2

3

Drodzy nauczyciele!

Oddajemy w Państwa ręce broszurę, która ułatwi prowadzenie zajęć z zakresu

przedsiębiorczości realizowanych w ramach projektu „Gospodarcza dżungla, czyli

jak się nie zgubić? Przewodnik dla każdego. Część I”. Ta kolejna inicjatywa

wprowadzona do wrocławskich szkół przez Wydział Edukacji oraz Biuro Rozwoju

Gospodarczego

Urzędu

Miejskiego

jako

element

Programu

„Edukacji

Przedsiębiorczości” ma za zadanie pokazać, że takie pojęcia jak ekonomia, rynek

pracy

czy

założenie

własnej

firmy

tylko

z

pozoru

wydają

się

skomplikowane, a w rzeczywistości okazują się łatwo przyswajalne zwłaszcza

poprzez zastosowanie interaktywnej i warsztatowej formuły przekazu.

Trzymają Państwo w dłoniach zbiór przykładowych scenariuszy spotkań

z uczniami. Wierzymy, że staną się one pomocą w realizacji tego projektu. Mogą

Państwo z nich korzystać i poszerzać je o swoje pomysły.

Jesteśmy przekonani, że Państwa doświadczenie i cenne sugestie w połączeniu

z naszymi pomysłami z pewnością przełożą się na ciekawe, zajęcia pozalekcyjne,

dzięki którym uczniowie uświadomią sobie, że nauka przedsiębiorczości może być

przyjemna i pożyteczna.

Wspólnie mamy nadzieję, że materiały, jakie Państwu dostarczamy spotkają się

z aprobatą i zmotywują Państwa do jeszcze większej efektywności, a aktywna

postawa pedagogów pociągnie za sobą wielkie zaangażowanie młodzieży i zachęci

uczniów do zdobywania i poszerzania wiedzy o rynku pracy.

4

5

„Kali do dżungli wali” – wprowadzenie.

„Gospodarcza dżungla, czyli jak się nie zgubić? Przewodnik dla każdego - część I”

stanowi element realizowanego przez Gminę Wrocław Programu „Edukacja

przedsiębiorczości”.

Celem Programu jest tworzenie we Wrocławiu większej ilości mikro, małych i średnich

firm – świadomych i konkurencyjnych w warunkach gospodarki rynkowej, jak również

promowanie kultury przedsiębiorczości jako pożądanej kompetencji na rynku pracy.

Dodatkowym zadaniem jest wsparcie systemu edukacji poprzez zaproponowanie

innowacyjnych narzędzi podnoszenia świadomości finansowej dzieci. Realizowane

projekty są ukierunkowane na szeroko pojętą edukację w zakresie przedsiębiorczości

i ekonomii oraz promocję postaw przedsiębiorczych.

Sukces

dotychczas

zrealizowanych

projektów,

takich

jak

gra

plenerowa

„Przedsiębiorczy Krasnal” w szkołach podstawowych (wyróżniona nagrodą Ministra

Gospodarki) czy Akademia Młodych Finansistów, dedykowana dzieciom w wieku 11-

13 lat i ich rodzicom, zachęciły nas do stworzenia propozycji dla kolejnych grup

wiekowych.

Od

października

rusza

projekt

„Przedsiębiorczy

przedszkolak”

rozpoczynający edukację finansową dzieci w wieku przedszkolnym a poprzez

„Gospodarczą dżunglę” pragniemy wprowadzić w świat ekonomii i przedsiębiorczości

wrocławskich gimnazjalistów.

Projekt „Gospodarcza dżungla, czyli jak się nie zgubić? Przewodnik dla każdego -

część I” rozpoczyna się 1 września 2010 r. a kończy 31 grudnia 2010 r. Do udziału

w projekcie zgłosiły się 22 wrocławskie gimnazja.

Uczestnicy tej akcji to 330 gimnazjalistów ( z każdej placówki po 15 osób) oraz 22

nauczycieli.

Głównym celem jest przekazanie niezbędnej wiedzy ekonomicznej uczniom w wieku

gimnazjalnym. Ponadto istotne jest zainteresowanie ich samą tematyką zarządzania,

przedsiębiorczości i finansów. Ważne jest również wykształcenie w nastolatkach

właściwej postawy prorynkowej - a wszystko po to, aby w przyszłości ze swobodą

6

poruszali się po rynku pracy i nie mieli większych kłopotów z zagadnieniami

ekonomicznymi.

Trzeba mieć świadomość, jak ogromną rolę odgrywa w życiu dorosłego człowieka

znajomość przepisów prawa, umiejętność autoprezentacji podczas rozmowy

kwalifikacyjnej, stworzenia swojej wizytówki w postaci cv. Ta wiedza wpływa na to,

jak odnajdujemy się na rynku pracy – jesteśmy płotką czy może rekinem?

Im wcześniej uczniowie rozpoczną naukę tych zagadnień oraz przyswoją sobie pewne

procedury, tym większej wprawy nabiorą w poszukiwaniu pracy. I nie chodzi tu

o wiedzę teoretyczną, ale o aktywne uczestnictwo uczniów w zajęciach.

Jak wiadomo, w gimnazjach nie naucza się przedmiotu przedsiębiorczość. Uczniowie

stykają się z nim dopiero w szkole średniej. I tutaj proponujemy Państwu projekt

„Gospodarcza dżungla”. Liczymy, że będzie on atrakcyjny zarówno u uczniów, jak

i nauczycieli. To od nauczycieli bowiem w dużej mierze zależy czy uczniowie „połkną

bakcyla”. Należy pamiętać, że wiadomości, jakie zostaną przekazane młodzieży

znajdą realne zastosowanie w ich życiu. Taka wiedza prędzej czy później przyda się

każdemu młodemu człowiekowi, który jeszcze trochę niczym „dziecko we mgle”

zastanawia się nad ścieżką swojej kariery naukowo-zawodowej.

W projekcie priorytetem jest zainteresowanie młodzieży trudnym rynkiem pracy oraz

zachęcenie ich do bycia aktywnym.

Zajęcia,

mające

charakter

pozalekcyjnych

powinny

odbywać

się

według

harmonogramu (październik 2 razy po 2 godziny, listopad – 2 razy po 2 godziny,

listopad - 2 razy po 2 godziny oraz grudzień – 1 raz po 2 godziny).

Jesteśmy przekonani, że uczeń po pierwszej części projektu będzie wiedział, w jaki

sposób szukać informacji o możliwościach zatrudnienia oraz będzie:

-

rozumiał konieczność wczesnego kształcenia umiejętności i zdobywania

różnych kompetencji, aby w przyszłości mieć swobodę wyboru pracy

-

potrafił analizować ogłoszenia z ofertami pracy

-

znał zasadnicze elementy, konstrukcję CV i listu motywacyjnego

7

-

wiedział, co to jest rozmowa kwalifikacyjna

-

miał umiejętność autoprezentacji

-

wiedział jakie cechy i umiejętności są ważne z punktu widzenia pracodawcy

-

znał istotne elementy umowy o pracę

-

znał

podstawowe

zasady

związane

z

zobowiązaniami

podatkowymi

pracownika

-

świadom możliwości podjęcia pracy w sektorze organizacji pozarządowych

i pracy w wolontariacie.

8

9

Temat: „Tropem Kalego” - curriculum vitae.

I. Cel ogólny:

Uczniowie zapoznają się z konstrukcją CV.

II. Cele operacyjne:

Po zajęciach uczniowie powinni:

•

rozumieć konieczność wczesnego zdobywania wiedzy oraz nabywania rozmaitych

umiejętności w różnorodnych dziedzinach, aby w przyszłości mieć swobodę

wyboru pracy,

•

podjąć próbę planowania drogi zawodowej z uwzględnieniem swoich możliwości

i ograniczeń,

•

dokonywać właściwej analizy ogłoszeń z ofertami pracy,

•

znać zasady pisania CV,

•

potrafić napisać samodzielnie CV ,

•

wyszukiwać i porównywać informacje pozyskane z wielu źródeł i formułować

wnioski,

•

efektywnie pracować w grupie.

III. Metody i formy pracy:

•

ranking diamentowy,

•

praca w grupach,

•

praca indywidualna,

•

analiza materiału źródłowego - ogłoszenia prasowe,

•

rozmowa nauczająca.

IV. Środki dydaktyczne:

•

oferty pracy,

•

zał. nr 1 Oś planowania kariery zawodowej,

•

zał. nr 2 Przykład CV.

10

Przebieg zajęć:

V. Wprowadzenie:

•

Podziel uczniów na trzy grupy i poproś, żeby zapoznali się z przykładowymi

ofertami pracy, a następnie wypisali jakie cechy, umiejętności, wykształcenie,

predyspozycje są potrzebne do otrzymania pracy.

•

Poproś uczniów o zaprezentowanie wyników analizy ogłoszeń.

VI. Rozwinięcie:

•

Wytłumacz uczniom metodę rankingu diamentowego. Każda grupa powinna

ułożyć przygotowane przykłady wymagań z ofert pracy -w zależności od uznania

ich ważności - tak, aby stworzyć strukturę diamentu.

•

Poproś przedstawicieli grup o zaprezentowanie efektów ich pracy.

•

Zapytaj uczniów, jakie należy podjąć działania, aby być atrakcyjnym na rynku

pracy za 10 lat? Poproś, aby swoje pomysły grupy umieściły na osi planowania

kariery zawodowej (zał. 1).

•

Poproś uczniów o omówienie ich osi.

•

Zapytaj uczniów, w jaki sposób potencjalny pracodawca może dowiedzieć się

o nas i naszych umiejętnościach? Powiedz, że osoby starające się o pracę,

powinny przygotować CV i list motywacyjny. Poinformuj, że dzisiaj będą uczyć

się jak napisać CV, które stanowi ważny sposób zainteresowania pracodawcy

naszą osobą.

•

Rozdaj uczniom przykładową wersję CV (zał. 2) i omów podstawowe zasady

pisania. Zwróć uwagę, że nie podpisujemy CV i umieszczamy na końcu formułę

dotyczącą zgody na przetwarzanie danych osobowych.

VII. Zakończenie:

•

Zaproponuj uczniom napisanie w grupach „Przepisu na dobry życiorys”

uwzględniając takie elementy jak: format, dane osobowe, zdjęcie, wykształcenie,

doświadczenie zawodowe, inne umiejętności, zainteresowania, referencje.

•

Przedstawiciele grup odczytują swoje „Przepisy…”.

11

Zał. 1. Oś planowania kariery zawodowej.

-STUDIA

GIMNAZJUM

-WYBÓR ZAWODU

-LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE

-LICEUM PROFILOWANE

-TECHNIKUM
-ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA

12

Zał. 2. Przykład CV.

Dane osobowe

Wojciech Pracowity
ul. Szeroka 12/3
Warszawa 00-987
ur. 5.07.1980 w Oleśnicy
tel.kom.: 0967 567 345
e-mail: [e-mail]

Wykształcenie:

1999-2004 Uniwersytet Wrocławski
Uzyskany tytuł: magister pedagogiki

1996-1999 Liceum Ogólnokształcące w Oleśnicy

Doświadczenie zawodowe:

Luty - Czerwiec 2005 Stowarzyszenie „Pierwsza pomoc”.
Wolontariat, opieka nad dziećmi z rodzin patologicznych.

Wrzesień 2004
Publiczne Gimnazjum nr 12 w Warszawie.
Staż na stanowisku pedagoga szkolnego.

Wrzesień – Październik 2003
IV Liceum Ogólnokształcące w Warszawie.
Praktyki pedagogiczne.

Inne umiejętności:

Języki obce: j. angielski - bardzo dobra znajomość w mowie i w piśmie,
j. francuski - średnia znajomość w mowie i w piśmie.

Komputer: obsługa edytorów tekstu i arkuszy kalkulacyjnych, tworzenie stron WWW.

Zainteresowania:

Psychologia, turystyka, literatura, grafika komputerowa.

Referencje:
Zostaną dostarczone na życzenie.


(

Źródło: Wiedza o społeczeństwie. Podręcznik 1, Operon, Gdynia 2010, s. 153.

)

13

Temat: „Kali być dobry, Kali być potrzebny”- list motywacyjny.

I.

Cel ogólny:

•

Uczniowie

zapoznają

się

z

prawidłowymi

zasadami

pisania

listu

motywacyjnego.

II.

Cele operacyjne:

•

Po zajęciach uczniowie powinni:

•

pamiętać o podkreśleniu w liście motywacyjnym cech i doświadczenia, które

odnoszą się do stanowiska o które się ubiegają,

•

zrozumieć cel pisania listu motywacyjnego - tworzenie pożądanego wizerunku

samego siebie,

•

umieć napisać samodzielnie list motywacyjny,

•

efektywnie pracować w grupie.

III.

Metody i formy pracy:

•

praca w grupach,

•

rozmowa nauczająca,

•

analiza przypadku,

•

elementy wykładu.

IV.

Środki dydaktyczne:

•

kartki ze zdjęciami przykładowych osób,

•

zał. 1. Puzzle listu motywacyjnego,

•

zał. 2. Lista użytecznych zdań przy pisaniu listu motywacyjnego.

14

Przebieg zajęć:

V.

Wprowadzenie:

•

Podziel uczestników na trzy grupy, a następnie każdej z nich daj jedno zdjęcie

przedstawiające konkretną osobę. Poproś uczestników ćwiczenia o określenie

swojego pierwszego wrażenia o tej osobie - wskazanie jej cech osobowości,

wykonywanego zawodu, zainteresowań. Grupy nie powinny wdawać się

w dłuższe dyskusje, tylko określić pierwsze skojarzenia.

•

Po zakończeniu pracy wyznaczone osoby z grup dzielą się wynikami swojej

pracy z pozostałymi osobami. Wyjaśnij kim są osoby na zdjęciu i podkreśl,

że moc

pierwszego

wrażenia

jest

niezwykle

istotna

w kontaktach

międzyludzkich.

VI.

Rozwinięcie:

•

Powiedz uczniom, że istotą pierwszego kontaktu jest właściwe zaprezentowanie

się. Podczas ubiegania się o pracę, taką rolę może spełniać list motywacyjny,

który jest jednym z elementów dokumentacji przekazywanej przyszłemu

pracodawcy. List motywacyjny jest pierwszą formą kontaktu z ewentualnym

pracodawcą i powinniśmy postarać się, aby prezentacja naszej osoby

przedstawiona w nim była jak najlepsza, ponieważ zwiększa to nasze szanse

uzyskania wymarzonej pracy. Jeśli list będzie dobrze napisany, to osoba

czytająca go, uzyska właściwe wyobrażenie o tym kim jesteś i co potrafisz.

Może on być skuteczną rekomendacją.

•

Przedstaw grupom zasady kolejnego ćwiczenia: rozdaj im przykładowy list

motywacyjny, który został podzielony na części – puzzle (zał.1) i poproś, żeby

ułożyli je w odpowiedniej kolejności.

•

Grupy prezentują efekty swojej pracy i na tej podstawie starają się wymienić

najważniejsze elementy listu motywacyjnego. Usystematyzuj ich wiedzę

na temat podstawowych zasad pisania listu motywacyjnego (nadawca, adresat,

wstęp, rozwinięcie, zakończenie, własnoręczny podpis).

VII.

Zakończenie:

•

W podsumowaniu lekcji rozdaj grupom listę użytecznych zdań przy pisaniu listu

motywacyjnego (zał.2) i poproś, żeby korzystając z nich napisali przykładowy

list motywacyjny dla osoby ze zdjęcia, które otrzymali na początku zajęć.

•

Wyznaczone osoby prezentują przygotowane listy.

15

Zał. 1

Wojciech Pracowity
ul. Szeroka 12/3
00-987 Warszawa

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Warszawa, 25 lipca 2007

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Szanowna Pani
Agnieszka Sympatyczna
Dyrektor Państwowego Domu Dziecka
ul. Dobra 5
Warszawa

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Szanowna Pani Dyrektor,

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Uprzejmie proszę o przyjęcie mnie do pracy w charakterze wychowawcy. O wolnym

miejscu pracy dowiedziałem się z ogłoszenia prasowego zamieszczonego w Gazecie
Mazowieckiej z dnia 23.07.2007.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zapewniam, że posiadam odpowiednie kwalifikacje do wykonywania tego zawodu.

Jestem absolwentem Uniwersytetu Wrocławskiego, Studia ukończyłem z wynikiem bardzo
dobrym. Po uzyskaniu tytułu magistra pedagogiki specjalnej odbyłem staż w gimnazjum. Moja
praca w tym okresie została oceniona wzorowo.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Moje zainteresowania problematyką wychowawczo – opiekuńczą realizowałem w czasie

pracy na zasadach wolontariatu w stowarzyszeniu Pierwsza Pomoc. Myślę, że zdobyte
doświadczenie oraz zamiłowanie do pracy z dziećmi ciężko doświadczonymi umożliwi mi
bardzo dobre wykonywanie obowiązków wychowawcy w Domu Dziecka.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Jeśli będzie Pani zainteresowana moja ofertą uprzejmie proszę o kontakt w celu ustalenia
terminu rozmowy kwalifikacyjnej.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Z poważaniem
………………….(własnoręczny podpis)

Źródło :Wiedza o społeczeństwie, Operon, Gdynia 2010, s.154

16

Zał. 2 Użyteczne zdania przy pisaniu listu motywacyjnego.

Zdania rozpoczynające list

1. W odniesieniu (w nawiązaniu) do ogłoszenia prasowego, zamieszczonego w „Dzienniku

Zachodnim” z dnia .............. pragnę zgłosić (przedstawić) swoją kandydaturę na

stanowisko ...................... .

2. Pisząc w odpowiedzi na Państwa ogłoszenie, które ukazało się w tygodniku „Gwarek”

w dniu ............. pragnę ubiegać się o stanowisko .................... w Waszej firmie.

3.

W odpowiedzi na ofertę pracy zgłoszoną w Związkowym Biurze Pośrednictwa Pracy,

chciałbym przedstawić Państwu swoją kandydaturę na stanowisko ........

.

Zdania do części głównej listu motywacyjnego

1. Od wielu lat śledzę dynamiczny rozwój Państwa firmy w tak konkurencyjnej branży jak

...... (rynek sprzętu, oprogramowania komputerowego), dlatego….

2. Wszystkie powierzone zadania wykonuję terminowo, a często (chętnie) podejmuję się

wykonania również zadań dodatkowych.

3. Staram się uaktualniać swoją wiedzę w (nazwa dziedziny) poprzez ......

(np. bieżący przegląd fachowego czasopiśmiennictwa - możesz wymienić tytuły,

regularne uczestnictwo w targach branżowych).

4. Osiągam sukcesy dzięki swojej determinacji i wytrwałości.

Zdania kończące list

1. Jeśli moja kandydatura zainteresuje Państwa, a kwalifikacje okażą się zgodne

z Waszymi oczekiwaniami, chętnie zgłoszę się na rozmowę w dogodnym dla Państwa

terminie.

2. Mam nadzieję, że moje kwalifikacje i umiejętności okażą się wystarczające, by ubiegać

się o stanowisko .............. .

3. Uważam, że ze względu na posiadane przeze mnie kwalifikacje oraz dotychczasowe

doświadczenie zawodowe, jestem odpowiednim kandydatem na proponowane przez

Państwo stanowisko.

17

Temat: „Kali w cztery oczy z Wodzem” – rozmowa kwalifikacyjna.

I. Cel ogólny:

Uczniowie zapoznają się z istotą rozmowy kwalifikacyjnej.

II. Cele operacyjne:

Po zajęciach uczniowie powinni:

•

wiedzieć co to jest rozmowa kwalifikacyjna,

•

umieć się do niej przygotować,

•

nabrać umiejętności uczestniczenia w niej,

•

zdobyć umiejętności w zakresie autoprezentacji,

•

potrafić wymienić cechy, zasoby, umiejętności ważne z punktu widzenia

pracodawcy.

III. Metody i formy pracy:

•

burza mózgów,

•

praca w grupie,

•

drama – wcielanie się w role

IV. Środki dydaktyczne:

•

kopie materiałów pomocniczych dla każdego uczestnika zajęć,

•

2 duże arkusze papieru, kolorowe markery

•

kopie testu „Moje pierwsze interview”

18

Przebieg zajęć:

V.

Wprowadzenie:

•

Przypomnij uczniom, że potrafią już zredagować Cv oraz list motywacyjny

– dokumenty niezbędne w całym systemie rekrutacyjnym. Powiedz,

by wyobrazili sobie sytuację, w której po selekcji różnych ofert pracy

rozesłali dokumenty aplikacyjne do różnych potencjalnych pracodawców

oraz, że okres oczekiwania na zaproszenie ze strony pracodawcy należy

poświęcić na przygotowanie się do rozmowy kwalifikacyjnej, a to jest

główny cel dzisiejszych zajęć.

VI.

Rozwinięcie:

•

Burza mózgów – szukamy odpowiedzi na pytanie, co to jest rozmowa

kwalifikacyjna?

•

Wypracowanie definicji rozmowy kwalifikacyjnej, np. takiej:

•

wzajemne rozpoznanie, w celu stwierdzenia czy istnieje zbieżność

interesów między tobą a potencjalnym pracodawcą; to rozmowa, podczas

której masz szansę zrozumieć wartości wyznawane przez firmę, jej kulturę

i sprawy, którymi mógłbyś się zająć. Z drugiej strony, firma może

dowiedzieć się, jaki wkład możesz wnieść i czy dopasujesz się do

zwyczajów w niej panujących.

•

Przedstaw uczniom kolejne kroki przygotowywania się do rozmowy

kwalifikacyjnej:

•

zabierz ze sobą dokumenty aplikacyjne (cv, list motywacyjny, kopie

dyplomów, świadectw ukończenia kursów itp.)

•

przeprowadź wywiad na temat firmy, która zaprosiła cię na spotkanie

(dowiedz się, czym zajmuje się firma, jaka jest jej struktura, a przede

wszystkim postaraj się dowiedzieć wszystkiego, co dotyczy stanowiska

pracy, o które się ubiegasz)

•

zadbaj o swój właściwy wygląd zewnętrzny (moc pierwszego wrażenia jest

nie do przecenienia!)

Ćwiczenie nr 1

•

Podziel uczestników zajęć na dwie grupy. Poleć przygotowanie opisu

(rysunku

połączonego

z

opisem)

wyglądu

zewnętrznego

osoby

19

wybierającej się na rozmowę kwalifikacyjną. Grupa 1 – neutralny wygląd

mężczyzny, grupa 2 – neutralny wygląd kobiety.

Po prezentacji efektów wypracowanych w grupach rozdaj zał. nr 1.

Ćwiczenie nr 2

•

Przed zajęciami wyznacz 2 asystentów. Przedstaw im materiał pomocniczy

nr 2. Poproś o przygotowanie się do ról (jedna z ról jest dla ciebie) –

właściwy ubiór, postawa, zaznajomienie się z tekstem przykładowej

rozmowy kwalifikacyjnej. Zorganizuj przestrzeń w klasie tak, aby odegrać

scenkę Rozmowa kwalifikacyjna. Stanowisko INFORMATYK. Pozostałych

uczestników zajęć poproś o uważne obserwowanie scenki i zapisywanie

spostrzeżeń, uwag, wątpliwości. Po przeprowadzeniu rozmowy pozwól

uczniom podzielić się zapisanymi wrażeniami, skomentuj je, wyjaśnij

wątpliwości.

•

Rozdaj załącznik nr 3

VII.

Zakończenie:

•

Na zakończenie zajęć rozdaj uczestnikom załącznik nr 4 - kopie testu

„Moje pierwsze interview”. Po rozwiązaniu wybierz 2 osoby (lub więcej,

jeżeli czas pozwoli), które, wcielając się w rolę pracodawcy i kandydata,

przeprowadzą ze sobą rozmowę kwalifikacyjną.

20

Zał. nr 1

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej powinieneś wyglądać neutralnie, a więc schludnie

i adekwatnie do sytuacji – wtedy wrażenie i ogólny odbiór Twojego wizerunku będą

pozytywne.

Neutralny wygląd w przypadku mężczyzny zapewniają:

•

biała koszula, krawat, garnitur, buty odpowiednie do garnituru

•

fryzura nie musi być „spod igły”, ale zadbana i „kontrolowana”

Najważniejsze zalecenia dla kobiet:

•

biała bluzka zasłaniająca ręce na całej długości,

•

ciemna (czarna, granatowa, brązowa) spódnica (długość +/- do kolan), mogą być

też prasowane na kant ciemne spodnie

•

żakiet

•

obuwie: pantofle dopasowane do ubrania, o niezbyt wysokim obcasie

•

makijaż dyskretny

•

włosy uporządkowane, umyte, zadbane (długie raczej spięte)

•

manicure – paznokcie czyste, wypielęgnowane, jeżeli pomalowane to lakierem

bezbarwnym lub innym bardzo delikatnym

•

jeżeli spódnica, to konieczne pończochy/ rajstopy

Wyjątek stanowią stanowiska o charakterze artystycznym i kreatywnym – w tym

wypadku „oryginalny” wygląd może być wręcz pomocny.

21

Zał. nr 2

Przykład rozmowy kwalifikacyjnej. Stanowisko: INFORMATYK.

K – kandydat na stanowisko

R1 – rekrutant 1

R2 – rekrutant 2

(K) – Dzień dobry.

(R1) – Dzień dobry, proszę usiąść. Nazywam się Katarzyna Kowalska i jestem kierownikiem

sekcji, w której poszukujemy osoby na stanowisko Analityka – Programisty. Pan Jan Nowak,

który kieruje wieloma projektami będzie z Panem rozmawiał bardziej szczegółowo. Ja powiem

krótko, czym się zajmujemy… A może Pan już wie coś o naszej działalności?

(K) – Tak, odwiedziłem stronę internetową Państwa firmy i zapoznałem się z zawartymi tam

informacjami. Wiem, że prowadzicie projekty informatyczne dotyczące zarówno tworzenia

nowego oprogramowania, jak i wspierania istniejących już systemów.

(R1) – A czy wie Pan, jakich mamy klientów?

(K) – Nie jestem pewien. Wydaje mi się, że obsługujecie sektor prywatny i publiczny…

(R1) – A czy było na naszych stronach coś, co Pana szczególnie zainteresowało?

(K) – Informacje dotyczące rozwoju zawodowego pracowników, tzn. kursy, szkolenia…

Uderzyło mnie, jak dużą uwagę Państwa firma przywiązuje do kształcenia i rozwoju swoich

pracowników.

(R1) – Tak, to jest dla nas bardzo ważne. Pracownicy to najcenniejsza część majątku naszej

firmy…

(R2) – Przejdźmy do Pana Cv, studiował Pan informatykę. Dlaczego wybrał Pan właśnie ten

kierunek?

(K) – W szkole zawsze świetnie radziłem sobie z matematyką, lubię rozwiązywać problemy,

interesowały mnie lekcje z komputerami i zawsze chciałem dowiedzieć się, jak powstają

systemy, których powszechnie używamy…

(R2) – Czy podczas studiów uczestniczył Pan w jakimś ciekawym projekcie?

(K) – Tak, w kilku.

(R2) – Czy były to projekty indywidualne, czy grupowe?

(K) - I takie, i takie, jednak najlepiej czułem się, realizując projekt w kilkuosobowym zespole.

(R2) – Proszę – bez wchodzenia w szczegóły – krótko opowiedzieć o jednym z projektów.

(K) - Projekt, w którym brałem udział podczas ostatniego roku studiów dotyczył elektronicznej

dokumentacji obrotu materiałowego w dużym przedsiębiorstwie. Zespołowi, do którego mnie

22

przydzielono, powierzono etap prac informatycznych związanych z opracowaniem bazy

danych oraz modułu raportującego.

(R2) – W jaki sposób podzieliliście się pracą? Jaka była Pana rola w grupie, czy współpraca

dobrze się układała?

(K) – Moim najważniejszym zadaniem było opracowanie prostego modułu zapytań do bazy.

Jeśli chodzi o stosunki w grupie, to muszę przyznać, że na etapie określania zadań były

pewne problemy, ale uporaliśmy się z nimi i w efekcie projekt ukończyliśmy przed czasem,

otrzymując wysoką ocenę.

(R2) – Czy wolałby Pan zajmować się tworzeniem i wdrażaniem systemów, czy wspieraniem

już wdrożonych?

(K) – Myślę, że obydwie funkcje by mnie interesowały.

(R2) – Dlaczego?

(K) – Tworzenie czegoś nowego jest pasjonujące, ale doskonalenie istniejących już systemów

też dostarcza satysfakcji.

(R2) – Czy ma Pan do nas jakieś pytania?

(K) – Wiele ogólnych informacji znalazłem w Internecie, ale chciałbym się dowiedzieć, kto

będzie się zajmował kierowaniem mojego rozwoju zawodowego, czy dostanę opis stanowiska,

wymagania i cele, które muszę osiągnąć? Czy będą one regularnie oceniane? Jaki jest system

awansu?...

(R1) – Tak, oczywiście mamy bardzo atrakcyjny system rozwoju zawodowego i awansu,

natomiast opis stanowiska jest dostępny na stronie internetowej w zakładce struktura

przedsiębiorstwa. Wszyscy nasi pracownicy zobligowani są do sporządzania comiesięcznych

raportów i kwartalnych ocen. Myślę, że więcej informacji będziemy mogli przekazać podczas

ewentualnego kolejnego spotkania.

(K) – Dziękuję za informacje.

(R2) – Dziękujemy Panu za zainteresowanie naszą ofertą pracy. O wyniku naszej rozmowy

poinformujemy Pana w terminie 2 tygodni.

(K) Dziękuję. Do widzenia.

23

Zał. nr 3

Zalecenia dla kandydata uczestniczącego w rozmowie kwalifikacyjnej:

•

punktualność – nie możesz się spóźnić, przyjdź trochę przed czasem i ochłoń
– oczywiście na samą rozmowę wejdź punktualnie,

•

uważnie słuchaj rozmówcy,

•

nie przerywaj – to nie ty prowadzisz rozmowę, musisz się do niej dostosować,

•

bądź rzeczowy - mów konkretnie, ale przekonująco, bez dygresji i anegdot
ubarwiających wypowiedź,

•

mów wyraźnie – staraj się mówić płynnie, bez monosylab,

•

nie podnoś głosu,

•

korzystaj z ogólnie przyjętych zwrotów grzecznościowych (dzień dobry…,
proszę Pana… );

•

dostosuj swoje zachowanie do powagi chwili – nie rozsiadaj się na krześle,
unikaj natręctw typu trzęsienie nogą, „pstrykanie” palcami, drapanie w głowę,

•

utrzymuj kontakt wzrokowy z rozmówcą (nie patrz w kąt pokoju, nie wędruj
wzrokiem po ścianach – to niegrzeczne),

•

pytaj – ale dopiero wówczas, gdy Twój rozmówca „wyczerpie” swoje pytania
– o zakres obowiązków, relacje służbowe, plany rozwojowe firmy, nieco
później o wynagrodzenie, opiekę socjalną),

Unikaj:

•

patrzenia na zegarek,

•

niepotrzebnych dźwięków – wyłącz telefon i inne urządzenia „dźwiękowe”
(jeśli podczas rozmowy zadzwoni Twój telefon – przegrałeś, ale jeśli zadzwoni
telefon Twojego rozmówcy nie wolno okazywać Ci niezadowolenia, ani
zniecierpliwienia przedłużającą się rozmową),

•

nie notuj przebiegu rozmowy – możesz jedynie zanotować np. termin
kolejnego spotkania,

•

nigdy nie odmawiaj odpowiedzi – jeśli nie chcesz odpowiedzieć na pytanie np.
natury osobistej – odpowiedz ogólnikowo, wymijająco, ale bez oznak
zniecierpliwienia.

24

Zał. nr 4 „Moje pierwsze interview”

Twoim rozmówcą jest przedstawiciel pracodawcy.

•

odpowiadaj na pytania, wskazując odpowiedzi

•

przebieg rozmowy zależy od Twoich odpowiedzi.

- Dzień dobry, witam Pana.

A) Dzień dobry, chyba się trochę spóźniłem, ale wracam z innego ważnego spotkania, które

się trochę przedłużyło.

B) Dzień dobry.

- Proszę mi powiedzieć, dlaczego zainteresował się Pan naszą ofertą?

A) Właśnie skończyłem szkołę średnią o profilu ekonomicznym. Ponieważ ze względów

finansowych nie mogę sobie pozwolić na studia dzienne, chciałbym rozpocząć pracę

zawodową, a z czasem podjąć studia zaoczne. Chciałbym studiować marketing, a Państwa

oferta dotyczy stanowiska Asystenta w tym dziale, więc pomyślałem, że byłaby to doskonała

oferta właśnie dla mnie.

B) No cóż, szukam pracy. Sprawdzam wszystkie ogłoszenia.

- Dlaczego myśli Pan o pracy w marketingu?

A) Wydaje mi się, że jest to bardzo ciekawa dziedzina. Podoba mi się, że są tam elementy

zarówno kreatywne, jak i dotyczące analiz, badań, statystyki. Lubię liczyć, analizować. Myślę,

że jestem w tym dobry. Poza tym, to bardzo ciekawe szukać nowych pomysłów, rozwiązań…

B) Wydaje mi się, że będę w tym dobry.

- Czy pracował Pan kiedykolwiek?

A) Tak, w czasie wakacji, w firmie moich rodziców, ale to było zupełnie coś innego.

B) No jeszcze nie, przecież cały czas się uczyłem.

- A co konkretnie Pan robił?

A) W Biurze podróży porządkowałem materiały reklamowe. Miałem też okazję zobaczyć jak

powstaje katalog. Poza tym uczestniczyłem w Targach Turystycznych – obsługiwałem gości

odwiedzających nasze stanowisko. W szkole natomiast były to głównie prace organizacyjne

i porządkowe. Lubię coś organizować i pilnować, aby było zapięte na ostatni guzik. Lubię czuć

się potrzebny.

B) Właściwie nic ciekawego. Kazali mi porządkować jakieś papiery, bo mieli wydać nowy

katalog… Wie Pan, rodzice mają biuro….

- A czy słyszał Pan o naszej firmie?

A) Tak, oczywiście. Widziałem strony WWW. Przeczytałem informacje na temat firmy

i dowiedziałem się o Państwa produktach.

25

B) No, raczej nie. Ale wszystkiego się dowiem, jak trzeba szybko się uczę.

- A to świetnie. Czy podoba się Panu reklama naszego nowego produktu?

A) Eee. No wie Pan, czy chodzi o napój, no ten… „Exter”?

B) Czy chodzi Panu o napój młodzieżowy „Mixd”?

- Tak, właśnie o ten.

A) Myślę, że jest zabawna i może zainteresować młodych ludzi.

B) Może być, chociaż sam napój nie jest najsmaczniejszy.

- Czy ma Pan jakieś pytania?

A) Chciałbym dowiedzieć się, jaki będzie mój zakres obowiązków? Interesuje mnie też

możliwość szkolenia. Zależy mi również, by wykorzystywać język angielski, czy będzie ku

temu okazja? … od kiedy mógłbym zacząć?

B) W sumie to nie. Zastanowię się, jak Pan później zadzwoni, to będę miał.

- Proszę się zapoznać z tym krótkim dokumentem, to opis stanowiska. Szczegółowy zakres

zadań omawia się z bezpośrednim przełożony. Co do angielskiego – oczywiście jest

wykorzystywany chociażby w kontaktach z anglojęzycznymi klientami. A odpowiadając na

Pana ostatnie pytanie – planujemy zatrudnienie jeszcze jednej osoby od przyszłego miesiąca.

A) Dziękuję, to na razie wszystko, co chciałbym wiedzieć.

- Dziękuję. W ciągu 2 tygodni otrzyma Pan informacje o wyniku rekrutacji. Do widzenia.

26

Temat: „Dylematy wodza, a dylematy Kalego”- umowy

z pracodawcą.

I. Cel ogólny:

•

Uczniowie zapoznają się z rodzajami umów o pracę.

II. Cele operacyjne:

Po zajęciach uczniowie powinni:

•

znać rodzaje umów o pracę oraz ich wady i zalety,

•

dostrzegać różnice pomiędzy umową o dzieło, a zlecenie,

•

wiedzieć, w jakiej formie musi być zawarta umowa o pracę,

•

potrafić wyliczyć wynagrodzenie netto,

•

wiedzieć jakie prawa na rynku pracy ma młody człowiek.

III. Metody i formy pracy:

•

praca w grupach,

•

rozmowa nauczająca,

•

analiza przypadku,

•

praca z tekstem.

IV. Środki dydaktyczne:

•

zał. nr 1 Wzory umów o dzieło i zlecenie,

•

zał. nr 2 Tabela porównawcza - umowa o pracę, o dzieło, zlecenie,

•

zał. nr 3 Sytuacje życiowe,

•

zał. nr 4 Wzór umowy o pracę,

•

zał. nr 5 Fragment Kodeksu pracy dotyczący zatrudniania młodocianych.

27

Przebieg zajęć:

V. Wprowadzenie:

•

Przedstaw uczniom następujący cytat Hezjoda: „Praca nikogo nie hańbi, a hańbą

jest żyć w bezczynności” i zapytaj: Jaką obecnie wartość w życiu człowieka

zajmuje praca?

•

Poproś uczniów, by podali jak nazywa się dokument regulujący stosunki między

pracownikiem, a pracodawcą? Podaj kilka podstawowych informacji dotyczących

kodeksu pracy.

VI. Rozwinięcie:

•

Wyjaśnij, że tematem zajęć będą umowy zawierane między pracownikiem

i pracodawcą. Wypisz na tablicy rodzaje umów (umowy o pracę: na czas

określony, nieokreślony, na okres próbny oraz umowy cywilnoprawne: umowa

o dzieło i zlecenie). Nie charakteryzuj ich. Będzie to przedmiotem dalszej części

lekcji.

•

Podziel uczniów na grupy i rozdaj wzory umowy o dzieło i zlecenie (zał. 1) bez

nagłówków. Wyjaśnij, że ich zadanie będzie polegało na znalezieniu jak

największej liczby różnic w umowach i przyporządkowaniu do nich nazw.

•

Grupy prezentują efekty swojej pracy. Do usystematyzowania ich wiedzy na

temat rodzajów umów o pracę wykorzystaj następne zadanie.

•

Rozdaj grupom tabelę porównawczą - umowa o pracę, o dzieło, zlecenie (zał. 2).

Powiedz, że mają dokonać analizy poszczególnych umów pod względem

podobieństw i różnic.

•

Omów z uczniami wyniki ich pracy.

•

Przekaż grupom przykłady trzech sytuacji życiowych (zał. 3). Na ich podstawie

uczniowie mają podjąć decyzję, jaki rodzaj umowy byłby najkorzystniejszy

w danej sytuacji i dlaczego? Jak wystarczy Ci czasu, możesz zaproponować, aby

każda

z grup

wypełniała

szablon

umowy

wykorzystując

jedną

z zaproponowanych sytuacji życiowych. Przekaż uczniom wzór umowy o pracę

(zał.4) - umowę o dzieło i zlecenie otrzymali wcześniej.

•

Sprawozdawcy prezentują efekty pracy swoich grup.

•

Zaprezentuj uczniom możliwość przeliczania wynagrodzenia w zależności od

rodzaju umowy (o dzieło, zlecenie, o pracę) przy pomocy kalkulatora

wynagrodzeń

zamieszczonego

na

stronie

internetowej:

28

www.wynagrodzenia.pl/kalkulator.php.

Omawiany

przykład

wynagrodzenia

pracownika wynosi 2000 zł. brutto.

•

Uczniowie powinni zaobserwować, ile będzie wynosiło wynagrodzenie netto

w poszczególnych przypadkach oraz wywnioskować, która umowa jest

najkorzystniejsza i w jakich warunkach.

VII. Zakończenie:

Rozdaj uczniom fragment Kodeksu pracy dotyczący zatrudniania młodocianych (zał. 5)

i poproś, aby na jego podstawie odpowiedzieli na następujące pytania:

•

W jakim wieku możesz rozpocząć pracę?

•

W jakim wymiarze godzin możesz pracować?

Podaj uczniom przydatne strony internetowe:

•

www.prawopracy.org

•

www.prawopracy.fr.pl

29

Zał. 1.

Umowa o dzieło.

Zawarta w dniu ..................................... w ......................................... pomiędzy

.....................................

z

siedzibą

w

....................................

ul. .............................................

w

imieniu

którego

działają

.....................................................................,

zwanym

w

treści

umowy

„Wykonawcą", a.........................................................................,

legitymującym

się

dowodem

osobistym

seria

nr

......................

wydanym

przez

........................................................................................

zamieszkałym

w ................................. przy ul. ................................., zwanym w treści umowy

„Zamawiającym" o następującej treści:

§ 1.

Zamawiający powierza wykonanie, a Wykonawca zobowiązuje się wykonać dzieło polegające

na ...........................................................................................................................

§ 2.

1. Dla wykonania dzieła Zamawiający zobowiązuje się wydać Wykonawcy w terminie do dnia

............................................ następujące materiały i narzędzia:

a) .................................................................................................

b) .................................................................................................

2. Wykonawca zobowiązany jest przedstawić rozliczenie z otrzymanych materiałów i narzędzi,

nie zużyte zaś zwrócić Zamawiającemu, w dniu wydania dzieła.

§ 3.

Termin rozpoczęcia dzieła strony ustaliły na dzień ..................................., a zakończenie

i wydanie Zamawiającemu na dzień ....................................................

§ 4.

Odbiór nastąpi w siedzibie Wykonawcy na podstawie protokółu przekazania sporządzonego

w obecności przedstawicieli Zamawiającego i Wykonawcy.

§ 5.

Wykonawca ma prawo powierzyć wykonanie dzieła innej osobie, jednakże jest

on odpowiedzialny

wobec

Zamawiającego

za

jej

działania,

jak

za

własne.

30

§ 6.

Wykonawcy przysługuje wynagrodzenie za wykonanie dzieła w wysokości ..........................zł

(słownie ............................................................................ złotych).

§ 7.

1. W razie zwłoki w wykonaniu dzieła Zamawiającemu przysługuje kara umowna w wysokości

......................................... % wartości dzieła za każdy dzień zwłoki.

2. W razie niewykonania dzieła Zamawiającemu przysługuje kara umowna w wysokości

.......................................... % wartości nie wykonanego dzieła.

3. Zamawiający może dochodzić na zasadach ogólnych odszkodowania przewyższającego

karę umowną.

4. W razie zwłoki w wykonaniu dzieła Zamawiający może odstąpić od umowy bez konieczności

wyznaczania dodatkowego terminu.

§ 8.

1. W przypadku wystąpienia w dziele wad, Zamawiający prześle wykonawcy protokół

reklamacyjny, a Wykonawca zobowiązany jest odpowiedzieć w ciągu .............. dni.

2. Brak odpowiedzi w wyznaczonym terminie uważa się za uznanie tej reklamacji,

z obowiązkiem załatwienia jej zgodnie z żądaniem Zamawiającego.

§ 9.

Zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

§ 10.

W sprawach nie uregulowanych niniejszą umową mają zastosowanie przepisy kodeksu

cywilnego.

§ 11.

Spory mogące wyniknąć na tle stosowania niniejszej umowy strony poddają pod

rozstrzygnięcie sądu właściwego dla siedziby ...............................................................

§ 12.

Umowę sporządzono w jednobrzmiących egzemplarzach po dla każdej ze stron.

Zamawiający

Wykonawca

...........................................

...........................................

www.federacja-konsumentow.org.pl

31

Umowa zlecenie

Zawarta w dniu ...................... w ......................................... pomiędzy........................

legitymującym

się

dowodem

osobistym

nr .........................

wydanym

przez

................................

zamieszkałym

w ...............................................

ul. ........................................

zwanym

w

treści

umowy

„Zleceniodawcą", a ..........................

legitymującym

się

dowodem

osobistym

nr ..........................

wydanym

przez

................................

zamieszkałym

w ................................................. ul. ......................................... zwanym w treści

umowy "Zleceniobiorcą", o następującej treści:

§ 1.

Zleceniodawca zleca, a Zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania następującej pracy

(usługi)

................................................................................. w

terminie

do

...........................................................

§ 2.

Za wykonane prace, po ich przyjęciu przez Zleceniodawcę zleceniobiorcy zostanie wypłacone

wynagrodzenie

złotych

.....................

(słownie:......................................................................... ) na podstawie rachunku.

§ 3.

Zleceniobiorca nie może powierzyć prac wymienionych w§ 1 innym osobom bez zgody

Zleceniodawcy.

§ 4.

W sprawach nie uregulowanych niniejszą umową mają zastosowanie przepisy kodeksu

cywilnego.

§ 5.

Umowę sporządzono w ............... jednobrzmiących egzemplarzach, po .............. dla każdej

ze stron.

Zleceniodawca

Zleceniobiorca

...............................................

...............................................

www.federacja-konsumentow.org.pl

32

Zał. 2 Tabela porównawcza.

UMOWA O DZIEŁO

UMOWA ZLECENIE

UMOWA O PRACĘ

KRÓTKA

CHARAKTERYSTYKA

UMÓW

Zawierając umowę o dzieło,
zobowiązujesz
się do wykonania jakiejś
pojedynczej rzeczy,
np. przystrzyżenia trawnika,
napisania książki,
zrobienia krzesła (musi być
widoczny
efekt twojej pracy).

Zawierając umowę zlecenie,
zobowiązujesz
się do świadczenia usługi
przez
jakiś czas, np. uczenia kogoś
angielskiego,
regularnego strzyżenia
trawnika.

Zawierając umowę o pracę,
zobowiązujesz
się, że będziesz pracował dla
swojego pracodawcy
i wykonywał jego polecenia.
Pracujesz
w sposób ciągły, czyli
przychodzisz do
pracy regularnie na
określoną liczbę godzin.

JAK ZAWRZEC UMOWĘ

PISEMNIE CZY USTNIE?

Zasadą jest, że umowy
cywilne mogą być zawierane
w dowolnej formie – ustnej
lub pisemnej.
Lepiej jednak mieć
potwierdzenie na piśmie
(pomaga to przy
ewentualnych sporach).

Umowa o pracę musi być
zawarta
na piśmie.

CZY MOśNA PRACOWAĆ

ZA DARMO?

Umowa o dzieło jest umową
odpłatną. Oznacza
to, że nie możesz pracować
za darmo.

Zlecenie możesz wykonywać
nieodpłatnie.
Umowa ta jest często
wykorzystywana
przy wolontariacie.

Za pracę musisz dostawać
wynagrodzenie.
Prawo określa najniższą jego
wysokość:
obecnie jest to 1317 zł brutto
za cały etat
(tj. 40 godzin tygodniowo).

CO W UMOWIE?

W prawie cywilnym istnieje
swoboda umów,
możesz więc dość dowolnie
określić prawa
i obowiązki stron. Ważne jest
tylko, aby nie
było to niezgodne z prawem
(np. nieważna
będzie umowa-zlecenie
kradzieży auta).

Prawo pracy określa twoje
minimalne prawa.
W umowie o pracę mogą być
oczywiście
zawarte warunki dla ciebie
korzystniejsze,
ale nie mogą być gorsze niż
określone
w prawie pracy.

ILE PŁACISZ

PODATKÓW?

Za umowę o dzieło płacisz
18%* podatku
od sumy umowy,
pomniejszonej o tzw. koszty
uzyskania przychodu. Jeżeli
dzieło, które
wykonujesz, jest autorskie
(np. piszesz artykuł
do gazety lub program
komputerowy),
to koszty uzyskania wynoszą
50% sumy
umowy (w innych
przypadkach 20%).

Za umowę-zlecenie podatek
również
wynosi 18%* od sumy
umowy, która
jest pomniejszona o koszty
uzyskania
przychodu (zawsze 18%)

Za umowę o pracę podatek
wynosi 18%.
Jest jeszcze inna stawka
(32 %), ale ona
obowiązuje, gdy zarobki są
wysokie.
Wszystkimi sprawami z tym
związanymi
zajmie się jednak
pracodawca.

NA URLOP CZY

ZWOLNIENIE

Pracując na umowę o dzieło
i umowę-zlecenie,
nie masz prawa do płatnego
urlopu,
oraz do zwolnienia
lekarskiego

Przysługuje ci co roku płatny
urlop (od 20 do
26 dni). W razie choroby
masz prawo również
do zwolnienia lekarskiego. Za
okres, w
którym miałeś zwolnienie,
również dostaniesz
wynagrodzenie, choć trochę
niższe niż normalnie.

JEŚLI SĄ PROBLEMY

Gdybyś czuł się oszukany, to
możesz zwrócić
się do wydziału cywilnego
sądu rejonowego.
Za wniesienie pozwu jest
pobierana
opłata.

W przypadku problemów z
pracodawcą
zwróć się do sądu pracy.
Postępowanie jest
tam bezpłatne.

Źródło uaktualniony Paszport nastolatka ,CEO

33

Zał. 3. Sytuacje życiowe.

Pani Y pijąc poranną kawę spostrzegła, że ściany w jej domu wyglądają nieświeżo.

Postanowiła temu zaradzić, ale przypomniała sobie sytuację w jakiej znalazła się pani R, która

zatrudniła nieterminowych, niedokładnych partaczy, którzy zamiast odremontować jej

mieszkanie doprowadzili do jego dewastacji. Chcąc uniknąć losu pani R, pani Y. postanowiła

z fachowcami podpisać umowę - tylko jaką ? Może jej podpowiesz…

Pani X będąc już u kresu swego życia postanowiła zostawić po sobie godną pamiątkę. W XXI.

wieku zapragnęła za przykładem wielkich monarchów namalować swój portret. Nie miało to

być jednak zwykłe odbicie lustrzane, lecz zaprezentowanie samych walorów Pani X rozpoczęła

poszukiwania odpowiedniej osoby do tego zadania. Obawiała się, że artysta nie wykona dzieła

zgodnie z jej zaleceniami. Co mogła zrobić? Może jej podpowiesz…

Pan Z niedawno wrócił z Londynu i postanowił zatrudnić się w szkole, jako nauczyciel języka

angielskiego. Zależało mu, aby podpisać umowę, w której pracodawca zobowiązałby się do

odprowadzenia składek z tytułu ubezpieczeń społecznych, żeby mógł żyć spokojnie.

W Londynie jako młody chłopak pracował „na czarno”. Kiedy uległ wypadkowi nie mógł liczyć

na wynagrodzenie, bezpłatną opiekę medyczną i odszkodowanie. Co byś mu poradził?

34

Zał. 4.

Umowa o pracę.

(pieczęć nagłówkowa pracodawcy)

(miejscowość i data)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(numer REGON-EKD)

Umowa o pracę

zawarta w dniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(data zawarcia umowy)

między . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(imię i nazwisko pracodawcy lub osoby reprezentującej pracodawcę albo osoby upoważnionej do
składania oświadczeń w imieniu pracodawcy)

a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(imię i nazwisko pracownika oraz jego miejsce zamieszkania)

na . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(okres próbny, czas nieokreślony, czas określony, czas wykonania określonej pracy)

1.

Strony ustalają następujące warunki zatrudnienia:

1)

rodzaj umówionej pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(stanowisko, funkcja, zawód, specjalność)

2)

miejsce wykonywania pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3)

wymiar czasu pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4)

wynagrodzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(składniki wynagrodzenia i ich wysokość oraz podstawa prawna ich ustalenia)

5)

inne warunki zatrudnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.

Termin rozpoczęcia pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(data i podpis pracownika)

(podpis

pracodawcy

lub

osoby

reprezentującej pracodawcę

albo osoby upoważnionej do składania
oświadczeń w imieniu pracodawcy

)

www.gofin.pl

35

Zał.5. Zasady zatrudniania młodocianych

Art. 190.

§1. Młodocianym w rozumieniu kodeksu jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła

18 lat.

§2. Zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 16 lat.

Art. 191.

§1. Wolno zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy:

Ukończyli co najmniej gimnazjum

Przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich

zdrowiu.

Art. 201.

§1. Młodociany podlega wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz

badaniom okresowym i kontrolnym w czasie zatrudnienia.

Art. 202.

§1. Czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę.

§2. Czas pracy młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę.

§3. Do czasu pracy młodocianego wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym

z obowiązkowego programu zajęć szkolnych, bez względu na to, czy odbywa się ona

w godzinach pracy.

§3

1

. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny,

pracodawca jest obowiązany wprowadzić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut,

wliczaną do czasu pracy.

Art. 203.

§3. Młodocianemu przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 48 godzin

nieprzerwanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę.

www.kodeks-pracy.com.pl

36

Temat: „Kali chcieć pomóc”- wolontariat.

I.

Cel ogólny:

Uczniowie poznają ideę wolontariatu.

II.

Cele operacyjne:

Po zajęciach uczniowie powinni:

•

wiedzieć kto to jest wolontariusz,

•

znać przykłady instytucji wolontarystycznych,

•

uświadomić sobie korzyści z bycia wolontariuszem,

•

rozwijać poczucie odpowiedzialności za wspólnotę,

•

pogłębić wiedzę na temat życia w społeczeństwie,

•

promować wartość integracji społecznej,

•

otworzyć się na problemy innych,

•

efektywnie pracować w grupie.

III.

Metody i formy pracy:

•

praca w grupach,

•

praca indywidualna,

•

sieć życia,

•

mapa mentalna,

•

krzyżówka,

•

rozmowa nauczająca,

•

graffiti.

IV.

Środki dydaktyczne:

•

kłębek wełny,

•

szary papier,

•

kartki A4,

•

markery,

•

zał. nr 1 Sieć życia - sytuacje życiowe.

37

Przebieg zajęć:

V.

Wprowadzenie:

•

Zaproponuj, żeby uczniowie dokończyli zdanie: Wolontariat to…

•

Poproś uczniów, żeby usiedli w kręgu i wyjaśnij im, że będą przekazywać sobie

kłębek wełny. Każdy, kto go dostanie, będzie losował jedną z sytuacji życiowych

(zał.1) i mówił jak czułby się i czego potrzebował, co zrobiłby, gdyby naprawdę

znalazł się w takiej sytuacji. Następnie rzuca kłębek do kolejnej osoby.

•

Podsumowując ćwiczenie uświadom uczniom, że stworzyli sieć, która obrazuje,

że jesteśmy od siebie zależni i potrzebujemy siebie nawzajem w różnych

sytuacjach naszego życia. Powiedz, że na takie potrzeby odpowiada idea

wolontariatu.

VI.

Rozwinięcie:

Podziel uczniów na grupy i każdej przydziel następujące zadania:

•

Gr. 1 rysuje portret - Kto to jest wolontariusz?

•

Gr. 2 sporządza mapę mentalną - Gdzie może pracować wolontariusz?

•

Gr. 3 uzupełnia krzyżówkę, w której hasło główne brzmi: WOLONTARIAT

dodając do niego hasła boczne charakteryzujące korzyści wynikające z bycia

wolontariuszem.

Podczas prezentacji pracy grup uzupełniaj informacje na temat poszczególnych

zagadnień.

VII.

Zakończenie:

Zaproponuj uczniom odrysowanie dłoni na kartce i wpisanie w nią swojego imienia oraz

deklaracji tego co mogliby zaoferować innym ludziom od siebie. Po wykonaniu zadania

stwórzcie galerię prac uczniów propagującą ideę wolontariatu (na ścianie lub tablicy).

38

Zał. 1 Sytuacje życiowe.

Podczas gry w piłkę złamałeś nogę.

Jesteś chory na grypę.

Wygrałeś w totolotka.

Otrzymałeś najlepszą ocenę w klasie ze sprawdzianu z fizyki.

Jesteś staruszkiem, który skończył 80 lat.

Wygrałeś zawody sportowe w pływaniu.

Koleżanki z klasy nie akceptują twojego stylu ubierania się.

Świetnie mówisz po francusku.

Twoja waga przekroczyła 100 kilogramów.

Jesteś przedszkolakiem, którego mama zostawiła pierwszy raz w przedszkolu.

Wygrałeś dwa bilety do kina.

Znalazłeś 15 tyś. zł. na chodniku.

Jesteś powodzianinem a Twoja rodzina straciła cały dorobek życia.

Jako jedyny z klasy nie masz telefonu komórkowego.

Nie rozumiesz najnowszego materiału z matematyki.

39

Temat: „Ostatnia deska Kalego” – Urząd Pracy.

I.

Cel ogólny:

Uczniowie zapoznają się z instytucją Urzędu Pracy oraz z czynnościami związanymi

z poszukiwaniem pracy.

II.

Cele operacyjne:

Po zajęciach uczniowie powinni:

•

wiedzieć, jak szukać informacji o możliwościach zatrudnienia,

•

umieć analizować ogłoszenia z ofertami pracy,

•

znać zakres kompetencji Urzędu Pracy,

•

umieć się „poruszać” po UP.

III.

Metody i formy pracy:

•

burza mózgów,

•

praca w grupie,

•

gra symulacyjna

IV.

Środki dydaktyczne:

•

tablica,

•

kreda,

•

kartki długopisy,

•

(5 komputerów z dostępem do Internetu).

40

Przebieg zajęć:

V.

Wprowadzenie:

Ćwiczenie pt. „burza mózgów” rozpoczynamy od postawienia uczniom pytanie:

Gdzie poszukiwać pracy? Oto możliwe odpowiedzi:

•

w gazetach – ogłoszenia o pracy,

•

na portalach internetowych,

•

poprzez znajomych,

•

w Agencjach Doradztwa Personalnego,

•

bezpośrednio u pracodawców,

•

Urzędach Pracy – tzw. „pośredniakach”.

VI.

Rozwinięcie:

Powiedz uczniom, że dziś zabierzesz ich na wycieczkę do Urzędu Pracy (możemy odbyć

wycieczkę wirtualną lub odwiedzić najbliższy UP). Podziel uczestników spotkania na 3 -

osobowe zespoły.

•

Wycieczka do najbliższego Urzędu Pracy (lub wycieczka wirtualna).

•

Praca w zespołach.

Instrukcja dla grup:

Waszym zadaniem będzie przygotowanie „Gry dla poszukujących pracy”, której rozegranie

pomoże poznać strukturę Urzędu Pracy, jej komórki, zakres kompetencji, zadania, ofertę dla

poszukujących pracy . W tym celu podczas wycieczki zanotujcie jak najwięcej informacji na

temat funkcjonowania Urzędu Pracy, następnie zaprojektujcie i wykonajcie grę – plansze do

rozgrywki, instrukcję.

VII.

Zakończenie:

Rozgrywki międzygrupowe – uczniowie wymieniają się przygotowanymi w zespołach

planszami „Gry dla poszukujących pracy” i testują efekty swojej pracy.

41

Temat: „PITu, PITu z Wielkim Bwamą - rozliczenie roczne PIT.

I. Cel ogólny:

Uczniowie zapoznają się z prawidłowymi zasadami wypełniania PIT 36 na podstawie

PIT 11.

II. Cele operacyjne:

Po zajęciach uczniowie powinni:

•

wyjaśnić: co to są podatki i znać ich podstawowe rodzaje,

•

uzasadnić dlaczego obywatele są zobowiązani do płacenia podatków,

•

podać ogólne zasady obliczania wysokości podatku dochodowego.

III. Metody i formy pracy:

•

praca w grupach,

•

burza mózgów,

•

rozmowa nauczająca,

•

praca indywidualna,

•

dyskusja.

IV. Środki dydaktyczne:

•

zał. 1 Skala podatku dochodowego za 2009 rok,

•

witryna internetowa: www.podatki.pl

Przebieg zajęć

V. Wprowadzenie.

•

Rozpocznij zajęcia słowami Cycerona: „Podatki są sprężyną państwa”. Zapytaj

uczniów, jak obecnie rozumieją sens twierdzenia Cycerona?

•

Poproś uczniów, aby odpowiedzieli na pytanie: Jakie potrzeby obywateli ich

zdaniem powinno zapewnić państwo? Jeśli uczniowie będą mieli problemy, wskaż

przykłady z najbliższego otoczenia (utrzymanie szkół, szpitali, ochrona

środowiska, zapewnienie bezpieczeństwa, obrona narodowa).

VI. Rozwinięcie.

•

Powiedz uczniom, że aby państwo mogło spełnić oczekiwania swoich obywateli,

musi posiadać na to fundusze. Jednym z głównych źródeł dochodu państwa są

podatki.

42

•

Wprowadź definicję podatku, jako obowiązkowe i bezzwrotne świadczenia

pieniężne obywatela lub przedsiębiorstw na rzecz państwa. Uświadom uczniom,

że tylko płacąc podatki możemy liczyć na prawidłowe funkcjonowanie wcześniej

wymienionych instytucji.

•

Przeprowadź burzę mózgów na temat: Co w życiu codziennym ulega

opodatkowaniu?

•

Usystematyzuj wiedzę uczniów na temat rodzajów podatków (bezpośrednie: CIT,

PIT oraz pośrednie: akcyza, VAT).

•

Powiedz, że w dalszej części lekcji zajmą się podatkiem dochodowym od osób

fizycznych, który obliczą na formularzu PIT.

•

Zaproponuj uczniom ćwiczenie w formie zabawy. Poproś, żeby wyobrazili sobie,

że są już dorośli i pracują. Muszą jak co roku do 30 kwietnia złożyć zeznanie

podatkowe w swoich urzędach skarbowych. Zapytaj jakie chcieliby wykonywać

zawody oraz uzyskiwać z tego tytułu zarobki.

•

Poproś, żeby od swoich wymarzonych zarobków wyliczyli wysokość podatku.

Rozdaj uczniom tabelę przedstawiającą skalę podatku dochodowego na 2009 rok

(zał. 1.). Każdy z uczniów indywidualnie kwalifikuje swoje zarobki do

odpowiedniego progu podatkowego a następnie dokonuje obliczeń według

podanego wzoru. Chętni uczniowie na potrzeby ćwiczenia mogą połączyć się

w pary małżeńskie i skorzystać z możliwości wspólnego opodatkowania.

•

Uczniowie prezentują swoje wyliczenia. Podkreśl, że jeżeli każdy z małżonków

znajduje się w innym progu podatkowy to na pewno korzystniejsze będzie

wspólne opodatkowanie.

•

Wypełnij razem z uczniami formularz PIT 36 na podstawie PIT 11 za pomocą

ogólnie dostępnego darmowego programu, np. ze strony: www.podatki.pl,

pamiętając o różnorodnych ulgach podatkowych i możliwości przekazania 1%

podatku na organizacje użyteczności publicznej.

VII. Zakończenie.

Na zakończenie sprowokuj dyskusję na temat:

•

Dlaczego obowiązkiem każdego obywatela jest płacenie podatków?

•

Czy uważają za sprawiedliwe, iż wysokość podatku jest zależna od dochodu?

Tzn., że zarabiający lepiej płacą wyższe podatki. Podaj uczniom przydatne strony

internetowe:

•

www.urzad-skarbowy.pl, www.podatki.pl

43

zał.1

Skala podatku dochodowego za 2009 rok

Podstawa obliczenia podatku w
złotych

Prog
i

Ponad

do

Podatek wynosi

I

85 528,00
zł

18% podstawy obliczenia
minus 556,85 zł

II

85
528,00 zł

14 839,02 zł plus 32%
nadwyżki ponad 85 528 zł

Roczny dochód niepowodujący obowiązku zapłaty podatku wynosi 3
091 zł.

Małżeństwo, które chce skorzystać z możliwości wspólnego opodatkowania musi zsumować
swoje dochody i podzielić przez 2, następnie obliczyć, ile wyniósłby podatek od takiego
dochodu i wreszcie pomnożyć go przez 2.

44

Notatki: