REHABILITACJA
KARDIOLOGICZNA
 Rehabilitacja w kardiochirurgii
Zróżnicowane problemy rehabilitacyjne pacjentów
poddawanych operacjom CABG oraz wad serca
1. Pacjenci o różnym stopniu ryzyka
* młodzi bez współtowarzyszących chorób
* starsi obciążeni wieloma chorobami
* długotrwały przebieg wad serca prowadzi do wtórnego
uszkodzenia struktur serca -przerost,podwyższenie
ciśnienia w jamach serca, nadciśnienie płucne,
skutki hemodynamiczne narządów obwodowych-nerki,wątroba
2.Różny tryb kwalifikacji i przygotowania do operacji
*kwalifikacje pilne
*kwalifikacje planowe
Obszary diagnostyczne
Zdalna rehabilitacja kardiologiczna:
nadzór nad rehabilitacją kardiologiczną w warunkach domowych z
możliwością zdalnej konfiguracją programu ćwiczeń
dodatkowa możliwość automatycznego monitoringu pacjentów non-
stop przez całą dobę
zdalne dopouszczenie pacjenta do ćwiczeń, zmiana parametrów
ćwiczeń, generowanie trendów, raportów i statystyk
 Rehabilitacja w kardiochirurgii
3.odmienność technik operacyjnych
klasyczne CABG- rozległy dostęp poprzez sternotomię
z zastosowaniem CEC, hypotermii + 28st.C
nowocześniejsze wykonywane na bijącym sercu bez CEC
małoinwazyjne z minidostępu
materiał na pomosty  własna żyła odpiszczelowa,
tętnica promieniowa dają dodatkowe rozległe blizny,
zaburzenia czucia powierzchniowego, obrzęki
tętnica piersiowa wewn. daje dodatkowe bóle ściany kl.p.
W chirurgii zastawkowej  rozległy dostęp poprzez sterno
tomię z zastosowaniem CEC,minidostęp boczny,
przez koniuszek serca, przez tętnicę udową
zastawki mechaniczne wymagają leczenia p/zakrzepowego
zastawki biologiczne nie wymagają ale są mniej trwałe
Rehabilitacja w kardiochirurgii
4. utrwalone arytmie serca utrudniają dawkowanie obciążeń
treningowych i nadzór nad ćwiczeniami
5. różnorodność następstw i powikłań pooperacyjnych
ze strony OUN- niedowłady, porażenia, zaburzenia mowy,
orientacji,nastroju. Obwodowo uszkodzenie splotu barkowego
, n. strzałkowego, porażenie kopuł przepony,obecność płynów
w osierdziu, opłucnych, anemia, opóz
nione gojenie, krwiaki,
zakażenie rany
-duża specyfika operacji tętniaków rozwarstwionych aorty
w głębokiej hipotermii + 20st C, z zatrzymaniem krążenia i
spuszczeniem krwi
REHABILITACJA W KARDOCHIRURGII
Ogólne skutki operacji:
Pacjenci z rozciętym mostkiem mają problem z oddechem,
kaszlem, zmianą pozycji ciała
Obrzęk i blizny w okolicy stawów skokowych i kolanowych
utrudniają gojenie i uruchomienie wczesne
Leki p/zakrzepowe wymagają eliminacji ćwiczeń
zwiększających ryzyko urazów
Zwiększona potliwość
Przyspieszone tętno
Powikłania po operacjach kardiochirurgiczny
Infekcje ran po sternotomii
torakotomii
pobraniu v.saphena
pobraniu t.promieniowej
51% wczesne
49% póz
ne
powierzchowne
głębokie
Powikłania po operacjach kardiochirurgiczny
chowy
jam opłucnowych :
esne 65% / do 30 dni / krwiste póz
ne 35% / >
osierdzia w 25%
enie: diuretyki
p/zapalne niesterydowe
punkcje 10%
. przeponowego
barkowego: niedokrwienny, po wkłuciach
gicznych , po pobraniu IMY
Powikłania po operacjach kardiochirurgiczny
PSYCHONEUROLOGICZNE
przyczyna: spadki RR , obrzęk kory mózgu ,
mikroembolizacja
Objawy : dezorientacja
zaburzenia pamięci świeżej
zaburzenia poznawcze
lęki
Powodują utrudnienie współpracy przy rehabilitacji
REHABILITACJA W KARDIOCHIRURGII
Przygotowanie przedoperacyjne
zmniejszenie ryzyka powikłań zatorowo-zakrzepowych
zmniejszenie ryzyka powikłań ze strony ukł. Oddechowego
*trening mm. oddechowych
*nauka oddychania torem brzusznym
*nauka efektywnego kaszlu
utrzymanie sprawności mm. w celu szybkiego uruchomienia
minimalizacja stresu poprzez psychoterapię
edukacja pacjenta na temat istoty choroby, zabiegu
operacyjnego i przebiegu okresu pooperacyjnego
Przeprowadzane jest na oddziale przedoperacyjnym
 II ETAP Rehabilitacji realizujemy przy współpracy
ze Szpitalami Uzdrowiskowymi w Rabce, Buski ,Rymanowie
gdzie pacjenci przebywają od 2 do 3 tygodni .
Należy pamiętać że wykonana operacja nie znosi skutków
trwającej choroby przez lata, należy odczekać ok. 6 miesięcy
Kwalifikacja do rehabilitacji odbywa się na podstawie
bad.laboratoryjnego (morfologia, INR, kreatynina, K )
ekg, RTG kl.p., ECHO serca, próba wysiłkowa z limitem
HR 70% i 13pkt w skali Borga po operacjach zastawkowych,
po CABG w 3 tyg.po operacji
 Rehabilitacja w Kardiochirurgii
Okres pooperacyjny
I ETAP służy do uzyskania samodzielności i możliwości
opuszczenia szpitala, przebiega wg MODELU A2 dla
niepowikłanych i B dla powikłanych
Rozpoczyna się na oddz. IT 2-3 dni
w oddz. Pooperacyjnym 3-7 dni
* delikatne ćw. oddechowe, symetryczne , unikanie pozycji
rozciągających mostek
* ćw. ułożeniowe KKD wspomagające odpływ żylny,
zwłaszcza w kończynie z której pobrano żyłę do CABG
* ćw. p/zakrzepowe
* ćw. ogólnokondycyjne
* nauka pacjenta pożądanych form zachowania
pozycje w czasie snu, odpoczynku ochraniające mostek,
Etap rehabilitacji Dzień Stan pacjenta Ćwiczenia
Przygoto
Przedoperacyjn 1.Oddechowe (cel - poprawa
-
-wywany do
y wydolności oddechowej, stworzenie
zabiegu
tzw. rezerw oddechowych:
operacyjnego
-nauka prawidłowego oddychania
trzema torami oddechowymi,
-nauka efektywnego kaszlu i
ewakuacji wydzieliny.
2. Nauka ochrony rany pooperacyjnej
mostka i odpowiedniego poruszania
się.
3.Edukacja pacjenta:
-informacje o budowie i fizjologii
płuc, wpływie operacji na mechanikę
oddychania.
-wyjaśnienie celowości ćwiczeń,
--wyjaśnienie konieczności
zaprzestania palenia, zmiany
nawyków żywieniowych, kontroli
masy ciała.
Pooperacyjny 0 Zaintubowany, Wentylacja mechaniczna (Funkcja
wczesny (OIOM) przygotowany do CPAP)
ekstubacji
Ćwiczenia  stymulacja do
 głębokiego oddychania.
1 Ekstubowany, Ćwiczenia oddechowe wszystkimi
oddech torami, ćwiczenia kończyn górnych i
spontaniczny dolnych (czynne, izometryczne,
nebulizacja, oklepywanie, siadanie na
brzegu łóżka, siad w fotelu
2 Ćwiczenia jak wyżej, pionizacja,
chodzenie z asekuracją.
Pooperacyjny
Oddychający Spacer z asekuracją, 2 x dziennie ćwiczenia
2-3
póz
ny
samodzielniegrupowe ogólno-kondycyjne i oddechowe +
indywidualna rehab. oddech (ćw. oddech. z
(oddz. chir.)
oporem, ćw. nasilonego wydechu, wybiórczo
lewej lub prawej str. kl. piersiowej,
sprężynowanie kl. piersiowej, ćw. z
wykorzystaniem aparatów do treningu
oddechowego
Ćwiczenia jw. + samodzielne spacery
3-4
Kontynuacja ćwiczeń + trening na ergometrze
Pełna
5-6
rowerowym  za zgodą lekarza (2 x dz. 10 min. 
samoobsługa
w 5 dobie bez obciążenia, w 6 - z obciążeniem 20
W
Kontynuacja usprawnienia, ergometr rowerowy
7
(2x dz. 10 min  25-30 W lub 15 min 20 W),
instruktaż ćwiczeń dla pacjenta przed wyjazdem
do sanatorium. Około 7 doby pacjent wyjeżdża na
dalszą rehab. do Sanatorium
Rehabilitacja w kardiochirurgii
III ETAP rehabilitacji- póz
nej ambulatoryjnej realizujemy na
sali gimnastycznej na Kardiochirurgii,
trwa 2 miesiące, obejmuje 24 zajęcia po godzinie.
-Sala wyposażona jest w 8 ergometrów rowerowych
połączonych ze stacją komputerowej analizy przebiegu
treningu, bieżnie, steper.
-kwalifikacja na podstawie dokumentacji medycznej,badania
lekarskiego, Echokardiografii serca i próby wysiłkowej ekg
Zajęcia rozpoczynają się od rozgrzewki 15 min. Obejmującej
ćw. w marszu i pozycji stojącej, przeplatanymi ćw. oddechowymi.
Następnie pacjenci wykonują ćw. o małej intensywności na
materacach, przy drabinkach i oraz piłkach Theraband.
Rehabilitacja w Kardiochirurgii
Zasadnicza część zajęć to trening wytrzymałościowy,
nterwałowy z trzema pięciominutowymi okresami
obciążeń na przemian z dwuminutowymi przerwami między nimi.
W większości przypadków obciążenia rozpoczynały się od
25 Wat , zwiększane o 5-10 Wat , w zależności od reakcji ukł.
sercowo-naczyniowego na zadane obciążenia.
Po zakończeniu treningu pacjenci poddawani byli ćwiczeniom
relaksacyjnym i oddechowym w pozycjach izolowanych ,
ten etap trwał 10 min.
Rehabilitacja w Kardiochirurgii
Obserwacja dotyczy grupy 430 pacjentach po operacjach serca,
zamieszkujących w Krakowie w czasie od 10.2005 do XII 2009
Porównywano wartości zmienności HR na pierwszej i ostatniej
sesji zajęć w poszczególnych interwałach treningu.
W I interwale wzrost obciążenia o 10% powodował wzrost HR
o 1,2%, w II interwale wzrost obciążenia o 10% powodował
wzrost HR o0,6% a w III interwale wzrost obciążenia o 10%
powodował wzrost HR o 2,7%
Podobne spostrzeżenia dotyczą zachowania RR skurczowego.
RR rozk. niewiele zmieniało się.
Niektórzy pacjenci zwiększyli obciążenie czterokrotnie.
Rehabilitacja w Kardiochirurgii
Na skutek prowadzonej rehabilitacji znacznie zmniejszał się
obrzęk kończyny po wypreparowaniu materiału żylnego.
Pacjenci szybciej włączali się w obowiązki rodzinne,
zmniejszało się znamiennie poczucie zagrożenia.
Wyrabiali poczucie kontynuacji aktywnego trybu życia
jako metody kontroli incydentów sercowo-naczyniowych.