Ochrona Przeciwpożarowa

4/05

Z

APOBIEGANIE

POŻAROM

I

AWARIOM

Ochrona Przeciwpożarowa

28

Wyroby pirotechniki widowiskowej (w skró-

cie WPW), nazywane potocznie fajerwerkami,

składają się z mieszaniny związków chemicz-

nych, których zadaniem, po ich zapaleniu,

jest wywołanie określonych efektów widowi-

skowych (cieplnych, dymowych, świetlnych,

dźwiękowych oraz kombinacji tych efektów).

Wśród materiałów pirotechnicznych rozróżnić

można wyroby wzlatujące, czyli takie, które

przewidziane są do uzyskiwania efektów po

osiągnięciu pewnej wysokości (napędzane za

pomocą miniaturowych silniczków rakieto-

wych, wyrzutni itd.) oraz niewzlatujące (prze-

znaczone w trakcie działania do trzymania

w ręce, stawiania lub rzucania o podłoże).

Gdy Polska otworzyła się na zagraniczne

rynki, import tego rodzaju materiałów stał

się bardziej dostępny. W kraju obowiązywały

dwa akty prawne: ustawa o broni, amunicji

i materiałach wybuchowych z 31 stycznia

1961 r. (Dz. U. nr 6, poz. 43 z późn. zm.),

która nakładała obowiązek koncesjonowania

tych wyrobów, oraz ustawa o działalności go-

spodarczej z 23 grudnia 1988 r. (Dz. U. nr 41,

poz. 324 z późn. zm.). W połowie lat 90. wy-

rokami sądowymi został zniesiony obowiązek

koncesjonowania materiałów pirotechnicznych

– z uwagi na zmianę definicji tych wyrobów,

która przestała się mieścić w definicji mate-

riałów wybuchowych (MW). Doprowadziło

to do sytuacji niekorzystnie odbijającej się na

bezpieczeństwie, bowiem każda osoba mająca

zarejestrowaną działalność gospodarczą może

handlować materiałami pirotechnicznymi.

W tamtym okresie można było zauważyć

pełną dowolność w sprowadzanych z zagra-

nicy (zwłaszcza z Chin, Tajwanu, Tajlandii)

produktach tego typu, które były dystrybu-

owane bez uprzednio przeprowadzonych badań

– określających ich jakość, właściwości, zaopa-

trzenie w stosowne instrukcje bezpiecznego

przechowywania, użytkowania itd.

Literatura fachowa, doświadczenia związa-

ne z produkcją i magazynowaniem dowodzą

jednoznacznie, że mieszaniny pirotechniczne

– charakteryzujące się niejednorodnością,

a co za tym idzie – znaczną wrażliwością na

bodźce zewnętrzne (termiczne, mechaniczne

oraz wilgotność) – w poszczególnych fazach

wytwarzania, przechowywania, transportu

oraz obrotu stwarzają znaczne zagrożenie

pożarowe i wybuchowe.

Przykładem tego, jak może zakończyć się

wybuch fajerwerków, są tragiczne w skutkach

zdarzenia. Jedno z nich miało miejsce w Ho-

landii 13 maja 2000 r., w mieście Enschede.

Zginęły wówczas 22 osoby, a 947 zostało

poszkodowanych w skutek wybuchu, do któ-

rego doszło na terenie firmy SE Fireworks,

zajmującej się importem i magazynowaniem

materiałów pirotechniki widowiskowej.

Przyczyną tego zdarzenia było przeładowanie

magazynów i niewłaściwe przechowywanie

tych produktów.

W sylwestra 2002 r. zdarzył się tragiczny

w skutkach wypadek na targowisku w meksy-

kańskim Veracruz. W wyniku eksplozji petard

oraz pożaru zginęło 37 osób, a kilkadziesiąt

zostało rannych.

Te przykłady pokazują, jak ważne jest zacho-

wanie zasad bezpieczeństwa podczas wszelkich

czynności, poczynając od procesu produkcji,

a kończąc na handlu detalicznym WPW. Jak

Warunki bezpiecznego

magazynowania, obrotu

oraz zasady stosowania wyrobów

pirotechniki widowiskowej

Piotr LESIAK

Ochrona Przeciwpożarowa

4/05

29

Ochrona Przeciwpożarowa

Z

APOBIEGANIE

POŻAROM

I

AWARIOM

pokazują wyniki kontroli prowadzone przez

państwowe organy kontrolne (Państwową Straż

Pożarną, Państwową Inspekcję Pracy i inne),

największe zaniedbania lub wręcz omijanie

przepisów wiąże się np. z brakiem zabez-

pieczenia fajerwerków przed dostępem osób

nieprzeszkolonych lub niepełnoletnich albo

też składowanie ich wspólnie z materiałami

łatwo palnymi. Wzrost zagrożenia wynika

również z faktu, że działalność tę prowadzą

podmioty (osoby) niemające dostatecznej wie-

dzy i doświadczenia w zakresie postępowania

z materiałami wybuchowymi oraz zajmujące

się dorywczo obrotem tymi materiałami.

W 1997 r. pojawiła się Polska Norma PN-C-

-86061 Wyroby pirotechniczne widowiskowe.

Klasyfikacja, wymagania dotyczące bezpie-
czeństwa i metody badań,

która wprowadziła

ich trzystopniową klasyfikację pod względem

bezpieczeństwa użytkowania i ich dostępności.

Zgodnie z normą do klasy I i II należą ogólno-

dostępne w handlu materiały pirotechniczne.

Do klasy III zaliczone zostały te WPW, które

zawierają mieszaninę pirotechniczną o masie

przekraczającej wielkości podane dla klasy II

i przeznaczone są wyłącznie do stosowania

w profesjonalnych pokazach pirotechnicz-

nych. Ponadto norma wprowadza obowiązek

oznaczenia wyrobu pirotechnicznego, który

powinien zawierać: nazwę wyrobu, numer

normy, symbol klasy.

(Przykład oznaczenia rakiety klasy II:

RAKIETA – PN-C-86061-II).

Kolejny wymóg to oznakowanie opako-

wania jednostkowego, na którym powinny

być naniesione w sposób trwały i czytelny

informacje zawierające:

• nazwę wyrobu,

• numer normy,

• symbol klasy,

• liczbę wyrobów w opakowaniu,

• numer katalogowy (jeżeli został nadany),

• nazwę producenta,

• instrukcję obsługi w języku polskim,

w której powinien być określony sposób

bezpiecznego użytkowania WPW,

• znak dopuszczenia.

Katastrofa związana z wybuchem mate-

riałów pirotechnicznych w Enschede spowo-

dowała, że zmienił się sposób postrzegania

niebezpieczeństwa stwarzanego przez tzw. pi-

rotechnikę amatorską, uważaną do tej pory za

nie stanowiącą zagrożenia dla ludzi i otocze-

nia. W związku z tym w krajach europejskich

(w tym również w Polsce) utworzono wiele

aktów prawnych, które regulują zasady bezpie-

czeństwa przy obrocie tymi wyrobami.

Obowiązującą w naszym kraju jest ustawa

z 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działal-

ności gospodarczej w zakresie wytwarzania

i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią

i amunicją oraz wyrobami i technologią o prze-

znaczeniu wojskowym i policyjnym (Dz. U.

nr 67, poz. 679 z późn. zm.) [1]. W akcie tym

jednoznacznie zaliczono materiały pirotech-

niczne do grupy materiałów wybuchowych, do

klasy 1 materiałów niebezpiecznych wymienio-

nych w załączniku A do umowy europejskiej

dotyczącej międzynarodowego przewozu

drogowego towarów niebezpiecznych (ADR),

sporządzonej w Genewie 30 września 1957 r.

(Dz. U. z 1999 r. nr 30, poz. 287). Podstawą

takiego sklasyfikowania są ich właściwości

fizykochemiczne – należy do nich m.in. sil-

nie egzotermiczny przebieg spalania, który

w sprzyjających warunkach może przekształcić

się w spalanie wybuchowe.

W ustawie z 21 czerwca 2002 r. o mate-

riałach wybuchowych przeznaczonych do

użytku cywilnego (Dz. U. nr 117, poz. 1007)

[2] ustawodawca nałożył obowiązek uzyskania

pozwolenia na nabywanie oraz przechowy-

wanie WPW przeznaczonych do zastosowań

profesjonalnej pirotechniki (wg normy PN-C-

-86061 klasa III, zgodna z klasą ADR, np. 1.3

G lub 1.3 S). Wyłączył jednocześnie wymóg

uzyskania pozwolenia dla wyrobów pirotech-

nicznych stosowanych w motoryzacji, rolnic-

twie, ratownictwie, leśnictwie, kolejnictwie

i żegludze. Dla wyrobów tych nie ma także

obowiązku uzyskiwania koncesji zgodnie z za-

pisem art. 6 ust. 2 przepisów ustawy [1]. Do

tej pory z obowiązku uzyskania pozwolenia

zgodnie z ustawą [2] były także wyłączone

wszystkie materiały wybuchowe (pirotech-

niczne) oznaczone kodem 1.4 G i 1.4 S.

Obecnie sytuacja w tym zakresie uległa

zmianie. Ustawa z 10 września 2004 r. o zmianie

ustawy o materiałach wybuchowych przezna-

czonych do użytku cywilnego oraz ustawy

o wykonywaniu działalności gospodarczej

w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami

wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami

i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub

policyjnym

(Dz. U. nr 222, poz. 2249) dokonała

zmiany zapisu art. 9 ustawy [2]. Na podstawie

tego artykułu zostało wydane rozporządzenie

ministra gospodarki i pracy z 29 lipca 2005 r.

w sprawie wykazu wyrobów pirotechnicznych,

na których nabywanie, przechowywanie lub uży-

wanie nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia

(Dz. U. nr 158, poz. 1329). Wykaz w formie

zestawienia tabelarycznego wyszczególnia

wyroby pirotechniczne zwolnione z wymogu

uzyskania pozwolenia.

Należy także pamiętać, że w kwestii

bezpieczeństwa pożarowego materiały pi-

rotechniczne – zgodnie z rozporządzeniem

ministra spraw wewnętrznych i administracji

z 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony prze-

ciwpożarowej budynków, innych obiektów

budowlanych i terenów (Dz. U. nr 121, poz.

1138) [3] zostały zaliczone do materiałów

niebezpiecznych pożarowo.

Dokumentem prawnym, który szczegółowo

odnosi się do tematyki związanej z zagad-

nieniami bezpieczeństwa w obchodzeniu się

i przechowywaniu wyrobów pirotechnicznych

jest wydane na podstawie Kodeksu pracy roz-

porządzenie ministra gospodarki i polityki spo-

łecznej z 9 lipca 2003 r. w sprawie bezpieczeń-

stwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie

wewnątrz zakładowym oraz obrocie materiałów

wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicz-

nych (Dz. U. nr 163, poz. 1577) [4].

Mając na uwadze rozporządzenia [3] i [4],

podmioty zajmujące się sprzedażą materia-

łów pirotechnicznych powinny uwzględnić

wiele elementów, do których należy m.in.

odpowiednia organizacja stoisk, na których

znajdują się WPW. Nie powinny być loka-

lizowane one w pobliżu głównych ciągów

komunikacyjnych obiektu prowadzących

do wyjść ewakuacyjnych, w obrębie klatek

schodowych oraz w piwnicach. Bardzo często

spotykanym uchybieniem jest pozostawienie

stoisk do sprzedaży samoobsługowej – przed-

mioty pirotechniki widowiskowej powinien

podawać sprzedawca.

Wskazane jest, aby po zakończeniu działal-

ności handlowej (np. w dni wolne od pracy)

wyroby pirotechniczne ze stoisk handlowych

były przechowywane w pomieszczeniach

magazynowych. Stoiska powinny być wypo-

sażone w odpowiednie tablice informacyjne

i ostrzegawcze o zakazach:

• sprzedaży materiałów pirotechnicznych

osobom niepełnoletnim,

• otwierania opakowań wyrobów pirotech-

nicznych na terenie obiektu,

• wnoszenia wyrobów pirotechnicznych do

innych części obiektu,

• użytkowania wyrobów pirotechnicznych

w obiekcie jak również na terenie do niego

przyległym.

Ponadto rozporządzenie [4] zgodnie z §42

ust. 1 wprowadziło dodatkowo podział po-

mieszczeń zakładów pracy, w których prowa-

dzony jest obrót WPW, na pomieszczenia:

1) sklepowe – przeznaczone do realizacji

bezpośredniej sprzedaży;

2) zaplecza – przeznaczone do przechowy-

wania ilości wyrobów pirotechnicznych

widowiskowych zapewniających ciągłość

sprzedaży;

3) magazynowe – pomieszczenia przystoso-

wane do składowania wyrobów pirotech-

nicznych widowiskowych o masie brutto

ponad 1000 kg nieprzerwanie przez co

najmniej 90 dni w roku.

W pomieszczeniach sklepowych i zaplecza

mogą znajdować się wyłącznie materiały pi-

rotechniczne oznaczone kodem 1.4 G i 1.4 S.

Składowanie materiałów o innej podklasie

i/lub grupie zgodności niż wyżej podane jest

niedopuszczalne z wyjątkiem przypadków

określonych w § 42 ust. 3 rozporządzenia

[4]. Pomieszczenia sklepowe i zaplecza

można lokalizować w obiektach przezna-

czonych na cele handlowe, pod warunkiem

spełnienia wymagań dla tych pomieszczeń

określonych w § 44 rozporządzenia [4].

Należy do nich zapewnienie m.in. stałej tem-

peratury, nieprzekraczającej 30°C, osobnego

wyposażenia w podręczny sprzęt gaśniczy

dostosowany do zagrożenia stwarzanego

przez przechowywane wyroby, systemu

wentylacji wyciągowej, urządzeń i instalacji

elektrycznych jak dla pomieszczeń zagrożo-

nych pożarem, a także zapewnienie ochrony

przed wyładowaniami atmosferycznymi

Ochrona Przeciwpożarowa

4/05

Z

APOBIEGANIE

POŻAROM

I

AWARIOM

Ochrona Przeciwpożarowa

30

odpowiadającej wymaganiom zgodnym

z aktualnymi normami. W pomieszczeniach

tych nie powinno się stosować urządzeń do

ogrzewania elektrycznego, a zalecenia co do

przewodów grzewczych mówią o rozmiesz-

czeniu ich przynajmniej w odległości 1 m od

opakowań zawierających wyroby pirotech-

niczne, i maksymalnej temperaturze tych

urządzeń nieprzekraczającej 120°C. Drzwi

ewakuacyjne z pomieszczenia przeznaczo-

nego na sprzedaż wyrobów pirotechnicznych

powinny otwierać się na zewnątrz i być

zaopatrzone w zamki rolkowe działające

w wyniku pchnięcia lub rozsuwające się na

zewnątrz, okna służące za wyjścia awaryjne

powinny otwierać się na zewnątrz, natomiast

otwory okienne mieć wymiary co najmniej

0,75 x 0,75 m.

Często zaniedbywanym warunkiem, zwłasz-

cza przy zwiększonej liczbie osób (np. w okre-

sie przedświątecznym w dużych centrach

handlowych) jest brak odpowiedniej prze-

strzeni, zapewniającej swobodę operowania

WPW zarówno dla kupujących, jak i perso-

nelu. Ponadto pomieszczenia te powinny być

wyposażone w elementy (półki, regały i inne

wyposażenie) trudno zapalne, nietworzące

w czasie pożaru toksycznych związków.

Zgodnie z § 46.1 rozporządzenia [4] strefa

ochrony obiektu dla pomieszczeń sklepowych

i zapleczy, która jest oddzielną strefą pożarową,

powinna obejmować obszar tych pomieszczeń.

W strefie tej pracodawca nie powinien dopuścić

do używania otwartego ognia, palenia tytoniu,

prowadzenia prac spawalniczych ani innych

prac mogących stworzyć warunki do zapłonu

lub wybuchu zgromadzonych materiałów

wybuchowych, a także przechowywania ma-

teriałów palnych innych niż wynikające z wy-

posażenia obiektu handlowego.

Jeżeli pomieszczenia sklepowe i zaplecza

stanowią fragment obiektów handlowych i nie

są pomieszczeniami wydzielonymi, wówczas

w bezpośrednim ich otoczeniu nie należy

przechowywać substancji łatwo palnych ani

butli zawierających gaz pod ciśnieniem.

Rozporządzenie [4] (§ 47) reguluje także

dopuszczalne ilości materiałów pirotechnicz-

nych widowiskowych, jakie mogą znaleźć się

w pomieszczeniach sklepowych i pomieszcze-

niach zaplecza, przedstawione w ilości brutto

w poniższej tabeli:

Są to ilości znaczne, jednak mając na uwadze

§ 7.1 rozporządzenia [3] należy pamiętać, że

zapas materiałów niebezpiecznych pożarowo,

do których należą WPW, w pomieszczeniach

sklepowych lub zapleczy należy utrzymy-

wać na poziomie nie większym niż dobowe

zapotrzebowanie lub dobowa produkcja, nie

przekraczając ilości 1000 kg. Zapas materia-

łów niebezpiecznych przekraczający wielkość

dobowego zapotrzebowania należy przechowy-

wać w oddzielnym magazynie przystosowanym

do takiego celu – przepisy szczegółowe dla tego

typu magazynów określają przepisy rozporzą-

dzenia ministra gospodarki z 28 października

2002 r. w sprawie pomieszczeń magazynowych

i obiektów do przechowywania materiałów

wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów

o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym

(Dz.U. nr.190, poz.1589) oraz przepisy bran-

żowe. Ponadto w wykazie zawartym w roz-

porządzeniu [6] wymienione materiały piro-

techniczne znajdujące się w pomieszczeniach

sklepowych oraz pomieszczeniach zaplecza

sklepowego traktuje się jako wyroby oznaczone

kodem klasyfikacyjnym 1.4 G, jeśli są przecho-

wywane w opakowaniach jednostkowych lub

w opakowaniach tekturowych (kartonowych)

o masie brutto co najwyżej 50 kg.

Warto w tym miejscu przytoczyć przy-

kład szwajcarskich przepisów [7], które

podchodzą do zagadnień magazynowania

i warunków dystrybucji materiałów pirotech-

nicznych znacznie szczegółowiej i stawiają

ostrzejsze warunki, chociażby ze względu na

podział pomieszczeń i warunki lokalizacji ze

względu na składowane ilości tych materia-

łów. Obiekty, w których magazynowane są

materiały pirotechniczne w ilościach brutto

większych niż 300 kg, traktowane są już

jako magazyny hurtowe i powinny one być

oddzielnie usytuowanymi obiektami, nie

powinny znajdować się w pobliżu obszaru

zabudowanego. Obowiązują także zaostrzo-

ne dodatkowe wymagania m.in. z zakresu

ewakuacji, wyposażenia w odpowiednia

instalację elektryczną itd. Pomieszczenia

w których znajduje się masa brutto wyrobów

pirotechnicznych poniżej 300 kg traktowane

są jako magazyny detaliczne, np. przy cen-

trach handlowych – mogą one być lokalizo-

wane na obszarach zamieszkałych. Obiekty

muszą być wykowane z materiałów niepal-

nych i nie mogą zawierać innych materiałów

niebezpiecznych pożarowo.

Na potrzeby identyfikacji importowanych

WPW, biorąc pod uwagę bezpieczeństwo

użytkowników, na podstawie art. 9 ust. 9

ustawy [2] zostało wydane rozporządzenie

ministra gospodarki i pracy z 3 marca 2005

r. w sprawie sposobu prowadzenia identyfi-

kacji wyrobów pirotechnicznych i amunicji

dla potrzeb obrotu materiałami wybuchowy-

mi i ich kontroli (Dz. U. nr 46, poz. 437).

Rozporządzenie to wykorzystuje się m.in.

do identyfikacji i klasyfikacji materiałów

pirotechnicznych na potrzeby transportu

towarów niebezpiecznych.

W przypadku magazynów, w których

znajduje się pirotechnika widowiskowa, może

dojść do sytuacji, w której ilość magazyno-

wanych materiałów spowoduje, że obiekt taki

zostanie zakwalifikowany jako zakład odpo-

wiadający wymogom zapisów ustawy Prawo

ochrony środowiska (Dz. U. nr 62, poz. 627

z 2001 r.). W szczególności zaś zastosowanie

będzie miało tutaj rozporządzenie ministra

gospodarki z 9 kwietnia 2002 r. w sprawie

rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych,

których znajdowanie się w zakładzie decyduje

o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym

ryzyku... (Dz. U. nr 58, poz. 535). Rozpo-

rządzenie to określa progi ilości substancji

wybuchowej podklasy 1.4 dla wartości:

• 50 Mg – ilość ta kwalifikuje zakład jako

zakład o zwiększonym ryzyku,

• 200 Mg – ilość ta kwalifikuje zakład jako

zakład o dużym ryzyku.

Dla pozostałych klas wartości progi substancji

wybuchowej są znacznie niższe i wynoszą

odpowiednio:

• 10 Mg – ilość ta kwalifikuje zakład jako

zakład o zwiększonym ryzyku,

• 50 Mg – ilość ta kwalifikuje zakład jako

zakład o dużym ryzyku.

Na koniec należy wspomnieć o zapisach

rozporządzenia ministra gospodarki i pracy

z 28 lipca 2005 r. w sprawie sposobu prowa-

dzenia prac z użyciem materiałów wybucho-

wych przeznaczonych do użytku cywilnego

(Dz. U. nr 139, poz. 1328), które w § 8 ust. 1

szczegółowo reguluje zasady związane z prze-

prowadzaniem pokazów pirotechnicznych,

jednoznacznie określając warunki przepro-

wadzania pokazów oraz obowiązki spoczy-

wające na ich organizatorach. W załączniku

do rozporządzenia podane zostały nawet

minimalne odległości pomiędzy odpalanymi

ładunkami pirotechnicznymi (według ich ro-

dzaju) a publicznością. Wejście w życie tego

rozporządzenia winno zasadniczo ograniczyć

swobodę organizatorów imprez w okresach

świątecznych przy organizacji pokazów z uży-

ciem omawianych materiałów.

Kpt. inż. Piotr Lesiak jest pracownikiem

Wydziału Kontrolno-Rozpoznawczego

Komendy Wojewódzkiej PSP

woj. mazowieckiego.

Ważniejsze przywołane przepisy

1. Ustawa z 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działal-

ności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu

materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz

wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym

lub policyjnym (Dz. U. nr 67, poz. 679 z późn. zm.).

2. Ustawa z 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybucho-

wych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. U.

nr 117, poz. 1007).

3. Rozporządzenie MSWiA z 16 czerwca 2003 r. w sprawie

ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów

budowlanych i terenów (Dz. U. nr 121, poz. 1138).

4. Rozporządzenie ministra gospodarki i polityki społecznej

z 9 lipca 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny

pracy przy produkcji, transporcie wewnątrz zakładowym

oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów

pirotechnicznych (Dz. U. nr 163, poz. 1577).

5. Rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z 28 lipca

2005 r. w sprawie sposobu prowadzenia prac z użyciem

materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku

cywilnego. (Dz. U. nr 139, poz. 1328)

.

6. Rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z 29 lipca 2005

r. w sprawie wykazu wyrobów pirotechnicznych, na których

nabywanie, przechowywanie lub używanie nie jest wyma-

gane uzyskanie pozwolenia

(Dz. U. Nr 158, poz. 1329).

7. Verordnung über explosionsgefährliche Stoffe (Spreng-

stoffverordnung, SprstV) vom 27. November 2000

(Stand am 12. Juli 2005) – rozporządzenie w sprawie

materiałów wybuchowych z 27 listopada 2000 r. (stan

na 12 lipca 2005 r.).

Klasyfikacja wyrobu

pirotechnicznego

Pomieszczenie

sklepowe

Pomieszczenie

zaplecza

1.4 S

1000 kg

1000 kg

1.4 G

1000 kg

1000 kg