„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Zdzisław Feldo

Charakteryzowanie maszyn i urządzeń stosowanych
w kuśnierstwie 743[02].O1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Tadeusz Sadowski
inż. Jolanta Górska


Opracowanie redakcyjne:
dr inż. Jadwiga Rudecka


Konsultacja:
dr inż. Zbigniew Kramek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej - 743[02].O1.03
„Charakteryzowanie maszyn i urządzeń stosowanych w kuśnierstwie” zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu kuśnierz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Podstawowe pojęcia z maszynoznawstwa

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Rozróżnianie i charakteryzowanie maszyn, urządzeń i narzędzi kuśnierskich

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Obsługa maszyn i urządzeń kuśnierskich

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

18

7. Literatura

28

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kuśnierz.

W poradniku zamieszczono:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które uczeń

powinien mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia, czyli umiejętności jakie uczeń powinien osiągnąć w trakcie realizacji tej

jednostki, a które pozwolą mu na rozpoznawanie i określanie przydatności oraz późniejsze
użytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji wyrobów kuśnierskich.

3. Przykładowe scenariusze zajęć, jako przykłady przeprowadzania zajęć z wykorzystaniem

aktywizujących metod nauczania.

4. Propozycję zestawu ćwiczeń, które umożliwią uczniom zweryfikować wiadomości

teoretyczne oraz ukształtować umiejętności praktyczne. Ćwiczenia można zmieniać,
dostosowując do możliwości oraz wyposażenia dydaktycznego i technicznego pracowni
lub warsztatów szkolnych ewentualnie zakładu, w którym uczniowie odbywają zajęcia.

5. Testy ewaluacji osiągnięć nauczania, czyli zestaw pytań testowych i testu typu „próba

pracy”, sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki
modułowej.

6. Literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, na przykład ćwiczeń
praktycznych typu –„próba pracy”, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostki modułowej

743[02].O1

Podstawy zawodu

743[02].O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpiecze

ństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

żarowej

oraz ochrony

środowiska

743[02].O1.03

Charakteryzowanie maszyn

i urz

ądzeń stosowanych
w ku

śnierstwie

743[02].O1.02

Sporz

ądzanie rysunku

technicznego i odzie

żowego

743[02].O1.04

Okre

ślanie właściwości skór

futerkowych

743[02].O1.05

Charakteryzowanie dodatków

i materia

łów pomocniczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji zawodowej,

−

interpretować podstawowe prawa i zasady fizyki,

−

odczytywać rysunek techniczny w zakresie widoków, przekrojów i wymiarowania
przedmiotów,

−

posługiwać się rysunkiem technicznym w zakresie rysowania podstawowych elementów
maszyn i ich złożeń za pomocą uproszczeń rysunkowych,

−

dobierać i stosować odzież ochronną i środki ochrony osobistej do pracy na stanowiskach
produkcyjnych w zakładzie kuśnierskim,

−

stosować regulaminy i zasady bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posłużyć się podstawowymi pojęciami z zakresu mechaniki i wytrzymałości materiałów,

−

rozróżnić maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w procesach technologicznych,

−

sklasyfikować maszyny i urządzenia stosowane w kuśnierstwie,

−

wyjaśnić budowę i zasadę działania maszyn szwalniczych: kuśnierskiej, stębnowej oraz
maszyny do pikowania,

−

określić podstawowe i specjalne wyposażenie maszyn,

−

określić parametry techniczne maszyn stosowanych w kuśnierstwie,

−

scharakteryzować instalacje elektryczne oraz zabezpieczenia przeciwporażeniowe,

−

określić podstawowe mechanizmy w maszynie kuśnierskiej i stębnowej,

−

odczytać schematy kinematyczne maszyn,

−

określić rodzaje i zastosowanie napędów,

−

rozróżnić dodatkowe oprzyrządowanie maszyn szwalniczych,

−

scharakteryzować maszyny o przeznaczeniu specjalnym,

−

scharakteryzować urządzenia stosowane w kuśnierstwie,

−

scharakteryzować maszyny do rozkroju skór,

−

scharakteryzować maszyny do kosmetyki wyrobów futrzarskich,

−

scharakteryzować maszyny i urządzenia do warstwowania materiałów,

−

rozróżnić maszyny do krojenia nakładów i wykrawania materiałów wykończeniowych,

−

rozróżnić rodzaje pras do klejenia materiałów wzmacniających i usztywniających,

−

określić rolę zabezpieczeń stosowanych w maszynach i urządzeniach,

−

zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń stosowanych
w kuśnierstwie,

−

dokonać regulacji maszyn i urządzeń,

−

określić zasady wypełniania dokumentacji eksploatacyjnej maszyn i urządzeń,

−

określić zasady przeprowadzania okresowych przeglądów maszyn i urządzeń,

−

określić zasady czyszczenia i bieżącej konserwacji maszyn i urządzeń,

−

skorzystać ze źródeł informacji technicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Kuśnierz 743[02]

Moduł:

Podstawy zawodu - 743[02].O1

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie

maszyn

i

urządzeń

stosowanych

w kuśnierstwie 743[02].O1.03

Temat:

Charakteryzowanie maszyny szwalniczej – kuśnierki.

Cel ogólny:

Rozpoznawanie maszyn szwalniczych stosowanych w kuśnierstwie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić przeznaczenie maszyny,

−

wskazać i scharakteryzować elementy budowy maszyny,

−

wyjaśnić działanie poszczególnych mechanizmów roboczych maszyny,

−

ocenić stan techniczny maszyny

−

posłużyć się instrukcją obsługi maszyny kuśnierskiej,

−

wskazać punkty smarowania maszyny,

−

omówić sposób przeprowadzenia podstawowych czynności konserwacyjnych,

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie uczestniczą w instruktarzu i w pokazach w grupach 4-osobowych, a następnie

ćwiczą indywidualnie.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne

−

maszyny kuśnierskie,

−

maszyna kuśnierska w przekroju,

−

instrukcja obsługi maszyny kuśnierskiej.

Zadanie dla ucznia

Scharakteryzować maszynę kuśnierską, wskazać i omówić działanie mechanizmów

roboczych maszyny oraz omówić sposób i czynności podczas podstawowej konserwacji
maszyny.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Podanie tematu zajęć.
2. Wprowadzenie do tematu i przedstawienie celów kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Faza właściwa
1. Przebieg zajęć – instruktaż i pokaz
Nauczyciel:

−

omawia zasady działania mechanizmów w maszynie kuśnierskiej w oparciu
o przekrój maszyny lub plansze,

−

podaje zasady bezpiecznej pracy obowiązujące przy pracy na maszynie kuśnierskiej,

−

przeprowadza instruktaż z charakterystyką maszyny i pokazem przygotowania do pracy,
oceną stanu technicznego oraz sposobem przeprowadzania konserwacji.

2. Wykonywanie przez uczniów zadania praktycznego
Uczniowie:

−

uczestniczą czynnie /zadają pytania, odpowiadają na postawione przez nauczyciela
problemy, wysuwają wnioski i spostrzeżenia/ w instruktażu i pokazie,

−

zapoznają się z instrukcją obsługi maszyny kuśnierskiej,

−

oceniają stan techniczny maszyny,

−

omawiają sposób konserwacji bieżącej przez smarowanie.

Faza kończąca
1. Podsumowanie zajęć

Nauczyciel obserwuje uczniów w czasie pracy, przeprowadza instruktaż bieżący, ocenia

pracę uczniów.

Uczniowie ustosunkowują się do uwag nauczyciela, dokonują samooceny swojej pracy.
Nauczyciel podsumowuje ćwiczenia, wskazuje, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich

unikać na przyszłość. Wspólnie z uczniami dokonuje oceny.

Praca domowa
Wypisz w dzienniczku praktyki wykonywane na zajęciach czynności we właściwej kolejności i
uzasadnij cel ich wykonywania. Wypisz nasuwające się wnioski i spostrzeżenia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:

−

uczniowie biorą udział w dyskusji technologicznej oraz wypełniają ankietę dotyczącą
oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Kuśnierz 743[02]
Moduł:

Podstawy zawodu - 743[02].O1

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie

maszyn

i

urządzeń

stosowanych

w kuśnierstwie 743[02].O1.03

Temat:

Regulacja pracy maszyny kuśnierskiej

Cel ogólny:

Przygotowanie maszyny kuśnierskiej do pracy

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

ocenić stan techniczny maszyny

−

posłużyć się instrukcją obsługi maszyny kuśnierskiej,

−

przygotować maszynę do szycia,

−

dokonać regulacji maszyny,

−

uruchomić maszynę kuśnierską,

Metody nauczania–uczenia się:

−

instruktaż z pokazem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowe uczestnictwo w instruktażu i pokazie,

−

indywidualne ćwiczenia uczniów.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

maszyny kuśnierskie,

−

instrukcja obsługi i regulacji maszyny.

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel przeprowadza instruktaż teoretyczny na temat regulacji i przygotowania

maszyny do pracy.

2. Nauczyciel prezentuje sposób regulacji mechanizmów roboczych maszyny kuśnierskiej.
3. Nauczyciel zapoznaje uczniów z przepisami bezpiecznej pracy.
4. Uczniowie zapoznają się z instrukcją obsługi i regulacji maszyny kuśnierskiej.
5. Uczniowie wykonują kolejne czynności przygotowania maszyny do pracy:

−

zakładają igłę,

−

zakładają nici,

−

wykonują regulację naciągu nici,

−

wykonują regulację długości ściegu,

−

regulują synchronizację chwytacza haczykowego i igły,

−

regulują współdziałanie mechanizmu posuwu skór i igły,

−

próbnie uruchamiają maszynę,

6. Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, przekazuje wskazówki, zwraca uwagę na błędy

w wykonywaniu ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Zakończenie zajęć

Podsumowanie zajęć:

Nauczyciel obserwuje uczniów w czasie pracy, przeprowadza instruktaż bieżący, ocenia

pracę uczniów.

Uczniowie ustosunkowują się do uwag nauczyciela, dokonują samooceny swojej pracy.
Nauczyciel podsumowuje ćwiczenia, wskazuje, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich

unikać na przyszłość. Wspólnie z uczniami dokonuje oceny.

Praca domowa

Wypisz w dzienniczku praktyki wykonywane na zajęciach czynności we właściwej

kolejności i uzasadnij cel ich wykonywania. Wypisz nasuwające się wnioski i spostrzeżenia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

uczniowie biorą udział w dyskusji technologicznej oraz wypełniają ankietę dotyczącą
oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawowe pojęcia z maszynoznawstwa

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na planszach przedstawionych przez nauczyciela, rozpoznaj, nazwij i scharakteryzuj różne

rodzaje połączeń maszynowych. Na kartonie A-4 narysuj te połączenia, stosując rysunek
schematyczny uproszczony.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować plansze

z rysunkami różnych rodzajów połączeń maszynowych, omówić zakres i technikę wykonania
ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować dokładnie przedstawione na planszach rysunki różnych rodzajów połączeń

maszynowych,

2) rozpoznać i nazwać typ połączeń,
3) scharakteryzować poszczególne rodzaje połączeń,
4) na kartonie A-4 narysować w sposób uproszczony schemat rozpoznanych połączeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

plansze ze schematami różnych rodzajów połączeń maszynowych,

−

karton i przybory do rysowania,

−

zeszyt praktyk do zapisywania notatek,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

W modelu mechanizmów maszyny szwalniczej wskaż i objaśnij budowę połączeń

maszynowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć dokładnie model mechanizmów maszyny szwalniczej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

2) rozpoznać i nazwać rodzaje połączeń maszynowych,
3) scharakteryzować poszczególne rodzaje połączeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

model przestrzenny mechanizmów maszyny szwalniczej,

−

zeszyt praktyk do zapisywania notatek,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

W modelu przestrzennym mechanizmów maszyny szwalniczej wskaż i objaśnij budowę

i działanie różnych typów przekładni.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć dokładnie model mechanizmów maszyny szwalniczej,
2) rozpoznać, wskazać i nazwać rodzaje przekładni,
3) scharakteryzować poszczególne rodzaje przekładni – wyjaśnić ich budowę i działanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

model przestrzenny mechanizmów maszyny szwalniczej,

−

zeszyt praktyk do zapisywania notatek,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Za pomocą rysunku uproszczonego, narysuj schemat kinematyczny mechanizmów wału

głównego maszyny szwalniczej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokładnie obejrzeć model przestrzenny mechanizmów wału głównego maszyny

szwalniczej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

2) rozpoznać, wskazać i nazwać elementy mechanizmów,
3) scharakteryzować poszczególne elementy mechanizmów – wyjaśnić ich budowę

i działanie,

4) przygotować karton i przybory do rysowania,
5) narysować schemat kinematyczny modelu mechanizmów wału głównego maszyny

posługując się uproszczeniami rysunkowymi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

model przestrzenny mechanizmów maszyny szwalniczej,

−

karton i przybory do rysowania,

−

zeszyt praktyk do zapisywania notatek,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Rozróżnianie i charakteryzowanie maszyn, urządzeń

i narzędzi kuśnierskich

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na modelu maszyny szwalniczej wskaż mechanizmy ruchu maszyny, nazwij je i wyjaśnij

zasadę działania. Odpowiedź przygotuj w punktach i zanotuj w dzienniczku praktyki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować

przestrzenny model maszyny szwalniczej, oraz omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia
z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego rozdziału poradnika jednostki modułowej

i wskazanej przez nauczyciela literatury,

2) wskazać i przygotować do prezentacji model maszyny szwalniczej,
3) przygotować w punktach i zapisać w dzienniczku praktyki: wykaz mechanizmów, części

składowych i zasadę działania mechanizmów ruchu maszyny,

4) wskazać i omówić na modelu maszyny: wykaz mechanizmów, części składowych i zasadę

działania mechanizmów ruchu maszyny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.


Środki dydaktyczne:

−

model przestrzenny maszyny szwalniczej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

W maszynie kuśnierskiej wskaż, nazwij i omów zasadę działania głównych mechanizmów

pracy maszyny. Odpowiedź przygotuj w punktach i zanotuj w dzienniczku praktyki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zapewnić możliwość

dostępu do maszyny kuśnierskiej, oraz omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia
z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego rozdziału poradnika jednostki modułowej

i wskazanej przez nauczyciela literatury,

2) wskazać i przygotować do prezentacji eksponat maszyny kuśnierskiej,
3) przygotować w punktach i zapisać w dzienniczku praktyki: wykaz mechanizmów, części

składowych i zasadę działania mechanizmów ruchu maszyny,

4) wskazać i omówić na modelu maszyny: wykaz mechanizmów, części składowych i zasadę

działania mechanizmów ruchu maszyny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

maszyna kuśnierska,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Na planszy masz pokazane fotografie różnych maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w

produkcji kuśnierskiej. Nazwij je i omów do czego służą i jaka jest zasada ich działania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować planszę lub

rysunki przedstawiające narzędzia, urządzenia i maszyny kuśnierskie, oraz omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego rozdziału poradnika jednostki modułowej

i wskazanej przez nauczyciela literatury,

2) przygotować planszę do prezentacji,
3) omówić budowę, zasadę działania oraz sposób wykorzystania w produkcji kuśnierskiej

przedstawionych na planszy maszyn, urządzeń i narzędzi kuśnierskich,

4) zanotować uwagi w dzienniczku praktyki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansza z fotografiami lub rysunkami narzędzi, urządzeń i maszyn kuśnierskich,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Obsługa maszyn i urządzeń kuśnierskich

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypisz, w formie regulaminu, zalecenia dla pracownika obsługującego wybraną maszynę

lub urządzenie mechaniczne stosowane w produkcji kuśnierskiej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zapewnić możliwość

dostępu do stanowisk maszynowych w warsztacie kuśnierskim, wskazać poszczególnym
uczniom stanowiska robocze dla których mają wykonać zadanie, oraz omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego rozdziału poradnika jednostki modułowej

i wskazanej przez nauczyciela literatury,

2) przygotować odpowiedniej wielkości karton techniczny i materiały piśmienne,
3) wypisać w postaci wypunktowanej zalecenia dla pracownika obsługującego maszynę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska pracy zakładzie lub warsztatach szkolnych,

−

karton i materiały piśmienne,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Dokonaj oceny stanu technicznego, maszynowego stanowiska pracy. Swoje uwagi

i spostrzeżenia wpisz do dzienniczka praktyki. Weź udział w dyskusji o bezpieczeństwie
technicznym zakładu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zapewnić możliwość

dostępu do stanowisk maszynowych w warsztatach szkolnych lub w zakładzie kuśnierskim,
wskazać poszczególnym uczniom stanowiska robocze dla których mają wykonać zadanie, oraz
omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i
higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego rozdziału poradnika jednostki modułowej

i wskazanej przez nauczyciela literatury,

2) obejrzeć stanowisko pracy wskazane przez nauczyciela,
3) dokonać oceny prawidłowości przygotowania stanowiska do pracy,
4) swoje uwagi i spostrzeżenia wynotować w zeszycie,
5) wziąć udział w dyskusji o bezpieczeństwie pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

produkcyjne stanowisko pracy w warsztatach szkolnych lub w zakładzie kuśnierskim,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika..

Ćwiczenie 3

Wskaż punkty smarowania maszyny szwalniczej stębnówki i kuśnierki. Dokonaj

smarowania maszyn

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zapewnić możliwość

dostępu do stanowisk maszynowych w warsztatach szkolnych lub w zakładzie kuśnierskim,
oraz omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania tego rozdziału poradnika jednostki modułowej

i wskazanej przez nauczyciela literatury,

2) wskazać punkty smarowania maszyny stębnówki i kuśnierki,
3) wykonać smarowanie maszyn.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

produkcyjne stanowisko pracy w warsztatach szkolnych lub w zakładzie kuśnierskim,

−

olej do smarowania maszyn,

−

olejarka,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Charakteryzowanie maszyn

i urządzeń stosowanych w kuśnierstwie”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 7, 8, 9, 10 12, 14, 15, 16, 17 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 5, 6, 11, 13, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 8 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. c, 4. b, 5. c, 6. a, 7. a, 8. c, 9. a, 10. b, 11. a,
12. d, 13. b, 14. d, 15. d, 16. a, 17. b, 18. a, 19. c, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozpoznać rodzaj połączenia części maszyn

B

P

a

2

Wskazać elementy przenoszenia ruchu
roboczego w maszynach

B

P

c

3

Rozpoznać rodzaj przekładni maszynowych

B

P

c

4

Objaśnić pojęcie mechanizmów maszyn

B

PP

b

5

Wyjaśnić budowę mechanizmów ruchu
w maszynach szwalniczych

B

PP

c

6

Wyjaśnić działanie mechanizmów ruchu
w maszynach szwalniczych

B

PP

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

7

Zdefiniować części mechanizmów roboczych
maszyn szwalniczych

A

P

a

8

Zdefiniować części mechanizmów roboczych
maszyn szwalniczych

A

P

c

9

Wyjaśnić budowę igły maszynowej

B

P

a

10

Wyjaśnić sposób pracy igły w maszynie
szyjącej

B

P

b

11

Opisać budowę maszyny kuśnierskiej

C

PP

a

12

Nazwać rodzaj ściegu tworzonego
w maszynie kuśnierskiej

A

P

d

13

Wyjaśnić technikę zszywania skór na
maszynie kuśnierskiej

B

PP

b

14

Rozpoznać rodzaj maszyny szwalniczej na
podstawie sposobu szycia i tworzonego
ściegu

B

P

d

15

Rozpoznać maszyny do kosmetyki wyrobów
futrzarskich

B

P

d

16

Wyjaśnić rodzaj napędu maszyn szwalniczych

B

P

a

17

Zdefiniować czynności konserwacji maszyn
i urządzeń kuśnierskich

A

P

b

18

Wyjaśnić sposób smarowania maszyn
i urządzeń mechanicznych

B

PP

a

19

Wyjaśnić sposób włączania i regulacji
obrotów maszyny kuśnierki

B

PP

c

20

Wyjaśnić sposób regulacji tworzenia ściegów
w maszynach szwalniczych

B

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Połączenia spawane, zgrzewane i lutowane należą do grupy połączeń

a) nierozłącznych.
b) gwintowych.
c) sworzniowych.
d) rozłącznych.

2. Do przenoszenia ruchu roboczego z silnika na maszynę roboczą służą

a) sprzęgła.
b) hamulce.
c) napędy.
d) połączenia.

3. Przekładnię, w której cięgnem przenoszącym moc jest pas klinowy nazywamy przekładnią

a) zębatą.
b) klinową.
c) pasową.
d) ślimakową.

4. Mechanizm jest to

a) najmniejsza część metalowa maszyny.
b) zespół części maszynowych połączonych ze sobą ruchowo.
c) połączenie nierozłączne spawane.
d) połączenie rozłączne gwintowe.

5. Bębenek to część mechanizmu

a) podciągacza nici.
b) transportera tkaniny.
c) chwytacza pętli.
d) igielnicy.

6. Zadaniem podciągacza nici w maszynie szwalniczej jest

a) regulacja naprężenia nici górnej w czasie wiązania ściegów.
b) przerzucanie nici górnej przez bębenek i tworzenie pętli.
c) zamknięcie nici dolnej w pętli nici górnej.
d) przesunięcie tkaniny przez transporter po płytce ściegowej.

7. Nawijacz nici to

a) mechanizm służący do nawijania nici na szpulkę.
b) pracownik wykonujący czynność nawijania nici.
c) element mechanizmu chwytacza tworzący pętlę nici.
d) nazwa uszkodzenia maszyny spowodowanej brakiem regulacji podawania nici.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

8. Stopka to nazwa

a) części zakończenia igły maszynowej.
b) części podciągacza nici.
c) mechanizmu dociskowego w mechanizmie transportu tkaniny.
d) hamulca zatrzymującego pracę maszyny.

9. Rowek igły maszynowej służy do

a) prowadzenia nitki w czasie szycia.
b) ułatwienia nawlekania nici.
c) nadania sprężystości igle podczas szycia.
d) ułatwienia zakładania igły do mechanizmu igielnicy.

10. Igła w maszynie kuśnierskiej pracuje

a) w płaszczyźnie pionowej.
b) w płaszczyźnie poziomej.
c) ukośnie z lewej strony na prawą.
d) ukośnie z prawej strony na lewą.

11. W skład mechanizmu transportu maszyny kuśnierskiej wchodzą

a) dwa poziome krążki napędowy i dociskowy.
b) stopka, transporter i płytka ściegowa.
c) chwytacz, szpuleczka i bębenek.
d) regulator podciągacza, wahacz, igielnica.

12. Maszyna kuśnierska jest maszyną szwalniczą i szyje ściegiem

a) dwunitkowym łańcuszkowym.
b) jednonitkowym prostym.
c) obrzucającym dwunitkowym.
d) obrzucającym jednonitkowym.

13. Zszywane skóry futerkowe na maszynie kuśnierskiej wprowadza się pomiędzy elementy

mechanizmu transportowego układając je
a) stroną mizdrową do siebie.
b) okrywą włosową do siebie.
c) okrywę włosową jednej skóry do strony mizdrowej drugiej.
d) bez zwracania uwagi na strony powierzchni zszywanych.

14. Maszyną szwalniczą, która ma możliwość wykonywać pracę przy ruchu wstecznym i szyć

ściegiem jednonitkowym łańcuszkowym krytym jest
a) kuśnierka.
b) stębnówka.
c) maszyna do tasiemkowania.
d) pikówka.

15. Maszyną stosowaną do kosmetyki wyrobów futrzarskich jest maszyna

a) do przyszywania podszewki.
b) do pikowania.
c) do rozkroju skór.
d) do prasowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

16. W maszynach szwalniczych - kuśnierkach ma zastosowanie napęd

a) elektryczny.
b) pneumatyczny.
c) mechaniczny nożny.
d) hydrauliczny.

17. Podstawową czynnością konserwacji maszyn i urządzeń mechanicznych jest

a) sprzątanie stanowiska pracy wokół maszyny.
b) kontrola stanu technicznego i bieżące smarowanie maszyn.
c) przykrywanie maszyn po zakończeniu pracy.
d) racjonalne użytkowanie maszyn.

18. Smarowanie maszyn i urządzeń mechanicznych polega na

a) wprowadzaniu smaru pomiędzy trące powierzchnie mechanizmów maszyn.
b) wycieraniu korpusu maszyny naoliwioną ściereczką.
c) rozbieraniu mechanizmów i kąpieli elementów w olejach po zakończeniu pracy.
d) smarowaniu olejem części maszyn przy okazji remontów generalnych.

19. Włączenie obrotów i regulacja prędkości obrotowej koła napędowego silnika

elektrycznego kuśnierki odbywa się przy pomocy
a) wyłącznika prądu.
b) centralnego sterowania.
c) pedału nożnego i cięgna dźwigni sprzęgła.
d) ręcznego obracania kołem zamachowym wału głównego maszyny.

20. Regulacja mechanizmów tworzenia ściegu polega na

a) ustawieniu długości ściegu, kierunku szycia, docisku materiałów i napięcia nici.
b) nawinięciu nici na szpuleczkę bębenka oraz wprowadzeniu nici ze szpulki do ucha

igły.

c) ustawieniu wysokości stołu maszyny szwalniczej.
d) ustawieniu długości cięgna łączącego pedał z dźwignią sprzęgła silnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Charakteryzowanie maszyn i urządzeń stosowanych w kuśnierstwie

Zakreśl poprawną odpowiedź

.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Test II

Test

praktyczny

typu

„próba

pracy”

do

jednostki

modułowej

„Charakteryzowanie maszyn i urządzeń stosowanych w kuśnierstwie”

Treść zadania

Wykonaj regulację mechanizmów roboczych maszyny kuśnierskiej w przygotowaniu jej do

szycia.

Postępuj zgodnie z instrukcją obsługi maszyny i z zachowaniem warunków

bezpieczeństwa pracy.

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zalecane jest przeprowadzenie zadania testowego typu „próba
pracy”. Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom umiejętności w zakresie
wiedzy teoretycznej i sprawności praktycznego wykonywania czynności przygotowania
maszyny kuśnierskiej do szycia. Przygotowanie polegać ma na regulacji mechanizmów
roboczych maszyny.

Uczniowie powinni wykonywać zadanie indywidualnie. Jest to jednocześnie możliwość

samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności podczas ćwiczeń
praktycznych.

Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie

zadania zgodnie z instrukcją obsługi maszyny kuśnierskiej i z zachowaniem warunków
bezpiecznej pracy. Należy zapewnić uczniowi warunki do samodzielnego zaplanowania
poszczególnych etapów wykonania zadania:

−

zorganizowania stanowiska pracy,

−

doboru odpowiednich narzędzi,

−

ustalenia parametrów regulacji,

−

wykazania się umiejętnością wykonania kolejnych czynności,

−

sprawdzenia prawidłowości wykonanej pracy.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

stanowisko pracy przy maszynie kuśnierskiej,

−

instrukcję obsługi maszyny,

−

instrukcje wykonania regulacji maszyny,

−

narzędzia potrzebne przy regulacji mechanizmów roboczych,

−

regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przed rozpoczęciem wykonywania zadania nauczyciel powinien:

−

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska pracy w warsztatach szkolnych lub
zakładzie kuśnierskim,

−

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

sprawdzić ubiór ochronny,

−

zatwierdzić ustalony przez uczniów plan i kolejność czynności,

−

określić kryteria oceny wykonywanego zadania,

−

na bieżąco kontrolować pracę uczniów,

−

dokonać oceny wykonanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Instrukcja dla ucznia

Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

−

dobrać i założyć odzież ochronną,

−

zapoznać się z instrukcją obsługi maszyny kuśnierskiej i wykonania regulacji
mechanizmów,

−

zapisać plan działania przez podanie kolejnych czynności i przedstawić do zatwierdzenia
nauczycielowi.

−

przygotować potrzebne narzędzia,

−

przeprowadzić kolejne czynności regulacji:

a. założyć igłę i nici,
b. wyregulować naciąg nici,
c. wyregulować długość ściegu,
d. zsynchronizować pracę chwytacza i igły,
e. zsynchronizować współdziałanie pracy mechanizmu posuwu zszywania i wodzika,

−

sprawdzić działanie maszyny,

−

porządkować stanowisko pracy,

−

zaprezentować i omówić wykonanie zadania.

Umiejętności podlegające ocenie

Lp Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty do

uzyskania

Punkty

przyznane

1.

Dobranie odzieży ochronnej

5

2.

Zaplanowanie kolejnych czynności

15

3.

Przygotowanie stanowiska pracy:

−

wskazanie narzędzi potrzebnych do wykonania zadania,

−

sprawdzenie stanu technicznego maszyny pod względem

bhp/osłony zabezpieczające, stan techniczny przewodów
elektrycznych itp./

10

4.

Wykonanie zadania:

−

założyć igłę i nici,

−

wyregulować naciąg nici,

−

wyregulować długość ściegu,

−

zsynchronizować pracę chwytacza i igły,

−

zsynchronizować współdziałanie pracy mechanizmu posuwu
zszywania i wodzika,

50

5.

Uporządkowanie stanowiska pracy

5

6.

Zaprezentowanie i omówienie wykonanego oznaczenia.

15

Razem

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Normy wymagań na poszczególne oceny

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

70

dostateczny

85

dobry

90

bardzo dobry

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

7. LITERATURA

1. Białczak B.: Maszyny i urządzenia w przemyśle odzieżowym. Podręcznik dla ZSZ.

WSiP,Warszawa1995

2. Buczyńska L., Burzyński Cz.: Kuśnierstwo. WSiP, Warszawa 1986
3. Burzyński Cz., Dzieża R., Suliga A., Duda J.: Kuśnierstwo. WNT, Warszawa 1986
4. Burzyński Cz., Suliga A.: Kuśnierstwo. Część 1. WSiP, Warszawa 1986
5. Czyżewski H.: Krawiectwo. WSiP, Warszawa1992
6. Dobrzański T.: Rysunek techniczny. WNT, Warszawa 1996
7. Krawiectwo technologia. Tłumaczenie z języka niemieckiego - Samek P. Podręcznik dla

szkół odzieżowych. WSiP, Warszawa 1999