21. Organy nadzoru
21.1. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)
21.2. Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS)
21.3. Państwowa Straż Pożarna (PSP)
21.4. Urząd Dozoru Technicznego (UDT)
21.5. Inspekcja Ochrony Środowiska (IOŚ)
Informacja:
Rozwinięcie powyższej tematyki m.in. w książce
Serwis PEN-Asystent BHP i Pra-
Serwis PEN-Asystent BHP, Prawo pracy, Ochrona przeciwpożarowa oraz Ochrona
środowiska i Budownictwo – pendrive „złoty”
21.1. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)
Począwszy od dnia 1 lipca 2007 r. aktem prawnym regulującym zasady działania PIP jest ustawa z dnia 13 kwietnia
2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589, z późn. zm.), zwana dalej „ustawą o PIP”.
Zgodnie z nią Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania
prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legal-
ności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie.
Jednostkami organizacyjnymi Państwowej Inspekcji Pracy są: Główny Inspektorat Pracy, okręgowe inspektoraty pracy
oraz od 1 stycznia 2011 r. Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy im. Profesora Jana Rosnera we Wrocławiu.
Organami Państwowej Inspekcji Pracy są natomiast:
Główny Inspektor Pracy,
okręgowi inspektorzy pracy,
inspektorzy pracy, działający w ramach właściwości terytorialnej okręgowych inspektoratów pracy.
Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy:
nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higie-
ny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze sto-
sunku pracy, czasu pracy, urlopów, uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, zatrudniania młodocia-
nych i osób niepełnosprawnych;
kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania działalności oraz kontrola przestrzegania
obowiązku:
informowania powiatowych urzędów pracy przez bezrobotnych o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobko-
wej lub działalności,
opłacania składek na Fundusz Pracy;
dokonania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia działalności, której prowadzenie jest uzależnione od uzyska-
nia wpisu do tego rejestru,
prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami określonymi w przepisach o promocji zatrudnienia i in-
stytucjach rynku pracy,
prowadzenia działalności przez podmioty kierujące osoby w celu nabywania umiejętności praktycznych, w szcze-
gólności odbycia praktyki absolwenckiej, praktyki lub stażu zawodowego, niebędących zatrudnieniem lub inną
pracą zarobkową — zgodnie z warunkami określonymi w art. 19d i 85 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.);
kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców;
kontrola wyrobów wprowadzanych do obrotu lub oddanych do użytku pod względem spełniania przez nie zasadni-
czych lub innych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, określonych w odrębnych przepisach;
nadzór nad spełnianiem przez pracodawców obowiązków określonych w art. 35 oraz art. 37 ust. 5 i 6 rozporządze-
nia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny,
udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agen-
cji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93
i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji
91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zgod-
nie z odrębnymi przepisami dotyczącymi ochrony pracy, w zakresie swoich kompetencji;
nadzór nad przestrzeganiem warunków stosowania substancji określonych przez Europejską Agencję Chemikaliów
na podstawie art. 9 ust. 4 rozporządzenia nr 1907/2006, w zakresie swoich kompetencji;
podejmowanie działań polegających na zapobieganiu i ograniczaniu zagrożeń w środowisku pracy, a w szczególności:
badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz kontrola stosowania środków zapobiegających tym
wypadkom,
analizowanie przyczyn chorób zawodowych oraz kontrola stosowania środków zapobiegających tym chorobom,
inicjowanie prac badawczych w dziedzinie przestrzegania prawa pracy, a w szczególności bezpieczeństwa i hi-
gieny pracy,
inicjowanie przedsięwzięć w sprawach ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym,
udzielanie porad służących ograniczaniu zagrożeń dla życia i zdrowia pracowników, a także w zakresie prze-
strzegania prawa pracy,
podejmowanie działań prewencyjnych i promocyjnych zmierzających do zapewnienia przestrzegania prawa
pracy;
współdziałanie z organami ochrony środowiska w zakresie kontroli przestrzegania przez pracodawców przepisów
o przeciwdziałaniu zagrożeniom dla środowiska;
kontrola przestrzegania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, określonych w ustawie z dnia 22 czerwca
2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych;
kontrola ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych,
opiniowanie projektów aktów prawnych z zakresu prawa pracy;
prawo wnoszenia powództw, a za zgodą osoby zainteresowanej — uczestnictwo w postępowaniu przed sądem
pracy, w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy;
wydawanie i cofanie zezwoleń w przypadkach, o których mowa w art. 304
5
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. — Ko-
deks pracy (wykonywanie pracy zarobkowej przez dziecko);
udzielanie na pisemny wniosek osoby zainteresowanej informacji o minimalnych warunkach zatrudnienia pracow-
ników, określonych w dziale drugim rozdziale IIa ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy;
współpraca z urzędami państw członkowskich Unii Europejskiej odpowiedzialnymi za nadzór nad warunkami
pracy i zatrudnienia pracowników, polegająca na:
udzielaniu informacji o warunkach zatrudnienia pracowników skierowanych do wykonywania pracy na teryto-
rium państwa członkowskiego Unii Europejskiej na określony czas, przez pracodawcę mającego siedzibę na te-
rytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
informowaniu o stwierdzonych wykroczeniach przeciwko prawom pracowników skierowanych do wykonywa-
nia pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na określony czas przez pracodawcę mającego siedzibę
w państwie będącym członkiem Unii Europejskiej,
wskazywaniu organu nadzoru nad rynkiem pracy, właściwego do udzielania żądanej informacji ze względu na
zakres jego działania;
ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika określonych w Kodeksie pracy, wykroczeń, o których mowa
w art. 119—123 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także in-
nych wykroczeń, gdy ustawy tak stanowią oraz udział w postępowaniu w tych sprawach w charakterze oskarżycie-
la publicznego;
wykonywanie innych zadań określonych w ustawie i przepisach szczególnych.
Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy ponadto nadzór i kontrola zapewnienia bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy:
osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osobom wykonującym na wła-
sny rachunek działalność gospodarczą w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub przedsiębiorcę, niebędącego
pracodawcą, na rzecz którego taka praca jest świadczona;
przez podmioty organizujące pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy, w ra-
mach prac społecznie użytecznych;
osobom przebywającym w zakładach karnych i zakładach poprawczych, wykonującym pracę, a także żołnierzom
w służbie czynnej, wykonującym powierzone im prace.
Państwowa Inspekcja Pracy sprawuje także nadzór i kontrolę zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicz-
nych warunków zajęć odbywanych na jego terenie przez studentów i uczniów niebędących pracownikami.
Państwowa Inspekcja Pracy może podejmować działania w zakresie prowadzenia badań i pomiarów oraz analizowania
zagrożeń powodowanych przez czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy.
Inspektorzy pracy są uprawnieni do przeprowadzania, bez uprzedzenia i o każdej porze dnia i nocy, kontroli prze-
strzegania przepisów prawa pracy, w szczególności stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli przestrzega-
nia przepisów dotyczących legalności zatrudnienia. Kontrolę przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej po-
twierdzającej tożsamość i uprawnienia inspektora pracy lub innego upoważnionego pracownika Państwowej Inspekcji
Pracy.
Kontrolę przedsiębiorcy przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej i upoważnienia do jej przeprowadzenia.
Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli u przedsiębiorcy powinno zawierać następujące dane:
wskazanie podstawy prawnej przeprowadzenia kontroli,
oznaczenie organu kontroli,
imię i nazwisko, stanowisko służbowe osoby upoważnionej do przeprowadzenia kontroli oraz numer jej legitymacji
służbowej,
określenie zakresu przedmiotowego kontroli,
oznaczenie podmiotu objętego kontrolą,
wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli,
podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji,
pouczenie kontrolowanego podmiotu o jego prawach i obowiązkach,
datę i miejsce wystawienia upoważnienia.
Jeżeli okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne podjęcie kontroli u przedsiębiorcy, kontrola może być podjęta
po okazaniu legitymacji służbowej. Kontrolowanemu należy niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od
dnia podjęcia kontroli, doręczyć upoważnienie do przeprowadzenia kontroli.
Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli wydają Główny Inspektor Pracy i jego zastępcy oraz okręgowi inspektorzy
pracy i ich zastępcy.
W razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe
organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione odpowiednio do:
nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie w przypadku, gdy naruszenie dotyczy przepi-
sów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 11 pkt 1 ustawy o PIP);
nakazania: wstrzymania prac lub działalności, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia
pracowników lub innych osób wykonujących te prace lub prowadzących działalność; skierowania do innych prac
pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy wbrew obowiązującym przepisom przy pracach wzbronio-
nych, szkodliwych lub niebezpiecznych albo pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy przy pracach
niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci lub osoby nie posiadają odpowiednich kwalifikacji; nakazy w tych sprawach
podlegają natychmiastowemu wykonaniu (art. 11 pkt 2 ustawy o PIP);
nakazania wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń w sytuacji, gdy ich eksploatacja powoduje bezpośrednie
zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu (art. 11
pkt 3 ustawy o PIP);
zakazania wykonywania pracy lub prowadzenia działalności w miejscach, w których stan warunków pracy stanowi
bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykona-
niu (art. 11 pkt 4 ustawy o PIP);
nakazania, w przypadku stwierdzenia, że stan bezpieczeństwa i higieny pracy zagraża życiu lub zdrowiu pracowni-
ków lub osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osób wykonujących na
własny rachunek działalność gospodarczą, zaprzestania prowadzenia działalności bądź działalności określonego
rodzaju (art. 11 pkt 5 ustawy o PIP);
nakazania ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyn wypadku (art. 11 pkt 6 ustawy o PIP);
nakazania wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy w przypadku
naruszenia trybu, metod, rodzaju lub częstotliwości wykonania tych badań i pomiarów lub konieczności stwierdze-
nia wykonywania pracy w szczególnych warunkach (art. 11 pkt 6a ustawy o PIP);
nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego
pracownikowi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu (art. 11 pkt 7 ustawy o PIP);
skierowania wystąpienia lub wydania polecenia, w razie stwierdzenia innych naruszeń niż wymienione powyżej,
w sprawie ich usunięcia, a także wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do osób winnych (art. 11 pkt 8 ustawy o PIP).
Właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są również uprawnione do nakazania pracodawcy umieszczenia pracow-
nika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o któ-
rej mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, wykreślenia go z ewi-
dencji oraz do sporządzenia korekty dokonanego wpisu w tej ewidencji.
Kontroli Państwowej Inspekcji Pracy podlegają:
pracodawcy — a w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli legalności zatrudnienia także niebędący
pracodawcami przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne — na rzecz których jest świadczona praca przez osoby
fizyczne, w tym przez osoby wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą, bez względu na podstawę
świadczenia tej pracy,
podmioty świadczące usługi pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego oraz pracy
tymczasowej w rozumieniu art. ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pra-
cy — w zakresie:
dokonania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia działalności, której prowadzenie jest uzależnione od uzyska-
nia wpisu do tego rejestru,
prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami określonymi w przepisach o promocji zatrudnienia i in-
stytucjach rynku pracy;
podmioty kierujące osoby w celu nabywania umiejętności praktycznych, w szczególności odbycia praktyki absol-
wenckiej, praktyki lub stażu zawodowego, niebędących zatrudnieniem lub inną pracą zarobkową — w zakresie,
o którym mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
Postępowanie kontrolne ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania prawa pracy, w szczególno-
ści przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia oraz udo-
kumentowanie dokonanych ustaleń.
W toku postępowania kontrolnego inspektor pracy ma prawo:
swobodnego wstępu na teren oraz do obiektów i pomieszczeń podmiotu kontrolowanego;
przeprowadzania oględzin obiektów, pomieszczeń, stanowisk pracy, maszyn i urządzeń oraz przebiegu procesów
technologicznych i pracy;
żądania od podmiotu kontrolowanego oraz od wszystkich pracowników lub osób, które są lub były zatrudnione,
albo które wykonują lub wykonywały pracę na jego rzecz na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osób
wykonujących na własny rachunek działalność gospodarczą, a także osób korzystających z usług agencji zatrud-
nienia, pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych kontrolą oraz wzywania i przesłuchiwania tych osób
w związku z przeprowadzaną kontrolą;
żądania okazania dokumentów dotyczących budowy, przebudowy lub modernizacji oraz uruchomienia zakładu
pracy, planów i rysunków technicznych, dokumentacji technicznej i technologicznej, wyników ekspertyz, badań
i pomiarów dotyczących produkcji bądź innej działalności podmiotu kontrolowanego, jak również dostarczenia mu
próbek surowców i materiałów używanych, wytwarzanych lub powstających w toku produkcji, w ilości niezbędnej
do przeprowadzenia analiz lub badań, gdy mają one związek z przeprowadzaną kontrolą;
żądania przedłożenia akt osobowych i wszelkich dokumentów związanych z wykonywaniem pracy przez pracow-
ników lub osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy;
zapoznania się z decyzjami wydanymi przez inne organy kontroli i nadzoru nad warunkami pracy oraz ich realizacją;
utrwalania przebiegu i wyników oględzin, o których mowa w pkt 2, za pomocą aparatury i środków technicznych
służących do utrwalania obrazu lub dźwięku;
wykonywania niezbędnych dla celów kontroli odpisów lub wyciągów z dokumentów, jak również zestawień i obli-
czeń sporządzanych na podstawie dokumentów, a w razie potrzeby żądania ich od podmiotu kontrolowanego;
sprawdzania tożsamości osób wykonujących pracę lub przebywających na terenie podmiotu kontrolowanego, a tak-
że osób korzystających z usług agencji zatrudnienia, ich przesłuchiwania i żądania oświadczeń w sprawie legalno-
ści zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności zarobkowej;
korzystania z pomocy biegłych i specjalistów oraz akredytowanych laboratoriów.
Ustalenia kontroli dokumentowane są w formie protokołu.
Protokół kontroli powinien zawierać:
nazwę podmiotu kontrolowanego w pełnym brzmieniu i jego adres oraz numer z krajowego rejestru urzędowego
podmiotów gospodarki narodowej (REGON) oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);
imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe inspektora pracy;
imię i nazwisko osoby reprezentującej podmiot kontrolowany oraz nazwę organu reprezentującego ten podmiot;
datę rozpoczęcia działalności przez podmiot kontrolowany oraz datę objęcia stanowiska przez osobę lub powołania
organu reprezentującego ten podmiot;
oznaczenie dni, w których przeprowadzano kontrolę;
informację o realizacji uprzednich decyzji i wystąpień organów Państwowej Inspekcji Pracy oraz wniosków, zale-
ceń i decyzji innych organów kontroli i nadzoru nad warunkami pracy;
opis stwierdzonych naruszeń prawa oraz inne informacje mające istotne znaczenie dla wyników kontroli;
dane osoby legitymowanej oraz określenie czasu, miejsca i przyczyny legitymowania;
informację o pobraniu próbek surowców i materiałów używanych, wytwarzanych lub powstających w toku pro-
dukcji;
treść decyzji ustnych i poleceń oraz informację o terminach ich realizacji;
informację o liczbie i rodzaju udzielonych porad z zakresu prawa pracy;
wyszczególnienie załączników stanowiących składową część protokołu;
informacje o osobach, w obecności których przeprowadzano kontrolę;
na wniosek podmiotu kontrolowanego — wzmiankę o informacjach objętych tajemnicą przedsiębiorstwa;
wzmiankę o wniesieniu lub nie wniesieniu zastrzeżeń do treści protokołu oraz ewentualnym usunięciu stwierdzo-
nych nieprawidłowości przed zakończeniem kontroli;
datę i miejsce podpisania protokołu przez osobę kontrolującą oraz przez osobę lub organ reprezentujący podmiot
kontrolowany.
Protokół podpisuje inspektor pracy prowadzący kontrolę oraz osoba lub organ reprezentujący podmiot kontrolowany.
Podmiotowi kontrolowanemu przysługuje prawo zgłoszenia, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych
zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole.
Zastrzeżenia należy zgłosić na piśmie w terminie 7 dni od dnia przedstawienia protokołu.
W razie zgłoszenia zastrzeżeń inspektor pracy przeprowadzający kontrolę zobowiązany jest je zbadać, a w przypadku
stwierdzenia zasadności zastrzeżeń — zmienić lub uzupełnić odpowiednią część protokołu.
W protokole nie można dokonywać poprawek, skreśleń ani uzupełnień bez omówienia ich na końcu protokołu, z wyjąt-
kiem sprostowania oczywistych omyłek pisarskich i rachunkowych, które parafuje inspektor pracy, oznaczając parafy
datą ich dokonania.
Odmowa podpisania protokołu przez osobę lub organ reprezentujący podmiot kontrolowany nie stanowi przeszkody do
zastosowania przez inspektora pracy stosownych środków prawnych przewidzianych ustawą.
Kopię protokołu kontroli inspektor pracy pozostawia podmiotowi kontrolowanemu.
W przypadku niestwierdzenia uchybień wynik kontroli może być udokumentowany w formie notatki urzędowej, która
powinna zawierać zwięzły opis stanu faktycznego stwierdzonego w czasie kontroli. Notatkę urzędową podpisuje in-
spektor pracy.
W wyniku ustaleń dokonanych w toku kontroli właściwy inspektor pracy:
wydaje decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1—4 i pkt 6—7 oraz art. 11a;
kieruje wystąpienia i wydaje polecenia, o których mowa w art. 11 pkt 8;
wnosi powództwa oraz wstępuje do postępowania w sprawach ustalenie istnienia stosunku pracy;
podejmuje inne działania, jeżeli prawo lub obowiązek ich podjęcia wynika z odrębnych przepisów.
Decyzje, wystąpienia i polecenia dotyczące terenowych jednostek organizacyjnych podmiotu kontrolowanego, inspek-
tor pracy kieruje do tego podmiotu, bez względu na swoją właściwość terytorialną. Jeżeli usunięcie stwierdzonych nie-
prawidłowości nie wymaga decyzji pracodawcy, a także gdy nie można inaczej uniknąć niebezpieczeństwa zagrażają-
cego życiu lub zdrowiu pracowników, decyzje te wydaje się osobie kierującej tą jednostką.
Od decyzji inspektora pracy wydanej w formie pisemnej lub stanowiącej wpis do dziennika budowy, podmiotowi kon-
trolowanemu przysługuje odwołanie do okręgowego inspektora pracy. Odwołanie wnosi się w terminie 7 dni od daty
otrzymania decyzji.
W razie wniesienia odwołania od decyzji wydanych w przypadkach, o których mowa w art. 11 pkt 2—4 ustawy o PIP,
okręgowy inspektor pracy może wstrzymać jej wykonanie do czasu rozpatrzenia odwołania, jeżeli podjęte przez pod-
miot kontrolowany przedsięwzięcia wyłączają bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi.
Podmiot kontrolowany, do którego została skierowana decyzja, o której mowa w art. 11 pkt 1—7 i art. 11a ustawy
o PIP, ma obowiązek informowania odpowiedniego organu Państwowej Inspekcji Pracy o jej realizacji z upływem
terminów określonych w decyzji.
Podmiot kontrolowany lub organ sprawujący nad nim nadzór, do którego skierowano wystąpienie, jest obowiązany
w terminie określonym w wystąpieniu, nie dłuższym niż 30 dni, zawiadomić odpowiedni organ Państwowej Inspekcji
Pracy o terminie i sposobie realizacji wniosków pokontrolnych.
21.2. Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS)
W myśl ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263, z późn.
zm.) jest ona powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nad-
zoru nad warunkami:
higieny środowiska,
higieny pracy w zakładach pracy,
higieny radiacyjnej,
higieny procesów nauczania i wychowania,
higieny wypoczynku i rekreacji,
zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku,
higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są
udzielane świadczenia zdrowotne
— w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych,
zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych.
Do zakresu działania PIS w dziedzinie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego należy w szczególności:
opiniowanie projektów planów zagospodarowania przestrzennego województwa, miejscowych planów zagospoda-
rowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,
uzgadnianie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowot-
nych,
uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, dotyczących:
budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych, statków morskich, żeglugi śródlądowej
i powietrznych,
nowych materiałów i procesów technologicznych przed ich zastosowaniem w produkcji lub w budownictwie,
uczestniczenie w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych, statków morskich, żeglugi śródlądowej i po-
wietrznych oraz środków komunikacji lądowej,
inicjowanie przedsięwzięć oraz prac badawczych w dziedzinie zapobiegania negatywnym wpływom czynników i zja-
wisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi.
Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy kontrola
przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących:
higieny środowiska, a zwłaszcza wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, czystości powietrza atmosferyczne-
go, gleby, wód i innych elementów środowiska w zakresie ustalonym w odrębnych przepisach,
utrzymania należytego stanu higienicznego nieruchomości, zakładów pracy, instytucji, obiektów i urządzeń uży-
teczności publicznej, dróg, ulic oraz osobowego i towarowego transportu kolejowego, drogowego, lotniczego
i morskiego,
warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz warunków żywienia zbiorowego,
nadzoru nad jakością zdrowotną żywności,
warunków zdrowotnych produkcji i obrotu przedmiotami użytku, materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kon-
taktu z żywnością, kosmetykami oraz innymi wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi,
warunków zdrowotnych środowiska pracy, a zwłaszcza zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych i innych
chorób związanych z warunkami pracy,
higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-
-wychowawczych, szkołach wyższych oraz w ośrodkach wypoczynku,
higieny procesów nauczania,
przestrzegania przez producentów, importerów, osoby wprowadzające do obrotu, stosujące lub eksportujące sub-
stancje chemiczne, ich mieszaniny lub wyroby w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substan-
cjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322, z późn. zm.) obowiązków wynikających z tej usta-
wy oraz z rozporządzeń Wspólnot Europejskich w niej wymienionych,
przestrzegania przez podmioty wprowadzające do obrotu prekursory kategorii 2 i 3 obowiązków wynikających
z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego
i Rady nr 273/2004 z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie prekursorów narkotykowych oraz rozporządzenia (WE) Ra-
dy nr 111/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. określającego zasady nadzorowania handlu prekursorami narkotyków
pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi,
wymagań określonych w przepisach o zawartości niektórych substancji w dymie papierosowym.
Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapobiegania i zwalczania chorób należy:
dokonywanie analiz i ocen epidemiologicznych;
opracowywanie programów i planów działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej, przekazywanie ich do
realizacji zakładom opieki zdrowotnej oraz kontrola realizacji tych programów i planów;
ustalanie zakresów i terminów szczepień ochronnych oraz sprawowanie nadzoru w tym zakresie;
wydawanie zarządzeń i decyzji lub występowanie do innych organów o ich wydanie — w wypadkach określonych
w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych;
wydawanie decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do jej stwierdzenia;
planowanie i organizowanie sanitarnego zabezpieczenia granic państwa;
nadzór sanitarny nad ruchem pasażerskim i towarowym w morskich i lotniczych portach oraz przystaniach;
udzielanie poradnictwa w zakresie spraw sanitarno-epidemiologicznych lekarzom okrętowym i personelowi po-
mocniczo-lekarskiemu, zatrudnionemu na statkach morskich, żeglugi śródlądowej i powietrznych;
kierowanie akcją sanitarną przy masowych przemieszczeniach ludności, zjazdach i zgromadzeniach.
Zadania PIS wykonują następujące organy:
Główny Inspektor Sanitarny,
państwowy wojewódzki inspektor sanitarny, jako organ rządowej administracji zespolonej w województwie,
państwowy powiatowy inspektor sanitarny, jako organ rządowej administracji zespolonej w powiecie,
państwowy graniczny inspektor sanitarny dla obszarów przejść granicznych drogowych, kolejowych, lotniczych,
rzecznych i morskich, portów lotniczych i morskich oraz jednostek pływających na obszarze wód terytorialnych.
Państwowi: wojewódzki, powiatowy i graniczny inspektor sanitarny kierują działalnością odpowiednio wojewódzkiej,
powiatowej i granicznej stacji sanitarno-epidemiologicznej.
Państwowy inspektor sanitarny jest uprawniony do kontroli zgodności budowanych obiektów z wymaganiami higie-
nicznymi i zdrowotnymi, określonymi w obowiązujących przepisach.
Stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości są wpisywane do dziennika budowy, z wyznaczeniem terminu ich usu-
nięcia.
Państwowy inspektor sanitarny lub Główny Inspektor Sanitarny w związku z wykonywaną kontrolą ma prawo:
wstępu na terenie miast i wsi do:
zakładów pracy oraz wszystkich pomieszczeń i urządzeń wchodzących w ich skład,
obiektów użyteczności publicznej, obiektów handlowych, ogrodów działkowych i nieruchomości oraz wszyst-
kich pomieszczeń wchodzących w ich skład,
środków transportu i obiektów z nimi związanych, w tym również na statki morskie, żeglugi śródlądowej i po-
wietrzne,
obiektów będących w trakcie budowy,
żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób,
żądania okazania dokumentów i udostępniania wszelkich danych,
pobierania nieodpłatnie próbek do badań.
W razie stwierdzenia naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych, państwowy inspektor sanitarny nakazuje,
w drodze decyzji, usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień. Jeżeli naruszenie wymagań spowodowało
bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, państwowy inspektor sanitarny nakazuje unieruchomienie zakładu
pracy lub jego części (stanowiska pracy, maszyny lub innego urządzenia), zamknięcie obiektu użyteczności publicznej,
wyłączenie z eksploatacji środka transportu, wycofanie z obrotu środka spożywczego, przedmiotu użytku, materiału
i wyrobu przeznaczonego do kontaktu z żywnością, kosmetyku lub innego wyrobu mogącego mieć wpływ na zdrowie
ludzi albo podjęcie lub zaprzestanie innych działań; decyzje w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu.
Państwowemu inspektorowi sanitarnemu przysługuje prawo zgłoszenia sprzeciwu przeciwko uruchomieniu wybudo-
wanego lub przebudowanego zakładu pracy lub innego obiektu budowlanego, wprowadzeniu nowych technologii lub
zmian w technologii, dopuszczeniu do obrotu materiałów stosowanych w budownictwie lub innych wyrobów mogących
mieć wpływ na zdrowie ludzi — jeżeli w toku wykonywanych czynności stwierdzi, że z powodu nieuwzględnienia
wymagań higienicznych i zdrowotnych określonych w obowiązujących przepisach mogłoby nastąpić zagrożenie życia
lub zdrowia ludzi.
Zgłoszenie sprzeciwu wstrzymuje dalsze działania w sprawach, do czasu wydania decyzji przez państwowego inspekto-
ra sanitarnego wyższego stopnia.
21.3. Państwowa Straż Pożarna (PSP)
Zgodnie z ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68, z późn.
zm.) jest ona zawodową, umundurowaną i wyposażoną w specjalistyczny sprzęt formacją, przeznaczoną do walki
z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami.
Do podstawowych zadań PSP należy:
rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń,
organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejsco-
wych zagrożeń,
wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych w czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji
miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze,
kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz po-
wszechnego systemu ochrony ludności,
nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych,
prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony ludności,
współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego
zadań ustawowych,
współdziałanie ze strażami pożarnymi i służbami ratowniczymi innych państw oraz ich organizacjami międzynaro-
dowymi na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych oraz odrębnych przepisów,
realizacja innych zadań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych na zasadach
i w zakresie w nich określonych.
PSP wykonuje czynności kontrolno-rozpoznawcze celem rozpoznawania zagrożeń pożarowych i innych miejscowych
zagrożeń.
Czynności kontrolno-rozpoznawcze są przeprowadzane w zakresie:
kontroli przestrzegania przepisów przeciwpożarowych,
oceny zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej rozwiązań technicznych zastosowanych w obiekcie
budowlanym,
oceny zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym,
ustalania spełnienia wymogów bezpieczeństwa w zakładzie stwarzającym zagrożenie wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej,
rozpoznawania możliwości i warunków prowadzenia działań ratowniczych przez jednostki ochrony przeciwpoża-
rowej,
rozpoznawania innych miejscowych zagrożeń,
wstępnego ustalania nieprawidłowości, które przyczyniły się do powstania pożaru oraz okoliczności jego rozprze-
strzenienia się,
zbierania informacji niezbędnych do wykonania analizy poważnej awarii przemysłowej i formułowania zaleceń dla
prowadzącego zakład.
Prawo do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych mają strażacy upoważnieni przez właściwego ko-
mendanta Państwowej Straży Pożarnej, którzy w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów przeciwpożarowych
mają prawo do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego.
Czynności kontrolno-rozpoznawcze mogą być przeprowadzane przez inne osoby upoważnione przez komendanta wo-
jewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej.
Czynności kontrolno-rozpoznawcze mogą być przeprowadzane po doręczeniu kontrolowanemu upoważnienia do prze-
prowadzenia tych czynności przynajmniej na 7 dni, a w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 5, przynajmniej na
3 dni — przed terminem ich rozpoczęcia. Upoważnienie może być doręczone kontrolowanemu w chwili przystąpienia
do czynności kontrolno-rozpoznawczych, jeżeli powzięto informację o możliwości występowania w miejscu ich prze-
prowadzania zagrożenia życia ludzi lub bezpośredniego niebezpieczeństwa powstania pożaru.
Upoważnienie, o którym mowa powyżej, powinno zawierać:
określenie podstawy prawnej przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych;
oznaczenie organu przeprowadzającego czynności kontrolno-rozpoznawcze;
datę i miejsce wystawienia;
imię i nazwisko, określenie stanowiska służbowego strażaka upoważnionego do przeprowadzenia czynności kon-
trolno-rozpoznawczych oraz numer jego legitymacji służbowej;
imię i nazwisko oraz określenie rodzaju i numeru dokumentu tożsamości innej osoby upoważnionej do przeprowa-
dzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych;
oznaczenie podmiotu objętego czynnościami kontrolno-rozpoznawczymi i miejsca ich przeprowadzenia;
informacje o zakresie przedmiotowym czynności kontrolno-rozpoznawczych;
wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli;
podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji;
pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego.
W chwili przystąpienia do czynności kontrolno-rozpoznawczych upoważnieni do przeprowadzania tych czynności
(kontrolujący) okazują kontrolowanemu: strażak — legitymację służbową, inna osoba — dokument tożsamości.
Kontrolowany jest obowiązany umożliwić kontrolującemu przeprowadzenie czynności kontrolno-rozpoznawczych, a w
tym:
udzielić niezbędnych informacji i wyjaśnień w sprawach objętych zakresem tych czynności oraz wyrazić zgodę na
sporządzenie dokumentacji fotograficznej,
umożliwić dostęp do obiektów, urządzeń i innych składników majątkowych, w stosunku do których mają być prze-
prowadzone czynności,
zapewnić wgląd w dokumentację i prowadzone ewidencje objęte zakresem czynności,
umożliwić sporządzenie kopii niezbędnych dokumentów,
zapewnić warunki do pracy, w tym, w miarę możliwości, samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania
dokumentów,
udostępnić środki łączności i inne konieczne środki techniczne, jakimi dysponuje, w zakresie niezbędnym do prze-
prowadzania czynności.
Kontrolujący ma prawo wstępu do wszystkich obiektów i pomieszczeń, chyba że stanowią one część mieszkalną lub ich
właścicielami albo zarządzającymi są:
komórki lub jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej albo przez niego nadzorowane: Poli-
cja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Centralne Biuro Antykorupcyjne lub Straż Gra-
niczna,
obce misje dyplomatyczne, urzędy konsularne albo inne instytucje międzynarodowe korzystające z immunitetów
dyplomatycznych lub konsularnych.
Kontrolujący podlega obowiązującym w obiektach i pomieszczeniach kontrolowanego przepisom o bezpieczeństwie
i higienie pracy, o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie przeciwpożarowej. Kontrolujący nie podlega prze-
szukaniu przewidzianemu w regulaminie ochrony obiektów i pomieszczeń kontrolowanego.
Z ustaleń dokonanych w toku czynności kontrolno-rozpoznawczych kontrolujący sporządza protokół, który podpisują kontro-
lujący oraz kontrolowany albo osoba przez niego upoważniona.
Kontrolowany lub osoba przez niego upoważniona mają prawo wniesienia zastrzeżeń do protokołu przed jego podpisa-
niem.
W razie odmowy podpisania protokołu przez kontrolowanego albo osobę przez niego upoważnioną, kontrolujący czyni
o tym wzmiankę w protokole.
Kontrolujący doręcza oryginał protokołu bez zbędnej zwłoki właściwemu miejscowo komendantowi powiatowemu
(miejskiemu) Państwowej Straży Pożarnej. Kopię protokołu kontrolujący doręcza kontrolowanemu lub osobie przez
niego upoważnionej.
Komendant powiatowy (miejski) PSP, w razie stwierdzenia naruszenia przepisów przeciwpożarowych, uprawniony jest
w drodze decyzji administracyjnej do:
nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie,
wstrzymania robót (prac), zakazania używania maszyn, urządzeń lub środków transportowych oraz eksploatacji
pomieszczeń, obiektów lub ich części, jeżeli stwierdzone uchybienia mogą powodować zagrożenie życia ludzi lub
bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru.
Decyzje takie podlegają natychmiastowemu wykonaniu.
Organem odwoławczym od tych decyzji jest komendant wojewódzki PSP.
21.4. Urząd Dozoru Technicznego (UDT)
Dozorem technicznym są określone ustawą działania zmierzające do zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania urzą-
dzeń technicznych.
Dozorowi technicznemu podlegają urządzenia techniczne.
Akt prawny, o którym mowa powyżej, to ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122,
poz. 1321, z późn. zm.).
Urządzeniami technicznymi są urządzenia, które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mie-
nia i środowiska wskutek:
rozprężenia cieczy lub gazów znajdujących się pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego,
wyzwolenia energii potencjalnej lub kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograniczonym zasięgu,
rozprzestrzeniania się materiałów niebezpiecznych podczas ich magazynowania lub transportu.
Warunkami technicznymi dozoru technicznego są ustalone przez właściwych ministrów na podstawie ustawy wyma-
gania, jakim powinny odpowiadać urządzenia techniczne.
Jednostkami dozoru technicznego są:
Urząd Dozoru Technicznego,
Transportowy Dozór Techniczny,
Wojskowy Dozór Techniczny.
Osoby odpowiedzialne za wytwarzanie, naprawę, modernizację i kontrolę jakości urządzeń technicznych oraz materia-
łów i elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji tych urządzeń powinny posiadać:
wyższe wykształcenie techniczne i co najmniej dwuletnią praktykę zawodową lub
wykształcenie średnie techniczne i co najmniej pięcioletnią praktykę zawodową oraz
znajomość norm, przepisów o dozorze technicznym i warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie pro-
wadzonej działalności.
Osoby wykonujące czynności spawania, zgrzewania, lutowania oraz przeróbkę plastyczną i obróbkę cieplną w toku
wytwarzania, naprawy i modernizacji urządzeń technicznych oraz wytwarzania elementów stosowanych do wytwarza-
nia, naprawy lub modernizacji tych urządzeń, a także osoby obsługujące i konserwujące urządzenia techniczne, obo-
wiązane są posiadać zaświadczenia kwalifikacyjne potwierdzające umiejętność praktycznego wykonywania tych czyn-
ności oraz znajomość warunków technicznych dozoru technicznego, norm i przepisów prawnych w tym zakresie.
Czynności dozoru technicznego wykonują pracownicy jednostek dozoru technicznego (inspektorzy), na podstawie
upoważnienia wydanego przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego oraz legitymacji służbowej.
Przedsiębiorca, u którego są wykonywane czynności dozoru technicznego, jest obowiązany zapewnić warunki do spra-
wnego ich wykonywania oraz, na żądanie inspektora, przedstawić dokumenty i udzielić informacji koniecznych do pra-
widłowego wykonania tych czynności.
Inspektor jest uprawniony do: wstępu za okazaniem upoważnienia i legitymacji służbowej, do pomieszczeń i obiektów,
w których znajdują się urządzenia techniczne, swobodnego poruszania się w tych pomieszczeniach i obiektach, dostępu
do urządzeń technicznych, przeprowadzania badań, prób i pomiarów, żądania od przedsiębiorcy udzielania niezbędnych
informacji i przedstawiania koniecznych dokumentów oraz wyników badań, wydawania zaleceń technicznych.
Czynności dozoru technicznego inspektorzy wykonują w obecności przedsiębiorcy lub osoby upoważnionej przez
przedsiębiorcę. Inspektorzy są obowiązani do przestrzegania przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
obowiązujących u przedsiębiorcy.
21.5. Inspekcja Ochrony Środowiska (IOŚ)
Inspekcja Ochrony Środowiska jest powołana do kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska oraz badania
i oceny stanu środowiska.
Do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska należy:
kontrola podmiotów korzystających ze środowiska w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. — Prawo
ochrony środowiska, w zakresie:
przestrzegania przepisów o ochronie środowiska,
przestrzegania decyzji ustalających warunki korzystania ze środowiska oraz przestrzegania zakresu, częstotli-
wości i sposobu prowadzenia pomiarów wielkości emisji i jej wpływu na stan środowiska,
przestrzegania przepisów dotyczących zawartości siarki w ciężkim oleju opałowym stosowanym w instalacjach
energetycznego spalania paliw oraz w oleju do silników statków żeglugi śródlądowej,
eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem,
przestrzegania przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
przestrzegania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami
oraz o opłacie produktowej,
postępowania z substancjami zubożającymi warstwę ozonową, o których mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia
2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową, oraz z produktami, urządzeniami i instalacjami zawie-
rającymi te substancje,
przestrzegania przepisów i uzyskanych na ich podstawie zezwoleń, z wyłączeniem kontroli laboratoryjnej,
w zakresie postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi,
przestrzegania przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji,
przestrzegania przepisów o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, z wyjątkiem przepisów art. 41
pkt 2 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym,
przestrzegania przepisów o bateriach i akumulatorach, z wyjątkiem przestrzegania przez sprzedawców detalicz-
nych i sprzedawców hurtowych przepisów art. 8, art. 9, art. 10 ust. 1, art. 11, art. 31 ust. 3, art. 48—50, art. 53
oraz art. 54 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach;
kontrola przestrzegania przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gmi-
nach;
prowadzenie państwowego monitoringu środowiska, w tym m.in.:
opracowywanie programów państwowego monitoringu środowiska,
koordynacja realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska,
gromadzenie informacji o środowisku w zakresie ujętym w programach państwowego monitoringu środowiska,
przetwarzanie zgromadzonych informacji o środowisku i dokonywanie ocen stanu środowiska,
opracowywanie raportów o stanie środowiska;
podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań związanych z ochroną
środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska;
przeciwdziałanie poważnym awariom oraz sprawowanie nadzoru nad usuwaniem ich skutków;
wykonywanie zadań związanych ze zbieraniem danych do Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanie-
czyszczeń oraz prowadzeniem Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń;
wykonywanie zadań określonych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.);
udział w przekazywaniu do użytkowania obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcia mogące zaw-
sze znacząco lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko;
wykonywanie zadań w zakresie zapobiegania szkodom w środowisku i ich naprawy;
wykonywanie zadań określonych w przepisach o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów;
wykonywanie zadań określonych w ustawie z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138,
poz. 865, z późn. zm.);
kontrola wyrobów wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku, podlegających ocenie zgodności w zakresie
spełniania przez nie zasadniczych lub innych wymagań dotyczących ochrony środowiska;
wykonywanie zadań z zakresu:
ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322. z
późn. zm.),
rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie reje-
stracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia
Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie
Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG
i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006,
str. 1, z późn. zm.),
rozporządzenia (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie deter-
gentów (Dz. Urz. UE L 104 z 08.04.2004, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 34,
str. 48, z późn. zm.),
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 689/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. dotyczącego
wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów (Dz. Urz. UE L 204 z 31.07.2008, str. 1, z późn. zm.),
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie kla-
syfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy
67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353
z 31.12.2008, str. 1, z późn. zm.)
— w zakresie zagrożeń dla środowiska;
przeprowadzanie kontroli, o której mowa w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu
uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. Nr 122, poz. 695, z późn. zm.);
wykonywanie pomiarów wielkości emisji oraz poziomu substancji lub energii występujących w środowisku;
prowadzenie badań referencyjnych i porównawczych;
prowadzenie interkalibracyjnych porównań międzylaboratoryjnych;
współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami kontroli, organami ścigania i wymiaru sprawie-
dliwości, innymi organami administracji państwowej i organami samorządu terytorialnego oraz obrony cywilnej,
a także organizacjami społecznymi;
wykonywanie innych zadań określonych odrębnymi przepisami.
Organami Inspekcji Ochrony Środowiska są:
Główny Inspektor Ochrony Środowiska;
wojewódzki inspektor ochrony środowiska jako organ rządowej administracji zespolonej w województwie.
Przy wykonywaniu kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska inspektor uprawniony jest do:
wstępu z niezbędnym sprzętem:
na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na którym prowadzona jest działalność gospodarcza,
do środków transportu,
wstępu przez całą dobę wraz z niezbędnym sprzętem na teren niezwiązany z prowadzeniem działalności gospodar-
czej,
pobierania próbek, przeprowadzania niezbędnych badań lub wykonywania innych czynności kontrolnych w celu
ustalenia na terenie kontrolowanej nieruchomości, w obiekcie lub jego części, stanu środowiska oraz oceny tego
stanu w świetle przepisów o ochronie środowiska, a także indywidualnie określonych w decyzjach administracyj-
nych warunków wykonywania działalności wpływającej na środowisko,
żądania wstrzymania ruchu instalacji lub urządzeń oraz powstrzymania się od wykonywania innych czynności
w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla pobrania próbek oraz przeprowadzenia badań i pomiarów,
oceny sposobów eksploatacji instalacji lub urządzeń, w tym środków transportu,
oceny stosowanych technologii i rozwiązań technicznych,
żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym dla usta-
lenia stanu faktycznego,
żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli,
żądania okazania dokumentów niezbędnych do wymierzenia mandatu lub kary grzywny,
oceny sposobu wykonywania pomiarów emisji, ilości pobranej wody oraz odprowadzanych ścieków przez jednost-
kę prowadzącą pomiary, w tym poprawności sposobu pobierania i analizy próbek.
Upoważniony do kontroli inspektor jest uprawniony do poruszania się po terenie nieruchomości, obiektu lub ich części
oraz środków transportu, bez potrzeby uzyskiwania przepustki oraz nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w regu-
laminie wewnętrznym kontrolowanej jednostki organizacyjnej, podlega natomiast przepisom bezpieczeństwa i higieny
pracy obowiązującym w kontrolowanej jednostce organizacyjnej. Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej
oraz kontrolowana osoba fizyczna obowiązani są umożliwić inspektorowi przeprowadzenie kontroli. Z czynności kon-
trolnych inspektor sporządza protokół, którego jeden egzemplarz doręcza kierownikowi kontrolowanej jednostki orga-
nizacyjnej lub kontrolowanej osobie fizycznej. Protokół podpisują inspektor i kierownik kontrolowanej jednostki orga-
nizacyjnej lub kontrolowana osoba fizyczna, którzy mogą wnieść do protokołu umotywowane zastrzeżenia i uwagi.
W razie odmowy podpisania protokołu przez kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowaną
osobę fizyczną, inspektor czyni o tym wzmiankę w protokole, a odmawiający podpisu może w terminie 7 dni przedsta-
wić swoje stanowisko na piśmie właściwemu organowi IOŚ.
Na podstawie ustaleń kontroli wojewódzki inspektor ochrony środowiska może:
wydać zarządzenie pokontrolne do kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub osoby fizycznej,
wydać na podstawie odrębnych przepisów decyzję administracyjną,
wszcząć egzekucję, jeżeli obowiązek wynika z mocy prawa lub decyzji administracyjnej.
Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowana osoba fizyczna, w terminie wyznaczonym w za-
rządzeniu pokontrolnym, mają obowiązek poinformowania wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o zakresie
podjętych i zrealizowanych działań służących wyeliminowaniu wskazanych naruszeń.
Wojewódzki inspektor ochrony środowiska może upoważnić inspektora do wydania w trakcie kontroli decyzji
w przedmiocie wstrzymania:
działalności powodującej naruszenie wymagań ochrony środowiska, jeżeli zachodzi bezpośrednie zagrożenie zdro-
wia lub życia ludzi albo bezpośrednie zagrożenie zniszczenia środowiska w znacznych rozmiarach,
oddania do użytku obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji niespełniających wymagań ochrony śro-
dowiska.
Do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.
o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
21 Kultura w poradnictwie
21 Kultura w poradnictwie
21 poradnik internetoholika p
W 21 Alkohole
9 Poradnictwo a pary
21 02 2014 Wykład 1 Sala
21 Fundamnety przyklady z praktyki
BO I WYKLAD 01 3 2011 02 21
Poradnictwo rodzinne i psych pedag
w 1 komunikacja 21 11 09 nst
21 25
21 23
2009 06 15 21;42;51
więcej podobnych podstron