1

Schemat odpowiedzi – GLOBALIZACJA

1

Proces - globalizacja skutki
pozytywne np.: a) wzrost
dochodów gmin, w których
lokowane są inwestycje; b) transfer
nowych technologii; c) spadek cen na
wyroby inwestujących firm; skutki
negatywne np.: a)wyparcie z rynku
polskich firm konkurujących z
zagranicznymi; b) możliwość upadku
polskich przedsiębiorstw; c) wzrost
bezrobocia w wyniku automatyzacji
produkcji

0-3

Nazwa procesu ................... 1 p

Za każde dwa skutki............ po 1 p
(także wówczas, jeżeli wymieni po
jednym z każdej grupy).

2

3

4

Argumenty
zwolenników globalizacji,
np.:
- możliwość wzrostu wielkości
produkcji, a tym samym
zmniejszenia jej jednostkowych
kosztów,
- globalizacja umożliwia poszerzenie
rynków zbytu,
- uruchamianie produkcji w
wielu miejscach na świecie
tworzy nowe miejsca pracy
oraz zapewnia zbyt na produkowane
tam towary,
- powstawanie społeczeństwa
wiedzy, dla którego wiedza jest
towarem, rośnie popyt na ludzi
dobrze wykształconych;
- traktowanie świata jako całości
umożliwia lokowanie
działalności gospodarczej w
różnych miejscach na świecie w
taki sposób, by możliwe było
uzyskanie niższych kosztów
produkcji,
- dzięki inwestycjom
zagranicznym rozprzestrzeniają
się nowe technologie
sprzyjające przesyłowi
i wymianie informacji; towary
zdobywają uznane na całym
świecie,
argumenty przeciwników globalizacji,
np.:
- bezpośrednie inwestycje
zagraniczne przynoszą olbrzymie
zyski wyłącznie korporacjom

0-2

Za każdy przykład .............po 1 pkt

2

ponadnarodowym,
- niekontrolowany napływ kapitału
powodujący kryzysy finansowe;
zmniejszenie znaczenia banków
lokalnych,
- marginalizowanie grup społecznych
słabo wykształconych,
- bezkrytyczne przyjmowanie obcej
kultury i stylu życia,
- lokalizowanie technologii
szkodliwych dla środowiska w
państwach uboższych,
- korupcja władzy.

5

Np.:
- Internet
- elektroniczny przepływ usług,
informacji,
- bezgotówkowy przepływ pieniędzy,
- telefonia komórkowa,
- sieć sklepów, np.: Adidas, Nike,
Puma,
- sieć restauracji Mc Donald’s, KFC,
Pizza Hut.

0-2

Za podanie przykładów:
- dwóch ......................1 pkt
- trzech .......................2 pkt

6

Pozytywne następstwa dla krajów
słabo rozwiniętych, np.:
- rozwój społeczeństwa wiedzy
poprzez szybką wymianę informacji,
- rozwój gospodarczy wskutek
inwestycji kapitału zagranicznego,
- ułatwienia w migracji ludności,
- poprawa zaopatrzenia rynku w
towary, w tym znanych marek
światowych,
- tworzenie nowych miejsc pracy
przez kapitał zagraniczny.

Negatywne następstwa dla krajów
słabo rozwiniętych, np.:
- marginalizacja społeczeństw z
powodu nieprzystosowania się do
wymogów kwalifikacyjnych,
- rozwój kultury masowej, która
może zagrażać kulturze narodowej,
regionalnej,
- złe warunki pracy,
- wyzysk ludności krajów słabo
rozwiniętych przez międzynarodowe
firmy,
- możliwość spekulacji finansowych
(ze względu na ograniczone

0 - 2

za podanie następstw:
2 pozytywnych

1 pkt

2 negatywnych

1 pkt

lub
za podanie następstwa 1
pozytywnego i 1 negatywnego

1 pkt

3

możliwości kontroli wielkich
korporacji).

7

Uwzględnić jak w podanych
przykładach i inne
logiczne np. Pozytywne strony np.:
− obszerniejszy rynek zbytu towarów i
usług
− większy dostęp do kapitału
− szerszy dostęp do informacji i
nowych technologii
− wzrost inwestycji zagranicznych
− lepsze wykorzystanie siły roboczej
− wzrost efektywności, wydajności
− wzrost eksportu
− wzrost konkurencyjności
Negatywne strony np.:
− powstanie dużego rynku
handlowego, wpływającego
niekorzystnie na rynki lokalne
− niszczenie własnych wzorców
kulturowych
− niekontrolowany napływ kapitału
zwłaszcza do krajów biednych,
powodujący nierzadko kryzysy
finansowe
− pogłębianie różnic finansowych
między zatrudnionymi w sektorach
zależnych od korporacji ze szkodą
dla pracujących w
przedsiębiorstwach państwowych.

0-2

Przynajmniej dwa skutki
pozytywne ......................1 p.
Przynajmniej dwa skutki
negatywne ......................1 p.

8

Np.:
globalizacja zachodząca w sferze
gospodarczej:
- funkcjonowanie tych samych firm w
wielu krajach (lub filii tych firm)
- inwestowanie kapitału zagranicznego
w wielu krajach (np. w krajach Europy
Wschodniej i Środkowo –Wschodniej)
- wspólne inwestycje międzynarodowe
np. gazociąg Jamajski
- koncentracja kapitałów i procesów
produkcyjnych
- duża część produkcji i usług
oferowanych na rynkach
kontrolowana jest przez zaledwie
kilka wielkich firm, największe
koncerny (np. Alcatel, Siemens, NEC,
NOKIA, Olivetti, Nestle, koncerny
naftowe np. Stell, BP, motoryzacyjne
np. Mercedes, Fiat)

0-2

Za podanie przykładu globalizacji
w sferze:
gospodarczej – 1 pkt
politycznej – 1 pkt

4

- firmy dysponują ogromnym
kapitałem, który pozwala na
osiągnięcie przewagi konkurencyjnej
na rynku
- marginalizacja lokalnych firm
- łączenie się wielkich przedsiębiorstw
w korporacje ponadnarodowe (np.
Coca Cola, Philips, Microsoft)
- kumulacja i swobodny przepływ
kapitału przez system giełd, np. giełda
w Warszawie, Londynie
- unifikacja gospodarcza
- usuwanie barier w przepływie
kapitału

Globalizacja zachodząca w sferze
politycznej:
- siła ekonomiczna firm
ponadnarodowych umożliwia także
posiadanie znacznych wpływów
politycznych
- ograniczanie roli państwa na rzecz
instytucji ponadnarodowych (banków,
koncernów)
- możliwość korupcji władz
politycznych przez firmy (np.
niekorzystne dla kraju koncesje na
działalność gospodarczą)
- rozszerzanie się UE o nowe państwa
członkowskie
- rozszerzanie się NATO o nowe
państwa członkowskie
- otwieranie granic państwowych,
ułatwienia na przejściach granicznych
- wprowadzanie porozumień o ruchu
bezdewizowym (np. Układ z
Schengen)
- działalność Interpolu na terenie
wielu państw
- zawieranie koalicji państw wobec
zagrożeń międzynarodowych (wojna
na Bałkanach, wojna z terroryzmem)

9

Np.:

Microsoft – oprogramowanie
komputerowe
General Motors – samochody
Johnson&Jonhson – kosmetyki
Royal Dutch/Shell Group –paliwa
płynne, chemikalia
Nokia – urządzenia

0-2

Za podanie poprawnych
przykładów wytwarzanych
produktów:
czterech, pięciu..…………..1pkt
sześciu…………………….2pkt

5

do telekomunikacji, telefony
komórkowe
Nestlĕ – artykuły spożywcze

10

Skutek pozytywny np.: