PRZYCZYNY WYBUCHU
II WOJNY ŚWIATOWEJ
Kryzys ekonomiczny 1929 w Japonii spowodował popularność
organizacji militarnych. Celem ich było stworzenie imperium
autarkicznego.
Popularne stało się hasło „Azja dla azjatów” – Ikki Kita
„Imperium Azji Wschodniej”
1931
wybuchła wojna z Chinami, Japonia opanowała bogatą
w surowce Mandżurię tworząc cesarstwo Mandżukuo.
1933 wystąpiła z Ligi Narodów
1935
na konferencji międzynarodowej domagała się zrównania
tonażu floty z Wielką Brytania i USA
1937
powtórny atak na Chiny (zajęcie Pekinu, Szang-haju,
Kantonu)
– walka z oddziałami chińskimi wspieranymi przez
ZSRR
Polityka Japonii na Dalekim Wschodzie
1933r.
stał Adolf Hitler, odrzucił postanowienia traktatu
w sprawie reparacji
I 1935
w Zagłębiu Saary odbył się plebiscyt – 90% głosowało
za przyłączeniem się do Niemiec.
16 III 1935
– wprowadzono powszechna służbę wojskową
1935
– ogłosił odnowienie sztabu generalnego, armii z poboru
„Wehrmacht”, lotnictwa „Luftwaffe”, marynarki „Kriegsmarine”.
18 czerwca 1935
Podpisano układ morski z wielka Brytanią
(Niemcy 35 % tonażu floty brytyjskiej)
7 III 1936
– niemieckie wojska zajęły Nadrenię (militaryzacja
tych terenów)
Polska proponowała Francji – prewencyjne uderzenie na
Niemcy
Belgia widząc bezczynności Francji i Wielkiej Brytanii zerwała
sojusz z Francją i ogłosiła się państwem neutralnym
Łamanie traktatu wersalskiego
Wojna etiopska 1935-36
W plananch Mussoliniego Morze
Śródziemne miało być „mare nostrum”.
Odtworzyć imperium rzymskie.
W 1935
roku zaatakował Etiopię.
Etiopia kraj niepodległy, rządzący prze
cesarza Hajle Syllasje. Liga Narodów,
której członkiem była Etiopia
ustanowiła dla Włoch blokadę kredytów
międzynarodowych i zakaz handlu (bez
stali, węgla, ropy). W czasie embarga
Mussolini zbliżył się do Niemiec. Po
zajęciu Etiopii ogłosił powstanie
Drugiego Imperium Rzymskiego.
Hiszpańska wojna domowa 1936-1939
1931
obalono monarchię i wprowadzono
republikę.
1936
wybory wygrał lewicowy Front Ludowy
(reforma armii i atak na kościół)
Grupa wojskowych z generalem Emilo Mola
Vidalem i Francisco Franco (garnizon
w Maroku). Rebeliantów wsparli dyktatorzy
Hitler i Mussolini (Legion Condor
– niemieckie
lotnictwo)
Front Ludowy popierał lewicowy rząd
francuski i ZSRR
– samoloty i czołgi.
1 kwietnia 1939
roku gen. Franco zajął
Madryt i ogłosił zakończenie wojny.
W czasie wojny Niemcy i Włochy podpisały porozumienie o współpracy 1936.
Niemcy w tym samym roku zawarły pakt antykominternowski
z Japonią, rok później dołączyły się Włochy.
Sojusz lub
oś Berlin-Rzym-Tokio.
Polityka appeasementu
(zaspokajania) czyli ustępstw wobec
Niemiec i Włoch. Francja obawiała się wojny, Wielka Brytania nie była
wstanie walczyć na dwa fronty i nie była przygotowana do wojny
Anschluss Austrii 1938 rok
Po naciskiem Niemiec w Austrii władzę przejęli faszyści i Arthur
Seyss-
Inguart. Zwrócił się do Niemiec o pomoc.
W marcu 1938 roku Hitler wysłał do Austrii wojska i ogłosił
przyłączenie do Rzeszy. 13 marca 1938r. doszło do podpisania
„Ustawy o ponownym połączeniu Austrii z Rzeszą”.
Brytyjski premier Naville
Chamberlain
– prowadził
rokowania z Hitlerem,
proponował przekazać tereny
w Afryce, zaś z Włochami
zawarł układ o uznaniu
istniejącyh granic co
potwierdziło zajęcie Etiopii.
Kryzys sudecki
W Sudetach na ternie Czechosłowacji mieszkało 3 miliony Niemców na
czele których stał Konrad Henlein. Zamieszki, walki z mniejszością
niemiecką były przedstawiane jako atak na Niemców.
Czechosłowacja miała układy z Francją i ZSRR.
Wielka Brytania nie chciała wojny, Francja też i wolały te państwa pchać
Hitlera na wschód i niż na zachód.
ZSRR nie miał granicy z Czechosłowacją, a rządy w Polsce i Rumunii nie
zgodziły się na przemarsz wojsk radzieckich. Stalin miał inny kłopot, na
dalekim wschodzie walki z Japonią.
Konferencja w Monachium
Propozycja Mussoliniego
– 29-30 IX konferencja czterech mocarstw
Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch i Niemiec. Czechosłowacja utraciła
1/5 terytorium, ¼ ludności i 40 % przemysłu zakłady Skoda.
30 IX 1938 roku Niemcy zawarły układ o nieagresji z wielką
Brytanią, w grudniu z Francją.
Polityka rządy polskiego
Piłsudski prowadził politykę równowagi pomiędzy Niemcami
a ZSRR. Podobna wizję miał płk. Józef Beck, który miał ambicję
prowadzić samodzielną politykę.
Polska wymusiła w marcu 1938 roku nawiązanie stosunków
z Litwą, 30 września 1938 roku zajęła pod groźbą Zaolzie.
24 X 1938 roku minister spraw zagranicznych Joachim von
Ribbentrop przedstawił ambasadorowi polskiemu w Berlinie –
Lipskiemu propozycję.
Propozycję tę przekazał prezydentowi dopiero w styczniu 1939
Pakt o nieagresji polsko-niemiecki
–
podpisany 26 stycznia 1934 w Berlinie;
Pakt o nieagresji Polska - ZSRR
-
układ międzynarodowy zawarty w Moskwie 25 lipca 1932
między Polską a ZSRR.
Zmiana polityki mocarstw zachodnich
31 marca 1939 roku wielka Brytania i Francja udzieliły gwarancji
niepodległości Polsce. Podobnie później Rumunii, Grecji i Turcji.
Hitler zerwał układ morski i pakt o nieagresji z Polską. Wydał rozkaz
przygotowania ataku na Polskę.
5 maja 1939 roku Polska odrzuciła propozycję Niemiec
w przemówieniu Becka.
Kolejne działania w Europie
II 1939
Węgry podpisały pakt antykominternowski
14 marca 1939
roku ksiądz Józef Tiso ogłosił niepodległość
Słowacji.
15 marca 1939
roku wojska niemieckie wkroczyły do
Czechosłowacji.
Czechy i Morawy stały się protektoratem Rzeszy, a Słowacja
uzyskała status niezależnego państwa.
23 marca 1939
roku Hitler zajął Kłajpedę
23 marca 1939
Z Rumunią Niemcy podpisały układ gospodarczy na
dostawy ropy.
7 kwietnia 1939
roku Mussolini zajął zbrojnie Albanię
2-4 kwietnia 1939 roku
: narada Hitlera z najwyższymi dowódcami
Wehrmachtu. Powstaje osławiony Plan Weiss - agresji na Polskę
.
Rola ZSRR
Francja i Wielka Brytania zaczęły upatrywać w ZSRR sojusznika
przeciwko Niemcom i gwarancji pokoju w Europie.
Jednak Stalin miał swoją wizję konfliktu. Plan narzucenia komunizmu
siła poprzez silna armię. Rozbudował armię i liczył na konflikty w
Europie. Gdyby podpisał pakt z mocarstwami z zachodu niewiele by
zyskał. Konflikt z Niemcami trwałby krótko i zdobycze ZSRR były by
niewielkie. Bardziej go interesował konflikt Hitlera z państwami zachodu.
Liczył, że długoletnia wojna wyniszczy Europę, wówczas armia
radziecka zajmie ją bez wysiłku. Już 10 marca na tajnym posiedzeniu
komitetu centralnego Partii wyznaczył swoje założenia.
Hitler widząc zachowanie państw zachodnich zmienił stosunek do
ZSRR, zaprzestał propagandy antykomunistycznej.
Skorzystał z zaproszenia jego ministra do Moskwy i 23 sierpnia 1939
roku został podpisany w Moskwie pakt o nieagresji na 10 lat „Ribbentrop
– Mołotow”. Tylko, że to paktu dołączono tajny protokół, który dzielił
strefę wpływów w Europie.
ZSRR
– wschodnie tereny Polski, Łotwa, Estonia, Besarabia.
Niemcy
– zachodnie tereny Polski i Litwę.