad  mieszanka różnych substancji aktywnych (białko, aminokwasy, serotonina, dopamina)
Wstrząs anafilaktyczny  nagła i ciężka w przebiegu reakcja alergiczna na pojawienie się antygenu.
Każdy jest nim zagrożony, każde ukąszenie jest rosyjską ruletką.
Surowice
 Dojenie zwierzęcia jadowitego, rozcieńczony jad wstrzykuje się zwierzęciu, zachodzi reakcja
odpornościowa, pobiera się krew i odwirowuje przeciwciała.
Gąbki  ok 600/5000 gatunków może być toksyczne, ale nie są śmiertelne. Część z gąbek ma
spikule na powierzchni, przypominające broń. Odczyn miejscowy  ból, palące pokrzywka i
swędzenie w ciągu godziny.
Szkarłupnie: jeżowce, rozgwiazdy, strzykwy.
Jeżowce  głównie hemotoksyny  rany się nie goją. Odczyn miejscowy.
Rozgwiazdy   korona cierniowa , niszczy wielką rafę koralową, hemotoksyny, mitotoksyny
(mięśnie). Natychmiast silny ból.
Strzykwy  np. ogórki morskie. Jadalne po wypatroszeniu i wysuszeniu. Mają gruczoły
wydzielające holoturynę  substancja drażniąca i hemotoksyczna.
Wieloszczety  mają łamliwe, ostre i często zębate szczeciny na ciele. Wydzielają neurotoksyny.
Nie jeść dżdżownic.
Mięczaki:
Brzuchonogi: ślimak Stożek (piękny jest) z ciepłych morzach. Mają skurwysyny harpun. Wyciąga
ryj i kąsa tym harpunem, potrafi zabić w kilka minut. Brak antidotum. Ale jednak nie jest wiele
przypadków śmiertelnych. Są też inne ładne niefajne.
Ośmiornice  wśród wszystkich znany ośmornic są 3 najpiękniejsze i są małe (15 cm) i są
najbardziej śmiertelne. Wszystkie ośmiornice gryzą.
Parzydełkowce: koralowe i meduzy (jest taka jedna uznawana za najbardziej jadowitą na świecie)
Chironex Fleckeri, uśmierca w ćiagu kilku chwil. Jest surowica, zależy iloma mackami się dostanie.
Żeglarz portugalski  zamieszkuje atlantyk, czasem morze śródziemne.
Stawonogi:
Pajęczaki, Wije, Owady.
Pająki mają 4 pary odnóży, owady mają 3 pary.
Skorpiony: rodzina Buthidae  śmiertelnie niebezpieczne skorpiony. Skorpion cesarski 
największa na świecie, ale nie ma się czego obawiać. Brazylijski  wielkości zapałki  najbardziej
jadowity na świecie. Skorpion kąsi ogonem, szczypce są spoko. Głównie neurotoksyny. Są
surowice.
Pająki 40 000 gat z czego tylko z 200 nie jest spoko.
Ptasznik  Tarrantula, jad na ogół powoduje tylko ból i ew. efekt miejscowy, na ogół są miłe.
Ale gatunki starego świata to już agresywne i w chuj jadowite. Są bardzo szybkie, jak chcą to
ukąszą.
ATRAX ROBUSTUS  nie spotykać się z nim w australii  piekielnie agresywny, śmierć w 15 min
przez paraliż. Jest surowica. Kąsa bardzo chętnie, włazi do domów i atakuje dzieci i psy.
Pustelnik  nieprzyjemny, bardzo mały. Poważne problemy z raną.
Czarna wdowa  wcale nie jest agresywna, jest nieduża. Ma klepsydrę na odwłoku. Czasem ból
węzłów chłonnych. Są surowice.
Wałęsak brazylijski  groz
ny, sprawia niespodzianki bo przyjeżdża z bananami. Agresywny,
wędrowny. Kąsa i rzuca się na domowników. Ukąszenie powoduje np. Driapizm  erekcje.
Lycosa  prawdziwa tarantula. Czasem też w Polsce.
U nas mamy 2 nieprzyjemne. Kolczak zbrojny. Ostry ból, zaczerwienienie, martwica.
Najbardziej jadowity  sieciarz jaskiniowy  silny ból.
Biczykoodwłokowce: 84% z nich potrafi nakurwiać kwasem octwoym.
Wije  u nas jest wij drewniak  ból.
Skolopendry  czasem śmiertelne, bardzo szybkie.
Owady: chrząszcze  nie rozcierać ich na skórze, mają kartarydynę  zapalenie dróg moczowych,
przedawkowanie może do śmierci.
Błonkówki  szerszenie, osy, pszczoły, mrówki. Wszystkie bolesne.
Szerszeń azjatycji  wielki skurwiel z silną neurotoksyną.
Pszczoły miodne  chętnie żądlą mimo że umieraą.. Jak najszybciej pozbyć się żądła.
Afrykańska pszczoła miodna  agresywna. Śmierć bo jak przylatuje to dużo.
Mrówki  nie tylko gryzą, ale też żądlą. Tylko królowa składa jaja.
Mrówki ogniste  agresywne, dużo, bolesne.
Żniwiarki  agresywne, silniejszy jad.
Mrówka postrzałowa  ból w czystej postaci.
Motyle  gąsiennice pokryte włoskami. Mogą wywołać reakcje alergiczne. Hemotoksyny,
przypadki śmiertelne.
Mikotoksyny - toksyny produkowane przez grzyby mikroskopijne. Większości ich roli nie znamy.
Potencjalnie służą do obrony, zasiedlenia terenu.
Penicillum camembertii - te od serka camemberta. Czyli toksyny
mogą występować w tych serkach bo te wszystkie grzyby wytwarzają toksyny.
Najważniejsze toksyny w produktach żywnościowych:
Aflatoksyny wytwarzne przez grzyby Aspergillus. - Najsilniejsze mikotosyny w żywności.
Aflatoksyna B1 - najśilniejszy znany związek powodujący raka wątroby. Występują w ziarnach,
orzeszkach ziemnych, kukurydzy i śruta po ekstracji olejów z orzechów. Dopiero odkryta w 1963
dzięki
Indykom co umarły biedne. Na skutek spożycia zanieczyszconych orzechów ziemnych ikukurydzy
w Indonezji ok 22 000 rocznie.
Także nie jedz pleśni nigdy, chujowa sprawa. Te dzieci z brzuchami 80% miało aflotoksyny we
krwi.
Ochratoksyny mnej przypadków i głównie w laboratoriach. Kropidlaki i Pędzlaki. Ziarna zbóż
głównie
żyto pszenica owies jęczmień. Działanie nefrotoksyczna. Przede wszystkim uszkadza nerki.
Uszkadza
także DNA, promuje raka.
Fumonizyny. Produkowane przez Fusarium Głównie kukurydza. Są bardzo niebezpieczne dla koni.
U ludzi rak przełyku czy choroby
płodu. Ale to spoko bo tylko u ludzi w meksyku i teksaksie. Czyli Ci co wpierdalają kukurydzę.
Trichoteceny. Deoksyniwalenol, Niwalenol, toksyna T-2. produkowane przez Fusariu. Główne
działanie to hamowanie syntezy białek.
Najbardziej szkodliwe dla trzody chlewnej. Immunosupresja.Mówi się że niwalenol wciąż
przyjmujemy
w niewielkich ilościach i występuje efekt kumulatywny i mamy obniżoną odporność. Toksyna T-2
prawdopodobnie jest
odpowiedzialna za toksyczną białaczkę pokarmową, która zabiła setki tysięcy ludzi w ZSRR
podczas i po II Wojnie Światowej.
Bo w czasie wojny zbierano zapleśniałe zboża. No i tak wyszło.
Zearalenon. Również produkowany przez Fusarium. Te Fusarium to skurwysyny. Powoduje
bezpłodność u zwierząd.
Szczególnie u biednej trzody chlewnej. Feminizacje samców XD
Przejebane mikotosyny wszędzie na świecie szczególnie w krajach rozwijajacych. Nienajlepiej
żywność jest
eksportowana importowana ważna jest kontrola jakości bo byśmy pierdolneli.
Buławinka czerwona. Z klasy workowców. Głównie pasozyt żyna ale tez zbóż i traw. Zbierał
potworne żniwo w
czasie historii. Ten grzyb infekuje z
dz
bło i robi sporysz. Takie czarne skurwysyny ma ziarnie. Po
zimie
on z tego czarnego wychodzi i przez wiatr się rozwija.
Ergotyzm
Konwulsyjny: Konwulsje, wykręcenie kończyn i ciała, Haluzynacje psychoza, mrowienie.
Gangrenowy: naprzemienne uczucia gorąca i zimna w kończynach, gangrena sucha, spontaniczne
amputacje.
W średniowieczu na wschód od Renu przeważał ergotyzm konwulsyjny, na zachód gangrenowy.
Ale spoko to już wiedzieli Asyryjczycy i Parsowie p.n.e ale średniowiecze mistrz.
Powstawały powoli szpitale w których było lepsze jedzenie i troche ten ergotyzm leczyli. Św
Antonii.
Sporysz i medycyna - proszek narodzin. Hamowanie krwotoku poporodowego. Ale już niedlugo
póz
niej,
doktor stwierdził że zbyt dużo urodzeń martwych płodów jest związana z proszkiem śmierci -
sporyszem.
Alkaloidy w sporyszu. Jest ich dużo i trwają race nad izolacją nowych. Wszystkie są pochodnymi
kwasu lizergowego.
Podobne do serotoniny, dopaminy. Przede wszystkim ergotamina, ergometryna, ergokryptyna, LSD.
Czyli generalnie
te wszystkie rzeczy pokolei powodują te całe ergotyzm.
Albert Hofmann: W laboratoriach Sandoz. 1918 August Stoll pierwsza izolacja ergotaminy. Synteza
LSD - A. Hoffman.
Ponieważ miał przeczucie że ten związek jest spoko to przypadkowo przez skórę uległ intoksykacji
LSD.
potem robi sobie Bicycle Day. 1943 celowo zażywa 0.25 mg lSD w laboratorium, a potem wraca do
domu na rowerze.
Grzyby o działani u atropinopodobnym: muchomor czerwony, muchomor plamisty. Grzyby
mikoryzowe, związane najczęśniej z brzozą i świerkiem.
Oba te grzyby są trujące, ale przypadków śmiertelnych zatruciem muchomorem czerwonym zwykle
nie ma. Całkowite wyzdrowienie po 24h.
Ale u szczurów powoduje uszkodzenia mózgu. W przypadku zagorzałych biorców zmiany mogłyby
zajść.
BErserkerzy - nordyccy wojownicy, uznawani za niepokonanych. Uznaje się, że zażywali właśnie
muchomory czerwone. Ale chuj wie. Nie dowiemy się.
Muchomory są używane w obrzędach szamańskich na Syberii. Używa się go dla ułatwienia transu i
kontaktu z duchami. Śmiesznie.
Grzyby prawdziwie halucynogenne: Głównie łysiczka, kołpaczek, stożkogłówka, łusak.
Znowu Albert Hofmann. Wyizolował Psylocybine i psylocyne. Działanie kliniczne, objawy już po
20 minutach i trwają średnio 4-6 godzin.
Poszerzają z
renicę. Powodują brak kontroli. Halucynacje.
Trucizna  substancja, która po wchłonięciu do organizmu lub wytworzona w organizmie powoduje
zaburzenia jego funkcji lub śmierć.
Substancje wywołujące efekty biologiczne lub zdrowotne, które wystepują podczas narażenia lub w
okresie póxniejszym, a także następnych pokoleniach.
Trucizny naturalne: mykotoksyny: penicylina np.
Cytotoksyczne działanie  działanie na poziomie komórkowym.
Jak substancja działa na DNA to genotoksyczne (powoduje mutacje)
Alkohol: zaburzenia mowy  mięśni policzkowych i reszty. Dysfunkcje wątroby. Obwodowe 
zwężenie z
renic.
Ocena toksyczności: opiera się na dawce, drodze podawania, częśtości podawania, czasu
potrzebnego do wystapienia, zakresu i stopnia uszkodzenia.
Narażenie, ekspozycja  kontakt z czynnikiem chemicznym, fizycznym lub biologicznym wyrażony
stężeniem lub natężeniem i czasem trwania. Wyraża się jako stężenie substancji w powietrzu bądz

wodzie lub innym nośniku.
Dawka wchłonięta  pobranie substancji a następnie wchłonięcie.
Zróżnicowanie najczęściej genetyczne  kto jest odporny na dawki substancji.
Efekt  każda biologiczna zmiana w organizmie, narzędzie lub tkance spowodowane lub związane z
narażeniem.
Efekt szkodliwy  nieodwracalna zmiana biologiczna po zakończeniu narażenia.
Chemioterapia  najczęściej silne trucizny,(cisplatina) aby wywołać dysfunkcje komórek które się
z
le zachowują.
Stężenie krytyczne- stężenie przy którym zachodzą zmiany czynnościowe.
Narząd krytyczny  pierwszy, który osiąga stężenie krytyczne.
Dawka progowa  minimalna dawka, która może powodować pierwsze skutki uboczne.
Ld50  śmierć 50% populacji, której zostałą podana ta dawka.
LD(Dosis Lethalis) substancje powodujące śmierć po jednorazowaym podaniu.
Zatrucie ostre  szybki rozwój szkodliwych substancji.
Synergizm  wzmocnienie działania substancji np. alkoholu gdy zjemy grzyby.
Toksyczność zależy od środowiska.
Wchłanianie substancji zależy od masy cząsteczkowej (prosta budowa łatwo się wchłania),
konfiguracji przestrzennej, rozpuszczalności w lipidach, stężenia, rozdrobnienia, ukrwienia miejsca
absorpcji.
Metabolizm trucizm  wchłanianie(absorca), rozmieszczenie(dystrybucja, krew), przemiany
biochemiczne(biotransofrmacja)
Trucizny roślin
Metabolity wtórne  nie są bezpośrednio potrzebne do rozwoju. Większość ich funkcji jest
nieznana. Są też takie trujące. Najczęściej młode elementy, kwiaty, owoce są bardziej trujące.
Typowe działanie: trawienie, motoryczne, praca mięsni serca, oddychanie, ukł nerwowy, skóra,
absorpcja.
Siła trucizny zależy od budowy chemicznej, ilości, naszej kondycji, części rośliny.
Rośliny jadalne, ale trujące: PSIANKOWATE:
Ziemnior  zawiera trujące cośtam. Jak zjesz 12,5 kg ziemniaków to umrzesz. Kiedyś się bano
ziemniaków. Ale zaczęto kraść ziemniaki i się teraz lubi ziemniaki?
W stołówce w latach 70 dzieci hospitalizowano  unikać bulw zielonych, pękniętych. Nie jeść
ziemniaków, które wypuszczają pędy.
Pomidor  dojrzałe owoce są git, ale zielone uuu.
Nie spożywaj często rabarbaru.
Nerkowiec jest parzące, to gdzie są orzechy pali skórę. Nie da się go otworzyć.
Groszek siewny (lathyrus) latyryzm  porażenie, skurcze w nogach. W okresach suszy w krajach
biednych. Bo się łatwo go robi ale jest zły.
Fasola  zawiera coś, co zlepia czerwone krwinki  szkodliwa, gdy tylko trochę ugotowana.
Migdały słodkie i gorzkie. Gorzkie uwalniają cyjanowodór. Wyglądają podobnie. Można się
przypadkiem otruć.
Trujące są pestki śliwek, jabłek (nie gryz
pestek jabłek!( Pies niech się nie bawi pestkami!).
Nalewka z wiśni: nie dawać pestek. Nie gryz
ć.
Maniok Jadalny  w krajach równikowych zastępuje ziemniory. Robi się go tydzień. Najpierw kilka
dni moczy, obiera, uciera, suszy. Ale głód i maniok jedzą i jest Konzo  nieodwracalne
upośledzenie.
Rośliny typowo trujące:
Tojad  akonityna. Polska południowa góry. Jedna z najbardziej trujących. 10 mg może być
zabójcze. Dawka śmiertelna to tak w chuj malutko. Był używany do trucia zwierząt, ludzi.
Wolvesbane, Monolownik, Pantofelki M.Boskiej. Był używany do zabijania wilkołaków. XD
Zimowit  toksyna hamująca podział komórek, wymioty, mdłości 2-6h. 24-72 niewydolność nerek,
wątroby, wszystko, śpiączka. Rekonwalescencja kilka lat. Zatrucia rzadko. Czasem pomylenie z
czosnkiem niedz
wiedzim lub konwalią.
Naparstnica  trująca. 30 różnych trujących związków. Produkowana do leków nasercowych.
Konwalia majowa  trująca, powoduje zatrzymanie akcji serca. Nasiona w owocach w chuj trująca.
Ciemięzyca  trująca w sianie 200g potrafi zabić konia. Ale jak krowa zjadła ciemięzyce to mleko
jest trujące, także dla ludzi. Mają trujacy pyłek.
Kąkol polny -trujące są nasiona, zjedzenie 3-4 może zabić.
Strychnina  tropikalne rejony Azji, kiedyś jako doping. Medalista ol 1904 miał strychninę.
Potrzebna była hospitalizacja. Trutka na szczury.
Rącznik pospolity  ma rycynę (3 najgorsza sub)  białko niszczące rybosomy. Olej rycynowy 
przeczyszczający. Mało trucizny wystarczy by zabić. Georig Markow zabity parasolem. Nie ma
antidotum.
Pokrzyk wilcza jagoda. Belladonna  piękna kobieta. Podobno kiedyś kobiety sobie aplikowały do
oczu. Słodkie, ale trujące. Atropina do badań oczu.
Cerbera złocista  często samobójstwa. Zatrzymanie akcji serca.
Barszcz Sosnowskiego  niebezpieczne przy dotknięciu  oparzenia skóry.
Dyptam jesionolistny  krzew mojżeszowy. Powstaje trudno gojące się oparzenia. Przycinać, jak
nie ma słońca.
Trujący bluszcz  oparzenia skóry. Wystarczy dotknęcie.
Pokrzywa  włoski zawierają kwas mrówkowy, histominę.
Haber  w europie są bakterie, że jest git. Ale w stanach zabija rośliny w okolicy.
Słonecznik, Aksamitka, Nawłoć  hamuje rozwój innych roślin.
Chomik grzywek w ameryce je sobie toksyny i je nosi na kolcach XD
Substancja psychoaktywna  substancja chemiczna oddziałująca bezpośrednio na funkcje mózgu.
Efektem są zmiany postrzegania, nastrój.
Metabolity wtórne  nie są bezpośrednio potrzebne do rozwoju i życia rośliny. Stymulanty -znoszą
zmęczenie, pobudzają (kokaina, nikotyna)
Uzależnienie psychiczne  nabyta silna potrzeba o charakterze przymusu, niespełniona prowadzi do
poważnych fizjologicznych następstw.
Uzależnienie fizyczne  silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.
Pszczoły żywiące się sfermentowanym nektarem mają problemy z orientacją, zderzają się z
przeszkodami. Nie są wpuszczane do ula aż nie wytrzez
wieją.
Jaguary jedzą liście ayahuasca i mają haluny się bawią. Skąd jaguar wie? Niewiadomo.
Kocimiętka (około 60% kotów jest wrażliwa) Bawią się z nią. Koci feromon.
Mandragora  psiankowate, uważana za magiczną. Zawiera trujące alkaloidy  skopolaminę,
atropinę, owoce są jadalne. Używana jako afrodyzjak, bezsenność, bezpłodność, talizman, składnik
maści czarownic. Panowało przekonanie, że zabija przy wyrywaniu.
Sałata jadowita  słaby zamiennik opium. Uspokaja, wywołuje uczucie relaksu.
Bagno zwyczajne  ma intensywny zapach, może prowadzić do zawrotów głowy, używane do
fałszowania piwa.
Borówka bagienna  pijanica.
Miód pontyjski zawiera toksyny przede wszystkim z kwiatów azalii.
Betel  żuty, ale nie połykany (liść pieprzu żuwnego, nasiona palmy areca)
Barwi zęby na czarno a ślinę na czerwono. Nie jest uzależniający, poprawia nastrój, zwiększa
ryzyko zachorowań na nowotwory.
Ayahuasca  kolorowe halucynacje, odmienia postrzeganie czasu, odczucie telepatii. Rytułały,
komuniacja z duchami, leczenie chorób, przepowiadanie przyszłości.
Konopia  dawniej pozyskiwano z nich włókna do produkcji tkanin. Marihuana  wysuszone
kwiaty żeńskie. Popularna u muzełumanów gdzie alkohol jest zakazany. THC
Tetrahydrokannabinol. Uczucie relaksu, euforii, napady śmiechu, intensyfikuje doznania. Efekty
zmienne, może uzależnić psychicznie. Dym może powodować nowotwory ew stany depresyjne,
spadek ambicji, objawy apatii. THC  druga najczęstrza substancja powodująca wypadki. THC
uspokaja, nie powoduje agresji, nie da się przedawkować.
Haszysz  więcej THC. Pali się go w fajce  popularny na bliskim wschodzie.
Krasnodrzew pospility  głównie peru i boliwia. Pochodzi z rejonu Andów, liście zawierają
kokainę.
Kokaizm  uzależnienie od żucia liści. Kokainizm  przyjmowanie czystej. Dizała pobudzająco na
przyjemności. Pobudzenie ruchowe i seksualne. Po 5 minutach nerwowość, niepokój. Szybko
uzależnia psychicznie i fizycznie.
Kokaina w Coca Coli. Twórca Coca coli był uzależniony od morfiny. Znalazł ratunek w kokainie.
Uzależnił się od koki. Stworzył coca cole, ale potem bez alkoholu ale nadal z kokain. Potem
sprzedał innemu przedsiębiorcy i on rozpropagował. Zaczęła narastać zła atmosfera no i koka
przestałą być składnikiem coca coli.
Bylica piołun  jeden ze składników absyntu (główny)  tujon. 60-80% etanolu. Potem
był zakazany, teraz wrócił, ale bez tujonu. Chętnie pijany przez malarzy, pisarzy. Absynt  spadek
nastroju.
Tytoń  psiankowate (szlachetny) Ameryka południowa, północna. Żuty, pity, palony. Nikotyna 
od lekarza, który propagował w europie. Plantacja tytoniu, początkowo był bardzo drogi.
1604  pierwsza publikacja o szkodliwość. Ale naukowe dopiero w 20w. W czasie 2 wojny
światowej żołnierze dostawali fajki razem z jedzeniem. Pierwsze silne dowody w 1950 roku, ale
lekarz Stanów zjednoczonych w 1964 ro oficjalnie. Nikotyna ld50  0,1-mh/kg. Z jednego
papierosa wchłania się 0,1mg nikotyny.
Bieluń  psiankowate  omamy wzrokowe i słuchowe, halucynacje, często nieprzyjemne. Lepiej
nie.
Mak lekarski  Laudanum. Paracelus je stworzył. Zawierało 10% opium. Stało się popularne w
1676r. W 1804 wyizolowano morfinę z opium.
Opium  wysuszony sok z młodych makówek. Powoduje stany euforii, osłabia stres. Uzależnia
psych i fiz.
Morfina  zmniejsza stres, znieczula, silne uzależnienia, epidemia po wojnach.
Antoni Leeuwenhook  holedenrski handlowiec i przyrodnik pierwszy raz zobaczył bakterię pod
mikroskopem.
Ignacy Filip Semnolweiis  w szpitalu położniczym w wiedniu.
W 1847 umarł prof. od ukłucia skalplem, który wcześniej był w sekcji. Środowisko oczywiście nie
zaakceptowało. W 1879 lOuis Destreur przerwał debatę  przyczyną gorączki są bakterie.
Superantygen  oddziaływuje na komórkę układu odpornościowego. Bez superantygenu 0,01%
limfocytów się uruchamia. Z superantygenem 25%. Dochodzi do szoku toksycznego.
Streptolizyna  tworzenie kanałów w błonie i śmierć komórki.
Toksyny bakteryjne  działające na zewnątrz komórrek ofiary: Streptolizyna, superantgen w środku,
tężec, jad kiełbasiany, wstrzykują coś do komórki: np. krztusiec.
Hepatotoksyny  atakują komórki wątroby.
Exotoksyny  na zewnątrz komórki / Endotoksyny  w środku komórki.
LPS  LIPOPOLISACHARYDY  powszechna edotoksyny. Jesteśmy ciągle podtruwani np.
antybiotyki.
Gruba II wnikające do komórek.
Toksyna DT (błoniczna) wystarczy jedna cząsteczka by zabić komórkę Błonnica 100-200 tys
rocznie w USA w 1920. Umierało 13000  15000 chorych.
Jad kiełbasiany  AB neurotoksyna. Costriolum Botulinum (laseczki jadu kiełbasianego). W
puszkach beztlenowych. Otwieramy puszkę i zatruwamy się. Puszka nie powinna syknąć przy
otwieraniu. Można zatruć się przetworami domowej roboty. Dzieciom do 1 roku życia nie daie się
miodu bo nie mają flory bakteryjnej. Jad kiełbasiany działa na poziomie połączeń komórki
nerwowej i mięśnia blokującego skurcz mięśni. Nie ma komunikacji.
Jad kiełbasiany jest jedną z najtoksyczniejszych toksyn. Zaledwie 1kg równomiernie rozpylony i
wdychany wystarczył by by zabić milion ludzi.
Ale ma sporo zastosowań medycznych np. zez, potliwość, skurcze.
Wchodzi do neuronów ukł obwodowego. Wzdłuż nerwów wędruje do rdzenia kręgowego. W 1920
roku pierwsza szczepionka z formaliną Gastor Ramon.
Trucizny w praktyce
reprodukcja najważniejsza. Toksyny najważniejsze do przetrwania.
Biomarkery  znaczniki, ślady, biochemiczne, fizjologiczne, hostologiczne, morfologiczne. To że
organizm żyje, to informacja biochemiczna.
Biomarker: odpowiedz
biologiczna na obecność substancji. Możemy badać oddziaływanie. Ale
geologiczne. Np wszędzie tam gdzie roba była, były żywe organizmy. Roślina jest zielona bo
chlorofil.
1930  Fischel nobez za syntezę układu porfirynowego [ogon i pierścienie]
Jak badamy ropę i łupki to wchodzą układy do złudzenia przypominające chlorofil. Jest tak,
chlorofil uległ niewielkiej przemiania w trakcie giagenezy [mln lat].
1934  Alfred Treib. Dużo markerów, których są podobne do chlorofilu. Kiedyś tam było życie.
Biogeochemia  chemia org żywych, osadów, biologiczne konsekwencje. Zmiany klimatu bo
zmiany temperatury. Ale zawsze były oziębienia i ocieplenia w europie.
Torf  osad biogeniczny (skały osadowe). Proces torfotwórczy  akumulacja mat. Organicznej.
Związki powstające przy spalaniu paliw to TZO. Trwałe zanieczyszczenia organiczne. Występują
jako gaz czy cząsteczki. I opadają na ziemię np. torf. Można takie zanieczyszczenia znalez
ć w
torfie.
Norma amerykańska. Sprowadzono ją z kanady, Jest ona trochę wieksza. Fermy norek  jest ich
tam w chuj. 0,5 mln np. Zolaża się, że norki uciekają. Lobby norkowe jest bogate i są wielkie
hodowle. Norka amerykańska jest już na liście inwazyjnych.
Biomarkery nowotworowe  diagnostyka nowotworów metodami biochemicznymi.
Substancje, które mogą być produkowanep rzez kom nowotworoe lub komórki otaczające,
świadczą o obecności nowotworu.
Każda komórka ma czas życia. Potem się rozpada. Generalnie kom się dzielą. Chemioterapia 
podaje się trucizny. Nie do końca wiadomo na który etap powinniśmy zadziałać. Musimy
zablokować wszystkie podziały komórek. Ciężko trafić z ilością. Po chemioterapii dojdzie do
wyleczenia z nowotworu, ale pacjent umrze od zatrucia.
Produkcja żywności obecnie to intensywność. Monokultury, wzmocnienie wzrostu.
Pestycydy  przeciw robalom. Potem przechowywanie co by się nie psuło. Pestis  zarazy.Celeo 
zabijać.
Pestycydy chlorogeniczne DDT. Zaczęto sypać i usunęło komary. Ale wycofano bo powodował
raka? Ale wraca się paradoksalnie, bo nie ma lepszej rzeczy na malarię.
Kręgowce jadowite i trujące: Dziobak  jebak, neurotoksyny, silny ból z nawrotami.
Lori  niebezpieczne zęby.
Neurotoksyny  układ nerwowy
Hemotoksyny  krwinki
Mikotoksyny  mięśnie prążkowane
Kardiotoksyny  mięsień serca
Nefrotoksyny  tkanki nerek
Nekrotoksyny tam gdzie jad.
Skorpenowate:
Skrzydlice Pterois, ciepłe wody, Obławy w stanach, Głównie hemotoksyny. Jad termolabilny
(gorąca woda pomaga). Jak się zdenerwuje to wypina kolce jadowe, podpływa i dziobie.
Skorpeny  kolorowe skurwole. Świetnie się maskują. Ukłócie to nadepnięcie. Hemotoksyny i
kardiotoksyny.
Szkaradnice  nie zauważysz, neurotoksyny, kardio, hemo. najbardziej niebezpieczne. Aparat
jadowy zaawansowany  gruczoły i kanały jadowe.
Ostroszowate  nieprzyjemne, hemotoksyny, termolabilny jad. Rana się może paprać. Chowają się i
w nie wdeptujesz.
Sumowate: z ind-pacyfuku. Inwazyjny na morzu śródziemnym. Kolce na grzbiecie i piersiach. Jad
neurotoksyny. Aiurs Wielki np.
Ogończowate: jakieś płaszczki. Z ząbkowanym kolcem jadowym na ogonie. Jad hemotoksyczny,
Płaszczki słodkowodne  łatwo wdepnąć i przejebane. Lokalna nekroza. Zabiły Steva Irwina w
2006. Denerwują się i uderzają ogonem jak włóćznią.
Rozdymkowate: Fugu, mają Alkaloid, hetrodotoksyna  potężna neurotoksyna. Nie wiadomo czy
ryba czy bakterie to wytwarzają.
Drzewołazy (kolorowe zęby), ale śmiszne. Dendrobates. Ameryka środkowa i poł. Silne toksyny w
skórze. Wyhodowane w terrariach nie mają trucizny.
Po wszystkich płazach myjemy ręce.
Liściołazy  batrachotoksyny. Dawka człowieka śmiertelna 300 mikrog.
Używane przez indian  zatruwanie strzał.
Ropuchowate. Ponad 420 gatunków. Gruczoły przyuszne. Kardiotoksyny. W rej tropikalnych.
Atelopusy  tetrodotoksyny. Jad ze skóry 1 osobnika może zgładzić 1200 myszy.
Ropucha ogonowa  od teksasu po argentyne, rozwleczone do australli, filipiny, hawaje. Cięzki
potwór bez wrogów. Silny jad. Prawie śmierć dzieci. Mnóstwo zwierząt domowych.
Colorado River Toad (Bufo Alvarius)  pustynie USA, największa w USA, Toadlicking? Ludzie się
wprowadzają w halucynacje bo ona coś tam ma na skórze.
Mantelle 17 gatunkw trujące alkaloidy.
Salamandra plamista  silny jad, co najmniej 8 alkaloidów. Wystrzykuje jad nawet na 2 metry.
Pacyfotron szorski  Ameryka Północna  zawiera tetrichtoksynę, najbardziej toksyczna traszka.
Japońska traszka ognistobrzucha  w gruczołach tetrodotoksyna.
Jaszczurki:
Helodermy  arizońska, meksykańska. Parzyste gruczoły jadowe. Hemotoksyny i neurotoksyny.
Dawka śmiertelna 40-70mg brak surowicy.
Waran z Komodo Bogata flora bakteryjna w pysku. 5 wysp w indonezji. Ale posiada gruczoły
jadowe także, powoduje szok, obniżenie ciśnienia krwi, skurcze mięśni gładkich.
Waran szary  ślina zawiera toksyny.
Waran kolorowy  Australia do 2m, silne toksyny.
Węże: Parzyste gruczoły jadowe w górnej szczęce.
Gładkozębne  raczej git. Aglypha np. python, ukąszenie nieprzyjemne.
Tyłozębne  Opistoglypha.
Przodozębne  proteroglypha  jedne z najbardziej jadowitych.
Kanałozębne  solenoglypha.
Zaskroniec tygrysi  niby aglypha, ale ma z tyłu żeby bez jadu, ale 2 przyapdki śmiertelne i jednak
ma jad hemotoksyczny?
Tyłożebne  sahara, afryka, zwykle nadrzewny. Bardzo silne hemotoksyny. Boomerang. Thelotornis
 lepiej się maskują, świetny wzrok. Cieniutkie Małe węże. Malpolon  jad niegroz
ny, ale zawiera
toksyny.
Przodozębne  proteroglypha.
Węże koralowe (Zdradnicowate)  potężne neurotoksyny. Dawka śmiertelne 3-26 mg jadu.
Wstrzykują więcej. Koralówka arlekin  potrafi 40mg jadu.
Mamby  Dendroaspis  zwykle na drzewach. Szybkie, neurotoksyny.
Mamba czarna  afryka, 20km/h, 4m długości, silny jad neuro i kardio. Śmierć 7-15h.
Kobra Egipska  Jad neurotoksyczny, nekrotoksyczny, być może wąż kleopatry.
Przylądkowa  Afryka południowa  bardzo agresywna, przoduje w zgonach.
Indyjska  Spora, dużo jadu, bez surowicy ni chuja.
Królewska  1cm zęby. W chuj jadu, przejebane.
Plująca  hemo i neuro toksyczny jad. Jad rozpyla na 1-3 metry.
Krajty  Azja Pd-Wsch. Neurotoksyny. Śmierc 6-24h. Krajta żółtopręga. W dzień spoko. W nocy
killer.
Tajpan  zdradnicowate  75% śmierć, potężne neurotoksyny.
Wąż tygrysi  bardzo agresywny  neuro, hemo, mio.
Brown skanes  potężne neuro  czołówka w australli.
Zdradnica śmiercionośna  niewielka, aktywna nocą, jad neurotoksyczny.
Węże morskie  info pacyfik. Odrzywiają się rybami. Potężny jad, niezbyt agresywne.
Gozbietopręg Jadowity  Agresywny, więcej ukąszeń niż pozostałe razem wzięte.
Solenoglypha  Żararaki, grzechotnikowate silne toksyny. Ameryka środkowa: 1,8m. Nerwowe i
szybkie, silnie nekro i hemo.
Żararaka urutu  silne nekro i hemotoksyny, agresywne.
Grzechotnik  hemotoksyny, neuro i nekro. Diamentowy, dużo śmiertelnych.
Mokasyn błotny  zabija.
Żmija gabońska  mnóstwo jadu, ładone, świetnie zamaskowane, łatwo wdepnąć i przejebane.
Sykliwa  hemo, nekro, spokojna, silny jad.
Żmija łańcuszkowa  w indach. Bardzo agresywna
Rogata  niedużo śmierci, zakopuje się w piasku.
Efy  bez surowicy, 90% śmierci. Silnie hemo, nekro, nefro.
Po ugryzieniu: zachować spokój, identyfikować węża. Żadnych gwałtownych ruchów, kończynę
ukierunkować poniżej serca.
Nie nacinać, nie wypalać, nie wysysać, nie krioterapiować, nie zakładać opaski.
Toksykologia środowiska
Ksenobiotyk  substancja obca dla środowiska lub występująca w dużych ilościach. Np wszelkie
plastiki i śmieci. Ta co występuje naturalnie ale dodajemy nawozy.
Polarność  Polarna - rozpuszcza się w wodzie? (hydrofilowa). Niepolarna  w tłuszczu
(Lipofilowa)
Mobilność  z czym się łączy to zanieczyszczenie w glebie?
Te 2 wyżej maja wpływ na biodostępność  czy wchodzi do łańcuchów pokarmowych.
Trwałość  czy długo może być w środowisku.
Biokoncetracja? Czy jak przyjmujemy dużo to gromadzi się w organizmie i stężenie będzie rosło?
Bioakumulacja  zwierze zje zwierze i po kolei wszystcy będą mieli coraz więcej.
Jak nie jest biodostępna to spoko.
Pobieranie: droga pokarmowa, wziewna, skóra. Stamtąd do miejsca magazynowania (w stanie
biernym w tkance tłuszczwej) lub Miejsca oddziaływania (np. komórki nerwowe i tam szkody).
Lub miejsce metabolizowania (np. w wątrobie).
Mogą przechodzich te ksenobiotyki po tych miejscach. Na koniec wydalamy.
Ksenobiotyki nieorganiczne: metale.
Trzeba ich mieć odpowiednią ilość. Nie można przekraczać i mieć za mało.
Przede wszystkim rudy, metali, w pobliżu wulkanów. Ale antropogenicznie:
Górnictwo rud metali  zakwaszanie środowiska, przemysł metalurgiczny. Przemysł elektryczny
(półprzewodniki, żarówki, baterie, akumulatory).
Rolnictwo: nawozy, pestycydy.
Składowanie odpadów, przemysł farbiarski.
Toksyczność: konkurencja z jonami. Np w chlorofilu zamiast magnezu wchodzi coś nowego. W
hemoglobinie coś zamiast żelaza. Za wapń w kościach wchodzi np. kadm. No i jest słabo.
Inhibicje enzymów  białka  w nich też może się coś podmieniać.
Reakcja z białkami i niszczenie błony komórkowej.
Objawy specyficzne: wątroba, nerki, komórki nerwowe, utrata gęstości kości, rakotwórczość.
Neratogenność  płód.
Najbardziej szkodliwe są metale organiczne np. Metylo rtęć. Wnika przez błony, akumuluje w
łańcuchu pokarmowym.
Choroba minamata:
1908  fabryka tworzyw sztucznych. W 1951 nowe katalizatory, produkt uboczny metylortęć.
W 1956 w pobliskich wioskach choroba CUN(centralnego układu nerwowego). Utrata czucia,
sprawności kończyn, zaburzenia wzroku, słuchu, śpiączka, śmierć.
Zmarło ze 40 osób. Rozprzestrzeniało się. Choroba tańczących kotów. Martwe wody zatoki
1959  Osady zatoki 2kg HG / tonę ( jak w kopalniach).
1968  oficjalne skażenie przez rząd.
Ksenobiotyki nieorganiczne: Sole: [9 podstawowych jonów].
Naturalne zasolenie to wymywanie jonów ze skorupy ziemskiej.
Przez solenie dróg zwiększa się zasolenie wód i gleb. Słone areozole z dróg nawet 200 metrów od
dużych dróg i rozwija się tam martwica liści.
Jak nawadniamy pole to woda paruje a sól się krystalizuje i skutkiem są słone pustynie.
Ksenobiotyki organiczne: WWA. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne.
Cząsteczka ma wiele pierścieni wyłącznie węgle i wodory.
Aromatyczne  wspólne pierścienie na powierzchni.
Są niepolarne (nie w wodzie, ale w tłuszczach) Najpopularniejsze we wszechświecie.
y
ródła naturalne  wulkany, pożary biomasy. Synteza mikroorganizów.
Antropogeniczne: spalanie paliw kopalnych (przemysł, ogrzewanie, transport).
Spalanie śmieci, produkcja smoły, węgla drzewnego, asfaltu.
We wszystkich wędzonych rzeczach WWA na grillu :<.
Toksyczność: przyłączają się do DNA.
Parcival Pott  1775  rak moszny u kominiarzy (smoła). Latach 30 myszy smarowano smołą i też
się okazało że dostawały raka. Wyizolowano benzo(a)pieren. Najbardziej toksyczny.
Jak matka w ciąży je(no albo coś) WWA to dzieci się rodzą tępe i z depresją.
Organiczne PCB: węgle, wodory i chlor. W każdym węglu może być chlor. Słabo rozpuszczalne w
wodzie, bioakumulacja, przewodniość cieplna, nie występują naturalnie. Antropogeniczne 
chłodziwa, silniki, transformatory, smary, mat niepalne, impregnaty, farby, preparaty owadobójcze.
W 1881  pierwsza synteza PCB. 1,5 mln ton wyprodukowano zanim zakazano. Do 1985. Potem
zakaz używania, produkcji PCB. Ale nowe z
ródło to wysypiska śmieci (bo są śmieci z PCB).
Diotoksyny  tak samo jak PCB. Są płaskie  mogą być bardziej toksyczne. Zawsze produkt
uboczne. Częściowo wulkaniczne, pożary biomasy.
Dioksyny i PCB  chloracne, zapalenie mieszków włosowych, torbiele rogowo-łojowe. Juszczenko
to miał, był otruty.
Utrata masy ciała, nowotwory itp.
DDT- Węgle, wodory, chlor: Dichloro-Difenylo-Trichloro-Etan.
Słabo rozpuszczalne w wodzie. Lipofilne, trwałe w środowisku (bioakumulacja)
Othmar Zeider  Synteza DDT, 1939  Paul Muller  owadobójcze.
1945 DDT  komercyjny preparat owadobójczy. Wyprodukowano 1,8 mln ton. W 1962  Rachel
Carson  Silent Spring spustoszenie w środowisku przez DDT. 10 lat póz
niej zakaz.
Toksyczność DDT: cukrzyca, neurologiczne, rakotwórczość, dużo estrogenowych, dzieci, gorsza
jakość układu rozrodczego. Ptaki nie mogły wysiadywać jaj bo słabe skorupki.
Pestycydy fosfo i gazy bojowe  tak samo zaburzają przewodnictwo i może być paraliż mięśni.