Higiena. Myć czy dezynfekować cz.II

Artur Mazurek, Ecolab

Bezspornie należy stwierdzić, że – podobnie jak narzędzia czy ręce – dezynfekcji powinno podlegać

całe środowisko gabinetu kosmetycznego (meble, podłogi itp.). Wyraźnie mówią o tym przepisy

Rozporządzenia Ministra Zdrowia. Utrzymanie czystości mikrobiologicznej stanowiska pracy stanowi

o bezpieczeństwie pracy w gabinecie kosmetycznym. Szczególnie specjalnego postępowania

wymagają wszelkie zanieczyszczenia organiczne.

Często w czasie zabiegu dochodzi (planowo) lub może dochodzić (przypadkowo) do naruszenia

ciągłości skóry. Niesie to za sobą ryzyko zakażeń krwiopochodnych, w przypadku bezpośredniego

kontaktu dawki ekspozycyjnej krwi zakażonej – nawet z niewielkim uszkodzeniem skóry lub błony

śluzowej osoby zdrowej. W ten sposób może dojść do zakażenia wirusem HIV lub jednym z wirusów

zapalenia wątroby (HBV, HCV, inne). Zaznaczyć należy jednoznacznie, że wirus HBV (wywołujący

wirusowe zapalenie wątroby) jest znacznie bardziej niebezpieczny od wirusa HIV. Do zakażenia

wystarczy już 0,00004 ml zakażonej krwi (do zakażenia wirusem HIV dawka ta wynosi 0,1 ml), a

nosicieli wirusa HBV jest 40-krotnie więcej niż nosicieli wirusa HIV. Stąd też każda, nawet

najmniejsza plamka krwi lub innego materiału organicznego – to olbrzymie ryzyko zakażenia.

Eliminacja ryzyka

Ryzyko to narzuca nam konieczność szczególnego postępowania. Nie wystarczy przeprowadzić

rutynowej dezynfekcji typowym środkiem dezynfekcyjnym przeznaczonym do dezynfekcji

powierzchni. Musimy przede wszystkim wyeliminować powstałe ryzyko, czyli pierwszą czynnością,

którą należy wykonać, gdy taka sytuacja zaistnieje, jest miejscowe unieszkodliwienie powstałej

plamy.

Wybór preparatu

Na skuteczność działania środków dezynfekcyjnych ma wpływ wiele czynników. Jednym z nich jest

obecność materiału organicznego. Niektóre substancje aktywne w obecności takiego materiału tracą

swoją aktywność lub staje się ona ograniczona. Dlatego normy badania skuteczności środków

dezynfekcyjnych odnoszą się do dwóch obszarów: badanie skuteczności w warunkach czystych (bez

obciążenia organicznego) i badanie skuteczności w warunkach brudnych (z obciążeniem

organicznym).

Jaki preparat wybrać do unieszkodliwienia plamy krwi ?

* Spektrum działania takiego środka musi obejmować działanie wirusobójcze

* Preparat musi być skuteczny w warunkach obciążenia organicznego

Kiedyś – na definiowanych przez Państwowy Zakład Higieny listach środków dezynfekcyjnych

dopuszczonych do stosowania w naszym kraju preparaty spełniające powyższe warunki (czyli środki

skutecznie niszczące wirusy w warunkach obciążenia organicznego) zaznaczane były specjalnym

indeksem z.

W większości przypadków w takich sytuacjach doskonale sobie radzą środki dezynfekcyjne, w

których substancją aktywną jest chlor (czyli środki chlorowe). Nie są to typowe środki dezynfekcyjne

stosowane w gabinecie kosmetycznym, warto jednak taki preparat posiadać, by móc zastosować go

w zaistniałej sytuacji pojawienia się zanieczyszczenia organicznego (podkreślam raz jeszcze – które

stanowi olbrzymie ryzyko zakażeń przenoszonych drogą krwi).

Usuwanie zagrożenia

Jak bezpiecznie takie unieszkodliwienie przeprowadzić?

Kiedy już wybraliśmy preparat – sprawdzamy w parametrach działania (stężenie, czas dezynfekcji) –

jak powinniśmy go zastosować do unieszkodliwiania plam krwi. Często omawiane środki

dezynfekcyjne mają zdefiniowane kilka parametrów działania, niektóre z nich odnoszą się do

warunków czystych, a tylko niektóre (takie zdefiniowanie znajduje się na ulotce lub etykiecie

preparatu) do warunków brudnych (dezynfekcja powierzchni zanieczyszczonych substancją

organiczną; zalewanie plam krwi, wydalin i wydzielin itp.)

Jeżeli jest ot koncentrat do przygotowania roztworu roboczego – przygotowujemy roztwór o

właściwym stężeniu i zalewamy powstałą plamę. Następnie (po odczekaniu wskazanego czasu

dezynfekcji) zbieramy jednorazowymi ręcznikami. Można też wykonać tzw. „przymoczkę”, czyli

nasączyć jednorazowe ręczniki solidną ilością roztworu i po odczekaniu czasu dezynfekcji zebrać

również jednorazowymi ręcznikami.

Wśród omawianych środków dezynfekcyjnych (przeznaczonych do unieszkodliwiania plam krwi)

znaleźć można również chlorowy preparat w formie granulatu, przeznaczony do bezpośredniego

zasypywania plam krwi. Wydaje się to rozwiązaniem znacznie wygodniejszym i bezpieczniejszym w

postępowaniu. Powstałą plamę substancji organicznej należy zasypać granulkami preparatu do

całkowitego pokrycia zanieczyszczenia. Po odczekaniu wskazanego czasu dezynfekcji usunąć przy

pomocy jednorazowych ręczników.

Dezynfekcja

W obu przypadkach – po przeprowadzonym unieszkodliwieniu substancji organicznej należy

ponownie zdezynfekować powierzchnię. Wszystkie powstałe odpady (np. używane do zbierania

ręczniki) należy odpowiednio zabezpieczyć i przekazać do utylizacji. Przy wykonywaniu omawianych

czynności należy stosować środki ochrony osobistej.

Choć zapewne pojawienie się zanieczyszczenia organicznego nie zdarza się często w gabinecie

kosmetycznym – absolutnie nie możemy wykluczyć takiej ewentualności. Musimy być na nią

przygotowani i zadziałać skutecznie w celu wyeliminowania ryzyka zakażenia krwiopochodnego.

Dlatego wśród zestawu środków dezynfekcyjnych stosowanych w gabinecie nie może zabraknąć

tego, który w omawianej sytuacji jest skuteczny i najbardziej odpowiedni.