mechanik operator pojazdow i maszyn rolniczych 723[03] z2 06 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Piotr Ziółek

Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych,
pneumatycznych i urządzeń zaczepowych 723[03].Z2.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacyjnej – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Tomasz Kacperski
mgr inż. Marek Rudziński

Opracowanie redakcyjne:
inż. Piotr Ziółek

Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[03].Z2.06
,,Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych, pneumatycznych i urządzeń zaczepowych”,
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu mechanik – operator pojazdów
i maszyn rolniczych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacyjnej – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Układy hydrauliczne i pneumatyczne

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Diagnostyka i naprawa układów hydraulicznych, pneumatycznych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Urządzenia zaczepowe

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik dla nauczyciela, dla jednostki modułowej Diagnozowanie i naprawa układów

hydraulicznych, pneumatycznych i urządzeń zaczepowych, będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik–operator pojazdów i maszyn
rolniczych 723[03].

Realizacja modułowego programu nauczania zapewni opanowanie przez uczniów

umożliwiających wykonanie prac w zakresie diagnozowania i naprawy układów hydraulicznych,
pneumatycznych i urządzeń zaczepowych. Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności
zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń określonych w programach jednostek modułowych.

Poradnik zawiera:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u ucznia jego umiejętności,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury.
Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone metodami aktywizującymi. Szczególnie

zalecane są metody poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł, stosowania zdobytej wiedzy w praktyce, rozwiązywania problemów w sposób twórczy,
a w szczególności: obserwacja, symulacja, tekstu przewodniego, projektów oraz ćwiczeń
praktycznych. Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi wymaga przygotowania materiałów,
takich jak: tekst przewodni, instrukcji do metody projektów, instrukcje do wykonania ćwiczeń,
instrukcje stanowiskowe, instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podczas realizacji procesu dydaktycznego należy zwracać uwagę na samokształcenie

z wykorzystaniem materiałów innych niż podręczniki; normy, instrukcje obsługi, poradniki,
i pozatekstowe źródła informacji.

Formy pracy uczniów powinny być różnorodne, począwszy od pracy indywidualnej,

samodzielnej do pracy w małych grupach 3

−

5 osobowych, oraz na pracy zespołowej.

Pomiar dydaktyczny jest istotnym elementem procesu dydaktycznego. Sprawdzanie

i ocenianie osiągnięć może być przeprowadzane przy pomocy przykładowych testów
zamieszczonych w poradniku. Do testów dołączone zostały również:

−

instrukcje dla nauczyciela,

−

instrukcje dla ucznia,

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

723[03].Z2

Eksploatacja pojazdów rolniczych

723[03].Z2.01

Stosowanie przepisów ruchu

drogowego

723[03].Z2.02

Stosowanie technik kierowania

pojazdem i wykonywanie czynności

kontrolno-obsługowych

723[03].Z2.03

Diagnozowanie i naprawa

układów silnika

723[03].Z2.04

Diagnozowanie i naprawa

układów napędowych

pojazdów

723[03].Z2.05

Diagnozowanie i naprawa

układów kierowniczych,

jezdnych, zawieszenia

i hamulcowych

723[03].Z2.06

Diagnozowanie i naprawa

układów hydraulicznych,

pneumatycznych

i urządzeń zaczepowych

723[03].Z2.07

Diagnozowanie i naprawa

układów elektrycznych w

pojazdach i maszynach

723[03].Z2.08

Wykonywanie przeglądów

technicznych i obsługi sezonowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisu, instrukcji, rysunków,
szkiców, wykresów, dokumentacji technicznej,

−

rozpoznawać elementy, zespoły i układy na rysunkach, schematach, zgodnie z instrukcją,

−

określać funkcje zespołów i układów,

−

wykonywać proste szkice i rysunki części i zespołów maszyn,

−

wykonywać podstawowe operacje obróbki metali niezbędne przy naprawach,

−

dokonać weryfikacji podzespołów i części,

−

zdemontować i wykonać mycie podzespołów i części,

−

nazywać i użytkować narzędzia,

−

organizować stanowisko pracy do diagnostyki, naprawy i obsługi sprzętu technicznego
zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

radzić sobie w sytuacjach problemowych,

−

samodzielnie podejmować decyzje,

−

podejmować decyzje dotyczące wyboru technologii naprawy,

−

podejmować decyzje zawodowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

skutecznie komunikować się z innymi uczestnikami procesu pracy,

−

oceniać własną prace,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

przewidywać i wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego oraz środowiska
przyrodniczego,

−

udzielać pomocy przed lekarskiej ofiarom wypadków przy procesie pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować

budowę

możliwości

wykorzystania

zaczepów

polowych

i transportowych,

−

objaśnić budowę układów zawieszenia,

−

wyjaśnić możliwości agregatowania za pomocą układów zawieszenia, stosowanych
w ciągnikach rolniczych,

−

zastosować zasady prawidłowej obsługi układów zawieszenia maszyn i narzędzi rolniczych,

−

scharakteryzować zalety i wady napędów hydraulicznych,

−

objaśnić budowę i działanie poszczególnych elementów układów hydraulicznych
oraz sprawdzić ich działanie,

−

ustalić przyczyny awarii i sposoby naprawy układów hydraulicznych,

−

scharakteryzować budowę, działanie i zasady obsługi instalacji pneumatycznej pojazdów,

−

dokonać naprawy układów hydraulicznych w pojazdach,

−

dokonać naprawy w układach pneumatycznych,

−

wyjaśnić możliwości wykorzystania instalacji pneumatycznej w pojazdach rolniczych,

−

zastosować przepisy bhp podczas diagnozowania i naprawy układów hydraulicznych
pneumatycznych,

−

dokonać naprawy układów zaczepowych i zawieszania maszyn i narzędzi rolniczych,

−

określić wymagania ergonomiczne stanowiska pracy kierowcy ciągnika rolniczego,

−

zastosować przepisy bhp podczas diagnozowania i naprawy układów zawieszania
zaczepiania narzędzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………………..
Modułowy program nauczania: Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03]
Moduł:

Eksploatacja pojazdów rolniczych 723[03].Z2

Jednostka modułowa:

Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych,
pneumatycznych i urządzeń zaczepowych 723[03].Z2.06

Temat: Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych i pneumatycznych.

Cel ogólny: Opanowanie umiejętności diagnozowanie i naprawy układu hydraulicznego

i pneumatycznego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

nazwać główne elementy układu hydraulicznego i pneumatycznego,

−

wskazać różnice pomiędzy układami hydraulicznym a pneumatycznym,

−

określić funkcje elementów w układzie hydraulicznym i pneumatycznym,

−

określić zasadę działania elementów w układzie,

−

określić podstawowe uszkodzenia obu układów,

−

zdiagnozować usterki,

−

usunąć usterkę w procesie technologicznym naprawy,

−

sprawdzić poprawność działania naprawionego układu.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

przykładowy układ instalacji hydraulicznej i pneumatycznej,

−

stanowisko pracy,

−

instrukcje bezpieczeństwa higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej,

−

plansze z przykładowymi układami hydraulicznymi i pneumatycznymi.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 3 – 5 osobowych.

Czas trwania: 4 godziny dydaktyczne (180 min).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie dla ucznia:

Dokonaj diagnostyki układu hydraulicznego ręcznego sterowania siłownikami dwustronnego

działania. Sprawdź poprawność połączenia układu. Określ usterki układu oraz wskaż technologie
ich usunięcia. Podczas zajęć stosuj zasady bezpiecznej pracy.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Sprawdzenie listy obecności.
2. Określenie tematu zajęć.
3. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.

Faza właściwa
1. Metoda tekstu przewodniego.
2. Metoda przykładu.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jaka jest zasada działania siłownika?
2. Co to jest czynnik roboczy?
3. Jakie właściwości posiada czynnik roboczy?
4. Jaka jest główna różnica pomiędzy układem hydraulicznym a pneumatycznym?
5. Jakie zastosowanie mają układy hydrauliczne i pneumatyczne w rolnictwie?
6. Co to jest diagnozowanie?
7. Co to jest proces naprawy?
8. Jakie są rodzaje procesów naprawy?

Faza II. Planowanie
1. Jak wykonuje się połączenia elementów układu hydraulicznego a jak pneumatycznego?
2. Jak wykonuje się diagnostykę układów hydraulicznych i pneumatycznych?
3. Jak wykonuje się proces naprawy uszkodzonych elementów układów hydraulicznych

i pneumatycznych?

Faza III. Ustalenie
1.

Uczniowie pracując w grupach opisują budowę układu hydraulicznego i pneumatycznego.

Uczniowie wykorzystują do zadania układ hydrauliczny maszyny rolniczej.

Symulacja usterki przez prowadzącego w układzie hydraulicznym.

Faza IV. Wykonanie
1.

Uczniowie sprawdzają poprawność połączenia.

Uczniowie diagnozują wskazany układ.

Uczniowie konsultują z nauczycielem wnioski uzyskane po zdiagnozowaniu układu.

Uczniowie omawiają sposób przeprowadzenia naprawy wykrytych usterek.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność funkcjonowania układu.
2. Uczniowie wymieniają uwagi nabyte podczas diagnozowania układu.
3. Uczniowie sprawdzają czy przeprowadzona diagnostyka dała wiarygodne wnioski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone jakie wystąpiły nieprawidłowości, i jak ich uniknąć na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………………..
Modułowy program nauczania: Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03]
Moduł:

Eksploatacja pojazdów rolniczych 723[03].Z2

Jednostka modułowa:

Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych,
pneumatycznych i urządzeń zaczepowych 723[03].Z2.06

Temat: Urządzenia zaczepowe

−

diagnostyka, klasyfikacja i przeznaczenie.

Cel ogólny: Poznanie klasyfikacji zasad diagnozowania i przeznaczenia urządzeń zaczepowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić, co to są urządzenia zaczepowe,

−

wyjaśnić, do czego wykorzystywane są urządzenia zaczepowe,

−

wyjaśnić, czym charakteryzują się urządzenia zaczepowe,

−

określić, podstawowe uszkodzenia urządzeń zaczepowych,

−

przeprowadzić diagnostykę urządzenia zaczepowego.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w grupie,

−

oceny pracy w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Środki dydaktyczne:

−

materiały źródłowe,

−

urządzenia zaczepowe różnego rodzaju,

−

plansze z przykładowymi urządzeniami zaczepowymi,

−

instrukcje bezpieczeństwa higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej,

−

arkusze papieru,

−

przybory do pisania.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 3

−

5 osobowych.

Czas trwania: 2 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Określ przeznaczenie dodatkowych elementów zaczepowych w urządzeniach zaczepowych

i określ ich przeznaczenie. Określ, do jakich maszyn rolniczych można je wykorzystać.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Sprawdzenie listy obecności.
2. Określenie tematu zajęć.
3. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa
1. Metoda tekstu przewodniego.
2. Ćwiczenia praktyczne.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:

1. Co to są urządzenia zaczepowe?
2. Jakie uszkodzenia występują najczęściej w urządzeniach zaczepowych?
3. Jak przeprowadza się diagnostykę urządzeń zaczepowych?
4. Co to są elementy dodatkowe urządzeń zaczepowych?
5. Kiedy przeprowadza się diagnostykę urządzeń zaczepowych?

Faza II. Planowanie
1. Jak dzielimy urządzenia zaczepowe?
2. Jakie są dodatkowe elementy?
3. Jakie jest przeznaczenie urządzeń zaczepowych?

Faza III. Ustalanie
1. Uczniowie pracując w grupach.
2. Wnioski zapisują na arkuszach papieru.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie zapoznają się z elementami dodatkowymi i urządzeniami zaczepowymi.
2. Uczniowie dokonują podziału urządzeń na grupy przeznaczenia.
3. Uczniowie dokonują przyporządkowania urządzeń zaczepowych do maszyn rolniczych.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie prezentują wykonane zadania na forum całej grupy.
2. Uczniowie wymieniają się uwagami i sugestiami.
3. Uczniowie dyskutują na forum klasy o wynikach wykonanego zadania.

Faza VI. Analiza końcowa

Nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie ucznia i grupę na bieżąco podczas

dyskusji, podczas wykonywania zadania oraz końcowe efekty pracy. Nauczyciel powinien
podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły
nieprawidłowości i jak ich uniknąć w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1. Układy hydrauliczne i pneumatyczne

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj schemat układu pneumatycznego stosując poznane zasady oznaczania elementów.

W skład układu mają wchodzić następujące elementy:

−

źródło ciśnienia,

−

przewody elastyczne,

−

dwa siłowniki,

−

rozdzielacz (zawór sterujący),

−

rodzaj sterowania zaworem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na odpowiednie oznaczenia
elementów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) narysować schemat,
4) dokonać analizy narysowanego schematu,
5) ocenić wykonane ćwiczenie,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do pisania,

−

przybory kreślarskie,

−

materiały dydaktyczne przedstawiające przykładowe schematy.

Ćwiczenie 2

Nazwij i wskaż poszczególne elementy układu hydraulicznego w kombajnie zbożowym.

Rozpoznane elementy układu zapisz na arkuszu papieru, narysuj ich oznaczenia schematyczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na użycie poprawnych nazw
i symboli elementów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić narzędzia i materiały do wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
3) zaplanować tok postępowania,
4) rozpoznać elementy układu,
5) zapisać rozpoznane elementy na arkuszu papieru,
6) narysować oznaczenia schematyczne,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

kombajn zbożowy,

−

materiały dydaktyczne przedstawiające schematy hydrauliczne.

Ćwiczenie 3

Nazwij i wskaż poszczególne elementy układu hydraulicznego w ładowaczu doczepianym

typu T 214. Rozpoznane elementy układu zapisz na arkuszu papieru.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na użycie poprawnych nazw
elementów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

ładowacz czołowy T 214,

−

instrukcja ładowacza,

−

materiały dydaktyczne przedstawiające przykładowe schematy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Diagnostyka

naprawa

układów

hydraulicznych,

pneumatycznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ przyczynę wycieku i wykonaj naprawę usterki, gdy objawem jest wyciek oleju

pomiędzy wałem podnośnika a ramieniem (rys. 10) materiału dla ucznia.

Przenośnik hydrauliczny Rysunek do ćwiczenia 1

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Oceniając pracę uczniów
należy zwrócić uwagę na:

−

sposób przygotowania stanowiska naprawczego,

−

dobór narzędzi,

−

podjęcie decyzji o sposobie i miejscu naprawy,

−

umiejętność wykorzystania instrukcji operacyjnych,

−

prezentację wyników.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady bezpiecznej pracy przedstawionymi przez nauczyciela,
2) przeanalizować instrukcję wykonywania zadania,
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) przeanalizować budowę podnośnika posługując się instrukcją,
5) przeanalizować rodzaj uszkodzenia,
6) ustalić technologie naprawy do rodzaju uszkodzenia,
7) przedstawić zaplanowane kolejne czynności i skonsultować je z nauczycielem,
8) podczas planowania uwzględnić wymogi bezpieczeństwa mając na uwadze warunki

w jakich wykonuje się pracę,

9) wykonać naprawę,
10) sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia,
12) uporządkować miejsce pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja BHP dotycząca stanowiska pracy,

−

instrukcja obsługi ciągnika,

−

instrukcja napraw podnośnika,

−

zestaw narzędzi monterskich na stanowisku.

Ćwiczenie 2

Ustal przyczynę usterki oraz przedstaw w punktach procedurę jej usunięcia. Opis usterki:

Podnośnik nie podnosi. Po przestawieniu dowolnej dźwigni rozdzielacza hydrauliki zewnętrznej
do położenia „podnoszenie” nie zmienia się głośność pracy pompy hydraulicznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) ustalić przyczynę usterki,
4) zapisać w punktach procedurę wykonania naprawy,
5) ocenić wykonane ćwiczenie,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

instrukcja obsługi ciągnika,

−

instrukcja napraw podnośnika,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj naprawę usterki: podczas opuszczania ramienia ładowacza przyczepianego

„Cyklop” występują nadmierne drgania instalacji hydraulicznej. Określ przyczynę, usuń usterkę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Oceniając pracę uczniów
należy zwrócić uwagę na:

−

sposób przygotowania stanowiska naprawczego,

−

dobór narzędzi,

−

podjęcie decyzji o sposobie i miejscu naprawy,

−

umiejętność wykorzystania instrukcji operacyjnych,

−

prezentację wyników.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeanalizować budowę układu hydraulicznego ładowacza przyczepianego „Cyklop”,
4) przeprowadzić diagnostykę układu,
5) ustalić rodzaj uszkodzenia,
6) przedstawić zaplanowane kolejne czynności i skonsultować je z nauczycielem,
7) wykonać naprawę,
8) sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia,
9) uporządkować miejsce pracy oraz zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja BHP dotycząca stanowiska pracy,

−

ciągnik rolniczy,

−

ładowacz T 214 „Cyklop” oraz instrukcja obsługi ładowacza,

−

zestaw narzędzi monterskich do wykonania naprawy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Urządzenia zaczepowe

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj diagnostykę urządzenia zaczepowego ciągnika rolniczego i dowolnej maszyny

zaczepianej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel powinien omówić jego zakres i techniki
wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji operatora maszyn i pojazdów rolniczych,
4) wykonać diagnostykę urządzenia zaczepowego,
5) podsumować wykonane ćwiczenie,
6) zapisać wnioski,
7) zaprezentować i porównać wnioski na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik rolniczy,

−

maszyna zaczepiana,

−

instrukcja obsługi maszyny,

−

poradnik traktorzysty – operatora.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij brakujące elementy układu zaczepowego ciągnika rolniczego sprzęgniętego

z maszyną zaczepianą.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na oznaczenia elementów.
Nauczyciel powinien omówić jego zakres i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami
bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeanalizować budowę urządzenia zaczepowego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) dokonać analizy połączenia maszyny z ciągnikiem rolniczym,
5) wskazać brakujące elementy dodatkowe,
6) uzupełnić brakujące elementy dodatkowe,
7) przedstawić wykonane ćwiczenie,
8) wyciągnąć wnioski z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

maszyna zaczepiana,

−

ciągnik rolniczy,

−

instrukcja obsługi maszyny,

−

poradnik traktorzysty – operatora,

−

komplet elementów dodatkowych urządzenia zaczepowego,w jakie jest wyposażony ciągnik
rolniczy.

Ćwiczenie 3

Wykonaj naprawę trzypunktowego układu zawieszenia w ciągniku rolniczym. Podczas prac

polowych w skutek nieprawidłowej eksploatacji uległ zerwaniu prawy wieszak układu
zaczepowego. Przeprowadź diagnozowanie i napraw urządzenie zaczepowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania, zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Oceniając pracę uczniów
należy zwrócić uwagę na:

−

sposób przygotowania stanowiska naprawczego,

−

dobór narzędzi,

−

podjęcie decyzji o sposobie i miejscu naprawy,

−

prezentację wyników.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeanalizować budowę urządzenia zaczepowego,
4) zdiagnozować urządzenie zaczepowe,
5) zaprezentować wnioski z diagnozowania prowadzącemu,
6) wykonać demontaż,
7) wykonać naprawę,
8) sprawdzić poprawność wykonanej naprawy,
9) przeprowadzić konserwacje i regulacje TUZ,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie na forum grupy,
11) wyciągnąć wnioski z wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja BHP,

−

ciągnik rolniczy,

−

instrukcja obsługi,

−

poradnik traktorzysty–operatora,

−

spawarka elektryczna,

−

szlifierka wraz z wyposażeniem ochronnym BHP,

−

komplet narzędzi,

−

środki do konserwacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Diagnozowanie i naprawa
układów hydraulicznych, pneumatycznych i urządzeń zaczepowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru z których:

−

zadania 1, 2, 4, 6, 8, 9, 10, 11, 14, 15, 17, 20 są poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 7, 12, 13, 16, 18, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań - uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający

−

za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny

−

za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry

−

za rozwiązanie co najmniej 15 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry

−

za rozwiązanie 18 zadań, w tym 7 poziomu ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. d, 5. b, 6. b, 7. c, 8. d, 9. c, 10. b, 11. a, 12. a,
13. b, 14. b, 15. d, 16. a, 17. b, 18. c, 19. c, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić przeznaczenie układu
hydraulicznego

Wykazać różnice pomiędzy układem
pneumatycznym a hydraulicznym

Scharakteryzować układy hydrauliczne
i pneumatyczne

Wymienić elementy układu
hydraulicznego

Dobrać symbol graficzny elementu
układu pneumatycznego

Zdefiniować czynnik roboczy

Scharakteryzować etapy procedury
wykrywania usuwania usterek układów

Rozpoznać symbol graficzny elementu
układu pneumatycznego

Wymienić rodzaje napraw

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10 Wymienić fazy procesu naprawy

Wskazać przyczynę usterki
w podnośniku hydraulicznym

Scharakteryzować przyczynę usterki
w podnośniku hydraulicznym

Ustalić, w jakiej fazie znajduje się
zawór rozdzielający

14 Określić czym zajmuje się diagnostyka

15 Wyjaśnić skrót TZU

Ustalić dopuszczalną wartość siły
pionowej na zaczepie

Wymienić dodatkowe elementy
urządzeń zaczepowych

Ustalić powód nadmiernych drgań
elementów układu hydraulicznego

Scharakteryzować cel stosowania
niesymetrycznego umieszczania osi
w maszynach przyczepianych,
jednoosiowych.

20 Określić etapy w diagnozowaniu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Przygotuj odpowiednia liczbę testów.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

9. Zapytaj, czy uczniowie zrozumieli instrukcje i polecenia. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
10. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

11. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

12. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
13. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
14. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko jedna

jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
6. W zadaniach zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną

odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Układ hydrauliczny jest przeznaczony do

a) obsługiwania maszyn rolniczych.
b) przenoszenia energii z miejsca jej wytworzenia do miejsca zużytkowania.
c) sterowania.
d) pracy.

2. Zasadniczą cechą różniącą układ pneumatyczny od hydraulicznego jest

a) budowa.
b) przeznaczenie.
c) rodzaj czynnika roboczego.
d) sposób sterowania układem.

3. Układy hydrauliczne i pneumatyczne dzielimy na

a) niskociśnieniowe, średniociśnieniowe, wysokociśnieniowe.
b) małe, średnie, duże.
c) sterowane elektrycznie, sterowanie mechanicznie, sterowane elektronicznie.
d) o dużej mocy, o średniej mocy, o małej mocy.

4. Elementy wchodzące w skład pełnego układu hydraulicznego to

zbiornik, pompa, siłownik, rozdzielacz.

siłownik, pompa, rozdzielacz, zawór zwrotny, przewody elastyczne.

zbiornik, pompa, rozdzielacz.

źródło ciśnienia, elementy sterujące, siłowniki i silniki, elementy pomocnicze.

5. Poniższy symbol oznacza

a) dźwignię.
b) źródło ciśnienia.
c) zmiane kierunku przepływu czynnika roboczego.
d) siłownik z wyjściem z prawej strony.

6. Czynnik roboczy to

a) pracownik w procesie pracy.
b) płyn.
c) siła zewnętrzna poruszająca siłownikiem.
d) środek pozwalający wykonywać proces pracy.

7. Procedura wykrywania i usuwania usterek układów hydraulicznych oraz pneumatycznych

składa się z

50 etapów.

100 etapów.

12 etapów.

3 etapów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Poniższy symbol to

a) zawór dławiący.
b) dzwignia do regulacji obrotów pompy.
c) zaczep.
d) dzwignia, rodzaj sterowania.

9. Procedurę naprawy dzielimy na

a) małą, średnią, dużą.
b) po remoncie głównym, po remoncie wstępnym, po przeglądzie.
c) bieżącą, średnią, główną.
d) standardową, niestandardową, w zależności od usterki.

10. Fazy procesu naprawy to

a) faza 1, faza 2, faza 3.
b) mycie, weryfikacja, demontaż, naprawa, montaż, ocena sprawności.
c) mycie, demontaż, weryfikacja, naprawa, montaż, ocena sprawności.
d) wstępna właściwa, końcowa.

11. Przyczyną nie podnoszenia się lub znacznego spadku podnośnika hydraulicznego jest

a) nie wystarczający poziom oleju, zasiane powietrza na linii ssącej pompy.
b) śladowe ilości wycieku oleju z pompy.
c) zbyt wysoki poziom oleju w układzie.
d) brak siłownika w układzie.

12. Obniżenie udźwigu z powodu przegrzania oleju w układzie hydraulicznym jest

spowodowane przez
a) zużycie lub uszkodzenie pompy.
b) zużycie całego układu.
c) brak oleju.
d) Uszkodzenie rozdzialacza.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Na rysunku pokazano schemat zaworu rozdzielającego znajdującego się w fazie

a) końcowej.
b) opuszczania.
c) szybkiego podnoszenia.
d) awarii.

14. Diagnostyka to

a) badanie procesów.
b) ocena stanu technicznego.
c) badanie procesów roboczych.
d) wykrywanie usterek.

15. Skrót „TUZ” oznacza

Transportowe Ubezpieczenia Zdrowotne.

b) Trzypunktowy Układ Zabezpieczenia.
c)

Technika Usuwania Zagrożenia.

d) Trzypunktowy Układ Zawieszenia.

16. Dopuszczalne wartości siły pionowej na zaczepie ciągnika to

14 kN.

b) 10 kN.
c)

5 kN.

d) 1 kN.

17. Elementy dodatkowe urządzeń zaczepowych to

kliny, śruby, dystansy.

b) cięgła, zawleczki, sworznie.
c)

cięgła, podpory, wzmocnienia.

d) haki, kliny, śruby.

18. Nadmierne drgania układu hydraulicznego spowodowane są

a) brakiem oleju.
b) zużyciem pompy.
c) uszkodzeniem lub osłabieniem sprężyny w rozdzielaczu.
d) zapchanym przewodem elastycznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19. W nowoczesnych przyczepach koła umieszczone są zwykle bliżej tylnej burty ma to na celu

a) ułatwienie załadunku przyczepy.
b) ułatwienie sprzęgania przyczepy z ciągnikiem.
c) zwiększenie siły uciągu ciągnika.
d) skrócenie dyszla.

20. Diagnozowanie to działanie, podczas którego

a) na podstawie badania procesów roboczych określamy stan techniczny maszyny.
b) robi się pomiary.
c) naprawia się maszyny.
d) usuwa się usterki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych, pneumatycznych
i urządzeń zaczepowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:

1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie powinni

zdobyć przy realizacji tego modułu,

2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie mechanik-operator pojazdów i maszyn
rolniczych.

W tym celu zadanie praktyczne powinno być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie
spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę. Po
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.

Ocenianie:
Zgodnie z procedurą zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe,

w czasie egzaminu praktycznego należy osiągnąć co najmniej 75% pkt.
niedostateczny do 12 pkt
dopuszczający

12 - 15 pkt.

dostateczny

15 - 19 pkt.

dobry

19 - 21 pkt.

bardzo dobry

od 21 pkt.

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:

Wyposażenie na stanowisku

Ilość

Ciągnik rolniczy

1 szt.

Ładowacz przyczepiany typu „Cyklop”

1 szt.

Instrukcja obsługi ładowacza typu cyklop

1 szt.

Komplet narzędzi (komplet kluczy, wkrętaki, itp)

1 kpl.

Środki ochrony osobistej: ubranie robocze, rękawice ochronne

1 kpl.

Instrukcje obsługi ciągnika

1 kpl

Przyrządy do utrzymania w czystości ciągnika i ładowacza (myjka)

1 szt.

Apteczka pierwszej pomocy

1szt.

UWAGA:

W trosce o bezpieczeństwo uczniów, ćwiczenie przeprowadzamy symulując usterkę na

minimalnym obciążeniu ładowacza.

Informacja dla ucznia
1. Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki stron

lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia

i numer stanowiska.

3. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem

roboczym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut.

4. Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie miejscu

(czas wykonania zadania wynosi 180 minut).

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który

obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych
wskazówek. Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów
bhp, ochrony przeciwpożarowej i może w takim przypadku przerwać wykonywanie
zadania.

Powodzenia!

Zadanie Egzaminacyjne

ładowaczu typu „Cyklop” wystąpiła usterka układu hydraulicznego

uniemożliwiająca prace maszyny. Przeprowadź diagnostykę ładowacza oraz usuń usterkę.
Podczas pracy pamiętaj o przepisach bhp na stanowisku pracy. Do wykonania zadania
wykorzystaj instrukcje obsługi ładowacza.

Instrukcja do wykonania zadania

Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania.
2. W formularzu PLAN DZIAŁANIA:

−

zapisz kolejne czynności niezbędne do wykonania zadania,

−

sporządź wykaz niezbędnych narzędzi i maszyn potrzebnych do wykonania zadania.

3. Zgromadź na stanowisku egzaminacyjnym niezbędne narzędzia, maszyny i sprzęt do

wykonania zadania coraz środki ochrony osobistej.

4. Połącz ciągnik z ładowaczem typu „Cyklop”.
5. Sprawdź stan techniczny ciągnika oraz ładowacza.
6. Określ i zapisz niedomagania ładowacza.
6. Wykonaj niezbędne regulacje i naprawy.
7. Wykonaj zaplanowane czynności zgodnie z zasadami bezpiecznej pracy, uporządkuj

stanowisko pracy.

8. Zgłoś, przez podniesienie ręki, gotowość do prezentacji wykonanego zadania.
9. W czasie prezentacji:

−

omów wykonane czynności,

−

oceń jakość wykonanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych
Symbol cyfrowy zawodu 723[03]
Oznaczenie tematu: 1
Oznaczenia zadania: A

PESEL

Data urodzenia

Numer stanowiska

dzień / miesiąc / rok

PLAN DZIAŁANIA

1. Zapisz kolejność wykonywania czynności:
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

2. Wypisz potrzebne maszyny i narzędzia do wykonania zadania:
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

sza

and

ard

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA

Il. pkt

Czynność 1: sporządzenie wykazu niezbędnych maszyn i narzędzi.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zapisał, co najmniej:

−

ciągnik,

−

ładowacz,

−

narzędzia (komplet kluczy, wkrętaki).

Czynność 2: zapisanie kolejnych czynności związanych z przygotowaniem
ładowacza.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń uwzględnił w wykazie, co najmniej
5 z następujących czynności:

−

przygotowanie ciągnika rolniczego,

−

przygotowanie ładowacza,

−

podłączenie ładowacza do ciągnika,

−

sprawdzenie stanu oleju w układzie hydraulicznym,

−

sprawdzenie wycieków oleju w układzie,

−

sprawdzenie połączeń układu hydraulicznego

−

przygotowanie stanowiska pracy,

−

zlokalizowanie usterki,

−

przygotowanie stanowiska pracy.

Czynność 3: Sporządzenie wykazu materiałów i części zamiennych
niezbędnych do wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający zapisał w wykazie przewód
ciśnieniowy.

ANO

Suma punktów w obszarze - I. Planowanie

Czynność 4: zgromadzenie niezbędnych maszyn i urządzeń.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń na stanowisku pracy zgromadził, co
najmniej:

−

ciągnik,

−

ładowacz typu cyklop,

−

WOM (Wałek Odbioru Mocy).

Czynność 5: zgromadzenie niezbędnych narzędzi

i przyborów

pomiarowych, materiałów eksploatacyjnych.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń na stanowisku pracy zgromadził, co
najmniej komplet kluczy.

Czynność 6: Dobranie odzieży roboczej i środków ochrony osobistej

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający przystąpił do pracy w ubraniu
roboczym i pobrał z magazynu rękawice ochronne.

GAN

Suma punktów w obszarze II. Organizowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 7: Połączenie ładowacza z ciągnikiem rolniczym.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli ładowacz zostanie połączony
z ciągnikiem, łącznie z zabezpieczeniem połączeń.

Czynność 8: Założenie wałka odbioru mocy.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń połączył ładowacz z ciągnikiem za

pomocą WOM i zabezpieczył połączenie.

Czynność 9: Wstępne przygotowanie ładowacza (poziomowanie).

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli po połączeniu z ciągnikiem ładowacz

jest wstępnie wypoziomowany.

Czynność 10: Sprawdzenie stanu technicznego ładowacza.
Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń dokonał ogledzin maszyny,
sprawdził połączenia, pewność mocowania, stan instalacji hydraulicznej,
sprawdził poziom oleju hydraulicznego w ładowaczu, gdy zaszła taka
potrzeba uzupełnił olej.

Czynność 11: Sprawdzenie układu hydraulicznego.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń sprawdził, czy wszystkie

połączenia są prawidłowo wykonane.

Czynność 12: Uruchomienie ciągnika.
Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń uruchomił ciągnik,

z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, następnie włączył napęd na WOM.

Czynność 13: Ustalenie nie domagań układu hydraulicznego.
Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń ustalił niedomagania układu
hydraulicznego ładowacza.

Czynność 14: Zachowanie środków bezpieczeństwa.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń w trakcie pracy zachowuje
zasady bezpiecznej pracy.

Czynność 15: Wykonanie usunięcia usterki układu hydraulicznego
ładowacza.
Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń usunie usterkę układu
hydraulicznego ładowacza typu „Cyklop”.

Czynność 16: Sprawdzenie układu hydraulicznego.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń po uruchomieniu ciągnika
i napędu WOM sprawdził, czy w układ zachowuje się poprawnie.

Czynność 17: Oczyszczenie po naprawie.

Kryterium wykonania: I punkt – jeżeli zdający oczyścił ciągnik i ładowacz.

Czynność 18: Uporządkowanie stanowiska.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń uporządkował stanowisko pracy.

Czynność 19: Rozłączenie zestawu.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń z zachowaniem zasad bhp

odłączył ładowacz od ciągnika.

YKONY

Czynność 20: Wykonanie zadania z zachowaniem przepisów bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający w trakcie wykonywania
zadanie zachowywał zasady przepisów bhp.

Czynność 21: Wykonanie zadania w przewidzianym czasie.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający nie przekroczył czasu

przewidzianego na wykonanie zadania.

Suma punktów w obszarze III. Wykonanie

Czynność 22: Uzasadnienie sposobu wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający uzasadni dobór narzędzi

i sposób przeprowadzenia zadania.

Czynność 23: Ocena efektów wykonanego zadania.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający ocenił wykonaną przez siebie

pracę.

Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie

RAZEM

Maksymalna ilość pkt do zdobycia 23.
Aby zadanie zaliczyć, należy zdobyć co najmniej 12 pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

1. Bień E., Bień J.: Urzadzenia pneumatyczne w rolnictwie PWRiL, Warszawa
2. Bocheński C.: Naprawa maszyn i urządzeń rolniczych. Podstawy. WSiP, Warszawa 1997
3. Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996
4. Dąbrowski S. i Kozłowska D. : Maszyny i ciągniki rolnicze. PWRiL, Warszawa 1981
5. Holubowicz Z., Lorenc W., Żak S.: Naprawa maszyn rolniczych. PWRiL, Warszawa 1984
6. Instrukcje obsługi wydawane przez producentów maszyn
7. Kozłowska D.: Mechanizacja rolnictwa cz I. Hortpress sp. z o.o., Warszawa 1996
8. Kozłowska D.: Podstawy techniki. Hortpress sp. z o.o., Warszawa 2001
9. Kuczewski J., Majewski Z.: Eksploatacja maszyn rolniczych. WSiP, Warszawa 1999
10. Lorenc W.: Naprawa maszyn i urządzeń rolniczych. T 1. PWRiL, Warszawa 1985
11. Mazur J., Stolarczy Z.: Podręcznik traktorzysty operatora. PWRiL, Warszawa 1985
12. Uzdowski M., Bramek K., Garczyński K.,: Eksploatacja techniczna i naprawa. WKiŁ,

Warszawa 2003

13. Waszkiewicz Cz.: Maszyny i urządzenia rolnicze. WSiP, Warszawa 1998
14. www.hip.agh.edu.pl/page/
15. www.pl.wikipedia.org

Czasopisma:

−

Agroserwis,

−

Farmer,

−

Technika rolnicza – poradnik rolniczy

Literatura metodyczna:
1. Dretkiewicz – Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000