Formuły wartości pieniądza w czasie
Pieniądze posiadaja określoną wadę. Wadą pieniądza który mamy dzisiaj, jest
różna od wartości tej samej jednostki w przyszłości. Wynika to nie tylko z ich
funkcji, ale również z faktu, ze złotówkę otrzymaną dzisiaj możemy zainwestować
i w związku z tym możemy być w przyszłości właścicielem dzisiejszej złotówki
powiększonej o zarobiony przez nią kapitał Wartość pieniądza zależy od tego,
kiedy znajdzie się on w naszym posiadaniu.
Parametrem, który pozwala uchwycić związek miedzy wartością, pieniądza a
czasem jest stopa procentowa.
STOPA PROCENTOWA obejmuje wynagrodzenie wierzyciela nie tylko za czas
oczekiwania na wzrost należności (wkład bankowy, lokata)ale uwzględnia także
koszt ryzyka, jakie jest możliwe w wyniku czasowej lub ostatecznej
niewypłacalności dłużnika (np. spowodowanej recesją gospodarczą która
ujawniłaby się w przyszłości) oraz koszt zamrożenia kapitału. Ponadto
wynagrodzenie wierzyciela powinno uwzględniać utrzymanie realnej wartości
pieniądza, tzn. stopa odsetek powinna przekraczać stopę inflacji.
Rozmiary stopy procentowe: nominalne, realne, efektywne, stale, zmienne,
krótkoterminowe, długoterminowe.
Nominalna stopa procentowa jest to stopa procentowa umowna tub
deklarowana.
Realna stopa procentowa umożliwią ustalenie rzeczywistych przychod6w z
kapital6w (u wierzyciela) oraz koszt6w ich wykorzystania (u dłużnika) jakie
występują, po wyeliminowaniu skutków inflacji. Jeżeli stopa realna dotyczy
odsetek bankowych lub obligacji państwowych przysługujących osobom
fizycznym, nie prowadzącym działalności gospodarczej, to jest ona jednocześnie
stopa, efektywną, gdyż dochód z tego tytułu nie podlega opodatkowaniu.
Efektywna stopa procentowa tj. ksztattuja.ca, się po uwzględnieniu nie tylko
skutków inflacji lecz również skutków opodatkowania.
Operacje pieniężne mogą. dotyczyć dłuższych można wyróżnić stopy procentowe:
lub kr6tszych okres6w. Dlatego-krótkoterminowe dotyczące lokat i kredytów na
okres nie przekraczający jednego roku; ulęgają one częstym okresowym
wahaniom a ich poziom nierzadko kształtuje się poniżej poziomu inflacji;
długoterminowe występujące w przypadku lokat i kredyt6w na okresy
przekraczające jeden rok; ich wysokość kształtuje się reguły niższym poziomie
(niekiedy znacznie wyższym) niż stóp krótkoterminowych i pokrywają z
nadwyżką, stopę inflacji.
Ze względu na zmienność w czasie wyodrębnia się stopy procentowe:
stałe, których wysokość nie ulega w ogóle zmianie w czasie trwania umowy o
lokatę lub pożyczkę, zmienne, jeżeli w czasie trwania lokaty lub pożyczki stopa
procentowa ulega aktualizacji w zależności od jej zmian na rynku pieniężnym.
WARTOŚĆ' PRZYSZA
A jeżeli dziś ulokujemy złotówkę to o jej wartości
przyszłej będzie decydowała przede wszystkim wielkość stopy procentowej.
Jeżeli w całym okresie trwania lokaty odsetki naliczane są od tej samej podstawy
(początkowej kwoty lokaty) to mamy do czynienia z odsetkami prostymi.
Jeżeli za dany okres są. dopisywane do początkowej kwoty lokaty (są.
kapitalizowane) i powiększają, podstawę naliczania odsetek w następnym okresie
to mamy do czynienia z odsetkami składanymi. Odsetki składane są najczęściej
spotykane w praktyce gospodarczej.
WARTOŚĆ OBECNA równie ważna operacja jak określanie wartości przyszłej
dzisiejszej kwoty, jest określenie obecnej wartości kwoty pieniędzy, którą,
otrzymamy w przyszłości. Proces znajdowania obecnej wartości przyszłej kwoty
jest odwrotnością kapitalizacji odsetek i jest on określany mianem dyskontowania.
Obecna wartość przyszłej kwoty nosi nazwę wartości zaktualizowanej. Przy
obliczaniu wartości obecnej posługujemy się stopą dyskontową która uwzględnia
utracone korzyści i często różni się od stopy procentowej.
Warto~6, zaktualizowana jest tym niższa im bardziej oddalony jest w czasie
moment uzyskania danej kwoty, oraz im wyższa jest stopa dyskontowa.
Mówiąc o formułach wartości pieniądza w czasie należy wspomnieć o
płatnościach okresowych które to płatności dokonywane są. w równej wysokości w
równych odstępach czasu, oraz rentach dożywotnich które są. płatnościami
okresowymi wypłacanymi w praktyce w nieokreślonym dłuższym okresie.