Współczynnik alfa Cronbacha
(Cronbach alpha)
Szacowanie rzetelności testu w oparciu o wariancję jego
części składowych (pozycji, podtestów, części testu itp.).
alfa Cronbacha, przedstawia się następująco:
(
)
2
1
2
1
1
c
k
i
i
s
s
k
k
∑
=
−
−
=
α
k = liczba pozycji testowych
s
c
2
= wariancja wyników ogólnych testu
∑
=
k
i
i
s
1
2
= suma wariancji pozycji testowych.
Rozważmy przykład zastosowania wzoru alfa Cronbacha. W tabeli zamieszczono
wyniki pięciu osób z pewnego testu, w którym zakres dostępnych odpowiedzi wyrażony był
na skali Likerta (od 1 do 5). W kolejnych kolumnach przedstawiono odpowiedzi każdej
osoby, obliczenia wariancji dla całego testu oraz wariancji poszczególnych pozycji testowych.
W celu obliczenia wariancji należy odjąć każdy wynik od średniej, a następnie
uzyskaną wartość podnieść do kwadratu. Wariancję stanowi stosunek sumy odchyleń
wyników od średniej podniesionych do kwadratu do liczby osób badanych minus jeden. W
tabeli 5.2 przedstawiono kolejne kroki obliczania wyników wariancji całego testu i
poszczególnych pozycji testowych.
Kolejne kroki obliczeń, oznaczono jako A, B, C, D w dolnym wierszu tabeli 5.2.
Wszystkie obliczenia przebiegają w ten sam sposób, zarówno jeżeli chodzi o wariancję całego
testu, jak i poszczególnych pozycji. W kroku A należy zsumować wszystkie wyniki
otrzymane (całego testu i kolejnych pozycji), a następnie (krok B) policzyć średnią tychże.
Znając średnią wartość możemy odjąć od niej każdy poszczególny wynik otrzymany, jak też
zostało to uczynione w kolumnie oznaczonej (X- X ). Otrzymane w ten sposób wartości
należy podnieść do kwadratu (wynik tego działania przedstawia w tabeli 5.2. kolumna (X-
X
)
2
). W kroku C należy zsumować wszystkie wartości podniesione do kwadratu, a następnie
podzielić je przez liczbę osób badanych minus jeden (krok D). W ten sposób uzyskano
wariancje odpowiednio dla całego testu oraz każdej kolejnej pozycji.
Tabela 5.2. Wyniki poszczególnych pozycji testowych oraz wyniki ogólne dla 5 osób
badanych w teście składającym się z 4 pozycji.
Osoby
Pozycje
testowe
Cały test
Pozycja 1
Pozycja 2
Pozycja 3
Pozycja 4
1 2 3 4
Σ
X
c
(X
c
–
X
c
)(X
c
- X
c
)
2
X
1
(X
1
– X
1
)
(X
1
- X
1
)
2
X
2
(X
2
–
X
2
)(X
2
– X
2
)
2
X
3
(X
3
– X
3
)
(X
3
– X
3
)
2
X
4
(X
4
– X
4
)
(X
4
– X
4
)
2
1
2
3
4
5
3 1 1 2
2 4 5 4
5 5 4 5
4 2 2 3
1 3 3 1
7 -5 25
15 3 9
19 -7 49
11 -1 1
8 -4 16
3 0 0
2 -1 1
5 2 4
4 1 1
1 -2 4
1 -2 4
4 1 1
5 2 4
2 -1 1
3 0 0
1 -2 4
5 2 4
4 1 1
2 -1 1
3 0 0
2 -1 1
4 1 1
5 2 4
3 0 0
1 -2 4
Kolejne kroki A.
obliczeń: B.
C.
D.
Σ
X
c
= 60
X
c
= 12
Σ
(X
c
– X
c
)
2
=
100
s
c
2
= 25
Σ
X
1
= 15
X
1
= 3
Σ
(X
1
– X
1
)
2
= 10
s
1
2
= 10/4
Σ
X
2
= 15
X
2
= 3
Σ
( X
2
– X
2
)
2
=
10
s
2
2
= 10/4
Σ
X
3
= 15
X
3
= 3
Σ
( X
3
– X
3
)
2
=
10
s
3
2
= 10/4
Σ
X
4
= 15
X
4
= 3
Σ
( X
4
– X
4
)
2
=
10
s
4
2
= 10/4
X
= wynik otrzymany przez daną osobę
X
= średnia wyników otrzymanych
Σ
X
= suma wyników otrzymanych
(X- X ) = odchylenie wyniku otrzymanego przez daną osobę od średniej
(X- X )
2
= kwadrat odchylenia wyniku otrzymanego przez daną osobę od średniej
Σ
(X– X )
2
= suma kwadratów odchyleń wyników otrzymanych od średniej
s
2
= wariancja wyników
W powyższym przykładzie wariancja każdej pozycji wynosi 2,5, zatem suma
wariancji wszystkich pozycji równa się 10. Wariancja całego testu wynosi 25. Podstawiając
uzyskane dane do wzoru 5.5 otrzymujemy:
(
)
25
10
1
1
4
4
−
−
=
α
=0,8