Fizjologiczne wartości parametrów życiowych
_________________________________________________________________________________________
Fizjologiczne wartości parametrów życiowych
Niemowlę Dziecko Dorosły
0  1 roku życia 1  8 roku życia od 8 roku życia
Akcja serca 120-140/min 100-120/min 60-100/min
Częstość oddechów 30-40/min 20-30/min 12-20/min
Postępowanie w przypadku braku jakieś funkcji życiowej
Niemowlę Dziecko Dorosły
0  1 roku życia 1  8 roku życia od 8 roku życia
Wezwanie pomocy wołaj, gdy trzeba, wołaj, gdy trzeba, powiadom, gdy
zabierz dziecko i idz
zabierz dziecko i idz
trzeba, idz

po pomoc po pomoc powiadomić
Kontrola oddechu badamy nie dłużej niż badamy nie dłużej niż badamy nie dłużej niż
10 sek. 10 sek. 10 sek.
Gdy brak oddechu:
Sztuczna wentylacja 30/min 20/min 12/min
Wdech co 2 sek. co 3 sek. co 5 sek.
Metoda usta-nos - usta usta - usta usta - usta
Objętość 10 ml/1kg masy ciała 10 ml/1kg masy ciała 10 ml/1kg masy ciała
(jednorazowy wdech)
Kontrola krążenia tętnica ramieniowa tętnica szyjna tętnica szyjna
Czas badania nie dłużej niż 10 sek. nie dłużej niż 10 sek. nie dłużej niż 10 sek.
Gdy brak krążenia:
Miejsce ucisku 1 palec poniżej linii 1 palec powyżej dołu 2 palce powyżej dołu
sutkowej mostka mostka
Głębokość ucisku 1,5 - 2,5 cm 2,5  3,5 cm 4,5  5 cm
(generalnie: 1/3
głębokości mostka)
Ratownictwo przedmedyczne  www.ratownictwo.win.pl
Fizjologiczne wartości parametrów życiowych
_________________________________________________________________________________________
Częstotliwość ucisku >100/min =100/min
e"100/min
mostka (nie ilość!!!)
Proporcje oddech- 1 : 5 1 : 5 2 : 15 *) dla 1 lub 2
ucisk ratowników
Ilość cykli na 1
minutę (wartości
20/min 20/min
idealne, trudne do e"4/min
osiągnięcia w
praktyce)
*) Od ponad dwóch lat ujednolicono proporcje oddechów do ucisków z powodu większej
skuteczności metody 2 : 15. Poza tym jest to ułatwienie dla osób, które często myliły proporcje.
Stara metoda nadal uważana jest za prawidłową, ale mniej skuteczną.
Po około jednej minucie ponowna kontrola czynności życiowych: tętno, oddech.
----------------------------------------------
Rękoczyny
Seillica : ucisk na chrząstkę pierścieniową
Esmarcha : podciągnięcie żuchwy  stosowany w przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa
Heimlicha : ucisk okolicy nadbrzusza w kierunku przepony
Udrożnienie dróg oddechowych
W zależności od przyczyn.
Jeśli podejrzewamy uraz kręgosłupa (poszkodowany z wypadku), udrożnienie dróg
oddechowych przez rękoczyn Esmarcha (podciągnięcie żuchwy). W każdej innej sytuacji 
rękoczyn czoło - żuchwa.
Kiedyś powszechnie stosowano rękoczyn czoło  kark. Obecnie jest zakaz wykonywania tego
rekoczynu z powodu małej skuteczności i bardzo dużej urazowości.
Metody prowadzenia oddechu zastępczego :
a) bezprzyrządowa :
- małe dzieci ( do 1 roku życia ) metoda usta  nos jednocześnie
- powyżej 1 roku życia metoda usta  usta
b) przyrządowa :
Ratownictwo przedmedyczne  www.ratownictwo.win.pl
Fizjologiczne wartości parametrów życiowych
_________________________________________________________________________________________
- rurka ustno-gardłowa
- worek Ambu.
ABC reanimacji : patrz również na powyższą tabelę
1. Próba nawiązania kontaktu
- kontakt fizyczny  złapanie za ramiona,
- kontakt słowny  np.  co się stało ,  czy pan/pani mnie słyszy .
2. Udrożnienie dróg oddechowych
- czoło  żuchwa lub rękoczyn Esmarcha,
(odchodzi się od kontroli zawartości jamy ustnej, robi się to tylko w przypadku
problemów z wtłoczeniem powietrza).
3. Kontrola oddechu (kontrola zmysłami: słuchu, czucia i wzroku)
- w przypadku braku oddechu: podanie dwóch wolnych i płynnych wdechów, po każdym
wdechu musi być wydech, przerwa między wdechami  2 sek.
4. Krążenie  patrz powyższa tabela
- sprawdzenie obecności tętna,
- rozpoczęcie pośredniego masażu serca.
Pomoc powinniśmy wezwać po badaniu wstępnym czyli
- przytomność,
- oddech (ewentualne 2 wdechy),
- tętno.
Wyjątek stanowią:
- niemowlę,
- dziecko,
- po urazie,
- podtopiony,
- zatrucie.
W tych przypadkach pomoc wzywamy po 1 minucie reanimacji.
Akcja reanimacyjna :
W każdym przypadku  pozycja na plecach na twardym podłożu.
Kobieta w wysokiej ciąży   klin pod prawy bok.
Przyczyny zatrzymania krążenia:
1. Atak serca (zawał mięśnia sercowego).
2. Udar mózgu.
3. Wstrząs pochodzenia najczęściej krwotocznego.
4. Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) z różnych przyczyn: choroba, uraz, wady serca itp.
Omdlenia :
Na plecach , nogi unosimy wyżej.
Ratownictwo przedmedyczne  www.ratownictwo.win.pl
Fizjologiczne wartości parametrów życiowych
_________________________________________________________________________________________
Wstrząs :
" pozycja czterokończynowa (gdy istnieje taka możliwość) lub tylko nogi uniesione wyżej.
" poszkodowany nieprzytomny : pozycja boczna ustalona.
" nieprzytomny we wstrząsie : pozycja przeciwstrząsowa.
Powyższe nie stosuje się przy podejrzeniu urazu kręgosłupa.
Pozycje :
W każdej sytuacji urazowej ( wypadek komunikacyjny, upadek z wysokości niezależnie od
wysokości upadku ) podejrzenie urazu kręgosłupa  zakładamy kołnierz ortopedyczny.
Uraz brzucha :
Nogi podkurczone, zgięte w stawach  biodrowym i kolanowym.
Rany :
" zwykłe bez krwotoku  opatrunek osłaniający,
" krwotok zewnętrzny : opatrunek osłonowo  uciskowy, unieruchomienie kończyny
" krwotok tętniczy : na czas zakładania opatrunku osłonowo  uciskowego możliwość
ucisku tętnicy od strony serca,
" krwotok z tętnicy szyjnej : możliwość uciśnięcia tętnicy poniżej rany, opatrunek
osłaniający przytrzymywany ręką,
" krwotok na głowie: wyłącznie opatrunek osłaniający (nie wolno stosować opatrunku
uciskowego ze względu na często występujące odpryski kostne),
" w wyjątkowych sytuacjach stosuje się opaskę uciskową (powyżej miejsca np. złamania),
koniecznie trzeba zapisać na ciele poszkodowanego czas założenia opaski.
Ciała obce w ranie :
Opatrunek osłonowy ze stabilizacją ciała obcego  nie usuwamy ciała obcego.
Ciało obce w krwawiącej ranie :
Opatrunek osłonowo z stabilizacją ciała obcego  nie usuwamy ciała obcego.
Obrażenia w obrębie klatki piersiowej :
Odma otwarta  nie stosować opatrunek szczelnych gdyż może to spowodować powstanie
odmy wentylowej. Zalecane jest stosowanie opatrunku trójstronnego: folia przyłożona do
otwartej rany, z jednej strony (od dołu) nie przyklejona plastrem, co umożliwia swobodny
wypływ krwi.
Taki opatrunek zabezpiecza powstawanie odmy otwartej lub zamkniętej  działa jak wentyl.
W przypadku odmy nadmiar powietrza wydostaje się przez nie zaklejoną część nie
powodując wzrostu ciśnienia w klatce pierśiowej (odma zamknięta) i na odwrót, nie pozwala
aspirować powietrza z zewnątrz (odma otwarta).
Ratownictwo przedmedyczne  www.ratownictwo.win.pl
Fizjologiczne wartości parametrów życiowych
_________________________________________________________________________________________
Złamania :
" w obrębie kości: unieruchamiamy dwa sąsiednie stawy,
" w obrębie stawu: unieruchamiamy dwie sąsiednie kości,
" złamanie kości miednicy: nie dopuścić do rotacji odłamków,
" złamanie żeber: na wiotką klatkę piersiową nie stosować bandaża elastycznego.
Domniemany ubytek krwi przy złamaniach :
Kość udowa  300 - 2000ml.
Kość ramieniowa  100 - 800 ml.
Kość piszczelowa  100 - 1000 ml.
Żebro  ok. 150 ml.
Kość miednicy  500  5000 ml.
ETAPY POST
POWANIA Z OFIAR
WYPADKU
Podchodząc do ofiary wypadku należy ocenić jego miejsce pod kątem bezpieczeństwa dla
siebie i chorego (zasada: ratownik jest zawsze najważniejszy).
Etap I  szybkie badanie wstępne, ocena poszkodowanego
Ocena świadomości, oddechu, drożności dróg oddechowych, zabezpieczenie kręgosłupa
szyjnego,
Ocena wydolności oddechu, stanu krążenia, opanowanie znacznego krwotoku zewnętrznego
Etap II  zabezpieczenie podstawowych funkcji życiowych
Ratownictwo przedmedyczne  www.ratownictwo.win.pl